PRESIDENT GOTTWALD VAN TSJECHO-
SLOWAKIJE OVERLEDEN
Na een ziekbed van slechts twee dagen
Een Brits-Frans-Amerikaans
protest bij Tsjoeikov
Praag: „Bewaart de eenheid
Een Brits-Amerikaans plan in Cairo
overhandigd
Narriman en Faroek wilden reeds
lang uit elkaar gaan
Opperste Sovjet bekrachtigt de
nieuwe regering
Stalin keurde hervorming goed
Optimistische Engelse ministers
terug uit de V.S.
Tito vandaaq in
Engeland
Een nieuwe Franse
nota aan Londen
r
Ook O E.E S -personeel offert
Maandag 16 Maart 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 11668
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
„Trouw leerling van
Lenin en Stahn''
Met sterke lijfwacht
Jeugd krijgt kosteloze
visa voor Duitsland
Over de aanvallen op vliegtuigen
Zevende lid bemanning
Lincoln overleden
Nog geen Egyptische
reacties
Ex-koningin Donderdag
naar Cairo
WELTER VRAAGT DREES
OVER VLUCHTSCHEPEN
Inbrekers op heterdaad
betrapt
Baldadige jongen door een
vrachtauto overreden
Rede van Malenkov
F 81.4 millioen in NRF
Eden naar Turkije, Italië
en Griekenland
De JaDanse regering in
moeilijkheden
Directie:
BIJIxiVLA en C KRAK
Hoofdredacteur:
a M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 6264
Den Helder
Postgironummei 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den t l elk woord meei
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
r 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0 49
J^LEMENT GOTTWALD, sinds 1948 president van Tsjechoslowakije en
voorzitter van de communistische partij in dit land, is Zaterdagmorgen om
elf uur, na reeds enige tijd buiten bewustzijn te zijn geweest, overleden. Het
laatst had men hem in het openbaar gezien tijdens de begrafenisplechtigheden
van Stalin in Moskou vorige week Maandag. Hij stond toen tussen de groten
van de Sovjet-Unie en de satelliet-staten op de trappen van het grote mausoleum
op het Rode Plein. Hij werd zes en vijftig jaar. Gottwald is volgens de bulletins
slechts twee dagen ziek geweest. Hij leed aan een ernstige vorm van longontste
king en pleuritis. Een borstpunctie en een aantal bloedtransfusies konden zijn
leven niet meer redden. De overleden president werd behandeld door negen
geneesheren en twee chirurgen. Men vermoedt, dat Gottwald zal worden opge
volgd door de vijf en zeventig jarige prof. Zdenik Nejedly, vice-premier en lid
'van het negen man sterke presidium der Praagse regering. De Russische vice-
premier, maarschalk Boelganin, zal aan het hoofd der officiële Sovjet-delegatie
staan, die de teraardebestelling van Gottwald gaat bijwonen.
Radio-Praag heeft medegedeeld dat de begrafenis van president Gottwald
Donderdag 19 Maart zal geschieden. Van heden af zal het stoffelijk overschot
in de Spaanse zaal van het slot van Praag opgebaard liggen.
POTTWALD volgde in Februari 1948
president Benesj op. kort nadat de
communisten zich van de macht in Tsje-
cho-Slowakije hadden meester gemaakt.
Zoals men zich herinnert had deze
machtsverwisseling een zeer dramatisch
verloop en pleegde o.a. Jan Masaryk,
zoon van de stichter van de republiek,
in Praag zelfmoord. Een belangrijk
bolvve k in midden-Europa ging daar
mede voor het Westen verloren. In het
communiqué van het centraal comité
der partij en van de regering, waarin
Gottwalds dood werd bekend gemaakt,
wordt o.a. gezegd: ,.Hij wijdde zijn le
ven aan zijn volk. Hij streed tot het
einde voor de vriendschap met het volk
van de Sovjet-Unie. Een trouwe leer
ling van Lenin en Stalin is heengegaan.
Kameraad Gottwald leerde ons hoe wij
moeten vechten tegen de kapitalistische
uitbuiters en vijanden van ons volk. Hij
bouwde onze strijdmacht op om naast
de roemrijke Sovjetrussische strijdmacht
voor de vrede te waken."
President Tito van Joegoslavië is
gisteren in de Britse wateren aange
komen. Tito zal een bezoek van vijf
dagen aan Groot-Brittannië brengen.
Het schip, waarop de Joegoslavische
president de reis maakte, de kruiser
„Galeb", is Zondag zes mijl van Sheer-
ness voor anker gegaan. Het zal van
daag de Theems opvaren.
Toen de „Galeb", geëscorteerd door
Britse torpedobootjagers, in het Kanaal
voer, verklaarde Tito in een boodschap,
dat een uitwisseling van gedachten
tussen de regeringen van Groot-Brit
tannië en Joegoslavië over verschillen
de internationale vraagstukken cn
problemen, die de beide landen be
treffen, noodzakelijk is.
Uit overwegingen van veiligheid zal
Tito overal door gewapende mannen
worden begeleid. Om dezelfde redenen
zijn slechts weinig gegevens over het
programma van het bezoek verstrekt.
Zelfs het ogenblik van de aankomst is
niet bekend gemaakt.
De Britten zullen tijdens het bezoek
ook de kwestie ter sprake brengen
van een mogelijk vriendschapsverdrag
tussen Engeland en Joegoslavië.
Ingevolge een notawisseling tussen
Nederland en de Westduitse Bondsrepu
bliek is, op een basis van wederkerig
heid, overeengekomen dat met ingang
van 1 April 1953 aan wederzijdse onder
danen beneden 25 jaar kosteloos inieis-
visa zullen worden verstrekt. Een soort
gelijke beslissing is tot stand gekomen
tussen Duitsland en Frankrijk. De opzet
is, tot een gemakkelijker jeugdverkeer
te komen ter bevordering van de cul
turele betrekkingen tussen de landen
van West-Europa.
Het is opmerkelijk, dat in dit com
muniqué evenals in dat wat na de dood
van Stalin in Moskou werd uitgegeven,
met kracht wordt opgeroepen de een
heid te bewaren. „In deze dagen van
smart" zo wordt gezegd, ..moet er een
heid zijn onder ons volk. Wij moeten nog
scherper het pad volgen, dat kameraad
Gottwald ons wees. Wij moeten onze
waakzaamheid verhogen om al diegenen
te ontmaskeren die de eenheid van onze
partij en het nationale front willen on
dermijnen. Voorwaarts Tsjechoslow aak-
se stoottroepen, onder het vaandel van
Lenin en Stalin. Lang leve het dappere
volk van Gottwald. Lang leve de roem
rijke herinnering aan onze grote zoon,
kameraad Gottwald", aldus het com
muniqué.,
De minister van Defensie riep in eeh
dagorder de weermacht op zich om par
tij en regering te scharen. Elke aan
valler. die ons zou wagen aan te vallen,
moet vernietigd worden.
De regering te Praag heeft de staats-
rouw afgekondigd. Deze zal tot na de
begrafenis van kracht blijven. In het ge
hele land zal halfstok worden gevlagd.
Alle sportwedstrijden en vermakelijk
heden zijn afgelast. Er is een commissie
gevormd voor de regeling der begrafe
nis o.l.v. prémier Zapotocky.
Radio-Moskou en regionale zenders
in de Sovjet-Unie hebben in de racht
van Zaterdag op Zondag ieder uur het
bericht van Gottwalds dood en de in
houd van het communiqué van partij
en regering herhaald. De Prawda en
andere Moskouse bladen brachten het
nieuws op de voo-pagina. die door een
rouwrand was omgeven-, Het doodsbe
richt sprak vah „grote droefenis" en
noemde Gottwald „een getrouw vriend
van de Sovjet-Unie".
In gehéel Oost-Duitsland is opdracht
gegeven, ook de vlag halfstok te hangen.
De radio speelde t.eurmuziek. Berich
ten van rouwbeklag werden in Praag
o.a. ontvangen uit Albanië, Bulgarije.
Syrië (in welk land van de openbare
gebouwen de vlag ook drie dagen half
stok zal hangen) en van president Eisen-
hower. Deze betuigde in een korte bood
schap de weduwe van Gottwald zijn
medeleven.
HE BRITSE, Franse en Amerikaanse
Hoge Commissarissen in West-Duits-
land hebben Zaterdag een gemeen
schappelijk protest ingediend bij gene-
raal-majoor Tsjoeikov, opperbevelheb
ber der Sovjetrussische troepen in
Duitsland, tegen het beschieten van
vliegtuigen hunner landen door Russi
sch? straaljagers. Het protest heeft be
trekking op het omlaag schieten van
een „Lincoln"-bommenwerper der RAF
door een Russische „MIG", het lossen
van waarschuwingsschoten op een
Brits „Viking"-trausportvliegtuig door
Sovjet-jagers en de schijnaanval, wel
ke Russische gevechtstoestellen op een
andere Britse bommenwerper hebben
uitgevoerd.
Ontruiming Suez-l<anaalzone
I"\E Britse ambassadeur te Cairo en zijn
Amerikaanse collega hebben Zater
dag aan de Egyptische premier, generaal
Naguib, en diens minister van Buiten
landse Zaken, dr Fawzi, een Brits-Ame
rikaans plan overhandigd met betrek
king tot de ontruiming van de Suez-
kanaalzöne door Britse troepen. Volgens
't Egyptische blad „Al Misri" bevat het
-KONINGIN Narriman heeft in haar hotel te Genève voor meer dan
honderd verslaggevers en fotografen verklaard, dat haar echtgenoot, ex-
koning Faroek, en zij reeds sinds lange tijd hadden besloten uit elkaar te gaan.
Zij voegde er nadrukkelijk aan toe, dat het een persoonlijke aangelegenheid
betrof, waarmee noch haar moeder, noch de Egyptische regering zich had
ingelaten.
„Ik ben lang geduldig geweest", zo
zei ex-koningin Narriman," maar thans
ben ik tot de slotsom gekomen, dat rk
van mijn echtgenoot moet scheiden'
Na het nemen van dit besluit had zij
haar moeder telegrafisch verzocht haar
in deze moeilijke uren terzijde te staan
Generaal Naguib heeft ex-koningin
Narriman inmiddels vergunning ver
leend zo spoedig mogelijk naar Egypte
terug te keren. Zij zal Donderdag uit
Genève naar Cairo vertrekken.
De moeder van Narriman heeft ver
klaard, dat haar dochter niet eens over
voldoende geld meer beschikte om haar
WEERBERICHT
Verwachting tot hedenavond.
SCHRAAL WEER
Zonnig, maar schraal weer. Mati
ge tot vrij krachtige wind tussen
Oost en Zuid-Oost. Iets hogere
temperaturen dan gisteren.
DINSDAG: Zon op 651 ondei
18.47. Maan op 7.08, onder 22.17
vliegreis naar Cairo vooruit te betalen.
Vrienden van ex-koning Faroek zeiden
echter, dat deze Narriman voor haar
vertrek een aanzienlijke som gelds nad
overhandigd. Ook verklaarden deze
vrienden, dat Faroek zeer ontdaan was
over het vertrek van zijn echtgenote
Faroek heeft opdracht gegeven zijn
zoontje, koning Foead II, in zijn villa
buiten Rome scherp te bewaken.
Het Tweede Kamerlid de heer Wei
ter 'KNP.) heeft aan de minister
president (dr Drees) het volgende ge
vraagd:
1. Is het waar, dat de Nederlandse
regering nu al geruime tijd twee van
Wm Muller en Co. gecharterde vlucht-
schepen. de „Willem 1" en de ..Willem
2" vaarklaar laat houden in de haven
van Hellevoetsluis. elk met een gezag
voerder en een kernbemanning aan
boord?
2. Zo ja. is de regering bereid de
Kamer mededeling te doen omtrent de
bedoeling van genoemde maatregel?
Tijdens de voorjaarsbeurs van Dins
dag 17 tot en met Donderdag 26 Maart
1953 zullen dagelijks behalve on Zondag
?2 Maart enige extra treinen rijden. In
lichtingen hierover worden gegeven op
de stations.
plan vijf punten, met name: 1. De da
tum van voltooiing der Kanaalzone; 2.
De toekomst van de militaire bases al
daar; 3. De verdediging van het midden
Oosten; 4. Het versterken van de Egyp
tische economie en 5. De opbouw van de
militaire macht van Egypte.
De besprekingen, die Zaterdag begon
nen, zijn gisteren voortgezet. Naguib
ontving eerst de Britse ambassadeur.
Stevenson. Zij spraken behalve over
bovengenoemd plan ook over de Soeda-
nese kwestie- De Amerikaanse ambas
sadeur werd later eveneens door Na
guib ontvangen, dit ondanks het feit.
dat de Egyptische minister van Bui
tenlandse Zaken had gezegd, dat Ame
rika niet als derde partij bij de onder
handelingen kan worden aanvaard. De
Amerikaanse ambassadeur besprak vnl.
de kwestie van economische hulp aan
Egypte met Naguib. In officiële krin
gen te Cairo zegt men, dat deze week
een overeenkomst tussen Egypte en de
V. S. zal worden getekend, volgens
welke Egypte Amerikaanse steun zal
ontvangen bij de uitvoering van een
groot plan voor de ontwikkeling van
de landbouw.
Zaterdagnacht hoorde een agent van
politie gerinkel bij een juwelierswin-
kel in de Boekhorststraat te 's Graven-
hage. Hij zag zich daar twee mannen
ophouden, die bij zijn nadering de
vlucht namen. De agent zette hen na en
wist één hunner te pakken te krijgen,
de 25-jarige bode P, M. V. Deze werd
meegenomen en in verzekering gesteld.
Naar de tweede wordt nog gezocht. Bij
onderzoek bleek, dat de mannen de
etalageruit van de juwelierswinkel had
den vernield en uit de etalage zes gou
den herenhorlogebanden hadden ont
vreemd ter waarde van f 2500. Bij de
vlucht had het tweetal de banden weg
geworpen, doch alle zijn teruggevonden.
Zaterdagmiddag is de negenjarige R-
van N. te 's Gravenhage in de Geranium-
straat van de treepplank van een rijden
de vrachtauto gevallen, onder de achter
wielen terechtgekomen en ter plaatse
overleden.
De chauffeur van de vrachtauto, de
27-jarige J. V, uit 's Gravenhage, moest
steeds in de Geraniumstraat met zijn
auto heen en weer rijden. Herhaaldelijk
klommen er dan jongens op de wagen
en V. heeft de jongens herhaaldelijk ge
waarschuwd dat te laten.
Het stoffelijk overschot van de knaap
is naar een ziekenhuis vervoerd.
£)E Opperste Sovjet (het Russische parlement) kwam gisteren voor een
vierde en buitengewone zitting in de witte marmeren zaal van het Kremlin
te Moskou bijeen. De samenstelling van de nieuwe regering (gevormd na
Stalin's dood) werd goedgekeurd. De opvolger van Stalin, Georgi Malenkov,
hield een toespraak, waarin hij zeide, dat de regeringshervorming (het aantal
ministers werd van 51 teruggebracht op 25), die o.a. consolidatie van het gezag
beoogt, met Stalin was besproken en diens goedkeuring had gekregen.
Malenkov verklaarde voorts: "Ieder land, dat opkomt voor de belangen van de
vrede, de Ver. Staten inbegrepen, kan verzekerd zijn van de standvastige vredes
politiek van de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie zal vriendschap met China en de
volksdemocratieën consolideren.
F\E vergadering begon precies om twee
uur. Rechts van Malenkov zat Beria
links Molotov. Toen Malenkov en de
andere leden van de regering binnen
kwamen, stond men op en juichte. Voor
zitter van de bijeenkomst was Jasnov,
burgemeester van Moskou.
Achter Malenkov stond een levens
groot standbeeld van Lenin, Malenkov
was in een eenvoudige tuniek gekleed.
Beria en Molotov waren in burgerkle
ding. In de diplomatieke loges hadden
vertegenwoordigers van meer dan veer
tig landen plaats genomen. Er waren
televisiecamera's in de zaal opgesteld.
Ter nagedachtenis van premier Sta
lin stonden de afgevaardigden in stilte
op. Ook het overlijden van Gottwald,
de president van Tsjecho-Slowakije,
werd op deze wijze herdacht. De afge
vaardigden keurden een condoleantie-
resolutie goed.
Beria stelde voor Malenkov „een ta
lentvolle volgeling van Lenin en Sta
lin" tot voorzitter van de raad van mi
nisters (premier) te benoemen. De afge
vaardigden juichten daarop luid. Daar
na diende Malenkov officieel de lijst
van de nieuwe ministers in. De vergade
ring bekrachtigde deze.
„Izwestia", het orgaan van de Sovjet
regering, drukte Zondag een artikel van
luitenant-kolonel Zjadof af, waarin ge
zegd wordt, dat de Sovjet-strijdkrach
ten gereed staan „om iedere agressor
een vernietigende slag toe te brengen
bij de eerste oproep van de communis
tische partij en de Sovjet-regering" De
Sovjet-Unie is thans sterker dan ooit te
voren. Zij is thans meer dan ooit in
staat iedere beproeving te weerstaan, al
dus „Izwestia".
Tot Zaterdagavond was bij het Na
tionaal Rampenfonds f 81.4 millioen
binnengekomen. Stand actie „Beurzen
open, dijken dicht" thans f 3.660.934.67
In Enschede werd Zaterdag ruim een
millioen ontvangen w.o. een half mil
lioen uit Hengelo. Melissant (1500 in
woners) op Goeree. zelf zwaar getrof
fen, bracht niet minder dan f 20.000.
bijeen voor het NRF.
Volgende week zal de geëvacueerde
bevolking van de gemeente Krabbendijke
op eigen risico mogen terugkeren.
De laatste overlevende van de om»
laag geschoten Britse Lincoln-bommen*
werper is in een ziekenhuis in Oost-
Duitsland overleden. Het aantal slacht-
ofers is daarmede tot zeven gestegen.
De Russische autoriteiten hebben Za
terdag de stoffelijke resten van vijf
leden van de Britse luchtmacht aan
Britse militairen overgedragen. De lij
ken werden aan de grens overgegeven
en naar het Britse militaire hospitaal
te Hamburg vervoerd.
Het Britse ministerie voor de Lucht
macht heeft Zaterdag bekend gemaakt,
dat Gron<-Brittannië zijn cefenvlieg-
tuigen gedurende de luchtmachtoefe
ningen, die tussen 16 en 22 Maart in
West-Duitsland worden gehouden, ten
volle zal bewapenen en ze, zo nodig,
door jagers zal laten dekken.
Het Britse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft Zaterdagochtend bekend
gemaakt, dat de Britse regering een
nota heeft ontvangen van de Franse
regering met betrekking tot de deelne
ming van Engeland aan de Europese
Verdedigings Gemeenschap. De nota is
een antwoord op het memorandum van
de Engelse regering na het jongste be
zoek van Mayer en Bidault aan Lon
den.
In welingelichte kringen is te ver
staan gegeven dat de nieuwe Franse
nota tevredenheid uit over het positieve
aspect van enkele punten in het eerste
Britse antwoord, in het bijzonder met
betrekking tot een nauwere politieke
samenwerking tussen Engeland en de
EVG. Aan de andere kant zou de Fran
se regering zich teleurgesteld tonen
over het feit, dat Engeland tot dusver
zich niet sterker heeft kunnen binden
tot het handhaven van een zeker aan
tal divisies in Europa of het zenden van
divisies in het geval Frankrijk troepen
naar gebieden buiten Europa zou moe
ten sturen.
HOOFDCONDLTTEUR OVERLEDEN
AAN ZIJN VERWONDINGEN
De 60-jarige hoofdconducteur F. J. V.
uit Rotterdam, die Dinsdagochtend op
het Centraal Station te Amsterdam tus
sen een reeds in beweging zijnde trein
en het perron was gevallen, is aan zijn
bekomen verwondingen overleden.
Op het station Horst (L.) werd de
spoorwegarbeider K. door een locomotief
gegrepen en gedood. Hij laat een vrouw
en zes kinderen achter.
QE Britse ministers van Buitenlandse
Zaken en Financiën, Eden en Butler,
zijn, na enige tijd in Washington be
sprekingen te hebben gevoerd met de
nieuwe Ameiikaanse regering en pre
sident Eisenhower, te Londen terugge
keerd. Butler verklaarde op het vlieg
veld na aankomst; „Wij zijn met iets
begonnen, dat niet alleen voor ons,
maar voor de gehele vrije wereld met
inbegrip van Europa het Britse Ge
menebest, van waarde zal zijn. De
De secretaris generaal van de O.E.ES. (Organisatie voor Europese samen
werking op economisch gebied) heeft aan de betreffende chefs van da
permanente delegaties van Engeland, België en Nederland cheques over
handigd, die een waarde vertegenwoordigen van ruim 1 millioen francs.
Het geld dat werd ingezameld werd bij personeel van genoemde organisatie
is bestemd voor leniging van de nood der watersnoodslachtoffers in deze
landen. ]hr. Tjarda van Starkenborcb Stachouwer neemt de cheque welke
voor ons land bestemd is, in ontvangst.
Amerikaanse regering is onder de in
druk gekomen van de verbetering in
het sterlinggebied."
Tevoren had Butler te Ottawa (Ca
nada) gezegd, dat Canada een histo
rische rol zal gaan spelen als schakel
tussen het Gemenebest en de Verenig
de Staten in de campagne tot vergro
ting van de wereldhandel. De nieuwe
Amerikaanse regering, zo zeide hij,
staat geheel aan onze zijde in onze
vastbeslotenheid de handel tot uitbrei
ding te brengen en vrijer te doen ge
schieden. Eden verklaarde de overtui
ging te hebben, dat Engeland en de
V. S. op dit ogenblik dichter bij el
kaar waren in vele kwesties, die alle
delen van de wereld raken. Wij moeten
thans met onze Europese vrienden over
hetzelfde onderwerp van gedachten
wisselen. De beide Britse ministers
zullen op de a.s. bijeenkomst van de
Organisatie van Europese Econom'scho
Samenwerking te Parijs op 23 Maart
verslag uitbrengen.
Eden verklaarde, dat tijdens het be
zoek van maarschalk Tito aan Enge
land gehoopt wordt enige vordering te
maken in het verbeteren van de be
trekkingen tussen Zuid-Slavië en Italië.
Voorts maakte hij bekend, dat hij voor
de a.s. vergadering van de N.A.V.O. in
April, een reis zal gaan maken naar
Griekenland, Turkije en Italië.
Het Japanse Lagerhuis heeft Zater
dag een motie van wantrouwen tegen
de liberale regering van premier Jos
jida aangenomen met 229 tegen 218
stemmen. Aanvankelijk besloot de re
gering af te treden doch later werd
bekend gemaakt, dat Josjida het parle
ment zal ontbinden. Een datum voor
nieuwe verkiezingen is vastgesteld op
19 April.
Josjida verloor de meerderheid in bet
Lagerhuis, doordat twintig afgevaardig
den van zijn partij voor het stemmen
over de motie bekend maakten uit de
liberale partij te zijn getreden. Daar
mede verviel zijn meerderheid In het
Lagerhuis. Deze „rebellen" hebben een
nieuwe politieke groep gevormd.
Volgens Moskouse bladen zijn meer
dan 870 millioen exemplaren van de
werken van Stalin gedrukt. De geschrif
ten zijn in 101 talen verschenen.