De laatste strijd
de Grote Beslissing
voor
Prins Bernhard op bezoek bij de
oefening „Hold Fast"
Breeki Unie met
De komende verkiezingsstrijd zal
uiterst
Kroon?
de Britse
fel
zijn
r
De politieke
crisis in Zuid-Afrika (2 en slot)
Oppositie gelooft
Malan niet
Reis A'dam-Parijs 8 km korter
Nieuwe aanvalt van de A N W.B.
op kampeerleges
Hevig offensief tegen „Blauw'-land
Geen mengelmoes-nasie
Stoomschip Orestes heeft
moeilijkheden
Talrijke spionnen onder de
Oostduitse vluchtelingen
Ernstige vertraging op de
autosnelweg naar Berlijn
Voor oorlogmisdadigers
geen voorkeur
Vijftien doden bij een
treinongeluk in Korea
Toch vergunning nodig
voor radio?
afbetaling
In hoger beroep weer vier
jaar geëist tegen oplichter
De „Wal stische groep"
werd ontbonden
Kapper van ex-koning had
winkel vol hasjisj
Mossadeq ontbindt de
koninklijke garde
Bende plunderde Tjimerfa
Lijdt niet langer
Ook manoeuvres bij
Karlsruhe
Russen wilden er meer
van weien
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 19S3
(Van onze correspondent in Kaapstad)
HZ,*9» '"«li'te i" dit voorjaar
tin sjrU« met de vorige beslissing) dat de Wet on de
omd"?Cr j- *e.r.te*enwoordiging van kiezers" ongeldig was
omdat str.jd rg„ „,ot do „verschanste Sm'
parlement had ff,;*,""» ^dSriSse
parlement had, zo betoogde het Hof van Appèl, door liet aannemen
van de nieuwe kieswet de Constitutie geschonden aannemen
Door deze juridische uitspraak stak een politieke storm op zoals
verklaarde*direct dat'0'1''°"r ZA"'ks s°w~d' U"
i! Z.IJn reKer,»S in de uitspraak niet kon be
rusten. Deze uitspraak immers, zo betoogde hij, tastte de souve-
volk datTt .ParleTent aan e" teve,,s dc so«vereiniteit van het
volk, dat dit parlement met een duidelijke opdracht gekozen had.
De st yd voor de souverenie vrijheid des volks wordt opnieuw
aangebonden, zo schreven dc nationalistische dagbladen
De oppositie stelde daartegenover, dat de regering zich bii de
uitspraak van het Hof diende neer te leggen. De Constitutie was
heilig en moest onaangetast blijven. Het erewoord van de blanke
stond op het spel en de onafhankelijke rechtspraak diende be-
nAT er zowel bij de ene als bij de
u andere partij zeer realistische poli
tieke motieven in het spel waren (en
zijn) is overigens duidelijk. Dat de
strijd zó fel, zó ongebonden-hartstoch
telijk gevoerd wordt, zal men verstaan,
als men zich voor ogen stelt, dat de
Nationale Partij grotendeels uit Afri
kaners bestaat en dat de Verenigde
Partij in sterke mate het politieke in
strument van Engelssprekend Zuid-
Afrika is. Die Scheidslijn tussen Boei
en Brit wordt in dit politieke twist
geding voor de zoveelste maal duide
lijk zichtbaar.
De Engelssprekenden zien de getal
len der Afrikaners nog steeds groeien
en hun eigen positie wordt daardoor
van jaar tot jaar zwakker. Zij zoeken
zich te versterken door immigratie uit
Engeland (die onder het bewind van
ar Malan intussen sterk besnoeid is)
èn door de stemmen van de kleurlin
gen. Deze laatste bron van versterking
dreigt hun thans ontnomen te worden.
En waarheen zullen de aspiraties der
nationalistische Afrikaners hen dan
voeren? Naar een Republiek, los van
de Britse Kroon, wie weet hoe spoedig
reeds._
Grote belangen
E"N dat niet alléén. Want als de „ver-
schansingen" in de Zuid-Afrika Wet
krachteloos zijn geworden, dan wil dat
zeggen, dat óók de verschanste bepalin
gen met betrekking tot de taalrechten
krachteloos is. Wat wordt er dan op de
duur van de Engelse taal? Wordt die
mettertijd niet onderdrukt en wegge
vaagd? Weliswaar verzekeren de natio
nalisten dat dit nooit zal gebeuren (de
verschansing is immers juist aange
bracht om het Afrikaans te bescher
men!), maar de Oppositie zegt, dat zij
in de verzekeringen der nationalisten
geen vertrouwen meer stelt.
Beide volksgroepen beseffen scherp,
dat er dingen van uitzonderlijk be
lang op het spel staan. Zuid-Afrika
beleeft op het ogenblik de crisis, die
aan de Grote Beslissing vooraf gaat.
Want de verkiezingen van 1953
zullen over de toekomst van dc
Unie van Zuid-Afrika beslissen. Dat
staat op biet spel; niets meer en
niets minder.
De Verenigde partij roept, met
name sinds het voorjaar van 1952,
overal de engelsprekenden op tot
verzet en protest. Zij doet dit zó
welsprekend en met zulk een enor
me publiciteitsmacht, dat zij groter
angsten oproept dan haar aange
naam kan zijn.
hakkelcommando
CEN niéuwe verzetsbeweging is op het
politieke toneel verschenen: het War
Veteranes Torch Commando (het Fak
kelcommando) onder leiding van >•$<»-
lor" Malan, een gewezen piloot van de
RAF. Deze beweging houdt grote be
togingen in steden en dorpen en in de
hitte van de politieke strijd zeggen
haar leiders soms dingen, die revolu
tionaire sentimenten wakker roepen.
De kracht, die er van deze beweging
uitgaat, is op het ogenblik nog moeilijk
te bepalen, maar ik geloof dat haar lei
ders, die bezeten zijn van de fanatieke
wil om de regering-Malan ten va'
brengen, op het politieke toneel
rol nog maar beginnen te spelen. Of de
Verenigde Partij deze doelbewuste
mannen „in de hand" zal kunnen hou
den, is vooralsnog een open vraag.
Vporlopig werken de Verenigde Partij
en het Fakkelcommando echter samen,
met de zwakke Arbeiderspartij als
Dritte im Bunde.
In Natal, de meest Engelsgezinde pro
vincie, krijgt ondertussen de oude ge
dachte van afscheiding uit de Hme
nieuwe kracht. Hier bevond de Ver
enigde Partij zich in Augustus in de
weinig benijdbare positie, dat zij een
emotionele brand moest blussen, die zij
zelf had helpen stichten
DE AFRIKANERS, de Boeren zo ge
wilt. voelen anderzijds al evenzeer,
dat thans letterlijk alles op het spel
staat. Een politieke strijd van vijftig ja
ren gaat haar afsluiting vinden. JJc
Grote Beslissing staat vlak voor de
deur. Daarom spreken zij over de .[li
beralistische" en „kapitalistische in
vloeden in de Vereniade Partij, invloe
den die zich manifesteren door een be
geert 3 naar uitbreiding van het stem
recht der niet-blanken, naar opheffing
van kleurslagbomen in de politiek, in
de industrie, later wellicht zelfs in het
maatschappelijke verkeer.
Daartegen verzet zich de Afri
kaner ten koste van alles. Zijn land
mag geen „mengelmoes-nasie" wor
den, hij wenst zijn beschaving en
zijn bloed zuiver te houden. Rech
ten voor de zwarten? O zeker, maar
alleen op hun eigen terrein en niet
door middel van integratie. Groter
ontwikkelingskansen voor de zwar
ten? Natuurlijk, maar niet in dier
voege, dat de blanke gemeenschap
straks een gedulde minderheid in
„zwart" land wordt of een groep
van verjaagden en verstrooiden. De
blanke is in Zuid-Afrika geen kolo
nisator, die zich op de duur kan
overbodig maken en dan terug gaat
naar zijn vaderland. Want Zuid-
Afrika is zijn vaderland; een ander
heeft hij niet.
Dr. Malan heeft aan de situatie, die
ontstaan is door de uitspraak van hét
Hof van Appèl, het hoofd geboden door
de instelling van het Hoge Hof van het
Parlement. Van dit Hof zijn alle parle
mentsleden lid. In zijn samenstelling
weerspigelt het dus, volgens de natio
nalistische these, de souvereine volks
wil. Maar de oppositie heeft de wet,
waarbij dit Hoge Hof van het Parle
ment werd ingesteld, aan de Gerechts
hoven voorgelegd ter ongeldigverkla-
ring.
Immers: het Hoge Hof van het Parle
ment kan de uitspraken van de gewone
Hoven ongedaan maken als het gaat om
de rechtsgeldigheid van wetten. Het
Hoge Hof van het parlement kan dus
óók de uitspraak van het Hof van Ap
pèl, waarbij de „Wet op de afzonder
lijke vertegenwoordiging van kiezers"
ongeldig wordt verklaard, te niet doem
Het Hoge Hof kan tegelijkertijd de be
doelde wet geldig verklaren. En dat is
dan ook gebeurd.
Thans is de situatie dus zó: dat het
Hof van Appèl een wet van het parle
ment ongeldig heeft verklaard en dat
het Hoge Hof van het Parlement dezelf
de wet geldig heeft bevonden! Maar ter-
zeifdertijd wordt in de Hoven een
strijd gevoerd, om het Hoge Hof van het
Parlement zelf onwettig te verklaren.
In eerste instantie is dat reeds geschied!
Lijdelijk verzet
Wat er uit dit alles zal groeien is nog
niet te zeggen. De felle politieke strijd
tussen de blanke groepen heeft in
Augustus een begeleidingsverschijnsel
gekregen in de veldtocht van lijdelijk
verzet, die georganiseerd is door de na-
turellenorganisatie The African Natio
nal Congress en de Indiërorganisatie
The Indian Congress. Deze organisaties
werven in hun gelederen vrijwilligers,
die opzettelijk de „apartheidswetten"
overtreden.
Vrijwel geheel blank Zuid-Afrika
keurt het optreden dezer naturellen en
Indiërs af, maar in het buitenland trekt
hun verzetsactie grote aandacht en ver
werft zij grote morele steun.
Daarom temeer, zeggen de natio
nalisten, moet dr. Malan de komen
de verkiezing winnen. Indien hij
verliest, zijn de gevolgen niet te
overzien. Neen, zeggen de leiders
van de oppositie, aan dr. Malan
moet de macht ontnomen worden.
Als hij blijft zijn de gevolgen niet
te overschatten.
De naderende verkiezingsstrijd
zal bijzonder fel worden. Zij is de
laatste crisis, die aan de Grote Be
slissing vooraf gaat.
Het 4500 ton metende schip van de
KNSM Orestes bevindt zich op dit
ogenblik op de Orinoco nabij Ciudad
Bolivar in Venezuela in moeilijkheden,
doordat de schroef is vastgedraaid.
De werktuigkundigen aan boord zul
len waarschijnlijk zelf in staat zijn de
nodige reparaties te verrichten. Het
schip zal daartoe naar een haven in de
buurt worden gesleept.
W estberli jnse stadsfunctionarissen
hebben gisteren bekend gemaakt, dat-
de Oostdui're autoriteiten voortdu-end
zich als vluchtelingen voordoende spion
nen naar de westelijke sectoren zenden.
Onlangs zijn vijftien leden van de
volkspolitie, allen jonger dan 24 jaar, die
asyl hadden gevraagd, ontmaskerd als
agenten.
Van Februari tot Augustus zijn 10.680
Oostduitse jongelieden onder 24 jaar
naar West-Berlijn gevlucht.
Britse autoriteiten tt Berlijn maak
ten gisteren bekend dat meer dan
280 voor Berlijn bestemoe vracntaiuto's
te Marienborn, de Sowjet-contrölepost
aan de autosnelweg tussen West Duits
land en Berlijn, zijn opgehouden. De
Oostduitse politie liet zeven wagens
per uur door.
Verklaring van Adenauer
De vrijgelaten oorlogsmisdadigers zul
len niet worden behandeld als vrijge
laten krijgsgevangenen, zo heeft de
Westduitse minister van arbeid, Storch,
in dc Bondsdag verklaard.
Bondskanselier Adenauer heeft hier
aan toegevoegd, dat de geallieerden
sinds April 1950 reeds 2632 Duitse ge
vangenen hebben vrijgelaten en dat zich
nog 1017 gevangenen in Westelijke lan
den bevinden. Lang niet allen hiervan
kómen voor vrijlating in aanmerking.
Velen van hen zouden ook voor een
Duitse rechtbank een zware straf heb
ben gekregen. Bovendien moeten de ge
allieerden ook rekening houden met de
openbare mening in hun eigen land en
niet alleen met die in West-Duitsland,
aldus de kanselier. De gemengde com
missies voor de herziening der vonnissen
zullen waarschijnlijk, nog voor de goed
keuring van de conventie van Bonn in
werking treden.
Bij Intsjon is Woensdag een trein
ontspoord tengevolge van de ontplof'
fing van de locomotief. Vijftien perso
nen zijn om het leven gekomen. Er zijn
ongeveer 300 gewonden. Drie rijtuigen
waarin zich vele schoolkinderen en ar
beiders bevonden, zijn ontspoord.
De trein botste tegen de Noordelijke
pijler van een brug op de lijn Seoel—
Intsjon.
Volgens de eerste berichten werden
door medische eenheden van de Ver
enigde Naties 10 nood-amputaties uit
gevoerd. Ambulances en militairen van
de Verenigde Naties verleenden de no
dige hulp. In de trein bevonden zich
ongeveer 500 reizigers.
Bezwaarschrift naar raad
van Noordwijk
De ANWB heeft opnieuw de strijd
aangebonden tegen de kampeerleges.
Ditmaal heeft de actie de vorm gekre
gen van een bezwaarschrift aan de
raad der gemeente Noordwijk. Wijst
deze het van de hgnd, dan zal de Bond
in beroep gaan bij de Raad van Be
roep voor de directe belastingen en zo
nodig cassatie aanvragen bij de lioge
Raad der Nederlanden.
De raad stelt zich namelijk op het
standpunt, dat een legestarief voor ge
meentelijke kampeervergunningen, dat
rekening houdt met de tijdsduur en
Prof. Langemeijer meent
van wel
Wanneer de Hoge Raad beslist over
eenkomstig de conclusie van de advo
caat-generaal, prof. Langemeijer, dan
zal de Schiedamse ambtenaar H., die
indertijd is vervolgd omdat hij een
radiotoestel zonder vergunning had,
zijn zes gulden boete moeten betalen,
waartoe hij door de kantonrechter Is
veroordeeld.
li heeft zich indertijd op het stand
punt gesteld, dat het K.B. van 10 Oc-
tober 1945 slechts de mogelijkheid
schept van een luisterbelasting maar
niet van een vergunningsstelsel. Prof.
Langemeijer heeft verklaard, de stel
ling te begrijpen maar niet te delen. In
het aanvragen van jeen vergunning
ziet spreker niets anders dan het doen
van aangifte voor de heffing, waaraan
men is onderworpen. Het verlenen van
een vergunning heeft hiernaast geen
zelfstandige betekenis. Spreker conclu
deerde dan ook tot verwerping van het
cassatieberoep.
Meineed in een kwestie van
Voor de Arnhemse rechtbank is zes
maanden gevangenisstraf geëist tegen
een monteur uit Nijmegen, die zich
schuldig had gemaakt aan uitlokking
van meineed. De man kocht in *349
van een rijwielhandelaar twee fietsen
Op afbetaling, maar voldeed zijn ter-
miinen niet. Hij werd daarop aange
sproken in rechte. De kantonrechter
wees de eis van de handelaar toe, maar
de rechtbank verlangde getuigenver
klaringen. De monteur heeft toen een
gewezen employé van de handelaar
bewogen te vertellen, dat de hande
laar de fietsen met allerlei onderdelen
tn elkaar zette ei. er clan een merk van
een gerenommeerde fabriek op plaat
je Het feit kwam uit en is de oud-
employé komen te staan op zeven
maanden gevangenisstraf.
PRINSES IVItHELMïNA BRACHT
EEN BEZOEK AAN FRIESLAND
Prinses Wilhelir ina heeft gisteren met
de Piet Hein" een zo onopvallend mo
gelijk gehouden bezoek aan Friesland
Sa ht. Het voornaamste doel van
•mar bezoek gold de enige tijd geleden
"e "staureerde Grote Kerk te Leeuw
arden.
met het aantal deelnemers aan het
kamp waarvoor de vergunning wordt
aangevraagd, in strijd is met "de Ge
meentewet. Vooral voor gezinnen en
groepen krijgt dit stelsel het karakter
van een kampeerbelastlng.
De gemeente Noordwijk is uitp.eKo-
zen met het oog op zijn voor een pro
cesgang gunstige ligging.
De procureur-generaal bij het ge
rechtshof te 's-Gravenhage heeft giste
ren in hoger beroep tegen A. J. van den
M„ die door de rechtbank te Rotterdam
v/as veroordeeld tot vier jaar gevange
nisstraf wegens meermalen gepleegde
oplichting, bevestiging van dit vonnis
geëist. Van den M„ een oude bekende
van de politie, had van zijn pension
houdster vijfduizend gulden gekregen
om voor haar een volkstuin te kopen.
Hij had voor dit geld echter bouwma
terialen gekocht. De uitspraak volgt
over veertien dagen.
(Advertentie, Ing. Med.)
Het dagelijks bestuur van de Wafdis»
tische partij in Egypte heeft onder voor
zitterschap van Nahas besloten, de
„Wafdistische groep" te ontbinden. Van
ontbinding van de Wafd-partij zelf,
waarvan de eerste berichten uit Egypte
melding maakten, is echter geen sprake.
De „Wafdistische groep" vormt het ka
der van de partij, bestaande uit de
meest vooraanstaande leden. Partij
leden, die voor een nieuw te vormen
„groep" in aanmerking wensen te ko
men, moeten hiervoor een aanvrage bij
het bestuur indienen.
De kapper van ex-koning Faroek is
gisteren te Cairo door de militaire po
litie gearresteerd, nadat er een grote
hoeveelheid hasjisj in zijn winkel was
gevonden. De kapper voerde tot zijn
verdediging aan, dat de verdovingsmid
delen aan de ex-vorst toebehoorden.
Premier Mossadeq heeft de ontbin
ding van de koninklijke garde in Tehe
ran gelast. De bevelhebber van de
garde, generaal Arajama, is overge
plaatst, omdat hij wordt verdacht van
medeplichtigheid aan een mogelijke
staatsgreep. De laatste tijd zijn in de
Perzische bieden open brieven ver
schenen. waarin dr. Mossadeq wordt
gewaarschuwd voor een dreigende
staatsgreep.
Maandagavond is een bende geïnfil
treerd in de kampong Tjimerta, een
wijk van Subang, in West-Java. De ben
de opende het vuur en begon te plun
deren. Twee kampongbewoners wer
den gedood. Politie en militairen vielen
de bende aan, die tegen half tien des
avonds een goed heenkomen zocht, met
achterlating van een dode.
In Brussel is de railverbinding tot stand gekomen over korte afstand
tussen het Noorder- en het Zuiderstation. Deze week reden proeftreinen
op het nieuwe traject. Met dit enorme werk, waar men jarenlang aan
heeft gebouwd, is het traject AmsterdamParijs met acht km. verkort.
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, Ischias, hoofd
en zenuwpijnen. Neemt regelmatig
Togal, dat verdrijft in al die gevallen
snel en afdoende de pijnen. Togal
baat .waar andere middelen falen.
Zuivert de nieren, is onschadelijk
voor hart en maag. Bij apotheek
en drogist i 0.95, f 2.40 en f 8.88.
(Advertentie, Ing. Med.)
(Van een speciale verslaggever.)
flM de een of andere reden eten Ne-
derlandse generaals te velde geen
sardientjes. Toen dus de kok van het
legercorps-stafkwartier b(j de oefening
„Hold Fast" in West-Duitsland opdracht
kreeg sardientjes in te slaan, wist hij
meteen, dat het legercorps heel hoog be
zoek zou krijgen. De kok had gelijk.
Een groep Nederlandse militairen,
die meedoen aan de oefening „Hold
Fast", ziet men hier bij hun tent,
keurig gecamoufleerd in het bos,
aan de maaltijd.
Gistermorgen was prins Bernhard in
gezelschap van de brigade-generaal
Ward, een Amerikaanse adviseur van
onze legerleiding, per vliegtuig in West-
Duitsland gearriveerd voor een één-
daags bezoek aan de Nederlandse troe
pen, die deelnemen aan de oefening
„Hold Fast. .De Prins trof de Neder
landse troepen in een ietwat gespannen
sfeer. Iedereen wist dat de Groen-landse
strijdkrachten de langzaamaan-oorlog
van de eerste oefendag hadden omgezet
in een hevig offensief en Woensdag over
drie noodbruggen over do Weser Blauw
land waren binnengevallen.
QNZE mannen, die zo graag een beetje
actie hadden gewild, werden echter
in reserve gehouden en daardoor ble
ven zij in die zenuwachtige sfeer, die
aan de première van ieder optreden,
ook van troepen in een oefening, pleegt
vooraf te gaan. Als zij in de strijd ge
worpen zullen worden men fluistert,
dat dat nog wel even zal kunnen du
ren zal het bij de onzen waarschijn
lijk even goed gaan als bij de Engelse
en Belgische divisies, die gisteren tot
taak hadden de opmars van Groen-land
te vertragen.
Handig gebruik makend van de bos
sen, die hen verborgen voor het spie
dend oog van vijandelijke verkennings
vliegtuigen, trokken de Engelsen en
Belgen langzaam terug, tot zij tegen het
vallen van de avond de Buffalostelling
betrokken, een 36 km van de Weser ge
legen weerstandslijn. Het is echter de
vraag of deze beboste heuvelrij, die
dwars door het oefenterrein loopt, de
opmars van Groen-land lang zal kunnen
vertragen. Woensdagnacht dreunden de
wegen in de Zuidelijke sector van de
50 ton zware Centurion tanks, die naar
de zwakke plek in de Buffalo-stelling
rolden. Die zwakke plek vormde het
Belgische legercorps van Blauw-land,
dat op zijn terugtocht te weinig ver
sperringen had achtergelaten en dus di
rect door de Groenen op de hielen werd
gezeten. De versperringen, als opgebla
zen bruggen, mijnenvelden en bomen
over de weg. bleken, hoewel zij natuur
lijk fictief waren, zeer doelmatig. Bij
Verscheidene leden van de Sow-
jet-Russische militaire missie in
Bad Salzuflen hebben zich Woens
dag bij het hoofdkwartier van het
Nederlandse legerkorps gemeld
en verzocht de geallieerde ma
noeuvres, die op het ogenblik in
Duitsland gehouden worden, als
waarnemers te mogen bijwonen.
Het verzoek werd door de bevel
hebber van het Nederlandse On
derdeel aan de opperbevelheb
ber van het Britse Rijnleger, ge
neraal Sir John Harding, doorge
zonden die vervolgens liet weten,
dot de Russen het manoeuvre-
gebied terstond dienden te ver
laten. Indien zij nogmaals zouden
trachten het oefengebied binen
te komen, zouden zij kunnen ver
wachten door militaire politie
verwijderd te worden.
iedere versperring stond n.1. politie van
de opruimingsdienst, die controleerde of
de Groenlanders net zo lang stopten als
nodig zou zijn voor het opruimen van
de hindernissen.
De defensieraad van de Atlantische
Verdrags-organisatie is in het Ruhrge-
bied aangekomen, om de vier-mogend-
hedenmanoeuvres aldaar gade te slaan
Het gezelschap, waartoe de Canadese
minister van Buitenlandse Zaken Pear-
son, behoort, is op het vliegveld van
Güterloh aangekomen, voor bezoek Van
éen dag.
Oefening „Equinoxe"
De Franse minister Pleven, dc Am(*i-
kaanse stafchef Bradlcy, generaal Ridir-
way .generaal Nelson Eddy en maar
schalk Jum ujn gisteren te Karlsruhe
aangekomen tot bijwoning van de
Frans-Amerikaanse oefening „Equino-
xe Jie gehouden wordt in het gebied
rond Karlsruhe. B(j deze oefeningen
staan voor het eerst Amerikaanse en
inAnon tr°Pnon 'p,n eela"e van b«na
100.000 gezamenlijk onder Frans com
mando.
