Enige Nederlandse politieke staking werd meteen een fiasco Fabelachtig maar niet voetbal van Weense productief gasten Gevolgen waren van groot belang voor de organisatie van de vakbeweging Van Beurden speelde zich het Oranje-team Fundamenteel verschil van inzicht tussen Kuyper en Lohman 0m biljartkampioenschap hoofdklasse in Nederland Wet werd vijftig jaar geleden aangenomen Boerderij te Steentil in de as ge'egd Nederlandse zwemsters naar Kopenhagen Voorlopig Nederlands elHal-Wacker 32 m DE NATUUR VERKWIKT de natuurzuivere Landman stopte penalty Lou van Leur komt toch naar Hoorn Leo Stevens won de derde etappe Zes Nederlanders in Parijs-Roubaix DONDERDAG 9 APRII, 19.->3 (Van onze sociale medewerker DE TWEEDE SPOORWEG EN HAVENSTAKING van het zo bewogen jaar 1903 begon in de nacht van Zondag 5 op Maandag 6 April. Uitgeroepen door het enkele weken tevoren opgerichte Comité van Verweer. Dit Comité, dat tot taak had de „vrijheid van de arbeider" door krachtige agitatie te hand haven, bestond uit vertegenwoordigers van de spoor- en havenarbeiders, van bet sterk anarchistische Nationaal Arbeids-Secretariaat, de SDAP en de vrije socialisten. Aldra bleek, dat het verloop van deze staking, mede ten gevolge van de krachtige tegenmaatregelen, allerminst gunstig voor de stakers was. Maar terwijl de spoorwegstaking allengs slechter kwam te staan, nam de lust tot staken in andere bedrijven hand over hand toe. Onder sterke druk besloot het Comité Woensdagmiddag 8 April dan ook tegen de volgende morgen de algemene werkstaking uit te roepen. Deze werd echter een zo volledige mis lukking, dat het Comité nog in de nacht van Donderdag op Vrijdag met alge mene stemmen tot haar beëindiging besloot \\AAR algemene oorzaak vond deze staking nadat de bestaande sociale on rust vooral in het sinds het succes van de Januari-staking bij vele arbeiders en met name bij sommigen van hun leiders bestaande overdreven bewust zijn van macht. „Heel het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil" was hun immers voorgehouden! In het voetspoor van Domela Nieuwenhuis en andere syndicalistische en anarchis tische leiders werd in sommige krin gen de algemene werkstaking als hèt middel bij uitstek tegen alle economi sche, sociale en politieke kwalen be schouwd. De directe aanleiding van de staking was gelegen in het feit, dat de Tweede Kamer op 2 April met de openbare be handeling van de regeringsvoorstellen tot het strafbaar stellen van stakingen door ambtenaren en spoorwegpersoneel een begin had gemaakt. De stakers toch hoopten, dat hun actie tot intrekking of verwerping van de regeringsvoorstel len zou leiden. Het zal duidelijk zijn, dat deze sta king een geheel ander karakter droeg dan die van Januari. Tegenover de pri mair sociale oorsprong en strekking van de Januari-staking had de April- actie voor alles politieke bedoelingen. Hetgeen volstrekt vreemd was aan de Nederlandse tradities noch verenigbaar met een democratisch staatsbestel en de taak der vakbeweging. Het wekt dan ook geen verbazing, dat het experiment met de politieke staking niet is herhaald en evenmin, dat de ge beurtenissen van het jaar 1903 belang rijke gevolgen voor onze arbeidersbe weging hebben gehad. ALVORENS DEZE gevolgen nader te bespreken willen wij stilstaan bij de regeringsvoorstellen, die de directe aan leiding tot de April-actie waren. Reeds direct na de Januari-stakingen waren er verscheidene stemmen opgegaan, dat. met het oog op de gevaren, die stakingen in de vitale overheids- en vervoersbedrijven voor het algemeen welzijn met zich brachten, terzake door de overheid regelend zou moeten opge- teden. Met name de Savornin Lohman, een der invloedrijkste rechtse leiders, had dit standpunt in zijn dagblad De Nederlander met grote kracht bepleit. In deze situatie begingen de leiders der spoorwegarbeiders een zeer grove fout. In begin Februari gaven zy een communiqué uit, waarin werd gelast de meest nauwgezette voorzorgsmaat regelen te nemen „om in staat te zijn oogenblikkeljjk den arbeid neer te leg gen, zoodra er bericht komt van het Hoofdbestuur. Deze maatregelen dienen om te voorkomen, dat de volksverte genwoordiging ecne wet aanneemt, waarbij ons het recht tot staken wordt ontnomen." Uiteraard kon een reactie op deze uitdaging niet uitblijven. Het kabinet- Kuyper besoot tot het oproepen van genie- en andere troepen, terwijl de uitvoering van andere tijdelijke orde maatregelen werd versneld. Bovendien werd de voorbereiding van wettelijke en anti-stakingsregelingen in hoog tem po voortgezet; er werd zelfs op Zondag vergaderd. IJlT de bewaard gebleven brieven van de voornaamste bij de voorbereidingen der wettelijke regelingen betrokken staatslieden blijkt overigens, dat er in deze dagen een fundamenteel verschil van inzicht tussen Lohman en Kuyper heeft bestaan. Terwijl eerstgenoemde alle nadruk op het strafbaarstellen van de stakingen legde, wenste Kuyper hier onmiddellijk aan vast te koppelen een wettelijke regeling van de rechts positie en de arbeidsvoorwaarden der betrokken arbeiders met inschakeling van regeringstoezicht. Door sterke tegenkanting in en bui ten het kabinet was Kuyper niet vol ledig in staat de door hem voorgestane waarborgen te verwezenlijken, maar naast een voorstel tot aanvulling van het wetboek van strafrecht kon toch ook een voorstel tot het instellen van een onderzoek naar de omstandigheden in het spoorwegbedrijf bij de Tweede Kamer worden ingediend. Bovendien verscheen nog een algemene maatregel van bestuur, waarbij aan de spoorweg directies de verplichting werd opgelegd alles wat op de rechtspositie en de ar beidsvoorwaarden in hun bedrijven be trekking had in een aan de goedkeu ring der regering te onderwerpen regle ment vast te leggen. Na een schier eindeloze obstructie der socialisten zij praatten niet min der dan 133 kolommen in de officiële Handelingen der Tweede Kamer vol werden op 9 April de voorstellen met alleen de vrijzinnig- en sociaal-demo craten tegen aangenomen. De Eerste Kamer volgde twee dagen later en nog dezelfde avond stonden de wetten in het Staatsblad. Tot op heden zijn de desbetreffende artikelen ongewijzigd in ons wetboek van strafrecht gehand haafd. £)E DIRECTE GEVOLGEN van de ge leden nederlaag voor de socialisti sche arbeidersbeweging waren zonder twijfel ernstig. Niet alleen hernieuwden Vierjarig doehtertie slak het hooi in brand Gistermiddag is te Steentil, gemeente Aduard, een boerderij, bewoond door de landbouwer J. Dijkstra, in de as ge legd. Slechts het woonhuis bleef ge spaard. Ook het vee, de landbouwge reedschappen en het meubilair uit de boerderij konden worden gered. De brand is ontstaan doordat het vierjarig dochtertje van de bewoner in de schuur met een doosje lucifers het hooi in brand had gestoken. De schade is zeer aanzienlijk. de werkgevers hun pogingen om iedere vorm van vakactie onmogelijk te ma ken, maar bovendien werd zij ver scheurd door onderlinge verdachtma king en strijd tussen de socialisten en de anarchisten. Toch hebben in breder verband ge zien de gebeurtenissen van 1903 de lucht gezuiverd; een radicale breuk tus sen de socialisten en anarchisten was onvermijdelijk. Op 1 Januari 1906 be gon dientengevolge de moderne socia listische vakbeweging, als Nederlands Verbond van Vakverenigingen, haar werkzaamheden met inachtneming van de lessen van 1903. Het anarchistische N.A.S. verloor al spoedig vrijwel iedere vat op de Nederlandse arbeider. Inmiddels had de stakinsagitatie vele areiders van de bestaande organisaties vervreemd. Reeds enkele dagen na de oprichting van het Comité van Verweer volgde van protestants-christelijke zijde de instelling van een Comité van Ver dediging; ook rooms-katholieke arbei ders begonnen een tegenactie. INE ALGEMENE EN neutrale vakbe weging was een fictie gebleken en de christelijke» arbeiders die' hierbij waren aangesloten, of die, talrijker De leiders der rooms-katholieke en protestants-christeljjke arbeiders en hun althans in aanleg reeds aanwezige or ganisaties kregen door de gebeurtenis sen van 1903 een sterke wind in de zei len. Zij hebben van de voor hen gunsti ge omstandigheden uitnemend gebruik weten te maken. Het huidige Christelijk Nationaal Vakverbond en de Katholie ke Arbeidersbeweging getuigen hier van! Het zou buiten het kader van deze beschouwing vallen nader te treden in de verdere ontwikkeling, de opbouw en het werk van de Nederlandse werkne mersvakbeweging. Binnenkort hopen wij hier echter op terug te komen naar aanleiding van de dezer dagen versche nen boeken van de voorzitter van het C.N.V., de heer M. Ruppert. Thans willen wij volstaan met te constateren, dat het fiasco van 1903, hoe rampzalig in eerste aanleg ook voor de arbeidersbeweging, in het eind zeer rijke vruchten heeft gedagen. En vanwege de verwijdering van de poli tieke werkstaking uit haar strijdarse- naal en vanwege haar gezonde en ge schakeerde opbouw, allen tot zegen! De K.N.Z.B. heeft uit Kopenhagen een uitnodiging ontvangen om voor de in ternationale zwemwedstrijden, welke op Donderdag 23 en Vrijdag 24 April in de Deense hoofdstad worden gehou den, een drietal zwemsters aan te wij zen. De nummers, welke op het pro gramma van deze tweedaagse wedstrij den staan, zijn: 100 m en 400 m vrije slag; 100 m en 200 m rugslag; 100 m vlinderslag en 200 m schoolslag. Hoewel de sportcommissie van de K. groep, zonder lid te zijn, er toch grote N.Z.B. nog geen definitieve keuze heeft verwachtingen van koesterden, werden door het duidelijk aan de dag getreden socialistische karakter afgestoten. gemaakt, ziet het er naar uit, dat het team zal bestaan uit; Geertje Wielema, Greetje Lugthart en Nel Garritsen. op STERLING SHAG! U merkt het meteen: wat eén 'ver'schil met gewone shag. Dank zij het speciale Niemeijer's Positief-Mild procédé komen geur en smaak van de beste Virginia tabakken teri volle tot hun recht. STERLING: de idéale shag. Dus (Advertentie, Ing. Med.) Voelt U zich niet fit? Denk niet direct, dat U ziek bent Wat U ontbreekt is een dagelijks middel ter opwekking en verkwikking: (Van onze sportredacteur) LIET VOORLOPIG NEDERLANDS ELFTAL heeft gisteravond voor nauwelijks een voor de helft gevuld Olympisch Stadioi. een 32 overwinning behaald op het Weense Wacker. Waar het in deze wedstrijd echter om ging was het ontdekken van nieuwe en betere „mogelijkheden" voor het Oranje-team. De uitslag van de wedstrijd was niet belangrijk, zeker als men weet dat de Weense gasten op alle wapens verre superieur waren en zich vrijwel de gehele wedstrijd tot show-voetbal bepaalden. Met mathematische zuiverheid legden de gasten een netwerk van strak langs de grond getrokken passes over het veld, telkens weer werd de gehele Nederlandse defensie volledig uit positie gespeeld en alleen aan het feit dat die Oostenrijkers de bal in het doel wensten te lopen heeft hel voorlopig Nederlands elftal te danken dat het geen grote nederlaag is geworden. VOORAL in de eerste helft stonden onze landgenoten soms vreemd te schutteren. Zelfs Abe Lenstra bleek in deze periode niet opgewassen tegen dit geraffineerde spel, laat staan de bonkige Terlouw die het bij tijd en wijle groen en geel voor de ogen moet hebben gezien. Niettegenstaande deze pessimistische geluiden, waren er toch enkele lichtpunten. Kools bijvoorbeeld, de RBC-er die als rechtsback fungeer de. Hij heeft geen opvallende dingen gedaan, maar zijn ingrijpen en opstel len was goed. Waarin hij zich echter vooral onderscheidde was het plaatsen van de bal. Tebak had een goede start en het was daarom jammer dat hij na een kwartier spelen een spier verrek te en zijn plaats aan Alberts moest af staan. Alberts was bepaald zwak en het pleit niet voor hem dat hij zijn te kort aan techniek probeerde aan te vullen met te fors spel. De beste man in de verdediging was ditmaal Klaas- sens. De jeugdige VVV-er is geen groot voetballer. Hij is een harde zwoeger, die ditmaal niet in zijn fout van voor gaande wedstrijden verviel door te ver naar voren te trekken. Hij ka;i zich dat niet permitteren omdat zijn snel heid daarvoor niet hoog genoeg ligt. IN de voorhoede zagen wij drie nieu we gezichten, namelijk die van Van Ede, Van Beurden en Bleyenberg. Om Keeper Pelikan (Wenen) werkt een harde schuiver van Abe Lenstra (links) buiten de paal. bij aanvalsleider Bleyenberg te begin nen geloven wij dat de Keuze Com missie met deze speler meer eer zal in leggen dan met Clavan. Hij is beweeg lijk, doortastend en schuwt het duel met de stopperspil niet. Het mag dan waar zijn dat de techniek van de man uit Rigtersbleek te wensen over laat, hij weet toch kansen te scheppen, het geen hij in de laatste minuten bewees toen Abe Lenstra uit een kopbal van hem het winnende doelpunt scoorde. Zonder enige twijfel heeft Van Beur den zich in de Oranjetrui gespeeld. De Bossenaar kan een paar spelers pas seren en hij heeft bovendien een zeer verraderlijk schot. Hij was het dan ook die de twee andere doelpunten voor zijn rekening nam. Van Ede is physiek te zwak om tegen de Belgen succes te kunnen boeken. Weliswaar heeft de Rotterdammer een zeer behoorlijke snelheid, maar zijn incasseringsvermo gen is maar zeer matig. Luiten had het wel bijzonder moeilijk. Hij trof de beste speler van de Oostenrijkers, rechtsback Kaubek. tegenover zich en veel nuttige dingen hebben wij de kleine DOS-spe- ler dan ook niet zien doen. Lenstra had, zoals gewoonlijk bij oefenwedstrijden, zijn dag niet. Bies- brouck kwam er pas in de tweede helft, toen de gehele ploeg overigens beter ging spelen, beter in. De Haarlemmer vonden wij echter in ieder geval beter dan Van Schijndel in de wedstrijd te gen Zwitserland. Terlouw heeft met zijn stoere body weer veel onheil kun nen voorkomen. Eens temeer bleek pchter dat hij geen klasse-voetballer is. Eenmaal moest hij, nadat de aalgladde Wagner hem in zijn „hemd" had laten staan, ten koste van een penalty in grijpen. Dank zij een bijzonder fraaie save van Landman had die ongeoorloof de tackle van Terlouw echter geen ge volgen. De Sparta-doelman kan op een zeer goede wedstrijd terug zien. Hij was zekerder van zichzelf dan wij var hem gewend zijn en aan de twee doel punten had hij part noch deel. Het teara van Wacker vormde een homogeen geheel met enkele uitblin kers ais rechtsback Kaubek, rechtsbin- Thans is definitief bekend geworden dat Lou van Leur op 23, 24, 25 en 26 April naar Hoorn komt om zijn kam pioenstitel te verdedigen en zo moge- lek te prolongeren. Dit is een zeer verheugend bericht, want deze klein-biljart-kunstenaar, die een bijzondere aanleg heeft en wiens spel door zijn benijdenswaardige coup ae queue een fantastisch schouwspel biedt, heeft vooral in het vorige _sei- zoen van zich doen spreken. In 1948 kwam Van Leur voor het eerst in de tweede klasse voor het „voetlicht". Zo wel in de voorwedstrijden als in de fi nale liet hij toen al dadelijk cijfers als 13.70 en 13.48 noteren. Gepromoveerd zijnde, haalde hij het stoute stukje uit om met een moyenne van 19.70 te spe len. Na enige terugslag in 1949 kwam hij in '50 veel sterker terug en speelde hij met 30.53. Nog was Van Leur niet op top-hoogte, want in 1951/'52 zette hij de kroon op zijn werk door niet alleen de hoogste serie 295 te scoren, doch ook door in één partij een gemid delde van 100 (in 4 brt 400 carb.) op zijn naam te brengen; hij behaalde hier mede de hoogste kampioenstitel van Nederland; Hoofdklasse ancre cadre 38/2 met het formidabele gemiddelde van 58.38. Ronde van West-Vlaanderen De derde etappe van de ronde van West Vlaanderen voor amateurs, van Woumen naar Westouter, is gewonnen door de Nederlander Leo Stevens. Hij reed de 118 km in 2 uur 50 min 1 sec. tweede werd Van Dongen (B) in 2.50.11, derde Martin Cuyten (N.) in dezelfde tijd, vierde Meuleman (B) in 2.50.54 en vijfde Indevuyst (B.) in 2.510 Plantaz (N.) werd 8e in de zelfde tijd als Indevuyst. Algemeen klassement na de derde etappe: 1 Hebb (B.) 10.55.49; 2. Van de Voor de (B.) 10.55.52, 3. Wartel (B 10.56.51, 4. Verhaeghe (B* 10.57.15, 5. Meuleman (B.) 10.57.19. 9 Martin Cuyten (N.) 10.59 28, 13. Plantaz (N) 11.01.54. Voor de klassieke wegwedstrijd Pa rijs-Roubaix op Zondag 12 April, heb ben de organisatoren van de honder den ingeschreven renners er 190 uit gekozen, behorende tot negen nationali teiten, t.w. 85 Fransen, 62 Belgen, 25 Italianen, 6 Zwitsers, 6 Nederlanders, 2 Spanjaarden, 2 Duitsers, 1 Luxembur ger en 1 Oostenrijker. De zes Neder landers zijn Wim van Est, Schulte, Wagtmans, Thys Roks, Nolten en Ger- nt Voorting. Op de lijst staan voorts Coppi, Van Steenbergen, Koblet, Louis Bobet, Magni, Heinz, Muller en vrijwel alle andere „groten", met uitzondering van Bartali. In 1952 is deze wedstrijd gewonnen door de Belg Rik van Steen bergen, nen Wagner, stopperspil Turner en rechtsbuiten Bokon. Technisch staken zij met kop en schouders boven de beste Nederlanders uit, maar ook hun positiespel was fabelachtig goed. Tel kens weer stonden één of twee spelers ln volkomen vrije positie en men kan zich er alleen maar over verwonderen, nat dergelijke voetballers niet over een beter schot beschikken om hun gladde aanvallen in doelpunten om te zetten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 3