Lustrum-expositie „Vakopleiding"
maakt voortreffelijke indruk
r
Jimmy Brown als diepzeeduiker
DE FILMS VAN DEZE WEEK
DER&REEDTE
Bezwaren achterhaald door de practijk
RIJKSWERF ZORGT VO TOEKOMST!
Aanvulling van onderwijs1
op de Ambachtsschool
Waf is de Bemeiel
WITTE:
„Meisjes van Broadway1'
TIVOLI
„Als de wereld vergaat'
Schoenmakersvereniging
bestaat 35 jaar
Dr Stellwag voor de radio
Ned. marine-eenheden
in Zweden
IN HET KORT
Reserves van Helder n«rnel1
hef op tegen KFC 4
VIJF JAAR GELEDEN werd op de Rijkswerf een aarzelend begin gemaakt
met hetgeen thans als de „Vakopleiding" niet alleen wordt erkend en ge
waardeerd, maar bovendien als een onmisbaar onderdeel van de hele werf-
gemecnsehap wordt beschouwd. De „lustrumtentoonstelling", die dit weekend
In het tckenlokaal van de Vakopleiding (op de eerste verdieping van het
nieuwe gebouw van de Bouwkundige Dienst) wordt gehouden, legt een indruk
wekkend getuigenis af van de resultaten, die met dit bedrüfsondcrwijs worden
bereikt. Een betere weerlegging van alle bezwaren, die vijf jaar geleden naar
voren werden gebracht, is moeilijk denkbaar. De Rijkswerf is een bedrijf, waar
in alle mogelijke en onmogelijke ambachten en technieken worden beoefend.
Ook dat komt tot uiting op deze tentoonstelling, die alleszins waard is oifi
serieus, critisch en met bewondering te worden bekeken.
Waarschijnlijk zullen er wel bezoe
kers komen, die met een scheel oog die
respectabele verzameling Werkstukken
van allerlei aard aanzien. Dat zijn dan
de mensen, die in 1947 het nut en de
noodzaak van een vakopleiding niet
inzagen, en zich meer of minder ener
giek tegen de invoering van „weer een
nieuwigheidje" hebben verzet.
Eén van de meest voor de hand lig
gende bezwaren was: „We hebben het
honderd jaar zonder een vakopleiding
gered, de jongens moeten hun vak in
de practijk leren!" Anderen zeiden, dat
de Ambachtsschool wel zorgde voor
een voldoende vooropleiding. Maar zij
vergaten, dat op de Ambachtsschool
niet alle vakken worden onderwezen,
die op de Rijkswerf worden .beoefend.
Inmiddels is wel gebleken, dat de jubi
lerende Vakopleiding het. werk van de
Ambachtsschool (nog altijd een twee
jarige cursus, dat is een jaar minder
dan vroeger) niet onbelangrijk aan-
vult.
Of jongens zonder dioloma Am
bachtsschool de Vakopleiding kunnen
volgen' Zeker! Alleen duurt de oplei
ding voor het Bemetel-diploma een
jaar langer dan voor de wel-gediplo-
meerden. Bovendien is komen vast te
staan, dat de jongens van de Am
bachtsschool het tempo van de oplei
ding beter kunnen bijhouden en over
het algemeen hogere prestaties leve
ren. Men moet dus de Vakopleiding
geenszins beschouwen als een „con-
cuiaent" van de Ambachtsschool.
Enkele cijfers.
De Vakopleiding van de afdeling
Scheepsbouw, waarvan de heer J. Met-
zelaar het hoofd is. heeft sinds het be
gin van de opleiding 83 geslaagde
leedlingcn afgeleverd. Oo het ogenblik
ziin er 130 leerlingen. En de Vakop
leiding van de afdeling Werktuigbouw,
onder leiding van de heer D. Scheen,
bezorgde 60 cursisten een Bcmctel-di-
ploma, terwijl er thans 73 in opleiding
zijn.
De heer N. de Rooy, die als contro
leur van de Bemetel één maal per
maand als „schoolopziener" fungeert,
noemde deze cijfers bijzonder gunstig.
„De Rijkswerf heeft een zeer goede op
leiding", aldus deze deskundige, die
de controle heeft over de Bemetel-op-
leidingen op alle scheepswerven in de
provincie Noord-Holland.
De directeur der Rijkswerf, de kapi
tein ter zee P. A. Riedel, die de expo
sitie gistermiddag ten overstaan van
een groot aantal genodigden opende,
was eveneens vol lof over de resulta
ten van de Vakopleiding, welke waar
devolle „bibit" (de Zwitser zou zeggen
„Nachwuchs". maar de Nederlander
heeft nog altijd geen woord voor dit
begrip gevonden) voor de Rijkswerf op-
nE „Betmetel" is de stichting
„Bedrijfsopleiding in de Me
taal- en Electrotechnische In
dustrie", een onder toezicht van
het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen
staande instelling, welke de su
pervisie heeft over alle bedrijfs
opleidingen in genoemde indus
trieën. Alle leerovereenkomsten
tussen de bedrijven en de ouders
(of voogden) der leerlingen wor
den aangegaan ten overstaan van
•de „Bemetel", die ook aan het
eind van de opleiding de diplo
ma's verstrekt De (landelijke)
examens worden afgenomen door
een commissie, bestaande uit des
kundigen uit het bedrijfsleven
zelf. De leden daarvan worden op
voordracht van de „Bemetel"
door de minister van O., K. enW.
benoemd. Alle voor het «tarnen
gemaakte werkstukken worden
beoordeeld door het Opmeet cen
trum te Utrecht. De opleiding
duurt voor jongens met diploma
Ambachtsschool twee jaar (ijze
ren scheepsbouw drie jaar) en
voor jongens zonder diploma Am
bachtsschool drie jaar (ijzeren
scheepsbouw vier jaar). De leer
lingen zijn verplicht, de Avond-
vaktekenschool te volgen. Dat is
voor minderjarigen kosteloos,
dank zii de subsidieregeling van
het Rijk.
Het hoofd van de Vakopleiding
afdeling Scheepsbouw, de heer J.
Metzelaar, met Klaas Bregman, de
trotse maker van de sloep op de
voorgrond. Eén van de vele fraaie
werkstukjes, die op de tentoonstel
ling te zién zijn.
levert. Kolonel Riedel prees het ini
tiatief van de heer Metzelaar, die na
vijf jaar van onvermoeide en ambitieu
ze arbeid wel eens wilde tonen wat de
jongelui van „de Bemetel" kunnen
presteren. Ook voor de jongens zelf is
het een nieuwe stimulans om de zaken
energiek te blijven aanpakken.
Liefde voor het vak.
Overigens hebben wij niet de in
druk, dat deze stimulans dringend
noodzakelijk is. Het werk, dat niet met
extra zorg opzettelijk voor deze ten
toonstelling werd vervaardigd, draagt
onmiskenbaar het stempel van een
grote en groeiende liefde voor het vak.
Misschien is dit nog wel het allerbe
langrijkste! Het gaat er immers niet
om, een opdracht zonder veel interesse
zodanig uit te voeren, dat het resultaat
er nog juist mee door kan, het gaat om
het levren van een werkstuk, dat én
opdrachtgever én maker tenvolle be
vredigt.
Wie zijn werk met lust en liefde ver
richt en dat kan alleen wanneer de
nodige vakbekwaamheden niet ont
breekt zal zijn hele persoonlijkheid
inzetten om kwalitatief en kwantitatief
het hoogste te bereiken. En wie zich
voor zijn werk interesseert, zal altijd
wel een weg vinden om de dikwijls
tegenstrijdige belangen van „snel wer
ken" en „goed werken" in een juist
evenwicht te brengen.
„Snol werken" leren de jongens
als het moet! in de practijk vlug
genoeg, maar kijk niet naar de resulta
ten. Daarom is het zo goed, dat eerst
gedurende enige jaren het accent wordt
gelegd op de kwaliteit van het werk.
Een vakbekwaam arbeider kan niet
knoeien, ook al moet er eens stevig
worden doorgepcesd!
Na het zien van de tentoonstelling
kwamen wij tot de overtuiging, dat
juist in deze richting met veel vrucht
door de Vakopleiding van de Rijks
werf wordt gewerkt.
Voor ieder toegankelijk.
De expositie, die vanmiddag van half
drie tot vijf uur en morgenmiddag van
twee tot zes uur geopend is, kan door
een ieder worden bezichtigd. Het loont
de moeite, te zien wat de aankomende
vaklui op allerlei gebied tot stand heb
ben gebracht. De afdeling Scheepsbouw
heeft inzendingen op het gebied van
het ijzerwerken en afschrijven in de
scheepsbouw, het „houten" scheepma-
ken het schilderen (hierbij zijn werk
stukjes, die de beste vakman niet be
ter zou kunnen maken), het plaatwer
ken, het sloepenmaken, het zeilmaken,
het scheepstuigen en het scheepsbe-
schieten (met inbegrip van blokmaken
modelmaken en kuipen). Dé leerlingen
van de afdeling Werktuigbouw lever
den keurige staaltjes van smeden, ko
perslaan, fraisen, machine-bankwerken,
draaien, ketelmaken, instrumentmaken
en gieterij-techniek.
Het ziet er allemaal voortreffelijk en
veelbelovend uit. We zouden haast
zeggen: met zo'n vakopleiding is de
toekomst van de Rijkswerf verzekerd!
HET ONGEVAL AAN BOORD VAN
DE „ZEEUW"
Nader wordt vernomen, dat het ge
wonde bemanningslid van het Neder
landse fregat ..De Zeeuw", dat in een
ziekenhuis in Gothenburg is opgenomen,
de stoker derde klas A. Banis uit Rot
terdam is. Hij brak op 24 September
zijn rechteronderarm. Zijn toestand
geeft géén reden tot ongerustheid.
50. Jimmy startte vliegensvlug zijn
taxi, maar hij had nog geen drie me
ter gereden of hij merkte reeds, dat er
iets aan het handje was. Oef, wat
stuurde dat ding zwaar. Hij remde on
middellijk af, sprong weer uit zijn wa
gen en ging eens polshoogte nemen.
„Net wat ik dacht", mompelde hij, „een
iekke band. Dat treft slecht...." Op
hetzelfde ogenblik bemerkte Jimmy dat
ook z'n rechter achterband leeg stond.
„Twee tegelijk, dat is erg", bromde
hij en meteen kreeg hij een vermoe
den.... Hij bukte zich en merkte dat
alle twee de ventielen met opzet door
iemand waren opengedraaid. Jimmy
keek snel om zich heen. De dader kon
niet ver weg zijn, want hij was amper
tien minuten binnen geweest
„Zóóó", peinsde hij. „De heren zi.in
dus nog steeds op het oorlogspad. Het
is in elk geval goed, dat ik t weet. Ze
zullen wel de een of andere bedoelin»
hebben om mij deze kool te stoven"
Hij liep nog even de herberg in
vertelde kapitein Toontje
er was gebeurd. „Ik ga nu te voet naar
meneer Kroosduiker", zei hij, „maar i£
zou het heel prettig vinden kapitein
als u een oogje in het zeil hield. Dat
we nog niet van dat tuig af zijn,'daar
kun je wel donder op zeggen".
(Advertentie, Ing. Med.)
George Pal heeft het „Als de we
reld vergaat" een fantastisch film
werk afgeleverd, dat waard is gezien
te worden. Wij doelen hiermee vooral
op het verhaal, het idee, en de wijze
waarop het werd uitgewerkt. Dat het
aanvankelijk niet kan bevredigen,
vindt zijn oorzaak in de talrijke voor
bereidingen tot de ontvluchting van de
bedreigde aarde. Een aantal geleer
den heeft vastgesteld dat de „nieu
we ster Bellus de aarde zal verplet
teren. Het werd allemaal tot op het
uur uitgerekend.
De professoren weten een raket te
bouwen, waarmee een veertigtal men
sen naar de planeet Zyra zullen wor
den gebracht. Uiteraard weet men niet
of de tocht zal slagen. Edoch, de ma
kers van deze rolprent hebben de we
reld niet totaal willen uitroeien.
De veertig .mensen belanden inder
daad op Zyra, waar zij een nieuwe
wereld zullen bouwen.
Bijzonder interessant is deze geschie
denis en prachtig zijn de opnamen.
Men ziet „zelfs" hoe New York door
geweldige vloedgolven wordt vernield!
Men verlaat Tivoli, waar deze film tot
en met Maandag draait, met een op
gelucht hart wanneer men ziet, dat
„onze" sterren nog vrij onbewogen
aan de hemel staan. De voornaamste
rollen zijn in handen van Richard
Derr en Barbara Rush.
Het zal op Vrijdag 4 October 35
jaar geleden zijn, dat de „Helderse
Schoenmakersvereniging" werd opge
richt. Dit feit wordt Maandagavond in
de bovenzaal van lunchroom De Boer
aan de Koningstraat herdacht. De bij
eenkomst wordt opgeluisterd door de
monstraties.
In de rubriek „Uit de Bijbel", die op
Maandagmiddag 29 September van vier
uur tot half vijf door de NCRV wordt
uitgezonden over Hilversum II (298
meter), spreekt dr. J. A. Stellwag, pre
dikant van de Lutherse kerk te Den
Helder, over het onderwerp „Lot en
Abraham".
Na de meer „getemperde" (en naar
onze smaak meer te waarderen) pret
van de Engels-Amerikaanse showfilm
„Lach en vergeet" in Tivoli, nu weer
een in de Witte een pure Amerikaanse.
De titel „Vier meisjes van Broadway"
voorspelt al voldoende, vooral wan
neer daar meisjes bij zijn als Gloria de
Haven, Janet Leigh en Ann Miller. Tony
Martin, de mannelijke hoofdrolspeler,
werd op 25 December 1915 geboren in
San Francisco. Hij meet 1.83 (èèn me
ter drie en achtig), weegt 151 pond.
heeft zwart haar en bruine ogen, is
getrouwd met mej. Cyd Charisse en
heeft één kind (Tony, geboren op 28
Augustus 1950). Ook Bob Crosby speelt
mee in deze musicalshow, die weer een
kolfje naar de hand is van de lief
hebbers.
De Nederlandse torpedobootjager
„Banckert" is Vrijdagochtend in Go-
thenburg aangekomen voor een vriend-
schapsbezoek en heeft zich bij het fre-
gat „De Zeeuw" gevoegd, dat Donder,
dag in deze Westzweedse haven is ge
arriveerd. Na een ontvangst aan boord
heeft kapitein G. Koudijs een beleefd
heidsbezoek gebracht aan de gouver
neur van de provincie, Nyström. de
voorzitter van de gemeenteraad, Ernst
Jungen, en de bevelhebber van het Wes
telijke marine-district, schout-bij-nacht
Gester, die kapitein Koudijs en andere
gasten een lunch aanbood.
Het fregat „Van Zijll" wordt eerst
Zondagochtend in Gothenburg verwacht.
Het is morgen hoog water om
8.30 en 21.00 uur, en laag water om
2.45 en 15.20 uur. Maandag is het hoog
water om 9.00 en 21.25 uur, en laag wa-
ter om 3.10 en 15.45 uur.
LEK
Ik, Scorpius, bezit sinds kort
een lek huis. Gedurende
de zomermaanden heb ik
er geen last van gehad, want
er heerste droogte alom en
de boer die ploegde voort,
hunkerend naar een weinig
water, dat dienen moest ter
verfrissing van de gewassen.
Hijzelf behoedde zich met
een glas bier. Mijn huis had
in die periode dus niets te
vrezen. Het was naar voor
de kleine bloemetjes op
m'n schrale behang, die
hunkerden naar de werke
lijkheid.
Er wérd eens een film ge
maakt. getiteld „De regen
kwam", en daarin viel, naar
ik meen, zeer veel ten offer
aan een langdradige stort
vloed van ellendig-grote
druppels. Onlangs is ook in
Den Helder de regen geko
men. De wolken kregen be
rouw ten aanzien van de
ploegende boer en huilden,
leunend op en legen elkaar,
eens goed uit. Zij beterden
zich, wat de gewassen be
treft, aan de late kant, ter
wijl minder berouwvollen
onder hen hun donderend
het, te hunner overreding
bedoelde, „Beter laat dan
nooit, aanhoorden. En on
vermijdelijk was het ant
woord ,Dat gaat je geen
bliksem aan".
Ik, Scorpius, hou niet van
die ruzie. Vooral niet, om
dat mijn huis lek is. Mede
ook, omdat niemand er iets
aan doet. En dan denk je
wel eens gulzig aan een wo
ning in Nieuw Den Helder,
zo één van veertien gulden,
die noch lekt noch bloeme-
tjesbehang heeft. Want de
kleine bloemetjes op mijn
behang hebben hun zin ge
kregen. Zij zwelgen in het
water, dat zich door het
platte dakje boven onze
slaapkamer heeft gewrongen
en uitdruppelt in een lang
zaam, tempo, tot verhaasting
bereid. Ik ken m'n eigen
bloemen niet terug.
Als alleen de behangselen
te duchten hadden, dan tot-
daar-aan-toe. Maar de regen
komt ook middendóór. Tel
kens vormen zich aan het
planken plafond groeiende
belletjes, die plotseling te
zwaar worden en zich dan
moeten loslaten, hoewel zij
mij misschien welgezind
zijn. Zij worden naar om
laag gedreven en spatten op
onze trots, het glanzende
zeil, uitéén. Tot verdriet van
mijn vrouw, die mij elke
avond behulpzaam is met
teilen en emmers, welke wij
onder de bedreigde plekken
mikken. Tevens richten wij
het bed, opdat het water
ter Weerszijden, zonder ons
in onze slaap te treffen, in
de bakken kan druipen.
Daarna sluiten wij onze
ogen, terwijl onze oren zeer
bedachtzaam en lang tot
luisteren gedwongen wor
den naar de vinnige spatjes
in de emmers en de wat
welluidender plofjes tegen
het zink van de teilen.
TROUWEN
TJW Gradus mag het jongste
nieuws wereldkundig ma
ken: de heet- G. Kwinkelen-
berg gaat trouwen. Midden
October hoopt hij in het
huwelijk te treden met mej.
G. van Zwam. De leden van
de Helderse zwemvereniging
„Marsdiep" kennen hem ze
ker, want in het bad aan de
Dijk is hij een zeer popu
lair man. Badmeester Kwin-
kelenberg wil aan zijn hu
welijk zo weinig mogelijk-
ruchtbaarheid geven, ver
nam uw stukjesschrijver
middels een keurige brief.
Daarom is hij ook niet in
het drukke zwemseizoen in
de boot gestapt. En nu wil
men hem, deze heer Kwin-
kelenberg, die nog beter be-
kend is als „Gieles", een
huwelijksgeschenk bereiden.
En ach, dan is het nog niet
zo onsympathiek om het
streven van de toekomstige
bruidegom geen rucht
baarheid! te negeren. Er is
een comité van inzameling
in het leven geroepen, dat
er als volgt uitziet: T. J.
Dekker, voorzitter, Koning
dwarsstraat 41, mevr. S. W.
H. Huysing, Polderweg 28,
J. A. Hoelandt, Van Lim
burg - Stirumstraat 8. Wan
neer nu de 2000 leden van
„Marsdiep" bedenken, dat
vele kleintjes één grote ma
ken, zo schrijft het comité,
dan kunnen wij de heer
Kwinkelenberg een verdien
de verrassing bezorgen.
ZVVEMMMEN
gurgemeester en Wethou
ders maken er een eind
aan, met de gemeentelijke
zweminrichting aan de Dijk
weg. En nu mag men nog
zo aan de zomer en zijn ge
noegens hangen, 't gaat niet
langer in dat koude water.
Daaom vermeldt Gradus het
besluit van B. en W.: het
bad wordt met Ingang van
Maandag 29 September voor
het publiek gesloten.
FILM
Oet zou overdreven zijn te
beweren, dat uw Gradus
tegenwoordig niet meer
naar de bioscoop hoeft, om
dat hij zelf film heeft. Niet
temin heeft hij een niet-
ontwikkeild filmpje (van
tien opnamen) in zijn bezit.
Het werd gevonden door de
heer Verstraaten. Het gaat
om tien plaatjes, die teza
men een aardig beeld vor
men van een vacaintie, die
zeilend werd doorgebracht.
De eigenaar kan bij Gradus
terecht.
G.M.F.
Deeds eerder schreef Gra-
dus over- de collecte voor
En dit is Jan Busser met
zijn prachtige kijker, de
prijs, die door het College
Zeemanshoop werd uitge
loofd voor de best-geslaagde
Zeevaartscholier van het
hele land in de AS-opleiding.
de Gezamenlijke Militaire
Fondsen, die van 6 tot en
met 11 October in onze stal
wordt gehouden. Via het
bureau OS en O vernam
uw stukjesschijver, dat aan
boord van Hr. Ms. schepen
en de inrichtingen wordt in
gezameld op Vrijdag 10 Oc
tober van elf tot twee uur.
Officieel is nu toestemming
verleend, dat aan de straat
collecte op 11 October mili
tairen der zeemacht in uni
form deelnemen.
EERLIJK
Mevrouw Datema van de
Singel kreeg verleden
week haar verloren porte-
monnaie terug. Zij vond het
verlies erg sneu, want er zat
nog ruim vijftien gulden in.
De eerlijke vinder, wiens
naam niet ter zake doet,
moest nog een weinig voor
detectieve spelen om de
eigenares te vinden. Het ge
lukte hem middels een
receptje van 1943, dat niet
veel bijzonderheden ver
meldde. Gradus toont met
deze luttele regelen aan, dat
op bet gebied van de eer
lijkheid nog wel het één en
ander wordt gepresteerd.
VEILIG
Tn de Veilig Verkeer-week
heeft een flink aantal kin.
deren deelgenomen aan de
puzzlerit. U heeft de uitslag
al kunnen lezen. Maar nog
niet werd verteld, dat zo
veel jongens en meisjes erg
slecht op de hoogte waren
met de verkeersborden. Van
de lessen op school schijnor
de jongelui nogail wat te ver-
Keten! Toch jammer, jneeni
V3jUS' "*'e n'et beter weet
onderwijzers hebben
eig hun best gedaan.
De geneeskundie dienst wordt ge.
durende dit weekend te Den Helder
waargenomen door de artsen J. Udding,
Lijsterstraat 40, telefoon 2588, en dr.
M. G. Vroom, Plantsoenstraat 11, tele
foon 2485.
De Zondags- en avonddienst voor
apotheken wordt tot en met Vrijdag
waargenomen door de beer W. n.
Kingma, Polderweg 25. telefoon 2581.
Het wekelijkse spreekuur van „te-
denopbouw" wordt vanmiddag van vier
tot vijf uur gehouden aan het adres
Javastraat 12 a, hoek Celebesstraat.
Ter gelegenheid van de Nationale
Reclasseringsdag wordt vandaag ook
Den Helder een straatcollecte gehouay
ten bate van de reclasseringsmstei-
lingen van alle gezindten.
De „jongdierendag" van de H- y
O.-koniinengroep begint vanm'dd. a
om half drie in het Museum aan
Eerste Vroonstraat.
Voor de jeu cd wordt vanmiddag
om twee uur in Tivoli een voorsteinnis
gegeven van „Sjors van de Rebeiie
club".
De biljartclub „HBC" viert van
avond in „Formosa" het twintigja" g
bestaan.
Het kindercabaret van de buur
vereniging „Vrede en Vrijheid gee
vanavond in Casino een uitvoering.
In plaats van cand. Van Vaalten
preekt ds. J. Borghardt morgenayo
om zeven uur in de Ned.-herv.
aan de Palmstraat.
De „Church of England" h°u<*
morgenavond om zeven uur'.j ,„n.
Oud-Katholieke kerk aan de Mido
weg een oogstdienst.'
Voor Helder 2 is morgen de er"
competitie-Zondag aangebroken. De
jakken-reserves binden in eigen nu»
strijd aan met KFC 4. In dezelfde klas
(Res. 3A) speelt HRC 3 uit tegen U=>»
3. Verder worden hier gespeeld: n
landia 2—WSV '30 2 en Alkmaarse Boy
2-WA 3. „ft
Ook het tweede elftal van HRChe
een uitwedstrijd, en wel tegen WF~„
In de Reserve derde klasse B wora
voorts gespeeld; KW 2—OSV 4: ZIW*
meeuwen 2—QSC 2 en Assendelft 4—
RKVVA 2.
HRC 4 ten slotte, in de Reserve derae
klasse C., ontvangt De Spartaan 4. ny
programma wordt gecompleteerd m®'
de ontmoetingen: DWV 4—Ajax 4; yo-
Icwijkers 4—DWS 4; AFC 4—WFC 4.
