Meerderheid van de Assemblée
steunt „Klein-Europa"
Engelsen blijven tegenstanders
Voorzitter Tweede Kamer van
Perzië contra Mossadeq
Dulles en Stassen
ook naar Den Haag
Een taart voor Prinses Margriet
C.D.U. DISTANTIEERT ZICH VAN
(GEARRESTEERDE) DERTINGER
Kapitein Oosterhuis weer thuis
Sp
lorinageproces
in Bulgarije
Drie doden en drie gewonden bij
auto-ongeluk te Breda
Maandag 19 Jan. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 11621
dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
OPWINDENDE DEBATTEN IN STRAATSBURG
Fransman Teitgen: ove
twee jaar is het te laat
Hof te Karlruhe zal
zich 20 Febr. beraden
„Premier streeft naar
de dictatuur"
WttrtÖcKiCHI
Kern van luchtmacht in
O.-Duitsland?
TWEE DODEN BIJ EEN
BOMAANSLAG IN TUNIS
r*
Nederland bouwt 100
diesel-electrische
locomotieven
Raket" naar 80 km hoogte
De zuivering in Oost-Duitsland
Ook de val van Otto
Nuschke aanstaande?
V.S. roepen groter aantal
recruten op
N.-Zeeland wordt" geplaagd
door 50 millioen konijnen
„ORANJE" IN TANDJONG
PRIOK AANGEKOMEN
gevel van huis
Tegen
te pletter gereden
Bonn stelt 1.75 mil oen
mark beschikbaar
Gasvergiftiging eiste weer
twee slachtoffers
Directie:
BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat «2—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
f 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
(Van een correspondent te Bonn)
Furonese-feHJilr* meni"S''n van voor- en tegenstanders van een
botst heeft de rrnte m e 'a v?e-.iZeS ®chulnan-,ant,en) fel op elkaar waren ge-
botst, heeft de grote meerderheid van de parlementariërs van de vijftien lan-
onbenerkte wTarderhfe nft" Europa- Zaterdagavond laat te Straatsburg haar
cv! "^gesproken over het werk van de grondwetsver-
Furonese tronCdwMah a" n' d.'e,jn de voorSaande dagen richtlijnen voor een
Ülen ,an r .opgesteld. Zestig leden der vergadering gaven hun
iiU t"? Velen hunner eerst nadat zij de voorwaarde hadden
,.h^' i l 7. éle kleine Europese-federatie niet al te hard van stapel
zouden lopen. Zestien leden waren tegen met name Franse en Duitse socialis
ten. Gaullisten drie Belgen en de Nederlander, dr Schmal. De heer Ruys de
Beerenbrouck, die het project eveneens te koen achtte, schikte zich bij de zes
afgevaardigden, die zich van de stemming onthielden. Aan de aanvaarding der
adviezen zijn tien uur van opwindende en vaak hoogstaande debatten vooraf
gegaan, zonder twijfel het grootste debat, dat in het nu vier jaar oude Huis
van Europa is gehouden. In een reeks van gloedvolle betogen zijn de beste
redenaars der Assemblee elkaar met hun scherpste pijlen te lijf gegaan.
TIJDENS het grote debat hoorde men
lord Hope verschillende malen tot
de verdedigers van het klein-Europa
zeggen „Bon voyage et bonne cnance"
(veel geluk). In het algemeen gaven
de Engelsen geen enkele aanduiding,
dat zij van plan waren aan boord van
het Europese schip te komen. Mont-
gomery mocht dan als zijn persoonlijke
mening een aarisluiting van Engeland
bij het Europese leger hebben bepleit,
dit was toch volgens de leider der La-
bourdelegatie. Robens, geen aanwijzing
van een naderende kentering der in
zichten op het Britse eiland. „Bij ons
hebben de generaals in de politiek
niets te vertellen", aldus Robens.
De Franse nestor van het gezelschap,
Paul Reynaud. uitte weer eens de hoop
op een dergelijke wijziging van de po
litiek van Londen, maar hij lokte
daarmee niet anders dan een vinnig
Frans-Brits twistgesprek uit. „Onze
volken hebben genoeg geleden, gij
moogt deze hoop niet van hen wegne
men", zo voegde Reynaud de Engelsen
toe. Daarop stoof Robens op en zei
„Terwijl de heer Reynaud gepraat
—beeft, heeft Engeland gewerkt en ge
handeld. Wij hebben het Europese le-
gerverdrag reeds gegarandeerd nog
vóór een der zes landen het heeft ge
ratificeerd. Toen de Fransen nog in
bed lagen, hebben wij onze eerste
atoombom geprobeerd. Wij hebben de
sterkste pantserdivisies op het vaste
land van Europa opgesteld en de beste
straalvliegtuigen ter wereld gemaakt.
Onderwijl hield de heer Reynaud mooie
redevoeringen". De kleine, nog zo le
vendige Franman wierp er tussen, dat
het aan hem niet gelegen had, dat
Frankrijk in 1940 niet het aanbod van
Churchill voor een Unie had aan
vaard.
De luidruchtigste debatten waren
echter die tussen de voormannen der
Europese federatie: Spaak, Teitgen en
Reynaud en de continentale staatslie
den, die van een federatie van zes niets
anders verwachten dan een catastro
fale splitsing van het Europa van
Straatsburg. Paul Struye, voorzitter
van de Belgische Senaat, keerde zich
tegen Spaak. Het „Bon voyage" der
Engelsen was voor hem slechts een il
lustratie van de scheiding der twee
delen van Europa, die zich volgens
hem ging voltrekken. Als zelfs Bene
lux op moeilijkheden stuit, hoe wel
men dan Europa federeren? zo riep hij
uit.
De Franse katholiek Teitgen zette in
een vlammende oproep de verdediging
van de kleine Europese federatie voort.
„Wanneer wij nu de Europese Defen
sie Gemeenschap en de politieke een
heid afwijzen, dan zal het over twee
jaar te laat zijn om Europa te vormen.
Er is geen ander alternatief voor Euro
pese eenheid dan een vacuum, ellende,
wanhoop en oorlog". Spaak volgde
hem met het betoog, dat het Europa
der Zes door de Britse weigering on-
Conventies van Bonn
Het Westduitse Federale Hof te
Karlsruhe zal op 20 Februari zich be
raden over de vraag of een verzoek
van de regeringscoalitie om een uit
spraak ontvankelijk is of dat de rege
ring moet wachten totdat het parle
ment de ratificatie heeft goedgekeurd
alvorens het Hof bij deze kwestie be
trokken kan worden. De coalitiepartij
en wensen, dat het Hof verklaart, dat
de Bondsdag (Tweede Kamer) de ver
dragen met eenvoudige meerderheid
kan bekrachtigen. Het Hof heeft de
Sociaal-Democraten (oppositie) tot 24
Januari de tijd gegeven om hun stand
punt uiteen te zetten.
vermijdelijk was geworden. Zijn beziel
de oproep tot eenheid veroorzaakte
evenals die van Teitgen en Reynaud
een diepe stilte in de zaal.
De Duitse socialisten lieten het bij
een korte weigering, gelijk hun Franse
geestverwanten. Voor de Westduitse
coalitie zegde dr Pünder volledige
steun aan het klein-Europa toe.
De Assemblée heeft zich tenslotte uit
gesproken voor een aantal adviezen
aan de grondwetscommissie, die er op
zijn gericht ruimte te laten voor sterke
banden tussen de kleine Europese fe
deratie en de rest van Europa. De
grondwetcommissie zal nu naar Parijs
gaan om voor Maart het ontwerp van
de Europese grondwet te voltooien, dat
dan opnieuw in Straatsburg ter sprake
zal komen.
Op Texel bloeien de
sneeuwklokjes
In het „Molenbosch'' op Texel
staan op enkele plaatsen de
sneeuwklokjes in volle bloei. Nar
cissen, crocussen en tulpen staan
daar reeds boven de grond. En
kele heesters beginnen al uit te
lopen.
De winter heeft Texel klaar
blijkelijk vergeten. De klokjes
luiden erkan de lente verre
zijn?"
nE VOORZITTER van de Perzische
Tweede Kamer. Ajatoellah Kasjani,
heeft zich Zondag in een schrijven aan
de Kamer uitgesproken tegen het be
spreken van het verzoek van P"»"1"
Mossadeq inzake het verlengen van
diens bijzondere bevoegdheden met een
jaar. Inwilliging van dit ve"^kL z0
zegt Kasjani. is in stryd met de Per
zische grondw et en leidt tot d{®laJ"u.
Het goedkeuren van wetsvoorstellen is
de taak van de Kamer,
handhaven van de wet de taak van de
regering is. Deze twee machten moeten
niet in handen van één persoon worden
gelegd, zo meent de voorzitter.
Naar aanleiding van Mossadeq'8 ver
klaring, dat hij de speciale vol™^hten
nodig heeft met het o?g op de onder
handelingen over de oliekwestie, me
Kasjani op. dat het oliegeschil n
maken heeft met het verzoek van de
premier voor verlenging van zijn
machten.
Mossadeq heeft een spoedonderhoud
met de Sjah aangevraagd.
Hoessein Makki heeft inmiddelsmee
gedeeld, dat hij zijn ontslagaanvrage
heeft ingetrokken met het oog op
ernstige situatie Zoals bekend
deze eerste afgevaardigde van Teh
en deskundige op het gebied vai
olievraagstuk als parlemenntslid aige
treden, als protest tegen het vei an
van dr. Mossadeq om verlenging
zijn volmachten.
Verwachtingen tot hedenavond.
ZWAKKE WIND
Overwegend droog weer
plaatselijk mist of lage
dampen, maar elders ook op
ringen. Zwakke tot
aanvankelijk uit Noor?fiJjjk
richtingen, later verttiderliJK.
Weinig verandering in temp
DINSDAG: Zon op 8.37, onder
17.06 uur.
Maan op 10.26, crnder 0.00 uur.
De Amerikaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken, Henry Byroade,
heeft na zijn terugkeer uit Londen,
waar hij met minister Eden besprekin
gen gevoerd heeft over de Perzische
olie verklaard, dat naar zijn mening
een' weinig vooruitgang is bereikt in
de richting van oplossing van het ge
schil. Hij zeide: „Wij en Engeland zijn
het vrij goed eens over een «oplossing
van de geschilpunten". Verdere vorde
ringen zullen afhangen van de bespre
kingen, welke thans gevoerd worden
door de Perzische premier Mossadeq en
de Amerikaanse ambassadeur te Tehe
ran, Henderson.
De nieuwbenoemde Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, John
Foster Dulles, en Eisenhower's direc
teur voor de Wederzijdse Beveiliging,
Harold Stassen, zullen in een vliegreis
van negen dagen, welke 30 dezer zal
beginnen, zeven Westeuropese landen,
waaronder Nederland bezoeken.
Foster Dulles en Stassen zullen Den
Haag op zes en zeven Februari bezoe
ken.
De reis wordt gemaakt op verzoek van
generaal Eisenhower. Het doel er van
is de nieuw gekozen Amerikaanse prtf
sident" inlithtingen te verschaffen ov<#
„het huidige politieke klimaat in West-
Europa, en wel speciaal voor zover dat
betrekking heeft op de opbouw ener
Europese weermacht en de hiermede
verband houdende economische facto
ren".
Volgens de Westberlijnse „Strijd
groep tegen de onmenselijkheid" is
thans in Oost-Duitsland, in strikt ge
heim, de kern van een Oostduitse
luchtmacht gesticht. Volgens de groep
zou deze kern beschikken over vijftig
jachtvliegtuigen van het type „Jak 18",
die in drie escadrilles zouden zijn on
derverdeeld. Vernomen wordt dat deze
„Oostduitse luchtmacht in wording"
over vijfduizend man personeel be
schikt. Hiervan zouden 1350 een basis
opleiding voor vliegenier hebben ont
vangen. Hun opleiding zou dit jaar,
onder leiding van officieren der Rus
sische luchtmacht, worden voltooid.
In Tunis zijn twee personen gedood
en vijf gewond ten gevolge van een
aanval met automatisch vuur op een
Arabisch café, gevolgd door de ont
ploffing van een bom.
Het vuur werd geopend uit een auto,
die met grote vaart in de late namid
dag aan net café voorbijreed. De bom
werd geworpen uit een auto, die onge
veer honderd meter achter de eerste
reed.
„..ün, /uueivj/ic-eien en
V manschapp en van het ™tWtatre
kamp „Margriet" teWesep (Glnd)
hebben de jarige prinses Margriet
vunuuug tv.omei etn uijiia een
vierkante nieter grote taart, waar
op van marsepain een maquette ie
aangebracht van hun kamp.
Met technische steun van
Amerikaanse ondernemingen
Drie Amerikaanse maatschappijen zul
len gezamenlijk technische steun ver
lenen, welke het aan drie Nederlandse
maatschappijen mogelijk zal maken
honderd diesel-electrische locomotieven
voor de Nederlandse Spoorwegen te
bouwen.
De Nederlandse Spoorwegen zullen
daardoor locomotieven van Amerikaans
ontwerp krijgen, welke alleen in onder
delen, als koppelingen en buffers, daar
van zullen afwijken.
Aan de Heemaf te Hengelo is een con
tract verleend voor 80-ton rangeer
locomotieven. De maatschappij zal van
de Westinghouse International Com-
pany, voorlichting en technische steun
krijgen voor de productie van de elec-
trische onderdelen. Soortgelijke voor
lichting over de mechanische onder
delen zal door de BaldwinLimaHa-
milton Corporation door bemiddeling
van de Heemaf verstrekt worden aan
de firma Allan te Rotterdam, waar
eveneens locomotieven gemonteerd zul
len worden. De National Supply Comp-
n-.y, een Amerikaanse firma, welke
eveneens aan de overeenkomst deel
neemt, zal voorlichting over haar die
selmotoren verlenen aan de Konink
lijke Machinefabriek gebr. Stork en Co
te Hengelo, waar de krachtinstallaties
voor de 100 locomotieven gebouwd zul
len worden.
Naar wij eerst thans vernemen, is men
er in December in geslaagd in Nieuw-
Mexico (V.S.) een raket tot 80 kilometer
te laten stijgen, voorzien van een instru
mentarium voor registratie van de ultra
violette straling van de zon. Men kan
zich thans voor het eerst een beeld van
deze straling vormen.
De voorzitter van de Oostduitse Chr.
Dem. Party, Otto Nuschke, die waarne
mend premier is, heeft Zaterdag in het
partijblad „Neue Zeit" verklaard, dat
de CDU de communistische gelederen
zal sluiten en de afgezette minister van
Buitenlandse Zaken, Dertinger, die is
gearresteerd, uit de partij zal stoten.
Nuschke is een der drie leden van de
CDU, die nog zitting hebben in de
Oostduitse regering. Het verraad van
Dertinger, zo gaat Nuschke voort, is on
gelukkigerwijze bewezen. Het gerecht
zal over hem moeten oordelen. Inmid
dels heeft de „Neue Zeitung", het in
West-Berlijn verschijnende blad van de
Amerikaanse Hoge Commissie, gemeld,
dat functionarissen van de CDU de vei
ligheidspolitie hebben verzocht ook
Nuschke in het oog te houden. Deze
zou na de arrestatie van Dertinger heb
ben gezegd: „Ik heb meer dan genbeg
van alles" en zich tegenover vrienden
hebben uitgelaten, te willen aftreden.
Tot dusverre zijn deze berichten echter
niet bevestigd.
Een woordvoerder van het Westber
lijnse Joodse genootschap zei Zaterdag
dat het thans wel duidelijk is, dat de
zuivering in Oost-Duitsland bezield
wordt door een anti-zionistische geest.
De Joodse gemeenschappen te Leipzig,
Dresden en Erfurt zijn opgeheven. De
hoofdredacteur van het Oostberliinse
avondblad „Am Abend" is tezamen
met zijn vrouw in hechtenis genomen.
Men zegt, dat hij van Joodse afkomst
is. Dr Israël Brodie, de opperrabijn van
het Britse Gemenebest heeft in een uit
zending van de BBC verklaard, ernstig
te vrezen voor het lot van de twee en
een half millioen Joden achter het
ijzeren gordijn.
Het officiële Bulgaarse persbureau
heeft meegedeeld, dat vandaag een
proces zal beginnen tegen tien spion
nen, „die voor het Amerikaanse spion-
nagecentrum in Turkije" hebben ge
werkt". Zij worden er van beschuldigd
gewerkt te hebben aan een tegen-
revolutie. die gewapende steun uit het
buitenland zou ontvangen.
Reuter tekent hierbij aan, dat in net
afgelopen najfar een bisschop en drie
andere geestelijken ter dood veroor
deeld werde.i „wegens spionnage voor
het Vaticaan".
De recruteringsdienst van het Ame
rikaanse ministerie van Defensie heeft
bekend gemaakt dat, tenminste tot de
komende lente, 52.000 dienstplichtigen
per maand onder de wapenen zullen
worden geroepen. Vorig jaar werden
gemiddeld slechs 35.000 recruten per
maand opgeroepen.
MEVR. ROOSEVELT UIT COMMISSIE
VOOR MENSENRECHTEN
Generaal Eisenhower heeft mevr.
Mary Lord aangewezen als opvolgster
van mevrouw Roosevelt in de Com
missie voor Mensenrechten der V.N.
In een voor een Westberliins radio
station uitgesproken rede noemde de
Westduitse minister voor zaken geheel
Duitsland betreffende, Jacob Kaiser, de
jongste golf van terreur in Oost-Duits
land het begin van de totale bolsjewi-
satie van dit gebied.
Van Westberlijnse officiële zijde
wordt gemeld, dat er nog steeds dage
lijks tussen de zeshonderd en duizend
Oostduitse vluchtelingen in West-Ber-
ijn aankomen.
Om een beeld te geven van de bete
kenis van de konijnenplaag in Nieuw-
Zeeland meldde de „Pastoral Review
and Grazing Record", dat in Nieuw-
Zeeland ongeveer vijftig millioen ko
nijnen voorkomen. Regeringsinstanties
becijferden, dat deze konijnen het
voedsel voor vijf millioen schapen
eten, waardoor de schapenhouders voor
19 millioen pond sterling benadeeld
zouden worden.
1VAPITEIN Oosterhuis van de ge-
zonken „Klipfontein" is Zater-
dagavond in veilige „haven", n.l.
zijn huis in Heemstede terugge
keerd. We zien hem hier zitten met
vrouw en dochter, aan de wand een
foto van zijn schip. Zoals bekend
had de kapitein dubbel pech toen
hij later boven Afrika met het
vliegtuig, waarmee hij reisde, een
noodlanding moest maken in
overstroomd gebied....
Willem Ruys" deze week
in Rotterdam
Het motorschip „Oranje" is Zaterdag
morgen om half negen met een deerlijk
gehavende boeg aan de kade van Tand
jong Priok, de haven van Djakarta, ge
meerd. Onmiddellijk na aankomst van
het schip is men met de reparaties be
gonnen. Men hoopt de ligtijd tot tien
dagen te beperken.
De „Willem Ruys" wordt in het mid
den van deze week te Rotterdam ver
wacht.
Het vissersvaartuig „1'Esipadon",
welks schipper de Coelacanth gevan
gen heeft, is in een wervelstorm ge
zonken.
Drie doden, een zwaar en twee min
der zwaar gekwetsten vielen als slacht
offers van een auto-ongeluk, dat in de
nacht van Zaterdag op Zondag op de
Teringsedijk te Breda gebeurde. Met
een zware slag vloog daar nml. een
kleine personenauto met zes inzitten
den tegen de gevel van een huis.
Van de zes jonge mannen, die in de
auto zaten, werd de bestuurder, de 21-
jarige A. J. G. K. uit Nijmegen op slag
gedood. Enige uren nadien overleed de
23-jarige J. J. M. A. uit Gilze en Zon
dagmiddag de 19-jarige P. J. K. uit
Breda in het St Iganatiusziekenhuis.
Zwaargewond is de 23-jarige H. B.
uit Gilze. Minder ernstig werden de
18-jarige P. L. M. van W. uit Breda en
de 23-jarige J. A. N. S. uit Gilze ge-
kwestst.
Na bad in ..beiliqe wateren"
Negen en twintig mensen
bij Calcutta verdronken
Zaterdag zün in de haven van Cal
cutta, tengevolge van het omslaan van
een boot met 38 passagiers en vier be
manningsleden aan boord, 29 personen
w.o. vele vrouwen en kinderen, ver
dronken. Aan boord van de boot be-
vonucn zich bedevaartgangers, die Vrij
dag in de „heilige wateren" van de
golf van Bengalen hadden gebaad. Een
ooggetuige verklaarde, dat het omslaan
van de boot door een vloedgolf is ver
oorzaakt.
TURKSE MINISTER VAN BUITEN
LANDSE ZAKEN NAAR BELGRADO
De Turkse minister van Buitenlandse
Zaken zal een bezoek van vijf dagen
aan Joegoslavië brengen. Hij wordt
twintig dezer te Belgrado verwacht.
De Bredase politie heeft de jongelui
met veel moeite uit het wrak van het
autotje kunnen halen. De voornaamste
oorzaak van het ongeluk is, naar men
aanneemt, dat veel te hard gereden is.
Daarbij is de bestuurder wellicht het
spoor bijster geraakt door het weer
spiegelen van zijn koplichten in een
grote ruit van een hoekhuis, welke
spiegeling hij voor een plotselinge te
genligger kan hebben aangezien. Hij
zou daardoor hebben uitgeweken, het
geen remsporen aantonen, en met gro
te snelheid tegen de gevel terecht ge
komen zijn.
De Nederlandse exood
De Westduitse autoriteiten hebben
een bedrag van 1,75 millioen DM be
schikbaar gesteld voor invoer uit Ne
derland, waarvan o.m. 1,2 millioen DM
voor drukkerijproducten, 330.000 DM
voor zink en 125.0<"0 DM voor laselectro-
den en draad.
Gisterochtend kwam de veehouder
Den H. te Alphen a.d. Rijn, toen hij
zijn ouders, die op de boerderij naast
de zijne woonden, wat melk wilde
brengen, tot de ontstellende ontdek
king, dat beiden het slachtoffer waren
geworden van gasvergiftiging. In de
keuken bleek een kraan van het for
nuis niet geheel te zijn dichtgedraaid.
Er hing in het gehele huis een sterke
gaslucht en in de slaapkamer vond hij
zijn ouders bewusteloos in bed. Zijn
moeder, die 67 jaar oud was, bleek bij
de komst van de dokter reeds te ztjn
overleden. De 72-jarige vader gaf nog
tekenen van leven en is in zorgwek
kende toestand naar één der Leidse
ziekenhuizen overgebracht.