Organssatie evacuatie bleek een moeilijk probleem Ik heb slechts mijn twee honden kunnen redden.... Een tocht naar de eilanden Overzicht van de toestand Afgrijselijke tonelen bij evacuatie STEENBERGEN.... Radio-reportages in hele wereld Waar de vlag halfstok wappert.. Allerwege hulp Den Bommel r>e veerboot Ooltgensnlaat-Dintelsas „rriveerde even later met een compag nie Franse soldaten, die eveneens on- „prrjohtee-mke naar elders moest wor- don oediriveerd aannemen de tnd ten- Middelharnis In afwachting BOORD VAN M S KONiNGSPLAAT Zeventigjarige man verieli: Stavenisse: dodendorp In veilige haven NA„: (Van onze speciale verslaggever.) DRIE DAGEN is er énige tekening in de evacuatie van de personen gekomen, sic hti <.ear re' a 7aar Au'') h^ben uitgezien en anderszins met gebruik ïehraeht Het knmten 1-^ r d® deUr naar elders moe,ten «orden over- fb-h Hoor H. HcibT namelijk nog maar al te veel voor, dat sommigen, die «men hMiven Onif ,T*f 5'! u* wederom kunnen behuizen, op hun eiland \vorden vervoerd 'S ,n hun e,®en belang beter, dat zij ten spoedigste On7ekTrheih h„h f? i"1®" althans van redderszijde niet in de onnodige mwl r„™h £V?"' er een bepaald dorp nog mensen in nood «oonDlaats trilten verhir n,et ,redel«k verantwoord om de mensen in hun watervoo^ienins JV.®n' daar er van een centrale voedsel- en drink- i i f. sPrake en mPn van verlichting verstoken is. J'e Va" het water bebben geleden, doen af en .oe nog zaken, want indien mogelijk, is op elke plaats wel een werkploeg achter gebleven. Veelal zijn de vrouwen en kinderen reede vervoerd en zijn ae echtgenoten achtergebleven, tenzij ook dat met verantwoord was gCHOUWEN-DUIVELAND is wel het meest getroffen gebied, want niet alleen, dat vrijwel het gehele eiland is ondergelopen. Er wachten Woensdag nog steeds mensen op zolders en andere hoge punten te Oosterland en Nieuwer- kerk om per vlet gehaald te worden Per ander vaartuig zijn die plaatsen vrijwel niet bereikbaar: het gebruik van een „duck" maakt daarop echter een gunstige uitzondering. Het is ech ter een feit, dat deze amohibievaartui- gen te gering in aantal zijn om op die plaatsen direct hulp te bieden, waar dat inderdaad dringend nodig is. Woensdag waren Amerikaanse ducks druk bezig in Oude Tonge op Over- flakkee. het plaatsje, dat zeer ernstig is getroffen. Ook Donderdagmorgen zijn er wederom marinevletten naar dit in erge mate getroffen dorp, vertrokken. Er schijnen negentig lijken aangespoeld te zijn, terwijl het aantal verdronkenen de driehonderd overschrijdt. Over deze getallen is zeer weinié zekerheid te verkrijgen, aangezien degenen, die er geweest zijn. slechts schattingen hebben kunnen maken en geen overzicht van de situatie ter plaatse hebben- Troosteloos is het te zien hoe het niets ontziende water op ontelbaie plaatsen gaten in buiten- en binnendij ken heeft geslagen alsof het in zachte koek heeft gehapt. Treurig ziin de ver halen, die de oudsten der overgebleven bewoners doen. Voor hen is deze ramp teveel. Zij zijn nu overval'en door de evaeuatiebedrijvigheid van hun jongere mede-lotgenoten, waardoor zii wel enige afleiding hebben, doch er komt toch geen verandering in hun starre blik. In gedachten zien zij nochtans de ramp dat van Zaterdag op Zondag voor hun ogen is voltrokken. Intens geroerd ver tellen zij hoe Diivoorbeeld hun buren of goede bekenden de verdrinkingsdood ziin gestorven. Anderen kunnen er maar niet over uit. dat al hun vee verloren is gegaan en dat bet werkelijk het beste voor hen is om hun woonstede te ver laten. Uit alle delen van het land treft men mensen aan. die doordrongen van de nood naar het Zuid-Westen zijn getogen om persoonlijk hulp te bieden, dan wel door middel van hun voer- of vaartuig- Deze grote stroom heeft de werkzaam heden op het bevrachtingscommissariaat te Rotterdam overstelpt, hetgeen tot gevolg heeft gehad, dat ook daar het globale overzicht werd verloren, mede doordat de berichten van de plaatsom waar de meest nodige redding vereist werd slechts te hooi en te gras binnen kwamen- Het is dat commissariaat daarom niet kwalijk te nemen, dat de organisatie veel te wensen overliet. Naar plaatsen, uit welke een no°d- kreet werd geslaakt, werden terstond de boten gedirigeerd, die nog een be stemming moesten hebben of an^® werden de schepen met een ranio-z - installatie aan boord opgeroepen om oe koers le wijzigen. Helaas is bet lJaa'. voorgekomen dat er een oneen Honing van schepen in de havens van de vu - naamste plaatsen der eilanden n had. Men herinnert zich ongetwmmd nog het radio-bericht, dat de haven Zierikzee op een henaald rmerbbk g vaartuigen meer kon herbergen zou niet ere ziin als al die schepen OOK daadwerkelijk bii de reddine kunnen worden betrokken doen - tegendeel was - boe ongeloofwaardig ook helaas dikwijls waar Soms hadden schinoers een verloren dag. Als voorbeeld kunnen we de vaar van de „Koningsplaat" van de Ro"er- damse havendienst „Snido v0-ii„n Gedurende Maandag en Dinsdag ver de evacuatie met deze boot z.eer v Op beide dagen werden de eetrnff van Goeree en Overflakkee vanuit Mia delharnis overgebracht Voor de twee' r dag luidde de bestemmine eehter aan vankelijk Zijne en Zierikzee De con signes voor Woensdag waren eenslui dend. doeh nabit het zwaar getroffen Willemstad dal nu zelf weer droog is maar verder rondom door water is om geven en daardoor nog steeds ge' -o leerd, kreeg de kapitein orders om at' boeg in de richting van Den Bommel op Goeree te draaien. Deze wijziging bleek ogenschijnlijk zeer begrijpelijk, aangezien de dag tevoren het bericht was doorgekomen, dat er te Den Bommel weer een dijk was doorgebroken. JN TEGENSTELLING tot de verwach ting, dat er vandaar vele mensen zouden moeten worden vervoerd, ver namen we van de burgemeester, die gewapend met een wandelstok, met de aanwezige werkploegen overleg pleegde, dat nagenoeg alle burgers reeds waren vertrokken. Intussen klaterde er een ontzaglijke alles wegspoelende watermassa tussen twee huizenriigji _dopr.. zodanig dat van een rivier kon worden gesproken Bii informatie bleek, dat het gat. dat Zon dag door de springtij in de dijk was geslagen slechts twee meter breed was. hetgeen natuurlijk niet verhinderde, dat de polder onder water liep en de mensen aanvankelijk naar de zolder van hun huizen werden verdreven in de hoop daar veilig te ziin en nog wat van hun dierbare spullen te kunnen redden. Nog is te zien hoe men snel van buis en haard is eevlucht om bet vege 'üf te redden, want op vele zolders heeft het Huisraad een nog dusdanige stand, dat het duidelijk het stemp»l draaet van een overhaast, vertrek. Wat ook een wonder als het water zich een weg baant via enkele huizen, daarbij d" gemeente in tweeën delend. Naar wij aannemen is het alarmerende bericht van een hernieuwe dijkbreuk ter plaat se de wereld ingestuurd, toen het twee meter grote gat een breedte van een dertig meter kreeg. De Molendijk kwam onder boge druk te staan en brokkelde reeds grotendeels af. In allerijl werden zakken met zand en aarde gestopt om het reeds gevormde gat te vullen, ten einde de materiële schade nog niet gro ter te laten worden. Toch heeft men niet de zekerheid, dat de noodmaatre gelen met succes zullen worden be kroond. aangezien men steeds weer moet afwachten, welke invloed het op komende tij er op zal uitoefenen. Voor de werkers werden regelmatig levensmiddelen en zakken pe'i"oot. ter wijl een helicontc rondcirkelde om eventueel een geïsoleerde te vervoeren Verder op de diik. welke gedeeltelik met balken en ander houtwerk bezaaid lag waren enkele koeien en paarden oo zoek naar iets eetbaars, terwijl af en toe een cadaver werd gesignaleerd als z'inde een stille getuige van het «evecht tussen leven en dood. dat dooy mens en dier op grote schaal is oevoerd en in teveel gevallen zo'n droevige af loop had. p-i-alve de Koningsmaat" was een aantal Runsehoter vissers tey»rgeef naar Den bommel gekomen. Men kan Tieb moeil'ik indenken hoe vlammend Het voor r'-ts komen nn bemanning. personeel van h-t node Kru-S. de „t. kortom en a"-n werkte, die zo eaarne de handen d" mouwen wil den steken omdat zii wisten, dat. veten oo" dienden te worden vervoerd, doch het was alleen de vraag waar. tte no" niet gekomen was qm t oonen de OP de wal eewornen rnnaak een Pn ;i. -zinken wnvrit een grote sehu- tot zinkein braeht. aannm"'^ pn w poone. £a"ohte'materiaal met verloren zijn en 70 is het op zo vele hlaatsen' Terwiil ergens midden in de onder- verbranding van cadaver, werdj- rrVrnlao, z,eb ree* vroe^n "spfdo-havendienst, evenals vele «s-»'""*»':- Urker vissersboten en rijnaken, zich hadden begeven. Helaas ontbrak daar de juiste leiding, want ofschoon de „Nassauplaat" de ge hele dag aan de kade gemeerd lag, werden de evacué's nabij de plaats, waar zij mei boten werden aangevoerd, in rijnaken geladen, welke voor een dergelijk transport uiteraard veel min der comfort kunnen bieden. Het gevolg was, dat de salonboot des avonds leeg is vertrokken. In Middelharnis zelf dromden mensen samen in een tot evacuatiecentrum inge richte manufacturenwinkel, in het ge meentehuis, alsmede in de Ireneschool. Militairen troffen de nodige maatrege len en regelden het verkeer, wat met het oog op de drukte in de hooggelegen, nauwe straten zeer wel nodig was. Talrijke vrachtauto's transporteerden roeiboten naar een gedeelte van de pol der om uit geïsoleerde huizen nog het één en ander te redden. Paarden en koeien stonden nabij de kade op ver voer te wachten, terwijl velen van de nog aanwezige bewoners in hun huizen een afwachtende houding aannamen. In de lager gelogen straten stond og een laagje water, waarin een rubber boot, alsmede roeiboten met buiten boordmotoren waren g< strand. Pon wagen van de destructor Over- schie vertrok met een lading cadavers. Totdat de duisternis inviel, werd er in een koortsachtig tempo gewerkt, want met de ijzige, harde Zuid-Westen wind zou het ten opzichte van drang van het water onnieuw kritiek worden. In de schemering arriveerden ledèn van de marine, die de polders met vletten af zochten of er zich nog ergens mensen bevonden, die van alles verstoken zijn Het water is echter op diverse plaatsen reeds weer zover gezakt, dat zelfs de vaart van vletten wordt bemoeilijkt. Ongeveer honderdvijftig personen uit Middelharnis en Sommelsdiik konden Donderdag worden ingescheept, zodat eindelijk weer die bestemming aan de ..Koningsplaat" kon worden gegeven, waarvoor ze was ingc^ebskeld. Ouden van dagen, alsmede moeders met kinderen kregen al dadelijk een warm plaatsje, zodat zij zich spoedig op hun gemak voelden. Door de verzorgers van het Rode Kruis en enige vrijwilli gers werden ze van brood en koffie voorzien, hetgeen hen zichtbaar op fleurde. In hun gesprekken haalden zij hoe kan het anders het verschrikkelijke gebeuren op, doch op een zodanige manier, dat er een grote berusting en tevens wilskracht uit sorak met het vaste voornemen niet bij de pakken te gaan neerzitten. Niet voor iedereen is dat even gemakkelijk, vooral niet als men de wetenschap bezit, zoals één van de passagiers, dat ziin vader, moeder, broer, schoonzuster en hun gezin, allen woonachtig te Oude Tonge, niet meer in leven ziin. Het water, dat met zulke hoge golven op het land kwam aanstormen, dat het ruim een meter hoog over de dijken sloeg, heeft de mensen totaal verrast. Trouwens ook als men er wel op voor bereid was geweest, had men er even eens machtelos tegenover gestaan. De goede verzorging aan boord, waar onder meer babvvoedina aanwezig was. (Vervolg van pagina 1). Botters uit Noord-Holland opereren in bet Hellegat, het water ten Noor den van Overflakkee. Aan een kabel bevestigde rubbervlotten worden ge bruikt voor het reddingswerk tn ondiep water. is zelfs het herstel van dijken reeds be gonnen. Ook daarbij vervullen de vio len te water en in de lucht een belang rijke taak: tienduizenden zandzakken worden uitgeworpen of aangevoerd. Grote troepencontingenten werken met koortsachtige haast aan de dijkverster king. Intussen heeft de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat, ir Maris, de me ning geuit, dat het herstel van de waterkeiing op Schouw en-Duiveland wellicht de moeilijkste taak van het gehele herstel zal blijken te zijn. De bevolking van die eilanden zal niet terug kunnen keren, alvorens die wa terkering in haar geheel hersteld is en zo zeidc hij, „Wij mogen ons gelukkig prijzen als dat vóór de volgende winter het geval zal zijn". Voor Canada wordt elke middag een programma in het Engels en in l.et Frans per kabel naar Londen geleid en draadloos over de oceaan gebracht. Gisteren sprak de Canadese ambassa deur, de heer Thomas Stone. Hi' git zijn indrukken weer van de toch: van hot corps diplomatique boven het ge troffen gebied. Vo°r de Spaanse radio verzorgde de Wereldomroep gisteren een programma, waarin de ambassadeur van Spanje en de diplomatieke vetegenwoordigers van enkele Zuid-Amerikaanse staten hun indrukken gaven. Dit programma ging over ae lijn naar Madrid. Andere pro- gramma's gingen over de lijn naar de omroeporganisaties in Parijs, Rijssel, Luxemburg en Oslo. Reportages op platen zijn op aanvraag verzonden naar Zuid-Afrika en Indonesië, de Neder landse Antillen en Suriname. PENNING WATERSNOOD 1953 De Ver-m'sing voor Penningkunst neert beslote.i een penning uit te geven, die de watersnood 1953 tot onderwerp heeft. De penning wordt algemeen /er- krijgbaar gesteld en de netto-opbrengst zal tei be c .ikkir.: van h.-t Nationaal Rampenfonds worden geste. Prof. L. O. Wenckehach is bereid gevonden hei ontwerp hiervoor te nik Generaal Ridgway, opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Europa, heeft een vlucht over het getroffen ge bied gemaakt. Over de volgende gebieden zijn nog situatie-berichten binnengekomen. VOORNE-PUTTEN: Een bij Heen- vliet dreigende dijkbreuk kan tot dus verre worden voorkomen. De dijk langs het Voornse kanaal heeft, versterkt door tienduizenden zandzakken, de storm doorstaan. GOEREE-OVERFLAKKEE: Nieuwe Tonge meldde gisteren, dat men de toe stand in de hand had, doch de militaire autoriteiten gaven bevel tot de onmid dellijke ontruiming van Nieuwe en Oude Tonge. SCHOUWEN-DUIVELAND Staat voor negen tienden blank. Dijkbreuken bij Noordgouwe, bij Zonnemaire en Oostelijk van Brouwershaven. Zierik zee heeft zware schade geleden. Ge hele huizenrijen zijn weggevaagd. De stad wordt ontruimd op een bewakings kern na. NOORD-BEVELAND: Staat voor de helft blank. ZUID-BEVELAND: Staat voor een achtste onder water. Nadat bij Krab- bendijke de toestand kritiek was ge worden, zijn alle vrouwen, kinderen en ouden van dagen geëvacueerd. Tholen staat voor een derde ondei water. St. Philipsland geheel. Land van Heusden en Altena: Hier zag men de storm met zorg tegemoet, doch de wa terkeringen hebben gehouden en de toestand is bevredigend. deed het ergste leed vergeten, waar door men de blik weer meer vooruit ging werpen, in de hoop. dat de toe komst iets goeds zai brengen. Vele manlijke leden ziin van plan weer zo spoedig mogelijk naar hun eiland terug te keren om mee te hel pen het water te verdrijven, hetgeen voorlopig een gebed zonder eind is, aangezien men nog niet de beschikking heeft over grote werktuigen, zoals drag lines om de gaten te dichten. Er zit echter schot in. want een grijper uit Amsterdam is Donderdagmiddag in het getroffen gebied aangekomen- De eva cuatie is momenteel in een dusdanig stadium komen te verkeren, dat het geen zin meer heeft om als vrijwilliger naar een eiland te gaan: het leger kan zijn taak goed aan. Dat wil niet zeggen, dat de getroffen gebieden bijna niet meer bevolkt zijn want volgens ingewijden bevinden zich bijvoorbeeld te Middelharnis en Som melsdiik nog wel een vierduizend per sonen. zodat er voor de schepen, die beschikbaar zijn, voldoende emplooi is. Na lange dagen en nachten van intense spanning voor het eerst weer rust. (Van een speciale verslaggever) DE EERSTE vluchtelingen uit Stavenisse, het dorpje op Tholen, dat een tol van driehonderd mensenlevens heeft betaald, zijn gisteren in Bergen op Zoom aangekomen. In het gebouw, waar zij werden ondergebracht speelden zich aangrijpende tonelen af. Wij waren er getuige van hoe een man uit Stavenisse hier zijn vrouw en beide kinderen terugvond, die hij sinds het moment van de ramp kwijt was geweest. Een molenaar uit Oosteland op Schouwen en Duive- land vertelde hoe hij twee dagen en nachten in een huilende storm en een ijzige kou op het dak van zijn woning had gezeten. De vreugde om het weerzien, die men hier en daar waarneemt, wordt echter overschaduwd door het leed, dat op de gezichten der meesten te lezen valt. Na zes uren van afwachting werd aan de Willemskade te Rotterdam gemeerd, vanwaar het eerste doel de Ahoy-hallen was. Daar werden de mensen geregis treerd en werd tijdelijk verblijf ver schaft, waarna vervoer naar familie, bekenden of een evacuatie-adres volgt Zij. die dit mogen beleven, zijn. on danks hun groot leed, dankbaar dat zii het er levend hebben afgebracht en in een omgeving mogen vertoeven, waar hun een goede verzorging wordt ge boden. Hun pleegouders kunnen zich, tenzij men het zelf aan den liive heeft onder vonden, onmogelijk indenken, wat deze mensen in de ongelgksnacht is overko men. maar men doet al veel goed als het hen naar de zin wordt gemaakt en men poogt hen te doen vergeten, dat zij afkomstig zijn. uit het gebied, waar de vlag overal halfstok wappert. De eerste berichten over Vete waren zeer verontrustend. Hit deze luchtopname blijkt echter, dat de schade in de stad zelf meevalt. Het plaatsje ts bijna geheet door het water omgeven. JAE 70-jarige opa Brouw uit Stavenisse vertelde, dat het gehele drama zich in een goed kwartier afspeelde. Voor men het goed en wel wist stond het wa ter vijf en een halve meter hoog! Het huis van opa Brouw bleek te laag te zijn en men was genoodzaakt naar een hoger gelegen woning te zwemmen. Hierbij verloor opa Brouw zijn dochter en zag hij verscheidene leden van zijn aangetrouwde familie voor zijn ogen verdrinken. „Ik heb slechts mijn twee honden, die trouw met mij meezwom- men, kunnen redden", zegt hij met een door tranen verstikte stem. Hetgeen zich op Tholen heeft afge speeld is met geen pen te beschrijven. Een gezin van zes personen dreef op een losgerukt dak over het water. Langzamerhand brokkelde dit vlot af. tot er nog slechts één overlevende over was.... Een jongen nog, die zijn huisgenoten stuk voor stuk heeft zien omkomen. Al het vee uit de eens zo welvarende polder is verdronken, op tien paarden na. Gisteren huilde zy. IN het ontvangstcentrum zagen wij een driejarig kindje. Ze keek met grote, verbaasde ogen om zich heen, met een pop in haar armen geklemd. „Gisteren huilde ze om haar vader en moeder", zei een der Rode Kruisver- pleegsters. „Die zijn verdronken" Men voelt zich bij al dit leed on machtig tot beoordelen, tot het maken van conclusies. Er zijn vele krankzinni gen, ze vonden mensen, die van kou en ontbering gestorven waren, in bomen en op daken. In een grote stroom ko men de vluchtelingen Bergen op Zoom binnen; honderden, sprakeloos van smart. En tegelijkertijd vertrekken er van een andere kade in de haven sche pen met honderden geïmproviseerde I'jkkisten aan boord. Bestemming Sta venisse. (Van onze speciale verslaggever) QPNIEUW zijn geallieerde soldaten ons land binnengekomen om ons volk te bevrijden. Nu Franse en Amerikaanse soldaten de laatsten met Duitse arbei ders om met Nederlandse soldaten en een leger van vrijwilligers de strijd aan te binden tegen onze erfvijand, het water. In Steenbergen was het een drukte als in oorlogstijd, toen we deze plaats bezochten Grote auto's met manschap pen of geladen met boten en ander ma teriaal reden af en aan en vertrokken naar de meest bedreigde gebieden. Intussen ging het leven in het dorp vrijwel zijn gewone gang. De kleine café'tjes wachtten hun gasten. In de winkels hielp men zijn klantjes. Een aantal kinderen speelde onbezorgd op een stapel zandzakken. Doch enkele honderden meters verder strekte zich een grote wilde watervlak te uit en aan de rand van het dorp dreigde het water een weg door te slaan, die tegelijk als dijk dienst doet, de dijk, waartegen zeventien lijken aan spoelden. Men probeerde het reeds weg geslagen stuk zo goed mogelijk te dich ten en te versterken. Schril zijn de tegenstellingen in de rampgebieden. Even schril als het leed van hen, die in de omgeving van deze plaats en elders zo zwaar zijn getrof fen. QMROEPSTATIONS in een groot aan tal landen geven radio-reportages van de watersnood in Nederland. Radio verslaggevers van allerlei nationalitei ten zijn naar ons land gekomen en maken gebruik van de faciliteiten van verscheidene radio-instanties. Andere landen hebben een beroep ge daan op de wereldomroep, waarmee zij in connectie staan als afnemers van z.g. transcriptie-programma's. Zo worden van Hilversum uit directe uitzendingen gemaakt ten behoeve van de N.B.C. in de Ver. Staten en de C.B.C. in Canada. New York wordt bereikt via een zender van de P.T.T.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 3