Houtopslagplaatsen in Zaandam
een prooi der vlammen
Fabriek mei kosibare insiallaiies
is gespaard gebleven
EFFECTENBEURS GESLOTEN
Duitse Bondsdag Vrijdag bijeen
Eisenhower nam afscheid van Nederland
Verdord aureool
VERENIGDE NOORD-HOLIANDSE DAGBLADEN
Haringconflictnuin
beslissend stadium
Krijgsgevangenen boden tegenstand
Dr Drees: „Voor U blijvende plaats in
ere-galerij van ons volk"
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Woensdag 21 Mei 1952
77e Jaargang No. 11418
Een enorme vuurzee bij de N.V. Fibra
Honderd spuitgasten in
het gevecht
Rookwolken, wind
en vuur
Explosie in een Spaanse
munitie-opslagplaats
TEGENVOORSTELLEN VAN
EGYPTE AAN BRITTEN
Militaire oefening in kop
van Noord-Holland
Uitspraak Raad voor Rechtsherstel de oorzaak
Maandag ondertekening der verdragen
Succes voor Adenauer
De generaal: Europa is
op de goede weg
HET
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 6264
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. mm.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den Lelke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
f 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassol osten
Weekabonnementen ƒ0 49
(Van een onzer redacteuren)
EEN FELLE, langdurige brand heeft een groot deel van de houtopslagplaatsen
van de N.V. Handelmaatschappij „Fibra" aan de Westzanerdijk te Zaandam
radicaal verwoest. Tientallen spuitgasten hebben uur na uur in een verzengende
hitte en een verstikkende rook gewerkt om de kapitale fabrieksgebouwen met
de kostbare machines en motoren te behouden. Het is hun gelukt. En het zag
er gisteravond laat niet naar uit, dat de rode haan nog meer vernielingswerk
zou kunnen uitrichten. De houtopslagplaats met haar enorme voorraad van
naald- en populieren houtstammen is vernietigd. Alle beschikbare materiaal van
de Zaandamse brandweer en de twee grote motorspuiten uit Westzaan moesten
worden ingezet om de enorme vuurzee, die tot ver in de omtrek zichtbaar was,
te bestrijden.
rtNGEVEER half drie gistermiddag
ontdekte personeel van de Fibra,
dat er brand was uitgebroken in de
houtopslagplaatsen ten Noorden van de
fabrieksgebouwen. Een gelukkige om
standigheid was, dat de wind uit het
Oosten woei en het hout zich niet in
een loods maar in het vrije veld was
opgeslagen, Commandant ICakes van de
Zaandamse brandweer liet op het eer
ste alarm vier Kringen uitrukken, doch
toen hij zich persoonlijk van de om
vang van de brand op de hoogte had
gesteld, zag hij direct in, dat alleen
het zwaarste materiaal iets zou kunnen
uitrichten. Alle brandweerwagens uit
Zaandam werden opgeroepen, terwijl
ook een beroep werd gedaan op West
zaan.
Huizenhoog loeiden de knetterende
vlammen, daarbij een ontzettende hitte
verspreidend, zodat de spuitgasten hun
helmen omgekeerd moesten opzetten,
om met de leren neklappen beschutting
tegen de hitte te zoeken. Als stoom
vloog de ongeveer twintigduizend liter
water, die dooF ongeveer honderd
brandweerlieden in de brandende hout
stapels werden gespoten. Toen de zij
wanden van het schuitenhuis en het
dak van de krullenloods van het be
drijf begonnen te smeulen, koesterde
men de vrees, dat het gehele bedrijf
een prooi der vlammen zou worden.
Doch ondanks de verstikkende rook, die
na een half uur in zo hevige mate op
trad, dat het scheen alsof de zon werd
verduisterd, hielden de gehelmde rid
ders stand en het is aan hun optreden
te danken, dat niet het gehele bedrijf
werd vernietigd.
Nog meer schade
TOCH scheen de rode haan nog meer
successen te willen boeken, want te
gen vier uur begon de zagerij ,.De
Wildschieter", die ruim honderd meter
verder in het Westzijderveld staat, te
branden. Direct werden op dit houten
bedrijf de nodige stralen gericht, zodat
de strijd hier spoedig in het voordeel
van de brandweer was beslecht. Tegen
vijf uur moest de gemeentelijke reini
gingsdienst, kort bij de Fibra het ont
gelden. Brokken brandend hout waren
naar het terrein overgewaaid, zodat
spoedig een houten schaftkeet vernie
tigd was. Een enorme vuilnisbelt stond
weldra in lichterlaaie,, zodat twee spui
ten naar de reinigingsdienst moesten
worden gestuurd, om ook hier met de
blussing;swerkzaamheden te beginnen.
De leiding van de reinigingsdienst liet
alle auto's uit de grote garage rijden,
omdat ook op dit gebouw vonken wa
ren overgewaaid. Na ruim 'n uur wer
ken kon gezegd worden, dat het gevaar
op het terrein van de reinigingsdienst
was bezworen.
(Zie verder elders in dit blad)
Zeven soldaten gedood
Een artilleriegranaat is gisteren ont
ploft in een munitie-opslagplaats te
Orbaneja-Riopico in de Spaanse pro
vincie Burgos. Zeven Spaanse soldaten
vonden hierbij de dood, twee werden
ernstig gewond.
Bindenderegeling verzochi
De leden van de redersvereniging
hebben gistermiddag in een spoedver
gadering besloten het College van
Rijksbemiddelaars te verzoeken een
bindende regeling te treffen in het
loongeschil met de haringvissers. Daar
mee is de laatste phase in het geschil
bereikt.
Volgens het besluit buitengewone
arbeidsovereenkomsten kan het Colle
ge van Rijksbemiddelaars een regeling
treffen, die bindend is voor beide par
tijen.
Egypte heeft Dinsdag tegenvoorstel
len ingediend voor een oplossing van
het Engels-Egyptische geschil over de
Soedan. De voorstellen werden door
de Egyptische ambassadeur te Londen,
Abdoel Fattah Amr Pasja, mondeling
aan de minister van buitenlandse za
ken, Eden meegedeeld.
Hoog laaiden de vlammen op en
dreigend verhieven de wolken zich
tegen de hemelsblauwe lucht.
(Van een onzer redacteuren)
Onmiddellijk na Pinksteren zullen in
de Kop van Noord-Holland grote ge
combineerde militaire oefeningen wor
den gehouden, waarbij evenals ver
leden jaar met „Achilles" het geval was
onderdelen van de Koninklijke Ma
rine, de Koninklijke Landmacht en de
Luchtstrijdkrachten, alsmede onderde
len van andere geallieerde strijdkrach
ten, betrokken zullen zijn. Naar wij ver
nemen worden de oefeningen gehouden
van Dinsdag 3 Juni tot en met Vrijdag
6 Juni. Voor een groot contingent van
de Landmacht wordt Den Helder de
tijdelijke garnizoensplaats.
Communistische krijgsgevangenen, die
waren ondergebracht in kampen in de
omgeving van de Zuidkoreaanse haven
Poesan, hebben tegenstand geboden
aan het overbrengen naar andere kam
pen. Er ontspon zich gedurende twee
uur een hevige strijd tussen de Ame
rikaanse bewakers en de gevangenen.
Een der laatstgenoemden is gedood en
85 gewond. De bewakers maakten geen
gebruik van hun vuurwapens. Een
Amerikaanse soldaat werd gewond.
In een officiële bekendmaking van
het achtste Amerikaanse leger wordt
medegedeeld, dat fanatieke communis
tische krijgsgevangenen poogden te be
letten, dat aan medegevangenen de me
dische hulp werd verstrekt, die zij no-
Toen de beursbezoekers gistermid
dag de zaal van de effectenbeurs te
Amsterdam betraden, troffen zjj al
daar aan een mededeling van het be
stuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel (Bedrijfsgroep Effec
tenhandel), waarin de leden ervan in
kennis werden gesteld, dat met ingang
van gister en tot nader order, het op
maken en vaststellen van de dagelijkse
prijscourant door de commissie voor
de notering niet zal geschieden. Als
motivering voor deze maatregel werd
opgegeven de door de afdeling recht
spraak van de Raad voor het Rechts
herstel, Kamer te Amsterdam, Maan
dag gedane uitspraak betreffende
de levering van een effect door LIRO
(Lippmann Rosenthal Sarphatistraat
ingevolge adresgeving en de uit deze
uitspraak voortvloeiende consequen -
ties.
(De Raad voor het Rechtsherstel, af
deling Rechtspraak, heeft Maandag,
uitspraak doende in een principiële zaak,
beslist, dat bij levering van een effect
door L.I.R.O. ingevolge adresgeving bij
regelmatig beursverkcer, de verkrijging
niet te goeder trouw is. De afdeling
rechtspraak vernietigde daarbij de be
slissing van de afdeling effectenregis
tratie en veroordeelde de tegenwoordige
bezitter van het stuk, het effect aan de
gedepossedeerde terug te geven).
Nadat de beursbezoekers onder dood
se stilte kennis hadden genomen van
het besluit van het bestuur der ver
eniging voor de effectenhandel om
geen noteringen te doen opmaken, werd
deze maatregel in diverse „hoeken
druk besproken. Over het algemeen
vond men dit een juist besluit van het
Verwachting tot Woensdagavond.
SCHRALE WIND
Droog en zonnig weer met een
matige tot krachtige Oostelijke
wind. Ongeveer dezelfde tempera
turen als gisteren.
DONDERDAG: Zon op 4.36, ondei
20.37. Maan op 3.20. onder 19.48
VRIJDAG: Zon op 4.35, onder
20.39. Maan op 3.43, onder 21.05.
bestuur. Volgens vele beursbezoekers
„druiste de uitspraak van de Raad voor
het Rechtsherstel in tegen ieder begrip
van normale beurshandel". Levering
van effecten via derden zoals in dit ge
val via LIRO is geschied, is voor de
beurs usance zolang deze bestaat en
wordt door iedereen geaccepteerd.
In telegrammen aan de minister-pre
sident, de minister van justitie en de
minister van financiën heeft het be
stuur van de Vereniging voor de Ef
fectenhandel zijn standpunt nader uit
een gezet. Op de Dinsdag 27 Mei te hou
den vergadering zal het bestuur de le
den nader inlichten over de alsdan be
staande situatie.
dig hadden. Laatstgenoemden moe; ?n
daarvoor naar het ziekenver,blijf wor
den overgebracht, hetgeen eerstge-
noemden wilden verhinderen.
De kampleiding gelastte daarop de
overbrenging van een kleine groep
„fanatieke opruiers" naar een ander
kamp. Laatstgenoemden verzetten zich
hiertegen, met het gemelde gevolg.
y RIJD AG komt de Bondsdag op verzoek van de Sociaal-Democraten en een
aantal leden van „Federalistische Unie" (Centrum- en Beierse partij) bijeen
om de contractuele overeenkomsten te bespreken. Weliswaar had de Bondsdag
vorige week met meerderheid van stemmen een dergelijk verzoek van de so
cialisten verworpen, doch de minderheid kan volgens de grondwet een bijeen
komst van de Bondsdag vorderen, indien één derde der afgevaardigden zich
hiervoor uitspreekt. In dit verband is van betekenis, dat de Duitse Partij, die
samen met de C.D.U. en de Vrije Democraten de regeringscoalitie vormt, de
politiek van Adenauer heeft goedgekeurd.
De Westduitse bondskanselier dr Adenauer heeft de commissie voor bui
tenlandse aangelegenheden van de Bondsdag medegedeeld dat de contrac
tuele overeenkomsten tussen de Westerse verbondenen en West-Duitsland,
welke in de plaats zullen komen van het bezettingsstatuut, Maandagochtend
a.s. te Bonn zullen worden getekend. Het verdrag, waarin de instelling van een
Europees leger zal worden vastgelegd, zal Maandagmiddag of Dinsdag a.s. te
Parijs door West-Duitsland worden getekend.
Dr Adenauer deelde voorts mede dat
de drie Westerse ministers van buiten
landse zaken Vrijdag a.s. te Bonn wor
den verwacht, waar zij de laatste be
sprekingen zullen voeren, nodig om tot
de opstelling van de definitieve ont
werpen te komen.
De socialistische leden der Bondsdag
commissie voor buitenlandse aangele
genheden hebben zich „nog vastbeslo
tener dan voorheen tegen het sluiten
van verdragen verzet". De commissie
zet Vrijdag haar bespreking van de ont-
werp-verdragen voort; men verwacht
echter geen stemming.
De Westduitse kanselier Adenauer
heeft tijdens zijn besprekingen met de
drie Westelijke hoge commissarissen
over de overeenkomsten met Duitsland
op twee punten overeenstemming be
reikt. Men is n.1. overeengekomen, dat
Duitsland in geval van hereniging recht
moet krijgen op herziening van bet
verdrag en dat de regering van West-
Duitsland geraadpleegd zal worden,
voordat de geallieerden eventueel een
noodtoestand afkondigen.
In betrouwbare kringen te Parijs
is verklaard, dat de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de V. S., Enge
land en Frankrijk ook zullen spreken
over het Verre Oosten, Noord-Afrika
en andere internationale vraagstukken.
UOOG IN DE blauwe lucht boven Schiphol, waar generaal Eisenhower giste-
1 ren als slot van zijn tweedaags afscheidsbezoek aan Nederland de erewacht
inspecteerde, verschenen plotseling vier en twintig Gloster-Meteors, die teza
men als laatste groet van de Nederlandse strijdkrachten de drie letters „I-K-E"
vormden. Daarna bracht ook een escadrille van twintig Thunderjets een ere
saluut aan de generaal, die aan de opbouw ook van onze strijdkrachten door
zijn inspirerende geest zoveel heeft bijgedragen. Het was ook gisteren voor
Eisenhower een drukke dag. 's Morgens woonde hij in Den Haag een vergade
ring van de ministerraad bij en had daarna een bespreking op het ministerie
van Oorlog. De lunch gebruikte hij met het Koninklijk Paar op Soestdijk en
's middags sprak Eisenhower de bijeenkomst van geestelijke verzorgers der
Navo-strijdkrachten in Zeist toe.
TIJDENS de bijeenkomst van de mi
nisterraad, waarvan dr W. Drees de
generaal op dat moment zeide te be
schouwen als „buitengewoon lid",
De Koninklijke familie met Gene
raal Eisenhower en minister Staf
op het Paleis Soestdijk.
bracht de minister-president Eisenho
wer dank voor dat wat hij als opper
bevelhebber der Atlantische strijd
krachten voor West-Europa en Neder
land heeft verricht. „Aan uw inspiratie
is het te danken geweest, dat de vol
ken van Europa de hoop op het bewa
ren van de vrede hebben herwonnen.
Gij hebt u een blijvende plaats verze
kerd in de ere-galerij van ons volk".
Generaal Eisenhower hield daarna
een antwoord-rede, die hij begon met
de woorden „Mijnheer de ministerpre
sident, mijne vrienden". „Ik ga thans
naar huis", zo zeide hij, „met de ge
dachte, dat men in Europa met de sa
menwerking op de goede weg is. De
grondvesten zijn gelegd". De generaal
verzekerde, dat de Europese Verdedi-
gings Gemeenschap kan rekenen op de
steun van Engeland, de Ver. Staten en
Canada.
Naar aanleiding van de a.s. presi
dentsverkiezingen in Amerika merkte
Eisenhower op, dat de gedachte van
dienen, die hij hier in Europa als zijn
plicht had gezien, hem ook weer naar
de Ver. Staten terugbracht, „niet uit
eigen aandrift maar omdat de partij
wier beginselen ik ben toegedaan, mij
deze plicht heeft duidelijk gemaakt".
Op Soestdijk
^A de bespreking op het ministerie
van Oorlog vertrokken generaal
Eisenhower en minister Staf naar
Soestdijk, waar zij op uitnodiging van
H M. met het koninklijk paar ten pa-
leize de lunch gebruikten. Daarna wer
den in gezelschap van de koninklijke
familie enige militaire oefeningen in
ogenschouw genomen.
Om drie uur arriveerde de generaal
in Zeist om de „Spiritual life-confe-
rence" toe te spreken.
De generaal wees in zijn rede op de
geestelijke achtergrond van de Atlan
tische gemeenschap. Wat ons samen
bindt en tot gelijkberechtigde mensen
maakt, is de bezit van een ziel. Dit is1
niet langs psysische weg te bewijzen,
maar het feit is er. Anders heeft het
geen zin te bereiken wat wij in de
Nato nastreven: het recht van de mens
een waardig wezen en de gelijke van
anderen te zijn. Slechts door de gods
dienst vindt men de overtuiging, dat
de mens méér is dan een muilezel met
enige beschaving. De macht van een na
tie, aldus de generaal, ligt in geestelij
ke, economische en militaire kracht.
Deze factoren zijn niet te scheiden en
als een van de drie nul is, is het to
taal nul. Wanneer een der factoren in
waarde stijgt, stijgen ze alle drie". Be
halve door hoge militaire autoriteiten
woonde ook de Amerikaanse ambas
sadeur deze samenkomst mede bij.
Op Schiphol
7IJN laatste afscheidswoorden tot Ne-
L' derland sprak generaal Eisenhower
tegen vijf uur op Schiphol voor ver
slaggevers, radio, film en televisie. Ook
hier weer woorden van vriendschap en
dank. „Het spijt me Europa te moeten
verlaten, maar de beste combinatie,
die de Ver. Staten u kunnen schenken:
Ridgway-Grunther, komt daarvoor te
rug". Na de inspectie van de erewacht
stapte de generaal in het vliegtuig naar
Parijs, dat binnen een minuut uit het
gezicht was verdwenen.
Minister Staf en Generaal Eisen-
hower tijdens de zitting van de
voltallige ministerraad.
siert een mens, wanneer hij in
moeilijke omstandigheden ruiterlijk
ongelijk weet te bekennen. Zulks siert
ook de journalist: mens als de mensen,
maar met een publieke functie en een
publieke verantwoordelijkheid. Het on
gelijk en het gelijk van de journalist
zijn publieke zaken, diepgaander en
ernstiger naar de mate van het gewicht
van de zaak, waarover hij heeft ge
publiceerd, hetzij in louter informatieve
hetzij in beschouwende zin.
Dat de hoofdredacteur van het Franse
blad Le Monde, de heer Beuve-Mery,
erkend heeft met de publicatie van het
„geheime rapport"-Fechteler een gewel
dige blunder te hebben begaan, siert
hem derhalve. Hij heeft getoond karak
ter te bezitten. Want laten wij vaststel
len. dat het veel gemakkelijker is een
onjuistheid tot in lengte van dagen te
blijven verdedigen dan haar openlijk
toe te geven. Daarmee is Beuve-Mery
evenwel niet van zijn verantwoordelijk
heid af. Deze Franse hoofdredacteur
neemt in de journalistiek van zijn land
een zeer bijzondere plaats in. Hij is
kunnen wij wel zeggen de schepper
van het „neutralisme" dat voor West-
Europa een eigen positie tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjetunie wenst.
In Augustus van het vorig jaar is er een
ernstig conflict ontstaan tussen de Fran
se minister van buitenlandse zaken en
Beuve-Mery met zijn redactie. Het
kwam zo ver, dat de regering het nodig
oordeelde Beuve-Mery te verstaan te
geven, dat hij heter kon vertrekken. De
redactie van Le Mo" de zou gevoerd
worden door een regeringsgezind out
sider. Terecht kwam de gehele redactie
van Le Monde tegen deze wijzigingen
in opstand. Een dergelijke ingreep op
de vrijheid van de pers was ontoelaat
baar. Beuve-Mery keerde terug, de re
dactie bleef en Le Monde liet ook ver
der een volkomen eigen geluid horen,
dat vooral in Franse intellectuele krin
gen gehoor vond.
Wellicht is het dit succes, dat Beuve-
Mery verleidde de voorzichtigheid
uit het oog te verliezen. De hoofdredac
teur van ieder dagblad heeft uiteraard
maar af te wachten welke stukken er
dagelijks op zijn tafel komen. Maar zijn
verantwoordelijkheid begint op het mo
ment, dat hij om welke reden dan ook
tot publicatie overgaat. Wij willen hier
buiten beschouwing laten het feit, dat
een of andere obscure journalist, die er
een eigen „nieuvs- en informatie"-
dienst op nahoudt een reeds gepubli
ceerd artikel opwerkt tot een sensatio
nele story van de eerste rang. Dat ge
beurt in ons land ook wel. Het komt ons
evenwel onbegrijpelijk voor, dat een
journalist van klasse, als Beuve-Mery
ongetwijfeld is, niet door dit artikel
heen heeft kunnen zien. In zijn artikel
in Le Monde, dat wij gisteren kort ci
teerden. verklaart hij te zullen nagaan
uit welke bron het stuk afkomstig is.
Het is onvergeeflijk, dat hij dat niet
vóór publicatie heeft gedaan. Een ge
woonte, die zelfs een leerling-journalist
voortdurend toepast.
rte vraag rest, wat Beuve-Mery kan
hebben bewogen het gewraakte stuk
blindelings in zijn krant af te drukken.
Het antwoord op deze vraag is daarom
zo belangrijk, omdat het een schril licht
werpt op de werkmethode van diegenen
die het niet eens zijn met de politieke
koers, die in West-Europa wordt ge
varen. In Frankrijk noemen die tegen
standers zich „neutralisten", bij ons aan
hangers van de „Derde Weg" of, zoals
wij gisteren schreven, „Zevenstemmers".
Zij hebben de gewoonte eerst onrust te
stoken, onder het mom van objectivi
teit, en onzekerheid over de weg, die
gegaan moet worden. Zodra zij hun la
biele geestelijke houding op anderen
hebben overgebracht op anderen, die
zich gaarne terecht of ten onrechte on
der de intelligentsia rekenen schette
ren zij over de moedeloosheid en de on
zekerheid, die in een volk merkbaar
zijn en propageren zij ideeën, die bij
zonder neutraal klinken, soms zelfs
uitermate onschuldig, maar die voor de
goede verstaander recht in de commu
nistische kaart spelen.
Tot deze categorie, in Nederland de
vuurrode kring van Groene-lezers en
in Frankrijk de aanhangers van Le
Monde, behoort ook Beuve-Mery. Zijn
aureool van onafhankelijk-denkend
journalist is met de recente geschiede
nis rond het geheime rapport-Fechteler
verdord.
Mocht hij desalniettemin zijn positie
blijven bekleden dan zal zijn geluid on
middellijk worden herkend als dat van
een man, die geen goed begrip had voor
de verantwoordelijkheid, waartoe hij
werd geroepen. Het bekennen van on
gelijk zal deze blaam niet wegnemen.