Parlementair karwei dat ruim drie jaar tijdsvergde FEIT ffet gescfisnk M vader .stralend maakt.. Dividendbeperking kan worden afgeschaft De Tweede Kamer deed viertal wetsontwerpen af Nederland wijzigt de Grondwet (1) Staatscommissie diende een tussentijds rapport in Overgangstijd van een jaar is noodzakelijk Geen twee derde der zetels in Huis van Afgevaardigden Negen onderwerpen aangesneden Nieuwe schepen voor onze marine Maatregel is van geen belang meer Moeilijk uur voor De Gasperi Nu 1.300.000 twijfel- stemmen in 't geding Gunstig tijdstip Derde Kamer Meer leden en commentaar Sociaal-Economische Raad meent: Het Vondelpark werd gemeentebezit Geen plannen tot legering van vreemde troepen in Nederland Registerpand verworpen Nog geen productschap voor zuivel in zicht M-J'Har.dse zaakgelastigde van Sofia naar Joegoslavië (Van een bijzondere medewerker) DE STATEN-GENERAAL IN DEN HAAG hebben zojuist de laatste van een lange reeks beslissingen genomen met betrekking tot een groots opgezet plan van de Regering, dat beoogde een aantal ingrijpende veranderingen in de Grondwet aan te brengen. Aan die beslissingen zijn zeer uitgebreide schriftelijke zowel als mondelinge gedachtenwisselingen tussen de beide Kamers en de Regering vooraf gegaan. De koninklijke boodschappen, de teksten der wetsontwerpen, de memories van toelichting, de voorlopige verslagen, de memories van antwoord, de adviezen van de landsregeringen van Suriname en de Nederlandse Antillen en van de gouverneur van Nieuw-Guinea, de amendementen, de moties, de nota's der ministers en tenslotte de han delingen, die betrekking hebben op dit plan, vormen een bundel drukwerk, zó omvangrijk, zó ingewikkeld, zó bloeiend somtijds, dat het zich als een roman laat lezen: de roman van een worsteling tussen de wetgevende en de uitvoerende macht, waarin de eerste niet alleen heeft getoond de sterkste te zijn als het er op aankomt, maar ook zich los te kunnen maken van partijdogma's en partijdiscipline. Zij heeft het merendeel der voorgestelde wijzigingen na rijp beraad en dat is nu eens geen holle frase van de regeringstafel geveegd. Slechts één enkele verandering heeft zij goedgekeurd, maar dat is dan ook de belangrijkste van alle. GAAN WIJ terug tot het prille begin van het onderhavige plan, dan komt de datum van 17 April 1950 naar voren, toen onder voorzitterschap van mr J. R. H. van Schaik bij kon. besluit een staatscommissie in het leven werd geroepen met de opdracht de regering van raad te dienen om trent een wenselijk geachte herziening van de Grondwet. Deze commissie bestaat uit een aantal staatsrechtsge leerden en politici-uit-de-practijk, die... nog steeds doende zijn alle verschijnse len en gebeurtenissen te bestuderen, waarop de wenselijkheid van beoogde herziening zou moeten steunen. De heren zitten nog geregeld met de bestaande Grondwet in de hand ge bogen over de rapporten, de beslui ten en de overeenkomsten teneinde dat fundamentele staatsstuk van 1848 voor de zoveelste maal met de wer kelijkheid te confronteren om te zien, waar nu de wrijfpunten liggen, die moeten worden weggenomen. Toen deze commissie dan een eind- weegs gevorderd was met de bestu dering van het geheel van vraagstuk ken en met het op schrift stellen van het van haar verlangde advies, verzocht de Regering haar een tus sentijds rapport uit te brengen, op dat nog in het voorjaar van 1952 een reeks Grondwetswijzigingen aan de Staten-Generaal ter beoordeling zou kunnen worden voorgelegd. Waarom deed de Regering dat? Was er haast bij de beoogde algehele herziening? Kon zij niet rustig afwachten tot de commissie een eindrapport zou hebben voltooid en ingediend? Natuurlijk kon dat wel, maar het veranderen van de Grondwet is heel wat moeilijker en ingewikkelder dan het tot stand bren gen van een gewone wet; vandaar dat het wel eens wenselijk is een gunstig tijdstip uit te kiezen. In de eerste plaats meende zij, dat er eenvoudiger manier gevonden moest worden omde Grondwet te wijzigen. Immers, nu men Kamerontbinding we gens Grondwetwijziging telkens laat samenvallen met periodieke Kameront binding wegens de gewone vierjaarlijkse vernieuwing van de volksvertegen woordiging, komt er van de grondge dachte van 1848, volgens welke het volk zélf moet oordelen over een beoogde Grondwetswijziging, niets meer terecht, want als het volk ter stembus trekt en zijn keus bepaalt, denkt nauwelijks een handvol kiezers aan die Grondwetswij ziging. De grote meerderheid laat zich leiden door overwegingen, die daar in de verste verte niets mee te maken hebben. Vandaar het voorstel der com missie om een Kamer voor Grondwets wijziging in te stellen, een Derde Kamer der Staten-Generaal naast de Eerste en de Tweede. Die Kamer zou recht streeks door het volk worden gekozen telkens als er een Grondwetswijziging aanhangig zou worden gemaakt en na die behandeld te hebben zou zij ter stond worden ontbonden. De onmiddellijke invloed van het volk op elke Grondwetswijziging zou dan weer zijn gewaarborgd, de Eerste en de Tweede Kamer zouden haar nor male werkzaamheden kunnen voortzet ten en de Regering zou niet behoeven af te treden. Een even stoutmoedig als belangwekkend denkbeeld van grote practische betekenis. Als het zou wor den aangenomen, zou Nederland het enige land ter wereld zijn met een uit drie Kamers bestaande volksvertegen woordiging. ZULK EEN GUNSTIG tijdstip doet zich telkens voor ongeveer een half jaar voor er weer Kamerverkiezingen moeten worden gehouden. Het is nl. zo, dat als de beide Kamers der Staten- Generaal een of enige wetsontwerpen tot wijziging van de Grondwet hebben aangenomen, de Koningin de plicht heeft die Kamers te ontbinden, want men heeft in 1848 aldus geredeneerd: Grondwetswijziging is dermate be langrijk, dat niet alleen de volksverte woordiging, maar ook het volk zélf daarover zijn oordeel moet uitspre ken. Vandaar die Kamerontbinding Immers, na de ontbinding moeten er terstond nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven. En na die verkiezingen moeten de nieuw-gekozen Kamers we derom dezelfde wetsontwerpen in be handeling nemen. Worden zij voor de tweede keer goedgekeurd, dan kan men in gemoede aannemen, dat het volk er geen bezwaar tegen heeft, want het heeft bij de verkiezingen rekening kunnen houden met het feit. dat de eerste taak van de nieuwe Kamers de herbehandeling zal zijn van de reeds eenmaal goedgekeurde Grond wetswijzigingen. Om nu geld- en tijdverspilling te voorkomen en het regeringswerk niet onnodig te onderbreken want er komt nog bij, dat de Regering af treedt telkens als de Staten-Generaal wordt ontbonden laat men een Grondwetswijziging sedert 1887 steeds spelen vlak voor en vlak na een periode van Kamerontbinding, telkens om de vier jaar derhalve Daar zich zulk een gelegenheid in Juni 1952 zou voordoen wenste de Regering in het begin van dat jaar reeds een aantal wetsontwer pen tot wijziging van de Grondwet tn te dienen. NU DE ST A A I S< OM MISSIE heeft haar niet in de strek gelaten. Zij lien de op II luli 1951 een tussentijds rap In de tweede plaats diende de Grond wet aangepast te worden aan de nieuwe rechtsorde, zoals dat met een mooi woord heet. Het wilde zeggen, dat het woord Nederlands-Indië geschrapt moet worden uit de omschrijving van het grondgebied van het- Koninkrijk. Een heel eenvoudige zaak, die evenwel veel stof zou doen opwaaien. IN DE DERDE PLAATS meende de staatscommissie, dat een Tweede Ka mer van 100 leden, gezien de grote toeneming van de parlementaire arbeid, te klein is. Het aantal zou op 150 gebracht moeten worden om tot een betere werkverdeling te kunnen gera ken. In de vierde plaats vond zij, dat dienovereenkomstig het aantal leden van de Eerste Kamer op 75 moest wor den gebracht teneinde de verhouding niet te verstoren. In de vijfde plaats was de commissie van oordeel, dat de minimumleeftijd voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer van 30 op 23 jaar moest worden gebracht. En in één moeite door kon men dan de minimumleeftijd van het lidmaatschap van de Provinciale Staten van 25 op 23 brengen. Reeds sinds 1904 wordt men op 23-jarige leeftijd toege laten als lid van de gemeenteraad en dat heeft nooit tot moeilijkheden ge leid. Bovendien mag men sedert 1946 op die leeftijd ook als kiezer ter stem bus gaan. Daar tot nu toe de minimumleeftijd voor de beide Kamers der Staten- Generaal 30 jaar was en de commissie meende om van de bepaling ten aan zien van de Eerste Kamer niet te moeten afwijken dit lichaam toch is wat men elders een Senaat noemt, een Raad-der-Ouden, welks taak het is al te gekke bokkesprongen van de jon gere en onstuimige Tweede Kamer ongedaan te maken achtte zij het nodig de minimumleeftijd voor de leden der Eerste Kamer nadrukkelijk op 30 jaar te handhaven. In de zevende plaats oordeelde de staatscommissie het wenselijk een ge hele reeks van veranderingen aan te brengen met het oog op het bevorderen van Nederlands buitenlandse betrek kingen. Onze op de neutraliteitsgedachte steunende Grondwet maakt het erg moeilijk een overeenkomst met een andere mogendheid aan te gaan. Er moest dus het een en ander vereen voudigd worden, meende zij. In de achtste plaats stelde zij de Regering voor te doen bepalen, dat vertegenwoordiger van revolutionnaire geestesstromingen (lees communisten) geen lid zouden mogen zjjn van de Staten-Generaal, de Provinciale Staten en van de gemeenteraden. Aansluitend hierop deed zij dus voorts nog het denkbeeld aan de hand de Regering de bevoegdheid te geven be paalde uitgaven (lees: communistische propagandabladen) te verbieden. De commissie had dus bepaaldelijk niet stil gezeten. Hoe verging het nu al haar voorstellen? Daarover het een en ander in een volgend artikel. In de jaren vóór de laatste wereld oorlog, toen het tourisme zich inter nationaal ging ontwikkelen, werd vaak de klacht vernomen, dat de Hol landers zich in het buitenland zo slecht wisten te gedragen. Nu, na de oorlog, worden wij herhaaldelijk ge-1 confronteerd, dat het gedrag van de Hollanders en mede met name van de Noordhollanders tegenover de vreemdelingen, die onze provincie met een bezoek vereren, vaak meer dan misselijk is. Een schreeuwend voorbeeld daarvan gewerd ons dezer dagen uit Hoorn, waar een Zwitsers reisgezelschap door de lieve straatjeugd werd omringd en nagejouwd, waarbij kennelijk door onkunde wat de nationaliteit der be zoekers betrcvooral het woord „Mof" opgeld deed. Oudere omstan ders keken hierbij lachend toe Dit voorbeeld staat niet op zich zelf, integendeel. Vooral in de klei nere provincieplaatsen behoeft men zich maar te vertonen in een even afwijkende kledij om in een minimum van tijd het mikpunt te worden van goedkope spot. We schreeuwen om vreemdelingen en als ze hier eenmaal zijn, kijken we ze na en desnoods jouwen we ze uit. We vragen van de Amerikanen vooral, wanneer dit maar eventjes mogelijk is, voor allerlei prullaria zeer weids bestempeld met de naam van souvenirs maar liefst het dubbele tarief. Dit euvel treft men in Volendam evenzeer als in Amsterdam en in bepaalde geval len neemt het ergerlijke afmetingen aan. Er zijn er natuurlijk velen, wie dit verwijt niet treft. Die voorkomend zijn en beleefd en die alles in het werk stellen om de tourist een maxi mum aan service te verlenen tegen een minimum-tarief. Maar het zijn juist de anderen, die teiwille van wat tijdelijk gewin de ruiten van ons prestige inslaan. Op den duur zal dit, materieel be zien, een nadeel betekenen, maar dit vinden wij nog het belangrijkste niet. Het belangrijkste is, dat door de ge signaleerde feiten onze naam in dis- crediet komt en dat men onze Zo hooggeroemde gastvrijheid tenslotte met een korreltje zout dient te ne men. Bij Wilton-Feyenoord te Schiedam zal volgende week Dinsdag de kiel worden gelegd van de eerste mijnen veger in een serie van twee en dertig, die met Amerikaanse hulp voor Neder land worden gebouwd. Het schip, de Dokkum genaamd, zal vermoedelijk n de loop van het volgende jaar gereed komen. De schepen krijgen een stau- daard-waterverplaatsing van 385 ton, worden 45.6 m lang en 8.4 n breed. Zij zullen worden uitgerust met twee die selmotoren, worden geheel gebouwd van hout en aluminium, en bewapend- met twee luchtdoelmitrailleurs van 40 mm. Er komen 46 man aan boord. Dan zal op Zaterdag 27 Juni bij „De Schelde" te Vlissingen worden tewater- gelaten de onderzeebootjager Zeeland, de eerste van een serie van vier. Dit schip, behorende tot de A-klasse, wordt 111.30 m lang. 11.30 m breed en krijgt een waterverplaatsing van 2160 ton. ï')e topsnelheid bedraagt 32 mijl per 'uur. Het schip krijgt een bemanning van 250 koppen en een bewapening van 4 kanonnen van 12 cm, alsmede uitge breide middelen ter bestrijding van on derzeeboten. County Perfumery Co Ltd.. Stanmore, England. Imp. Jacq Mot Jr., Amsterdam (Advertentie, Ing. Med.) DE SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD heeft in een advies aan de regering voorgesteld, de dividendbeperking af te schaffen. Er zal naar het oordeel van de Raad een overgangstermijn dienen te worden ge schapen door verlenging van de wet op de dividendbeperking, gedu rende welke het publiek in een rustige atmosfeer zal kunnen worden voorgelicht over de geringe betekenis, die onder de thans geldende om standigheden aan deze maatregel als instrument van economische poli tiek nog kan worden toegekend en over de gevaren en onbillijkheden, die aan haar voortzetting op langere termijn zouden zijn verhonden. Verder stelt de Raad voor. een verruiming te brengen in de huidige mogelijkheid van winstuitkeringen, en wel in deze zin, dat als alterna tief van het bestaande maximum, nl. zes procent van het gestorte aan delenkapitaal plus twee procent van het zuiver vermogen, een uit kering wordt toegestaan van zes procent over het totale zuivere ver mogen. PEEN onderzoek over de kwantita tieve betekenis van de dividend beperking komt de Sociaal-Eennomi „„'•o Rood tot de slotsom, dat dce maatregel in 1051 heeft geleir trt niet-nitkenng van een bedrag van tachtig millioen puldpn aan winst Dit is een relatief gering bedrag in ver houding tot de besteding van het in komen van bevolkingsgroepen die geen arbeid verrichten, enerzijds, en de omvang der investeringen ander- /ijds. De Raad meent, dat er aan deze maatregel in de gegeven omstandig heden hc ia"' *"'Hh bezwaren ziin ver bonden Het is name'iik waarsehiim lijk, dat de aantrekkelii''heid van het verstrekken van risieo-d ragend kapi taal door de aanwezl-heid van divi- dend-br- -rking wordt verm.nderd terwijl voorts het gevaar bestaat va" tU mo-tiiihli: port "in dat betrekking had op niet een uit nationaal economisch ge oehK minder dan negen onderwerpen! [punt minder juiste aanwen ing v kanitaal. Voorts zou onheffine van di videndbeperking er toe kunnen bij dragen, een ongewenste achterstelling van investeringen in het binnenland ten opzichte van investeringen in het buitenland weg te nemen. Met betrekking tot het verband tus sen dividendbeperkingen loonhehper- sing merkt de Raad het volgende op De feitelijke ontwikkeling van het looninkomen in vergelijking tot de ontwikkeling van het inkomen va" de groep zelfstandigen in het alge meen en tot die van het inkomen uil dividend in het bijzonder geeft wei aanleiding, nu juist het inkomen uit dividmd aan bijzondere bepei kende bepalingen te onderwerpen De stijging van het inkomen uit dividend is immers na de oorlog ten opzichte van voor 1939 in sterke mate achtei gebleven bij de stijging van andere -nkomsteng nepen Op grond hiervan is de Raad een stemmig tot de conclusie gekomen fat de dividendheperking niet maan nerking komt om als instrumeni van conomis' e politiek te worden ge iiandhaafd. Niettemin adviseert hij met tot onverwijlde afschaffing. Dit hangt samen met een psychologische kant van de kwestie der dividend- tejerking; de raad merkt in dit ver band op, dat er in het verleden ten onrechte overigens een verbin ding is gelegd tussen loonbeheersing en dividendbeperking. Gezien de emo tionele sfeer, waarin de discussies rondom de dividendbeperking in het verleden zijn gevoerd en in het be lang van de goede verstandhouding in het bedrijfsleven, pleit de raad daarom voor de in de aanvang dezes reeds vermelde overgangstermijn. {-JET REGEREN van Italië zal voor premier De Gasperi en de uit hem vriendschappelijk gezinde partijen afkomstige bewindslieden een zeer moeilijke opdracht worden. Behaalden de regeringspartijen in «1e Senaat een zwakke meerderheid, voor de Kamer van Afgevaardigden kunnen zij (alhans voorlopig) ook slechts rekenen op een meerderheid van zestien zetels. Bij de verkiezingen van Zondag en Maandag heeft de regeringscoalitie niet de gehoopte vijftig plus één procent van het aantal stemmen weten te behalen, waardoor het artikel in de nieuwe kieswet, volgens welke zij in dat geval over twee derde van het aantal zetels in het Huis van Afgevaardigden zou kunnen beschikken niet tot uitvoering kan worden gebracht. Er blijft nog één mogelijkheid voor de vier regeringspartijen ten aanzien van een twee derde van het aantal zetels open. De geldigheid van 1.300.000 stemmen, die niet ia de uitslag zijn verwerkt, wordt nog betwist. Een competente commissie uit de nieuwe Tweede Kamer zal worden gevraagd deze zaak te onder zoeken. Indien een bepaald deel van deze stemmen alsnog aan de regeringspartijen zal worden toegekend, komt men wel tot het getal vijftig plus één en kan De Gasperi alsnog zij het op weinig fraaie wijze rekenen op een hem gunstig gezinde twee derde meerderheid. DE gedetailleerde uitslag van de verkiezing van het nieuwe Huis van Afgevaardigden is als volgt (tussen haakjes aantal zetels 1948): Chr.-Democraten 262 (305) Soc.-Democraten 19 33) Liberalen 14 19) Republikeinen 5(9) Andere partijen 3(5) Regeringscoalitie totaal 303 zetels, een verlies van 68 zetels. Communisten 143 Links Socialisten 75 Voor de linkse oppositie dus 218 ze tels. In 1948 vormden zij samen het zg. Volksfront en behaalden 183 zetels, een winst van 35 zetels. Monarchisten 40 14) Neo fascisten 29 6) Rechtse oppositie dus te zamen 69 ze tels, een winst van 49 zetels. De regeringspartijen verkregen dus in het nieuwe Huis 303 zetels tegen De Amsterdamse gemeenteraad heeft gisteravond met grote erkentelijkheid jegens de schenkster, de Vereniging tot ganleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam, de schenking aanvaard van het in 1865 gedeeltelijk aangelegde en in later jaren tot 45 ha vergrote Von delpark, ontworpen door de tuinarchi tecten J. D en L. P. Zocher. Voor de uitbreidingswerkzaamheden aan het vliegveld Schiphol stohd de raad een nieuw crediet toe van f 6.800 000. Van dit bedrag zal f 5.924.640 van het Rijk worden terugontvangen. 287 voor de oppositie. Premier De Gas peri heeft op deze uitslag nog geen commentaar willen geven. Woordvoer ders van linkse en rechtse oppositie zeiden, dat hun partijen alles in het werk zullen stellen om te voorkomen, dat de thans voor hun zo gunstige zetelverdeling drastisch zou worden gewijzigd. Waarnemers menen, dat de nieuwe regering, vrijwel zeker onder leiding van De Gasperi, alles zal doen om een botsing te vermijden en de commissie voor onderzoek der betwis te stemmen zal toestaan haar werk maandenlang te rekken (Van onze parlementaire redacteur) $LHIER UIT DEN TREURE hebben wij gistermiddag in de Tweede Kamer het communistische refrein moeten aanhoren: Amerikaanse dictatuur, uitzuiging, onderdrukking, de vredelievendheid van de >ovjet-l nie en hel oorlogsdrijven van het Westen. Zulks naar aanleiding van de regeling van de rechtspositie der krijgsmachten in Noord- allantisch Verhand de herziening en verlenging van de internationale 'arwe-overeeukoinsl en de verlenging van de noodwet kinderbijslag kleine zelfstandigen. Genoemde wetsontwerpen werden alle zonder hoofdelijke stemming aangenomen; de eerste Iwee inet de aantekening, dal de communisten geacht wilden worden te hebben tegengestemd. I ijdens de behandeling deelde minister Staf mede. dal er geen plannen bestaan tol legering hiei te lande van vreemde troepen. MINISTER ManshoU wees op de grotf betekenis van de tarwe" vereen kornet als nrvdOpl-mro onredelijke «chnm "ïielingin van de were' '"-nrklprijs 'egen te gaan rijdt ns zij" verblijf in Canada had de minister de zeer stel lige indruk gekregen, dat de Canadese autoriteiten vas'besloten zijn aan En- 'eland. dat buiten de overeenkomst ileef niet tegen een andere prijs te ■vet-n o rieens. zo verzekerde mi- .-lei holt de heer Schilthuis p,-e ■«-Meurt de Nederlandse re dering deze Engelse afzijdigheid juist Met de organisaties in de zuivel- branche is nog steeds geen overeen stemming bereikt met betrekking tot de instelling van een productschap. De grote zuivelorganisaties nemen geen ge noegen met een vertegenwoordiging werkgevers-, werknemers op gelijke basis. Zoals bekend is, vervalt 1 Februari 1954 de org'nisatie-Woltersom. De vraag doet zich voor, wat er dan zal dienen te gebeuren. Er is gesugge reerd, dat de minister dan zelf een pro ductschap zal moeten vormen. Ver moedelijk zal men voor het bedrijf schap zuivel een rijksbureau moeten creëren, zo vernamen wij van deskun dige zijde. Zulks om te doen uitkomen, dat het niet een orgaan is van het betrokken bedrijfsleven, maar van de overheid. Dat zou betekenen, dat men in de zuivelbranche, tot de oude toe stand terugkeert. Men zal moeten af wachten. hoe de zaak zich tegen die tijd heeft ontwikkeld. De Nederlandse zaakgelastigde in Sofia, de heer A. Brink, is gisteren met zijn gezin in Joegoslavië aange komen. Zoals bekend, is de heer Brink in Bulgarije persona non grata ge worden en op verzoek van de rege ring van dat land door de Nederland se regering teruggeroepen. in deze tijd, nu samenwerking op ieder terrein zo noodzakelijk is. Zonder discussie aanvaardde de Ka mer het wetsontwerp tot goedkeuring van het zevende protocol bij de Bene lux Douane-overeenkomst inzake enige wijzigingen en aanvullingen van het tarief voor invoerrechten. Tenslotte stemde de Kamer nog over een tweetal conclusies voor het nieuw* Burgerlijk Wetboek. Hierbij werd het registerpand eigendomsoverdracht tot zekerheid van bedrijfs- en beroeps goederen met publicatie verworpen; de Kamer sprak zich met 37 tegen 33 stemmen uit voor een regeling van deze eigendomsoverdracht in het alge meen. Vóór stemden de A.R. de KNP de V.V.D. en de K.V.P. op drie ieden na, tegen de heren Jansen, Koersen en Hooij van de K.V.P., alsmede de P.v.d.A. en de C.H.U. Bij de stemming over de inpandgeving van vorderingen op naam stemden alleen de 21 aan wezige leden van de K.V.P. en de heren Roosjen en Verkerk van de A.T; tegen, de overige 49 leden voor. De hnndels- zaakconclusie werd zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Bij deze stemmin gen schitterden zowel iIp CPN als do SGP. door afwezigheid. De Kampr za] op 39 Juni a s. opnieuw bijeenkomen om een begin te maken met de behandeling van de tweede reeks conclusies voor het nieuwe B.W.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 3