Toch een kabinet-Beel met Drees
als minister van financien?
Egypte is tot militaire
samenwerking bereid
Koning Talal van Jordanië maakt
plaats voor prins Hoessein
Meisje uit Leerdam onttrok zich
aan emigratie
Labourbestuur kant zich
Bevans opvattingen
tegen
Voor Economische Zaken wordt
de A.R. prof. Zijlstra genoemd
Spoorwagons voor Argentinië
r
Met een zeilschip de wereld rond
Hvasta zou zich
schuil houden
Geestesziekte van vorst noopte het
kabinet tot maatregelen
Dinsdag 12 Augustus i 952 VERENIGDE DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11488
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en'Anna Paulowna
Mr Donker wijzigt zijn formaiie-plan
Mr Beyen is gepolst voor
Buitenlandse Zaken
Rijks-brandkastenkraker
ontvlucht
Nota van het Westen aan
Sovjet-Rusland
Thans bij a s. schoonouders in Wormerveer
„Dramatisch afscheid"
dekte de vlucht
Een zware luchtaanval op
fabriek in Korea
Welkom, vreemdeling
Ontsnapping door gat
in gevangenismuur
Dr Mossadeq krijgt zijn
volmachten
Leger verzoekt regering
om maatregelen
Na geheime parlementzitting van zes uur:
Regentschapsraad van
drie senatoren
Atlantische strijdkracht
nog te zwak bewapend
MEISJE VERDRONKEN
Bij het baden te Castricum
Engels-Japans geschil over de
arrestatie van matrozen
Weerbericht
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—84
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
(MAAIT
TARIEVEN:
Advertenties; 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
2.02 bü vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
(Van onze parlementaire redacteur).
MA een onderbreking tijdens het weekeinde hervatte mr A Donker gistermid
dag 7.gn pogingen 'n kabinet te formeren. Eerst ontving hij Prof. mr dr L. J. C.
Beaufort, vervolgens prof. J. zyistra, hoogleraar in de theoretische economie aan
de Yrge Universiteit te Amsterdam en mr J. W. Beyen, directeur van het Inter
nationale Monetaire I onds te Washington, 'g Avonds had de formateur nog een
onderhoud met minster-president Drees. Een van de voordelen van de methode,
die de formateur bij zijn pogingen, een kabinet te formeren, volgt, is, dat hg
betrekkelijk geruisloos van het ene plan in het andere kan overgaan. Een der
gelijke verandering schijnt zich nu te hebben voltrokken. Het komt ons nl. voor,
dat, terwijl er de vorige week ernstige grond was te veronderstellen, dat mr
Donker er naar streefde het oorspronkelijke plan van dr Drees wellicht met
kleine variaties alsnog te verwerkelijken er nu duidelijke aanwijzingen zijn om
te veronderstellen, dat de formateur meer in de richting van de opzet van prof.
Beel is gezwenkt.
ATEN zal zich herinneren, dat er tussen
de vier partijen reeds overeenstem
ming was bereikt over twee belang
rijke kwesties: het program en de po
litieke samenstelling van het kabinet op
de basis van 5 leden van de P.v.d.A.,
5 van de K.V.P., 2 van de A.R.P., en
2 van de C.H.U., alsmede een vakminis
ter. Zowel dr Drees als prof. Beel
faalden echter ten aanzien van de zetel
verdeling; eerstgenoemde door .de af
wijzing van de A.R., laatstgenoemde
door een van de P.v.d.A. Bij die ge
legenheid hebben wij er reeds op ge
wezen, dat het hoofdbezwaar van de
P.v.d.A. was de door prof. Beel voor
gestelde splitsing van de portefeuille
van Sociale Zaken en dat deze partij
niet allereerst het verlies van het mi
nister-presidentschap onaanvaardbaar
achtte.
Het vandaag gepubliceerde nieuws is
dat mr Donker in zoverre op het plan-
Beel teruggrijpt, dat ook hg de porte
feuille van Economische Zaken aan een
A.R. prof. Zijlstra wil aanbieden.
Dit zou dan tevens met zich kunnen
brengen, dat het minister-presidentschap
toch aan prof. Beel zou komen en dat
dr Drees de portefeuille van Financiën
*ou krijgen te beheren en tevens offi
cieel tot plaatsvervangend minister
president zou kunnen worden benoemd.
Voor de tweede maal is uit de
gevangenis Peterhead te Aber-
deen een inbreker ontsnapt, van
wiens vakmanschap de Britten
in de tweede wereldoorlog ge
bruik maakten voor oorlogsdoel
einden. In 1942 werd hij uit de
gevangenis ontslagen om eenhe
den commando's te onderwijzen in
het openen van brandkasten en
verscheidene malen werd hij ach
ter de vijandelijke linies neerge
laten om brandkasten met gehei
me nazi-documenten te openen.
Na de oorlog trachtte hij op
het goede pad te blijven, doch
hij verviel weer in zijn oude be
zigheden en kwam in de gevan
genis terecht.
TJITERAARD zal mr Donker niet ge
neigd zijn Sociale Zaken te splitsen,
terwijl hij ook bij de persoonskeuze een
ander accent zal kunnen leggen. Teza
men met het beheer van Justitie zou
deze oplossing wellicht voor de P.v.d.A.
aanvaardbaar kunnen zijn. Op grond
van het feit, dat mr Beyen, die reeds
vele weken wordt genoemd als moge
lijke vakminister voor Buitenlandse Za
ken, gistermiddag bij de formateur is
geweest, mag thans wel als vaststaand
worden aangenomen, dat minister Stik
ker definitief voor een nieuwe ambts
periode heeft bedankt. In politieke
kringen is men op het ogenblik geneigd
de veelvuldige bezoeken van prof.
Beaufort, die groot gezag in de K.V.P.
heeft, uit te leggen als die van een
zeer gewaardeerd adviseur en mogelijke
bemiddelaar.
Al worden de plannen van de forma
teur langzamerhand duidelijker, toch is
men in politieke kringen op grond van
het feit, dat enkele belangrijke punten
nog nadere opheldering behoeven, nog
niet geneigd zich definitief uit te spre
ken over de kansen op succes van mr
Donker, al is men ongetwijfeld optimis
tischer gestemd dan een week geleden.
De diplomatieke vertegenwoordigers
van Amerika, Engeland en Frankrijk
hebben op het ministerie van buiten
landse zaken te Moskou een nota over
Oostenrijk aan de Sow jet-regering
overhandigd.
Honderdvijftig geallieerde vliegtui
gen hebben Maandag een belangrijke
chemische fabriek bij Namsok, onge
veer vijftig km van de haven Wonsan
aan de Oostkust, aangevallen. Volgens
mededelingen van vliegers hing na de
aanval een grote rookwolk boven de
fabriek.
Wederom is de liefde machtiger ge
bleken dan het ouderlijke gebod. We
derom heeft de zekerheid van een ge
negenheid hier het gewonnen van de
onzekerheid ener toekomst in den
vreemde. Ditmaal heeft een achttien
jarig meisje, dochter van het gezin
Donga uit Leerdam, haar ouders en
haar beide broers vlak voor hun ver
trek naar Canada in de steek gelaten
en een „ondergrondse" schuilplaats ge
zocht. Zü verliet Zondagavond de
ouderlijke woning in gezelschap van
haar verloofde, de militair Krijger uit
de Riouwstraat te Wormerveer en arri
veerde gedurende de afgelopen nacht
bü de ouders van haar verloofde in
Wormerveer, nadat gisteravond om
tien uur de „Grote Beer" met haar eigen
ouders naar Canada was vertrokken.
Het meisje moet haar plan zeer dege
lijk hebben voorbereid. Reeds bij her
haling had zij te kennen gegeven, niets
voor emigratie te voelen. Toen haar
ouders haar enkele weken geleden aan
spoorden, haar spaarbanktegoed tot een
bedrag van f 35 op te nemen, weigerde
zij dit. „Ik heb nog alle tijd" vond ze.
Niettemin haalde zij kort daarop het
geld toch van de bank.
Ogenschijnlijk had zij zich de laatste
dagen bij het besluit van haar ouders
neergelegd. Zondag was zij met haar
verloofde die zij heeft leren kennen
toen zij werkzaam was in het Protes
tants Weeshuis te Wormerveer bij
haar ouders thuis. Er zijn toen nog
enkele foto's gemaakt. Het afscheid
's avonds werd zeer dramatisch. De
jongeman had al herhaaldelijk een
flauwte voorgewend en was zelfs een
paar maal naar bed gegaan, 's Avonds
maakte het jonge paar zijn „laatste"
gezamenlijke wandeling en verdween
daarna spoorloos. Het stel liep van
Leerdam naar Arkel, nam daar de bus
naar Gorcum en vertrok vandaar per
trein naar Amsterdam. De ongeruste
ouders van het meisje hebben Zondag
nacht de politie gealarmeerd, welke
haar signalement verspreidde. Zij kwam
echter uit zichzelf weer boven water.
De jongeman, die verlof tot gisteravond
De Amsterdamse familie Leyen en de familie Reetman ^ij^hopen dcfreis
zijn met een zeilschip een vaart om de wereld beg %oerd
In twee jaar. te volbrengen met klacht, dat speciaal voorditdoel werd
hulpmotor. Foto:
wie het jac
genoemd werd, haar moeder,'' de heer Keetman en de heer en mevrouw Leyen.
gebouwd en voor windloze dagen voorzien is van -
V.l.n.r, Dc 4-jarige Tri.v, het jongste bemanningslid,
twaalf uur had om afscheid te nemen
van zijn verloofde, moest zich op dat
moment melden in de Alexander-
kazerne in Den Haag, waar hij gelegerd
is.
In de nacht van Zaterdag op Zon
dag werden uit een Franse auto, die
in het Noordeinde geparkeerd stond,
een kijker en twee fototoestellen ter
waarde van fres 50.000 gestolen. De
automobilist had zijn wagen afgeslo
ten, maar de dader heeft met een steen
een van de ruiten ingegooid.
Volgens een Tsjechoslowaakse jour
nalist, die tezamen met de jonge Ame
rikaan John Hvasta, op 2 Januari uit
de „speciale gevangenis" te Leopoldow
ontsnapte, houdt Hvasta zich waar
schijnlijk in het land schuil. De jour
nalist deelde dit te MUnchen mede,
doch wilde zijn naam niet bekend ma
ken uit vrees voor mogelijke vergel
dingsmaatregelen tegen zijn verwanten
in Tsjechoslowakije.
Volgens de journalist verblijven in de
gevangenis te Leopoldow belangrijke
politieke gevangenen als officieren, pre
dikanten en buitenlanders. De gevan
genen moesten helpen bij het restaure
ren van de gevangenismuur en slaag
den er in een gat hierin vrij te laten,
waardoor zij in de namiddag van de
tweede Januari ontsnapten. In een na
bijgelegen dorp gingen de ontsnapten in
kleine groepjes uiteen en de journalist
slaagde er in, samen met een mede-
vluchteling, na een tocht van 28 dagen,
over de Westduitse grens te ontkomen.
Gistermorgen werden de eerste
vier wagons, die bij Werkspoor
gebouwd Voorden, met het Argen
tijnse schip „Rio Primero" te Rot
terdam verscheept. De gehele or
der bestaat uit 485 wagons. De
drijvende bok Arend hijst een der
wagons aan boord, terwijl er reeds
een aan boord is en de andere nog
op de kade staan. Elke wagon
weegt (zonder onderstel) 37000 kg.
Staat van beleg in Teheran
wordt opgeheven
De Perzische senaat heeft premier
Mossadeq met 26 tegen 4 stemmen de
volldige bevoegdheden, die hij ge
vraagd had, verleend.
Mossadeq heeft ingestemd met de
eis van de aanhangers van de reli
gieuze leider Kasjani, dat de staat van
beleg in Teheran moet worden opge
heven. De aanhangers van Kasjani
vormen een machtige groep in het
nationale front.
De Egyptische opperbevelhebber, ge
neraal Naguib, heeft verklaard, dat de
militaire leiders in Egypte gaarne met
de Westelijke mogendheden willen sa
menwerken op het gebied van de de
fensie. Zij zyn van mening, dat zg met
Groot-Brittannië, Amerika en Frarik-
ryk tot overeenstemming kunnen ko
men, zonder dat de nationale aspira
ties in gevaar komen.
Eenheden van het Egyptische leger
zullen deze gehele week oefeningen in
het gebied van Cairo houden. Het
hoofdkwartier van het leger heeft de
bevolking gewaarschuwd geen geloof
te hechten aan valse geruchten. De
verspreiders hiervan zullen als verra
ders worden gestraft. Ook bij de bin
nenlandse zuivering zal niet te zacht
worden opgetreden.
WA EEN GEHEIME ZITTING, die zes uur duurde, heeft het parlement van
Jordanië gisteren een eind gemaakt aan de regering van koning Talal en de
jonge emir Hoessein tot koning uitgeroepen. De jonge monarch studeert mo
menteei nog aan de bekende school van Harrow in Engeland. Totdat hij acht
tien jaar wordt op 2 Mei van het volgende jaar zal een regentschapsraad
van drie senatoren de koninklgke bevoegdheden uitoefenen. De zitting was zo
geheim, dat de telefoonverbindingen van Jordanië met Syrië waren verbroken,
teneinde te voorkomen, dat er iets naar het buitenland zou uitlekken. De be
slissing komt overigens niet onverwachts, aangezien er in de laatste dagen reeds
sprake was, dat de geesteszieke koning Talal zou aftreden. Talal kwam verle
den jaar aan het bewind, nadat zgn vader, koning Abdoellah, te Jeruzalem was
vermoord. Hij werd toen in een Parijs® kliniek verpleegd.
LIET Jordaanse parlement is tot zijn
beslissing gekomen, nadat een com
missie van drie senatoren en zes af
gevaardigden de medische rapporten
over de toestand van de koning had
bestudeerd. Deze commissie had drie
artsen in Amman geraadpleegd, die op
hun beurt de bevindingen van twee
Egyptische medici hadden onderzocht.
De doctoren uit Amman kwamen tot
de conclusie, dat Talal ten gevolge van
zijn geestesziekte niet in staat was, te
regeren. De regering heeft daarop aan
het parlement voorgesteld, het regime
n Talal te beëindigen en emir Hoes
sein tot koning uit te roepen.
Talal heeft in naam ongeveer tien
maanden zyn hoge functie uitgeoefend.
In feite is deze tijd echter veel korter
geweest. De in 1911 geboren koning,
die vóór de dood van zijn eminente va
der vrijwel geen enkele verantwoorde
lijkheid had gedragen, leed reeds ge-
uime tijd aan vlagen van achterdocht
en ernstige neerslachtigheid. Hij zocht
hiervoor in Europa genezing, maar
schijnt deze niet te hebben gevonden.
Reeds korte tyd nadat hij de regering
had aanvaard, vertrok hij met zijn ge
zin voor een lange reis door Italië,
Frankrijk en Zwitserland. In Mei van
dit jaar vertrok Talal opnieuw naar
Parijs, ditmaal op aanraden van zijn
artsen. Drie weken later werd het Jor
daanse Huis van Afgevaardigden bijeen
geroepen. De toestand van de koning
bleek ernstig slechter te zijn geworden.
Het werd in Juni dan ook nodig, een
plaatsvervangende raad van drie leden
in te stellen een soort regentschap
derhalve. Talal vertrok naar Lausanne,
waar zijn echtgenote, koningin Zain, en
de kroonprins verblijf hielden, en poog
de zich tevergeefs bij hen te voegen.
Op 3 Juli keerde hij naar Amman te
rug, waar zijn volk hem een groots
welkom bereidde. Hij stelde zich geheel
ter beschikking van de premier. Op
zeker moment uitte hij de wens, zijn
volk weer te zien. Hij reed toen vol
komen zonder escorte in galop door de
hoofdstraten van Amman. Pas nadat hij
een bezoek aan de premier had ge
bracht, kon men hem ertoe bewegen,
in een auto naar zijn paleis terug te
keren.
De jonge monarch vertoeft momenteel
nog bij zijn moeder in Lausanne. De
regentschapsraad bestaat uit de senato
ren Ibrahim Hasjin, Soelaiman Toekan
en Abdoerrahman al Rasjidat. De
troonsbestijging van koning Hoessein be
tekent, dat de twee Hasjemitische ko
ninkrijken Jordanië en Irak zullen wor
den bestuurd door twee neven, die hun
opleiding aan dezelfde Engelse school
EX-KONING TALAL
.teruggekeerd in vergetelheid...
hebben gehad. Beiden worden zij vol
gend jaar achttien jaar.
Hoessein heeft Maandag van de Jor
daanse premier een telegram ont
vangen. dat was geadresseerd aan
„koning Hoessein I". De prins bracht
onmiddellijk zijn moeder, die zich in
de stad .bevond, op de hoogte van de
inhoud. Verwacht wordt, dat het ko
ninklijk gezelschap nog een tiental da
gen in Lausanne zal blgven.
Koning Hoessein is volgens zijn
vrienden in Engeland een bescheiden,
rustige jongeman, die veel van scher
men en automobilisme houdt.
Het dagelgks bestuur van de Britse
Labourparty heeft een tussentgdse
verklaring over de binnenlandse poli
tiek uitgegeven, getiteld „Laat ons de
feiten onder de ogen zien". Hierin wordt
de verklaring van het verbond van vak
verenigingen, de TII.C, goedgekeurd,
volgens welke „de grootst mogelgke
mate van bewapening binnen de per
ken van de middelen, die ter beschik
king staan, moet worden bereikt". „De
vrede kan niet worden gewonnen door
zwakte" aldus de verklaring.
Het bestuur wil, dat periodiek „met
de bondgenoten" het bewapenings
program wordt herzien met inachtne
ming van Engelands economische posi
tie en de internationale toestand.
Op de in September te houden jaar
lijkse vergadering van de Labourpartij
zal voorzitter Attlee een beslissing over
de Britse bewapening trachten te for
ceren. Men verwacht, dat het tot hevige
debatten met de aanhangers van Bevan
zal komen. Het goedkeuren van de
verklaring van de TUC wordt gezien
als een scherpe, officiële terechtwijzing
aan het adres van Bevans aanhangers,
die menen dat de Britse economie de
huidige bewapeningsinspanning niet kan
dragen zonder verlaging van de levens
standaard.
1 Nadat de censuur op binnenlandse
perstelegrammen is afgeschaft, is thans
ook de censuur op perstelegrammen
voor het buitenland opgeheven.
Zoals reeds werd verwacht, zullen in
Februari algemene verkiezingen wor
den gehouden. De regering, de be
stuursorganen en de politieke partijen
zullen hierdoor tijd genoeg hebben ora
haar zuivering te voltooien ter verze
kering van de politieke stabiliteit en
een gezond parlementair leven.
Naar verluidt, hebben de strijdkrach
ten de regering om een serie nieuwe
wetgevende maatregelen gevraagd, t.w.
beperking van het grootgrondbezit, ver
betering van het lot der arme boeren,
ontwikkeling van de industrie om de
levensstandaard in het gehele land te
verhogen en geen indirecte belastin
gen, welke de lasten voor de armen
vergroten.
Ridgway verklaart
De dienstplicht moet twee
jaar duren
De opperbevelhebber van de Atlanti
sche strijdkrachten in Europa, generaal
Ridgway, heeft te Parijs verklaard dat
de middelen van de Atlantische ge
meenschap „nog ernstig onvoldoende
(zijn) wat betreft bepaalde belangrijke
aspecten van haar verdediging".
Over de duur van de militaire dienst
plicht zei hij, dat deze in alle landen
van de Atlantische gemeenschap uni
form op twee jaar dient te worden
vastgesteld. De reden daarvoor is „het
aantal en de ingewikkeldheid van de
moderne wapens".
Te Parijs komen heden deskundigen
van de zes landen van de Europese
defensiegemeenschap bijeen, om de
kwestie van de twee-jarige diensttijd
te bespreken.
Aan het Castricumse strand is gister
middag de 18-jarige mej. T. B. uit Wa
teringen bg het baden in een diepe kuil
geraakt en verdronken.
Ondanks dat er spoedig hulp aanwe
zig was en het slachtoffer zodoende
spoedig aan het strand kon worden ge
bracht, is dokter v. Nievelt er niet in
geslaagd met kunstmatige ademhaling
de levensgeesten weer op te wekken.
Mej. B. behoorde tot een gezelschap
kantoorbedienden, dat een dagje uit was
en daarbij het Castricumse strand be
zocht.
Het stoffelijk overschot werd per zie
kenauto naar de ouderlijke woning te
Wateringen vervoerd.
Twee matrozen van de Britse kruiser
„Belfast" zijn door de Japanse politie
gearresteerd. Hun wordt diefstal ten
laste gelegd. Groot-Brittannië heeft
hierover een in zeer krachtige termen
gestelde nota tot Japan gericht, waarin
de vrijlating der matrozen wordt ge
ëist. De Ver. Staten steunen Groot-
Brittannië in deze ten volle.
Verwachting tot hedenavond:
VRIJ WARM
Overwegend droog en vrij warm
weer met perioden van zonne
schijn. Tegen de avond evenwel
toenemende kans op regen- of
onweersbuien. Matige tot vrij
krachtige wind tussen Zuidwest en
Zuid.
Woensdag: Zon op 5.21, onder 20.08
uur. Maan op 22.51, onder 15 48
uur.
t
