Eden en Butler gaan belangrijke
zaken bespreken in Washington
in
weer
heeft het
handen
heft
Het pond in 1954 omwisselbaar?
isci Ed'"
UITWISSELING VAN LIE MENG EN
SANDERS NIET VAN DE BAAN
JSWÏUW
Het Rampenfonds MoSSadeq
nadert 70 millioen
Wysjinski: Japan en Z. O.-Azië
gaan voor u verloren
Surséance voor
„Avifauna''
Ex-NSBer dagvaardde de Staat en
eiste f 60.001 schadevergoeding
Dinsdag 3 Maart 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 11658
Dagblad voor Den HelderKoegras, TexelWieringen en Anna Paulowna
Belangrijke politieke
kwesties
Churchill houdt nog
Het blijlt rustig weer
De mist drukt echter
de temperatuur
WEERBERICHT
Oostenrijkse formateur
in moeilijkheden
-Oude coalitie vrijwel niet
te herstellen
Honderdste spoorwagon
naar Argentinië
een weg open
Dodelijk ongeval bij de
BPM te Pernis
Weg Moerdijk weer open
voor fietsen en motoren
Malan naar de kroning
in Londen
M AARDE SPANNING
DUURT VOORT
Sovjet-Amerikaans debat
Rus geelt wapenhulp
aan China toe
Wég,
iuwe'en..
Op 10 Mei 1940 in Indië gearresteerd en naar
Suriname overgebracht
Was NSB in Indië niet
landsverradelijk?
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteu r:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—«4
Deo Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
1'ARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes")' tot 15 woor
den f 1.—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f 049
(Van on*e correspondent te Londen)
Wf™kkenMDe/e koer zH„het* H ENGE.LS ministerteam naar Amerika ver-
Eden en zün collega van F^ci^1V'V®u!{enlandsf Zak™- Anthony
worden vergezeld door hun eerste adviseur en'etf'- w sta.atsIi<?den
en economische deskundigen. Morgen zullen in vv" K "e staf van f'na"ciële
kingen worden geopend. De voo?n!amste Amèêu 'ngt?" eerste bespre"
betrokken z«n en ook president Eisenhower^al Haeêr umln,SaerSuZulI.en tT. biJ
menebest-conferentie dan in zijn kwaliteit ven Van recente Ge-
Zaken. Dit neemt echter niet weg da U m Va" Bult*nlandïe
aard aan de orde zulien komen. Op de polHleke"Zs? po"tieke
He Fnrnnese Defencio r F. wette zijde der agenda staan o.m.
van Xmeen belang 6 Gemeenschap e" Ang.o-Amerikaans overleg in zaken
f)E WENS VAN LONDEN om Was
hington van de resultaten der in
December j.1. gehouden Gemenebest
conferentie op de hoogte te stellen,
ligt voornamelijk aan de missie van
Eden en Butler ten grondslag. Een
en ander zou reeds eerder gebeurd
zijn, ware het niet, dat de regerings
wisseling in Amerika er tussen ge
komen was. Ook nu is het eigenlijk
nog te vroeg - de regering van Eisen-
hower had liever eerst haar eigen
economische politiek op poten gezet -
maar Eden meent, dat er met het oog
op een in Mei te houden informele
Gemenebest-conferentie niet langer
gewacht kan worden.
De Britse regering is benieuwd naar
de reactie van de V.S. op de in Lon
den genomen beslissingen. Wat deze
beslissingen precies inhouden, is nooit
oficleel bekend gemaakt, doch waar
nemers menen er toch wel langzamer-
hand een beeld van te hebben gekre
gen. Met het oog op het steeds beter
wordend monetair evenwicht in het
sterlinggebied zouden de Gemenebest-
landen (met uitzondering van Canada
dan) in December van het vorig jaar
besloten hebben een eerste stap op de
weg naar een convertibele valuta te
zetten. Zodra de sterlinglanden 'n sur
plus van 3 a 4 honderd millioen pond
met de rest van de wereld hebben,
zou tot de vrijmaking van het pond
ten opzichte van de dollar worden
overgegaan.
De uitvoering van dit vermeende
besluit wordt niet op korte termijn
verwacht. Wanneer de betalingsbalan
sen der sterlinglanden zich in gunsti
ge richting blijven ontwikkelen, zou
de gedeeltelijke convertibiliteit van 't
pond pas in de loop van 1954 een
feit worden. En dan, naar verwacht
wordt, alleen nog met behulp van een
zogenaamde stabilisatie-lening, welke
door Amerika of door het Internatio
nale Monetaire Fonds zal worden
verstrekt
DEHALVE OVER DEZE zeer belang
rijke monetaire kwestie, zou Groot-
Brittannië ook over de verhoging van
de goudprijs willen spreken. Tot nu
toe is deze door Zuid-Afrika gewenste
prijsverhoging hardnekkig door de
Amerikaanse regering geweigerd, om
dat dit inflatoire krachten in de V.S.
zou ontketenen. Vrijere toegang tot
de Amerikaanse markten, dollar-inves
teringen in het sterlinggebied en een
gebalanceerde Amerikaanse aankoop
van sterling-grondstoffen (rubber, tin.
wol, etc.) zijn andere punten welke
zullen worden aagesneden.
De door Londen gewenste verrui-
ming van het handelsverkeer betekent
inmiddels niet, dat Engeland zelf zijn
invoer-restricti.es zal verlichten. De
voor Europa zo schadelijke import
bepalingen blijven voorlopig van
kracht, daar deze als voorname fac
toren in de verbetering van de han
delsbalans worden gezien.
Het is duidelijk, dat de besprekin
gen in Washington van grote financië
le en economische betekenis voor
West-Europa zijn. De Britse regering
erkent dit, getuige haar (zeer onge
wone) besluit de O.E.E.C. spoedig na
terugkeer van Eden in te lichten. Op
23 Maart zal in Parijs een speciale
vergadering worden belegd, waarop
Engeland de O.E.E.C.-landen over de
beslissingen der recente Gemenebest
conferentie zal inlichten, alsook over
de dan bekend zijnde reacties van
Amerika.
Wat de Europe'se Defensie Gemeen
schap betreft, zullen enkele uiterst
voorname punten worden aangesne
den. De voorstellen, welke de Franse
minister Mayer en Bidault in Londen
hebben gedaan de kern er van is.
dat Groot-Brittannië zich nauwer met
de Europese Defensie Gemeenschap zal
associëren zullen door Eden uitvoe
rig met Foster Dulles besproken wor
den. Alleen als Amerika bereid is de
verdragsduur van het N.A.V.O.-Pact te
verlengen, of een garantie ten aanzien
van een langer verblijf .van ziin troe
pen in Europa te geven, zal Engeland
het zelfde doen.
(Zie verder pag. 3)
Ons land ligt nog steeds dicht
bij het centrum van een hoge
druk-gebied, dat zich van Duits
land af tot over Ierland uitstrekt.
In dit hoge druk-gebied komt
rustig weer voor, met hier en
daar hardnekkige mist. Zo steeg
de temperatuur gistermiddag in
het midden van ons land bij zon
nig voorjaarsweer tot vijftien
graden Celcius, terwijl in bet
Noorden op de meeste plaatsen
de mist niet optrok en de tem
peratuur één d twee graden Cel-
du s bov-'.n het vriespunt steeg.
De mist drukt de temneratvur
belangrlik Het weer blijft nog
vele dagen rustig en droog, maar
de mist kan hie- veel bederven.
Z'et de zon geen kans door e
bleken, dan blijft het koud en
somber. Breekt de zon in de
ochtenduren echter wel door, dnn
tal het weer voorjaarsachtig zijn.
met in onze kustprovincie kans
op temperaturen tot bouen de
tien graden.
Verwachting tot hedenavond:
RUSTIG WEER
Vooral aanvankelijk op vele plaat
sen mist of laaghangende bewol
king, maar later plaatselijk ook
flinke opklaringen Weinig wind
Dezelfde temperaturen als giste
ren of iets lagere.
WOENSDAG: Zon op 7.20, ondet
18 25; maan oo 22 59: onder 7 57.
ui ii~in. mlil
J)«t is de jeugdige Chinese com
munistenleidster, Lie Meng,
die op Malakka door de Britten
ter dood is veroordeeld. Zul ze de
dood ontkomen door te worden
uitgewisseld met de in Hongarije
tot dertien jaar gevangenisstraf
veroordeelde Britse zakenman
Edgar Sanders?
De Oostenrijkse bondskanselier dr.
Figl, die belast is met de vorming van
een nieuwe regering, is op onverwachte
moeilijkheden gestuit. Hij is namelijk
onderhandelingen begonnen met de so
cialistische partij, die 73 zetels heeft te
gen de zijne, de kath. Volkspartij 74 en
met de veertien leden tellende fractie
der onafhankelijken. Een samengaan van
deze drie partijen werd niet uitgesloten
geacht. Hierdoor zouden degenen, die
de conservatieve financiële politiek van
Figl steunen, een meerderheid van vijf
tien zetels krijgen.
President Koerner echter, die hierin
door de socialisten wordt bijgevallen,
heeft zich tegen een coalitie met de on
afhankelijken uitgesproken. Deze groe
pering wordt in het buitenlend be
schouwd als te neigen naar het fascis
me Zo blijft Figl thans weinig anders
over dan de oude coalitie met de so
cialisten maar weer aan te gaan. Deze
viel in November van het vorige laar
uiteen, toen de socialisten weigerden
accoord te gaan met de politiek vooi
financiële en economische stabiliteit van
de volkspartij. Deze zal door de oartii
echter worden voortgezet. Men acht de
politieke toestand dan ook „uiters
moeilijk".
Op 16 Augustus j.1. vertrok uit Rot
rerdam het s.s. „Rio Primero met aan
■joord de eerste vier wagons, bestemd
voor de Argentij P yvpr-i^spoor te
vebouwd door de N.V. Werkspoor ie
Amsterdam. Iedere week kwamen
vijf spoorwagons gereed - dit aantal
zal nog worden opgevoerd - en gis
teren werden vier wagons aan boord
van het m.s. ..Mongola" eeladen;-
>46 stuks.
TN het Britse Lagerhuis heeft premier
Churchill gisteren verklaard, dat zijn
besluit om thans niet. in te gaan op het
Hongaarse aanbod de al drie jaar in dit
land gevangen gehouden Brit Edgar
Sanders uit te wisselen met het door
een Britse rechtbank op Malakka we
gens terrorisme ter dood veroordeelde
Chinese meisje Lie Meng. niet uitsluit,
dat de kwestie van de uitwisseling weer
zal worden overwogen als de verant
woordelijke autoriteiten eenmaal over
de doodstraf van Lie Meng hebben be
slist.
Vele parlementsleden zagen da:, in
een aanwijzing, dat indien de autoi '\i-
ten op Malakka Lië Meng gratie zou
den verlenen, de Britse regering het
Hongaarse aanbood nog eens in overwe
ging zal nemen.
In Londen is men van mening, dat het
ware doel van Hongarije bii zijn aan
bod tot uitwisseling is te komen tot een
hervatting der sinds de veroordeling
van Sanders (in 1950) verbroken Brits-
Hongaarse handelsbetrekkingen.
Op het terrein van de B.P.M. te
Pernis heeft zich gistermiddag een
ongeval voorgedaan, dat het leven heeft
gekost aan de 27-jarige arbeider A.J.H.
uit Bodegraven. Een andere arbeider,
de 36-jarige G.P.B. uit Gorkum, moest
met een schedelbasisfractuur in een
ziekenhuis worden opgenomen.
De arbeiders werkten op een tank,
die zes meter hoog was en gedeelte
lijk met een soort asphaltproduct ge
vuld. De mannen ontstaken een lasap
paraat en opeens ontstond in de tank
'n ontploffing, waardoor zij van de zes
meter hoge tank werden geslingerd.
De ene overleed ter plaatse en de ander
werd ernstig gewond. Aan alle veilig
heidsvoorschriften was voldaan, zodat
men over de juiste oorzaak dan ook
nog in het duister tast.
Bij het Nationaal Rampenfonds was
tot gisteravond een bedrag binnenge
komen van ruim 69 millioen gulden.
Za.'e.rda®>avond was 6e stand ruim 68
millioen gulden.
De Bank Jordan te Parijs, waar gel
den konden worden gestort voor Ne
derland, heeft een chèque voor een be
drag van 250 millioen franc (ruim 2.5
millioen gulden) voor overmaking toe
gezonden aan de Franse Bank.
De Nederlandse Bankiersvereniging
heeft van haar zustervereniging in
Noorwegen een gift ontvangen van
f 35.000, die aan het Rampenfonds is
overgemaakt.
De ANWB deelt mede, dat de Noord-
Zuid-verbinding DordrechtMoerdijk
Zevenbergschehoek—Breda, welke
thans ruim een maand onderbrosen is
geweest en waarvan het gedeelte di
rect bezuiden de Moerdijkbrug nog
slechts nauwelijks boven water is
weer is opengesteld voor voetgangers,
fietsers, bromfietsers en motorfietsen
zonder zijspan. Zwaarder verkeer
wordt op dit gedeelte beslist niet toe
gelaten, daar de ondergrond nog ge
heel doordrenkt is met water.
Zuid-Afrika zal bij de kroning van
koningin Elizabeth in Juni van dit jaar
worden vertegenwoordigd door premier
Malan, de minister van Financiën, Ha-
venga, de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen en Mijnbouw,
Viljoen en de bestuurder van Natal,
Shepstone, aldus meldt het Zuidafri-
kaanse blad „Die Vaderland".
HE spanning in Perzië blijft voortdu
ren. Tanks en militairen bljjven
het paleis van de Sjah en de woning
van premier Mossadeq bewaken. Op
het ogenblik schijnen de aanhangers
van Mossadeq het heft weer in handen
te hebben- Zondagavond zijn in Tehe
ran 85 voor het merendeel gepension-
neerde officieren aangehouden, die had
den deelgenomen aan een vergadering
van ontevreden militairen. Het schijnt
dat Mossadeq vandaag in de Tweede
Kamer voor de zoveelste maal om een
vertrouwensvotum zal vragen. Volgens
radio-Teheran (in handen der regering)
komen uit alle delen van het land tele
grammen, waarin Mossadeq steun wordt
toegezegd en bestraffing van de beto
gers woidt geëist.
MEER dan 10.000 aanhangers van de
premier hebben gisteren een beto
ging gehouden voor het parlementsge
bouw. De menigte begon op te dringen
toen het liik van een student, lid van
een Mossadeq steunende groep, 't plein
werd opgedragen. De communistische
Toedeh-partij scheen voor de moord
verantwoordelijk. Er kwam direct extra
politiehulp om de orde te bewaren. Vier
Amerikaanse jeeps werden in Teheran
door communisten met stenen bekogeld.
De communisten, die zich eerst nog al
rustig hebben gehouden, zien weer
winst in de voor Iran zo moeilijke toe
stand. Ze verschenen gisteren in grote
getale op straat en riepen: „Weg met
de zoon van Reza Khan" (de Sjah) en
„Weg met de monarchie". Een commu
nistisch blad deed een beroep op Mos
sadeq gemene zaak te maken met het
anti-imperialistische front, dat wordt
geleid door de communisten.
IN een anderhalf uur durende rede
heeft de leider van de Sovjet-dele-
een Oosters paleis ziet de
erehal op het terrein van de
„Flora 1953" te Heemstede er uit.
Aan het exterieur wordt thans de
laatste band gelegd.
gatie b(j de Ver. Naties, Wysjinski,
gisteren in de vergadering van de
politieke commissie te New York de
fiolen van zijn toorn tegen het Westen
uitgestort, nu over de hoofden van de
vertegenwoordiger der V.S., Cabot Lod-
ge, de Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken Dulles en de Cana
dees Pearson, voorzitter van de Algem.
Vergadering. Hoewel zijn rede veel
oud nieuws" bevatte, kwamen daarin
toch enkele openhartigheden voor. Zo
gaf Wysjinski toe, dat de Russen wa
pens hadden verkocht aan (communis
tisch) China. Voorts verwees hij naar
een recente verklaring van generaal
Van Fleet, de ex-commandant van het
Amerikaanse leger in Korea, volgens
welke, als Korea verloren zou gaan,
ook Japan en Zuid-Oost Azië zouden
volgen. „Mag ik hieraan toevoegen", zo
zei Wysjinski, „dat Japan en Zuid-Oost
Azië hoe dan ook voor u (het Westen)
verloren zullen gaan".
WYSJINSKI lanceerde opnieuw het
oude plan van de Sovjet-Unie, te
besluiten tot directe beëindiging van
de strijd in Korea en instelling van een
commissie voor de vreedzame oplos
sing van het Koreaanse probleem. Het
voorstel werd later door de Amerikaan
Lodge gelijk voorheen afgewezen. „Niet
omdat de V.S geen vrede willen, maar
omdat het voorstel van Moskou de
kwestie der krijessevaneenen in het
onzekere laat en de gevangenen niet de
toepassing van het beginsel d~r vrij
willige repatriëring garandeert".
De Russische gedelegeerde toonde
weer de vreedzaamheid van zijn vader
land. Peking-Cbina en Noord-Korea
aan en zei, dat de V.S. en zijn bondge
noten belang hebben bij het voortduren
van de strijd, omdat daardoor de oor-
logsmillionnairs grote winsten kunnen
maken. Hij beschuldigde de V.S. ervan
soldaten van niet-communistisch Azië,
in het bijzonder Japan, onder de wa
penen te brengen en snelle voorberei
dingen te treffen voor nieuwe bases in
het gebied van de Stille Oceaan. Tsjiang
Kai Sjek werd aangemoedigd tot aan
vallen op het Chinese vasteland. De
voornaamste taak van de regering-
Eisenhower is de voorbereiding van
een nieuwe oorlog, aldus Wysjinski.
De Amerikaan Lodge was kort in zijn
antwoord. Zoals gezegd verwierp hij
het Sovjetplan voor Korea opnieuw en
voorts merkte hij op, dat de Sovjet-
Unie agressors te hulp was gekomen,
hetgeen iets anders is dan het verlenen
van hulp aan het slachtoffer van de
aggressie. Het debat werd tot heden
verdaagd.
In een communiqué van het Nationaal
Front (Partij van Mossadeq) wordt ge
zegd. dat de Siah de parlementaire de
legatie, die hem bezocht, ervan heeft
verzekerd, dat hij de regering-Mossa-
deq volledig steunt en dat hij voort zal
gaan met het uitvoeren van zijn con
stitutionele taak.
JJET conflict tussen Mossadeq en de
Sjah van Perzië, dat geruime tijd
slapende was, is thans weer opgeleefd.
In Teheran leverden de aanhangers van
Mossadeq strijd met de aanhangers van
de Sjah. In onze kaart geven wij een
overzicht van enkele kenmerkende
punten uit de controverse tussen de
vorst en de eerste minister. Mossadeq
bracht met de nationalisatie-politiek het
land aan de rand van een financieel
bankroet. Ook probeerde de Perzische
eerste minister de steun van de V.S.
en van de Sovjet-Unie tegen elkaar uit
te spelen. Hoewel de Sjah aanvanke
lijk geneigd was toe te geven aan de
politiek van zijn eerste minister, zijn
er tekenen die erop wijzen, dat de om
geving van de Perzische vorst thans de
macht van Mossadeq wil beperken. Een
eerste gevolg hiervan was een aantal
slachtoffers bij de demonstraties
Teheran.
De Amsterdamse rechtbank heeft
naar aanleiding van het Donderdag j.1.
op de vergadering van crediteuren uit
gebrachte advies aan de N.V. Britimy
(Avifauna) te Alphen definitieve sur
seance van betaling verleend voor
jaar, met terugwerkende kracht in
gaande op 24 November j.1.
Inbrekers hebben Zondagavond nft
de flat van burggraaf Ferdinand de
Bryas, voormalig Frans marine-attaché
in Argentinië, te Parijs juwelen ter
waarde van 15 millioen frank (150.000
gld) gestolen.
£EN voormalig geïnterneerde van een kamp in Suriname, de heer C. M„
heeft in een civiel geding, dat hij tegen de Staat aanhangig heeft ge
maakt, van de Staat een bedrag van f59.400 geëist, daar hq door zijn arresta
tie en internering in 1940 zijn betrekking was kwijtgeraakt, alsmede een be
drag van f 600 voor de hem bij de internering ontstolen eigendommen en een
symbolisch bedrag van één gulden voor schade, geleden aan eer en goede naam.
EISER behoorde tot de groep Neder,
landsrs, die op 10 Mei 1940 wegens
lidmaatschap van de NSB in Indië
werd gearresteerd. In 1941 werd hij
met 144 anderen naar Suriname ge
transporteerd, waar hij tot 1946 ver-
bleef m een gevangenkamp om vervol
gens te worden vrijgelaten. De raads
man van M. betoogde, dat de NSB in
dan'eineeiS d l1 5nder karakter droeg
dan in Nederland en daar een ultra"
veen°nillSdSChe beweS'"g was, welke
verraad voorbereidde. Tal
rijke door M. aangevoerde gevallen
van mishandeling in het kamp, diefstal
en aantasting van eer en goede naam
waren volgens pleiter te beween
Volgens de raadsman van de Staat
waren arrestatie, internering en het
g~ T hUhinar a^le rechtmatig
geweest. M. behoorde tot de onder
Mussert staande NSB en er moeste^
veiligheidsmaatregelen worden geno.
£>n hüi Waar innVddels de staat
van beleg was afgekondigd. Het was
bf,T i?^ïne Nederland-lndische aange-
egenheid en de Staat der Nederlanden
volgens pleiter niet verantwoorde-
lijk worden gesteld voor de gepleegde
mnioil L6I!i ck achUe pleiter het niet
mogelijk de Staat aan te spreken voor
door soldaten en mariniers uitgespro
ken beledigingen. Over zes weken zal
ae rechter uitspraak doen.