de liefde van Napoleon v INTOOM Zon. en sport eisen doelmatige kledini Leven van zelfopoffering en plichtsbetrachting De eerste ontmoeting Vlucht naar de keizer Op bezoek op Elba Geen mannequins aan de helmstok marie walewska N HET ZWAARGETEISTERDE achttiende- eeuwse Polen woonde de adellijke, doch ver armde familie Laczynski, welke een zeer grote liefde voor het vaderland koesterde. Toen de vader gestorven was, bleef de moeder met zes kinderen in behoeftige omstandigheden achter, daar haar inkomsten uitsluitend bestonden uit de opbrengst van het landgoed. Weliswaar had den haar kinderen een uitstekend gouverneur gehad in de vader van de grote componist Cho- pin, doch voor de oudste meisjes was nog een flinke bruidschat nodig, terwijl de zoons, die in het leger dienden, zond moesten lopen in oude versleten uniformen en in de schulden raakten. De oudste dochter Marie, geboren in 1786, had op haar 16e jaar nog een jaar lang een meisjes pensionaat kunnen bezoeken. Zij is een fris, be koorlijk meisje, van middelbare grootte, met blond haar en grote blauwe ogen, die met de zwarte wenkbrauwen, de rosé wangen en rode mond haar gezichtje grote expressie geven. Zij is intelligent en heeft grote belangstelling voor politiek en vooral voor die van Polen. Haar meisjesachtige verering gaat uit naar de Franse Keizer Napoleon, wiens veroveringen haar hart sneller doen kloppen. Zal hij ook eenmaal Polen komen bevrijden? DE ENIGE UITKOMST voor de financiële zorgen ziet gravin Laczynski in een rijk huwelijk van Marie en reeds is er een pre tendent, die grote belangstelling voor haar toont. Het is de gefortuneerde landheer Walewski, die reeds meerdere malen de Laczynski's met raad en daad heeft geholpen. Een bezwaar is, dat de Graaf al 67 jaar is en reeds tweemaal weduwnaar. Hij praat graag over politiek met Marie. die dit wel interessant vindt, doch zijn cadeaux en andere attenties niet wil accepteren. Hij is immers veel te oud! Zij heeft één grote wens: naar Parijs, de woonplaats van haar held Napoleon, te mogen gaan. In een vertrouwelijk gesprek met haar moe der smeekt deze haar echter haar afwijzende hou ding tegen Walewski te laten varen. Als zij hem trouwt zullen de zorgen van haar moeder ver licht worden. Door deze pressie, op haar uitge oefend, raakt Marie in een geestelijke impasse en wordt ernstig ziek. Zij voelt de bittere noodzaak, maar haar jeugd verzet zich tegen een verbintenis met een zoveel oudere man. Zij staat geestelijk op een tweesprong en weet niet wat te kiezen. Ten einde raad geeft Marie na veel aandrang, uit liefde voor haar familie toe. Haar moeder kan Graaf Walewski haar jawoord brengen. Aan de vooravond van haar huwelijk ontvangt Marie van een vriendin de navolgende aangrijpen de brief: „De man die je gaat trouwen, zal je veel geven, maar hij zal je ook veel onthouden. Ik ben bang, dat op een dag je zult trachten elders te vinden, wat hij je niet heeft kunnen geven. Marie, wij bestaan niet slechts uit een ziel. De voortdurende aanraking met deze oude dwaas zal -maken, dat je je daar rekenschap van geeft, vroeg of laat. Ga van hem weg, het is nog tijd. Vermoed je wel, dat je je verbindt voor 10, 12 jaar misschien aan een man, die je niet meer zult kunnen ver dragen in drie maanden? Ik wacht op je. Een teken van je en ik onttrek je aan je ongeluk." Deze dringende smeekbede heeft echter geen uit werking. In 1804 wordt het huwelijk voltrokken. De oude Walewski is zeer gelukkig met zijn jonge vrouw. Het verschil in leeftiid is evenwel te groot, dan dat Marie ziin liefde werkelijk kan beantwoor den, hoe geroerd zij ook is bij het bericht, dat haar man buiten haar weten de schulden van haar familie heeft betaald en haar broers financieel ge steund. Haar hoge levensopvatting brengt haar echter tot het besluit, het beste van dit huweliik te maker. Na de geboorte van een zoon. leeft Marie een vrij eentonig teruggetrokken bestaan op het landgoed van haar man. Inmiddels heeft Napoleon overwogen de steun der Polen te verwerven tegen Rusland. Deze drin gen aan op een spoedige komst van de keizer naar Warschau. Poolse patriotten verzekeren Napoleon van hun geloof in zijn macht hen onafhankelijk te maken. Op Nieuwjaarsdag 1807 zal Napoleon ziin intrek in Warschau nemen. Buiten zichzelf van vreugde over het bezoek van haar held. besluiten Marie en haar vriendin in een schrijven aan de keizer van de aanhankelijkheid der Poolse vrou wen te getuigen en hem zelf hun brief te gaan overhandigen. Misschien zullen zij hun held zienTe paard reizen zij hem tegemoet, in Poolse dracht. OP HET MOMENT van vertrek uit een halte plaats hoort de grootmaarschalk van Napo leon een vrouwestem hem toeroepen: „Mijn heer ik moet U spreken." Opkijkende ziet hij een blozende jonge vrouw moeite doen om zijn aan dacht te trekken. Het correcte Frans, slechts met een licht accent gesproken, geeft hem de indruk een Poolse van hoge afkomst voor zich te hebben Zij is zeer jong en gracieus en hij kan het niet over zich verkrijgen, haar verzoek, haar bij Napoleon te brengen, te weigeren. Napoleon is wat ontstemd door dit oponthoud, doch zijn wrevel verdwijnt als hij de oorzaak ervan ziet: een gezichtje met grote blauwe ogen, boven blozende wangen, een rood mondje met prachtige tanden. Haar lieftalligheid ontgaat de keizer riet. Hij neemt ziin steek voor haar af en geeft haar wat bloemen, die men in ziir> rtituig heeft geworpen. Vol vervoering grijpt Marie Napoleon's hand en spreekt van de verwachtingen van het Poolse volk. Nauwelijks is zij uitgesproken, of de keizer beveelt te vertrekken. Marie springt haastig terzijde, een roos haa' door de keizer toe geworpen. treft haar hals. Ter ere van de keizer verheugt de Poolse hoofd stad zich in een aaneenschakeling van festivitei ten. Zo geeft de Poolse prins Poniatowski een groot bal, met de Franse keizer als eregast. De gastheer is ervan overtuigd een goede beurt te maken Napoleon heeft hem n.1. om inlichtingen verzocht over de onbekende dame, die hem onderweg zo hepft verwelkomd en vernomen hebbende, dat het Madame Walewska is geweest, gaat Poniatowski de Walewski's zelf uitnodigen, wetende dat zij weinig uitgaan, doch dat hun enig ideaal Polens welzijn is. De graaf laat zich eerder overhalen dan ziin vrouw, die er eerst weinig voor voelt. Als zii ten slotte de feestzaal toch betreedt, krijgt zij uit de reacties der gasten de indruk, dat haar tocht al geen geheim meer is. De gastheer neemt haar even apart en fluistert haar in. dat Napoleon al ver schillende malen naar haar beeft gevraagd. Marie stribbelt verschrikt tegen. Zij wil 's keizers be langstelling niet wekken voor haar persoon, doch voor Polen. Poniatowski dringt er bij haar sterk op aan te profiteren van 's keizers belangstelling ten bate van Polen. Als hij haar uiteindelijk aan Napoleon voorstelt, ziet deze een zeer bedeesd figuurtje voor zifh in een heel eenvoudige witte japon, zonder enig sieraad en. al wat ontstemd door het lange wachten, wat hij niet gewend is, maakt hij direct een aanmerking op haar simpele japon, die haar de tranen in de ogen brengt Als hij erin geslaagd is, haar wat op haar gemak te stellen, beheerst Marie zich en probeert ziin be- langstelling te wekken voor de moeiliike politieke omstandigheden, waarin Polen zich bevindt. Zij verzekert hem. dat bet hém toch mogelijk moet ziin. Polen zijn onafhankelijkheid terug te geven, doch Napoleons antwoord hierop is ontwijkend (een definitief herstel van Polen als koninkrijk Enige tijd geleden werd te Parijs bekend ge maakt, dat de brieven welke Napoleon aan Marie Walewska geschreven heeft, in het open baar geveild zouden worden. Een aantal na komelingen van de grote Franse keizer wist echter door een protest bij de Franse regering, waarin zij o.m. op de grote historische waarde van deze correspondentie wezen, deze verkoop te verhinderen. In dit artikel geeft onze historische mede werkster een aantal bijzonderheden over de verhouding tussen de veldheer-staatsman voor wie destijds heel Europa sidderde en de schran dere Poolse gravin voor wie de ,Jkleine korpo raal" zo'n grote liefde opvatte. zal hem immers in moeilijkheden kunnen brengen met Rusland). Na dit korte onderhoud laat de keizer haar naar huis brengen, waar zij reeds de volgende dag in haar kamer een groot boeket witte rozen en een briefje van Napoleon vindt: „Ik heb slechts U gezien, slechts U bewonderd, ik verlang slechts naar U. Een zeer spoedig antwoord om het vurige ongeduld te kalmeren van N." Meerdere dergelijke brieven volgen als Marie Walewski niet direct antwoordt. Haar hoge levensopvatting ver zet zich tegen wat van haar gevraagd wordt, maar aan de andere kant is daar haar geknecht vader land. Als Polen's lot nu eens werkelijk van héér alleen afhangt? i OOR DE TWEEDE MAAL in haar nog zo jonge leven offert Marie Walewski haar eigen gevoelens op, aan dat wat zij als haar plicht gaat zien en als men haar komt halen, gaat zij naar het paleis, waar Napoleon vol ongeduld wacht. Hij bekent haar zijn verlangen naar kinde ren en naar een vrouw, aan wie hij werkelijk ziin vertrouwen zal kunnen schenke Marie Walewski verlaat Napoleon met verwarde gevoelens. De grote man trekt haar wel aan. Zolang is hij immers reeds de held van haar gedachten geweest. Maar toch is er weer in haar de tweestrijd. Zij besluit het land te verlaten en schrijft een aangrijpende afscheidsbrief aan haar man. Dwalende door War- schau's avondlijke straten, valt haar blik op de versieringen ter ere van Napoleon, uitingen van de verwachtingen van het Poolse volk. En terwijl zij eenzaam loopt, komt weer de vraag bij haar op: Is het haar plicht niet om haar land te dienen en mag men zijn plicht ontwijken?? Is zij gevlucht voor het huwelijk met Walewski? Men ontloopt zijn lot nu eenmaal niet.... Marie weet dit en na enige aarzeling slaat zij de weg in naar Napoleon's paleis. Geleidelijk aan wint zij het vertrouwen van de keizer en heeft gelegenheid hem haar innigste ver langens kenbaar te maken. Eindelijk heeft Napo leon een vrouw gevonden, die op de hoogte is van de politiek. Marie wijst de keizer op het verlangen van de Polen dienst te nemen in het Franse leger. Hoewel Marie Napoleon's grote liefde voor haar nog niet ten volle kan beantwoorden, stelt zij zich, nu zij hem heeft gekozen, toch meer en meer op hem in. Zij kleedt zich naar ziin smaak en draagt zijn sieraden, o.a. een ring met inscriptie: „Als jij niet meer van mij houdt, zal ik nog van Jou houden." In het begin van 1808 reist Marie naar Parijs, waar zij wordt ontvangen door Napoleon's lieve lingszuster Pauline, die haar aan het Keizerlijke Hof introduceert. De keizer bezoekt haar in haar MARIE WALEWSKA onopvallende woning en soms gaan zij samen on herkenbaar gekleed Parijs en omgeving verkennen. Er is vrede, Napoleon kan nu meer aandacht schenken aan de vrouw, die hij is gaan vereren, welke gevoelens hij als volgt onder woorden brengt: „Jij bent voor mij een nieuwe sensatie, een eeuwigdurende openbaring." In Februari is Napoleon na een verblijf in We nen weer terug in Frankrijk op het kasteel Fon- tainebleau. Marie Walewska's bekentenis een kind te verwachten heeft de keizer zeer ontroerd. Zijn verlangen naar een wèttige opvolger wordt nu steeds heviger. In zijn brein komt de gedachte op. zich van Josephine te laten scheiden, daar zij hem geen opvolger schonk. Hij is evenwel aan haar ge hecht, daar zij gedurende een groot deel van zijn carrière aan zijn zijde heeft gestaan. Vermoedelijk heeft de gedachte Marie Walewska te huwen, hem wel door het hoofd gespeeld, doch deze kon als katholiek haar huwelijk alleen laten ontbinden door de Paus. Onderhandelingen leiden tot een huwelijk met Marie Louise, aartshertogin van Oostenrijk. Marie Walewska ziet, evenals Napoleon, de ge boorte van hun kind vol verwachting tegemoet. Eind Februari 1810 ontvangt zij een brief van haar man, graaf Walewski, die haar aanraadt, in ver band met de geboorte van het kind. dat zij ver wacht, naar hun landgoed te komen, daar het voor alles veel eenvoudiger zal zijn. als deze Walewski daar het levenslicht zal aanschouwen. Geen ver wijt treft haar van de zijde van hem. die zij ver liet, alleen aan haar en het kind, dat Walewski zal heten, denkt hij. Op 4 Mei 1810 wordt te Walewice geboren Alexandre Walewski, bekend als diplomaat onder Napoleon III. Na de geboorte van Napoleon's wettige zoon, de Koning van Rome, komt er enige verandering in de relaties tussen Maria Walewska en Napoleon. Als Napoleon haar uitdrukkelijk vraagt hem altijd als haar vriend te willen beschouwen, voelt zij zelf diep in zich dat ook haar gevoelens veranderd ziin, en dat zii in Napoleon nu weer meer, zoals in haar meisjesjaren, de vereerde held ziet. Toch blijft zij verzekerd van Napoleon's belangstelling die Alexandre in de adelstand verheft en een goed inkomen geeft. Maar haar zoon en Polen zullen voortaan naar levensdoel ziin. Na de slag bij de Berezina bezoekt Napoleon haar op ziin terugtocht in Polen en dringt er op aan, dat zij het onveilige land zal verlaten en naar Pariis gaan. Op weg naar Pariis vertelt haar broer Teodor haar, dat zii aldaar bezoek zal krijgen "an de knapoe generaal d'Ornano. die haar reeds tang lief heeft. De vernieuwing van vroegere vriend- schanpeliike relaties met deze generaal kan Marie's aandacht niet afwenden van haar toewiiding aan de Poolse zaak. Bovendien kan zij d'Ornano's ge negenheid nog niet beantwoorden door haar ja woord, aangezien de oude graaf Walewski nog steeds in leven is. D'Ornano's liefde is echter zo groot, dat hii bereid is op haar te wachten. Ziin geduld wordt beloond, want enkele jaren later schrüft zii. weduwe geworden, hem, te gevoelen, dat hun beider geluk nu gelegen is in een verbin tenis. Zi1 wil, dat hij geheel oo de hoogte is met haar levensloop, daar zii zelf nooit zal willen ver geten, wat achter haar ligt. IN DEZE JAREN echter daalt Napoleon's ster en wordt hij gedwongen afstand te doen en verban nen naar Elba, waar het niet ziin vrouw Marie Louise is, die hem met hun kind komt bezoeken. Zii heeft zich reeds elders getroost. Het is Marie Walewska met Alexandre, die daar op een nacht landt. Slechts enkele dagen blijft zii daar, doch Napoleon's vreugde is groot om deze zoon te zien. Hii is dol op kinderen en houdt ervan zich met hen te amuseren. Met haar scherpe intuïtie vraagt Marie Walewska zich af. of Napoleon zich werke lijk wel zo in ziin lot schikt als het liikt. De ge beurtenissen zullen bewiizen. dat haar gevoelens haar niet bedroeen hebben. P'ecbts honderd dagen duurt de heerschannii van Napoleon over Frank rijk, dan verbant men hem naar St. Helena. Weduwe geworden trouwt Marie Walewska op 7 September 1816 met graaf d'Ornano. Helaas is haar slechts een kort gelukkig huweliiksleven be schoren Op 8 Juni 1817 schenkt zij het leven aan een zoon: Rodolohe Auguste. Tengevolge van nier- ontsteking wordt dit kraambed evenwel haar doodsbed. Op 11 December, op Sl-jarige leeftijd, blaast zij te Parijs de laatste adem uit, na een leven vol plichtsbetrachting en zelfopoffering. De droefheid van graaf d'Orano is zo groot, dat hij, hoewel weduwnaar op 33-jarige leeftijd, zich nooit een andere vrouw tot levensgezellin kiest en tot in zijn hoge ouderdom steeds met dezelfde veiering over Marie zal blijven spreken. In Parijs vonden Napoleon en Marie Walewska hun laatste rustplaats: Napoleon in alle glorie in de Dóme des Invalides. Marie Walewska in de geest van eenvoud en opofferende liefde in een onopvallende urn op het kerkhof van Père Lachaise. FIORANCA VEN gezonde kleuter houdt er niet van aan een handje te lopen en voor degeen, die dat handje vast moet houden, is het ook geen onverdeeld genoegen. De ene arm wordt door het trek ken en hangen bedenkelijk langer dan de andere en men staat doodsangsten uit, als de klein zich in een drukke straat weet los te rukken. Dan is zo'n tuigje toch een uitkomst.' Elke stevige stof is er geschikt voor. U heeft nodig voor het leidsel een band van 2 M. lang, voor de ceintuur een band van 60 c.M. en twee schouder handen van 40 c.M. (enpte. Ze moeten 3</t c.M. breed zijn en van dub bele stof. Bij vilt of laken kan men ze enkel nemen, maar het is dan wel raadzaam ze geheel om te festonneren. Het voorstukje is 10 c.M. hoog, van boven 18 en van onderen 17 c.M. breed. Zoompje en naden extra aanknip pen. Langs de bovenrand maakt u een zoompje. In het midden borduurt u het paard, waarvan u de tekening door middel van de ruitjes elk ruitje 1 c.M.) gemak kelijk kan overnemen. V kunt het ook van vilt uitknippen en op naaien of -plakken. De ceintuur klaarmaken en de uiteinden, die op de rug komen, van knoop en knoopsgat voorzien. Het voor stukje rijgt u met de onderste rand van voren op de ceintuur. Hierop legt u de voorkant van het leidsel, waarvan de uiteinden aan elkaar gestikt zijn en naait dit alles tot 4 c.M. voorbij voorstukje stevig aan elkaar. De einden van de schouderbanden naait u in een puntje. U stikt ze op het voorstukje en het leidsel zo vast, dat de puntjes eronder uitsteken. Hieraan kunt u een belletje of een kwastje hangen. In de uiteinden maakt u een knoopgsgaatje. De banden worden over de rug ge kruist en dan op de ceintuur geknoopt. Laat nu het paardje maar draven! U heeft het in toom. a LS DE ZON haar warme stralen naar de aarde zendt, is het of bij tover- slag de mensen anders worden. Lichter en blijder zijn de gezichten en met enthousiasme worden reeds allerlet plannetjes besproken voorals het weer zo blijft aanhouden! Vooral, nu de zomersporten weer een aanvang nemen, zoals tennis, zeilen, zwemmen, enfin, al die vormen van ontspanning welke zo'n charmante, btrume temt opleveren en stralende ogen bezorgen, kijkt men ook naar de sporttenues. Eerlijk gezegd, lijkt het, of men ook ver- kwistender wordt bij de eerste zomerse dag. Meestal wordt er iets nieuws aan geschaft met het oog op de vacantie O AT dit niet alleen in ons landje zo is, bewijzen de collecties in Parijs, Londen en New York. Neem bijvoorbeeld Parijs, daar ziet men bij de boutique-collecties veelal de sport- en vacantiekleding. Langza merhand gaat men er toe over deze uit te breiden tot de dameskleding, maar toch staat eerstgenoemde garde robe nog op het eerste plan. De stoffen uit die boutique-collecties vertonen merendeels het handweef in strepen en ruiten. Is u deze zomer van plan om als alpiniste te velde te trekken, wel, dan geldt voor u het nieuwtje van de Schotse ruit-hitvoering. Bij de zeilcostuums maakt men ge bruik van bedrukte popeline en laat deze bestaan uit een lange, nauwe pan talon en een gedecolletteerd vest, waar onder een blouse van flanel. Of de all round zeilers hier verrukt van zullen zijn, is een tweede.... en of het prac- tisch zal zijn, daarmee wordt blijkbaar weinig rekening gehouden. De Hol landse vrouw wie het werkelijk alleen om de sport gaat voelt er niets voor om als mannequin de helmstok te han teren. Neen, buizen en vechten tegen de wind Napoleon Bonaparte als bevelhebber op de brug bij Ar cola. Enfin, we willen u ook nog vertellen van de kniebroek. Deze verschijnt dit jaar in vele variaties: aangesloten en met een nauwsluitend boordje onder de knie, zeer nauwsluitend met op bei de zijkanten een knoopsluiting, wijd en een ietsje poffend bij de knie. lang en nauw met een strak om het been slui tend gedeelte van knie tot kuit. De fantasie is op dit gebied grenzeloos en tot allerlei dwaasheden in staati Om niet te spreken van de modellen, welke wit en zwart gestreept zijn met applicaties van rozen zo rood, panta lons met zwarte achterkant en helder blauwe voorzijde, poffende harembroe ken enz. Toch zijn deze boutiques niet alleen voor de jonge, excentrieke vrouw, ook meer serieuze modellen leveren zij. Doch daarover een andere keer. Rest on» nog de afbeeldingen. Een windjack in moderne uitvoering toont de jongste mannequin, men lette op de capuchon, welke onder de kin doorloopt Madeleine Rauch ontwierp het royale vest-jasje, van geruwde wol in streep- motief met vleermuismouw. Heerlijk voor op het water en goed passend bij een sportieve pantalon, met geen en kele andere pretentie, dan dat het ge makkelijk zit

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 10