Adenauer wil vaart zetten achter
debat over ED.G.-verdrag
Scheiding tussen blank
niet-blank in VN?
en
Verbolgen Arabieren komen
in Bonn hun zaak bepleiten
Premier Wilopo: „Wij zullen ons
programma uitvoeren"
De Franse regering onthult een
communistisch complot
Eisen der partijen oorzaak van uitstel
Rotterdammerstak
zijn huis in brand
Terreur Mau-Mau onder de knie?
Max Cosijns daalt
weer af
Oorlog of vrede
Woensdag 22 Oct. 1952 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 771 Jaargang No. 11548
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
BONN REAGEERT RUSTIG OP FRANSE SURPRISE
Schuman volgt tactiek
van vertraging
Eerste stemming duidt
er reeds op
Apikolis lang
geen ape
Geen kans meer op een
contact met Stalin
Roemenen boorden Turks
schip in de grond
Toenemende spanning in
Britse machine-industrie
Mijnstaking in de V.S.
breidt zich uit
Duits-Israëlisch verdrag
doet storm oplaaien
Volkswagen ramde trailer
Politie maakte gebruik
van speurhonden
Rustige atmosfeer is
echter noodzakelijk
Kekkonen krijgt opdracht
Vervolging tegen vijftal parlementsleden
Agitatie tegen militaire
productie en transport
Sowjets zitten Weense
bioscopen dwars
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
UB IIUI
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 1 049
JJE Westduitse regering zal er naar streven, dat de Bondsdag zo spoedig moge
lijk het verdrag op de Europese defensiegemeenschap bekrachtigt liefst nog
voor dat de Franse Nationale Vergadering zich uitspreekt. De CDU wil, zo is
van de zijde van deze partij medegedeeld, door een snelle goedkeuring doen
blijken, dat West-Duitsland een positief standpunt aangaande de EDG inneemt.
Adenauer kan dus bij zijn politiek volledig rekenen op de steun van zijn partij.
Over de gebeurtenissen in Frankrijk, waar het EDG-verdrag op verzet is ge
stuit in de kringen van verschillende politieke partijen, maakt de regering zich
voorlopig nog niet al te bezorgd. Zij ziet hierin veeleer een Franse poging, om
uit de situatie nog zoveel mogelijk voordelen te halen, en acht dit een kwestie,
die Parijs maar met Londen en Washington moet uitvechten.
QVERIGENS schynt Adenauer zeei
misnoegd te zijn over het tempo,
waarmee de Bondsdagcommissies bet
EDG-verdrag bespreken. Dit is naar
zijn mening veel te traag. Het gevolg
hiervan zal zijn, dat de behandeling in
openbare zitting, die tegen eind Octo-
fcer was bepaald, moet worden uitge
steld tot half November. De regering
zal 'bij de debatten over een kleine
meerderheid beschikken.
Echter wil dat jnog niet zeggen, dat
dan eind November de aanvaar
ding van het verdrag een feit zal zijn.
De derde lezing de eindstemming
dus zal misschien moeten worden
opgeschort, totdat een verbindende uit
legging zal zijn verkregen van verschil
lende verdragsteksten. Dit is de eis van
verschillende liberale afgevaardigden.
Rechtse afgevaardigden eisen boven
dien, dat het buitenland eerst alle oor-
Verzekeringspenningen zijn
hem niettemin ontgaan
Maandagavond brak er plotseling
brand uit in de woning van een zekere
familie E. op het Piet Heynplein te Rot
terdam. De heer des huizes verklaarde,
dat hy om 11 uur in de avond, toen hij
net een kwartier op bed lag, een brand
lucht waarnam. Benedengekomen, zag
hij de woonkamer in lichtelaaie staan.
Hij wist tijdig zijn vrouw en kinderen
te wekken, waarna de brand met twee
stralen op de waterleiding werd be
dwongen. Het politie-onderzoek, dat
werd ingesteld, heeft uitgewezen, dat de
bewoner zelf de brand heeft gesticht,
in de hoop dóór de brand, uit de brand
te raken. Hij was namelijk voor f 5000.-
verzekerd. De man is in bewaring ge
steld.
In de Algemene Vergadering van de
V.N. dreigt het gevaar van een scheids
lijn tussen blanke en gekleurde volke
ren. Dat is duidelijk gebleken, toen er
gisteren moest worden gestemd over
de vraag, of de Zuidafrikaanse apart
heidspolitiek al dan niet op de agenda
zou worden geplaatst. De voorzitter, de
Canadees Pearson, wilde eerst uitge
maakt zien, of de Algemene Vergade
ring in deze competent was en pas
daarna een beslissing nemen over
plaatsing op de agenda. Hiertegen ver
zetten zich vele afgevaardigden. Zij
meenden, dat Pearson zijn bevoegdheid
te buiten ging en dat de competentie
kwestie in de politieke commissie aan
De Scheveningse haringlogger
Sch. 236, die gistermiddag van de
visgronden terugkeerde, bracht
een bijzondere buit mee. Het was
een reuzenhaai, die in kringen
van zeelui „Apikol" genoemd
wordt, waarmee men natuurlijk
niet bedoelt te zeggen, dat het
„apekool" is, want de haai heeft
een lengte van zeven meter en
een gewicht van drie d vier ton.
Het is een heel karwei geweest
deze vangst binnenboord te halen.
Churchill z>et
Het socialistische Lagerhuislid Lewis
heeft premier Cburchill Dinsdag de
vraag gesteld of hij het huis „bijzon-
derheden wilde mededelen over de da
ta, waarop hij zich met president Tru-
man en maarschalk Stalin in verbin
ding had gesteld voor het houden van
besprekingen over internationale vraag
stukken"
„Ik betreur het", antwoordde Chur
chill, „dat zich nog geen gelegenheid
heeft voorgedaan voor dergelijke stap
pen. Ik ben niet van gevoelen dat de
verantwoordelijkheid hiervoor op Gr.-
Brittannië of de Ver. Staten rust". Hij
voegde hieraan toe: „Ik ben van me
ning dat mogelijk het tijdstip, waar
op dergelijke stappen zouden kunnen
worden gedaan, voorby is".
Het Turkse ministerie van buiten
landse zaken is een onderzoek begon
nen naar het vergaan van het Turkse
270 ton metende, ms „Guemuesj Nesje'
in de Roemeense territoriale wateren.
Het schip was onderweg van Beiroei
naar Ccmstantza. Drie overlevende'
van de bemanning van zeven zouden
op het Turkse consulaat in Constantz
hebben verklaard, dat hun schip dooi
Roemeense kustartillerie tot zinken
was gebracht.
de orde zou komen. Bjj de stemming
bleek, dat Aziaten, Zuid-Amerikanen,
Afrikanen en Oosteuropeanen 43
stemmen in totaal een eensgezind
blok vormden tegenover de blanke le
den van het Gemenebest, de Verenigde
Staten, Frankrijk en de Beneluxlanden.
De anderen onthielden zich. Daarliee
was Pearsons beslissing van de baan.
Met 45 stemmen vóór werd vervolgens
de plaatsing op de agenda goedgekeurd.
Hoewel deze verdeling zeer belang
rijk is, staat het te bezien of ze defini
tief is. Niet steeds zullen alle landen
zich willen verbinden met het Sowjet-
blok. Bij de behandeling van de kwes
ties Tunis en Marokko zal men stellig
de eerder genoemde verhouding te zien
krijgen.
De Algemene Vergadering heeft de
besluiten van haar agendacommissie,
om het Poolse vredesplan en het Ame
rikaanse voorstel om een onpartijdige
commissie naar Korea te zenden voor
het instellen van een onderzoek naar
de „bacteriënoorlog" op de agenda te
plaatsen bekrachtigd.
Loonsverhoging verworpen
De leiders van de vakverenigingen in
de Britse machine-industrie hebben
een voorstel van de industrie, om ruim
zeven shilling (drie en een halve gul
den) loonsverhoging per week tce te
kennen, verworpen. De vakbonden eis
ten twee pond sterling (twintig gulden).
Opnieuw bestaat er kans op een lang-
zaam-aan-actie. De vakbonden zullen
de toestand volgende week Woensdag
opnieuw bespreken.
Tengevolge van de „onofficiële"
uujn werkersstaking in de V.S. raken
nu ook arbeiders van de spoorweg
maatschappijen, die voor het kalen-
transport zorgen, zonder werk. Dins
dag verschenen meer dan 322.000 van
de 375.000 leden van de verenigde
mijnwerkersorganisatie niet op het
werk. Lewis, de leider van de mijn
werkersorganisatie, heeft tot dusver
geen stakingsbevel uitgevaardigd.
logsmisdadigers vrijlaat, voordat Duits
land zich tot het verdrag bindt.
Wordt door al deze verlangens een
uitstel in de behandeling veroorzaakt,
dan zal tevens tegemoet worden geko
men aan de wens der socialisten, dat
het federale gerechtshof zich vóór de
goedkeuring der Europese verdragen
over de grondwettigheid uitspreekt.
Overigens blijkt uit diverse berichten
dat de Duitse vrees, als zou Frankrijk
door te streven naar een herziening
van de verdragteksten, een langdurig
uitstel veroorzaken, niet geheel gegrond
is. Weliswaar heeft de Franse regering
de behandeling voorlopig opgeschort,
maar zij hoopt, zo heeft minister Schu
man verklaard, toch binnen - twee of
drie maanden het EDG-verdrag in de
Nationale Vergadering te kunnen bren
gen. De datum voor het debat zou he
den woraen vastgesteld. Het uitstel is
vooral een kwestie van tactiek: op deze
wijze kan misschien verwerping wor
den voorkomen. Uit niets blijkt, dat
Frankrijk naar herziening van de tekst
zou willen streven.
De rust in Kenya is nog steeds niet
weergekeerd. Enkele leden van de
„Mau Mau" worden gearresteerd
foto boven). Inmiddels zijn Britse
troepen uit de Suezkanaal-zone
naar Nairobi gedirigeerd om bij
het herstel van rust en orde te
helpen (fot0 onder).
Gisteren is een delegatie van de Ara
bische Liga in Bonn aangekomen, om
daar de kwestie van het verdrag tussen
Duitsland en Israël te bespreken. De
Bondsrepubliek voelt zich momenteel
in een dwangpositie tussen haar morele
verplichtingen jegens het Jodendom en
haar materiële belangen in de Arabi
sche landen, die vooral de laatste ja
ren grote afnemers van de Westduitse
industrie zün geworden. Israël is dit
niet.
Dat Egypte het West-Duitsland niet
kwalijk neemt, dat het een verdrag
Twee Amsterdammers gedood
bij Staphorst
Gisteravond is op de hoek te Stap
horst een Volkswagen uit Amsterdam
verongelukt. Beide inzittenden werden
vrijwel op slag gedood. Beide slacht
offers waren gehuwd. De Volkswagen
kwam in botsing met een grote truck
met oplegger. Tengevolge van de aan
rijding kantelde de oplegger.
De Volkswagen is onder de trailer
doorgeschoven. Enkele tientallen me
ters verder bleef de auto met een af
gerukte kap als een hoop verwrongen
staal op de weg liggen. De inzittenden
waren toen reeds overleden. De chauf
feur van de truck, afkomstig uit Oos
terbeek, kwam met de schrik vrij.
met Israël gesloten heeft, stemt Bonn
tot dankbaarheid, omdat dit een teken
kan zijn, dat de Arabische ontstem
ming over dit verdrag begint af te ne
men.
Inmiddels wil de Arabische delegatie
in Bonn komen aantonen, dat het Duits-
Israëlische verdrag in strijd is met de
vriendschap tussen de Bondsrepubliek
en de Arabische landen, omdat dit ver
drag Israël in staat zou stellen, zijn mi
litaire kracht te verhogen. De Bonds
regering wil hierop antwoorden, dat er
geen strategische goederen aan Israël
geleverd zullen worden, en men wil
deze verklaring onderstéunen door ze
kere economische aanbiedingen aan de
landen der Liga. Een andere vraag
blijft echter of bepaalde stromingen in
de Duitse Bondsdag de Arabische actie
niet zullen bezigen als poltiiek trek
paard, om ratificatie van het verdrag
te voorkomen.
Gistermorgen vóór het aanbreken van
de dag en gistermiddag zijn in Nairobi
razzia's gehouden, waaraan militairen
alsmede blanke en inheemse politie
hebben deelgenomen .Zes en tachtig
personen „leeglopers" noemden de
autoriteiten hen zijn aangehouden.
De meesten hunner zqn vrijgelaten, na
dat zjj op politieposten buiten de stad
aan een scherp verhoor waren onder
worpen. De bedoeling was, de stad te
zuiveren van lieden die er niet hoorden
en enkele leiders van de Mau Mau in
handen te krijgen. Onder meer is ge
arresteerd Djomo Kenjata, leider van
de Afrikaanse Unie in Kenya. De politie
heeft gebruik gemaakt van speurhon
den.
Er worden nog steeds troepen naar
Kenya gezonden. De kruiser Kenya, die
thans vóór Nairobi ligt, heeft soldaten
aan boord, die desnoods aan land kun
nen gaan. Als voorzorgsmaatregel zullen
de hoofdwegen naar de gebieden ten
Zuiden en Zuidwesten van de stad des
nachts worden afgezet.
De eerste secretaris van de regering
van Kenya, Potter, heeft in de wetge
vende Vergadering medegedeeld, dat de
toestand thans onder contróle is. Men
meënt dat de Dinsdagmorgen gearre
steerden in hoofdzaak verantwoordelijk
zijn voor de wetteloosheid van de laat
ste tijd. De Britse minister van kolo
niën, Lyttleton zal volgende week naar
Kenya gaan om een onderzoek in te
stellen
Het tragisch afgebroken
onderzoek zal doorgaan
De Belgische natuurkundige Max Co
sijns en zön medewerkers koesteren het
voornemen in Augustus van het volgen
de jaar hun exploratie van de grot Le-
pineux te Pierre St. Martin in Zuid-
Frankrijk voort te zetten. De expeditie
zal in het bijzonder de mogeiykheid on
derzoeken het water van een onder
grondse rivier aan te wenden voor het
opwekken van electrische stroom.
Bovendien heeft de expeditie tot taak
een geologische kaart op te stellen van
het gebied, waar de grot zich bevindt.
Indachtig het noodlottige ongeval, dat
deze zomer Marcel Loubens is overko
men, zal een nieuwe windas worden ge
bouwd. Met deze lier zullen twee onder
zoekers tegelijkertijd neergélaten kun
nen worden.
De Indonesische premier Wilopo,
neeft gisteravond in een radiorede tot
liet gehele Indonesische volk nadruk-
icelijk gezegd, dat er momenteel geen
Kabinetscrisis bestaat. De regering, zo
'.eide hij. zal de verantwoordehjkheid
len opzichte van het volk blijven dra
den en voortgaan haar programma van
veiligheidsaangelegenheden, verkiezin
gen, verhoging van het peil der volks
welvaart, arbeid, opvoeding, enz enz.,
uit te voeren. Men zal blyven zoeken
naar wegen om het begrotingstekort
van vier milliard Rupiah binnen nor
male afmetingen terug te brengen.
Daarvoor is er echter een kalme en
rustige atmosfeer nodig, zo zeide Wi
lopo, die verder verklaarde, dat „onze
democratie" wel eerder voor ernstige
beproevingen is geplaatst. Met dank
baarheid getuigde Wilopo van de soli
daritelt van het leger met de regering
De president van Finland, Paasiviki
leeft de demissionnr.ire premier, Urho
Kekkonen, opgedragen een nieuwe re
gering te vormen.
De Franse regering heeft de Natio
nale Vergadering een uitvoerig dossier
voorgelegd, waaruit blykt, dat de com
munisten een uitstekend georganiseerde
samenzwering op touw hadden gezet om
de Franse defensie te saboteren en het
moreel der strijdkrachten te ondermy-
nen. Het vergezelt een verzoek óm de
parlementaire onschendbaarheid van 5
communistische afgevaardigden op te
heffen, teneinde een proces tegen hen
mogeiyk te maken. Het gaat hier om
Jacques Duclos, André Marty, de oud
minister van landsverdediging Billoux
en twee provinciale leiders.
Pleven, de samensteller van het dos
sier, heeft niet alleen gebruik gemaakt
van stukken uit kranten en pamfletten,
maar ook fotocopieën van documenten,
die kortelings bij huiszoekingen in
communistische partybureaux zijn ge
vonden. aan het materiaal toegevoegd.
Zo is er een plan van actie, opgesteld
door de federatie in het departement
Seine en Oise, dat de industriegebieden
by Parijs omvat. De partijleden moesten
hier de voorwaarde scheppen voor een
massa-actie van arbeiders en andere
burgers tegen de wapenproductie in
metaalfabrieken en het vervoer van
oorlogsmateriaal door de spoorwegen.
Verder moest krachtiger worden gea
geerd tegen het gebruik van Franse
diensten door de Amerikanen Ook
moest er verzet worden ontketend te
gen de oorlog in Indo-China en steun
worden verleend aan de overzeese ge
bieden in hun stryd voor de onafhanke
lijkheid.
Bioscoopeigenaren in de Sowjet-zone
van Oostenrijk hebben de Vereniging
van Bioscoopeigenaren in Wenen mede
gedeeld, dat zij door een nieuw Sowjet-
bevel met faillissement worden bedreigd.
Zij verklaarden, dat de Sowjet-maat-
schappy voor het verhuren van films
met de medewerking van de Sowjet-
autoriteiten de eigenaren heeft verzocht
iri de weekends en op vrije dagen Rus
sische of volksdemocratische films te
draaien. Op deze dagen zyn de biosco
pen meestal vol. Westelijke films zullen
volgens de eigenaren, slechts op de ge-
wooniyk maar slecht bezocht werkda
gen mogen worden vertoond.
Autoriteiten op filmgebied zeiden, dat
fit zal leiden tot het faillissement van
ie bioscoopeigenaren, daar nagenoeg
niemand geld wilde oesteden aan de
Oostelijke vfilms, zelfs niet in de week
einden.
AAN generaals, die politiek bedry-
ven, hebben wy een hekel, zy
oefenen een vak uit, dat hen uiter
aard in nauw contact brengt met da
belangrijkste vraagstukken van de tijd,
doch zij bchcrren alleen en uitsluitend
de hoogste uitvoerders te zijn van da
wil van een regering. Dit principe was
gemakkehjk te handhaiven in de jaren,
dat het leger het orgaan was waar
mee aan de buitenlandse politiek van
een land zo nodig kracht kon worden
bijgezet. De ontwikkeling van de in
ternationale situatie, het feit ook, dat
vele belangen juist op het niveau van
internationale samenwerking nauwer
zijn verweven, maakt het voor de le
gerleider wel eens moeilyk om zich
niet met zuiver politieke kwesties
bezig te houden. Op dat ogenblik is
het gevaar groot, dat militair alleszins
verdienstelijke mannen in de politieke
wereld beelden zien opdoemen, welk®
tij als „vaksoldaten" gaarne zouden
zien. Hoe onbevredigend het velen
wellicht in de oren zal klinken, een
generaal is er niettemin om oorlog te
voeren of om die maatregelen te ne
men, die een succesrijke oorlogvoering
defensief of offensief garanderen.
Zoals de bakker er niet is om schoenen
te maken, maar om brood (en goed
brood) te bakken.
Geen wonder, dat onder deze om
standigheden vele legerleiders het ver
schil niet meer zien tussen hun taak en
hun ambities. Diezelfde indruk hebben
wij altijd van de voormalige chef van
de Nederlandse Generale Staf, gene
raal mr. H. J. Kruis, gehad. Hij wilde
méér dan zijn ambt hem veroorloofde.
Hij heeft deswege zijn post moeten
verlaten. In het vroegere „koloniale"
bestel was het de gewoonte, dat een
Gouverneur-generaal, wiens ambts
periode voorbij was, zich niet meer in
Tndië vertoonde en dat hij zich in het
algemeen van critiek op het Indische
beleid van de regering onthield. Wij
willen deze eis niet stellen aan leger
leiders, die hun nositie niet meer be
kleden, maar wèl gebiedt een juist
begrip van de positie van zulk een
man, dat deze in eventuele publicaties
de grootste voorzichtigheid in acht
neemt.
QISTEREN hebben wij een uittrek
sel gepubliceerd uit een boek van
generaal Kruis, dat over enige tijd in
de handel komt. Het heet „Oorlog of
vrede". Dat is dus volop „des gene
raals". Daartegen kan moeilijk be
zwaar worden gemaakt. Zou een an
der een dergelijk boek hebben ge
schreven, het zou in de zee van publi
caties over dit onderwerp verdwijnen.
Kruis wordt nog altijd een man ge
acht, die „het kan weten". Wat hy nu
volgens het uittreksel in zijn boek be
weert, kan op zijn minst van een aan
tal vraagtekens worden voorzien.
In de eerste plaats is het voor ons
zeer de vraag of het communisme in
derdaad naar „wereldheerschappij"
streeft. De schrijver zegt zelfs, dat het
communisme op den duur zonder we
reldoverheersing geen stand kan hou
den. Wij geloven, dat deze stelling al
jaren geleden afdoende is weerlegd.
Communisme veronderstelt in de eer
ste plaats een persoonlijke aanleg en
bovendien een sociale structuur, die
in geen ander land ter wereld, behalve
in Rusland, aanwezig zijn. En zijn op
merking, dst de herbewapening Rus-
lands sterkste bondgenoot zal worden,
omdat het Westen, daardoor „in een
uitputtingstoestand" zal geraken is een
soort interpretatie van Stalins jongste
rede op het communistische partijcon
gres in Moskou. Kruls gaat van dé ge
dachte uit, dat er a 11 ij d oorlog moet
komen, want Rusland zal het Westen
aangrijpen, indien het inderdaad uit
geput is; en het zal óók aanvallen, in
dien dit Westen paraat en fris blijft;
dan toch zal na ieder jaar de demo
cratie beter uitgerust te voorschijn ko
men.
TVT nu achten wij drogredenen. Ze
worden aan de borreltafel nogal
eens gebruikt. Bovendien zijn ze niet
nieuw en al vele malen afdoende weer
sproken. Want de bronnen van de de
mocratie vloeien zo rijkelijk, dat al
leen een defait.ist aan uitputting kan
velovon: terwiil Rusland, indien het
in Krul's tweede stelling iets zag. be
slist niet met een aanval zou hebben
gewacht, totdat de Westerse verdedi
ging tot op zekere hoogte zou zijn ge
organiseerd. De warme oorlog zou dan
een paar jsar geleden al zijn begon
nen.
Wat de opmerking van de heer Kruis
over de organisatie van het onder
grondse verzet betreft, zijn wij zo vrij
op te merken, dat de afgelopen oorlog
heeft bewezen, dat illegale actie ieder
ogenblik opnieuw moet worden geor
ganiseerd om aan de ingreep vrn de
bezetter te ontkomen. Het is na"ef te
menen, dat een plan hiertoe, théns
ontworpen en uitgevoerd, langer dan
een week geheim zou blijven.
Hoge bomen vangen nu eenmaal veel
wind. Het is onze overtuiging dat ge
neraal Kruis met zijn boek afbreuk
heeft gedaan pan de eenheid van het
Westen die met zoveel zorg en moeite
tot stand is gekomen en waaraan nog
dageluks moet worden gewerkt. In
dien deze generaal heeft willen be
reiken dat hij weer eens in het dag
licht van de publiciteit kwam, dan is
hij geslaagd.
WEERBERICHT
Verwachting tot hedei.avond.
AANHOUDEND KOUD
Droog weer met overdrijvende
wolkenvelden. Zwakke tot matige
wind in hoofdzaak tussen Noord
en Oost. Aanhoudend koud.
Zon en Maan
DONDERDAG: Zon op 7.19. onder
17.29. Maan op 13.02, onder 19.44.
