Watermassa verpletterde stuurloze
duikboot „Sibylle"
NEEMT
1IMU COURANT
Zware beschuldiging hangt boven
het hoofd van Nahas Pasja
Revolutionnair Europees plan in
Straatsburg aanvaard
Vreemdelingenlegioen trok twee
Haarlemse knapen aan
Bloemistenknechtjehieldde
bloemetjes binnen
Grote brand teistert scheepswerf
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 77e Jaargang No. 11526
Acht en veertig Franse marinemannen
stierven op zeebodem
Nieuw-Guinea
Vrijdag 26 Sept. 1952
Dagblad voor Den Helder, KoegrasTexel, Wieringen en Anna Paulowna
Grote olievlek brachi opheldering:
Aangrijpende taferelen
in marinecommando
'ij dekte één van Faroeks
Hij
financiële stunts
Jonge overvallers wilden
in Vreemdelingenlegioen
Droeve lijst
Nauwe economische banden met Gemenebest
DE KRANT GRATIS TOT 1 OCTOBER A S
nu een abonnement op de
RECHTSZAAK VELSER
AFFAIRE UITGESTELD
Recordvlucht
New York-Frankfort a. M.
in twaalf uur
mei tachtig passagiers
VIA DE V.N. NAAR EEN
WERELDREGERING
Londense conferentie komt
met voorstel
In Korea gesneuveld
Meneer Jopie in
de taxi
Schip liep bijna op eigen houtje te water
Schade laat zich nog niet
schatten
Gangsterswerk van Oostduitse
politiemannen
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
mm
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
MA een nacht van afschuwelijke span-
ning, waarin met alle beschikbare
middelen naar het vermiste vaartuig
werd gezocht, heeft de Franse admira
liteit gistermorgen moeten bekend ma
ken, dat de duikboot Sibylle als verlo
ren moet worden beschouwd. Het schip
werd sinds Woensdag vermist, nadat
het in het kader van een anti-duikboot
oefening voor de Zuidfranse kust was
ondergedoken. Het is vermoedelijk
stuurloos geworden, toen in zevenhon
derd en vijftig meter diep water gezon
ken en tenslotte op de zeebodem Ver
pletterd door de enorme watermassa's
die er op drukten. Dat is althans de
veronderstelling van de deskundigen.
Drie officieren, negen onderofficieren
en vier en dertig manschappen hebben
bij dit ongeluk de dood gevonden. Het
zal onmogelijk zijn het wrak te ber
gen, zo is medegedeeld.
^ADAT het schip Woensdag niet op de
vastgestelde tijd boven water was
gekomen, is men gaan zoeken. Daarbij
vond men op tien kilometer ten Oosten
van kaap Camarat, ten Zuiden van St
Tropez, een grote olievlek, welke zich
langzaam uitbreidde. Verder werden
een waarschuwingsboei en enkele an
dere voorwerpen aangetroffen. De ver
bindingskabel van de boei bleek te zijn
gebroken. De olievlek lag op een plaats
die overeenstemde met de laatst beken
de positie van de duikboot. Er zijn geen
lijken aangetroffen.
De ondergang van het schip werd
gisteren in de loop van de morgen be
kend gemaakt in het gebouw van het
Te Caïro acht men het niet onmoge
lijk, dat er tegen Nahas aanklachten
wegens misbruik van macht zullen wor
den ingediend. Toen de Wafd aan de
macht was, had koning Faroek 91.000
Egyptische Fonden nodig voor zaken in
de Ver. Staten. Onder verantwoordelijk
heid van Nahas, die toen premier was,
regelde de toenmalige minister van
Financiën een lening uit staatsgelden,
ten behoeve van Farock. Het blad „Al
Ahram" schrijft, dat Nahas verantwoor
delijk is voor „een nog niet eerder voor
gekomen schending" van de Grondwet.
Indien men Nahas inderdaad schuldig
zou verklaren, zou hij krachtens de wet
op de politieke partijen uit de leiding
van de Wafd en het politieke leven
moeten treden.
De politieke en religieuze leider van
Soedan, Sir Fyed Abdoel Rahman al
Mahdi Pasja, zal te Londen een bespre
king hebben met Jftinister Eden, waar
bij zo verluidt in politieke kragen
Engeland zal proberen aan de weet te
komen of de regering van Naguib te
winnen zal zijn voor de nieuwe Grond
wet van Soedan, die het land op het
zelfbestemmingsrecht wil voorbereiden.
Engeland zou bereid zijn in te stemmen
met het uitstel der verkiezingen in de
Soedan, die in de loop van November
gehouden zouden moeten worden, ten
einde Egypte's medewerking aan de
grondwetsontwikkelingen te verzeke
ren.
De wijze waarop de Egyptische rege
ring de Duitse financiële deskundige,
dr Hjalmar Schacht, ontvangen heeft,
doet veronderstellen, dat Naguib de
economische kant van de taak der
nieuwe regering aan Schacht zal toe
vertrouwen.
Uit Damascus wordt vernomen, dat
Schacht zich op 15 December naar
Syrië zal begeven, om de reorganisatie
van de Syrische economie en financiën
te onderzoeken.
Te Caïro is Donderdag offcieel mede
gedeeld, dat vijf Egyptsche ambassa
deurs en gezanten en eén tiental onder
staatssecretarissen en hoge functiona
rissen uit de regeringsdienst zijn ont
slagen in het eerste stadium van een
zuivering in de regeringsdiensten.
Onder degenen, die ontslagen zijn,
bevindt zich de Egyptische gezant in
Nederland, Mohamed Aly Sadek, oom
van ex-koningin Narriman.
Voor de arrondissementsrechtbank
te Den Haag verschenen gisteren de
21-jarige verzekeringsagent J. J. de
B., de 18-jarige verzekeringsagent J.
Th. de B. en de 18-jarige kantoorbe
diende H. K. de K., allen uit Noord-
Brabant, die in Mei een gewapende
roofoverval hadden gepleegd op een
sigarenzaak in Leiden. Bij de behan
deling voor de rechtbank bleek, dat
het drietal plannen had opgevat om
dienst te nemen bij het Franss
Vreemdelingenlegioen en zich door
deze overval in net bezit wilden stel
len van het benodigde reisgeld. De
officier van justitie eiste tegen de
oudste van het drietal twee jaar ge
vangenisstraf met aftrek en tegen de
beide anderen ieder anderhalf jaar,
door te brengen in een jeugdgevan
genis. Uitspraak over veertien dagen.
marinecommando te Toulon. Vrouwen,
die de gehele nacht hadden zitten
wachten, vielen in zwijm of barstten in
snikken uit, toen een hoge officier de
volle wachtkamer binnentrad en de
vreselijke mededeling deed. De voorle
zing van de lijst met de namen der
slachtoffers werd door uitroepen en
snikken onderbroken. Onder do slacht
offers is de luitenant Jean Billot, die
beschouwd wordt als de bekwaamste
duikbootingenieur van Frankrijk.
De Sibylle, die als Sportsman deel
heeft uitgemaakt van de Britse marine,
is de laatste van de vier aan Frankrijk
uitgeleende onderzeeboten. Het schip
had een oppervlakte-waterverplaatsing
van 715 ton, was bewapend met een 10
cm kanon, een twintig millimeter luch^,
doelkanon en zes torpedolanceérbuizcn.
Boven water had zij een' snelheid van
25 km, onder water een vaart van Mi
km per uur.
K—
-s- f -• -
Reeds zeven malen eerder iii
de geschiedenis der Franse ma
rine heeft zich een ramp met een
duikboot voorgedaan. We publi
ceren hieromtrent de navolgende
lijst:
1905: Farfadet zinkt voor Bizer-
ta 14 doden.
1910: Pluviose gaat in liet. Ka
naal onder27 doden.
1912: Cendemiaire vergaat bij
Brest25 doden.
1928 Ondine verongelukt bij
Portugal43 doden.
1932Promethée zinkt bij Cher-
bourg56 doden.
1939: Phoenix vergaat bij Indo-
China71 doden.
1946: Ramp met duikboot voor
Toulon 22 doden.
Voor de „Sybille" aan Frankrijk
--werd overgedragen, voer zij onder
'/•Engelse vlag en onder de naam
„Sportsman". Uit die tijd dateert
deze opname.
Een program van tien punten om In
een gezamenlijke Wcsteuropese inspan
ning de overzeese gebieden verder tot
ontwikkeling te brengen en daardoor
Europa minder afhankelijk te maken
van de Verenigde Staten, is Donder
dagavond door de Straatsburgse As-
semblée welhaast met algemene stem
men aanvaard. Het zou in de vorm van
een aanbeveling aan het comité der
ministers worden overgelegd en omvat
o.m. de stichting van een investerings
bank, overeenkomsten tot stabilisatie
der grondstoffenmarkt en wederzijdse
voorkeursrechten voor de Europese
landen en het Gemenebest. Het laatste
plan is door de Zweedse professor
Ohltn als revolutionnair bestempeld.
De Britse delegatie heeft de verde
diging van het voorstel gemaakt tot
een ondersteuning van haar met zoveel
kracht verdedigde inzicht, dat conti
nentaal Europa en Engeland zich nauw
bij elkaar moeten aansluiten. „In de
strijd tegen communisme en econo-
Twee Haarlemse jongemannen van
omstreeks twintig jaar hadden in Apr
plannen om dienst te nemen in het
Vreemdelingenlegioen in Nooid-Afrika.
Daarvoor was het echter nodig een rei
Wie zich thans opgeeft betaalt n4 1 OCTOBER het eerste abonnements
geld. - Betaling la mogelijk pex kwartaal, per maand of per week.
Gemakkelijker kan bet niet
Maakt gebruik van onderstaand formulier.
Invullen, ondertekenen en verzenden naar ons bureau of afgeven aan
onze bezorger of agent ter plaatse en de zaak is tn orde
Ondèrgetekende
Straat
Hulsno.
wenst zlcb met Ingang van 1 OCTOBER 1952 te abonneren.
Betaling zal geschieden per:
maand f 2 07; week 4 f 0.49 (incasso Inbegrepen)
Kwartaal 4 6.20;
Handtekening
Datum
naar Parijs te maken. Over geld be
schikten zij niet en daarom pikten zij
een auto en reden allereerst naar Putte
in Noord-Brabant. In dit grensplaatsje
zetten zij de auto in een garage en deel
den de garagehouder mee, dat zij een
week later terug zouden keren, om de
auto te halen.
Liftend werd de reis naar Parijs voort
gezet. De ouders van de één hadden
inmiddels bericht gekregen, waar hun
zoon vertoefde en de vader begaf zich
naar Parijs. Hij heeft de zoon mee naar
huis genomen, waar de politie hem al
opwachtte in verband met de auto-dief
stal. Zijn vriend daarentegen heeft
Noord-Afrika wél bereikt, doch deze
heeft minder prettige ervaringen opge
daan. Het beviel hem dermate slecht,
dat hij naar huis vluchtte. Ook hij werd
na aankomst aangehouden.
Donderdagmiddag heeft het tweetal
voor de Haarlemse rechtbank terecht
gestaan. De oficier van justitie merkte
in zijn requisitoir op, dat het nog te
prijzen was dat zij de gestolen auto net
jes in een garage hebben geplaatst.
Hij sprak van een misplaatste kwa
jongensstreek, waarvan de eigenaar
van de auto enige tijd de dupe i9 ge
weest. De eis luidde een gevangenisstraf
van zes maanden met aftrek van voor
arrest.
De Haarlemse rechtbank zou op 6
October beginnen met de behandeling
van de strafzaken, die men pleegt aan
te duiden als de „Velser affaire".
Wij vernemen, dat de verdachten bij
de rechtbank bezwaarschriften hebben
ingediend tegen kennisgeving van ver
dere vervolging. Nu deze bezwaar
schriften zijn binnengekomen zal de
openbare behandeling van de strafza
ken niet in October geschieden.
De bezwaarschriften zullen begin No.
vember in raadkamer in behandeling
komen.
misch verval zullen Europa en het Brit
ss. gemenebest samengaan", zo riep de
Britse conservatief Amefy de vergade
ring toe. Slechts enkelen gaven hun
stem niet
De Super 6 Clipper „Goodwill' van
de Pan American World Airways
heeft gisteren een nieuw snelheidsre
cord gevestigd door het traject New
Vork Frankfort zonder tussenlandin
gen af te leggen In elf uur en 56
minuten. Dit betekent dat de „Good
will" heeft gevlogen met een gemid
delde snelheid van 485 kilometer per
uur. Er «aren tachtig passagiers aan
boord, plus een bemanning van zeven
leden.
Na aankomst te Frankfort ver
klaarde de 38-jarige gezagvoerder, dat
het niet zijn bedoeling was geweest
een recordvlucht te maken. Hij had,
op een hoogte van 21.000 voet gevlo
gen met een normale kruissnelheid,
doeh de „wind in de rug" was de hele
reis zeer sterk geweest, zodat nu en
dan een snelheid werd bereikt van 625
kilometer per uur.
Op de Londense conferentie van par
lementsleden uit vijfentwintig landen
over de mogelijkheid van een wereld
regering is een plan ingediend, waarin
wordt voorgesteld het Handvest van de
Verenigde Naties radicaal te wijzigen
om zodoende een wereldregering mo
gelijk te maken.
Het plan voorziet in een politiemacht
van de VN om de naleving van be
sluiten van internationale rechtbanken
en de bepalingen van het Handvest te
verzekeren, een wereldtribunaal van
arbitrage en een wetgevende macht
voor de gehele wereld. Geopperd wordt
dat iedereen zowel burger van de Ver
enigde Naties als van zijn eigen land
is.
De regering maakt bekend dat tot
haar leedwezen op 20 September 1952
tijdens gevechtshandelingen in Korea is
gesneuveld de soldaat T. Bajema.
Soldaat Bajema was geboren 22 Juli
1929 en afkomstig uit Blokker. Hij was
ongehuwd.
CEN Haagse bloemist
heeft op eigen houtje
een variatie gevonden op
het aloude spreekwoord:
„Al te goed is buurmans
gek", namelijk: „Al te
goed is loopjongens gek!"
Het had de bloemist,
wiens vertrouwen in de
mensheid een zekere
faam genoot, dan ook
niet meegezeten. De man
had een 19-jarig knecht
je, Jopie, in dienst. Een
aardige knul om te zien,
en een jongen die voor
uit wou. Dit waardeerde
zijn werkgever ten zeer
ste in hem en om hem te
bewijzen, hoe groot zijn
vertrouwen in Jopie was,
gaf hij hem op een dag
een duplicaat sleutel van
het geldkistje, dat be
waard placht te worden
onder een partij oude
rommel, ergens onder een
etalage. In April van dit
jaar geviel het, dat de
bloemenwinkelier de in
houd van zijn geldkistje
inspecteerde. Ontstellend
moet voor hem de ont
dekking zijn geweest, dat
er vierduizend gulden
aan het oorspronkelijke
bedrag mankeerde. De
bloemist riep zijn loop
jongen erbij, die in een
zondvloed van tranen be
kende, dat hij de bloe
metjes maar eens buiten
had gezet. Of beter ge
zegd, hij had ze binnen
gehouden, want Jopie
bekende ook, dat hij zo'n
slordige drie mille er
door had gejaagd, door
bestellingen per taxi bij
de klanten te bezorgen.
Hij vond het blijkbaar
zo'n lekker gevoel, om
als een soort bruidegom
met een bos bloemen in
zijn arm door de stad te
toeren.
Na een vermanende
toespraak en bij de ont
roerende aanblik van de
wenende Jopie, besloot
de bestolen bloemist om
het geval door de vin
gers te zien. De jongen
beloofde hartgrondig be>
terschap en hij zou er
voor zorgen, dat de vier
duizend gulden netjes
met twee rijksdaalders
per week zouden worden
terugbetaald.
MIET lang na dit geval
betrapte de bloemist
zijn veelbelovende knecht
echter wéér op een dief
stal. Nu had hij geld van
een bestelling in zijn zak
gehouden. En wéér om
hulde de mantel der lief
de dit drama in een bloe-
menzaak. De vorige week
evenwel werd het zelfs
deze geduldige bloemist
te erg, toen hij ontdekte,
dat Jopie de inhoud van
een busje, dat in de win
kel was opgehangen voor
het een of ander liefda
dige doel, op zak gesto
ken had. De vertoornde
bloemist belde onmiddel
lijk de politie op en per
auto werd Jopie naar het
kantoor van Hermandad
gereden. Hij hoefde daar
niet te proberen de zaak
te verbloemen, want daar
weten ze wel weg met dit
soort brandneteltjes
Liet lijkt ons nauwelijks nodig te be
wijzen, dat de opeenvolgende Ne
derlandse regeringen na 1945 niet bij
zonder gelukkig zijn geweest met de
behandeling van zaken, die betrek
king hadden op de overzeese gebieds
delen. Na de niemand bevredigende
gebeurtenissen in de Oost zijn er
moeilijkheden ontstaan met de West.
Frof. Kernkamp zal al zijn kennis,
zijn tact, zijn beminnelijkheid zelfs,
moeten aanspreken om de moeilijkhe
den uit de weg te ruimen. Zijn zorgen
zullen zich overigens niet meer tot
Indonesië uitstrekken, omdat de Unie
zaken voortaan onder „buitenlandse"
aangelegenheden zullen ressorteren,
hetgeen het einde betekent van een
probleem, dat slechts door verblinde
betweters optimistisch kon worden
bezien.
De verhouding tussen Nederland en
Indonesië wordt thans voor een be
langrijk deel bepaald door de kwestie
Nieuw-Guinea. In de Troonrede kon
digde de Regering aan „zowel de gees
telijke en sociale ontwikkeling der be
volking van Nieuw-Guinea als de eco
nomische vooruitgang van liet land te
zullen bevorderen". „Het ligt in de be
doeling zo spoedig mogelijk een ont
wikkelingsplan voor dit gebiedsdeel
vast te stellen. Door een en ander
dient de grondslag te worden gelegd
voor de mogelijkheid, dat op den duur
de bevolking in staat zal worden ge
steld zelve over haar toekomst te be
slissen. Hiermede wordt tevens gehan
deld in overeenstemming met artikel
73 van het Handvest der Verenigde
Naties".
QP het eerste gezicht lijkt deze verze-
kering hoopgevend. Wij moeten
haar om twee redenen met de grootste
voorzichtigheid benaderen. Wij dienen
in de eerste plaats te bedenken, dat al
na de souvereiniteitsoverdracht aan de
gouverneur van Nieuw-Guinea werd
opgedragen de ontwikkeling van Nieuw-
Guinea te bevorderen. Tal van bladen
hebben geruime tijd wij schreven
inmiddels 1951 te verstaan gegeven,
dat de regering iets als een planbureau
wilde instellen. Dit bureau zou de kan
sen moeten nagaan. Op 6 December van
het vorig jaar verklaarde minister Pe
ters in de Kamer, dat de regering een
plan wilde opstellen en dat de eerste
voorbereidingen waren getroffen.
Er werd evenwel geen planbureau
opgericht, maar een commissie inge
steld, de commissie-Pieters, die niet
behoorlijk kon arbeiden, omdat haar
werkzaamheden werden doorkruist door
de besprekingen tussen Nederland en
Indonesië, die in de eerste helft van
dit jaar werden gehouden.
In Mei werd van officiële zijde bekend
gemaakt, dat ie minister een bezoek
aan Nieuw-Guinea zou brengen. Dat
bezoek ging niet door.
Wij vernamen weer iets over Nieuw-
Guinea, toen dit gebiedsdeel een zorg
bij de kabinetsformatie opleverde. Het
fijne hoorden wij hier niet van. Totdat
nu plotseling in de Troonrede een posi
tieve toezegging wordt gedaan.
TAE lezer zal hebben begrepen, dat wij
bijzonder zachtzinnig gestemd wa
ren, toen wij in de aanvang van dit
artikel schreven, dat onze regeringen
sinds 1945 „niet bijzonder gelukkig" zijn
geweest met het behandelen van „over
zeese zaken". Maar die zachtzinnigheid
houdt werkelijk op, wanneer wij de
indruk krijgen, dat thans weer een
fraaie formule gevonden is om de volks
vertegenwoordiging aan het lijntje te
houden en verder niets te ondernemen.
Het heet, dat Nederland souverein is
in Nieuw-Guinea. Niettemin houden de
Indonesische leiders niet op te verzeke
ren, dat zij niet zullen rusten voordat
Nieuw-Guinea aan het grondgebied van
de Republiek is toegevoegd.
In de tweede plaats kunnen wij de
opmerking in de Troonrede over het
zelfbeschikkingsrecht van de autochtone
bevolking gevoegelijk leggen naast de
ettelijke andere zaken, waarin Nederland
terwille van de goede sfeer aan de
eisen van Indonesië tegemoet kwam.
Wat doet de regering bijvoorbeeld voor
de in ons land vertoevende Ambonezen?
Vooralsnog hebben wij geen enkele
reden om aan te nemen, dat de regering
werkelijk concrete plannen heeft. En
zij zal met daden moeten komen om de
wereld ervan -e overtuigen, dat het
Nederland met het behoud van Nieuw-
Guinea ernst is. Wij willen namelijk
op dit ogenblik nog niet aannemen, dat
de regering oewust haar handen aflaat
van Nieuw-Guinea om dit land later
.als een blok aan haar been" aan Indo
nesië te kunnen afstaan.
Wij stellen vertrouwen in het optre
den van Prof. Kernkam; als minister.
Maar hij zal er goed aan doen ten spoe
digste met zijn ideeën voor de dag te
komen.
Gistermiddag om ongeveer vijf uur
ontdekte men op het terrein van de
Bodewes-scheepswerven N.V.; één
schade laat zich voorshands niet schat
ten. Ook alle tekeningen voor het in
aanbouw zijnde schip en voor een aan
tal vaartuigen, dat in de toekomst zou
worden gebouwd zijn bijvoorbeeld mee
verbrand.
Op de werf is men nog druk bezig
met ervooi te zorgen, dat het op stapel
de grootste bedrijven aan het Winscho- staande schip niet op eigen houtje te
terdiep, een begin van brand. De brand
weren van Hoogezand en Sappemecr
waren spoedig ter plaatse, doch de
stormachtige wind had het aanvanke
lijk geringe brandje reeds aangeblazen
tot een enorme vuurzee, welke de grote
constructichal van de werf, waarin
alle materialen voor de te bouwen
schepen worden gelast, teisterde. On
danks alle inspanningen van de beide
brandweren, werd de grote hal een
prooi der vlammen. Een op stapel
staande kustvaarder kon men op het
nippertje beletten op eigen houtje tc
water te gaan.
Op het moment dat de brand uitbrak
was er niemand op de werf aanwezig.
Over de oorzaak van deze ramp tast
men dan ook nog in het duister. De
water zal schuiven. De onderliggers
zijn voor een groot deel verbrand. De
materiële schade, welke enorm moet
zijn, wordt door verzekering gedekt.
Het is de vraag of er voorlopig nog
op de werf gewerkt kan worden. De
constructiehal is volkomen onbruikbaar
geworden.
Het op stapel staande schip, dat
31 December afgeleverd moest worden,'
zal nog op de door de brand geteister
de werf worden geklonken en dan te
water worden gelaten. Het zal daarna
op een andere werf worden afgebouwd.
In de ouderdom van 83 jaar Is te
Maartensdijk overleden de heer J. B.
Vesters, oud-redacteur van de Volks
krant.
De Amerikaanse Hoge Commissaris
in Duitsland, Walter Donelly, heeft bij
de Sowjet-autoriteiten geprostesteerd
tegen een incident, dat in Juli j.1. heeft
plaatsgevonden, en waarbij de Duitse
beambte, Gerhard Palzer, 80 a 90 me
ter binnen de grens van de Amerikaan
se zone, door drie of vier Oostduitse
politiemannen werd gegrepen. Toen
Palzer zich losrukte en wilde vluchten,
schoten de politiemannen hem neer.
Weerbericht
Verwachting tot hedenavond
ENKELE BUIEN
Half tot zwaar bewolkt met enke
le buien. Matige tot vrij krachtige,
langs de kust af en toe harde wind
tussen Zuid-west en West. On
geveer dezelfde temperatuur als
gisteren.
ZATERDAG: Zon op 6.35, onder
18.27. Maan op 15.53, onder 23.10.