Bij de Alkmaarder Jan Frijn zingt
de gehele wereld thuis
Wilde zwijnen eten boer Arts uit de hand
„Giegelie sniki slecht naast onbem
kende kunstenaars
Reichswald geruild voor een klein
en vreedzaam varkenskot
W-m:
Modder in Korea
en Indo-China
Wonderlijk concert in een huiskamer
Gramofoon hobby brengt
veel aan het licht
VERVOLG STADSNIEUWS
PREDIKBEURTEN
Het gebeurde in Nieuwediep
Door de brand kwam
men in de brand
Europese tekenfilms over
Duitsland en Frankrijk
Petten
Duinwandelingen in trek
De jaarlijkse sportdag
Langendijk
Kroosmachine doet goed
werk in Geestmerambaeht
VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1952
IV RITST I U ^Van één onzer redacteuren)
hausen één van zHn beroemd ,koud zo begint de baron van Munch-
dat mijn trompet er van bevroor it ï?-C staaltJfcs> "dat het me eens overkwam
bet binnenwerk van mü„ SLek„tbhn e" bU?S' maar elke toon veriJsde
dat enkele uren later, toen ik de fromnïl u was echter miJn verbazing,
plotseling begon te spelen' Do t„ó vuur bad Sehangcn, het ding
vuur...." IV adellnkTfnoever vê m Ontdo0iden door de warmte va« het
„zomaar iels". Neen. hij beschreef een t dlt "«•'waardige voorval niet
door mensen gedroomd is- Hoe kunnen V.,?' d,e do°r de eeuwen heen
ben we allen wel als kind' ëenrnhrèr,?? W,J 86 u,d "bewaren"?» Misschien heb-
om dit dan later weer kunnenV"? stemgeluid in te stoppen,
ven. je eigen stem te kunnenbeïuSenbetoverend naar
ir vervulling deed ea-in #i„„ JJelu,sb-ren. Edison was de eerste die de droom
De stamvader vaadfmlr' P wasro"e» eeluidstrlllingen over te brengen,
of de gramofoon deed ziin inf'r a W-3S ®;fboren- Hct duurde slechts enkele jaren,
beroemde^anger m- alle beSfhaafde landen en thans is er geen
beroemde zanger meer, of zyn stem .s op de plaat vastgelegd. Orkesten, solisten
zo gë w lt kunt ge z in eeuwigheid Caruso is reeds jaren dood, doch
eine"end. angstw^kkend haast arlaS n3ar harte,USt be,uistcrt'"- Uat is las"
70 moet het ook geweest zijn voor die
Alkmaarse jongen, die in 1937 voor
het eerst van zijn leven bewust luisterde
naar een aria van Enrico Caruso. „Die
is al lang dood!" had de jeugdige luiste
raar plotseling beseft. „En tóch hoor ik
hem zingen!" Het was ongemeen
boeiend, vond die jongen en hij had
geen rust, eer hij een gramofoonplaat
bezat, waarop Caruso zong. Eerst was
het de curiositeit „een gestorvene te
horen zingen", doch al spoedig werd dit
naar de achtergrond gedrongen door het
W'eten dat er een geweldige geestelijke
rijkdom verborgen lag in die geheim
zinnige groeven van de zwarte schijf.
Nu is Jan Frijn, zo heette de jongen,
eigenaar van een discotheek van vijf
tienhonderd zang- en operaplaten.
Noem welke zanger van enige beteke
nis. of Jan Frijn laat u zijn stem horen.
Zoals Zatopek de huisvriend van ieder
sportlievend gezin is, zo zijn Tagliavini,
Marcel Dietrich, maar ook Richard Tau-
ber, Joseph Schmidt en natuurlijk Ca
ruso dagelijkse bezoekers van huize
Frijn in Alkmaar. En het zijn brillante
gasten! Er zijn er onder hen waarvan
het publiek nimmer heeft gehoord.
Luister en weef
Nietwaar, wij hebben onze „Benja-
mino Giegelie", Tino Rossi en nog een
aantal anderen die dank zij de film en
dank zij hun populaire programma's in
brede lagen bemind zijn geworden. Doch
Gigli wordt een overdreven-snikkende
galmer naast zijn landgenoot Tagliavini.
(Voor het geval hij bekend wordt, men
spreekt zijn naam uit als „Taljavini
VRAAG een willekeurige schooljongen
of hij een bekend baszanger kan noe
men. Het antwoord is „Paul Robeson
Volledigheidshalve kan men in de buis
kamer van het echtpaar Frijn enkele
van diens platen aantreffen. Doch be
luister nu ook eens een opname van de
Rus Michajlof, wiens trotse, haast ruige
geluid zelfs het IJzeren Gordijn ver
mocht te doordringen om te klinken in
een Alkmaarse huiskamer.
Vijftien jaar lang verzamelt Jan r run
reeds zangplaten. Hij heeft zangers Ie -
terlijk hóren komen en.... gaan. HU
voorspelt de nog vrij onbekende Neder
landse sopraan Gré Brouwenstyn ee
enorme toekomst, evenals Theo
Wiens ster eerst nu langzamerhand rij
zende is. En lèt op de voorspellingen
van Jan Frijn, Brouwenstijn en Bayie
zijn hem nader dan wie °°'c-
verbluffend, zo juist als Jan Fryn de
honderden zangers en zangeressen
zijn platen karakteriseert. Hij heeft de
meesten van hen nooit gezien. HU K
1 JAN FRIJN tussen zijn „stemmen".
Vijftig jaren gramofoonplaten-
techniek zijn hier bij elkaar ge
bracht: men vindt in de discotheek
zowel het „ontbijtbordje" van 1900
als de ultra-moderne electrische
opnamen. In de hand heeft Jan
Frijn een antieke fonograaf, com
pleet met asrol. Met deze uitvin
ding van Edison begon het „con
serveren" van geluid.
ze van hun platen, zowel Marian Alma
(wie herinert'zich hem nog?) als Jan
Peerce. Van de eerste heeft hij een an
tiek plaatje, zo groot als een ontbijt
bordje, even hobbelig als het maan
oppervlak en van de ander bezit hij de
laatste electrische opname.
Hun vocale prestaties leveren hem
alle gegevens over hun persoon en meer
verlangt hjj niet te weten, dan wat blijkt
uit hun kunst. Zo is het goed. Gigli be
trapt hy op een storende door de
zanger bewust gemaakte fout In een
aria van „La Bohème". De jonge Italiaan
Tagliavini is de enige zanger, die de be
treffende aria feilloos zingt. „Dat is Ièf"
zegt Jan Frijn. „Alle andere, mindere
goden plegen braaf dezelfde fout als die
Gigli maakt. Juist omdat Gigli hem
maakt, ook al schreef Puccini die aria
anders
Een tenor als bas
DIJ een discophiel als Jan Frijn kan
men vrijwel alle curiosa beluisteren
die er op zangplatengebied te vinden
zijn. Hij bezit een plaat waarop Caruso
voor de enige maal van zijn leven een
baspartij zong. Hieraan is een vermake
lijke anecdote verbonden. Caruso zong
eens de „La Bohème" samen met een
bas, die midden in zijn aria de stem ver
loor De grote tenor fluisterde hem toe:
„Doe net of je zingt. Ik neem je partij
over!" En inderdaad, zonder dat iemand
van de luisteraars het bemerkte nam
Caruso de partij over en zong als....
bas! Zijn vrienden geloofden het ver
haal dat Caruso hen deed, natuurlijk
niet en uit de aardigheid liet de zanger
een gramofoon-opname maken, waarop
hij dezelfde partij weer als bas zong.
Dat was het bewijs. Er waren destijds
acht platen, waarop Caruso als bas
zong. Na de oorlog werd één ervan te
ruggevonden en vermenigvuldigd. Jan
Friin kocht die plaat onmiddellijk. Ook
heeft hij de primitieve „plakken" die
in 1900 werden gemaakt en natuurlijk
tevens een fonograaf, compleet met!
wasrol. Hij kreeg van „Decca" een ma
trijs waarvan platen worden gemaakt,
een „broodje" de klokkespijs van de
gramofoonplaat en nog enkele andera
dingen, die hij toont op de lezingen die
TN de huiskamer van het echt
paar Frijn, waarin een reus
achtige gramofoon domineert,
komt men soms tot vreemde con
clusies. Zo kan men zélf vaststel
len, dat het stemgeluid van vrij
wel alle zangers uit de Westerse
wereld hoger geworden is. Diepe
bassen zijn zeldzaam, we hebben
voornamelijk „hoge" sopranen,
alten, tenoren en baritons. Hoe
dit komt? Men verklaart het al
dus, dat de nervositeit van de
na-oorlogse jaren de oorzaak is.
Zenuwachtigheid doet iemand
een hoger stemgeluid krijgen. En
is dit een rustige tijd? Zo is het
te verklaren, dat Erna Sack, die
vóór de oorlog hoger op de toon
ladder steeg dan wie ook, sinds
lang overtroffen is. Zo goed als
elke sopraan evenaart haar of
zingt nóg hoger. Heel merkwaar
dig is het, dat bijvoorbeeld Rus
land, Bulgarije en in ruime zin,
het Oosten, zeer diepe bassen,
baritons, tenoren, alten en sopra
nen opleveren
hij hier en daar houdt. Doch de mu
ziek, de zang beter gezegd, blijft de
grootste aantrekkingskracht uitoefenen.
Hele avonden kan het echtpaar Frijn
Jan's echtgenote deelt zijn liefde
voor de zang volkomen zitten luiste
ren en.... vergelijken. Soms komen er
dan wonderlijke conclusies te voor
schijn. Bij een nieuwe plaat yan Rafaël
Arië kan Jan soms plotseling uitroepen:
„Hij haalt die C nu met gemak, zeg!"
Jan Frijn laat u constateren, dat Die
trich Fischer-Diskau de .Erlkönig" van
Schubert met meer talent zingt dan de
grote Schlussnuss.
Veel gesneuvelden
MAMEN die volkomen onbekend waren
krijgen plotseling zin en.... worden
onvergetelijk. Ik noemde Fischer Diskau
reeds. Daar zijn verder Elisabeth
Schwarzkopf, Boris Christoff, een Bul
gaar, Cesare Siëui, Arnold van Mil en
nog zo vele anderen.
Desgewenst laat Jan Frijn u horen
hoe Marcel Dietrich zichzelf „kapot"
zingt, hoe veel dieper en voller de Bul
gaarse bas Rafaël Arië is. Er sneuvelen
heel wat beroemdheden op zo'n avondje
luisteren.
De verzameling van Jan Frijn, waar
aan hjj reeds enorme sommen heeft be
steed, ls zeker de grootste in Noord-
Holland. Maar dat is niet belangrijk. De
eigenaar van die geweldige discotheek
vond een grote rijkdom en ontelbare
aren van diep genot in zyn gramofoon
platen. Overdag werkt hij op kantoor;
de avond is voor Verdi, Schubert, Mo-
zart, Puccini. Dan LEEFT hy werkeiyk.
Misschien zal Jan Fryn ooit zyn liefheb-
berij tot beroep kunnen maken. Iets wat
hij zeker waard is, al was het slechts
om zijn büna encyclopaedische kennis
van alles wat met zang en met... gra
mofoonplaten te maken heeft. Alleen
vraag Jan Fryn niet of hy n iets voor
zingt. Want dan komen de wormen de
grond uit
ZONDAG 10 AUGUSTUS 1952
DEN HELDER: Ned. Herv. Gem.,
Nieuwe Kerk, Weststraat, 10.30 uur ds
H. Cramer van Oostzaan; Palmstraat.
10 uur ds Borghardt; 19 uur cand. C.
W. van Grondelle; Huisduinen, 19 uur
ds Van der Veer van Deventer. Ge-
reform. Kerk, Bethelkerk, 9 uur ds
Swen; 10.45 uur ds Swen; 17 uur ds
Buffinga van Rotterdam; Rehoboth-
kerk, 10 uur ds Buffinga; 17 uur ds
Swen. Gereform. Gem., Janzen-
dwarsstraat, 10'en 16 uur leesdienst.
Gereform. Kerk, Weststraat, 8.45 en 17
uur, leesdienst. Kerk van Jezus
Christus van de Heiligen der laatste
dagen, Weststraat, 10.30 en 17 uur,
dienst. Baptisten Gem., Spoorstraat.
16 uur ds C. van Wier van Alkmaar;
na dienst H A. Doopsgez. Gem.,
Kerkgracht, 10,30 uur ds Th. van Veen.
Oud Kath. Kerk, Middenweg, 10
uur heilige mis. Evangelisatie Vij
zelstraat, 10 en 19.30 uur, samenkomst;
12 en 14.30 uur Zondagsschool. Le
ger des Heils, Spoorgrncht, 10 uur
heiligingssamenkomst; 19 uur open
luchtsamenkomst (Spoorstraat), 20 uur
heilsbijeenkomst. Oud Geref. Kerk.
10 en 17 uur ds Grooneweeen.
JULIANADORP: Ned. Herv. Gem.,
10 uur ds Hartman. Gereform. kerk.
9.30 uur leesdienst; 14.15 uur ds Buf
finga. „Bethel". 10 uur br. Bouw
meester van Rotterdam (ook 19 uur).
CALLANTSOOG: Ned. Herv. Gem.
19.30 uur ds. Hartman.
Onbevoegden hebben zich door het
verwijderen van een ijzeren plaat,
waarmee een raampje was afgesloten,
toegang verschaft tot de toko in het
clubgebouwtje van de zwemvereniging
„Marsdiep" aan de Dijk, en daaruit hon
derd repen chocolade en dertig rollen
pepermunt ontvreemd.
Uit een houten werkkect aan de
Jacob van Heemskerckstraat is een
vestzakhorloge gestolen.
Een Amsterdammer werd in zijn
woonplaats aangehouden als verdacht
van diefstal van een wekkerklokje, een
asbakje, een doos rumbonen en een
doos kopjes ten nadele van een kermis
exploitant, toen deze met zijn inrichting
Den Helder bezocht. De man, die het
klokje en het asbakje nog in zijn bézit
had, is bij de Helderse politie voorge
leid.
Breda-Oranjestad organiseerde ter gelegenheid van haar 700-jarig bestaan
Woensdag een samenkomst van burgemeesters van die steden, welke reeds
hun 700-jarig bestaan hebben gevierd. Aanwezig waren, de burgemeesters
of hun vertegenwoordigers van: Aardenburg, Arnhem, Cuyk, Delft, Deven
ter, Doesburg, Dordrecht, Elburg, Geertruidenberg, Grave, den Bosch,
Lochem, Middelburg, Nijmegen, Oldenzaal, Ommen, Rijssen, Roermond,
Sittard, Tiel, Thorn, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Zaltbommel, Zierikzee
en Zutphen. Het gezelschap voor het versierde raadhuis. Tweede persoon
van rechts is de burgemeester van het feestvierende Breda, mr. dr. C. N.
M.Kortman
(Van onze speciale verslaggever)
HE bewoner van Gennep, in noord-Limburg, die zijn streek door en door kent,
neemt my mee. „Ik zal u wat aardigs laten zien", zegt hy. Wij ryden naar
Milsbeek, een gehucht tussen Gennep en Mook, slaan een zijweggetje in en stop
pen bij een boerderytje, een aardig, rustig gevalletje, zoals er meer in deze om
geving staan. Wij lopen langs.de in dit jaargetijde wat droge voortuin, stappen
over een hekje en komen achter het huis, waar binnen een stevige afrastering
drie grys-bruine varkens met zilverachtige rugharen en zwarte poten en op
vallend lange snuiten, ronddartelen.
Een Westberlijnse rechtbank heeft
Donderdag een 44-jarige gewezen in
specteur van de Oostduitse politie
Friedrich Porombka tot acht jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens mis
handeling van Duitse militairen in
krijgsgevangenkampen in de Sowjet-
Unie.
JET zijn tamme wilde-zwijnen. Dat
klinkt natuurlijk onzinnig, zo iets
als een hardhorende dove, een jonge
ouwe-klare of een pikzwarte rooie....
En toch zijn het tamme wilde zwijnen.
Boer Arts in Milsbeek heeft een klein
jaar geleden zeven wilde zwijntjes van
vier weken oud gevangen, ze mee naar
huis genomen en is ze op een stukje
grond, dat hij met sterk gaas afraster
de, gaan opfokken. Twee zijn er dood
gegaan en twee heeft hij verkocht r.aar
Overloon. De overblijvende drie doen
het best. De grootste zit op zijn eentje
achter gaas, de twee kleinere vermaken
zich met elkaar.
De boerin komt erbij en betreedt
hun domein. „Ga liggen!", comman
deert zij één van de zwijnen. Het beest
gaat gehoorzaam liggen en laat zich
behaaglijk over de ruige rug schurken
Deze wilde zwijnen zijn inderdaad
tam.
Achter dit boerderijtje bevindt zich
zo niet de enige dan toch één van de
zeer zeldzame plaatsen in ons land,
waar wilde zwijnen worden opge
kweekt. Ze krijgen rauwe aardappe
len, tarwe en brood en varen er wel
bij.
Duitse invasie
Vóór de oorlog waren wilde zwijnen
in ons land onbekend. Wel leefden
er verscheidene in het Reichswald, dat
zich heuvelachtig en donker tot niet
ver van Milsbeek uitstrekt. Toen de
Nederlanders hout in dit Reichswald
gingen kappen, staken de Duitsers het
4 xr
WÊÊÊ -
Op de foto hiernaast: De hevige
regenval in Korea veranderde de
wegen in zware modderpoelen,
tengevolge waarvan de mannen,
die belast zijn met de zo zeer be
langrijke transporten, voor een
buitengewoon moeilijke taak ge
steld zijn. Met man en macht pro
beert men hier een 2lh ton zware
vrachtauto, die in de modder is
blijven steken, van de weg te
duwen opdat de vieze brij eerst kan
worden verwijderd alvorens men
verder kan gaan.
Op de onderste foto ziet men hoe
de Frans-Vietnamese troepen, die
deelnemen aan de operatie Bolero II
met het doel, de Delta te zuiveren
en het plaatselijke Vietnamese be
stuur weer onder bescherming van
het leger te stellen, behalve de
Vijand ook het water en de modder
moeten bestrijden.
Een Amsterdamse tekenfilmstudio
heeft dezer dagen van Amerikaanse
zijde een opdracht ontvangen voor het
vervaardigen van zes tekenfilms,
waarin op sprekende wijze wordt ge
wezen op de groeiende Europese een
heid. Hierbij moet gebfuik worden
gemaakt van de bekende symbolen
„Marianne" voor Frankrijk en „Mi-
chel" voor Duitsland. De tekenfilms
zullen na de vervaardiging in alle
niet-communistische Europese staten
worden vertoond.
Een 29-jarige kleinzoon van de
laatste koning van Saksen, Prins Ge-
org Timo, is te Muelheim in het huwe
lijk getreden met een slagersdochter.
De prins, die zijn bezittingen in Oost-
Duitsland heeft, is nu onbemiddeld en
werkloos. Hij heeft de laatste jaren a)--
landarbeider, chauffeur en tolk ge
werkt.
in brand, en de wilde zwijnen zochte:
een goed heenkomen, ook naar or
land, waar ze veel schade aan d
te velde staande gewassen aanrichtten
Vooral de aardappelakkers moeste
het ontgelden, nog niet eens doordr
de dieren de knollen oppeuzelden
maar doordat zij over grote oppei
vlakten de grond omwoelden en Q
planten vernielden.
Het waren er nog al wat, die in dei'
streek de landbouwgronden onveili
kwamen maken, het gehele jaar doo
maar vooral in de aardappelentpd. Ee
bewoner van het plaatsje Beek, di
verlof had de zwynen te schiete:
heeft eens twee uur in een boom gi
zeten, toen hy door een koppel va
tien flinke knapen van wilde zwijne
belegerd werdEn automobiliste
hebben wel moeten stoppen, omdat c'
beesten tegen de radiafceur dreigden t
lopen.
Nog steeds komen zij over de gren
doch het zal nu langzamerhand wi
minderen. Want in het Reichswaid i
men bezig een afrastering te make:
Bovendien heeft een aantal jagers va
het departement van Landbouw, Vi:
serij en Voedselvoorziening vergui
ning om de dieren te schieten, waarb
zij zelfs van kunstlicht gebruik moge
maken. Er zijn er in de loop van c
tijd al heel wat op Nederlands gronc,
gebied neergelegd!
„Wat doet u met deze wilde zwi
nen? Worden ze geslacht?" wil i
graag van de boerin weten.
„Dat laatste zeker niet", antwoorc
zij, „dat is de bedoeling niet".
„Wat dan wie?"
Zij weet het niet. Voorlopig laat c
boer ze maar lopen. Hij heeft ze min c
meer als merkwaardigheid en omd;
hij er plezier in heeft.
De duinwandelingen, welke de V.V.V
ten gerieve van de vele vacantieganger
organiseert, vallen bij de tijdelijke in
woners van Petten bijzonder in d
smaak. Elke Donderdagmorgen trek
een steeds in aantal toenemende schar:
er onder de bekwame leiding van bos
wachter Bouwen op uit om de mooistf
plekjes in de duinen te bezoeken. Hoe
wel de tocht bijna drie uur in besla;
neemt en dus wel wat vermoeiend is.
toont bijna iedereen zich zeer tevreden
Zondag a.s. zal de traditionele sport
dag weer worden gehouden. Er zal ook
nu weer een non-stop programma van
gymnastiek, athletiek, voetbal, enz.
worden afgewerkt, waaraan wordt deel
genomen door ZSC uit Burgerbrug,
„Beemster" en de plaatselijke sportver
eniging. Het geheel staat onder leiding
van de V.V.V.
De kroosmachine, van de polder
Geestmerambaeht welke nu al enige
weken geregeld in de Voorburggracht
aan het krosen is, doet daarbij goed
werk. Tientallen schuiten worden op
gehaald uit de sloten. Was het eerst
het gewone dopjeskroos, waar men
mee te kampen had, de laatste week
is hier het z.g. Azollakroos bijgekomen.
Doordat de polder tijdig begonnen is,
was het mogelijk, het kroos, dat vlug
aanwast, de baas te blijven. Het kroos,
dat de machine opschept, wordt voor
bemesting aan tuinders beschikbaar
gesteld tegen een kleine vergoeding Er
bestaat wel interesse voor.
