Landschapsschoon en geschiedenis
Jimmy Brown en de bende van Dolle Dirk
Gré Oud uit Zuidervaart zorgde
voor Noordhollandse melkers-zege
sUEGBW^8
er: j
Een inleiding iot een inleiding
Monumenten vallen ten offer aan
verslapte waakzaamheid
Westfriese lusthof moet
bewaard
Interprovinciale strijd in
Noord-Beemster
Maandagse slachtveemarkt
te Alkmaar
Voor elke onverwachte 9a^:
li* aHijd vers in de kast I
jL'V- m i
1/^^
Ijfgftv|/*;
Texel
Twee hectare duingebied
door brand geteisterd
Julianadorp
Gezellig uitstapje, ondanks
oponthoud
Zondagavond speelt JVC de
finale
BEURS MIDDENMEER
Anna Paulowna
De duiven vlogen weer
Urk
inJegsthGudrZigeen Te^Deum^bifamilie wo°nden
ANGS de overigens nog leegliggende weg zwatelde het karrengerucht der
«erste melkers." Het Is een regel uit een stuk Westfries proza, dat voor tal
loze Westfriezen een sterke gevoelsinhoud kan hebben. De klare, in lichte
nevels gehulde morgen, met het gezwatel vroeger der „driewielde" karren,
het eerste gerinkink der emmers bjj de damhekken, het geloei van hier' en daar
een koe! En voor u de dauwdroppen tot een pad van zilver onder de opkomende
zon, een paard dromend, met de kop gebogen over een landhek! En later dan,
in deze stille morgens, die sonore, schelheldere veldroepen! „Kalle-kalle,kalle-
kalle!" Honderdmaal en van alle kanten! Met het begeleidend concert van ram
melende wei-emmers! ,,'foet-toet-toet-toet-toet-toet!" elders van een boer or
beerin, die voer komt brengen aan de zeug op een schrale weid schrlemende
landlopers! Ergens verder, op een erf, de burgerman, die, kalm en bedaagd, z'n
schaap roept, mede voor de melktijd: „kies-kies-kles-kies!" Al dit is streekeigen,
appelleert aan Westfriese gevoelsaccenten, appelleert aan jeugd en zorgeloosheid
en blijdschap en verte, aan schoonheid, die men niet te kopen heeft, schoonheid,
die paak juist omdat ze zo goedkoop is, aan de ogen van de aanschouwer voorbü
gaat zonder hem iets uitzonderijks te zeggen.
ven, hier en daar een weinig te stimu
leren, proberen kantigheden bij te slij
pen, weerstanden weg te nemen! Zelf
conserveren, met subsidies b.v.
voorgaan, kan het nauwelijks! Het
h aft, ondanks zijn betrekkelijk groot
getal leden, geen geld! Het enige wat
het van betekenis bezit, is goodwill en
hiervan kan het gebruik maken om
links en rechts iets althans te pogen
in goede banen te leiden. Daarnaast
kan het bij de goegemeente goodwill
kweken! De gemiddelde Westfries
is in zijn geest nog iemand, die zich
vaak al te zeer „in dit leven smartelijk
gevangen gaf",' hij is door een bank
- opgeslokt door zijn strijd om het be
staan, zodat hij voor weinig meer oog
heeft dan voor zijn melkkoeien en
fruitbomen! Hij verlangt niet te veel
gezeur aan zijn hoofd! Is een hoeve
mooi! De duivel hale de kerels, die de
stolphoeve als geëigend boerderijmodel
voor West-Friesland in bescherming
namen! Laat ook de kerels naar de
duivel lopen, die schoonheidsvoor
schriften uitdachten nota bene voor het
landschap, die niet toelieten, dat het
werd prijsgegeven aan weinig gewe
tensvolle met golfplaten en koekblik-
kenblik jonglerende bouw-er-op-los-
bouwers!
Ons doel.
WAT het Westfries Genootschap in
deze moet bereiken is gauw ge
zegd. Het moet op de duur, in ruil voor
tamelijk wat geld, het zover brengen,
dat elk normaal denkende Westfries
het raken aan het streekeigene als een
wandaad gaat beschouwen! Zo weinig
mogelijk „voorschriften", maar een zo
breed mogelijke bescherming van bin
nen uit, vanuit de harten van de men
sen! Waneer het zover is, is het er nog
maar half! De liefde tot een streek, de
liefde tot zijn eigen streek is naar het
oordeel van de beminnaars alleen dan
voltooid, wanneer men weet, hoe de
streek en zijn schoonheid gegroeid
is!
Want ook het landschap, zijn volk
en zeden, ze zijn gegroeid, gegroeid
liET landschapsschoon heeft heel veel
kanten. Dat wat ons niets kost, be
hoeft nog het minst onze zorg te heb
ben. Maar er is zo veel, dat onze zorg
wel nodig heeft! Want een landschap
is niet alleen wat de natuur cadeau
geeft! Het is ook wat de mens er van
maakt! Zee en wildernis worden ons
toegeworpen, ter bearbeiding, wat er
van groeit is het resultaat van mense
lijke werkzaamheid. En het eigenaar
dige en tot zekere hoogte bestem
mende is, dat elke volksgroep, door
omstandigheden en wil, er telkens wat
anders var maakt.
Wij, Westfriezen, hebben als vor
mers ons landschap niet vergeten! We
hebben er, in grote trekken, een lust
hof van gemaakt! Een oord, waar het
gemakkelijk valt te leven, waar men,
naar Pallieterse trant, de smul en
smeer ziet binnendragen op afgehaakte
deuren. Waar men zorgend want de
zorg, het zorgen, kan nooit verslappen!
bijtijden z'n zorgen vergeten kan!
En toch!
Waakt.
LIET landschapsschoon heeft heel veel
kanten. Want tot het landschap be
hoort ook een ander deel van z'n aan
kleding, de dorpen, de steden, de be
bouwing. En daarnaast nog meer, zijn
honderden kleinere of grotere, aan
trekkelijkheden. Hier verdwijnt door
het achterwege blijven van tijdige zorg,
een gebouw! Daar wordt een kerk en
een molen overbodig, „niet meer ren
dabel", vervalt dus, wordt gesloopt.
Elders, als te Schellinkhout, verdwijnt
niet anders en niet meer dan een sim
pele inrijpoort! En weer op een andere
plaats sloopt gebrek aan zorg, gebrek
aan piëteit, een „onbelangrijk" doch
schilderachtig huisje weg! Ook nu nog,
nu toch de zorg voor het landschaps
schoon de eerste windselen ontgroeid
is, vallen ieder jaar weer toch nog
kleinere of grotere monumenten en
talrijke aantrekkelijkheden ten offer
aan verslapte waakzaamheid. Het kost
immers zo veel! Inderdaad! Maar er
is ook iets anders, de mensen zijn door-
eengenomen zo behoudzuchtig, ze zijn
zo ijselijk bang voor hun geld! Het is,
geloof ik, een idee-fixe van de door
snee-Westfries, dat hij rijk behoort te
sterven! In de wetenschap meestal, dat
van zijn vermogen, soms meer dan de
helft, verdwijnt in 's Rijks schatkist!
De man, die het Bangerter Rad had
kunnen gehouden, had een plaats ge
kregen ïn de rij der Westfriese ere
burgers. De man, de groep van men
sen, vereniging of wat ook, die „de
molen van Piet" gered heeft, verdient
een standbeeld naast dat van Victo-
rientje!
Om nader tot de zaak te komen, het
zijn deze zaken, waarover op de ver
gadering van „Oud-Westfriesland" op
6 Augustus te Enkhuizen, rechtstreeks
en zijdelings, gesproken wordt. Het
landschap, door de zorg, die zijn be
woner voor zijn dagelijks brood dient
aan te wenden, redt, in grote trekken,
zichzelf wel! Maar de eigenaardigheden,
de aantrekkelijkheden ik zeg nu nog
niet eens de monumenten! zijn van
daag de dag in het gedrang. Het His
torisch Genootschap trok in 1951 niet
meer en niet minder dan 100,
(zegge éénhonderd gulden) uit voor
z'n bemoeiingen terzake het land
schapsschoon! Het Genootschap heeft
niet één zo'n zorg, het heeft nog tien
tot vijftig andere van deze soort, het
kon niet meer! Het kan zich niet meer,
niet anders bemoeien met deze zaken
dan er eens over te praten en te schrij-
van barre wildernis tot wat we nu om
ons heen zien! Geen liefde voor enig
kind is groter, zegt men, dan wat men
van dag tot dag naast zich' heeft zien
opgroeien. Geen liefde voor een land
streek is groter dan dat, waarvan men
de groei, door onderricht, door be
schouwing en opmerkingsgave, heeft
begrepen. Men zou u vertellingen kun
nen doen, naar aanleiding van simpele
zaken, maar die toch wegen openden
tot een diepe kijk in de geschiedenis
van dit landschap, zo, wanneer men u
vertelde van dat stukje bouwland aan
de Grote Vliet onder Onderdijk, waar,
midden in het onbewoonde veld, het
herbergje stond genaamd „De Leeuwe
rik" en dat lag op de vaarweg van
Hoorn naar Medemblik. Het herbergje
is al een mensenleeftijd verdwenen,
maar het stukje land heet nog altijd
„De Leeuwerik"! Misschien is in zijn
leven menigmaal Gerrit Comen er ge
weest, de figuur, die in ruwe trekken
getekend wordt in Kosters „Hoorn in
de Middeleeuwen", en waarvan de his
toricus u graag wou vertellen, niet om
dat deze Gerrit Comen zo'n groot man
was, maar omdat het vertelde u een
blik zou toelaten tot het Middeleeuws
West-Friesland, zoals het in grove
trekken reilde en zeilde! De liefde
voor een landschap richt zich op de
duur altijd weer in die andere rich
ting, er meer van te weten! Namen als
de Moerloze Sloot, de Dracht, 't Ouwe
Gouw, van gehuchten als Elba, de Lui-
zeknip en de Hondehemel hebben u
misschien weinig te zeggen, en toch
zouden er zeer belangwekkende din
gen van te zeggen zijn! Ze worden pas
dan belangwekkend, althans in hogere
mate belangwekkend, wanneer het een
voorwerp betreft van zijn liefde. Zo
is er wisselwerking tussen het land
schap en zijn "geschiedenis. Zij beiden,
eenmaal punt van interesse van de be
woner, verrijken voor deze het leven!
TJ bent welkom.
r\E liefde aankweken tot het land van
zijn geboorte, eens voelenden in deze
liefde samenbrengen, is de roeping van
het Historisch Genootschap. Het heeft
voor dit werk ook u nodig! In de eer
ste plaats uw sympathie, in de tweede
uw lidmaatschap en uw geldelijke bij
drage! De moeilijkheden van het huis
houden zijn meestal het geheim van de
keuken en we willen u niet teveel
uit deze keuken vertellen, alleen wel
dit, dat de vereniging graag meer zou
doen, als ze maar kon! Zover ge geen
kennis maakte met het Genootschap,
op 6 Augustus kunt ge te Enkhuizen
zijn gast zijn! Met vreugde zult ge, bij
wijze van spreken, in de grote familie
worden binnengehaald. Het bestuur zal
blij zijn u te kunnen begroeten in deze
stad, in wier wezenstrekken de adel
van een overrijke historie geschreven
staat, „als op een vriendelijk, oud
gelaat!"
J. ROSELAAR. HOORN.
Georganiseerd door de N.V. Lijempf
te Leeuwarden en onder toezicht van
het Rijk had, in samenwerking met de
zuivelfabrieken te Sloten, Workum
Kuinre, Crema te Haringhuizen en de
Prinses te Ursem, een melkwedstrijd
plaats op de boerderij van de heer P.
de Koning in Noord-Beemster. Dit was
één van de vóórwedstrijden voor de
uiteindelijke strijd, welke straks om
het kampioenschap van Nederland zal
worden gestreden. Ef werd aan deel
genomen door de btfste melkers en
melksters uit Noord-Holland, Fries
land, Groningen, Overijsel en de
Noord-Oost-polder. Mej. Gré Oud uit
Zuidervaart zorgde hierbij voor een
Noordhollandse overwinning.
De jury bestond uit de heren ir Ver
schoor, Rijkszuivelconsulent te Hoorn
S. L. Bakker te Kollum (Fr.) en Th.
Schipper te Zandwerven (NH) als
voormelkers. Het organiseren en de
leiding van deze wedstrijd beruste bij
De droom van iedere vierdaagse deelnemer; Twee voeten extra!
de heer ir Van Dijk, landbouwkundige
aan de „Lijempf". Bij deze wedstrijd
waren eveneens aanwezig de directeu
ren van bovengenoemde fabrieken.
Na het melken wachtte een rijk
voorziene en welverzorgde broodmaal
tijd bij de fam. De Koning, welke allen
zich goed lieten smaken Hierbij wees de
heer Van Dijk er op, dat de opzet van
deze wedstrijd is, goed te leren mel
ken. Vaak wordt hieraan nog te wei
nig aandacht besteed. Wil men goede
zuivelproducten bereiden, is het juist
van groot belang een voortdurende
goede zorg aan het melken te besteden.
Toen vroeger de melk op de boerderij
zelf verwerkt werd, scheen het wel of
de zorg aan de melk besteed, groter
was dan tegenwoordig. De zindelijk
heid wordt soms wel eens teruggedron
gen door de gemakkelijke wijze van
afzet aan de zuivelfabrieken. Daarom
zijn deze mell^iemonstraties van goed
melken en de behandeling van de koe
vóór het melken van het allergrootste
belang. Hierna maakte ir Verschoor de
uitslag bekend, waaruit bleek dat mej.
Gré Oud eerste was, haar broer, de
heer N. Oud, tweede en mej. N. Broer-
sma uit Friesland die vorig jaar eerste
was, derde. Allen ontvingen een prach
tige medaille. Voorts ontvingen alle
deelnemers en neemsters een aardige
verrassing in de vorm van een kaas
schaaf voor de dames en een sigaret-
tenstandaard voor de heren.
De heer Schipper besprak vervol
gens nog enkele fouten, gemaakt tij
dens het melken, terwijl de heer Bak
ker nogmaals de nadruk legde op wat
het goede melken betekent voor een
goed product.
De heer Jofriet bracht dank aan de
„Lijempf" voor het genomen initiatief
en hoopte dat er in de toekomst nog
eens soortgelijke wedstrijden gehouden
zullen worden, hetgeen van groot be
lang is voor de zuivel.
Namens de deelnemers aan deze
wedstrijd sprak de heer D. Zuurbier
uit Barsingerhorn een woord van dank
aan de jury, aan de heer De Koning
voor het beschikbaar stellen van zijn
bedrijf en aan de heer Van Dijk voor
de mooie verrassing, welke zij van
hem ontvangen mochten. Ten slotte
dantke de eigenaar van het bedrijf, de
heer De Koning, alle medewerkers
De grote belangstelling voor de,
koeien heeft een matige tot vlotte
handel tot gevolg gehad. De aanvoer
blijft de laatste tijd goed. waardoor er
voor de slagers nogal ruime keus be
staat. al is de allerbeste kwaliteit ech
ter schaars. Uiteindelijk zijn alle die
ren verkocht.
Bij hoge prijzen is de handel in de
kalveren vlot verlopen. De winkel
kalveren noteren f 2.80 per k.g. uitge
beend en de worstkalveren van f 3.—
f 3.10 per k.g. afgeslacht en uitge
beend.
121. „Dynamietbommen of niet!"
schreeuwde commissaris Van Wanten.
„Vooruit kerels, dring de kelders bin
nen en sleep het geboefte er levend of
dood uit!" Commissaris Kwabberteen
werd heel bleek, toen hij dit hoorde
en ook meneer Kleuntjes verschoot
van kleur. „Dit kan nu wel heel dap
per lijken", fluisterde hij commissaris
Kwabberteen in het oor, „maar ik
noem dit onverantwoordelijk. Die men
sen hebben ook vrouwen en kinderen.
Ze lopen hun ondergang tegemoet De
manschapen hadden in.tus®e" kanten
mando van commissaris Van Wanten
opgevolgd en zij waren stuk voor stuK
in de kelderruimte verdwenen. Kom
heren", zei commissaris Van Wanten
tegen de heren Kleuntjes en Kwabber
teen, „zullen wij ook eens een krikje
binnen gaan nemen? Wij njeeten t
het voorbeeld geven!' Commissaris
Kwabberteen en meneer Kleuntjes
voelden daar niet meer voor. „Gaat u
uw gang maar, meneer Van Wanten'.
zeT meneer Kleuntjes. „Wij kennen che
onderaardse gewelven als onze eigen
broekzak en wij blijven liever ln de
frisse lucht. Bovendien is het goed.als
enige mensen achterblijven om de boe
ven op te vangen als zij mochten door
breken. En de kans daarop is werke-
liik niet denkbeeldigCommissa
ris Van Wanten fronste zijn wimkbrau-
wen. „Gogd", zei hij, ..dan ga ik aneen.
Ik laat mijn mannen niet in de steen
(Advertentie. Ing. Med.)
m F,< Mi JM,.,
K Hl
m? 3 x i
Op de boerderij van de heer Ko
ning aan de Middenweg in De
Beemster is een melkwedstrijd ge
houden tussen de beste melkers en
melksters uit Friesland, Gronin
gen, Drente, Overijsel, de Noord-
ootpolder en Noord-Holland. Eer
ste werd mej. Gré Oud uit de
Schermer. Tweede werd haar
broer, de heer N. Oud. Mej. Oud
zal nu uitkomen in de landelijke
Wedstrijd tegen een candidaat uit
het Oosten en een uit het Zuiden
van het land. De winnaar mag zich
kampioenmelker of -melkster van
Nederland noemen. Op de foto
zien 'We Gré Oud druk bezig. Het
jurylid, de heer Verschoor, Rijks
zuivelconsulent te Hoorn, noteert...
voor het mogelijk maken van deze
melkdemonstratie.
Des morgens hadden alle deelnemers
en belangstellenden een bezoek ge
bracht aan de kaasmarkt te Alkmaar,
waarna gedineerd werd in Hotel de
Geus te Rustenburg, om vervolgens
een bezoek te brengen aan de zuivel
fabriek „De Prinses" te Ursem.
Gistermiddag is aan het Horntje op
Texel ongeveer twee ha duin verbrand.
Dat niet een nog groter oppervlakte
door het vuur werd verteerd, is te dan
ken aan het personeel van de rijkswa
terstaat, dat in de nabijheid aan het
werk was. Dat wist het vuur reeds goed
deels te stuiten. De brandweer van Den
Hoorn, die spoedig ter plaatse was, nam
de taak over en kreeg even later nog
assistentie van een aantal mariniers
het amphibie-oefenkamp „De Mok" ligt
tegenover het betrokken duincomplex.
De brand was spoedig geblust. In de
buurt van het verbrande duin waren
militaire oefeningen gehouden. Nu en
dan deed zich een ontploffing voor van
geweerpatronen, die in het brandende
duin lagen. Twee jaar geleden is het
zelfde duingebied door brand geteisterd.
De oorzaak van de brand is onbekend.
SUCCESSEN BRIDGE-DRIVE
Bij de onder auspiciën van de Texel
se VVV gehouden Bridge-drive be
haalden in de A-lijn de overwinning
Koppel en Wolker, op de voet gevolgd
door Van Santen en Van Lenten; in
de B-lijn viel de winst in handen van
Beemsterboer eri Spruit, terwijl de
tweede plaats was voor het echtpaar
Bruin. De drive, die in het Badhotel
werd gehouden, was niet zo druk be
zocht als gewoonlijk, maar er werd
met veel animo gespeeld en onder lei
ding van de heren Mantje en Bruin
verliep alles naar wens.
DOORLICHTEN
Op 29 en 30 Juli zal in de MULO-
school het gehele personeel van de
gemeente, van de PTT, de TESO en
de TEM worden doorgelicht. Het
schijnt in de bedoeling te liggen, dat
deze doorlichting op gezette tijden zal
plaats vinden.
GESLAAGD
De heer F. W. R. E. Brinkerhof, on
derwijzer aan de Ulo-school te Den
Burg slaagde voor het examen ter
verkrijging van de acte L.O. Engels,
evenals de heer C. Akkerman, hoofd
der O.L.. te De Koog.
Dinsdag hebben de leerlingen van de
hoogste klassen van School 1 hun
schoolreisje gemaakt. Om acht uur
stonden de kinderen met het onderwij
zend personeel en enkele leden van de
oudercommissie te wachten, maar in
plaats van drie bussen kwamen er
slechts twee opdagen. Dat gaf drie
kwartier oponthoud. Eindelijk kon de
tocht echter beginnen. Het doel van de
reis was Amsterdam, waar een bezoek
werd gebracht aan Artis en een rond
vaart door de havens en grachten
werd gemaakt. Op de terugreis werd
nog een speeltuin te Bergen bezocht.
Om half negen 's avonds arriveerde
het gezelschap weer in Julianadorp.
Zondagavond om zeven uur wordt
op het terrein van Schagen de finale
gespeeld van het tournooi om het Ju-
bileumkruis. Zoals men weet, ontmoet
JVC daarin WFC 4.
Vlas 0.35 per kg, 2e soort per ha tot
1600; wit hooi 8090; rode klaverhooi
65—75; lucernehooi 80—90; gerst 15—
20; tarwe 2024. Granen: wlnter-
gerst 27—30,50; zomergerst 30,50—31,50;
OPPERDOES, 23 Juli. Grote Ron
de 7.60; Muizen, grote 10.30, grove 8.90:
Bi. Eigenh. 9.90—11; Blanke Eigenh.
10.90—13.30; Eigenh. grove 7.50—8.70'
dnel. 7.80. Aanvoer 35000 kg.
Om 8 uur, b\j Westenwind en licht
bewolkte lucht, werden de duiven van
„Aitgd Verder" te Venlo in vrijheid
gesteld voor een wedvlucht. Zij hadden
een afstand van 196 km af te leggen-
Prijzen eri punten behaalden:
Joh. Jansen 1 en 5 met 290 punten, G.
Landman 2, 157 punt., G. Nieuwenhui-
zen 3, 4, en 13, 278 pnt., A. Lief
hebber 6, 109 pnt, B. Zwiers Bz. 7,
97 pnt.j E. Jansen 8, 85 pnt., P
Blaauboer Wz. 9, 73 pnt.; K. Koster
11 en 12, 86 pnt., M. v. d. Berg 14, 13
pnt., JUNIORES: G. Landman 1, 100
pnt.., B. Zwiers Bz. 2, 75 pnt.
Ook werd gevlogen van Bordeaux,
een afstand van 980 km. Met West-
Noordwesten wind en licht bewolkte
lucht werden de duiven om 11 uur ge
lost. De eerstaankomende duif maakte
een snelheid van 811 meter per mi
nuut.
Hierbjj behaalden prijzen. A- Lief
hebber 1 en 3 met 396 punten, P,
Blaauboer 2 met 198 punten.
URK KRIJGT RIOOLZUIG-1NSTAL.
LAT1E
In een spoedeisende openbare verga
dering van de raad der gemeente Urk
op Maandag j.1. werd een voorstel van
B. en W. aangenomen om de reparatie
van de rioolzuiginstaliatie niet te laten
doorgaan en hiervoor in de plaat» aan
te kopen een rioolzuigwagen van de
gemeente Vlissingen voor f 10.000.
BENOEMD
De machinist op het „Mr Vissering-
gemaal" te Urk, J. Broersma, ontving
een benoeming als le machinist op een
gemaal te Diever. Hij gaat binnenkort
hierdoor Urk verlaten. Hier was hij
o.m. secretaris van de Prijzencommissic
en bekleedde hij een vooraanstaande
positie bij de neutrale vakorganisatie
en de P.v.d.A.
GESLAAGD
Te Groningen slaagde voor staatsexa
men akte j (gymnastiek) mej. G. Bu-
walda, onderwijzeres aan de Reboboth-
school.
DE VISSERIJBESOMMINGEN
Woensdag werd door 140 vaartuigen
aangevoerd: 12084 pond kuilpaling, prijs
f 0.881.05; 1544 pond lijn- of beugaal
f 1.20—1.74; 294 pond snoekbaars f 0,78
—0.80; 283 pond rode baars f 0.730.78*
514 bakken nest f 2,50 per bak van
37,5 kg.
OBDAM, 23 Juli. 3000 kg grote
aardapp. 9.90—10.10; 16000 kg grova
aardapp. 10.2010.40; 100 kg driel. 4.80
—5.00: 9500 kg zilvernep 24.70—27.90:
zilverdriel. 15.80—18.10: zilveruien 6.70
7.40; 1500 kg slabonen S7—42; 120 kg
tuinbonen 12.
nationale feestdag. Koning Boudewijn aevlt^J,leidv.an de Belgische
Alexander en Prinses
