Adenauer in Bonn met fakkels
en gezang ingehaald
PvdA geeft zich rekenschap
van politieke situatie
Vrije Democraten en Duitse
Partij weer achter CDU
Dr Adenauers succes een zege
voorde democratie
Neville Duke de
snelste man
Rekenschap
Socialisten spreken
over persoonscultus
Vijfjarenplan voor
Japanse defensie
Half milliard dollar
voor K.S.G.?
Commentaren op verkiezingsuitslag
Bittere critiek uit
Oost-Europa
Marine-toestel
Parijs vraagt nog
meer hulp van VS
F. Dulles sprak met
Eisenhower
Dinsdag 8 Sept. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaarsane No-1235
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Sterkte der weermacht
wordt verdubbeld
Lening uit de Ver. Staten
„Bundeling van progressieve krachten
Zonnige September
WEERBERICHT
Belangrijke beslissingen
op komst
Nu 1171 km per uur...
De strijd in Indo-China
Prins Philip gaat een
vliegtuig kopen
inrectie;
j. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
UlUIJlJf tinuir
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.— elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05, per
maand f 2.02 bu vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
MET fakkeloptochten en gezang hebben de burgers van Bonn (welke
kieskring dr Adenauer afvaardigden) gisteravond op het helver
lichte marktplein de 77-jarige kanselier, op feestelijke wijze gehuldigd.
Zo eindigde een dag van politieke besprekingen, die reeds duidelijk
hebben gemaakt op welke wijze de overwinnende Christen-Democraten
hun aanval op de Socialistische posities zullen voortzetten. Nu de So
cialisten niet meer over een derde van het aantal Bondsdagzetcls kun
nen beschikken, is hun tegenstand tegen de Europese verdragen ten
dode gedoemd. In Bonn verklaarde Adenauer voor de verzamelde me
nigte, dat de verkiezingen in de Bondsrepubliek een beslissende dag
voor Europa was geweest en dat men ervan verzekerd kan zijn, dat de
Europese eenwording zal kunnen worden voltooid. Na de betoging in
Bonn vertrok Adenauer naar zijn geboortedorp aan de voet van de
Drachenfels, waar hij eveneens met een fakkeloptocht werd binnen
gehaald.
WOORDVOERDERS van de Westduit-
se Vrije Democratische Partij en de
Duitse Partij hebben gisteren ver
klaard, dat hun partijen bereid zijn de
huidige coalitie met Adenauers Chris
ten Democraten voort te zetten. Bij de
verkiezingscampagne was hiermee re
kening gehouden en in vele districten
waren zetels op de Socialisten ver
overd, doordat de drie coalitiepartijen
een enkele candidaat steunden.
De verkiezing is, aldus Adenauer, in
een gisteren te Bonn afgelegde verkla
ring een bewijs geweest van de demo
cratische geest, die over het Duitse
volk is vaardig geworden. Hoewel Ol-
De Japanse regering heeft een ont
werp opgesteld voor een vijf-jarenplan
voor de verdediging. Dit beoogt de uit
breiding van de veiligheidsstrijdkrach
ten van 110.000 tot 210.000 man, aldus
deelt het invloedrijke Japanse blad
Asahi mede.
Volgens dit plan zou er een lucht
macht van 1400 vliegtuigen in het le
ven worden geroepen. De vloot zou tot
170 schepen, waaronder een klein
vliegdekschip, worden uitgebreid. Van
de vliegtuigen zouder. er 300 met
straalmotoren zijn uitgerust. Indien het
plan wordt aangenomen zullen de
strijdkrachten dit jaar nog met 40.000
man worden versterkt.
De vice-president van de Europese
Kolen- en Staalgemeenschap (K.S.G.),
Franz Etzel, heeft verklaard, dat nog
vóór het einde van dit jaar een lang
lopende Amerikaanse lening voor de
K.S.G. te verwachten is. De lening
sou een half milliard dollar belopen
en zou onder zeer gunstige voorwaar
den verleend worden.
lenhauer beweerde, dat de Sociaal-De
mocratie zich goed had weten staande
te houden, betoogde de Bondskanselier,
dat hij zijn winst toch ook voor een
flink deel van de Socialisten had weg
gekaapt. Dat bleek wel uit de bijna
revolutionaire winsten, die zijn partij
in München, Frankfort, Duisburg en
andere traditioneel socialistische ste
den had behaald. Adenauer sprak zich
opnieuw uit voor een gemeenschappe
lijke buitenlandse politiek van regering
en oppositie, die in de voorgaande ja
ren nooit werd bereikt. Als overwin
naar eist hij daarbij uiteraard van de
overwonnene, dat deze zijn eisen zal
matigen. Zijn tegenstander heeft ech
ter reeds verklaard, dat hij in het r'e^
sultaat der stemming geenszins aan
leiding zag om van zijn politiek van
„Duitse eenheid voorop" af te wijken.
Van deze kant wordt dus nog geen
perspectief in dit opzicht geopend. Wel
dient te worden opgemerkt, dat de
verdragsgezinde vleugel in de Socialis
tische partij zich weer begint te roeren.
In Bremen hoorde men de Socialis
tische burgemeester Kaisen pleiten
voor een sterkere deelneming der op
positie in het bepalen van de politie
ke lijn. Hij zag daartoe kennelijk mo
gelijkheden opdagen „nu het Europees
Legerverdrag in Duitsland is bevei
ligd".
De Socialistische Partijleiding heeft
gisteravond in felle aanvallen Ade
nauers overwinning geschilderd als een
gevolg van „een persoonscultus, waarin
de kanselier wordt bestempeld als de
„vruchtgebruiker van de koude oorlog"
Volgens de partij begroet blijkbaar
„het door autoriteit bevangen deel van
het volk Adenauer als een nieuwe be
lichaming van de autoritaire staat".
In verschillende landen van de Bonds
republiek schijnen de regeringspartijen
het te willen aanstur op nieuwe ver
kiezingen teneinde de samenstelling
der landsregering meer in overeenstem
ming te brengen met de gewijzigde
politieke verhoudingen. Het bestuur
van de Christen-Democratische Unie
van Adenauer zal zich Donderdag te
Bonn beraderi over het verdere beleid.
DIJ DE AANVANG van het nieuwe parlementaire jaar heeft het bestuur van
de Partij van de Arbeid een verklaring uitgegeven, waarin het zich reken
schap geeft van de gevaren en mogelijkheden, die de politieke ontwikkeling
in ons land inhoudt. Uitgaande van het feit. dat zowel by de Kamerverkie
zingen van 1952 als bü de Gemeenteraadsverkiezingen van 1953 een toenemend
vertrouwen in de PvdA tot uiting is gekomen in haar groei, mede als gevolg
van het progressieve beleid, dat in de afgelopen jaren is gevoerd, bepleit het
partijbestuur in zijn verklaring een samenbundeling van alle progressieve
krachten ter verdediging van een sociaal rechtvaardig beleid. „Zoals de afge
lopen jaren duidelijk is gebleken leidt het vasthouden aan partijvorming op
confessionele grondslag tot onvruchtbare vleugclstrijd en onmacht tot poli
tieke vormgeving. Zonder verdere doorwerking van de doorbraak daarom
geen voortzetting van het vooruitstrevend regeringsbeleid", zo zegt de ver
klaring.
tANG hebben wij moeten wach
ten op een hoge druk-gebied
net meer dan twee a drie zon
nige en droge dagen, maar nu is
het zo ver. September wil zich
van een betere kant laten zien
dan verleden jaar, toen zij op
1912 na de koudste herfstmaand
van deze eeuw was. Schitterend
was gisteravond (en wellicht ook
hedenavond) de zonsondergang.
De barometers zijn weer gedaald,
maar zolang het centrum van het
hoge druk-gebied in onze omge
ving blijft liggen, zal het weer
droog en zonnig blijven. De tem
peratuur kwam gisteren nog niet
ver boven de twintig graden Cel
sius, maar de kans op iets warmer
weer is groot. Voorlopig mag dan
ook nog op zonnia en droog na-
zomerweer worden gerekend.
Wanneer het hoge druk-ge bied
zich niet van de wijs laat bren
ten. is het zelfs mogeliik dat wij
fp gehele week mooi weer hou-
den
Verwachting tot hedenavond:
NAZOMER
'Jroog en zonnig weer met wei-
oig wind. Iets hogere middagtem
°raturen dan gisteren
Woensdag: Zon op G.04. onder 19.10
Maan op i.2ó oiiuei la.ui
IN vrijwel alle Westelijke hoofdsteden
wordt de verkiezingsoverwinning van
Adenauer gezien als een zege voor de
democratie, de Europese eenheid en de
Westelijke verdediging. Van commu
nistische zijde kwam bittere critiek
op de uitslag en op de wijze, waarop
de verkiezingscampagne is geleid.
WASHINGTON: Functionarissen van
de Amerikaanse regering beschrijven
het succes van de CDU als een grote
overwinning vqpr de Westelijke landen.
Men is van mening, dat de uitslag der
verkiezingen een versterking voor En
geland, Frankrijk en de Ver. Staten
betekent in hun huidige diplomatieke
strijd met de Sovjet-Unie over de toe
komst van Duitsland. Dulles zei; Deze
overwinning is veel groter dan wij
durfden hopen.
LONDENDiplomatieke kringen ver
klaren, dat de positie van het Westen
bij onderhandelingen van de Grote
Vier aanzienlijk sterker zal zijn. Men
toont zich verheugd over de volkomen
nederlaag van de extremistische par
tijen en van de andere splinterpartijen.
ROME. Italiaanse waarnemers legden
de nadruk op de volkomen nederlaag
van de communisten en de neo-nazi's.
De ex-premier van Italië zond Ade
nauer telegrafische gelukwenst
TEL AVIV. In politieke kringen in
Issaël toonde men zich opgelucht over
Adenauers overwinning. Voor Israël is
Adenauer niet slechts de man, die on
danks Arabische tegenkanting de over
eenkomst voor herstelbetalingen aan
de Joden tekende, doch ook degene,
die zich vastberaden heeft getoond cm
de overeenkomst naar de letter uit te
voeren.
BRUSSEL. Officiële kringen -erkla-
ren zich tevreden over de uitslag der
verkiezingen. Deze betekent de voort
zetting van de Duitse politiek voor Eu
ropese integratie, die ook door de Bel
gische regering wordt gevoerd.
DEN HAAG. 'Tet bestuur van de
KVP heeft een telegram met geli
wensen gezonden aan het bestuur van
de Christen Democratische Unie. De
voorzitter van de KVP, de heer An-
driessen, zond een persoonlijk telegram
aan Adenauer.
PRAAG. Het radio-station legde er
de nadruk op, dat dank zij het verkie
zingssysteem en de „terreur" van Ade
nauers regering de communistische
partij, hoewel zij 600.000 stemmen heeft
behaald, geen enkele zetel heeft ge
kregen.
BOEDAPEST. Ook hier zei een ra
dio-commentator, dat de nederlaag der
Duitse communisten is te wijten aan
de terreur van de Westduitse regering
en de druk der Westelijke bezettende
mogendheden. „Het Sovjetblok zal
voortgaan steun te verlenen aan de
aanhangers van het vredesblok in
Duitsland, aldus radio-Boedapest.
WERVOLGENS wijst het bestuur van
de Partij van de Arbeid er op, dat
in het najaar in het Parlement zal
moeten worden beslist over een reeks
maatregelen, waarbij de verdere ont
wikkeling van productie, werkgelegen
heid en levenspeil in het geding zijn.
Deze beslissingen zullen worden geno
men nu een toestand is bereikt die
nieuwe uitzichten opent. In de beta
lingsbalans is evenwicht bereikt.
Het streven naar een terugkeer tot
de scherpe inkomensverschillen van
vóór de oorlog, zoals dat thans weer in
sommige kringen onmisbaar leeft, zal
de PvdA tegenover zich vinden. De
PvdA, zo zegt de verklaring van het
Partijbestuur, vraagt in de eerste plaats
verbetering in het harde lot der soci
aal-zwakken, die nog steeds op de
grens van het bestaansminimum leven.
Uitbreiding der productie, voegt de
verklaring hieraan toe, zonder uitbrei
ding van het verbruik kan leiden tot
een afzetcrisis, tot werkloosheid en tot
nieuwe ontreddering.
Bij huurverhoging en lastenverlaging
zal daarom niet alleen aan de huis
eigenaren en het bedrijfsleven moeten
worden gedacht, maar evenzeer aan
het levenspeil van de loontrekkenden
Op de beroemde luchtvaartshow
te Farnborough zal dit unieke
vliegtuig, de D.H. 110, te zien
zijn. Het is een ontwerp voor de
Britse marine. Het toestel met
dit typische vleugel-ensemble
verkeert overigens nog in een
stadium van ontwikkeling.
De Tsjechische diplomaat Karei
Stanek, die zijn standplaats had
in Beiroet (Libanon) werd door
zijn.regering naar Praag terug
geroepen. Hij vroeg echter in
Engeland asyl en heeft dit ook
verkregen. Gisteren arriveerde
de diplomaat met vrouw en
dochter op een Londens
vliegveld.
en van hen, die van pensioenen, sociale
uitkeringen of kleine renten leven.
Voorts bepleit het bestuur van de
PvdA in aansluiting op de tot stand
gekomen salarisverbetering van het
o\ erheidsnersoneel, leraren en onder
wijzers op korte termijn een ingrijpen
de verlichting van de opleidingskosten
en daarmee een democratisering van
het onderwijs. De lasten der midden
groepen kunnen daardoor verder wor
den verlicht.
De verklaring wijst erop, dat de ver
betering van onze economische toe
stand niet zal mogen leiden tot ver
zwakking en afschaffing van de mid
delen tot leiding en beïnvloeding van
productie en lonen door de overheid.
Handhaving van het hoge peil van
werkgelegenheid is alleen mogelijk In
dien een rechtvaardige verdeling en
geleide ontwikkeling van de lonen
wordt gewaarborgd.
De PvdA blijft onverzwakt streven
naar een zodanige verdeling van het
nationale inkomen, dat niet alleen de
economische maar ook een verdere so
ciale en culturele ontwikkeling wordt
mogelijk gemaakt.
De Brttse piloot Neville Duke heeft
gisteren een nieuw snelheidsrecord ge
vestigd voor vliegtuigen. Hij bereikte
een gemiddelde snelheid van 1171 km.
per uur, aldus is officieel bekendge
maakt.
In Dayton (Ohio) waren gisteren
juist twee nieuwe records bekendge
maakt. Brigade-generaal Stanley Hol
toner, de bevelhebber van een lucht
machtbasis in Californië, bracht op 2
September jl. het record voor straal
vliegtuigen over een gesloten circuit
van 100 kilometer op ongeveer 1104 km.
per uur. Op 1 September vestigde de
Amerikaanse kapitein van de lucht
macht Collins een nieuw record over
15 kilometer, door een gemiddelde
snelheid van ongeveer 1130 km. per
uur te bereiken.
De Britse piloot vloog in een „Haw-
ker Hunter" over een gesloten circuit
van drie kilometer. Het nieuwe record,
dat door de Royal Aero Club werd be
kendgemaakt, moet nog worden erkend.
Uit betrouwbare bron te Parijs is
gisteren vernomen, dat Frankrijk aan
de Verenigde Staten een extra-hulp van
ongeveer 200 millioen dollar heeft ge-
vr agd voor Indo-China.
Deze extra hulp zou zijn bedoeld
voor hel opvoeren van het tempo bij
het oefenen en uitrusten van plaatse
lijke Indo-Chinese strijdkrachten aan
de vooravond van het verwachte herfst
offensief der Vietminhtroepen, aldus
verklaarden regeringsfunctionarissen te
Parijs.
Het Amerikaanse Congres heeft
Frankrijk reeds 400 millioen dollar toe
gewezen voor 1953'54.
De hertog van Edinburgh is van plan
een vier-motong vliegtuig te kopen
voor eigen gebruik, aldus is in gewoon
lijk goedingeliehte Londense kringen
vernomen Het vliegtuig zou een „de
Havillanri Heron" zijn, normaal plaats
biedend aan 14 tot 17 personen, dat
bijna 400.000 gulden kost.
Tn een communiqué, dat elders in dit
nummer is afgedrukt, geeft het be
stuur van de Partij van de Arbeid
zich rekenschap van de gevaren en de
mogelijkheden, welke de politieke ont
wikkeling in ons land biedt. De P. v.
d. A. wijst er terecht op, dat zowel '>ij
de Kamerverkiezingen in 1952 als de
gemeenteraadsverkiezingen in 1953 is
komen vast te staan, dat een groeiend
deel van ons volk vertrouwen heeft in
het progressieve beleid, dat tot nu toe
is gevoerd. Het zijn evenwel niet de
concrete doelstellingen in deze verkla
ring, welke het geheel een pikante
tint geven, want veel van wat daarin
wordt gezegd is al meer dan eens door
de P. v. d. A. aan het Nederlandse
volk voorgehouden.
pikant is in de eerste plaats het mo
ment, waarop deze verklaring we
reldkundig is gemaakt; voorts het feit,
dat erin wordt geconstateerd, dat zon
der verdere doorwerking van de door
braak geen voortzetting van het vooi>
uitstrevend regeringsbeleid kan wor
den verwacht" en tenslotte, dat de
P. v. d. A. als tevoren „verbetering
in het harde lot van die talrijke groep
van sociaalzwakken nastreeft, die nog
steeds op de grens van het bestaans
minimum leeft" Het streven naar so
ciale rechtvaardigheid, waarvan de
verklaring gewag maakt, is uiteraard
geen monopolie van de P. v. d. A. Wij
mogen wel zeggen, dat alle andere
partijen met uitzondering van de com
munisten naar eerlijke verdeling van
lusten en lasten streven, hoewel het
uitgangspunt van de andere groeperin
gen met dat van de P. v. d. A. ver
schilt.
W7ij noemden het moment;, waarop de-
ze verklaring wereldkundig wordt
gemaakt pikant. Wie geen vreemdeling
is in de parlementaire kringen in Den
Haag, weet, dat de tegenstellingen met
de dag scherper worden. De voorstel
len tot huurverhoging, belastingverla
ging en eventuele loonsverhoging heb
ben, zoals wij vroeger reeds consta
teerden, geen gunstige indruk gewekt.
Zij zullen met grote spoed in het par
lement moeten worden behandeld, in
dien de regering wenst vast te houden
aan de streefdatum van 1 Jan. Dat de
verschillende partijen in eigen kring
geweldig hard werken aan de voorbe
reiding van de openbare behandeling
is bekend. Het gehele beleid van de
regering zal hierbij ter sprake moeten
komen. En de vraag is uiteraard of
de Katholieke Volkspartij, die tijdens
de kabinetsformatie dit beleid nadruk
kelijk heeft gesteund, bereid kan wor
den gevonden haar hulp aan de rege
ring te blijven verlenen.
r\e gebeurtenissen bij de kabinetsfor-
matie spelen trouwens in de hui
dige politiek een zeer grote rol. Vol
gende week Dinsdag 15 September
spreekt Koningin Juliana haar Troon
rede uit ter opening van het nieuwe
parlementaire jaar. Minister Van de
Kieft zal zich daarna (met zijn begro
tingskoffertje, dat overigens op een on
zalig ogenblik al geopend is geweest)
naar de Tweede Kamer spoeden ter
aanbieding van de Millioenennota en
aanverwante stukken.
Liet is alsof de Partij -an de Arbeid
zich thans reeds van verschillende
gebeurtenissen, die „in de politieke
lucht" hangen, wil distanciëren door
een hernieuwde vaststelling van prin-
cipia, zonder welke wij ons deze P. v.
d. A. niet meer kunnen voorstellen.
Wij denken er met name aan of de
voortzetting van het samengaan van
P. v. d. A. en K. V. P. binnen de mo
gelijkheden ligt. Het is tenslotte zo,
dat de door de P. v. d. A. gepropa
geerde doorbraakgedachte de Katho
lieken bijzonder hindert. Zij hebben
evident zowel naar links als naar
rechts verliezen geleden en zijn nog
onlangs bij elkaar gekomen om een
„hereniging" van de dissidenten met
name in het Zuiden te bestuderen. De
ambtsperiode van het zittende kabii.et
is met vele sterke banden aan deze
concrete feiten gebonden. Wij
stellen ons voor hierop in het f 71
volgend artikel nader in te gaan
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Foster Dulles, heeft gis
teren een onderhoud van meer dan
twee uur gehad met president Eisen
hower. Later voegde de minister van
het Leger, Robert Stevens, zich bij hen.
Vóór de conferentie werd bekend ge
maakt. dat Dulles en de president vele
onderwerpen zouden bespreken. Dulles
zeide voor zijn bespreking met Eisen
hower, niets af te weten van enigerlei
meningsverschil tussen hem en de pre
sident. Stevens, die onverwacht een
bezoek bracht aan Eisenhowers vacan-
tieverblijf, verklaarde, vandaag »en
onderhoud in Washington te willen
hebben met senator MacCarthy over
het onderzoek van de senator van mo
gelijke communistische infiltratie ln
het leger.
