Tweede Kamer zette de tanden
het ontwerp Zondagswet
Prins Bernhard
naar de V.S.
Nederland zal snel gevolgen van
watersnood te boven komen
TITO ZAG BIJ DEMONSTRATIE
TWEEMETEORS NEERSTORTEN
Exira wachtposten bij de Britse
ambassade in Brussel
N
arriman nog niet naar Cairo?
Ifll Oudste Zeeuw in de bloemetjes
Principieel fel omstreden kwestie
weerbericht
Zware aardbeving
in Turkije
V.S. protesteren
in Moskou
Donderdag 19 Maart 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSË DAGBLADEN 78e Jaargang No. 11671
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Geen gemakkelijke taak
voor minister Beel
HET RAMPENFONDS
Een kwart millioen
uit Canada
Overeenkomst met Israël
door Bondsdag aanvaard
Weer contact Bonn-Cairo
Goederenwagons
geëuropeïseerd
IVF1 vele argumenten kwam de heer
Ritmeester op voor de sport op
Zondag. Hij vreesde tal van uitleg- en
toepassingsmoeilijkheden bij de aan
vaarding van dit ontwerp. Zo is be
paald, dat gerucht, over grotere af
stand dan 200 meter hoorbaar, verbo
den is. Hoe moet dit nu bij interland-
voetbalwedstrijden? De huidige situatie
is zijns inziens in deze bevredigend en
levert weinig moeilijkheden op.
Miriella weer met olie
uit Abadan vertrokken
Minister van Ecönomische Zaken:
Kolen maximaal vier a
vijf procent duurder
NEDERLANDERS SLOEGEN
CHINESE AANVAL AF
Maarschalk eerde de
gevallen vliegers
Vrees voor demonstratie
i.v.m. bouw luchtbasis
Tweede Kamer aanvaardt
wetsontwerp dijkherstel
Britten haalden wrak van
Lincoln uit Ocst-Duitsland
Berisping voor Picasso
Eerste kievitsei
Mogelijk oppositie bij
het leger
Jongen (13 |aar) schoot
moeder en zusje dood
Directie:
j. 8IJLs>ma eD C KRAK
Hoofdredacteur:
a M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Oen Helder
postgirunummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
r 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f 0 49
f J
1^1iIi Ds Fokkema zette u
(Van onze parlementaire redacteur)
J^A herhaald uitstel heeft de Tweede Kamer gistermiddag dan toch een begin
gemaakt met de openbare behandeling van het principieel fel omstreden
wetsontwerp, houdende voorschriften ter wegneming van beletselen voor de
viering van en ter verzekering van de openbare rust op Zondag. Dit wetsont
werp werd bijna twee jaar geleden ingediend door de toenmalige minister van
Binnenlandse Zaken, mr Van Maarseveen, ter vervanging van de van 1 Maart
1815 daterende Zondagswet, die al zeer lang niet meer werd toegepast. Terecht
is deze Zondagswet dan ook een heel sprekend voorbeeld genoemd van een wet,
die op onwettige wijze is afgeschaft. Verschillende pogingen in deze ongewenste
toestand wijziging te brengen faalden: nimmer werd een openbare behandeling
van ingediende ontwerpen bereikt. Dat dit met het thans aanhangige ontwerp
wel het geval is, zal zijn verdediger, minister Beel, zeker steun geven bij zijn
overigens niet gemakkelijke taak.
11ITERAARD houdt het thans aan de
orde zijnde ontwerp alleen verbo
den in. Het zou immers de overheid
niet passen ten aanzien van een gewe
tenskwestie - en dat is de Zondagshei
liging toch - met geboden te komen!
Deze verboden en beperkende bepa
lingen betreffen, gelijk men zich zal
herinneren: het maken van gerucht,
het verrichten van arbeid, het organise
ren en bijwonen van en het meedoen
aan openbare vermakelijkheden, het
houden van politieke optochten en bij
eenkomsten.
Inzake de laatste twee onderwerpen
maakt het ontwerp een onderscheid
tussen de uren voor en na 1 uur Zon
dagmiddag. Openbare vermakelijkheden
en politieke optochten zijn slechts ver
boden voor 1 uur. al kan een gemeen
teraad deze ook na dat tijdstip verbo
den verklaren.
In verband met de openbare verma
kelijkheden is voorts van groot belang
het zeer aangevochten artikel 4 van
Der 1 Maart zijr de werkzaamheden
van het Ned. Watersnoodcomité in
Canada stopgezet. De in dit land wo
nende Nederlanders brachten ten bate
van het Rampenfonds een bedrag van
75.000 dollar (ongeveer een kwart mil
lioen gulden) bijeen. De hoofdartike
len, die de dagbladen in Canada aan de
stormramp wijdden, getuigden alle
van oprecht medeleven. Een bijzondere
plaats ruimde men voortdurend in
voor het algemeen diep bewonderende
optreden van de Koninklijke familie
na de ramp. Daaruit bleek ook de
warme genegenheid, die in Canada
steeds voor Nederland wordt gevoeld.
In het Nat.Rampenfonds was tot gis
teravond een bedrag gestort van f 82.6
millioen.Een stijging van een dag met
300.000.De directeur van het
Fonds, Luit.-generaal b.d. P. Alons,
verklaarde gisteravond in een radio-
ir.terview opnieuw, dat de schade in
de persoonlijke sfeer in het rampge
bied minstens f 125 millioen bedraagt.
Tot nu toe is in hoofdzaak collectieve
hulp geboden b.v. voor transport, voe
ding en verzorging van geëvacueer-
den en redders in de eerste tijd na de
ramp, het inrichten van noodhospita
len en noodverblijven, de uitzending
van hulpcolonnes, gezinsverzorgsters,
Maatschappelijke werksters en vacan-
tieuitzending van kinderen.
Met de individuele hulp in groot
verband kan eerst worden begonnen
als de geëvacueerden naar hun woon
plaatsen terugkeren en op de plaatsen,
waar de terugkeer thans reeds is in
gezet. Hier is een begin gemaakt met
oe uitbetaling van de bekende 50 pet.
op de huisraadschade dan wel voor
schotten daarop.
De Westduitse Bondsdag heeft giste
ren met 238 tegen 34 stemmen en bij 86
onthoudingen in derde lezing de schade-
vergoedingsovereenkomst met Israël
goedgekeurd.
De overeenkomst gaat thans ter be
handeling in tweede lezing naar de
Bondsraad (Eerste Kamer). Dit stadium
jh de ondertekening door president
uss zullen naar verwachting slechts
een formaliteit zijn.
,;Pe Westduitse en Egyptische rege-
el? Z1)n overeengekomen de onlangs
n economische besprekingen
te zetten. Ook is Bonn bereid met
li-, Arabische staten onderhande
lingen te voeren.
Verwachting tot hedenavond.
ZACHTER
J" de ochtend op vele plaatsen
mist. Overigens zonnig weer met
2ïejj het algemeen hogere mid-
agtemperaturen dan gisteren.
Matige wind tussen Noord-Oost
en Oost.
Zon °P 6 44' onder
ra.ad. Maan op 8.28. onder 1.09
het ontwerp, dat onder meer bepaalt:
,.Ten aanzien van openbare vermake
lijkheden waarvan redelijkerwijze geen
beletselen voor de viering van de Zon
dag en geen verstoring van de openba
re rust op de Zondag zijn te duchten
kan bij algemene maatregel van be
stuur worden bepaald dat zij niet als
openbare vermakelijkheden in de zin
van deze wet zullen worden be
schouwd". Met andere woorden: derge
lijke vermakelijkheden, door de Kroon
aan te Wijzen, zullen niet verboden zijn
en ook door gemeenteraden niet ver
boden kunnen worden.
Tegenover deze en andere besprekin
gen voor de gemeenteraden om de Zon
dagsrust uit te breiden, staat de be
voegdheid van de burgemeester, die in
samenwerking met de raad wel onthef
fing zal kunnen verlenen van het ver
bod om voor 1 uur openbare vermake
lijkheden te organiseren.
Het zijn met name de bepalingen
van artikel 4. die het sterke misnoegen
hebben gewekt van het protestants-
christelijke volksdeel, dat hier in ver
gelijking met de toch al niet als be
vredigend beschouwde huidige situatie
nog een achteruitgang in ziet.
Het vrijzinnige volksdeel daarente
gen acht ook het thans voorgestelde in
verschillende opzichten nog te eng, ter
wijl de rooms-katholieken naar hun
eigen woorden een centrum-positie in
nemen.
Zo waren dan de voorwaarden voor
een zeer principieel en typisch Neder
lands parlementair debat Woensdag
middag in alle opzichten aanwezig!
Alle vijf sprekers, van deze middag
- de heren Maenen (KVP). Ritmees
ter (VVD). Krol (CH). Fokkema (AR)
en Weiter (KNP) - gingen meer of
minder uitvoerig in op de lange lijdens
weg van dit ontwerp, alsmede op de
geschiedenis van de Zondagswetten.
Zelfs een wet uit het jaar 341 werd
hierbij in het geding gebracht. Maar
terwijl de heer Maenen de wet van
1815 als een dode wet beschouwde, die
omdat zij niet meer wordt nageleefd
dient te verdwijnuen of althans gewij
zigd te worden, achtte de heer Ritmees
ter deze situatie nog zo slecht niet. De
heer Krol zou zijn stem aan dit ont
werp niet onthouden: zijn fractie had
liever dit ontwerp, dat nageleefd kan
en moet worden, dan de toestand van
het ogenblik.
IN Amersfoort is men begonnen
met het merken van de 3750 goede
renwagons, die Nederland ter be
schikking stelt van de Europese goe-
derenwagonpool. De wagens, die toe
behoren aan tien Europese landen
en waarvan het aantal totaal 160.000
bedraagt, zullen alle worden voor
zien van het opschrift „EUROE" en
kunnen door alle deelnemende lan
den worden gebruikt, ongeacht wie
de eigenaar is. Het ene Europa
groeit!
Ds Fokkema zette uitvoerig uiteen,
dat een wekelijkse rustdag niet iets
specifiek christelijks is. maar reeds lu
de Schepping verankerd ligt. Met klem
verwierp hij de Oud-Testamehtische
Zondagsrust en stelde hiervoor de
Nieuw-Testamentische Zondagsheiliging
in plaats. Het handhaven der rust is
slechts middel tot het deel: de heili
ging. Deze kan en mag echter niet wor
den afgeperst met Overheidsdwang, die
tot een dood en dodend farizeïsme zou
voeren. Met de publieke rust als norm
- Calvijn - zal de overheid de heiliging,
die een zaak der harten is, zoveel mo
gelijk moeten bevorderen.
De opvatting van de heer Krol over
de taak van de overheid in deze stem
de hier in grote lijnen mee overeen,
terwijl de heer Maenen stelde, dat de
overheid naar mate van haar krachten
heeft mede te werken aan de verbrei
ding van de godsdienst.
De sport
(Zie verder elders In dit blad)
Seismografen aan beide zijden van de
Atlantische Oceaan hebben gisteravond
een zware aardbeving in Turkije gere
gistreerd. Uit Ankara zelf wordt ge
meld. dat zich in Centraal en Westelijk
Turkije een krachtige aardbeving heeft
voorgedaan. In Istanbul en Smyrna is
de bevolking in paniek de straat opge-
hold. Gevreesd wordt voor zware scha
de en verlies aan mensenlevens. Bij
Florence in Italië geraakte een seismo
graaf onklaar door de hevigheid van
de schok. Nadere berichten ontbreken
nog.
JAN KIP uit Dreischor (Schouwen)
de oudste evacué uit het overstroom
de gebied, vierde gisteren in de
Diacones reninrichting te Dordrecht
zijn honderd en tweede verjaardag.
Namens de gemeente Dordrecht
werd hem, zoals ge ziet, een prach
tige taart met 102 kaarsjes aange
boden.
In vrij dichte mist is Prins Bernhard
gisteravond om vijf minuten over tien
met het lijntoestel van de KLM naar
New York vertrokken. De Prins wordt
vergezeld door zijn particulier secreta
ris, dr F. A. de Graaf, en door de adju
dant in buitengewone dienst van H.M.
de Koningin, majoor-vlieger G. Son-
derman. Hij werd o.m. uitgeleide ge
daan door minister Luns.
Prins Bernhard zal een bezoek van
twaalf dagen aan de Verenigde Staten
brengen. Hij zal hierdoor in de gele
genheid zijn de afspraken na te komen,
die hij vanwege zijn plotselinge ver
trek uit New York in verband met de
watersnood moest afzeggen. De Prins
heeft een persoonlijke boodschap van
Koningin Juliana bij zich voor presi
dent Eisenhower. Hij zal bovendien in
zijn functie van voorzitter van het
Nationaal Rampenfonds de gelden, die
in de V.S. voor de watersnood zijn
ingezameld, in ontvangst kunnen
nemen.
De Italiaanse tankboot „Miriella" is
gisteren wederom met een lading olie
uit Abadan vertrokken. Zü vaart voor
de Italiaanse oliemaatschappij „Supor".
DE minister van Economische Zaken
heeft gistermiddag bij de voortge
zette behandeling van de begroting
van zijn departement in de Eerste
Kamer verklaard, dat Nederland in
grote trekken zijn economische kracht
heeft hervonden, zodat het snel de ge
volgen van de watersnood te boven zal
kunnen komen. Daarnaast zal Neder
land nog zijn kracht kunnen geven
aan de grote taken, die wachten.
Ten aanzien van de kolenprijzen ver
klaarde de minister, dat deze na 1 April
gebaseerd zullen moeten zijn op de
beslissing van de Hoge Autoriteit der
Kolen- en Staalgemeenschap. Maximaal
zal voor Nederland een prijsverhoging
van vier tot vijf procent worden door
gevoerd, hoofdzakelijk voor industrie-
kolen. Enkele huisbrandkolen zullen
misschien goedkoper worden, met name
nootjes 4 en 5, de s-kolen en de magere
kolen.
Wat betreft de industrialisatie zei de
minister, dat Nederland in de komende
jaren voor een historische opgave staat.
Voor 150.000 tot 175.000 arbeiders zullen
nieuwe plaatsen in het arbeidsproces
moeten worden gevonden. Dat komt
d
neer op twintig fabrieken van duizend
man per jaar.
De begroting van Economische Zaken
en van de Staatsmijnen werd z.h.s. vast
gesteld, met aantekening, dat de C.P.N.-
fractie tégen was.
Nederlandse troepen bü de Ameri
kaanse tweede divisie aan het Koreaan
se front hebben een aanval van twee
honderd Chinezen op Hook Ridge, aan
de Westelijke sector, afgeslagen, aldus
heeft het achtste leger medegedeeld.
Hook Ridge is een sleutelpositie aan de
traditionele invalsweg naar Seoel.
gij een vliegdemonstratie op het vliegveld van Duxford, nabij Cambridge,
ongeveer 90 km. ren Noorden van Londen, die werd gehouden voor maar
schalk Tito, zijn twee Meteor-straaljagers tegen elkaar gebotst en in brand
gevlogen. De beide piloten kwamen om het leven. De toestellen kwamen op
twee km. van de plaats waar Tito, die van zijn stoel opsprong, was, op de grond.
Toen de twee overblijvende jagers van de formatie op het vliegveld terugkwamen
stond de maarschalk weer op en salueerde. De burgers stonden op en ontblootten
het hoofd. Tito verzocht tot twee maal toe de demonstratie verder af te gelasten,
doch vertegenwoordigers van de RAF wilden hier niet op ingaan
VOOR het ongeluk met de Meteors
had de maarschalk een demonstratie
aanschouwd met een Canberra-stfaal-
bommenwerper. Het toestel naderde
Tito tot op een afstand van honderd
meter. Hij toonde zich ervan onder de
indruk. Het Joegoslavische staatshoofd
heeft ook nog de doorbreking van de
geluidsbarrière bijgewoond door een
„Hawker Hunter" en een Supermarine
Swift. Deze toestellen doken met een
snelheid van 1300 km omlaag. Hierbij
klonken de knallen, die men bij het
doorbreken van de barrière hoort.
Tenslotte werd het laatste deel der
demonstratie op verzoek van Tito toch
afgelast „uit eerbied voor de omgeko
men vliegers". Het betrof hier een
actie, waarbij vliegtuigen raketten zou
den afvuren.
Na afloop ging de maarschalk naar
Cambridge, waar hij in de universiteit
een tentoonstelling van oude bijbels
bezichtigde. Daarna keerde hij naar
Londen terug voor een diner met
Churchill. De veiligheidsmaatregelen
waren iets minder streng dan in het
begin van Tito's bezoek.
Geruchten als zou Tito ook een be
zoek aan de Ver. Staten brengen, zijn
nog niet bevestigd.
Gisternacht zijn bü de Britse ambas
sade te Brussel bijzondere wachtposten
uitgezet. Ook de ingang 'an het con
sulaat werd bewaakt. Het hoofdkwar
tier van politie zeide „op verlrouvvelüke
instructies" te handelen.
In sommige kringen meent men. dat
gevreesd werd voor demonstraties van
„extreme nationalisten" wegens het ra
tificeren door de Senaat van een ver
drag. volgens hetwelk Groot-Briüannië
De Tweede Kamer nam gisteren zon
der hoofdelijke stemming het wetsont
werp, houdende regelen betreffende
noodvoorzieningen voor het dijkherstel,
aan. Op grond van het vertrouwen, dat
hü in minister Algera stelde, bad bü
de replieken de heer Den Hartog 'VVD)
verklaard vóór te zullen stemmen. Mi
nister Algera onderstreepte in zijn ant
woord nogmaals, dat de noodtoestand
f°t een samentrekken van alle beschik
bare krachten en materiaal noopt.
De wrakstukken van de Britse Lin-
coln-bommenwerper, die vorige week
bij de Oostduitse grens door Russische
jachttoestellen werd neergeschoten, zijn
gisteren met drie vrachtauto's van de
R AF. ujt Oost-Duitsland naar de lucht
basis Celle overgebracht. De Britten
stonden bij hun tocht over Oostduits
grondgebied onder strenge bewaking
van Oostduitse politie en Russische mi
litairen.
een luchtbasis nabij Antwerpen mag
bouwen. De basis, waarvan de kosten
op 140 millioen gulden worden geraamd,
beslaat een gebied van 16 vierkante ki
lometers. Ongeveer 2000 Belgen zijn er
te werk gesteld en er bevindt zich reeds
een klein aantal Britse militairen.
Een functionaris van de politie zei
later, dat het hier slechts een voorzorgs
maatregel betrof. Men had slechts vage
geruchten vernomen doch het was beter
voorzorgsmaatregelen te nemen. Er was
geen reden tot ongerustheid. De extra-
bewaking zou spoedig opgeheven wor
den.
De Westduitse Bondsdag heeft met
193 tegen 178 stemmen een commissie
ingesteld, die een nieuwe kieswet zal
ontwerpen.
Over incident bij Siberië
LIET Amerikaanse ministerie van
BuitenL Zaken heeft gemeld, dat
de ambassade der V. S. te Moskou een
protestnota heeft overhandigd naar
aanleiding van een aanval van een
Russische MIG-straaljager op een
Amerikaans verkenningsvliegtuig ge
durende het weekeind. Het Ameri
kaanse toestel bevond zich, volgens de
nota, ten minste veertig km van Sov
jet-Russisch gebied. De V. S. eisen
maatregelen om herhaling van derge
lijke incidenten te voorkomen, alsmede
disciplinaire maatregelen tegen dege
nen, die voor de aanval verantwoor
delijk zijn.
Luit.-kol. Robert Rich, commandant
van het aangevallen vliegtuig vertelde,
dat twee Migs op veertig km uit de
kust van Siberië achter hem aankwa
men. Hij gaf de piloot bevel weg te
duiken in een wolkenbank. Terwijl
men daartoe overging, dook een der
Sovjet-jagers onder de bommenwer
per door en vuurde tot viermaal toe.
De Amerikaanse kanonnier schoot
daarna op de MIG, toen deze zich op
een afstand van ongeveer vierhonderd
meter bevond.
Het secretariaat van de Franse com
munistische partij heeft de bekende
kunstenaar Pablo Picasso berispt voor
een tekening die hij van Stalin heeft
gemaakt en die is afgedrukt in het
communistische weekblad „Les Lettres
Frangaises".
De landbouwer J. W. Vrijhoef,
Laapeerseweg 9, Leusden onder
Amersfoort) heeft gisterochtend op
zijn land twee kievitseieren gevon
den. Hij heeft deze, als de eerste
van dit jaar, traditiegetrouw onmid
dellijk op paleis Soest dijk aan H.M
de Koningin doen offreren.
VAN gewoonlijk betrouwbare züde in
de omgeving van ex-koningin Nar-
riman van Egypte wordt vernomen,
dat het zeer onwaarschijnlijk is, dal
N arriman en haar moeder vandaag
zoals In het voornemen lag naar
Cairo zulle i vertrekken. Volgens deze
zegsman heeft Narriman verklaard, dat
zij niet zal vertrekken met het Passa
gi- rsvliegtuig, waarin plaatsen voor
haar en haar moeder zijn gereserveerd
Een reden, die te Genève wordt ge
noemd voor het uitstel, is de krachtige
oppositie van een groep republikeinse
officieren ir de omgeving van de
Egyptische premier Naguib Deze of-
fcieren, zo wordt gezegd, zien in Nar
nmans terugkeer de eerste stap naai
de terugkeer van de kleine koning
Foead 6
Aangenomen wordt, dat de Egypti
sche zaakgelastigde te Bern Narriman
op last van Cairo in overweging heeft
gegeven haar reis uit te stellen zolang
de toestand in Egypte niet opgehel
derd is.
Drama in de V S.
^e'3ron in de Amerikaanse staat
riebraska heeft een 13-jarige jongen
rijn pleegmoeder en zijn vyfjarig zusje
doodgeschoten, omdat hij geen toe!
stemming kreeg om bij de buren naar
de televisie te kijken. Na zijn d!ad"Lp
de jongen acht kilometer ver naar een
buurman, waar hij drie uur naar een
televisie-uitzending keek.