Noordelijken zetten domper op het optimisme der VN Koningin en Prins in Luxemburg Amerika wil defensiepolitiek op veel langere termijn Sultan Hamid II krijgt tien jaar Treinbotsing in tunnel van Londense ondergrondse de De 100-millioen is bijna vol Zierikzeese middenstand contra het gemeentebestuur Zij willen slechts zeshonderd man zieken en gewonden uitwisselen Stad wordt overstelpt door bezoekers! Donderdag 9 April 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaargang No. 11688 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Vele Zuidkoreanen leven van gras Volslagen ommekeer in de opvattingen Niet schuldig geacht aan coup ie Bandung Groot aan'al slachtoffers Wiison en Bradley naar Europa Begroting moet drastisch worden verlaagd Geen visum voor korte reizen naar Duits'and In afwachting van de grote dag Stroom van geschenken De directeur van „Huize Levensavond in arrest „WILHELM NA TELL" MAAKTE BROKKEN VN gelasten onderzoek naar bacterienoorlog Tien jaar Mai een buraemeesier evacuatie oe'asfen? De overhe d moést maatregelen treffen Burgemeester niet capabel? Heitje voor een karweitje Conferen'ie van vier op Karlshorst ten e nc e Directie: BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: a M KOEMANS BUREAU: Koningstraat 6264 Den Helder Postgiro riummei 449041 Telefoon 2345 TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. oa-n» Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den t 1.—. elk woord meet 5 cent Abonnementen per kwar taal 6.05 - per maand 2.02 bij vooruitbetaling plus incassokosten Weekabonnementen f 0.49 nE NOORDELIJKEN hebben gisteren een domper gezet op het aanvankelijke, door hun bereidwilligheid gewekte, optimisme door mede te delen, dat zij slechts zeshonderd zieke en gewonde gevangenen naar de linies der verbondenen willen terugzenden. Hiervan zouden er 450 Zuid-Koreanen en 150 anderen zijn. De verbondenen hebben zich daarentegen bereid verklaard, 5800 man naar huis te doen terugkeren. Van communistische zijde is later verklaard, dat er geen reden zou zijn, waarom het aantal van zeshonderd later niet zou kunnen worden uitgebreid. De Noordelijke autoriteiten hebben inderhaast moeten uitmaken, hoeveel gevangenen voor onverwijlde repatriëring in aanmerking zouden komen en geen gelegenheid gehad, dit aantal uit te breiden, zo werd hieraan toegevoegd. Tijdens de besprekingen had de leider der VN-delegatie, de Amerikaanse schout-bij-nacht Daniël, het Noordelijke aanbod „ongelooflijk klein" genoemd, en aangedrongen op een ruimere uitleg van het begrip „ernstig gewond". Daardoor zouden meer mannen naar huis kunnen gaan. Overigens meende hij geen reden te hebben om te twijfelen aan de goede trouw van de communisten op dit moment. Ons kaartje geeft een overzicht van de huidige stand van zaken in Korea. Het bovenste deel toont de ligging der gevechtslinies en duidt de streek aan, -waar het laatst werd gevochten, het onderste inzonderheid de ligging der gevangenenkampen. MA AFLOOP van de besprekingen hebben de stafofficieren der V.N. hun Noordelijke collega's een volledig plan voor de uitwisseling der betrok ken gevangenen te Panmoendjon voor gelegd. Hierin wordt voorgesteld in het neutrale gebied twee doorgangskampen in te richten, waar iedere partij haar ge vangenen kan uitleveren. De verbon denen deelden mede, dat zij de ernstige zieken en gewonden per ambulance, de lichtere per autobus zullen aanvoeren. Zij hebben Amerikaanse machines aan geboden teneinde de inrichting der kampen en de aanleg van de toevoer wegen te versnellen. Thomas Critchley, de Australische vertegenwoordiger in de commissie der V.N. voor de hereniging en wederop bouw van Korea, heeft na een reis door twee Zuidkoreaanse provincies te Poe- ssti verklaard, dat vele Zuid-Koreanen zich slechts met gras in het leven kun nen houden. Het Zuidkoreaanse parle ment heeft besloten, dat landbpuwers. die door de agrarische hervormingen in het bezit van land zijn genomen dertig procent van hun graanoogst aan de staat moeten afstaan ter leniging van het graantekort. Amerikaanse functionarissen begin nen thans reeds plannen op te stellen voor een permanente vrede in Korea. O.m. overwegen zij de mogelijkheid, de grens tussen beide delen aanzienlijk naar het Noorden te verleggen; deze zou dan op 130 km ten Noorden van de huidige gevechtslinies komen te liggen en de Zuidelijke regering zeggenschap geven over 85 pet. van het grondgebied van Korea. AMERIKA wil reeds twee jaar van deze z.g. „crisisjaar-politiek" af. In NAVO-kringen te Parijs is men van oordeel, dat men beter niet kan blijven streven naar een zodanige militaire kracht, dat een communistische aanval kan worden afgeslagen. Het is wel mo- Veertien jaar voor Aziz Sultan Hamid II van Pontianak is Woensdag door het Indonesische hoog gerechtshof te Djakarta veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf met af trek van de drie jaar, die hij reeds in voorlopige hechtenis heeft doorge bracht. De Sultan heeft thans veertien dagen gelegenheid, een verzoek om gratie bij de president in te dienen. Hij heeft verklaard, dat hij dit nog zal overwegen. De echtgenote van sultan Hamid zal binnenkort naar Nederland reizen om daar regelingen te treffen voor haar twee zoons, en vervolgens naar Indonesië terugkeren. Blijkens het vonnis heeft het hoog gerechtshof sultan Hamid niet schuldig Op een der drukste punten van de Londense ondergrondse, namelijk nabij het Oostlondense station Stratford, zijn gisteravond twee treinen op elkaar in gereden. Vermoedelijk zijn hierbij vijf en twintig personen omgekomen. Het ongeluk gebeurde in de tunnel, tijdens de spitsuren. In allerijl werden medici, brandweer colonnes en ambulances naar de plaats van de ramp gedirigeerd. Mannen uit de omgeving van het station werden opgeroepen om deel te nemen aan het reddingswerk, dat- echter door gebrek aan ruimte zeer ernstig werd belem merd. De treinen waren vol mensen, die van hun dagelijkse arbeid naar huis terugkeerden. Een groot aantal hunner De Amerikaanse minister van De fensie, Wilson en generaal Bradley, voorzitter van de commissie van Ame rikaanse stafchefs, zullen volgende week Dinsdag naar Europa vliegen. Bradley zal op 16 April de vergadering van de permanente militaire commis sie van de NAVO bijwonen en Wilson zal. na een bezoek aan Duitsland, in Parijs aan de bijeenkomsten van de NAVO-ministers van Defensie deel nemen. Daarna zullen Bradley en Wilson Amerikaanse eenheden en bases in Oostenrijk, Triest, Italië en Noord - Afrika bezoeken Zij zijn van plan 5 Mei naar de Ver. Staten terug te keren. bleek opgesloten te zitten m de eerste rijtuigen van een der treinen. Met na me hun bevrijding ontmoette zeer gro te moeilijkheden. Behalve de doden werden in de loop van de avond nog vele tientallen gewonden naar de zie kenhuizen overgebracht. WANNEER de Noordatlantische Raad op 23 April te Parijs bijeenkomt, zal hij worden geplaatst voor een nieuw Amerikaans plan voor de verdediging van West-Europa, dat een volslagen ommekeer in de politiek der VS inluidt. De regering der VS wil namelijk na de beëindiging van het conflict in Korea de raming der militaire uitgaven drastisch omlaag brengen. In verband hiermee zal zij afzien van de eis, dat voor eind 1954 een bepaalde mate van militaire paraatheid in Europa moet zjjn bereikt. De militaire voorbereidingen zuilen nu moeten worden uitgesmeerd over een periode van twintig tot dertig jaar. Er is over deze kwestie achter de schermen in Washington reeds het een en ander gaande. Bepaalde kringen verzetten zich reeds fel tegen verlaging van de nog door Truman opgestelde defensiebegroting ad 46 milliard dollar. gelijk, een strijdmacht op te bouwen, die tezamen met een vastbesloten bur gerbevolking het Kremlin duidelijk zou kunnen maken dat een aanval een zeer kostbare zaak zou worden. Men acht het thans in Washington op grond van de huidige aanwijzingen verantwoord, dat Amerika zijn militaire voorberei dingen over een langere termijn uit smeert; de kosten zouden hierdoor la ger worden. Sommigen menen, dat de Amerikaan se atoomwapenen en andere wapenen op lange afstand een betere verdediging tegen een aanval vormen dan de strijd macht, die de NAVO-landen in het veld zouden kunnen brengen. Naar men ons op het departement van Buitenlandse Zaken bevestigde, heeft de Wesiduitse regering eenzijdig besloten met ingang van 1 Juli a.s. voor een reis naar Duitsland geen visum meer te vergen. Wel is nog een visum vereist voor een langer verblijf in Duitsland. Nederland heeft niet een overeenkomstige maatregel getroffen, zodat de Duitsers, die naar ons land willen reizen, nog altijd een visum no dig hebben. Het besluit van de Duitse Bondsrege ring geldt alle landen van de O.E.E.S. (Organisatie Europese Economische Sa menwerking en de Raad van Europa, dat zijn in Europa IJsland, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland, Nederland, België, Luxemburg, Zwitserland, Frankrijk, Portugal, Italië, Griekenland en Turkije. Het is getrof fen op gfond van een in de Duitse Bondsdag aangenomen motie, waarin de regering gedwongen wordt een stap vooruit te doen. Er is in dit geval naar men ons van Duitse zijde ver klaarde vooral sprake van een ideële opdracht. In de motie wordt namelijk de verwachting uitgesproken, dat het gebaar van de Duitse Bondsregering andere regeringen zal stimuleren een overeenkomstig besluit te nemen, ten einde daarmede een stap te zetten in de richting van de éénwording van Europa. geacht aan de coup te Bandung, welke op 24 Januari 1950 door Westerling werd ondernomen. Wel is bewezen ge acht, dat hij Westerling en/of Najoan heeft opgedragen, een aanval te onder nemen tegen de ministerraad de mi nisters gevangen te nemen en de mi nister van Defensie en enkele zijner functionarissen dood te schieten. Dit is gekwalificeerd als voorbereiding tot of vergemakkelijking van een opstand. Het is Hamid inzonderheid aangere kend, dat hi' zijn actie ondernam in een tijd, dat de vrijheid van Indonesië in gevaar was, dat hij zulks deed in zijn functie van lid van de regering, en dat hij heeft gebruik gemaakt van een vreemdeling en dat hij de acties heeft gevoerd te eigen bate. Als verzachten de omstandigheden hebben gegolden, dat hij berouw heeft getoond, dat hij werd gedreven door zijn federalistische idealen, dat er geen slachtoffers zijn gevallen en dat de sultan teleurgesteld was over het feit, dat zijn bevoegdhe den niet in overeenstemming waren met zijn functie van minister. De krijgsraad te Djogja heeft Andi Aziz, die in 1950 in Makassar een ge wapende opstand begon ter handhaving van de deelstaat, veroordeeld tot veer tien jaar gevangenisstraf met aftrek. Aziz zal gratie vragen. Hij heeft te kennen gegeven, in het leger te wil len blijven. WEEKBERICHT Verwachting tot hedenavond MEER BEWOLKING Veel bewolking en hoofdzakelijk in de Zuidelijke helft van het land enige regen. Zwakke tol matige wind uit Oostelijke rich tingen. Iets lagere temperaturen. VRIJDAG: Zon op 5.55, onder 19.29. Maan op 4.24, onder 15.11 IfONINGIN JULIANA en prins Bernhard zijn gisteravond na een voorspoedige vliegtocht behouden op het vliegveld Findel nabij Luxemburg geland. De Prins heeft gedurende de gehele reis de regerings-Dakota bestuurd, waarin het hoge gezelschap had plaatsgenomen. Nadat de Koningin en de Prins door prins Felix van Luxemburg en zijn dochter prinses Elisabeth waren verwelkomd, reden zjj in een hofauto naar het groothertogelijk paleis in de stad, waar zij tezamen met de Belgische koninklijke familie zouden logeren. Zij arriveerden in een hoofdstad, die in volledige feesttooi was gestoken en welker straten opgepropt vol waren met mensen, die allen althans iets wilden meemaken van de feestelijkheden, waarmee het huwelijk tussen erfprins Jean en prinses Josephine-Charlotte van België heden gepaard gaat. LjONDERDEN werklieden legden gis- teren de laatste hand aan de versie ringen langs de drie kilometer lange route tussen het aartsher,ogelijke pa leis en de kathed aal, waar het huwe lijk wordt ingezegend. Overal lar.gs de weg werden stalen hekken geplaatst, die de ongeveer honderdduizend bezoe kers van opdringen moeten afhouden ten tijde, dat de zestig koningen, ko ninginnen. aartshertogen, prinsen en prinsessen zich naar de kathedraal be geven Vandaag wordt het verkeer in de stad geregeld van twee hefschroefviieg- iuigen uit. Luidsprekers in de stad verschaffen aanwijzingen aan verxeers- politie en Rode Kruis tussen le mu- ziekuitzendingen door. Meer dan tweehonderd buitenlandse journalisten en vierhonderd fotografen en cineasten verslaan de huwelijks- De directeur van „Huize Levens avond" te Medembtik, de heer H. die sedert Vrijdagmiddag half drie voortvluchtig was met naar schatting f 3000.is Woensdag in Antwerpen ge arresteerd. Nadere bijzonderheden ont breken nog. Poslcommandant Pasma, die Dinsdagnacht met de districtsre cherche naar het Zuiden vertrok, is waarschijnlijk op het spoor van de voortvluchtige gekomen, doordat laatst genoemde een brief uit Antwerpen naar iemand in „Huize Levensavond" had gesluuid. Deze brief kwam Dinsdag avond in Medemblik aan en werd in handen van de politie gesteld. De brief was niet ondertekend door de heer D. zelf, doch door een kennis van hem te Antwerpen. Wij komen nader op deze zaak terug. plechtigheid. Koningin Juliana en Ko ning Boudewijn zullen vooraan lopen in de bruidsstoet. Daarna volgen prins Felix van Luxemburg met koningin Elisabeth van België, groothertogin Charlotte van Luxemburg met prins Jean en koning Leopold met zijn doch ter, prinses Josephine Charlotte. Prachtige geschenken zijn de bruid reeds aangeboden: door West-Duitsiand een tafelgarnituur van fijn porselein, door Indonesië een zilveren tafelgarni tuur van fijn porselein, door Indonesië een zilveren theeservies, door Neder land een fraaie staande klok, om enkele te noemen. Gisteravond is in het groothertoge lijke paleis een galadiner gegeven. Over al in het kleine groothertogdom gaven Belgische en Luxemburgse muziek corpsen uitvoeringen en werden bals gehouden. „Zai tk je petje eens van je hoofd, schieten?", vroeg een met een pijl en boog gewapend meisje van negen aan een jongetje van vijf jaar. „Ja", zei het jongetje. En het meisje schoot. Zij taakte echter niet het petje, doch een oog van het ventje en wel zodanig dat het door een oogarts in behandeling moest worden genomen. Het scheelde weinig of het kind was het oog kwijt geweest. De oogarts deelde mee dal dit reeds het vijfde geval was van dien aard dat hij onder behandeling kreeg. Alle reddingspogingen, welke ge daan zijn om de 99 opvarenden van de Turkse duikboot „Dumlupi- nar", welke bij een aanvaring door een Zweeds vrachtschip in de Dar- danellen zonk, hebben gefaald. De foto toont het Zweedse schip „Na- boland", dat de duikboot overvoer. Bij het Rampenfonds was tot gister avond een bedrag van bijna honderd miilioen gulden, namelijk f 99.8 milli- oen, binnengekomen. De dag tevoren was de stand f 97.9 miilioen. Uit vele landen komen nog steeds giften in geld en goederen binnen. De Zwitserse vereniging van natuursteen producenten heeft 600 ton natuursteen geschonken, voor het herstel van de dijken in de getroffen gebieden. De zending is onderweg naar Bazel, waar een Nederlands schip gereed ligt. Rusland verklaarf zich er ieqen De politieke commissie heeft met 52 tegen vijf stemmen (het Russische blok) besloten een uit vijf leden be staande commissie te vormen, die een onderzoek zou moeten instellen naar de Russische beschuldigingen jegens de Verenigde Staten, dat deze zich in Ko rea aan bacteriologische oorlogvoering schuldig zouden hebben gemaakt. De politieke commissie heeft Bra zilië, Egypte, Pakistan, Zweden en Uru guay als de landen aangewezen, die in de commissie vertegenwoordigd zullen zijn. Liet is een goede gewoonte geen pu- blicaties te doen over zaken, die nog bij enige gerechtelijke instantie in behandeling zijn. Dit heeft ons ervan weerhouden onze mening te geven over het opzienbarende proces tegen Sultan Hamid, dat in Djakarta is ge voerd. Deze vriend ven Nederland i* thans tot tien jaar gevangenisstraf ver oordeeld. nadat het vooronderzoek bij na drie jaar heeft geduurd. De beschul diging kwam in feite hierop neer, dat hij acties zou hebben gevoerd, welk» de Republiek Indonesië in gevaar brachten. Persoonlijk hebben wij de Sultan tijdens de Ronde Tafelconferentie leren kennen als een bijzonder beminnelijk man, die in zijn jeugd Nederlands hsd i denken en die deze wetenschap wilde projecteren op zijn nieuwe ideeën inzake de inrichting van een onafhan kelijk Indonesië. Hamid was derhc Ive federalist. Hij was een zó goed federa list, dat de republikeinen, die in dat federalisme een hinderpaal z-gen op hun weg naar de absolute macht, in hem een ernstig tegenstander wisten. Hamid kon de strijd volhouden zo lang de Nederlandse Regering haar standpunt handhaafde. Hoewel wij er niet de geringste behoefte aan hebben opnieuw de fouten van de toenmalig» bewindhebbers in ons land op te som men, moet in het licht van deze zaak worden vastgesteld, dat de verwarde, onhandige Nederlandse politiek, die eindigde in volledige gebiedsafstand, Hamid tot een onmogelijke figuur maakte. Daaraan is deze vriend van Nederland ten offer gevallen en aan riets anders Alle kwesties, die tijdens het proces ter tafel zijn gekomen, zijn hieraan ondergeschikt. De Nederlandse Regering heeft er met geen woord over gerept: geen en kele poging in het werk gesteld om de autoriteiten in Djfkarta van inzicht te doen veranderen. Het resultaat is, dat een betrekkelijk jonge man op grond van zijn idealen tot tien jaar gevange nisstraf wordt veroordeeld. Dat is niet alleen betreurenswaardig. Het is niet minder dan een schandaal. De huidige Nederlandse Regering i» hard op weg een andere groep vrien den van ons land onmogelijk te maken: de Ambonezen. Zij hebben zich voor ons Koninkrijk onsterfelijke verdien sten verworven. Zij behoren thans tot de uitgeworpen en. Het wordt tijd. dat in deze zaak doel treffende maatregelen worden eenomen. De zaak-Hamid moet r~r\ een afschrikwekkend voorbeeld IcJ zijn. Gisteren heeft het Haagse gerechtshof de zaak van de Zierikzeese midden stand contra het gemeentebestuur van deze stad behandeld. De middenstanders menen, dat het bevel tot evacuatie hun ten onrechte door het gemeentebestuur was gegeven, aangezien er na de overstromingen, voor de kom van de ge meente geen absoluut gevaar bestond. De Middelburgse rechtbank heeft hen indertijd in kort geding in het ongelijk gesteld, waarna zjj in hoger beroep zijn gegaan. De raadsman van de eisende partij, mr Keuning, schetste de toe stand in Zierikzee op het ogenblik. Binnen de kom is er geen sprake meer van een alarmerende toestand, zo zeide hij. Er is voldoende drinkwater, de Butagasvoorziening is uitstekend geregeld en gevaar voor aanspoelende cada- vers bestaat niet. De situatie in de omgeving is niet meer van invloed op die in de stad en reden tot ongerustheid, als de vloed opkomt, is er niet meer. De gedwongen evacuatie op 'ast van de minister was voor de burgemeester onder de heersende omstandigheden een geweldige opgave, aldus pleiter. De burgemeester is niet capabel gebleken deze taak op de juiste wijze uit te voe ren. Hij heeft misbruik van gezag ge maaktPleiter herinnerde eraan. dat een Zierikzeese notaris twee weken na de ramp een plan had ontworpen voor een kistdam rond de stad. Aan de uitvoering van dit plan is het gemeen tebestuur pas zes weken later begon nen. Voorts wees mr Keuning erop, dat er spanilingen bestaan tussen de be volking en het gemeentebesiuur van Zierikzee. Men heeft gezocht naar eer middel om de evacuatie er door te krijgen en men greep toen naar een artikel in de gemeentewet, over de handhaving van de openbare orde. De genen die weigerden te ver'rekken werden als „rebellen" betiteld, doch zi waren, aldus mr Keuning, rustige mid denstanders. Hier mocht geen noodreebt toegepast worden, aldus pleiter, omdat er in Zierikzee in de juridische zin van het woord geen noodtoestand be stond. Mr F. W. Adriaanse. die voor de burgemeester van Zierikzee pleitte, concludeerde dat uit de watersnood eer noodtoestand kan voortvloeien. Er moet een autoriteit zijn, zo zeide hij, die diep in het leven der bevol king kan ingrijpen ter wille van de veiligheid dezer bevolking en voor de handhaving der openbare orde. Volgens mr Adraanse zal men moeten aanne men, dat de gemeentewet onder be paalde omstandigheden evacuatie toe laat. Zierikzee neemt een uitzonderings positie in en het gemeentebestuur mocht geen risico's nemen. Een kwart van alle woningen was onbewoonbaar en de gemeente moest dus geëvacueerd worden, om te voorkomen dat de be- volking tezeer opeen gehuisvest werd Het principe van de openbare orde ten slotte, kan, aldus mr Adriaanse, ook op treden bij natuurrampen. De burge meester was overigens waarschijnlijk niet voor zijn genoegen tot evacuatie overgegaan Het Hof zal uitmaken of een burge meester eventueel het recht heeft een evacuatie bii noodtoestand te bevelen en of er in dit geval inderdaad van een noodtoestand gesproken kon worden. Op 13 Mei zal de uitspraak vallen. „Het Heitje voor een Karweitje" is een soort internationale verma kelijkheid, die bijtijden tot zeer merkwaardige voorvallen kan lei den. Zo tn Engeland, waar het heitje de waarde van een shilling, twee kwartjes, heeft. Daar pro beerde een jonge verkenner, zijn diensten aan de Russische ambas sade te verkopen. En ziet, met welk een succes! Op zijn aanbie ding reageerde een glimlachende secretaris, met hem. een grote heggeschaar in de handen te stop pen en hem het snoeien van de heg op te dragen. John kweet zich voortreffelijk van dit karweitje. ?VJ.,,T hevig geïnteresseerde blikken van tientallen voorhiigan- gersen van de Russische kinderen tn de ambassade Een hall uurtje tater was de heg keurig geschoren Johns loon bestond in een halve kroon, ongeveer een gulden vijf en twintig. Vertegenwoordigers van Engeland, de V.S.. Frankrijk en de Sovjet-Unie heb ben msteren de eerste conferentie van de vier mogendheden in Berlijn sinds Juli 1951 besloten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 1