Franco werkt aan de verburgerlijking
van het militair bestuurssysteem
In het land van de Regenkoningin
Bizarre historie van een barbaars geslacht
Caudillo in procenten: 50°l0 beroepsofficier, 25°l0 monnik
El
1510 huisvader en 10°l0 handig zakenmannet/e
r\ERTlEN JAAR GELEDEN zullen weinigen hebben verwacht, dat generaal Francisko
Franco, bij leven en welzijn, m 1953 nog in het zadel zou zitten. Ondanks de vele
buitenlandse speculaties, dat el caudillo onder de druk der internationale politieke
ontwikkeling van het toneel zou moeten verdwijnen, is hij nog altijd „el iele del estado".
het staatshoofd. Deze functie heeft hij zelf grondwettelijk vastge egd.
Herstel van monarchie uitgewerkt
in politiek testament
D'
Naar hel Heilige Meer van Afrika (VIII)
Sïtt. s£
1
Fascisme sferfi nu een
natuurlijke dood
ScHeepvaartberichten
DUITSERS WERKEN AAN
DE AFSLUITDIJK
Een
Koningsmaal
DONDERDAG 2 APRIL 1953
(Van een bijzondere medewerker)
GENERAAL FRANCO, de onbetwiste militaire dictator van Spanje, heeft
geluk gehad. Na laren van laveren heeft hij wind in de zeilen gekregen.
Het is echter niet helemaal aan geluk te danken, dat hij een opmerkelijke plaats
in Spanje's bewogen geschiedenis heeft ingenomen. Franco bezit persoonlijke
eigenschappen, waardoor hij zijn positie langzaam maar zeker heeft gebarrica
deerd en uitgebouwd. Hij heeft geen risico's genomen en zich zo weinig mo
gelijk blootgegeven. Hij heeft geen snelle, overhaaste besluiten genomen. Hij
placht tergend langzaam te werken. Men heeft hem daarom het genie van het
geduld genoemd. Het Spaanse volk wacht bijvoorbeeld nog steeds op een ver
zoeningsgeste van de zijde van het regiem. Het vraagt zich af, wanneer „de be
zetting door eigen soldaten en generaals" wordt opgeheven. Het gehele tand
slaat nog onder militaire bewaking. Voor publieke gebouwen, banken, villa's
van hoge functionarissen, op de spoorwegstations, in de treinen, op wegen en
bergpaden, in grensplaatsen en havens ziet men soldaten met zulke sterke argu
menten als karabijnen en machinegeweren over de schouder.
WAAROM HOUDT Franco dat
kostbare en omslachtige veilig
heidsapparaat op de been? In
grote trekken kan men het aldus ver
klaren. Na de burgeroorlog zette Fran
co de politieke structuur van zijn land
op zij en koos de weg van de geringste
weerstand: de militaire dictatuur. De
uitzonderingstoestand werd afgekon
digd en een uitgebreid bewakingssy
steem werd in het leven geroepen om
het communisme en de linkse opposi
tie te neutraliseren.
Franco pacificeerde zijn land, zoals
een bevelhebber van bezettingstroe
pen het doet. Alle politieke activiteit
werd verboden, alle belangrijke plaat
sen, gebouwen en vitale centra kwa
men onder streng militair toezicht te
staan. Hieruit blijkt, dat Franco niet
als een ervaren politicus, maar als een
legercommandant te werk is gegaan.
Hij koos de eenvoudige, plompverloren
korporaalsmethode.
Dit heeft het volk veel ongerief, be
perkte bewegingsvrijheid en onnodige
last bezorgd, maar door deze tactiek
is de communistische infiltratie prac-
tisch uitgebleven. De ruim 8000 com
munisten die thans nog in Spanje
moeten zijn, zijn tot werkloosheid ge-
doend en derhalve zijn ze onbruik
baar voor Moskou.
De zogenaamde uitzonderingstoe
stand bestaat in feite nog. Voor het
gemak? Misschien, maar het ligt meer
voor de hand, dat Franco er mee in
zijn maag zit. De oorspronkelijke opzet
van het regiem had een zuiver mili
tair karakter. Maar nu de „nationale
revolutie" gestabiliseerd is, is het een
gecompliceerd probleem geworden hoe
het stramme, eigenlijk geconserveerde
en ouderwetse militaire bestuurssy
steem verburgerlijkt moet worden.
Principieel is Spanje zover gevorderd,
dat het ernstig rekening wil houden
met enkele politieke en sociaal-econo
mische richtlijnen, die in onze landen
dagelijks brood zijn. De grote moeilijk
heid is echter, hoe deze op de speci
fiek Spaanse toestanden af te stem
men. Generaal Franco zelf hoeft zijn
grijs costuum maar aan te trekken om
een gedemobiliseerde indruk te ma
ken, maar daarmede is hij niet klaar.
Niet populair
AFGEZIEN VAN de trek van be
scheiden bonhommie, die Franco
zich de laatste tijd heeft aange
leerd, vraagt men zich af of el caudillo
veel aanhangers in Spanje heeft. Men
kan voor het zelfde geld vragen, of
maarschalk Tito populair is in zijn
land en of bijvoorbeeld mevrouw Roo-
sevelt veel aanbidders heeft in de Ver
enigde Staten. Neen, erg populair is
Franco niet, evenmin als een hoofd
commissaris van politie in een of an
dere havenstad. De massa accepteert
hem, zoals men een hittegolf of een
wolkbreuk ondergaat. Het is daarom
moeilijk te zeggen, hoe dit „natuurver
schijnsel" wordt gewaardeerd.
Tot oordelen bevoegde Spanjaarden
bejveren, dat nauwelijks één derde deel
var het volk hem zijn vertrouwensvo
tum zou geven. De sympathisanten
moet men voornamelijk zoeken onder
de officieren, ambtenaren, een deel
van de geestelijken en niet op de laat
ste plaats onder de oudere mensen en
de vrouwen, die op orde en rust zij"
gesteld. Het is onjuist, dat Franco zijn
felste tegenstanders onder de arbeiders
heeft. Vergeleken met vroeger hebben
deze het thans veel beter. Franco is
daarentegen niet geliefd bij de mid
denstand, zakenlui, industriëlen en
grootgrondbezitters. In die hoek vindt
men hem het klinkt paradoxaal
te rood........
Typerend is, dat men in Spanje wei
nig rechtstreekse critiek op Franco
zelf hoort. Veel meer richt deze zich
tegen ministers, hoge officieren en
ambtenaren, die geregeld in publiek
geworden schandaaltjes figureren.
Zelfs tegenstanders van het regiem
respecteren Franco.
oude markies karakteriseerde
Franco als volgt: Hij is voor 50
beroepsofficier, 25 monnik, '5 huis
en voor 10 %handig zakenmanne-
tje. up mijn vraag wat hij dan wel was,
antwoordde de markies: Ik ben vóór
Z™col omdat ik daarmee het land
hJL ,e te dienst bewijs, maar ik
°?,j monarchist, omdat ik daarmee
uitdrukken dat ik tot de oppositie
behoor; verder ben ik lid van de Falan-
ge, omdat ik de republikeinse toestan
den niet terug wil hebben en ten slotte
ben ik goed katholiek, zoals het een
rechtgeaarde Spanjaard betaamt.
Onverzoenlijk
DE VRAAG of Franco fascist is, of
om in Spanje te blijven een prin
cipiële falangist, wordt door elke
Spanjaard, onverschillig van welke po
litieke richting, ontkennend beant
woord. Franco is officier, beroeps
officier, zegt men. Dit feit moet dus
een negatieve invloed hebben gehad
op de binnenlandse politieke ontwik
keling in Spanje. Dat Franco zich van
het „fascisme" heeft bediend om het
communisme te verslaan, zoals bij
voorbeeld cholera met malaria wordt
bestreden, wordt hem thans niet meer
erg kwalijk genomen. Nu het commu
nistische gevaar is geweken, sterft het
Spaanse fascisme, dat er destijds door de
Falange werd ingebracht, zijn natuur
lijke dood. Franco zelf heeft trouwens
rooit ernstig met falangisten gerekend
en zijn steun niet gezocht bij een poli
tieke beweging. De Spaanse dictatuur
steunt op het leger.
Als gelovig katholiek stelt Franco
zich op een absoluut anti-marxistisch
standpunt. Het is duidelijk, dat deze
overtuiging, consequent in de praktijk
gebracht, nationale verzoeningspogin
gen in de weg staat. Het is kortzichtig
om de potentiële linkse oppositie altijd
onmondig t houden. Een betere ver
standhouding tussen Franco en de link
se groepen wordt nog in belangrijke
mate bemoeilijkt door de intensieve
propaganda der communisten, die de
wereld wijsmaken, dat hun Spaanse
kern en de socialisten in het geheim
broederlijk samenwerken, en één pot
nat «zijn. Van deze scheve voorstelling
vrn zaken maakt Franco gebruik om
zijn mening, dat socialistische organi
saties een veel te gemakkelijke prooi
voor communisten zijn, onverbiddelijk
te handhaven, waardoor elke samen
werking bij voorbaat al wordt afgesne
den. Aan de andere kant is Franco in
consequent. Hij deinst er niet voor te
rug om drastische sociale maatregelen
te treffen, die zelfs in elk socialistisch
werkprogram geen slechte indruk zou
den maken.
Franco heeft ingezien. dat hg de
greep op de sociaal-economische ont
wikkeling in zijn land niet mag ver
liezen. Het laatste is in verband met
de sterk toenemende industrialisatie en
de daarmee gepaard gaande sociale
revolutie een der zwaarste taken van
he Spaanse regiem. Het gevolg daar
van zal ongetwijfeld een verburgerlij
king van het regeringsapparaat zijn.
Een en ander is ook noodzakelijk
gebleken in verband met de re-intro
ductie van Spanje in het officiële we
reldverkeer, hetgeen een elastischer
beleid vergt. Wij moeten ervoor zor
gen, zei een Spaanse hoge functionaris,
dat de inzichten van generaals en pre
laten niet al te nationaal-romantisch
over de grenzen worden gedragen.
Daarom heeft Spanje sedert ruim een
jaar een werkkabinet, dat meer soe
pelheid in bestuurszaken brengt.
Politiek tesfament
KUNNEN UIT de kentering, die in
Spanje is ingetreden, politieke
consequenties voor Franco c.s.
voortvloeien? Onder andere met be
trekking tot een eventuele restauratie
van de monarchie, zoals sommige bui
tenlandse bladen onlangs hebben be
weerd?
Over de toekomstige staatsvorm van
Spanje werd in Juli 1947 een volks
stemming gehouden, die niet helemaal
toevallig in Franco's voordeel is uitge
vallen. Het volk werd voor de keuze ge
steld: anarchie of orde in het land. In de
opvolgingswet, waarom het ging, wordt
Spanje in artikel 1 een monarchie ge
noemd. In artikel 2 staat, dat Franco
het staatshoofd is. Voorts werd bepaald
dat de Koning dertig jaar moet zijn,
alvorens hij de troon mag bestijgen.
Deze laatste beperking houdt verband
met de leeftijd van Juan Carlos, de
zoon van de belangrijkste kroonpre
tendent Juan Carlos de Borbön, die
thans in Portugal woont. Deze Juan
Carlos, een knaap van een jaar of
veertien, krijgt thans een exclusieve
Spaanse opvoeding in Spanje. Hij moet
dus nog vijftien jaar op de kronings
plechtigheid wachten.
Monarchistische Spanjaarden bewe
ren, dat Franco in zijn testament het
herstel van de monarchie heeft uitge
werkt. Don Juan Carlos zou, als Fran
co sterft, onder voogdij van een staats
college komen, waarvan prominente
Spanjaarden lid zijn. Men verwacht
evenwel niet, dat de constitutionele
monarchie in Spanje ooit aan bod
komt. De werkelijke macht blijft bij
de praktizanten van de nationale re
volutie.
Vele Spanjaarden vrezen, dat het
herstel van de monarchie opnieuw een
i Advertentie Ing Med
republikeinse periode van onrust zal
inleiden. Anderen zien erin een vreed-
zf n? terugkeer naar normale verhou
dingen. Het volk denkt nu meer realis
tisch, zeggen ze. Het Spaanse volk
heeft nu ruimschoots de tijd gehad om
zich te bezinnen, voegen ze eraan toe.
Anderen beweren, dat slechts Franco
de bur;orvrede kan garanderen, en zo
Franco niet dan een andere generaal,
die weet hoe hij met soldaten moet
omgaan.
Geen verkiezingen
E KATHOLIEKE leiding zoekt een
compromis, want ze moet om
prestigeredenen op de bres staan
voor de goede Spaanse traditie. Men
krijgt niet de ;ndruk, dat zij de ko
ningskwestie wil forceren. Het is vol
doende, dat Spanje formeel een monar
chie is. Hier komt nog bij, dat de mo
narchisten onderling verdeeld zijn.
Anderszins blijkt, dat een flink aantal
aristocratische monarchisten het ko-
ningsgezind-zijn als een verplichting
jegens hun stand beschouwen, een
soort snobisme dus.
Invloedrijke Span jaarden hebben ons
verzekerd, dat de republiek een gro
tere kans heeft dan de monarchie, als
Franco sterft. Men moet niet uit het
oog verliezen, dat een aantal machtige
families en de militaire „junta" zich
m de schaduw van Franco hebben ge
nesteld. Bovendien is het niet waar
schijnlijk, dat het volk zelf zijn toe
komstige itaatsvorm mag kiezen. Vrije
verkiezingen schijnen volgens inge
wijden onmogelijk te zijn in Spanje.
In dit land is een ontwikkelingsperiode
uitgevallen. Democratie en sportivi
teit worden in dit land, dat eigenlijk
een mentale wereld op zichzelf is, niet
gevonden. Ga voor de aardigheid eens
naar een voetbalwedstrijd. Politie
agenten zijn rondom het veld gepos
teerd om over de veiligheid van spe
lers en scheidsrechter te waken. Hoe
goed het elftal van buiten ook tegen
de thuisclub speelt, het wordt uitge
floten en uitgekreten. Een scheidsrech
ter, die een strafschop aan de thuis
club durft uit te delen, moet een held
zijn. Breng dit temperament over op
de parlementsverkiezing met de vijf
adjectieven! S.J.H.
(Van onze correspondent te Kaapstad) bij gebood haar, zijn wijze woorden te
bewaren en door te geven aan de vol-
Tzaneen ligi ongeveer halverwege tussen Pelgrimsrusi en de Zoufpansberg in hel Noordooslen gende geslachten.
van Transvaal. Mocht u er ooit komen, laat dan uw wollen sokken en uw handschoenen thuisEn die woorden zijn bewaard ge
want het is een oord van vlammende warmte, van trillende luchten, van opwervelend stof. In Tzaneen Mudjaji^oud^w-erd "heeft zij8gehoor"
zaam, conform het voorschrift, de
gifbeker gedronken. Ham- dochter werd
heerseres in haar plaats. Zij woonde
in haar omheinde ruimte, zij „maakte
regen" als het land om water schreeuw
deen haar naam werd beroemd
Aagtekerk, 1-4 van Adelaide te Mel-
bourne Agatha (t), 31-3 van Surabaja
naar Balik Papan Amor, 31-3 van Bey-
rcuth naar Izmir Amstelvaart, pass.
31-3 Torresstraat Arendskerk, 1-4 te
Hamburg - Aagtedijk, 1-4 van Norfolk
te New York Aalsum, 1-4 te Mar-
seille Alpherat, 1-4 van Antwerpen
te R'dam Ampenan, 30-3 te Tandjong
Priok Arkeldijk, 1-4 van Antwerpen
Altair, pass. 1-4 Finisterre naar Antwer
pen Arendsdijk, 31-3 van Rio de Ja-
neiro naar Buenos Aires Aalsdijk, pass.
1-4 Vlissingen naar Halifax Alhena,
31-3 te Santos Bonaire, 31-3 610 mUl
zuidwest van Flores naar Barbados
Bantam, vertr. 1-4 n m. van Genua naar
Marseille Billiton, 29-3 van Victoria
naar Vancouver Breda, 31-3 n.m. van
Paita naar Cristobal Blitar, 31-3 van
Durban naar Lorenzo Marquez Caltex
Leiden (tl, pass. 31-3 Kaap Bougaroni
Caltex Nederland (t), pass. 31-3 Finisterre
Caltex Pernis (t). 1-4 van R'dam te
Sidon verwacht Congostroom, 31-3 n.m.
te Bordeaux Cottica, pass. 31-3 Fayal
(Azoren) naar Plymouth Ceram, 31-3
v m. te Siiez Drente, pass. 1-4 .m.
Ceylon naar Aden Delfshaven, 1-4 van
Montevideo te Bahia Blanca Groote
Beer, 31-3 440 mijl oost ten zuiden van
Kaap Race Hathor, pass 1-4 Finisterre
naar R'dam Heemskerk, pass. 31-3 Vlis
singen Johan van Oldenbarnevelt, 31-1
van Tandjong Priok te A'dam Kerto-
sono, 2-4 te Suez verwacht Laertes,
31-3' v.m. te Suez Lekhaven, 31-3 te
Aden verwacht Malvina (t), 1-4 van
Miri te Singapore verwacht Mapia,
31-3 van Singapore naar Tandjong Pan-
dan Mentor, 31-3 van Palermo naar
Malta Mirza (t), pass. 31-3 Kaap St
Vincent Marisa (t), pass. 31-3 ten zui
den Kreta Markelo, 31-3 80 mijl noord
van Kaap Vilano Mitra (t), pass. 31-3
ten zuiden van Eiland Madeira Oot-
niarsum, 31-3 van Le Havre naar Antwer
pen Phrontis, 31-3 van A'dam te Ma-
kassar Ruys, 31-3 v. Durban n. Mau
ritius Rijnland, pass. 31-3 Finistere naar
St Vincent (KV) Sarpedon, 31-3 van
Philadelphia te New York Stad Dord
recht, 1-4 van R'dam te Palermo Stad
Maassluis, 1-4 van Narvik te Glasgow
Straat Malakka, 31-3 van Singapore naar
Tandjong Priok Tabinta, 31-3 van A'
dam naar Indonesië Tara, 31-3 n.m.
te St Vincent (KV), daarna naar Ant
werpen Tegelberg, 31-3 van Hongkong
naar Kobe Tosari, pass. 31-3 Guardafui
naar Aden Waal, 31-3 van Katacolo
haar Calamata Willem Barendsz, 31-3
van Kaapstad naar A'dam.
Sedert enkele weken reeds werken
aan de door de storm in de rampnacht
beschadigde Afsluitdijk (de basaltwand
is over een lengte van ruim vijf km
losgerukt) vijf en twintig Duitse steen
zetters. De meesten komen uit Koblenz
en uit kleine plaatsen aan de Moezel.
Voor het werk dat zij doen een on
derdeel van de Westduitse hulpverle
ning ontvangen ze hun loon van de
Bondsregering. Ze worden door de Ne
derlandse regering verzorgd.
Bij het werk (ter hoogte van Bree-
zand) is een grote barak gebouwd,
waar de arbeiders eten en slapen. Een
keer in de maand gaan ze naar huis.
Per dag herstelt ieder ongeveer acht
vierkante meter dijkwand. Dit werk
bestaat uit het plaatsen van zeshoekig^
bazaltzuilen met een gewicht van ge-*
middeld 60 kg. Het vereist grote vak
kundigheid. In de herfst van dit jaar
zal het werk waarschijnlijk gereed zijn.
De Duitse steenzetters zijn over de ver
zorging en het contact met de Neder
landse bevolking erg te spreken. Zij
hebben veel begrip voor het doel waar
voor zij naar Nederland zijn gezonden
en voor het ook op deze wijze verbete
ren van het contact tussen beide lan
den.
leert een mens wat transpireren isHet dorp is klein, er branden 's avonds maar acht boog
lampen. Maar er wordt een winkelpand neergezet van twee millioen en er komt een nieuw hotel,
dat nog een beetje meer gaat kosten. Want dit gehucht is het centrum van een welvarende om
geving En als ge in Transvaal van omgeving praat, dan bedoelt ge de landstreken die met een
straal van twee- of driehonderd mijl rondom een centrum liggen. Op een paar kilometer meer of gebied. Afgezanten van
minder komt het hier niet aan
p\E EIGENAAR van het
hotel waar de dou
che hetzelfde betekent
als een oase in de Saha
ra is een jonge, voor
uitstrevende Afrikaner,
geoefend forellenvisser.
Hij is grootgrondbezitter,
hartstochtelijk jager en
hij heeft, behalve zijn
auto, een paar beste ren
paarden en dat bezit
baart hem op het ogen
blik nogal zorgen, want
twee van zijn duurste
dieren zijn losgebroken
en op de vlucht gesla
gen. Over een afstand
van tweehonderd mijl
heeft hij hun sporen ge
volgd in een jeep....
maar toen heeft hij moe-
ten constateren, dat zij
het Kruger Wildpark zijn
binnengetrokken. De ge
ruchten, dat er de laat
ste dagen grote activiteit
DE VOLGENDE DAG trekken we het opperhoofd tevens Ziener was. Hij
heuvelachtige gebied binnen van spraJg met de oeesten, hij had contact
Mudjaji de Vierde, de Regenko-
met het bovenaardse en het onder-
nmgin van Zuid-Afrika, een der
vreemdste vrouwen uit een der grondse en hij behield bij dat alles een
vreemdste geslachten die de barbaarse koel, berekenend hoofd. Omdat hij
geschiedenis van Afrika ooit heeft op- Qudg hoofdUefan soms van
geleverd'
Ik moet U het verhaal van die won- kant ™rden gemaakt door machts-
derlijke dynastie vertellen. In de twee- begerige zoons, liet hij al zijn zoons
de helft der zestiende eeuw kreeg een
prinses uit het koninklijk huis der en dat waren er heel wat ter-
'kind' wetks "va^ef ^ar eigen^broer moorden. Vervolgens wijdde hij zijn
was. Zij vluchtte met haar kind en een dochter in de geheimen van ,4e gees-
handvol getrouwen naar het Zuiden en
vond een schuilplaats in de bossen van telijke stand in en hij vertelde haar,
Daja, dicht nabij de plaats waar tegen- dg goden haar bestemd hadden zijn
woordig het moderne dorp Duivels-
kloof ligt. Beschut door de bergen en opvolgster te zijn als opperhoofd. Maar
wUdeeZtrekgeheèrsdendf'malaria,^kon omdat het voortbestaan der dynastie
de kleine groep bannelingen hier een verzekerd moest worden zou zij met
nieuw leven beginnen. Zij leefden van
de jacht en ontgonnen de grond en hem, haar eigen vader, hebben te trou-
vige hutten, zij bouwden een vreemd dynastie zouden het bewind voeren,
huis van aanbidding, zij vormden al-
lengs een nieuwe stam, die uittrok ten dc zonen zouden sterven.
strijde of zich te veer ®teldazerf^zü Aldus is het geschied. Toen het eer-
aunVvfi!er„S„ "V" i?nses U «te kind uit het huwelijk tussen doch-
uit het geslacht der prinses. tef gn va(jer geboren werd bleek het
Omstreeks het begin der vorige een zoon. Hij werd geworgd. Het twee-
de kind was een dochter. En omdat de
eeuw hadden zij het voorrecht, dat het opvolging toen verzekerd was, sloot het
zwarte heer
sers kwamen tot haar met rijke ge
schenken, smekend om regen voor hun
onder de leeuwen wordt opperhoofd zijn dochter-vrouw en haar ^aud. Mudjaji de Tweede draaide haar
gesignaleerd, stemmen kind voor altoos op in een omheinde ratels en staarde naar de schedels en
hem somber. Hij gunt de ruimte, waar niemand mocht naderen y??.F?e, e met vaantjesen
leeuwen een hartige hap, behalve een paar raadslieden der altlJd kwam er wel weer regen op de
maar die twee paarden kroon. Hij gaf haar de ratelaars en de ee,1?,„antï?re ag; a's 4e regen
zijn een dikke twintig- bekers, de vanen en de schedels en hij uitbleef. Dan verklaarde zij dat de
duizend gulden waard. leerde haar, hoe ze regen kon maken. gasten vertoornd waren, omdat de ge-
Een koningsmaal", zegt Want regen is belangrijk in dit land schenken te gering waren geweest. Zo
rniin Amerikaanse vriend van droogte en stof. nam zij toe in macht en vermogen,
hebde want geen vreemde stam durfde de
SI nnw hotel- ER toen bij Stervende was, gaf hij hare aan te vallen. Zij trouwde met
inaruK, aai o zijn dochter de naam Mudjaji, hetgeen een raadsman, haar zonen werden ver-
Daas ue grap m hetelrent* Ho heerseres van He riss en moord, één harer dochters werd op
volgster. Want
toen Mudjaji de
Tweede oud ge
worden was, reik
ten de stam-oud-
sten haar de gif
beker. Haar tijd
was gekomen en
haar dochter re
geerde in haar
plaats.
tig waardeert. Zuid-AÉrU betekent: de heerseres van de dag, en
*4
twintigduizend gulden
zijn tenslotte ook hier
een hele hand met geld!
De oude profetes Mudjaji de Vierde en haar hofdame.
De witmannen
EN gedurende
vele jaren
ging alles
naar v ens, want
zelfs de machtige
vorsten der Zoe-
loe's durfden haar
niet aan te vallen.
Onder hen was
het gerucht leven
dig dat zij een
vierborstig wezen
was en dat de
grote slang der
vruchtbaarheid
haar slaapstede
deelde. Wat won
der, dat men haar
in grote ere hield!
De grote slang der
vruchtbaarheid
hoogstpersoonlijk
in haar bed, dat
moet ge niet uit
vlakken!
Helaas, niets is
bestendig hier be
neden. Naar 't ge
bied van de regen
koningin kwamen
de Voortrekkers, de
„witte duivels", die de bliksem en de
donder (hun geweren!) gewoon aan
een riem over de schouder droegen.
Mudjaji gebood haar volk, stil en rus
tig te blijven. In de wijde omtrek ves
tigden zich de boeren, die op hun beurt
Mudjaji en haar volk in vrede lieten
leven. Maar na de boeren kwam er een
zendeling.... en dat was een ander
kapittel. Want de zendeling begon met
zijn bekeringswerk en een klein troepje
van Mudjaji's onderdanen, omstreeks
honderd mannen en vrouwen, bouwde
een kerkje en liet zich dopen en keerde
zich af van de ratels en de vaantjes.
Toen kwam de grote droogte van
het jaar 1884Mudjaji ontving schier
dagelijks deputaties van zwarte stam-
men, die geschenken aandroegen en
smeekten om regen. Zij ratelde van de
vroege morgen tot de late avond, haar
volk zong treurzangen, haar vee stierf
van dorst. En er kwam geen wolkje
aan de strakblauwe lucht
In wanhoop zei Mudjaji, dat de
geesten vertoornd waren omdat de
Christenen een kerkje hadden ge
bouwd binnen haar gebergte. Het ge
volg was, dat de stam een uitval deed:
alle Christenen, mannen, vrouwen en
kinderen, werden afgeslacht en de
kerk werd verbrand. De zendeling
werd naakt het bos ingejaagd. En
alsof de duivel er mee speelde! nog
diezelfde week viel de regen met bak
ken uit de hemel
Generaal Joubert, die een uitbarsting
van anti-blankenhaat vreesde reed met
een commando boeren naar' Mudjaji's
omheinde heiligdom. Hij liet haar te
voorschijn komen, hij legde haar een
boete van driehonderd koeien op en hij
beloofde haar een véél strengere straf
n°g °i)lt e?n mens °P baar profe
tische woord gedood zou worden
het mysterie en haar macht.
Een blanke man had haar gezien, een
b anke man had haar bevelen gegeven.
«ünH^r naar ,de «ifbeker en stierf,
haar h *'S e mysterieuze macht van
„aar <jynastle voor goed verdwenen.
Haar dochter, de vierde Mudjaji draagt
nog wel de weidse titel van „Tr'ansfor-
matnee der Wolken", zij leeft nog wel
omheinde ruimte. Maar wat is de
macht van een geheimzinnige prieste
res bij wie de blanke ambtenaren kun
nen in- en uitlopen en tot wier domein
zelfs journalisten van overzeese landen
met nieuwsgierige ogen en klikkende
camera s doordringen?
Mudjaji de Regenkoninging lg een
oude, verbitterde vrouw geworden, het
levend symbool van vergane glorie Zii
is een gerimpeld, zielig oudje, voor'wie
komt38 Va" dC giftbeker snel rlader