Donderdag was K-dag Vaticaanstad, vesting van schoonheid in het eeuwige Rome Madurodam verwacht dit jaar 500.000 bezoekers Stad met meer problemen dan menig dorp Uit de achtertuin van Oom Sam Een nieuw rapport van Dr Kinsey Brood des Vredes De meeste bezoekers zijn volwassenen V. Onsterfelijke geest der Renaissance-meesters waart nog rond in Sint Pieter en Sixtijnse kapel Resten van Oudheid niet mooi, wel groots Door JAN VAN MAASDORP ATERDAG 23 UKirtSïIJS 1!»{,S iVan onze correspondent in Kaapstad! Dl Zuidafrikaanse minister van fi nanciën, die onlangs het land schokte door het aankondigen van verhoogde broodprijzen, heeft in het parlement meegedeeld, dat de verho ging weer grotendeels ongedaan is gemaakt. Door de wapenstilstand in Korea zullen de uitgaven voor het daar gestationneerde luchteskader vervallen en het aldus bespaarde geld zal gebruikt worden voor een subsi die op granen. De verhoogde brood prijs heeft slechts één week bestaan. De kilometerslange weg, de Via Appia, is nog geheel intact in de luxe autocar, in welke de gids door middel van een microfoon ons vertelt hoe langs deze weg de vervolgde christenen onder het bewind van Nero vluchtten naar de catacomben, horen de toeristen, in de kussens gezeten, het aan met effen gelaat. O, Tempora, o. Mores I TN DE Santa Maria Maggiore, waar, getrokken door de vele en kostbare schatten, de ganse dag door toeristen lopen, zien we, in de diepte, omgeven door een hoog bronzen hek, een mar meren altaar. In geen der kerken in Rome wordt voor bezichtiging entree geheven, doch op dat altaar tn de Santa Maria Maggiore worden dage lijks de offers letterlijk gestrooid. Munten en bankbiljetten uit alle oor den der wereld liggen er opgestapeld op het altaar. Voor vele toeristen een merkwaar dige attractie, doeh voor de gelovigen een plaats om boete te doen is de Hei lige Trap in de Scala Santa. Deze trap moet die zijn, welke door Jezus bestegen werd, toen hif voor Pilatus moest verschijnen. Als we de kerk bin nen gaan zien we, hoe de pelgrims de zware tocht langs de hoge trap onder nemen. De Heilige Trap mag niet met de voeten worden betreden van onder tot boven, terwijl anderen wach ten op hun beurt, bestijgen vrouwen en meisjes en mannen van zeer Jeugdig tot zeer oud op hun knieën de treden. Af en toe rusten zij uit van de ver moeiende tocht om te bidden, de rozen krans in de handen. Geen toerist, die Rome bezoekt, zal dit punt van zijn reisprogramma overslaan. Rome goed te beschrijven zou een boekdeel vergen en is binnen het raam van de mij toegew;ezen ruimte der halve ondoenlijk. Er is daar voor de toerist zo heel veel te zien en te be wonderen. Het is niet zo groot als Parijs, evenmin moet men er heen gaan om het vaak twijfelachtige ver maak van die stad er te zoeken. Maar menigeen hoorde ik beweren, dat Rome mooier is dan Parijs. In elk geval zou ik hen, die zo be voorrecht waren eens of bij herhaling Parijs te, bezoeken en het volgend seizoen weer naar het buitenland kun nen trekken, met klem willen raden: Verander uw reisplan eens. Ga verder naar het Zuiden, breng een bezoek aan de Eeuwige Stad, want Rome is een bezoek overwaard! (Van onze Haagse redactie) TOEN ir Neher. de dt- recteur-generaal van de PTT de Miniatuur stad Madurodam be zocht. ontdekte hij, dat op de gevel van de ge trouwe copie van het in 1939 geopende Venlose PTT-kantoor het beken de embleem van zijn dienst ontbrak. De dir.- generaal van dit veel omvattende staatsbedrijf heeft er de volgende dag onmiddellijk de afdeling van zijn dienst op gewe zen, die verantwoorde lijk was geweest voor de richtige oplevering der maquette. Met het ge volg natuurlijk, dat dit kleine manco met be kwame spoed werd op geheven. Van eenzelfde geaard heid was de belangstel ling, die de directeur van de Caltex (vanzelf sprekend in de eerste plaats voor zijn minia- tuurbedrijf) aan de dag legde. Er ontbrak een bepaald type miniatuur vlag, Prompt werd de leclame-afdeling van de Caltex in het geweer ge roepen. Uit dit soort kleinig heden valt maar één ding af te leiden. Dat jonge Madurodam op de grens van Den Haag en Scheveningen boeit zelfs de belangrijkste figuren uit ons land in zulk een mate, dat ze het zich persoonlijk aantrekken, wanneer uitgerekend hun modelbedrijf detailfouten vertoont. HAT is typerend voor deze jongste trekpleister voor het vreemdelin genverkeer van ons land. Dit insti tuut heeft zo'n graad van volmaakt heid bereikt, zo magnifiek de werke lijkheid geïmiteerd, dat iedereen de neiging voelt opkomen het zijne er toe bij te dragen om dit stukje gro- te-mensen-speelgoed nog echter te maken. Grote-mensen-speelgoed? Ja, eigen lijk is het dat. Alleen een wat erg kostbaar stuk. Er is al voor meer dan een millioen gulden op dit 18.000 vierkante meter grote terrein aan de voet der Scheveningse dui nen geïnvesteerd. Voor het grootste deel door het Nederlandse bedrijfs leven, voor het kleinste door de ideële stichting, die met een stam kapitaal van een ton zoals be kend van de Curacaose bankier Ma- duro ter nagedachtenis van diens enige zoon George, die in het con centratiekamp Dachau in 1945 stierf de grondslag legde voor deze be zienswaardigheid. Het Nederlandse bedrijfsleven 9 CEN onbekende stem vroeg ons dezer dagen over de telefoon hoeveel het ons waard zou zün de drukproeven te zien van een nieuw boek, dat eind Augustus zou ver schijnen. Hü had, zo vertrouwde hü ons toe, het boek op een super geheime bijeenkomst kunnen inzien en men had vergeten, althans zo stelde hjj het, hem de „eed van zwijgzaamheid" te laten tekenen. Daar om kon hij ons dit kostelijk materiaal „leveren". Hoewel wij deze handelsreiziger in geheimen met een zachte, doch besliste geestelijke duw van de telefoonlijn verwijderden, konden wij onze nieuws gierigheid toch niet geheel bedwingen. Wat was dit voor een manoeuvre? Een campagne van een uitgeverij om op originele wijze de aandacht te vragen voor een nieuw boek? De uitgever ontkende het. Hijzelf had immers het boekwerk, dat eergisteren verschenen is, nog niet mogen zien. Van wie? Van de auteur. De uitgever had het manuscript „blind" moeten kopen na dat zijn vertegenwoordiger naar de schrijver was gereisd om zich ervan te overtuigen dat er werkelijk van een boek sprake was. Doch daaraan bestond van meet of aan weinig twijfel. De auteur is een veelbesproken man. Zijn materie is reeds jaren het onderwerp van ge sprek op feesten en partijen zowel als op universiteitsdisputen en medische colleges. De schrijver is Dr Alfred C. Kinsey, een befaamd medicus statisticus, wiens imposant werk „Het sexuele leven van de Amerikaanse Man" de eerste massale en practische poging voorstelt om de vele hypothesen en theorieën daaromtrent aan de werkelijkheid te toetsen. De conclusies van Kinsey zijn gebaseerd op interviews met duizenden mannen, kinderen en grijsaards, elk zorgvuldig geselecteerd teneinde een zuivere grootste- gemene-deler te verkrijgen van het mannelijk element van Amerika's (toen nog) 145 millioen zielen. Zijn boek bevatte een groot percentage van deze gesprekken van man-tot-dokter. Behoeven wij hieraan nog toe te voegen, dat het oeuvre een „best seller" werd, gretig gelezen door de op sensatie-belusten, vurig bewonderd door menig amateur- en werkelijk des kundige, heftig verfoeid door anderen (uit deze zelfde categorieën) die van oordeel waren, dat het door Dr Kinsey getekend beeld van de Amerikaanse man op de verfoeilijkste wijze verwrongen was. (Wie de meeste baat oogstte van het oeuvreeen whiskey-merk, sinds jaar en dag Kinsey geheten, en dat sedert de publicatie van Doctor Kinsey's rapport door het publiek als medicijn scheen te worden beschouwd!) Sinds zich zo grondig met de Man te hebben bemoeid, heeft Dr Kinsey hetzelfde systeem toegepast op de Amerikaanse vrouw. Weer hielden hij en zijn assistenten duizenden gesprekken met „zich openhartig uitende Amerikaanse vrouwen". Het resultaat van al deze gesprekken is het stan daardwerk, dat als Kinsey's „Sexueel gedrag van de Amerikaanse Vrouw" thans het leven ziet. Normaal is, dat'de pers een recensie-exemplaar krijgt toegezonden, onder voorwaarde, dat de redactionele opinie niet voor een gegeven datum mag worden gepubliceerd. Beseffende dat dit onderwerp ietwat buiten de nor male gang van zaken in de uitgeverswereld valt, nodigde Kinsey 160 persvertegenwoordigers naar zijn laboratoria in het hartje van het land. Vier dagen lang kregen zij daar „les" in het lezen en interpreteren van het boek en het trekken van conclusies. Vier dagen lang stond Dr Kinsey klaar voor elke vraag, die een vertegenwooriger (of -ster) van de koningin der Aarde wilde stellen. Wie daaraan behoefte had kon met Dr Kinsey over zijn eigen problemen op dit gebied praten. Elkeen, die tot dit sex-laboratorium werd toegelaten, moest een contract tekenen, waarin hij in een dertiental clausules beloofde te zwijgen over het boek tot het officieel zou zijn gepubliceerd. Een van de deelneemsters aan deze cursus vertelde (dit scheen onder het contract geoorloofd) het volgende over haar avontuur: „Heel de eerste dag werd in beslag genomen door conferenties, besprekingen en interviews mei Dr Kinsey. Eerst laat in de avond konden wij onze zwijgzaamheidsgelofte gaan tekenen. Wij waren toen al doordrongen met statistieken over het sexe-leven. Toen eerst kregen wij het 800 pagina's dikke boek in handen. Wat een vracht! Vooral toen de lift buiten dienst bleek en sommigen van ons vijf verdiepingen naar boven moesten lopen. Elkeen spoedde zich naar zijn eigen kamer. Daar konden wij ons eindelijk voor het oeuvre zetten. Mijn conclusie? „Het Sexueel leven van de Man" verschilt inderdaad van het „Sexueel gedrag van de Vrouw". Kunt ge u voorstellen in hoe schier ondragelijke spanning heel Amerika de 20e Augustus, K-dag, (K voor Kinsey) tegemoet zag? Winkelstraat in Madurodam brengt met een jaarlijkse bijdrage van 10% van de bouwkosten van zijn objecten een deel van de gelden bijeen om de exploitatie mogelijk te maken en de ideële strekking van deze instelling te bevorderen. Die ideële strekking is financieel te hel pen bij de nazorg van de ontslagen patiënten van het Nederlands Stu denten Sanatorium voor tuberculose lijders te Laren. Twintig duizend gulden kon vorig jaar afgedragen worden aan het Studenten Sanato rium. Mede dank zij de grote publie ke belangstelling, die van de opening in Juli af voor Madurodam getoond werd. Tot de sluitingsdag op 26 October van het vorig jaar bezoch ten 321.000 Nederlanders en buiten landers dit stadje. Dit jaar worden 500.000 bezoekers verwacht, een mis schien wat optimistische schatting, Driehonderdduizend zijn er tot op dit ogenblik al geweest, en van die 300.00070% volwassenen. De heer G. G. Jungerius, die met ^lan de directie voert over deze miniatuurstad; heeft meer zorgen aan zijn hoofd dan menig dorpsburge meester. Niet alleen omdat zijn „rei nigingsdienst" perfect moet werken, maar ook omdat hij hier soms met technische problemen in aanraking komt, die in de echte stedelijke sa menleving niet eens voorkomen. Er liggen onder de grond van Maduro dam vele kilometers kabel. Het is natuurlijk zwakstroomdraad. Op vijf meter is er al zoveel stroomverliés, dat de vele lampjes, in en aan de miniatuurgebouwen niet meer bran den Er moest en er is een oplossing voor dit probjeem gevonden, maar die oplossing was zo moeilijk, dat iemand die de beste jarea van zijn leven aan een groot gemeentelijk electriciteitsbedrijf verbonden was, moest erkennen, dat hij een dergelijk probleem in zijn veeljarige practijk niet eerder tegenkwam. Een ander probleem? De schenking van een echt Canadees Pijnboom woud. De dwergbomen werden spe ciaal voor Madurodam gekweekt in Canada. Maarde Canadese rooitijd en de Nederlandse plant- tijd kwamen niet met elkaar over een. En zo was er meer. Een speciale houtsoort moet gebruikt worden voor de bouwwerken, die op Madurodam geplaatst worden. Een „schoonheids commissie" moet er voor waken, dat ze passen in het bestaande milieu, enz. enz. Er zijn vier mensen permanent aan het werk om het Madurodamse spoorwegnet in tact te houden. Drie schilders, één loodgieter, drie electri- ciens, één timmerman, één metse laar en vier mensen voor de plant soenen, staan dag in dag uit klaar. Madurodam is een stad met vele zorgen. Maar allen, die erbij betrok ken zijn tellen die zorgen licht, want zii zien, dat er belangstelling voor is en het uiteindelijke doel die zorgen waard is. fiLS WE de Basiliek betreden blijven we een moment onbeweeglijk staan. Denkt u zich eens in, lezers, het bin nenste van een kerk met een opper vlakte van 15.160 vierkante meter met een koepel boven het middenschip van 119 meter hoógte! Het stroomt toe risten. die de S'nt Pieter bezoeken, doch door de geweldige ruimte van het binnenste komt men slechts af en toe een paar van hen tegen. De kleine mensjes vallen daar weinig op in die ontzagwekkende ruimte. Het is er al pracht en praal wat de bezoeker er aanschouwt: enorme va zen en bokalen van puur, massief goud door Oolumhus uit Zuid-Amen- ka gehaald. Alles is vrijwel marmer, fijn geaderd en veelkleurig en de edel gesteenten liggen er in groten getale te flonkeren en te schitteren op zwart fluwelen bedden. Los van al deze stoffelijke praal en pracht, bij het aanschouwen waarvan menig toerist misschien wel heime lijk associaties van begeerten vormt, is daar evenwei ook de werkelijke on- vergankelijkhied van de meesterwer ken van Miehei \ngelo en van andere grote kunstenaars. Als we voor de koepel, boven het graf van Petrus staan, worden we be vangen door de onsterfelijke geest van Mirhel Angelo. Vol bewondering sta ren we naar de stoutmoedige schep ping van diens machtige geest en van zijn wonderhanden. De koepel wordt gedragen door ollaren van 71 meter lengte, waarin, in nisuen, heiligenbeel den zijn aangeoraeht. Het zou niet doenlijk zijn, in een reisverhaal van beperkte lengte ook maar bij benadering weer te geven, welke erfstukken van cultuur en kunst in de Sint Pieter te bewonde ren zijn. Wel kan ik verklaren, dat ons bezoek van een halve dag aldaar ten enenmale ver ontoereikend was om alles met de nodige aandacht -e bekijken. Een tweede bezoek maai dan aan het Museo Vaticana en de Sixtijnse Kapel eveneens van een halve dag, blijkt nog minder toerei kend. henkt u zich weer eens in, lezers: een ontzag'ijk onderaards ge welt Waarvan de wanden en de koepelvor mlge zoldering geheel zijn beschil derd met de meest fantastische voor stellingen Het ganse gewelf is feite lijk één groot fresco van veelsoortig colorlet en glinsterend als emalllc Men ziet er. op de linkerwand episo den uit de '"nis van Mozes en het brandende braambos van Botti- celll. Op de rechterwand zijn scènes Uit het leven van Jezus, geschilderd door Puntiricchio en Botticellt. Het Colosseum in Rome, waar mens en dier streden om hun teven. Onweerstaanbaar ondergaan ook mijn vrouw en ik de betovering van het grote en grootse van het weliswaar kleine gebied dat daar voor ons ligt. Ondanks bet be trekkelijk beperkte ervan, zijn daar achter die muur niet minder dan twintig fraaie tuinen en veertienhon derd vertrekken en zalen. We komen nu eerst aan de trappen, die naar de Basiliek leiden, geflankeerd door de beelden van Petrus en Paulus. De hoofdingang, de heilige deur (Porta Santa) is slechts tijdens het heilig jaar geopend, thans dicht gemetseld en derhalve on zichtbaar. Er zijn vele kerken ter wereld, waaronder zeer fraaie uit architectonisch oogpunt, doch de Sint Pieter draagt bij uitstek het zichtbare stempel van groots heid en van het meesterschap der bouwers als Bra mante, Raphael en Michel Angelo. En dan, boven het altaar, bU het geheel uit marmer opgetrokken koor hek. het onbeschrijfelijk machtige werk van Michel Angelo: Laatste Oordeel. Tegen het reusachtige pla fond zijn, in negen afdelingen, episoden geschilderd uit Genesis; God scheidt het licht van de duisternis De schepping van de zon en de maan De vlucht uit het paradijs en vele an dere taferelen. Ï^ANNEER men als toerist Rome bezoekt, zou men ie stad, als men het katholieke geloof belijdt, als een geweldig pelgrimsoord kunnen beschouwen. Toch zal het voor menigeen een verrassing zijn als hij, in de mening verkerende Rome als een heilige stad te zien. bemerkt, dat het een stad is als vele andere op de wereld werelds. Uiteraard is het katholieke geloof er overheersend doch de werkelijke „Heilige Stad" beperkt zich toch eigenlijk tot Vaticaanstad een volkomen van de eigenlijke atad Rome afgescheiden gebied, dat, met de Sint Pieters kerk in het front, er als een vesting uitziet, gelegen achter dikke, hoge muren, bewaakt door de pauselijke garde. Door de Via Della Conciliazione, een prachtige laan met palmbomen en platanen staan we dan opeens voor het plein voor de Sint Pieter, de Piazza San Pietro, dat geweldig groot, omringd is door vier brede galerijen, welke tweehonderd vier en tachtig kolossale zuilen tellen en waar honderd en veertig beelden prijken. De Sint Pieter in Rome, met op de voorgrond de Piazza San Pietro met zuilengalerij. Rechts en op de achtergrond het Vaticaan met paleis, musea en tuinen. En in deze wondere wereld, lezers, waar men soms de indruk krijgt dat de geesten der grote scheppers van ai dit schoons nog rond waren, is het een ware reünie van toeristen vanuit alle oorden een carnaval van roeze moezende. luid sprekende lieden. Toe gegeven, het zou niet doenlijk zijn de fresco's aan de zoldering aandachtig te bekijken in staande houding hevige nekpijn zou u die poging spoe dig doen opgeven. Welnu, waarom zou het de toeristen niet gemakkelijk wor den gemaakt? Men heeft er iets op gevonden langs alle muren z(jn banken aangebracht, waarop men rustig languit kan gaan liggen. En dat doen de toeristen dan ook; ze lig gen er op hun rug, velen gewapend met lange verrekijkers, alsof ze de kosmos willen aftasten. Er zijn op die dag toeristen uit vele landen, doch de Amerikanen blijken ver in de meer derheid te zijn. Ik stoot mijn vrouw aan en wijst naar een Yankee, die zo lui mogelijk op zijn rug ligt om door zijn verrekijker toch vooral niet Gods vinger te missen, welke op het zolde ring-fresco van Angelo een zo inte grerend deel uitmaakt JJ ZULT de legende van de stichting van Rome wel kennen Romulus en zijn tweelingbroeder Remus werden door hun oom Amelius, die hun vader. Numitor, en hun moeder, Rea Silvia. had verdreven, te vondeling gelegd. De herder Faustulus en diens vrouw vonden hen en voedden hen verder op. Maar hun leven dankten de beide kna pen feitelijk aan een wolvin, die als hun min had gefungeerd. Remus, die de kracht van zijn broeder Romulus blijkbaar onderschatte, werd later door deze gedood de melk van zijn voedster had hem die kracht geschon ken. Oom Amulius werd eveneens ter dood gebracht en Numitor in ere her steld. De zoon Romulus stichtte later op de berg Palatinus een stad. En die stad heet ROME, Sage of geschiedenis, een feit ls dat de stad Rome zowel op de heuvel Palatius als op nog elf andere heu vels is gebouwd, waarvan zeven op de linkeroever van de rivier de Tiber. En daar, verspreid over die zeven heuvels, bevinden zich de resten van de vroeger zo machtige stad. Als we de overblijfselen van het Forum Ro- manum aanschouwen, doemt de grijze oudheid, zoals we die op school bij de geschiedenislessen in onze verbeel ding zagen, voor ons op in de mach tige bouwwerken. Eigenlijk schoons ls aan de bouw vallen. ook aan die van het colosseum, niet te bewonderen. Doch wel spreken de eeuwen tot ons uit de. nog Immer imposante, resten en het Parthenon en het Capitool prijken er nog als sym bolen van zeer hoge beschaving.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 9