Nederlaag voor dr.
Ad
enauer
Modderzuil hing secondenlang
boven de Nieuwe Waterweg
Bondsdag stemt in met boycot
van Saar-verkiezingen
Baby-waterstofbom ontploft op
atol Eniwetok
Internationale
politiek
Het wintert al in West-Europa
Beslissing over Europese verdragen
thans pas half December
Tito's Engelse reis
Maart
in
Wrak van Faustus op lijkbaar'
de diepte in
Woensdag 19 Nov. 1952 yERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 77e Jaargane No- 11572
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Dividendbeperking één
jaar verlengd
Geen verder onderzoek
naar
„illegal
e groep
Twee bejaarden omge
komen in Achterveld
BONDSDAG VOELDE NiETS VOOR OVERHAASTING
Conferentie van drie
Russische wens
ALKMAARS BURGEMEESTER
BECRiTiSEERD
Adenauer: ,,Holfmann maakte accoord met
Frankrijk onmogelijk'
Verklaring van Schuman
tegengesproken
Krachtige Oostenwind
WEERBERICHT
VERMOORDE POLITIEMAN
TER AARDE BESTELD
Eerst behandeling voor
Staatsgerechtshof
Verklaring van atoomcommissie zeer voorzichtig
DE EERSTE SPADE IN DE GROND
Omwonenden een paar
uur in de kou
Vorst en sneeuw alom
Directie:
BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 44904]
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. ra.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
f 2 02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
Kleine nederlaag voor
Van de Kielt
min.
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Dinsdagmiddag gehouden ver
gadering van de Tweede Kamer heeft
de minister van financiën, de heer Van
de Kieft, een nederlaag geleden, die
hij overigens wel niet zo zwaar geno
men zal hebben. De Kamer nam met
53 tegen 27 stemmen een amendement
van de heer Lucas (KVP) aan, om
de nog altijd geldende dividendbeper
king met één jaar te verlengen tot
eind 1953 in pteats van met twee
jaar, zoals de bewindsman had voorge
steld. Tegen stemden alleen de P.v.d.A.
en de C.P.N. De Kamer nam daarna
het wetsontwerp tot verlenging van de
dividendbeperking aan met 69 tegen
12 stemmen (tegen VVD, SGP, KNP
en van de ARP de heer C. v. d. Heu
vel)
Amerikanen steunden geen
politieke activiteit
De Amerikaanse hoge commissaris
in West-Duitsland, Donelly, en de Hes-
sische premier, Zinn, hebben bekend
gemaakt, dat de AmerikaansDuitse
commissie van onderzoek naar de ille
gale werkzaamheid van een anti-Rus
sische verzetsgroep haar werkzaamhe
den heeft opgeschort.
De hoge commissaris, aldus de ver
klaring, is overtuigd en de min.-pre-
sident aanvaardt, dat geen illegale
binnenlandse politieke activiteit van
enigerlei aard van de „technische
groep" bekend was aan, of beschermd
werd door de Amerikaanse autoritei
ten.
Alle leden der organisatie, die door
de Duitse autoriteiten waren gearres
teerd, zijn sindsdien vrijgelaten.
De 81-jarige heer E. Hoosemans viel
in Achterveld (bij Barneveld) van een
stoep. Hij kreeg een hersenschudding.
Het slachtoffer werd in huize Sint
Joseph opgenomen, doch overleed de
volgende dag. De 70-jarige J. Venema
«tak onverwacht de rijweg over en
werd gegrepen door een bromfietser.
Het slachtoffer overleed in het zieken
huis te Amersfoort.
JJET STREVEN van dr Adenauer, om nog voor bet eind van deze maand de
behandeling van de conventies van Bonn en hel verdrag inzake het Europese
leger door de Bondsdag af te sluiten met de eindstemming, heeft schipbreuk
geleden. De Bondsdag heel't gistermiddag met een kleine meerderheid een
christelijk-democratisch voorstel verworpen, om de laatste debatten over de
verdragen op 26 en 27 November te houden en op 28 November over de aan
vaarding te beslissen. Het staatsgerechtshof te Karlsruhe zal zich op dezelfde
dagen bezighouden met de vraag, of deze verdragen in overeenstemming zijn
met de Westduitse grondwet. Adenauer's nederlaag is volledig verklaard door
het feit, dat groepen uit alle partijen der regeringscoalitie hem bij de stemming
over het voorstel afvielen. Deze viel met 17.9 tegen 166 stemmen en 2 ont
houdingen in zijn nadeel uit. Vijftig Bondsdagleden waren afwezig.
Amerikaans blad meent
Proefballon van Moskou?
De rubriekschrijver van de „New
York Post", Robert Allen, schrijft Dins
dag, dat de Russen „voelhorens hebben
uitgestoken voor een conferentie tus
sen Stalin en de Britse premier Chur-
chill." Zij zouden bovendien een krach
tige wenk gegeven hebben, dat Chur-
chill van de voorgestelde conferentie
een driemogendhedenbespreking zal
maken, door de pas gekozen president
der V.S., Eisenhower, uit te nodigen,
er aan deel te nemen.
Verder zouden de Russen te kennen
geven, dat Stalin bereid is, „de Weste
lijke leiders halverwege tegemoet te
treden". Allen zegt, dat de communis
ten hun initiatief hebben kenbaar ge
maakt via een „neutraal" diplomatiek
kanaal.
(Van onze parlementaire redacteur)
De heer Reuter van de CPN uitte
gistermiddag in de Tweede Kamer cri-
tiek op het beleid van de burgemees
ter van Alkmaar, mr dr H. J. Wytema.
Sprekend over de Bescherming-Burger
bevolking, vestigde hij de aandacht
van minister Beel op het feit, dat de
burgemeester van Alkmaar buitenge
wóón-dienstplichtigen heeft doen op
roepen voor de Bescherming-Burger
bevolking. De heer Reuter verwachtte,
dat de minister hierover zijn afkeu
ring zou uitspreken. Vandaag zal mi
nister Beel op deze kwestie ingaan.
DE.
>x. WESTDUITSE BONDSDAG heeft gisteren zijn volle instemming uitge-
- sproken met de pogingen van de verboden partijen in het Saargebied, om
de verkiezingen van 30 November door een boycot tot een votum van trouw
aan Duitsland te maken. Dr Adenauer heeft zelf de bevolking van het spreek
gestoelte af toegeroepen: „Ik twijfel er niet aan dat de overwinning zal toe
vallen aan degenen, die in deze strijd tegen de dwang moed tonen." Vertegen
woordigers van het Saargebied zaten bij deze gelegenheid in de diplomatieke
loge van de vergaderzaal. Zij zullen met genoegen hebben vernomen, hoe de
Bondsdag in zijn verklaring protesteerde tegen de kneveling der democratische
rechten in het Saargebied, en al bij voorbaat weigerde, een nieuwe Landdag
als de wettige vertegenwoordiger van het volk te erkennen.
de Saarlandse premier Hoffmann ligt.
Hij zou een verklaring, die tot het op
schorten van de verkiezingen in de
Saar zou hebben kunnen leiden, on
mogelijk hebben gemaakt, en het be
houd van de economische unie met
Frankrijk hebben geëist. Daardoor was
een accoord onmogelijk geworden.
Hoffmann heeft de hem door Bonn
toegeworpen handschoen reeds opgeno
men. Hij heeft doen weten, dat hij de
democratische gevolgtrekking zou ma
ken, indien inderdaad de meerderheid
der Saarlanders niet naar de stembus
zou gaan.
De Westduitse regeringspartijen heb
ben zich er nog niet over uitgelaten,
wat hun houding zal zijn indien onver
hoopt toch een meerderheid van de
Saarlanders zou gaan stemmen. De so
cialisten hebben evenwel doen weten,
dat zij reeds een boycot van 30 tot 40
pet. van de kiezers als een belangrijke
demonstratie zullen beschouwen.
|~\R ADENAUER heeft in zijn rede on-
danks de ontkenningen van minister
Schuman volgehouden, dat de verant
woordelijkheid voor het mislukken van
de Frans-Duitse onderhandelingen bij
Er zal voorlopig nog geen be
langrijke verandering in het hui
dige koude weertype optreden.
De luchtdruk blijft hoog boven
Scandinavië en daalt boven
Frankrijk. Hierdoor is de Oosten
wind aangewakkerd. De tempe
ratuur komt overdag maar wei
nig boven het vriespunt en des
nachts treedt lichte vorst op. Een
stroming, die uit Midden-Europa
naar het Westen beweegt, kan
vandaag enige regen of sneeuw
veroorzaken. Voor midden No
vember blijft het de komende
dagen te koud, met af en toe een
krachtige Oostenwind. Sterke
vorst is evenwel niet te ver
wachten, zoals deze bijv. in grote
delen van Duitsland, Zwitser
land en Italië voorkomt, waar
het 's nachts al 15 tot 20 gr. C.
vriest.
Verwachting tot morgenavond.
AANHOUDEND KOUD
Nevelig en zwaar bewolkt met
enige sneeuw of regen. Matige
tot vrij krachtige Noordoostelij
ke wind. Temperatuur om het
vriespunt.
DONDERDAG: Zon op 8.09, on
der 16.42. Maan op 11.48, onder
18.48.
Onder grote publieke belangstelling
is gisteren te Woerden het stoffelijk
overschot van de politie-agent Van
Erk, die Donderdag j.1. door inbrekers
lafhartig werd neergeschoten, ter aar
de besteld. De kapel van het Utrechtse
politiecorps ging voor de rouwkoets
uit. Deputaties van verschillende po
litiecorpsen volgden de auto met het
stoffelijk overschot. Aan de groeve
werd o.m. het woord gevoerd door een
vertegenwoordiger van de minister
van Binnenlandse Zaken.
FRANS SCHIP GESTRAND BIJ DE
KUST VAN ZUID BEVELAND.
In de Schelde is gisteren het Franse
s.s. „Magellah" ter hoogte van Bath
op Zuid-Beveland, aan de grond gelo
pen. Sleepboothulp is onderweg.
("jMDAT de voorzitter van de Bonds
dag bij de normale procedure van
handopsteken geen indruk van de uit
slag der stemming kon krijgen, liet hij
alle leden de zaal verlaten en hen
door drie verschillende deuren weer
binnenkomen. De rij, welke door de
deur met het opschrift „Neen" trok,
v/as ditmaal het langst, voor het eerst
bij de stemming over een regerings
voorstel.
Adenauers wensen gingen in tegen
het verzoek van het staatsgerechtshof,
om de beslissende debatten in de Bonds
dag niet te laten samenvallen met de
openbare behandeling van het verzoek
van president Heuss om een uitspraak
over de grondwettigheid der verdragen.
Zijn poging, om een snelle behandeling
door te drijven, is definitief mislukt.
Er is geen nieuwe datum vastgesteld.
Men mag aannemen, dat de Bondsdag
thans in de tweede week van Decem
ber tot behandeling zal overgaan. In
elk geval staat wel vast dat de coali
tie zal trachten te voorkomen, dat de
beslissing zal worden uitgesteld tot na
de uitspraak van het staatsgerechtshof
op 15 December.
De beslissing van de Bondsdag viel,
nadat de agendacommissie niet tot een
besluit inzake de datum voor het debat
had kunnen komen. Het voorstel van
de CDU, om volgende week reeds een
beslissing te nemen, ondervond echter
slechts zeer geringe steun. Bovendien
bleek de commissie voor buitenlandse
zaken pas in de tweede week van De
cember met de voorbereiding van het
debat gereed te kunnen komen.
De stemming zegt overigens niets
omtrent de houding, die de Bondsdag
tegenover de verdragen zal aannemen.
Een aani.al leden stemde tegen, dat de
verdragen zelf ongetwijfeld zal steu
nen.
Men kan er thans echter op rekenen,
dat de oppositie een sterke actie zal
beginnen, om de rechterlijke beslissing
eerst af te wachten en de debatten tot
na Nieuwjaar op te schorten. De op
positie wordt daarbij gesteund door
een besluit van de Bondsraad, die
eveneens reeds heeft aangekondigd het
advies van het Hof af te willen wach
ten.
Maarschalk Tito zal in de tweede
helft van Maart een bezoek aan Enge
land brengen, zo is te Belgrado en
Londen bekend gemaakt; Er is tussen
de Britse en de Joegoslavische rege
ring overeenstemming bereikt over de
datum. Zoals men weet, heeft de Britse
minister van buitenlandse zaken, An-
thony Eden. in September j.1. een be
zoek aan Joegoslavië gebracht. Toen
v/erd reeds over de mogelijkheid van
een bezoek van Tito aan Engeland ge
sproken. Tito heeft zijn land sedert de
breuk met de Kominform in 1948 niet
meer verlaten.
1000 boete voor Britse
,.Heil-Hitler '-man
James Laratt Battersby, die de stilte
bij de dodenherdenking te Londen op
11 November j.1. met een „Heil Hitier"
verbrak, is wegens „beledigend gedrag"
veroordeeld tot 100 pond sterling (ruim
1000 gulden) of twee maanden gevan
genisstraf.
Amerikaan se geleerden veronderstellen
^MERIKAANSE geleerden zijn van mening dat de mededeling van de Ameri
kaanse commissie voor de atoomkracht over geslaagde, „met warmteontwik
keling gepaard gaande proefnemingen met atoomwapens", een voorzichtige
manier van zeggen is om aan te geven dat op Enitewok een „baby-waterstof-
bom" tot ontploffing is gebracht. Zij voegen hieraan toe, dat de vernietigings
mogelijkheden van een dergelijke „baby-waterstofbom" kunnen blijken uit de
algemeen aanvaarde mening, dat slechts de warmteontwikkeling van een ont
ploffende atoombom in staat is een waterstofbom tot explosie te brengen.
President beslist over
gebruik
het
ervan
^LECHTS de president der Verenigde
Staten zou beschikken over dè be
voegdheid om te bepalen of een der
gelijk verschrikkelijk wapen al dan
niet zal worden aangewend. President
Truman nam in 1945 persoonlijk de be
slissing om de eerste atoombom boven
de Japanse stad Hirosjima te doen uit
werpen. Hij heeft bij die gelegenheid
gezegd, dat slechts de president in oor
logstijd kan bepalen of een atoombom
tegen vijandelijke doelen mag worden
gebruikt.
i
ALS een enorme uitgespreide parapluis van ruim vijftien meter hoogte hing
secondenlang een zuil water en slijk boven de waterspiegel in de monding
van de Niéuwe Waterweg. Klokslag tien minuten vóór elf liet de marine de
eerste dieptebom ontploffen: de eerste spade voor het graf van de „Faustus"
ging in de grond. Een knal werd niet gehoord, doch diep onder het water, dat
het geluid smoorde, scheurde de kleilaag waarop het wrak rust, gewelddadig
vaneen. Een marine-vliegtuig cirkelde hoven de plaats waar de „Faustus" is
gezonken, om waarnemingen te doen. Het scheepvaartverkeer was van half elf
tot na twaalf uur gestremd en overal gloeiden rode waarschuwingslichten op
liet water. De bommen werden electrisch tot ontploffing gebracht.
TN een kring rond het wrak zal met
dieptebommen een diepe voor
wordengegraven, waardoor de „Faus
tus" als het ware op een eilandje van
klei komt te liggen. Op deze „baar"
zal het wrak in de zandlaag verdwij
nen. De zandzuigers zullen ongeveer
een half millioen kubieke meter zand
moeten verwerken. Neerlands grootste
zandzuiger, de „Batavus", ligt al in
Hoek van Holland gereed. Nog deze
week zal de „Batavus", indien op het
laatste moment geen andere zuiger
wordt gecharterd (het werk moet na
melijk onderhands aanbesteed worden)
aan de slag kunnen.
Hoewel een proef had aangetoond,
dat het geweld van een onderzeese
homontploffing boven de waterspiegel
bijna niet merkaar is, had men toch
voor alle zekerheid de omwonenden
aangeraden de vensters open te zetten.
Zo zat een deel van Hoek van Holland
tijdelijk in de woonkamer te rillen
van de kou.
Meer dan de helft van de benodigde
18 dieptebommen hebben hun werk
gisteren reeds gedaan. Met het echo
lood zal men de uitwerking na-peilen.
Het herstel van het Noorderhoofd is
reeds begonnen. Twee zinkstukken
In de Noorderpier te Hoek van
Holland is gisteren het eerste
zinkstuk, dat het door de FaustuS
veroorzaakte gat moet helpen
dichten, gelegd. Arbeiders werpen
stenen op de mat van rijshout, om
deze te doen zinken.
van 20 bij 40 meter, waarvan er giste
ren al één is neergelaten, zullen het
gehele gat bedekken. De kosten van
het herstel worden op een millioen
gulden geschat.
TOEN wij van de inhoud van het voor
lopig verslag op hoofdstuk III van
de Rijksbegroting (Buitenlandse Za
ken) kennisnamen, hebben wij gedacht,
dat het maar goed is, dat wij thans over
twee ministers van buitenlandse zaken
beschikken. Wij menen namelijk, dat
één man de kamerleden niet tevreden
zou kunnen stellen. Uit deze zee van
vragen om opheldering blijkt in de
eerste plaats hoe ontzaglijk belangrijk
de internationale samenwerking in de
ze tijd is, maar bovendien, dat Neder
land eigenlijk maar een heel klein ra
feltje van deze politiek in handen
heeft. Het is dan ook niet anders, dan
dat het genoemde voorlopige verslag op
ons een ietwat onwezenlijke indruk
maakt. Want het kan met niet genoeg
nadruk worden gezegd, dat de inter
nationale politiek nu eenmaal niet meer
door Nederland wordt bepaald en dat
ons land er in vele opzichten geen
eigen denkbeelden op na kan houden.
Deze situatie is in de wereld na 1945
gegroeid uit noodzaak, en eerst in de
tweede plaats uit ideële overwegingen.
Laten wij toch vooral niet denken, dat
er ooit van internationale samenwer
king in een mate als op het ogenblik
sprake zou zijn geweest, indien de
uitslag van de strijd tegen Hitier niet
tot resultaat had gehad, dat eigenlijk
maar twee landen tot de overwinnaars
behoorden, namelijk Rusland en de Ver
enigde Staten, en dat alle andere lan
den de oorlog hebben „verloren"! Op
dat ogenblik bleek een bundeling nood
zakelijk te zijn uit een oogpunt van op
portuniteit, uit eigenbelang en niet
anders. Dat men op grond van deze op
zichzelf kwade overwegingen ten slot
te een huis vol idealen heeft gebouwd
is een geluk bij een ongeluk.
Wij geloven, dat wij dit bij een be
schouwing over de buitenlandse poli
tiek van ons land altijd nauwkeurig
voor ogen moeten houden. De gedachte
aan deze hiërarchie van waarden troost
ons op moeilijke ogenblikken en zij is
ons bovendien behulpzaam bij het be
palen van een standpunt, dat zo objec
tief mogelijk is. Vandaar, dat de opmer
kingen van de kamerleden op het ter
rein van de buitenlandse politiek op
ons vaak een onwezenlijke indruk ma
ken.
HIT wil natuurlijk niet zeggen, dat wij
in alles geheel met handen en voe
ten aan dat buitenland en dat nog
aan „de groten" gebonden zijn, maar
van de andere kant zullen wij voor
ogen moeten houden, dat de Neder
landse minister van Buitenlandse Za
ken evenmin als het Nederlandse ka
binet beslissingen kan nemen, die te
gen de algemene opinie ingaan. Zover
zal het ook wel nimmer meer komen.
Indien dan, zoals uit het voorlopige
verslag blijkt, vele leden de mening
zijn toegedaan, „dat zij in het algemeen
geen voorstanders zijn van het druk
ken van een partijloos stempel op het
ministerie van Buitenlandse Zaken",
omdat „de buitenlandse politiek ver
bonden moet zijn met het nationale le
ven en dit in een democratie zijn be
lichaming vindt in de constructieve
partijen", dan zijn wij geneigd daar
aan toe te voegen, dat het er hele
maal niets toe doet van „welke kleur"
of van „welk geloof" de minister van
Buitenlandse Zaken is, omdat hij geen
eigen politiek kan voeren. En nooit
meer zal kunnen voeren. De verdienste
van mr. Stikker was dan ook niet ge
legen in het feit, dat hij bijwijlen zo
hardnekkig de opvattingen van zijn
eigenlijke partij verwaarloosde, maar
dat hij als „persoon", als „figuur", zui
ver om individuele allure zulk een
voortreffelijk vertegenwoordiger van
ons land in het buitenland was. Het
heeft eeen zin vandaag de dag de bui
tenlandse politiek van ons land op een
niveau te heffen, dat volkomen denk
beeldig is.
De beste Nederl. minister van Buitenl.
Zaken is hij, die zijn land „als kundige
persoonlijkheid" zo goed mogelijk ver
tegenwoordigt en om die reden inter
nationaal zeggenschap kan verwerven.
Uit hoofde van zijn kennis van zaken,
zijn wijsheid, zijn verdraagzaamheid
enz. dus!
THANS beschikken wij over twee
ministers van Buitenlandse Zaken.
Een novum, dat misschien wel een ge
volg is van het feit, dat men van oor
deel was, dat de minister meer op zijn
departement zou moeten zijn en de
conferenties in het buitenland gaven
hem daarvoor maar weinig gelegen
heid maar toch ook van de omstan
digheid. dat er anders iets met de ver
deling van de zetels bij de kabinetsfor
matie in de knoop zou zijn geraakt.
Welaan, wij hebben er twee! En zij
zullen de Kamer binnenkort tevreden
moeten stellen op tal van punten. Maar
hoe zielig het klinkt, al deden zij zulks
niet, dan zal de internationale politieke
molen er niet langzamer of sneller om
draaien.
Het heeft geen zin ons belangrijker
voor te doen dan wij zijn. Indien wij
maar bereid zijn in het kleine onze
grote taak te verrichten. Daarover wil
len wij nog wel eens iets zeggen.
Plotseling is in grote delen van
Europa de winter ingevallen, vroeger
dan we gewend zijn en wenselijk ach
ten. In bepaalde delen van ons land Is
de laatste dagen al natte sneeuw ge
vallen, met name in het Oosten en op
de Veluwe. Maar ook elders heeft men
het geweten. Zo brachten gisteren
Noordoostelijke poolwinden sneeuw en
Vorst in Engeland, als gevolg waarvan
met name in het Zuidoosten van het
land op de gladde wegen vele ongeluk
ken gebeurden. Londen kreeg zijn eer
ste pak sneeuw en Schotland mat de
laagste temperatuur van de dag: 23
graden Celsius onder nul, nabü Glen-
more Lodge.
r,1," - berggebieden van Frankrijk,
Italië, Zwitserland en Oostenrijk zijn
thans alle belangrijke bergpassen door
sneeuw onberijdbaar geworden. Op
hoge passen in Frankrijk is reeds veer
tig centimeter sneeuw gevallen. Hier
is het skiën al begonnen in de Alpen,
de Pyreneeën, het Massif Central en
de Jura. In de meeste delen van Frank-
rijk schommelde de temperatuur gis-
teren om het vriespunt; hier en daar
werd echter vijf of zes graden vorst
gemeten.
Uit hooggelegen delen van Italië is
twintig graden vorst gemeld.