DE K.V.P. WERD DOOR WELTER DOORBROKEN
Ook onze stad ging in een bedaard
tempo ter stembus
Uitslag der verkiezing in Den Helder
Eclaianie zege van de P. v. d. A; Sp''n'eTa['tn
De vergelijkende u itslagen van I948en 1952
De nieuwe Kamer
Stemlokalen
PARTIJEN
uitgeschakeld
Groie drukte 's avonds in Koningstraat
1952
1952
Uitslag stemming te Texel
- Donderdag 26 Juni 1952
VERENIGDE NOORD-HOLIANDSE DAGBLADEN
EXTRA EDITIE
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
PARTIJEN 1948
PARTIJEN 1952
STEMMEN 1952
PROCENTEN
1952
K.V.P.
1.531.154
31.04
Kath. Volkspartij
1.529 464
28.67
P. v. d. A.
1.263.058
25.60
Partij v. d. Arbeid
1.545 414
28.97
A.R.
651.612
13.21
A.R. Partij
603.269
11.31
C.H.U.
453.226
9.19
C.H. Unie
476.175
8 92
V.V.D.
391.925
7.95
Volksp. v. V. en D.
471.005
8.83
C.P.N.
382.001
7.74
Comm. Partij Ned.
328.571
6.16
St. G. Partij
116.937
2.37
St. Geref. Partij
129.134
2.42
Weiter
62.376.
1.26
Lijst Weiter
144.435
2.71
V.P.W.
Recht en Vrijheid
18.973
0.35
Rev. Comm. P.
39.721
Soc. Unie
17.989
0.34
0.81
Jong. Cons. Verbond
9.982
0.19
O.N.G.
Geref. Pol. Verbond
35.510
0.66
Midd. Partij
40.949
0.83
Midd. Partij
25.143
0.47
TOTAAL
4.932959
100.00
TOTAAL
5 335.064
100.00
Nieuwejftdiep deed goed
zijn best
Zetelverdeling bij 150 leden
1948
1948
K.V.P.
32
K.V.P.
30
P. v. d. A.
27
P. v. d. A.
30
A.R.
13
A.R.
12
C.H.U.
9
C.H.U.
9
V.V.D.
8
V.V.D.
9
C.P.N.
8
C.P.N.
6
St. Geref. Partij
2
St. Geref. Partij
2
Weiter
1
Lijst Weiter
2
V.P.W.
Recht en Vrijheid
Rev. Comm. P.
Soc. Unie
Jong Cons. Verb.
O.N.G.
Ger. Pol. Verb.
Midd. Partij
Midd. Partij
TOTAAL
100
TOTAAL
100
BURG I
BURG II
BURG III
Cocksdorp
EIERLAND
Den Hoorn
KOOG
Oosterend
Oudeschild
WAAL
Totaal 1948
Totaal 1952
Partijen
l K.V.P.
185
157
315
80
60
177
146
86
72
65
1327
1343
2 P. v. d. A.
270
318
146
213
151
186
313
244
374
96
2452
2361
3 A.R.
52
71
50
34
46
74
121
265
21
13
748
747
4 Chr. Hist. Unie
41
49
25
15
30
71
90
290
23
13
387
449
5 V.V.D.
175
137
73
63
54
59
169
76
64
56
925
926
6 C.P.N.
15
19
14
22
5
9
25
8
23
6
313
146
7 S.G.P.
2
1
3
1
0
3
1
8
0
0
16
20
8 Weiter
12
8
10
2
0
4
10
3
1
0
30
50
9 Recht en Vrijh.
3
8
0
0
1
6
0
0
1
0
0
19
10 Soc. Unie
1
2
2
2
0
3
2
1
0
0
0
14
11 Jong Cons. V.
2
0
0
1
0
1
1
0
0
2
0
7
12 Ger. Pol. Verb.
0
0
0
0
0
1
0
5
0
0
0
6
13 Middenst.partij
4
4
1
0
1
0
0
1
5
2
53
18
rt
M ré
iï
Totaal Kamer
verkiezing 1952
75 ©2
1 K.V.P.
183
92
95
118
97
102
135
169
151
112
155
96
124
141
170
108
83
68
99
133
72
87
2590
2246
2 P. v. d. A.
587
268
.226
480
473
645
472
412
432
301
424
448
506
417
426
423
596
526
422
661
226
206
9557
7760
3 A.R.
75
139
157
200
225
171
156
136
80
117
133
108
55
145
112
104
120
99
124
156
91
127
2830
2877
4 Chr. Hist. Unie
41
35
43
54
27
52
43
71
38
48
29
41
36
66
40
59
62
50
52
47
29
26
989
579
5 V.V.D.
144
86
90
110
55
84
122
205
127
213
135
90
74
182
145
133
76
40
176
101
95
93
2576
1611
6 C.P.N.
25
21
17
39
38
24
13
24
24
7
33
29
39
13
14
9
32
52
13
18
13
8
505
943
7 S.G.P.
15
7
10
8
28
11
6
5
6
5
6
9
0
5
4
6
6
2
6
4
4
0
153
128
8 Weiter
14
16
22
8
5
7
6
6
19
26
18
1
3
5
16
4
3
1
14
4
13
14
225
107
9 Recht en Vrijh.
4
13
11
2
3
9
14
6
4
4
5
1
1
12
1
2
6
4
21
16
8
12
159
10 Soc. Unie
2
0
1
1
3
7
1
2
1
4
3
3
0
1
3
0
3
3
5
1
4
4
52
11 Jong Cons. V.
6
8
7
4
0
1
3
1
5
3
0
1
2
0
0
1
2
4
2
7
4
4
65
12 Ger. Pol. Verb.
11
4
5
17
36
17
10
1
3
8
5
5
2
1
0
1
6
9
1
1
1
2
146
13 Middenst.partij
2
3
2
8
2
0
0
4
3
8
10
4
3
1
3
3
2
2
4
2
1
0
67
678
Totaal
|1109| 672
686
104911002
1130J 981)1042
893
856| 956) 836
845
989) 934) 8531 997) 8601
939)1151) 561) 583) 19924 j
17007
Directie:
BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU;
Koningstraat 6264
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—. elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
2.02 by vooruitbetaling
plus Incassokosten
Weekabonnementen ƒ049
STEMMEN
1948
Procenten
1948
AOK IN ONZE STAD hebben de stemgerechtigde mannen en vrouwen zich
gisteren op rustige wijze van hun „verschijningstaak" gekweten. Niets wees
er eigenlijk op, dat men op weg was een zo belangrijke plicht te vervullen. Wij
gebruiken dit woord „plicht", omdat 20.372 stadgenoten het inderdaad niet anders
beschouwen dan als een staaltje van hun plicht, om hun stem voor de verkie
zing der Tweede Kamer uit te brengen. Hierbij zij vermeld, dat 448 Nieuwedie-
pers „ongeldig" stemden, zodat de gemeente Den Helder uiteindelijk 19.924 goede
stemmen ter tafel deponeerde. Het totale aantal uit te brengen stemmen bedroeg
22.425, zodat niet werden uitgebracht 2053 stemmen.
De elders in dit nummer gepubliceer
de cijfers tonen wel aan, dat de bur
gers van Den Helder hun best hebben
gedaan. Toen wij de resultaten ontvin
gen, meenden wij eerst, dat op twee
plaatsen in de keurige lijst een fout
schuil ging. Het waren echter .slechts"
verrassingen, die niettemin informeren
noodzakelijk maakten. De stembureaux
2 en 2A. (beide in de openbare lagere
school aan de Vismarkt) waren de
„schuldigvn", want zij meldden als niet
uitgebrachte totalen respectievelijk 349
en "22. Waar het in zat? Wel, voorna
melijk in de marine-schepelingen, die
momenteel buitengaats vertoeven en al
dus niet voor de „melkbus" konden
verschijnen. Over de plichtsgetrouw
heid van de Nieuwediepers heeft men
geenszins te klagen!
Wij weten niet, of wij het als een
merkwaardigheid moeten beschouwen,
dat de toeloop der kiezers op de één en
twintig stembureaux vrijwel constant
was. Evenals in 1948 stonden zelden
meer dan drie of vier kiezers tegelijk
voor de tafel. Evenmin konden de
heren van de stembureaux op hun ge
mak een sigaar of een sigaretje verdam
pen.
op onze rondgang langs de stem-
bureaux deden zi !h geen bijzonder
heden voor. Wel stelden wij vast, dat
de Partij van de Arbeid zijn verkie
zingscampagne tot voor de deuren van
d~ bureaux voltooide. Daar stonden
mannen en vrouwen met portretjes van
minister-president Drees. De laatste
herinnering Velen pakten het be
scheiden papiertje automatisch aan;
anderen weigerden resoluut. De kinae
ren verdrongen elkaar, om de ..Die s-
jes" te sparen als postzegels. Aan
Parallelweg maakten wij het mee, dat
een statig grijs vrouwtje het Peertje,
dat men haar in de hand wilde druk
hen. afwees. „O!", lachte de propagan-
da-man. ,.u veet al od wie u moet
stemmen?" Hij bedoelde het zo goed,
maar venijnig was het antwoord: „Dat
is voor jou een vraag en voor mij een
weet!"
Dit voorvalletje haalden wij aan, om
toch iets over de verkiezingen bui
ten het cijfermateriaal om te kunnen
vertellen. Wij herinneren ons nu nog
iets. Men zal het misschien een kleinig
heid noemen, maar in onze ogen ver
dient het volgende wel degelijk de
aandacht. Opdat men er de volgende
maal rekening mee houde!
W7ij zullen het stembureau noemen:
nummer 3 in de school aan de Vis
markt. Daar was onder andere de heer
J. H. Keyzer gezeten. Het had zich
rees ekele malen voorgedaan, dat oude
of gebrekkige kiezers zich aandienden
voor stembureau 4, de trap op in de
zelfde school. Maar die mensjes zagen
geen kans, op eigen kracht de treden
te beklimmen. Lieden van de brand
weer boden aan. hen naar boven te
dragen, maar ook dat bleek op bezwé-
ren te stuiten. Die kiezers wilde men
wegzenden. Er waren er al enkele heen
gegaan....
De heer Keyzer kwam toen op de
uitstekende gedachte, deze kiezers van
stembureau 4 op zijn stembureau (3)
over te hevelen. Het bracht even de
vereiste toestemming met zich mee,
maar dat was spoedig in orde. De al
wegestuurde mensen werden met auto's
opgehaald, om alsnog hun stem te
gunnen. Voor de andere oudjes kon van
dit ogenblik af de kortste weg worden
genomen: aan de arm .van een behulp
zame brandweerman naar nummer 3.
Ook die belangrijke groep burgers van
Den Helder kon dus de „verschijnings
plicht" completeren mét de andere te
vervullen formaliteiten.
Doodgewone dag
Tn onze aanhef hadden wij het er over,
dat niets er op wees, wat de kalm
aan lopende en rijdende mensen gingen
doen. Het was misschien even drukker
in de straten dan gewoonlijk, want de
huisvrouwen knoopten aan hun gang
naar het stembureau nog wel eens een
„stadje" vast. Toch weinig geroeze
moes. Een doodgewone dagtot
's avonds, toen in de Koningstraat dui
zenden stadgenoten samendromden om
aan de hand van onze overzichtelijke
borden met uitslagen en standen de
gang van zaken plaatselijk en landelijk
te volge:* De politie had de straat voor
het gemotoriseerde verkeer afgezet, zo
dat voor ons gebouw als het ware een
„plein" kon ontstaan. Die belangstel
ling duijrde tot zeer laat, tot men de
overtuiging had. dat „de zaak was be
keken". Toen pas verstomde in de Ko
ningstraat het lawaai en zwegen de
stemmen van Netty Rosenfeld en onze
hoofdredacteur, die op zo genoeglijke
wijze het programma van uitslagen en
vrolijke plaatjes hadden verzorgd.
De cijfers waren bekend, de nieuwe
Tweede Kamer w-as er. De rust was
volledig weergekeerd.
Indien de Tweede Kamer zou worden
uitgebreid tot 150 leden zal de zetel
verdeling er als volgt uitzien: KVP 45;
PvdA 45; AR 17; CH 14; VVD 13 CPN
9; SGP 3; Weiter 4; totaal 150 zetels.
VER na het middernachtelijk uur
schrijven wij dit eerste commentaar
op een verkiezing, die wat de propa
gandistische voorbereiding betreft, bij
zonder rustig is verlopen, maar die in
dé uitslag een bewogenheid in ons volk
verraadt, welke wij in onze commen
taren van de afgelopen weken reeds
vermoedden.
Wij schreven dezer dagen, dat het
uitermate ongewenst zou zijn, indien
de Partij van de Arbeid naar aanlei
ding van de verkiezingsuitslag zou
besluiten in de oppositie te gaan. De
kiezer heeft hierop als het ware de na
druk gelegd door de Partij van de Ar
beid mét drie vertegenwoordigers
méér dan voorheen in de Tweede Ka
mer te brengen. Deze éclatante zege
ligt niet alleen in het „aantal" Kamer
leden. maar komt nog duidelijker tot
uitdrukking in de koude cijfers; de
P.v.d.A. is de sterkste partij in ons
land met een percentage stemmen van
28,97. Zij won daarmee drie zetels.
Misschien nog gewichtiger dan deze
geweldige vooruitgang is de smadelij
ke nederlaag van de K.V.P. Wij heb
ben er meer dan eens op gezinspeeld,
dat naar ons oordeel deze partij wat
te gemakkelijk heenliep over de recht
se oppositie in haar kring, als ver
trouwde zij vanzelfsprekend op de re-
ligieuse bindingen, die de katholieK
met zijn politiek nu eenmaal gevoelt.
Deze roomse rechtse oppositie heeft
zich rondom Weiter verzameld. Op on
gelofelijk duidelijke manier. Percents
gewijs behaalde Weiter 2.71 tegen in
1948 1.26. Romme en de zijnen hebben
het teken aan de wand niet willen
zien. Zij hebben ervoor moeten boeten
met een reëel verlies van twee zetels
niet alleen, maar zij vormen niet meer
de sterkste fractie in de Tweede Ka
mer.
Ook de A.R.-Partij verloor een zetel.
De Indische kwestie leeft nu eenmaal
niet meer onder ons volk. Daaruit
kunnen wij dit zetelverlies, menen
wij, verklaren.
De politiek vrijzinnigen groepten
nauwer om Oud en zijn V.V.D. samen.
Het resultaat was één zetel winst.
Dat de communisten opnieuw een
klap zouden krijgen was te voorzien.
Deze rode broeders komen met twee
man minder in het parlement.
De C.H.U. is door de jaren heen wel
haast de constantste partij. Ook nu
bleef de Unie zichzelf gelijk. In stem-
menaantal iets vooruit, percentsgewijs
ging zij terug.,,
Het is er thans het moment niet voor
ons te verdiepen in vérgaande be
schouwingen over de politieke conse
quenties van deze verkiezingsuitslag.
Zeker is wel, dat alleen reeds het aan
wijzen van een kabinetsformateur met
de grootste moeilijkheden gepaard zal
gaan. Romme is zeker niet meer de
aangewezen man. Naar onze mening
zal een lid van de Partij van de Ar
beid worden angezocht. Hetgeen wij in
de huidige verhoudingen ronduit een
zegen durven noemen.
Mogen allen, die het resultaat van
deze stemming tot basis van politieke
onderhandelingen moeten nemen, de
wijsheid bezitten, die nodig is om ons
land een regering te geven, die het in
deze ontzaglijk zware tijden nodig
heeft. En verdient. Omdat Nederland
een land is, waard om boven al lief te
hebben.
(Adveiteoti*!
1. Raadhuis»
Kerkgracht
2. OL.-school no.
10, Vismarkt
2a. O.L.-school no.
10, Vismarkt
3. O.L.-school no.
10, Vismarkt
X
O g
V)
ÓS
•4
ei
o
O
•5*
fa
6. O.L.-school,
Fazantenstraat
7. O.L.-school no»
1, Julianadorp
8. O.L.-school no.
14, Weststraat
9. O.L.-school no.
5, Parallelweg
C KA
e 5?
§1
*5 2
ei
Ow
2 w»
S 4i
82
2
H
O IQ
iH
O v
O bfl
N
j*
O 90
al
jt
■5 e
t/5 u
►i®
30
14. O.L.-school no.
8, Herzogstraat
15. O.L.-school no.
4, Pasteurstf.
16. O-L.-school
„Tuindorp",
Brakkeveldweg
17. O.L.-school
„Tuindorp",
Brakkeveldweg
18. O.L.-school no.
4, Pasteurstr.
19. O.L.-school
„Bankastraat",
Bankastraat
20. 0»L.-school no."
2, Huisduinen
21. O.L.-school no.
2, Huisduinen
OO
vj-
c5
«5 o)
ïxz
CC ztZ
>2 B
