Extreem-nationalistische klanken op
Duits liberaal congres
ws
Mr Donker stelt CPN op één
lijn met de NSB
Volksbrood wordt
1 cent duurder
Nieuw kabinet in
Indonesië?
Melkgarantieprijs vastgesteld optwintig
centper kg. melkvan 31/2 pet.
Zaterdag 22 Nov. 1952
VERENIGDE NOORDHOLLANDSÈ DAGBLADEN
77e Jaargang No, 11575
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
,,Das Reich moet in oude glorie herrijzen
Anii-Duits incident in Saarbrücken
Van Maandag a s al
Luxe wittebrood waar
schijnlijk 3 cent omlaag
Zuid-Afrika negeert de
VN-resolutie
Radioluisterwedstrijd
,,Voor het Kind''
DODELIJKE VERGISSING
BIJ NARCOSE?
Zachter weer, met
kans op regen
WEERBERICHT
1
Nazi's moeten worden
aangetrokken
Min. Staf verwacht
geen concurrentie
Klare taal van minister van Justitie
Het Verschoningsrecht voor journalisten vindt
een tegenstander in bewindsman
Benoeming van vrcuwt
bij Kantongerecht
Moeder varken wordt verdrongen
.WILLEM RUYS- GLEED
VEILIG BINNEN
Duitsers willen weer
„Schweinefleisch"
TOT NOVEMBER 1953
Verrekenprijs op 22 cent
EEN CHINESE KOPPENSNELLER j
m
SIBkSI IHK2 ;L4 m
r< 11 y*-** - WMiw w J «P
v,
Directie:
BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m.
K<*>ine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
f 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 1 0.49
Met ingang van Maandag 24 No
vember zullen de maximum verkoop
prijzen voor volkswittebrood en bruin
kropbrood met 1 cent per 800 gram
worden verhoogd, aldus deelt het mi
nisterie van landbouw, visserij en
voedselvoorziening mede.
Het overleg tussen de regeringsleiders
te Djakarta heeft gisteren de gehele
dag voortgeduurd. Tegen het einde van
de dag vernam AFP, dat een reorgani
satie van het Indonesische kabinet op
handen schijnt te zijn. Premier Wilopo
heeft aan Sukarno medegedeeld, dat
hij de verantwoordelijkheid op zich
neemt om de meningsverschillen naar
aanleiding van de gebeurtenissen van
17 October uit de weg te ruimen.
Naar te Makassar verluidt, hebben
twee bataljons van Kahar Muzakar, de
leider der opstandelingen in Zuid-Cele
bes, zich achter overste Warouw
schaard.
ge-
De Zuidafrikaanse minister van bin
nenlandse zaken, dr Donges, heeft Vrij
dagavond verklaard, dat zijn regering
zich niet zal storen aan de resolutie der
VN inzake de instelling van een com
missie van drie landen voor een onder
zoek naar de apartheidspolitiek.
Maandag- en Donderdagavond a.s.
zal er een nationale Sint Nicolaaswed-
strijd worden uitgezonden, ten bate
van de nationale Kinderpostzegelactie.
Er zijn schitterende en grote prijzen
(o.m. een 14-daagse reis naar Zwitser
land!) aan de wedstrijd, die ook voor
de schooljeugd bedoeld is, verbonden.
Eén goed advies: zorg een briefkaart
van 6 ct. en ten minste drie kinder
zegels van 10 ct. in huis te hebben. Uit
zendingen Maandag om 7.40 uur over
Hilversum I en Donderdag om 6.50 uur
over Hilversum II.
De justitie heeft lijkschouwing ver
richt op bet stoffelijk overschot van de
22-jarige mevrouw Van 't Hul uit Laren
die kort na een bevalling in het R. K.
Ziekenhuis te Hilversum gestorven is;
naar vermoed wordt, omdat bij een nar
cose toegediend door een assistent
van de behandelende vrouwenarts
formalhie inplaats van aether is ge
bruikt.
r
PISTEREN begon iets zachtere
lucht binnen te dringen. Een
depressie in het Kanaal veroor
zaakte enige regen, die plaatselijk
nog vermengd was met natte
sneeuw. De koude lucht, waarin
's nachts lichte vorst optrad, wordt
nu verdreven. Het weer zal dit
weekeinde in grote trekken wor
den bepaald door een depressie bij
Engeland, die het weer, een wis
selend karakter zal geven. Hierbij
kunnen echter ook opklaringen
voorkomen. Geheel droog zal het
waarschijnlijk niet blijven. De
temperatuur, die de laatste dagen
rond het vriespunt lag, zal enkele
graden stijgen. Van een weersver-
betering kan men dus niet spre
ken, want hiervoor blijven de re
genkansen nog te groot, al zal met
de Zuidelijke winden zachtere
lucht worden aangevoerd.
Verwachting tot hedenavond.
MINDER KOUD
Plaatselijk enkele buien maar
ook opklaringen. Overwegend
matige wind tussen Zuid en
Zuidwest. Iets hogere temperatu
ren.
ZONDAG: Zon op 8.14, onder
16.34. Maan op 15.16, onder 23.07.
MAANDAG- Zon op 8.15, onder
16.38. Maan op 13.31, onder 0.00
sen weer moest worden hersteld. De
vlag van dit land hing achter hem, ter
wijl hij sprak, naast die, waarop de
grote zwarte adelaar van het Reich
was afgebeeld. Bonn heeft al doen we
ten, dat Dehler uitsluitend als persoon
heeft gesproken.
(F HET MOMENT, dat het congres van de vrije democratische (liberale)
partij te Bad Ems in een zeer nationalistische stemming verkeerde ais ge
volg van een rede van de Bondsminster van Justitie, dr Thomas Dehler, kwam
•er het bericht binnen, dat in Saarbrueckcn een Duitsgezind gemeenteraadslid
door vier personen in zijn woning is doodgeslagen. De man, de 70-jarige smid
Geiger, werd neergeknuppeld toen hij zijn schoondochter te hulp kwam. De
indringers eisten, dat hun alle illegale pro-duitse lectuur ter hand zou worden
gesteld, die er in huis was, en sloegen eerst mevrouw Geiger, later ook haar
man en schoonvader. De Saarlandse regering heeft echter gemeld, dat Geiger
Sr na de overval aan éen hartverlamming is overleden, doch niet is vermoord.
Het congres heeft Geiger geëerd met twee minuten stilte. Het feit deed zich
Donderdagavond voor, doch werd Vrijdag pas in Saarbruecken bekend, doordat
de Westduitse vice-premier, Blucher, het ten congresse mededeelde.
y^AN Bluecher's verklaring was een
forse woordenstrijd tussen de na
tionalistische en de liberale vleugel in
de partij voorafgegaan. De afgevaar
digden uit Noordrijn-Westfalen en Hes
sen dienden een Duits program in,
waarmee alle vroegere Nazistische en
daarmee verwante elementen in de ge
lederen der partij moeten worden ge
bracht. Een der Berlijnse afgevaardig
den noemde het program een gevaar
lijk beroep op vage nationalistische ge
voelens en een taktiek „waarvan men
vroeger al eens had ondervonden,
waarheen ze kan leiden". Er waren meer
waarschuwende stemmen. Zoals het
gisteravond stond, houden beide vleu
gels elkaar ongeveer in evenwicht. Als
Bluecher, de man van de middenkoers,
als voorzitter wordt herkozen, zal hij
Middenhauve, de voornaamste figuur
der nationalisten als vice-voorzitter
naast zich krijgen.
Een door een der commissies opge
stelde motie sprak zich uit voor het
Europese leger, „om daardoor in staat
te zijn de Duitse hereniging te bewerk
stelligen". Daarbij gaan de gedachten
verder dan Oder en Neisse: in de zaal
opgehangen leuzen spraken althans uit,
dat men Koningsbergen, Stettin en
Breslau, thans in Russische en Poolse
handen, ook als Duits wenst te be
schouwen.
,Er is één woord", zo verklaarde mi
nister Dehler in dit verband, „dat een
diepe uitwerking op onze ziel heeft:
Das Reich. Ik geloof, dat de tijd is ge
komen, waarin Pruisen weer een taak
heeft en waarin ook Oostenrijk weer
een taak voor het Avondland heeft".
Hü vond dan ook, dat het oude Prui-
SWG en BB
Op 19 Jan. begint werving
van 200.000 BB-leden
De mededelingen van de inspecteur
van de Nationale Reserve tegenspre
kend heeft de minister van Oorlog ge
zegd, dat de werving van vrijwilligers
voor SWG en BB op ministerieel ni
veau eigenlijk reeds gecoördineerd is.
Bovendien lopen de vergoedingen voor
beide categorieën niet zodanig uileen,
dat er sprake kan zjjn van „concur
rentiemogelijkheden" tussen beide.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Eeel, verklaarde in Den Haag, dat de
voorbereidende werkzaamheden van de
BB thans zover gevorderd zijn, dat men
met de werving vgn de 200.000 vrijwil
ligers kan beginnen. Prof. Beel zeide,
dat de BB op geheel andere leest ge
schoeid zal moeten worden dan de
vroegere luchtbeschermingsdienst. De
werving zal nu definitief op 19
Januari beginnen. Men verwacht zeker
dat men erin zal slagen 200.000 man,
waarvan er 40.000 in vaste dienst zullen
zijn, op de been te brengen.
(Van onze parlementaire redacteur)
JOURNALISTEN zijn een wat rumoerig volk, begiftigd met de neiging tot
commentariëren onder alle omstandigheden. De parlementaire pers echter
zolang ze in functie op de tribune in Eerste of Tweede Kamer zit is een
uitzonderingsgeval. Doch gisteren, toen het verschoningsrecht voor journalis
ten door mr Donker in de Tweede Kamer op zjjn mérites werd bekeken, was
het juist de perstribune die grote levendigheid ontwikkelde. Onder zacht ge
juich uit deze hoek van de zaal diende de heer Van Rückevorsel (KVP) een
mede door CH, KNP en WD ondertekende motie in, waarin de Kamer als
haar oordeel uitspreekt, dat het verschoningsrecht inzake het noemen van
bronnen in rechtbankzaken ook voor journalisten moet gelden. Het geval-
Hommerson heeft deze kwestie onlangs weer actueel gemaakt. De Kamer be
sloot dé motie wegens haar belangrijkheid later aan de orde te stellen.
MINISTER van Justitie, Donker, had
te voren verklaard, dat het hem niet
duidelijk is op welke punten de huidi
ge regeling niet voldoet. Deze zaak is
in geen enkel opzicht rijp voor een
beslissing, zo meende hij. De jurispru-
EEN recente vinding heeft het moedervarken van haar plaats verdrongen,
althans voorzover het de voeding van de biggetjes aangaat. Met dit appa
raat, dat speciaal bereide koemelk levert, wordt de groei van de kleine var
kentjes met 50% versneld. Tijdens het drinken worden de biggetjes met een
infra-rode lamp bestraald: ook al om de groei te bevorderen.
dentie kent nog maar één geval Bij de
replieken zei de "minister nog, dat er
volgens de jurisprudentie verschonings
recht bestaat voor geestelijken, medici
en advocaten. Journalist kan echter
iedereen worden
Dat de minister van oordeel was, dat
er bij een onlangs in Amsterdam ge
voerd civiel proces tussen „De Geïllus
treerde Pers" (Margriet) en een lees-
portefeuillebedrijf meer persmensen
aanwezig hadden behoren te zijn, maak
te weer iets goed. Zoals bekend, werd
bij dat proces slechts één journalist
toegelaten.
HE communisten hoorden bittere din
gen uit de mond van de bewindsman,
die de CPN gelijk stelde met de NSB
destijds. Het is een partij met sterke
verbindingen met een buitenlandse mo
gendheid, die haar macht en kracht met
hulp van die mogendheid wil vergro
ten. „Wij zijn wel goed, maar niet gek,"
aldus de minister. „Wij zullen onge
wenste vreemdelingen (de twee Indone
sische communisten) blijven weren."
Ook zei hij, dat binnenkort enkele
vrouwelijke kantonrechters-plaatsver-
vangers zullen worden benoemd en dat
er naar zijn oordeel geen bezwaar tegen
bestaat, dat de Rijkspolitie ressorteert
onder „Justitie".
Uitvoerig ging minister Donker in
op de wenselijkheid en, gezien het feit,
dat ons land thans de beschikking heeft
over een prominente geleerde, de nood
zakelijkheid om in de komende jaren
tot het opstellen van een nieuw burger
lijk wetboek te komen. Hij vertrouwde,
dat de Kamer, zo nodig, de passende
maatregelen om dit te bereiken zal we
ten te nemen.
De Duitse oorlogsmisdadigers zijn
van Norg naar Breda overgebracht, om
dat 'Norg te dicht bij de Duitse grens
ligt, met alle contactmogelijkheden van
dien. Op verzoek van de heer Gort
zak (CPN) werd het wetsontwerp tot
goedkeuring van het cultureel verdrag
Nederland-Zuid-Afrika nog niet be
sproken, omdat het rassenvraagstuk
daarbij onbelicht moest blijven. Er is
interdepartementaal overleg gaande
over een eventuele nieuwe regeling
voor de dierenbescherming.
Sprekend over Piet van Staveren, zei
de minister, dat deze in Leeuwarden
hetzelfde regime ondergaat als de ande
re gevangenen. Hij is namelijk geen
„dienstweigeraar", maar heeft destijds
in Indonesië Nedelandse stellingen aan
de toenmalige vijand verraden. De be
groting werd goedgekeurd. De heer
Gortzak was tegen.
In drie minuten tijd passeerde gis
termorgen de „Willem Ruys de plaats
waar het wrak van de „Faustus" ligt.
Men dankt dit aan de bekwaamheid
van de loods en de uitstekende be
stuurbaarheid van het schip.
De Westduitse autoriteiten hebben
een bedrag van 2 millioen DM toegewe
zen voor invoer van spek uit Neder
land. Voorts kunnen uit Nederland ge
slachte varkeng worden ingevoerd.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft voor het
melkprijsjaar Nov. '52Nov. '53 de ga
rantieprijs voor de melk vastgesteld op
20 cent per liter, met een vetgehalte
van 314 pet. In afwijking van de in de
laatste jaren gevolgde gedragslijn is de
zogenaamde verrekenprijs voor con-
sumptiemelk boven het niveau van de
garantieprijs vastgesteld, te weten op
22 cent per kg.
De regering heeft zich in principe
verenigd met het voorstel van het be
drijfsleven, met ingang van 18 April
1953 de bepalingen ten aanzien van de
bestemming van de melk en de prijs
vorming van consumptiemelk te doen
vervallen. Dit heeft tot gevolg, dat de
aanvullingsregeling voor consumptie-
melk op die datum niet langer van
kracht zal zijn. De garantieprijs wordt
voortaan gebaseerd op de gemiddelde
kostprijs in de zandgebieden.
'.y
V'"'
•v y
jw
v-iKiSiy>
bestaat natuurlijk niet. Dat ge daar
zo zeker van kunt zijn, dankt u
waarschijnlijk aan hetgeen u over
China hebt gehoord. Zoals ge trou
wens veel van wat u weet uit boek,
tijdschrift en krant geleerd hebt.
Het leek ons daarom een gelukkige
gedachte onze Zaterdagse „lees-
krant", die zoals u weet min of
meer een tijdschriftkarakter draagt,
ditmaal bij de aanvang van de win
ter, het leesseizoen bij uitstek, ge
heel te wijden aan het boek.
LIET BOEK, dat rustpunt kan zijn
en avontuur, geliefde en vijand,
zoals onze hoofdredacteur u op de
eerste pagina van dit boekennum
mer in zijn „ten geleide" uiteenzet.
Hebt u er overigens wel eens over
nagedacht, dat er zodra ge een boek
begint te lezen, veelal metéén een
of meerdere problemen van een an
der, de auteur of de hoofdpersoon
(maar dat is in dit geval hetzelfde)
op uw schouders gelegd worden?
Mag dc schrijver dat zo maar doen?
De beschouwing, welke op dezelfde
pagina aan een bespreking van de
romans „De Doopvont" van F. Bor-
dewijk en „Het wilde feest" van
Adriaan van der Veen vooraf gaat,
geeft u wellicht enkele aankno
pingspunten in deze.
MET SENECA Zijn wij echter van
mening, dat „ook de tegenpartij
gehoord worde". Op de zevende
pagina van dit boekennummer doet
daarom de schrijver Jac. Broersen
(onder protest) uit de doeken hoe
nu eigenlijk een roman geschre
ven v/ordt. Er komt op pagina
zeven trouwens nog een auteur, zij
het indirect, aan het woord. In „Jan
Mens op zijn praatstoel" wordt de
geschiedenis van de „Manshande
trilogie'' aan de orde gesteld. Te
vens worden hier van deze gebo
ren verteller de romans „De Witte
vrouw" en „Koen" onder de loupe
genomen. En omdat we nu toch in
Noord-Holland verzeild geraakt wa
ren, hebben wij daarbij meteen de
recensies geplaatst van „De man
die terugkwam" van Eewoud Speel
man en Piet van As' „Van Texel
begon de victorie".
Teneinde de Alkmaarders met
deze laatste titel niet tegen ons in
het (uit 1573 daterende) harnas te
jagen, worden op deze pagina ook
de herinneringen van de rector van
Alkmaars gymnasium aan „Zeven
maanden concentratiekamp" en de
romans „De haan kraaide ten derde
male" en „Grillig geld" van de Alk-
maarse leraar-auteur Har Schee
pens besproken.
AM NOG EVEN op die koppensnel-
Ier terug te komen: op de vijfde
pagina treft u een bespreking aan
van „De vuren spreken", een aan
tal oerwoudverhalen door J. v. d.
Hoeven op Nieuw Guinea verza
meld. Eric Lindquists „Papoea's
waren mijn makkers" wordt op
dezelfde pagina besproken. Van
Nieuw Guinea naar Tristan Da
Cunha is slechts een stap over twee
oceanen. Omdat het per slot van
rekening ook een eiland is hebben
we de recensie van het boek, dat
Jan Brander over dit kleine stukje
land in de Zuidelijke Atlantische
Oceaan schreef, er maar bij ge
plaatst.
Wie overigens „Nieuw Guinea"
zegt, beroert daarmee een teer punt
in de verhouding tussen Indonesië
en Nederland. Daarom treft u op
deze pagina tevens een beschouwing
aan over de „Memoires" van ex-
kapitein Westerling. „Afgod of
moordenaar?", vraagt onze recen
sent zich af. Omtrent een aantal
boeken over lieden, waarvan vast
stond dat ze moordenaars waren,
geven onze recensenten hier ook
hun mening. En om in de sfeer van
het avontuurlijke te blijven, wordt
tevens Kurt Singers „Vrouwen en
spionnage" op pagina vijf besproken.
CEN ACTUEEL onderwerp overi-
gens in deze tijd. De zesde boe
kenpagina is daarom hoofdzakelijk
gewijd aan de recensies van „Vi
sum voor Moskou" van Michel
Gordey, de analyse die de vroegere
gezant der V.S. in Moskou, Bedell
Smith, onder de titel „In de scha
duwen van het Kremlin" liet ver
schijnen en de indrukken die ónze
oud-gezant, dr P. C. Visser, uit de
Sovjet Unie meebracht. Verder
vindt u op deze pagina Wim Dus-
seis „Tjot", dat van de vrijheids
strijd onzer vrijwilligers op Korea
verhaalt en „Vaticaan en Vrijheid"
besproken.
TOCH LAAT die Chinees op het
plaatje hierboven ons nog niet
los. We moeten u nog steeds ver
tellen, dat het opschrift er boven
toch goed is. Een koppensneller is
in het kranten jargon namelijk een
koppenzetter. U weet wel, die man
die uw naam (zo deze al in de kop
voorkomt) altijd verkeerd zet. Dat
zal zo'n Chinees niet gauw gebeu
ren, want die zet geen letters maar
karakters, die een geheel begrip
voorstellen. Toch moet die brave
man wel een heel goed karakter
bezitten, wil hij, als de stellage
waaraan hij werkt omvalt, onder
deze woordenlawine niet een paar
lelijke woorden zeggen. Dat zo'n
woordenlawine overigens niet een
specifiek Oosters probleem is, doet
onze medewerker, Marius de Kem-
penaer u op pagina twee van dit
nummer uit de doeken. Op dezelfde
pagina bespreekt onze kunstredac
teur, evenals zijn „slachtoffers", de
kunstenaars, blijkbaar slecht bij kas,
de (zeer theoretische) vraag, welke
boeken hij en zijn gade zouden
kopen als hij geld had. Dat de re
censies van enkele aan de schilder
kunst, de muziek en de vertelkunst
gewijde geschriften daar tevens een
plaatsje vonden, behoeft geen be
toog. En dat een recensie van de
goedkope uitgave van de werken
van Charles Dickens ook op deze
pagina te vinden is, spreekt natuur
lijk ook vanzelf.
VU WE TOCH zo op de kleintjes
letten; pagina vier wordt voor
een belangrijk deel ingenomen door
„Boeken waar de jeugd om vraagt",
een deskundige beschouwing van
de lectuur welke voor dë jeugd van
vier tot achttien jaar verschenen is.
Aangezien een onzer redacteuren
zijn herinnering aan zijn meest be
minde boeken begint met een re
censie van het eerste boek dat hij
op tienjarige leeftijd kocht, hebben
wij deze ontboezeming hierop laten
aansluiten. Daar enerzijds aan het
slot van dit artikel de poëzie in het
geding komt, anderzijds op deze pa
gina ook een artikel over ontspan
ningslectuur is opgenomen waarin
aan het adres van de uitgevers
enkele zachte verwijten worden ge
richt, meenden wij deze pagina niet
beter te kunnen besluiten dan met
een plaatje uit de oude doos, waar
op eeh bekend auteur, een bekend
dichter en een befaamd uitgever
broederlijk vereend vereeuwigd
werden.
TN DIEZELFDE oude doos vonden
wij overigens ook de foto van
twee gerenommeerde poëten, die u
op pagina drie aan kunt treffen.
Literair gesproken nogal „zwaar ge
schut" dat plaatje. Derhalve zijn
juist op deze pagina dan ook een
beschouwing over de „bijbel" van
Jacob Cats en een bespreking van
de verzamelde werken van Her
man Gorter opgenomen. Van onze
literaire medewerker, Hans War
ren, treft u bovendien hierop een
artikel aan dat gewijd is aan de
herdruk van een (onverdiend) wei
nig bekende roman van Slauer-
hoff: .Opstand in Guadalajara". Om
het geheel niet al te zwaar te ma
ken, hebben wij deze pagina gevuld
met enkele kortere recensies van
boeken uit de Salamander-reeks.
F EN BOEKENNUMMER van ons
blad zou niet compleet zijn zon
der een boek van Anthony van
Kampen, die lange tijd het „Am
sterdams Podium" in onze kolom
men verzorgde. Op pagina acht wor
den zijn laatste werk „Roes" en te
vens een aantal door hem bijeen
gebrachte verhalen van kapiteins,
getiteld „Scheepsverklaring", be
sproken. De zee en verre reizen zijn
welhaast synoniem en hoewel u om
Parijs te bereiken geen zeereis be
hoeft te maken, vonden wij het
toch wel verantwoord enkele recen
sies van reisgidsen eveneens op
deze pagina te plaatsen. Dat ook
de bespreking van een sportboek
naar de laatste pagina werd verwe
zen, behoeft niemand te verwonde
ren die zich realiseert, dat a.s. Maan
dag de sport weer „haantje de voor
ste" zal zijn. Ten slotte maken wij
in de laatste kolom een wijds ge
baar en bespreken daar enkele boe
ken over heelal, ruimte en tijd. Dit
boekennummer wordt besloten met
de geboorteaankondiging van een
een nieuwe Carmiggelt. En daar
behoeven wij dan niets meer aan
toe te voegen.