Onrust in de Arabische landen over coup in Marokko Sjah van Perzië had zes uur vertraging Salarissen leraren VHMO worden verhoogd Toestand in Frankrijk aan de beterende hand Beroep op de Veiligheidsraad Politieke mist Bromfietsvraagstuk nóg nijpender De tweede verdachte heeft bekend Nieuwe sultan te Fez ingehuldigd Laatste kans voor de Mau-Mau-leden Zaterdag 22 Aug. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaargang No. 1221 Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Bromfietsbond meent: Oplossing is dringend noodzakelijk Woerdense moordzaak Hechtenis Van der Neut is verlengd President Naguib in pelgrimskleed Maar weinig verschil Journalisten moesten mee naar Bagdad WEERBERICHT Aanzienlijke verbetering Nederland helpt de Grieken A! ruim 65 mille bijeen Heden intocht in Teheran Churchill presideert weer de ministerraad Condities voor overgave Spoorwegen en PTT hervatten de arbeid De Nationale Vergadering nog niet bijeen Directie: j, BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS Bureau: Koningstraat 6264 Den Helder Postgironummer 449041 Telefoon 2345 TARIEVEN: Advertenties 16 ct p. mm Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 11— elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaal 6.05, per maand t 2.02 bij vooruit betaling plus incassokosten Weekabonnementen f 0.49 J)E GEBEURTENISSEN in Marokko hebben hoe kan het ook anders in de Arabische wereld grote beroering teweeg gebracht. De Egyptische premier, generaal Naguib, die momenteel voor een bedevaart in Mekka vertoeft, zal zich dezer dagen naar Taif in Saoedi- Arabië begeven, om daar de coup in Marokko met koning Ibn Saoed te bespreken. De Arabische Liga beraadt zich eveneens over de te nemen maatregelen. Voorts heeft de groep van ArabischAziatische landen bij de Verenigde Naties besloten, de kwestie-Marokko onmid dellijk voor de Veiligheidsraad te hrengen. Zij heeft een resolutie over Marokko in voorbereiding, en wil de sultan en het volk van Marokko in hun strijd voor de vrijheid blijven steunen. In Marokko zelf is het op het ogenblik vrij rustig. De nieuwe sultan is gisteren te Fez in zijn waardigheid bevestigd. Het Donderdag afgekondigde uitgaansverbod is ingetrokken. JJET VOORLOPIG bestuur van de Nederlandse Bromfietsbond, die Donderdag 13 Augustus j.1. werd opgericht, heeft gezien het grote aantal gunstige reacties, dat na de oprichting werd ontvangen, besloten, reeds nu ten aanzien van enkele problemen zijn mening kenbaar te maken. Het stelt zich hierbij op het stand punt: 1. Dat het bromfietsvraagstuk zoveel mogelijk moet worden opgelost met inschakeling van de bromfietser en met behulp van verkeersweten- schap en voorlichting. 2. Dat de bromfiets in beginsel even grote rechten op de weg heeft als alle andere vervoermiddelen. 3. Dat eventuele overheidsmaatregelen de popularisering, de inburgering en de technische ontwikkeling van de bromfiets niet mogen belemme ren. 4. Dat het voor een gunstige ontwik keling van de bromfietserii nood zakelijk is. dat maatregelen en voor schriften voor alle merken en typen bromfietsen geliik zijn. 5. Dat de regeling van 1 Augustus 1953 het bromfietsvraagstuk nijpender heeft gemaakt en ten spoedigste moet worden herzien. 6. Dat de f 14 jaarlijkse belasting voor bromfietsen dient te vervallen, ten zij dit geld wordt besteed aan de aanleg, de verbetering en het on derhouden van voor bromfietsen ge schikte rijbanen. 7. Dat. bii voldoening van de brom fietsbelasting per kwartaal, de extra administratiekosten dienen te ver vallen. Nadat Chris B. uit Bodegraven ver leden wetk bekende, de moord op de Woerdense agent van Eek bedreven te hebben, heeft thans ook zijn broer Jan B. een bekentenis afgelegd. Deze bekende, dat hij zich tezamen met Chris aan verscheidene inbraken, on der meer te Harmeien, heeft schuldig gemaakt. Inzake de moord verklaarde Jan, dat hij met zijn broer de agent Van Eek ontmoette, die hen op wachtte. Jan verzekerde, dat hij vooi- op had gereden en niet wist, dat Chris «en pistool bij zich had. Plotseling hoorde hij achter zich schoten, die Chris afvuurde. Samen zijn zij daarop gevlucht. De gestolen goederen hebben ?ij op verscheidene plaatsen verstopt. De recherche is thans bezig deze goe deren, deels volgens aanwijzingen van de gebroeders B., op te sporen. Het Hoge Hof van Neder-Saksen te Lelie heeft gisteren besloten de hech tenis van Van der Neut. een der uit Bieda ontsnapte oorlogsmisdadigers, te verlengen, in afwachting van een be slissing over zijn uitwijzing naar Ne derland. HE INHULDIGING van de nieuwe sultan te Fez werd gisteren door een duizendtal hoogwaardigheidsbekle ders bijgewoond. De vorst werd uitge roepen tot geestelijk en wereldlijk leider van de Mohammedanen in het Franse protectoraat. Ook de viziers van de regering, die de akte van investituur van Rabat naar Fez hadden gebracht, waren aanwezig. De akte, die driehon derd en vijftig handtekeningen droeg, houdt de erkenning van de sultan door de hoogste godsdienstige autoriteiten in. Vandaag wordt de vorst in Rabat ver wacht. Te Parijs verluidt, dat op een na alle familieleden van de afgezet) sultan te Fez de akte van trouw aan de nieuwe vorst hebben ondertekend. Voor het paleis te Rabat defileerden gisteren de talrijke ruiters, die de nacht buiten de stad hadden doorge bracht. In het gehele protectoraat was het gisteren rustig. Wel werden op grote schaal arrestaties verricht. Zo zijn aan gehouden de pasja van Meknes, een aanhanger van de extreem-nationalis tische Istiklal, en Ben Jelloen, de alge mene secretaris van de met deze orga nisatie verbonden democratische onaf hankelijkheidspartij. Te Ouida, waar het afgelopen v eekend bloedige onlus ten zijn voorgevallen, werden drie honderd personen gevangen genomen. De afgezette sultan is Donderdag avond met zijn beide zonen in een Da- kota van de Franse luchtmacht te Ajac- cio op Cors'ca aangekomen. De drie vorstelijke personen brachten de eerste nacht door in de ambtswoning van de gouverneur van het eiland. In de loop van de nacht kwam nog een vliegtuig uit Rabat met de eerste bagage aan. Het is nog niet zeker, of de sultan op Cor sica zal blijven. Te Parijs meent men, dat het verblijf waarschijnlijk van tijde- lijken aard zal zijn; daarentegen ver wacht men in Ajaccio, dat hem een kasteel ter bewoning zal worden toe gewezen. Het is nog niet bekend, ol zijn vrouwen hem in ballingschap zul len volgen. De pasja van Sefrou, Si Bekkai, heeft zijn ontslag ingediend, omdat hij de nieuwe sultan niet als wettig wil erkennen. De Franse administratie in Marokko wil thans een volledige hervorming van de Franse politiek en het bestuur invoeren, gericht op een grotere mate van democratie. Reeds zal de volgende maand een geheel nieuwe groep amb tenaren worden aangésteld, met meer Marokkanen. Men verklaarde in Franse kringen verbaasd te zijn over de grote omvang van de tegen Sidi Mohammed gerichte beweging. Deze omvat thans, zo zei men. de meerderheid der be volking. in de Westduitse staat Nedersaksen is een nieuwe uiterst rechtse partij opgericht, welke de naam draagt van „nationale Duitse socialistische arbei derspartij (NDSAP)". Deze naam is vrijwel gelijk aan die van Hitiers partij (NSDAP). De beweging staat onder leiding van Heinz Telgmann, een drie-en-dertigjarige Berlijner, die thans in Nedersaksen woont. Hij heeft zich candidaat gesteld voor de Bonds dagverkiezingen. QE SJAH VAN PERZIë is gisteren op zJn triomfale vlucht naar huis in Bagdad aangekomen. Daar hij mei es uur vertraging uit Rome was vertrokken en niet meer bij daglicht in Teheran sou kunnen arri veren, heeft hij zijn reis in Irak onderbroken. Vandaag hoopt hij nu in de Perzische hoofdstad aan te komen. De sjah is in Bagdad met veel statie ontvangen. Regeringsleden uaren op het vliegveld, een erewacht stond opgesteld en duizenden juichten hem toe. De vorst weigerde de Perzische ambassadeur in Bagdad te ontvangen. In Teheran was het gisteren nog niet geheel rustig .Hier en daar werd gedemonstreerd voor Mossadeq. De betogingen werden door militairen uiteengedreven. Het garnizoen in de hoofdstad is versterkt met twee eenheden van ieder dertig gevechtswagens, die uit het gebied langs de Iraakse grens zijn teruggetrokken. President Naguib van Egypte bij zijn vertrek naar hel bede vaartsoord Mekka. Hij heeft zijn soldatenuniform verwisseld voor het traditionele ivitte pelgrims- kleed. Verwachting tot hedenavond: BUIïG Nu en dan buien, hier en daar met hagel of onweer, maar ook af en toe opklaringen. Matige tot krach tige, langs de kust nu en dan harde westelijke wind. Koel weer. Zondag: Zon op 5.36, onder 19.48; maan op 19.05, onder 3.23. Maandag: Zon op 5.38. onder 19.46: maan op 19.24, onder 4.55. ^A LANGDURIGE besprekingen over een belangrijke herziening der salarisregeling van de leraren, directeuren en rectoren bij het voorbereidend hoger en middel baar onderwijs, is gisteren over eenstemming bereikt tussen de regering en de centrale commis sie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken. De centrale commissie heeft zich namelijk in haar vergadering van gisteren verenigd met de voorstellen van de regering, waarin enige wijzi gingen waren aangebracht. De re gering heeft dienovereenkomstig besloten op korte termijn enige belangrijke wijzigingen van het bezoldigingsbesluit te bevorderen. LIET LIGT in de bedoeling de regeling terugwerkende kracht te geven tot 1 Januari 1953. Voorts zal in afwach ting van de Koninklijke Besluiten in September een voorschot op de verho ging van de salarissen worden uitbe taald. Een overzicht \an de belangrijkste wijzigingen volgt hieronder: 1. De wedden van de leraren in volle dige betrekking, thans lopende van f 320 tot f 620 per maand, zullen worden gebracht op f 340 tot f 720: 2. De volledige berekening, die thans 26 lessen omvat (waarbij de leraar verplicht kan worden 29 uur te ge ven). zaï worden gesteld op 2429 lessen. 3. De lessen boven de 29 zullen (tot een maximum van 3) bij een saia- risancienniteit van 9 of meer wor den bezoldigd met f 15. f 15 en f 10 per maand. 4. Aan de leraren, die een doctoraal of ingenieursexamen hebben afge legd. zullen deswege 3 verhogingen worden toegekend (thans 2) 5. De diensttijd bii het lager onder wijs tot ten hoogste 20 jaren zal voor alle leraren meetellen voor 3/4 deel (thans voor de helft). 6. Het maximum van de wedden van directeuren en rectoren van scholen met minder dan 10 klassen zal wor den gebracht van f 720 op f 800 per maand. Voor die van scholen met 10 of meer klassen zal het maximum worden verhoogd van f 740 tot f 840 per maand, terwijl voor de groep van directeuren met meer dan 18 klassen het maximum, dat thans f 740 is. f 870 per maand zal bedra gen. Deze maxima zullen voorts in afwijking van de bestaande regeling zowel voor gepromoveerden als voor niet-gepromoveerden gelden. Alle genoemde bedragen worden nog verhoogd met de gebruikelijke toela gen. zoals die laatstelijk zijn opgeno men in het toelagebesluit 1953. derhal ve ook met de z.g. ..denivellering". Donderdagavond was in totaal f 65.252.27 binnengekomen op giroreke ning 777 van het Nederlandsche Roode Kruis voor de hulp aan Griekenland. Het vorige bedrag was f 55.511.77. Het Roode Kruis zal nog twee ton koffie kopen, die spoedig na de aan koop van Nederland naar Griekenland zullen worden verstuurd. Met het s.s. „Jupiter" van de KNSM is gistermorgen uit Amsterdam een zending hulpgoederen voor de slacht offers van de aardbevingsramp in Griekenland vertrokken. Het is de eerste zending, die per schip wordt vervoerd. De KNSM heeft het Neder landsche Roode Kruis aangeboden re liëfgoederen gratis met haar schepen naar de Griekse havenstad Piraeus te vervoeren. De zending omvat 1800 de kens. partijen zeep. babyvoeding, ge condenseerde melk, en 37 grote tenten. In het ziekenhuis te Ocrebro in Zweden is eergisteren overleden de heer A. G. F. Regout uit Itteren bij Maas tricht. Hij was gewond geraakt bij een botsing tussen een door hem bestuurde |-)E VERTRAGING bij het vertrek van de sjah uit Rome was ten dele een gevolg van een motorstoring, voor ien ander deel vloeide zij voort uit de vaste wens van de vorst, om in zijn toestel twintig journalisten mee naar Bagdad te nemen, van wie een deel geen doorreisvisum voor Irak had. De KLM weigerde deze personen in haar toestel toe te laten, de sjah handhaafde echter zijn uitnodiging aan de pers mensen om mee te vliegen. Na lang durige onderhandelingen, waarbij zelfs overleg tussen Nederland en Irak no dig was, werd bekend gemaakt, dat de betrokkenen alsnog konden mee reizen. De sjah zou hedenmorgen in een eigen vliegtuig de reis voortzetten, slechts vergezeld van een particulier secretaris. Hij hoopte echter, dat de persvertegenwoordigers hem in een tweede vliegtuig zouden kunnen vol gen. Aan Britse journalisten heeft hij, overeenkomstig een verzoek van de nieuwe regering, de toegang tot zijn vliegtuig en tot zijn land ontzegd. De Perzische zaakgelastigde te Rome was niet bij het vertrek van de sjah aanwezig, zoals hij hem dezer dagen ook niet bij zijn aankomst had begroet. De sjah heeft geweigerd hem te woord te staan. Aan de carrière van deze di plomaat is ongetwijfeld een eind ge komen. De afgezette premier, dr Mossadeq, vertoeft thans als gevangene in de officiersclub te Teheran. Zijn vertrek ken grenzen aan die welke voor de sjah zijn gereserveerd. Generaal Za- hedi heeft zijn werkvertrekken inge richt in het ministerie van Defen: e. Mossadeq is ziektwee artsen behan delen hem. Nog steeds is het niet ze ker, dat Fatemi, de oud-minister van Buitenlandse Zaken, is omgekomen. Men vermoedt, thans, dat hij zich in Teheran of omgeving schuil houdt en dat hij spoedig zal worden gevangen genomen. Hoessein Makki, die bij de nationali satie van de Perzische olie-industrie een leidende rol heeft gespeeld, heeft zich achter Zahedi geschaard is onlangs door Mossadeq gedurende kor te tijd gevangen gezet Sir Winston Churchill, de Britse eer ste minister zal als voorzitter optreden van een Dinsdag te houden vergadering van de ministerraad. De vergadering zal waarschijnlijk hoofdzakelijk diAbui- tenlandse politiek betreffen De Russen hebben een aantal con- De Britse autoriteiten in Kenya zul len in een grootscheepse propaganda- actie de voorwaarden bekend maken, waarop de leiders en de leden van de Mau Mau zich desgewenst kunnen overgeven. Boven grote delen van het gebied zullen duizenden pamfletten worden uitgeworpen, waarin de rebel len veiligheid wordt beloofd, wanneer zij zich vrijwillig bij de autoriteiten melden. Alleen zij die zich hebben schuldig gemaakt aan moord en an dere gruwelen zullen worden vervolgd. In een grote voorlichtingscampagne zullen de Kikoejoes ervan worden ver wittigd, dat de Mau Mau tot onder gang is gedoemd en dat de economi sche en sociale grieven zonder verwijl zullen worden aangepakt, zodra de noodtoestand voorbij is. De Britten zijn tot deze beslissingen gekomen, omdat zij hadden vernomen, dat Dedan Kimathi, de „beruchtste terrorist van de kolonie" en andere leiders de Mau Mau zouden willen ont binden en zich overgeven, als er aan vaardbare voorwaarden zouden wor den geboden. Franse strijdkrachten hebben nabij Kaap Falaise in Noord-Annam installa ties en opslagplaatsen van de Vietminh vernietigd, achttien man gedood en vijf en zestig gevangen genomen. president Eisenhower heeft dezer dagen aan het Amerikaanse Congres een verslag doen toekomen over de resul taten van het Programma voor Weder zijdse Beveiliging gedurende de eerste helft van dit jaar. In dit verslag worden enige behartigenswaardige opmerkingen gemaakt over de internationale situatie. In de eerste plaats bevestigt de Ameri kaanse president de opvatting, dat de veiligheid en het eigen belang van de Verenigde Staten onverbrekelijk ver bonden zijn met de veiligheid en het welzijn van de andere vrije landen. Uit niets blijkt, dat de dreiging uit het Oosten is verminderd of in de naaste toekomst zal verminderen. Voordat de omstandigheden zich metterdaad ten gunste van een werkelijke vrede hebben gewijzigd, is de veiligheid van de vrije wereld uitsluitend van haar militaire en economische kracht afhankelijk. Zij kan ook niet binnen een bepaalde tijd worden bereikt, zodat het geheel van maatregelen ten behoeve van de weder zijdse beveiliging een project op lange termijn is. Politiek gezien ls de verklaring van de president van groot gewicht. Er is uiteraard een duidelijke samenhang tussen de nota's en uiteenzettingen, waarvan de laatste tijd in de bericht geving herhaaldelijk sprake is geweest. Al deze stukken hebben op de een of andere manier op de toekomstige positie van Duitsland betrekking. De vrije Westelijke wereld kan namelijk niet van gedachten wisselen over haar stre ven naar politieke, economische en mi litaire integratie zonder daarbij telkens te stoten op de vraag wat er met Duitsland moet en zal geschieden. De politieke zetten uit het Oosten lopen altijd via Berlijn naar Bonn en van daar uit naar het Westen. Wij hebben de stellige Indruk, dat Duitsland het Westen min of meer uit de hand gevallen is. In onze ijver om een bolwerk op te richten tegen mo gelijke Moskouse plannen hebben wij het overwonnen Duitsland te sterk ge liefkoosd. Wij zeggen met opzet „het overwonnen Duitsland", want ieder, die een scheiding durft brengen tussen de oude Nazi-groepen en het Duitse volk is een politieke fantast. Men moet ge legenheid hebben gehad in Duitsland zelf met de gewone burger te spreken om te begrijpen, dat deinternationale politieke situatie niet alleen tot gevolg had, dat Duitsland „voortijdig" tot nieuwe, ongekende bloei geraakte, maar bovendien, dat het volk met grote snel heid leerde vergeten wat het de wereld nog een tien jaar geleden heeft aan gedaan. Er is vrijwel geen Duitser, die daaromtrent nog enig schaamtegevoel toont. Trouwens wie hier te lande be leeft hoe Duitse vacantiegangers nog eens komen kijken, waar zij „vroeger" geweest zijn, en wie bovendien getrof fen wordt door hun vrij opvallend ge- draj, kan niet anders dan vaststellen, dat van een heropvoeding van het Duitse volk geen zier terecht is ge komen. Dat is het wat ons benauwt. Wie ga randeert ons, dat Duitsland zich straks niet opnieuw zal voordoen als zijnde „über alles", zij het niet in de wereld dan toch in West-Europa? Wij geloven, dat veel toekomstige mceilijkheden voorkomen zouden kun nen worden, indien de grote mogend heden zich op dit terrein nog eens na drukkelijk uitspraken. Het risico van een kwaad gezicht in Bonn moeten we dan maar lopen. De mist. waarin we thans verkeren, is voor de po litieke ontwikkeling zeker niet l~71 bevorderlijk. auto en een Zweedse wagen nabij Oere- tróleposten langs de grens met de Ame- bro, op 31 Juli jL rikaans« zone van Oostenrijk ontruimd- JN NIET-OEFICIëLE onderhan delingen tussen de Franse rege ring en de niet-cnmmunistische vakbeweging is gisteren een ac- coord bereikt, dat leidde tot her vatting van het werk bij de pos terijen. Ook de spoorwegarbeiders zijn opgeroepen om weer aan de arbeid te gaan. De EGT, de onder communistische leiding staande vakorganisatie, heeft haar leden gelast te blijve'n staken; zij zeide niets te weten van een overeen komst. Daarentegen hebben de arbeiders van de Renault fabrie ken bij Parijs het werk neerge legd. De zeshonderdduizend ar beiders in de F ranse metaal industrie begonnen verder aan een staking van acht-en-veertig uur. De staking in de bouwbedrij ven breidt zich uit, De overeenkomst, welke de hervat ting van de arbeid bij de PTT inluidt, houdt in, dat de commisie voor de col lectieve contracten voor dertig Sep tember zal bijeenkomen. Tegen de sta kers zullen geen maatregelen worden genomen. De regering zal met de vak bonden overleg plegen over de toepas sing van de decreten inzake de pen sioengerechtigde leeftijd en het ver zoek tot herziening van de basislnnen in welwillende overweging nemen. Ver der zal zij contact zoeken met de werkgeversorganisaties, teneinde nieu we arbeidscontracten tot stand te hel pen brengen Het aceoord draagt slechts een voorlopig karakter. Zodra de ar beiders het werk hebben hervat, zou den besprekingen over een definitieve overeenkomst beginnen. De socialisti sche vakorganisatii Force Ouvrière is over de resultaten van tien dagen sta king zeer voldaan. Het bureau van de Franse Nationale Vergadering is gistermiddag bijeen ge weest zonder een besluit te nemen tot hijeenroeping van het college. Maandag komt het bureau opnieuw bijeen. Nog niet alle 209 telegrafische verzoeken om een zitting van de Nationale Ver gadering bleken door brieven te .ijn bevestigd, De voornaamste reden voor het uitstel der beslissing schijnt echter wel te zijn geweest dat de algemene toestand in Frankrijk iets beter is Be- worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 1