Neutraliteitsverdrag tussen West-
Duitsland en de Sowjet-Unie?
Zelfbeschikkingsrecht van
Soedan door Egypte erkend
Wysjinski wil commissie
voor regeling Korea-conflict
Verkiezingen in het Saargebied
op 30 November
Bericht in dagblad niet ontkend
Prins Bernhard in
Mexico-City
Komt Parlement
weer bijeen?
Gevormd uit alle betrokken partijen
Nederland droeg te weinig bij voor
Kindernoodfonds der V.N.
De zware strijd in
Korea duurt voort
Europese zorgen
Donderdag 30 Oef. 1952 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 77e Jaargang No. 11555
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Overwegingen in Bonn
Door vele autoriteiten
verwelkomd
Charley Chaplin in Parijs
Dunne darm inplaats van
verbrande slokdarm
Overeenkomst gesloten
De Wateler-vredesprijs
voor mr D. U. Stikker
Bevans „overgave" is
slechts wapenstilstand
WEERBERICHT
Europees leger dodelijk
gevaar voor de vrede
Spanbetonnen' brug over de Rijn
Kremlin bereid met de
VS te onderhandelen?
Erkenning van Fries als
Nederlandse taal
Verwijt van Paul Henri Spaak:
Tot dusver een bedrag
van f238 000
Amerikanen verloren in
7 dagen 1278 man
Wordt het Brits-lraakse
verdrag opgezegd?
Treinongeluk in New York
Nieuwe verklaring van
Schuman verwacht
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 6264
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.na.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
f 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
Het in Dortmund verschijnende Christen Democratische dagblad „Ruhr Nach-
richten" nieldt, dat dc parlementaire-lractie van de Westduitse Christen
Democratische Unie (de partij van Adenauer) een bespreking is begonnen over
de mogelijkheid van het sluiten van een West-Duits—Russisch „neutraliteitsver
drag In Bonn wordt naar aanleiding van dit bericht verklaard, dat dc mede
deling van het blad „een grondslag van waarheid bevat, doch niet in de vorm,
waarin het werd gepubliceerd". Volgens een vooraanstaand deskundige op het
gebied van het volkenrecht van het ministerie van Buitenlandse Zaken te Bonn
sluit juridisch gezien het toetreden van West-Duitsland tot de Europese Ver
dedigingsgemeenschap een neutraliteitsverdrag met de Sowjetunie niet uit.
WEST-DUITSLAND is krachtens het
verdrag inzake het Europees leger
slechts dan verplicht tot militaire actie
indien het zélf of een lid van de Euro
pese Defensiegemeenschap wordt aan
gevallen. Dit heeft Woensdag een
woordvoerder van de Westduitse Chris
ten-Democratische Unie verklaard naar
aanleiding van het bericht in het re
geringsgezinde blad „Ruhr Nachrich-
ten".
Volgens dit bericht werd o.a. ook op
een C.D.U.-vergadering van Dinsdag
door een functionaris van het ministerie
van Buitenlandse Zaken medegedeeld,
dat West-Duitsland neutraal zou blij
ven in geval van een aanval op een
land van de Noordatlantische Verdedi
gingsorganisatie, dat niet tevens lid is
van de Europese Defensiegemeenschap.
Gisteravond om vijf over negen Ne
derlandse tijd is het toestel der K.L.M.,
met aan boord Prins Bernhard en zijn
gevolg in Mexico-City geland.
De Prins werd namens de Mexicaanse
regering ontvangen door Manuel Tello,
minister van Buitenlandse Zaken,
Agustin Garcia Lopez, minister voor
Verbindingen, Antonio Martinez Baez,
minister voor Economie, generaal Gil-
berto Limon, minister van Defensie en
door dr. Van Houten, de Nederlandse
gezant in Mexico. Tevens waren aan
wezig alle leden van de Nederlandse
legatie en talrijke Mexicanen en Ne
derlanders.
De Prins bracht later een bezoek
aan president Miguel Aleman. Vandaag
zal de Prins in gezelschap van de pre
sident de tentoonstelling van Neder
landse producten bezoeken.
Charley Chaplin is gistermiddag op
het Pari.ise vliegveld van Orly aange
komen. Hij werd vergezeld door zijn
vrouw. Chaplin, die reeds Ridder in
het Legioen van Eer is, zal gedurende
zijn bezoek tot officier in deze orde
worden benoemd.
De 17-jarige Louis Leteüier uit
Saint Lambert (Calvados, Frank
rijk) wiens slokdarm acht jaar ge
leden door soda verbrand werd,
moest sindsdien kunstmatig wor
den gevoed. Door operatief in
grijpen is men er in geslaagd,
het beschadigde stuk slokdarm te
vervangen door een stuk dunne
darm, waardoor Leteüier thans
weer op normale wijze voedsel tot
zich kan nemen.
DE EGYPTISCHE regering en de Soe-
danese Oema-(onafhankelijkheids)
party hebben overeenstemming bereikt
over de toekomst van de Soedan. Mo-
hamed Salah el Sjankiti, een vooraan
staand lid van de Oema-delegatie, die
thans in Cairo is, zeide, dat de overeen
komst voorziet in zelfbestuur en het
recht van de Soedanezen op zelfbe-
De oud-minister van buitenlandse za
ken, mr, D. U. Stikker, is begiftigd
met de Wateler-vredesprijs wegens zijn
krachtig streven naar ontwikkeling der
vreedzame samenwerking tussen de
volkeren door bevordering hunner on
derlinge organisatie.
Deze vredesprijs wordt toegekend
door de Carnegiestichting in Den Haag.
Zij beheert het vermogen van wijlen
de heer J. G. D. Wateier, in leven direc
teur van een hypotheekbank te 's Gra-
venhage, uit de opbrengst waarvan
jaarlijks de prijs wordt uitgekeerd,
beurtelings aan een Nederlander en een
buitenlander. De prijs beloopt thans na
aftrek van het schenkingsrecht f 21.000.
Bevan en zijn aanhangers hebben
thans officieel medegedeeld dat zij het
bevel, vervat in de resolutie van de
parlementaire fractie van de Labour-
Partij, om hun politieke groep te ont
binden, hebben aanvaard. De verklaring
besloot met de woorden „ieder van ons
zal elke geoorloofde stap nemen om
de Labourfractie er toe te brengen de
beslissing te herzien en zo spoedig mo
gelijk de parlementsleden van Labour
hun recht terug te geven vrijelijk
Stoepen te vormen.
De eerste reatie van nict-Bcvanisten
«P deze verklaring is, dat de .overgave"
'n ZTlke tartende bewoordingen is ge
daan dat zij slechts een gnbehaaglüke
wapenstilstand zal zyn in de strüd van
"cvan en zijn aanhangers met Attlee
en ander partijleiders.
Verwachting tot hedenavond:
iets kouder
Wissileri.j bewolkt met op de
meeste plaatsen enkele buien. In
de kustgebieden krachtige, Ove
rigens vrij krachtige Westelijke
wind. Iets kouder dan gisteren.
VRIJDAG: Zon op 7.33 uur. onder
17.13 uur. Maan op 16.07 uur, on
der 5.38 uur.
schikking, zonder enige beïnvloeding
van buiten af. Voorts in volledige sa
menwerking tussen Engeland, Egypte
en Soedan bij het bevorderen van dc
welvaart der bewoners van het Nijldal.
Premier Naguib en ex-premier Ma-
her van Egypte en Abdel Fadel Mahdi,
leider van de Oema-partij, hebben
Woensdagavond de overeenkomst be
treffende de Soedan getekend.
Egypte gaat accoord met zelfbestuur
in de Soedan en acht de Soedanezen
gerechtig over hun eigen toekomst te
beslissen, aldus een hedenmorgen te
Cairo gepubliceerde overeenkomst tus
sen Egypte en Soedan.
Toestand in Indonesië
Premier sprak met Sukarno
Naar het blad „Berita Indonesia"
schrijft, heeft ministerpresident Wi-
lopo met president Sukarno gesproken
over het hervatten van de vergaderin
gen van het parlement. De premier zou
aan de president als de wens van enige
politieke partijen hebben overgebracht,
dat het parlement weer bijeen zal ko
men. Het Indonesische kabinet heeft
gisteren kwesties besproken, die ver
band houden met de huidige binnen
landse politieke situatie. Premier Wi-
lopo deelde na afloop van de kabinets
zitting mede, dat in de binnenlandse
toestand geleidelijk een verbetering
wordt bereikt. „Wij doen ons best in
de kortst mogelijke tijd een oplossing
te bereiken, maar wij mogen daarbij
niet overhaast handelen."
Op een vraag antwoordde mr Wilo-
po, dat een oplossing van alle proble
men rondom de demonstraties van 17
October en het parlement in de loop
van de volgende maand kan worden
verwacht. Tussen de regering en de
politieke partijen wordt steeds contact
onderhouden en ook met president Su
karno wordt over verschillende vraag
stukken overleg gepleegd.
Feder. van verzetsstrijders:
Het uitvoerend comité van de inter
nationale federatie van verzetsstrijders
heeft een schrijven gerient tot de mi
nister-president, met het verzoete dit
aan het Parlement voor te leggen. In
dit schrijven wordt ge tegel, dat de de
tailverdragen van Bonn en de overeeh-
komst van Parijs, die de vorming van
een- Europees leger bepalen, een dode-
De Rijnbrug bij Wonns wordt volgens moderne technieken hersteld. Van
twee kanten is men met de bouw begonnen en langzaam werkt men nu naar
de oevers toe. Als materiaal wordt Z.g.n. „spanbeton" gebruikt.
JN DE POLITIEKE commissie van de
Ver. Naties, die gisteren in New York
vergaderde, heeft dc Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Wysjinski,
de vorming van een speciale commissiè
voorgesteld, die de vreedzame regeling
van de Koreaanse, kwestie zal moeten
bestuderen. Deze commissie zou afge-
lijk gevaar voor de vreje betekenen', «aardigden moeten omvatten van alie
en dat het in werking treden hiervan partijen, die by het Koreanse conflict
de souvereiniteit van Nederland twijfel
achtig maakt.
Friese beweging vraagt:
De Raad van de Friese Beweging
heeft zich gericht tot de ministerraad
met een verklaring, waarin wordt ge
vraagd, op zeer korte termijn het Fries
als Nederlandse taal te erkennen. Het
ontbreken van een wettelijke status
voor de Friese taal schept volgens de
raad onbevredigende en ongewenste
Verhoudingen en zou bij het Friese
volk het wanbegrip kunnen doen post
vatten, dat de Nederlandse rijkseen
heid een belemmering vormt voor de
ontwikkeling van het Fries-eigene.
(Van onze speciale verslaggever)
JJE BELGISCHE oud-premier Paul
Henri Spaak is weer eens in ons
land. HU voerde besprekingen met dr
Drees, de minister-president en de mi
nisters Suurhof, Van der Kieft en
Beyen, met welke laatste lijj bovendien
gistermiddag de lunch gebruikte. Tus
sen deze officiële bezoeken door heeft
hy tevens de pers ontvangen.
Gemoedelük vertellend, heeft hy Ne
derland in feite een verwijt gemaakt.
Dc heer Spaak ontving de pers in zijn
kwaliteit van „goodwill-anibassadcur"
voor het Internationale Noodfonds voor
kinderen van de Verenigde Naties, dat
we kortweg Unicef noemen.
Dit fonds heeft sinds zijn oprichting
in 1946 millioenen kinderen en moeders
in Afrika, Azië, het Verre Oosten, Eu
ropa en Amerika hulp kunnen bieden.
Hulp, daar waar hongersnood was, in
de vorm van enorme hoeveelheden
voedsel, daar en waar de gezondheids
toestand tot verschikkelijke omstandig
heden leidde, hulp met medicamenten
en apparaten, nog afgezien van de dok
tershulp, die gelijkertijd geboden werd
Niemand zal ontkennen, dat dit werk
van enorme betekenis is geweest.
Maar nu de klacht van de heer Spaak.
Nederland heeft aan de Unicef sinds
zijn oprichting bijgedragen een som
van f 238.000. In 1951 een bedrag van
een ton, en daarvoor ook nog eens zp-
veel Aan goederen heeft de Unicef in
diezelfde tijd in Nederland echter ge-
kocht voor een bedrag van an"
derhalf millioen dollar. Weliswaar
kwam de bijdrage uit de overheidskas
en waren de revenuen voor het parti
culiere bedrijfsleven, maar dit verschil
mag verwaarloosd worden. Nederland
is te schriel. Daar komt het op neer.
„België stelt dit jaar 200.000 dollar, dus
750.000,gulden beschikbaar", aldus de
heer Spaak, die er overigens met een
glimlach aan toevoegde, dat dit bedrag
nog aanzienlijk hoger zal worden, wan
neer hij andermaal het roer van het
Belgische staatsschip in handen zal
nemen.
zijn betrokken, met inbegrip van die
staten, die niet direct aan de oorlog
deelnemen. Dit voorstel zou dan in de
Algemene Vergadering in bespreking
moeten worden gegeven.
Indien dit voorstel zou worden aan
genomen, zou de Algemene Vergade
ring volgens Wysjinski deze commissie
moeten instrueren zonder verwijl maat
regelen te nemen ter regeling van de
Koreaanse kwestie, waarbij men de
vereniging van Korea op het oog heeft
Deze vereniging zou door de Koreanen
zelf tot stand moeten worden gebracht
onder toezicht van de genoemde com
missie.
Deze voorstellen deed Wysjinski, na
dat hij in een rede had geantwoord op
het eerder gehouden betoog van zijn
Amerikaanse collega Acheson. Uitvoe
rig ging hy de ontwikkeling van de
toestand in Korea sinds 1945 na, noem
de Achesons beschuldigingen aan het
adres van Moskou „uitlatingen afkom
stig uit het rijk der verzinsels" en be
weerde, dat de Verenigde Staten de
ontwikkeling van Korea tot een demo
cratische onafhankelijke staat steeds
hebben geêaboteerd.
Wat wil Moskou?
TN Aziatische kringen bij de Ver. Na
ties heeft men na het diner, dat
Wysjinski Maandagavond aan de lei
ders van de afvaardigingen van India,
Indonesië, Pakistan, Birma en Iran
heeft aangeboden, da indruk, dat de
Sowjet-afvaardiging na de Amerikaan
se presidentsverkiezingen bereid zal
in onderhandeling te treden over het
beëindigen van de Koreaanse oorlog.
De Sowjet-staatsman zou zich moeite
hebben gegeven de nadruk te leggen
op de geïsoleerde positie, waarin de
Ver. Staten zich zouden bevinden en
te verzekeren „dat de Amerikanen
steeds meer alleen staan in de politiek,
die zij in Korea voeren".
Onverminderd duurt in Korea de
strijd voort, waarbij de Noordelijke
troepen trachten zich meester te ma
ken van de invalspoorten naar
Zuid-Korea. Hoe hevig de gevechten
zijn bewijst wel, dat de Scherpschut-
terskam aan het Centrale front thans
na een strijd van vijf uur door de ge
allieerden voor de zeventiende maal in
zestien dagen op de Noordelijken is
heroverdDe verlieslijsten zijn na
venant. De Amerikanen verloren vori
ge week 1278 man aan doden, gewon
den en vermisten. De verliezen aan
vijandelijke zijde Zullen zeker niet
minder zwaar zijn. Sinds het begin van
de Koreaanse oorlog zijri in totaal
123.395 Amerikanen gesneuveld, ge
wond of als vermist opgegeven.
Het zwaartepunt van de strijd, dat
enige tijd in het Westen lag, is thans
weer naar het centrale front verplaatst,
waar de Chinezen koooige aanvallen
doen op de heuvelstellingen. Ameri
kaanse Superforten wierpen Dinsdag
avond tachtig ton .bommen op buiten
wijken van de Noordkoreaanse hoofd
stad Pjongjang. De jonge Zuidkoreaan-
se luchtmacht heeft met Mustangs voor
het eerst zonder Amerikaanse steun
Noordelijke stellingen aangevallen.
De regent van Irak, Abdoel Illah, is
het er mee eens, dat hervormingen in
zijn met de Amerikaanse afvaardiging Irak noodzakelijk zijn, aldus heeft de
voorzitter van het kabinet van de ko
ning, Baban, gisteren verklaard n.a.v.
eisen, die Dinsdag door vier politieke
partijen waren ingediend. De eisen hiel
den o.m. in het opzeggen van het Brit-
se-Iraakse verdrag, landhervormingen
zoals in Egypte, geen deelneming aan
de defensieraad van het Midden-Oosten
en hervorming van de binnenlandse
politiek.
Gisteren is het parlement ontbonden.
Binnen 60 dagen moeten verkiezingen
worden gehouden. Baban zeide, dat een
kabinet, dat verantwoordelijk is aan
het parlement, de noodzakelijk geachte
hervormingen tot stand kon brengen.
LIET is niet uit hoofde van een zekere
persooniyke ijdelheid, nog minder
als gevolg van het feit, dat wij graag
gelijk hebben, dat wij herinneren aan
onze artikelen over het Duitse pro
bleem, verbonden aan onze beschou
wingen nopens de integratie van West-
Europa in een kleine federatie of in
een breed-opgezette Atlantische ge
meenschap. Tussen toen en nu liggen
al weer enkele maanden. In deze tijd
is er geconfereerd met als enig resul
taat. dat de partijen, die terwille van
de zaak van Europa tot overeenstem
ming over duurzame samenwerking
moeten geraken, verder van elkaar
verwijderd zijn dan ooit. Het is name-
liik tot een breuk gekomen tussen
Frankrijk en Duitsland over de Saar-
kwestie. Deze breuk is voor ons gevoel
niets meer dan de openlijke manifesta
tie van een gedachte, welke reeds lang
in het Franse volk leefde.
Want wel was het de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, die in
de idee van een kolen- en staalge
meenschap een redelijke poging tot
economische samenwerking propa
geerde. maar men heeft daaraan een
supranationaal Europees gezag willen
koDpelen, dat ook voor de Europese
defensie-gemeenschap zou gelden.
Toen het in Straatsburg tot een open
lijke uiteenzetting kwam van de stand
punten, bleek, dat Engeland meende
te moeten optreden als waakzame
beschermer van Frankrijk. Had Frank
rijk niet gedacht, dat het sterk genoeg
was om in Europese federatie de
boventoon te voeren en zelfs Duits
land te domineren? „Daartoe zijt Gii.
Frankrijk, zonder ons niet in staat,"
heeft de Engelse woordvoerder toen
gezegd. En er is van die waarschuwing
véél blijven hangen. Bovendien is het
historische Franse wantrouwen tegen
over de Duitse bedoelingen opnieuw en
met grote kracht levendig geworden.
INTERESSANT is niet in de eerste
plaats de vraag in hoeverre Schuman
in staat is zijn inzichten te doen zege
vieren. maar in hoeverre een om
zwenking van de kleine federatie naar
de Atlantische gemeenschap op handen
is. Het lijdt immers geen twijfel, dat
de Fransen de machtsverhoudingen
scheef hebben gezien. Niet Frankrijk,
maar Duitsland is het sterkste land
van West-Europa als gevolg van de
omstandigheid (zoals wfj roeger
schreven), dat de controverse tussen
de Sowjetunie en de Verenigde Staten
Amerika als het ware noopte West-
Duitsland meer vrijheid te geven dan
het krachtens zijn recente geschiedenis
verdiende. Zo ligt het probleem en
niét*anders. Duitslands zeggenschap is
een zeer reële en nog altijd spannen
de Amerikanen zich in aan de Duitse
wensen en verlangens tegemoet te
komen. Men denke aan de vrijlating
van Kesselring en aan het gebrek aan
optreden tegen lieden, die de euvele
moed hebben in de domme paradepas
van een gehaat regiem en stryaliede-
ren balkend op te trekken „om te
demonstreren" tegen maatregelen, die
SS-ers hebben getroffen. Wel hebben
enige SS-generaals geprotesteerd tegen
de redevoering van Ramcke (ex-SS),
maar dit neemt niet weg, dat niet
alleen Frankrijk wantrouwend is ge
worden. Objectief gezien hebben de
Westduitse politici gelijk: zij smeden
het ijzer als het heet is. Zij hebben
de wind mee en proberen daarvan
zoveel mogelijk voordeel te trekken.
Het ongeluk wil. dat Frankrijk noch
van Engeland, noch van de Verenigde
Staten steun te verwachten heeft in
zijn pogingen om te komen tot een
kleine federatie. Uit dit alles zou af
geleid kunnen worden, dat er mis
schien nog maar één middel is om
Frankrijk en Duitsland tot elkaar te
brengen: namelijk de weg van het
kleine Europa verlaten en oversteken
naar een Atlantische gemeenschap,
waaraan zowel de Verenigde Staten
als Engeland daadwerkelijk steun zou
den kunnen geven, zodat Duitsland
geen kans zou krijgen zijn wil aan de
anderen op te leggen.
MEN moet zich er goed van bewust
zijn, dat dit beslist een stap terug
betekent. Wy hebben meer dan eens
het angstige gevoel gehad, dat de fede
ratieve piannen leden aan ernstig
amateurisme en niet voldoende reke
ning hielden met de werkelijke ver-
houdingen.
Het Westduitse kabinet heeft inmid
dels besloten bij de Bondsdag aan tp
dringen op een snelle ratificatie vav
het verdrag voor de Europese defensie.
Allicht. Adenauer en de zijnen be
grijpen zeer goed, dat hun kans in een
kleine federatie en niet in een Atlanti
sche unie gelegen is. Midden-December
komt de ministerraad van het Atlan
tisch Pact bijeen. Het ziet er naar uit,
dat tegen die tijd Frankryk en even
min Duitsland het EDG-vei-drag zullen
hebben geratificeerd. Hetgeen de zaak
niet bepaald eenvoudiger maakt..
Fcn trein van de ondergrondse in New York kwam in botsing met een
tegenliggerdoordat de bestuurder door een op onveilig staand sein reed.
Een overzicht van de ravage, waarbij slechts één dode (de bestuurder
te betreuren viel.
De regering van het Saar-gebied heeft
besloten, dat dertig November algeme
ne verkiezingen zullen worden gehou
den. De Duitsgezinde partyen zullen zo
als bekend niet met eigen lijsten aan
de verkiezingen mogen deelnemen. Het
Franse standpunt is, dat indien het de
Duitsers ernst is met de Europeanisering
van het Saargebied, er geen reden is
om de Duitsgezinde partijen (die zich
tegen Europeanisering zouden willen
verzetten) te erkennen. Dit in tegenstel
ling tot de mening van Bonn, dat deze
partijen wel tot de verkiezingen moe
ten worden toegelaten. Op dit punt
vooral zijn, zoals men weet de Frans-
Duiise besprekingen over de Saar mis
lukt. Voorts ook omdat Frankryk de
datum van de verkiezingen niet wilde
uitgesteld zien. Men verwacht binnen
kort een nieuwe verklaring van de
Franse minister van Buitenlandse Za
ken over de Saarkwestie.
Frankrijk is, naar uit kringen, welke
m,-ni!iUWe reIatie staan met het Franse
nunusterie van Buitenlandse Zaken
wordt vernomen, bereid met de rege-
hnfenVatP Saar*ebied onderhande
lingen te voeren over wijzigingen in
scn acc!"orrjlscbe overeenkomsten tus
sen beide landen.