Skyline van N.Y.-Manhattan vormt een imposante aanblik Ruzie PeM City De „Amana Society" liet naïeve vorm van communisme varen van Londen 99 99 Op weg naar een huwelijk in Amerika (3) Verzamelen van antiquiteiten geschiedt niet altijd met smaak Spoorwegen en posterijen anders dan bij ons Hoe Mansion House verkregen werd Kapitalistisch experiment wierp rijke vruchten af Depressie bracht keerpunt 5lT"„'."f"™' 212-IM: DINSDAG 8 SEPTEMBER 1953 JEN AFSCHEID had de oceaan een aardige verrassing: een storm achtige regen die vele opgeknapte zeezieken een akelige nacht bezorgde. Maar toen de gamelan ons tot ontbijten riep, was Amerika's kust in het zicht; verrezen de eerste skyscrapers van Long Island aan stuurboord cn kabbelde het water rustig langs de romp van de Maasdam. Door foto's en films zijn er plekken op aarde, die wij kennen zonder er ooit geweest te zijn: wij zijn blasé geworden, al zittend op :en stoel in eigen huis of bioscoop. Ellis Island en Vrijheidsbeeld vermochten ons niet te ontroeren; New Yersey lag vriendelijk tussen groen aan bakboordzijde, maar de aanblik van Manliattans „skyline" veegde alle onverschillig heid weg. Hoe overweldigend groots en fors tekende zich deze Metro polis tegen de hemel af, maar ook: hoe fier gleed ons mooie schip over de Hudson. Een onbeschrijfbaar gevoel van dankbaarheid en trots voor scheepsbouw en zeevaart van ons eigen volk, een overweldigende warmte voor schip en vlag ontstonden bij dit binnenvaren in het machtige Amerika. Hoog op de brug, tussen ,jSchipper naast God" en Loods, ge- noot ik met volle teugen van deze aankomst. Toen „the work is done was uilgesproken en de loopplank de verbinding tot stand had gebracht, werd het ernst met het betreden van Amerikaanse bodem. Er zijn ver schillende manieren om in een vreemd land ontvangen te worden; steeds is mij gezegd: de aankomst in Hoboken is verschrikkelijk, je zult het zelf wel meemaken. Al deze sombere voorspellingen ten spijt was het omgekeerde het geval. Hein Bosman, oud-Alkmaarder en vriend, stond met zijn vriendelijke gezicht mij op te wachten en bracht mij met zijn „hallo, hoe gaat hetdirect thuis, alsof ik juist van de Alkmaar Pocket gestapt kwam en voerde met geroutineerde behendigheid mij vlug langs de douane. OUITEN wachtte een naamgenoot, een onbekend en ver familielid, maar dadelijk wederzijds aanvaard, die ons, in een open wagen via de Lincolntunnel naar New York bracht. Kan men zich 'n beter entree wensen dan plezierig gezeten tussen twee land genoten, beiden zich uitslovend om het mij naar de zin te maken? Een filmster kan geen betere verzorging en ont vangst hebben gehad. Wij gleden tus sen de wolkenkrabbers door, Broadway Fifth Avenue-Park Avenue, waar de treinen van Central Station onderdoor lopen, Central Park en wij stonden stil om Mrs. L. op te pikken. New York lieten wij achter ons met de hooggehakte vrouwen en de met strooien hoeden bedekte mannen. Door de Bronx, een slordige voorstad, die erg deed denken aan buitenwijken van Belgische steden, in drie en vier dub bele rijen reden wij de stad uit. Er zijn brede „high-roads", soms vier boven elkaar, waardoor verkeerskruisingen vermeden worden. Het was een adem benemend gezicht dit snelverkeer, hon derden wagens als mieren in lange drie dubbele rijen naast en vlak achter elkander. De „Parkway" is een jaar of zeven geleden aangelegd en alleen bestemd voor particuliere wagens. Trucks gaan langs de oude „highway", meer langs de kust. Wij rijden in de richting van Boston. Het is een zeer beboste streek, terwijl het terrein op en neer gaat met tamelijk grote hoogte verschillen. Een pracht tocht van ongeveer 80 km Connecticut in. Overal zijn zij wegen die naar villa-steden leiden, welke aan zee gelegen zijn; 't geheel doet denken aan een groot villa-park. Alle hulzen zijn van hout en wit ge schilderd, met een „porch", dat is een flinke ouderwetse veranda, waarvan de tussenruimten voorzien zijn van gaas tegen de overvloed van muskieten. Als wij van de Parkway afdraaien worden de wegen bochtig en smal ler, de huizen staan een eind van de weg af in grote tuinen. EU de uitrit van elke tnin staat een brievenbus. Denk hierbli niet aan een brievenbus zoals wij die in Holland vinden, nee, dit zijn metalen kastjes, bevestigd op een verticale staak, op ongeveer schouderhoogte. Het kastje is voorzien van de naam van de eige naar. tevens van een rood metalen vlaggetje. Als de postbode brieven in het boxje plaatst, zet hii tevens liet vlaggetje in de hoogte. Hiermee laat hij weten, dat er iets bezorgd is. Om gekeerd gebeurt dit ook. Wil men brieven verzenden, dan plaatst men deze in de mailbox en zet het vlaggetje in top. De postbode, die ziln mail per auto bezorgt, stopt hiervoor en neemt de brieven mee. Soms zijn er een stuk of zes brieven- kastjes vlak naast elkaar. Hieruit kan men opmaken dat er een zijweg is, waar de postbode niet langs komt, zo dat de bewoners van die weg de brie ven over grotere afstand op moeten halen. Niemand is nieuwsgierig naar de correspondentie van een ander, nie mand denkt er aan iets uit de kastjes weg te kalen. Als kinderen naar school gaan wor den zij op ongeveer de zelfde manier met een autobus opgehaald en weer teruggebracht. LIET HUIS waar wij eindelijk voor 11 stilhouden is vroeger een eet gelegenheid geweest en nu tot woon huis gepromoveerd. De glimmende gladde houten vloeren van dennenhout zijn magnifiek. De planken zijn breed, zeker 45 cm. In de woonkamer is een heel diepe stenen schoorsteen, waar losse vuren nog op een rooster kunnen branden. Aan de zoldering dikke bal ken. De ramen zijn bepaald lelijk klein en van binnen nog voorzien van een latwerk, waarlangs planten hun best doen op te klimmen. Het behang in een paar vertrekken is kwasie oud- kolontaal. d wz. voorzien van afwisse lende motieven zeilschepen en palm bomen. De witte dunne gordijnen han gen met grote volants juist als in een poffertjeskraam, opgehouden door ver gulde tierelantijnen armen waaraan 't eind een grote metalen bloem is. Een grote kast vol porceleinen beel den van katten is een ve rttepld van driekantige stukjes stof, we'ke ont- de verzamelwoede van „antiek" die hier en daar in de Verenigde Staten woedt. Ergens anders had men een ver zameling van scheerkoppen. allen even lelijk, maar: antiek, en waarvan som migen veel waarde hebben (in the States) Veel Mexicaans metaalwerk, spiegels en kandelaars o.a. hingen in 't rond. Hoewel helemaal niet smaakvol, maak te de hele inrichting een aardige in druk. De spiegelgladde tafel was gedekt met geborduurde kleedjes onder elk bord, brandende kaarsen en bloemen in 't midden. Alle ramen en deuren zijn aan de buitenzijde voorzien van een gazen hor, dat 's winters vervangen wordt door een extra raam of deur. Ter ere van de buitenlandse gast werd de volgende dag een barbecue- party gehouden. Een barbecue is een oven buiten, welke op verschillende manieren kan worden uitgevoerd. Deze bestond uit een lage, grote ronde tafel van tegels van ongeveer 120 cm door snee, met ijzeren poten. In 't midden van de tafel was een ijzeren pot aan gebracht waarover een los rooster lag ter hoogte van de tegels en een spit. Als 't vuur in de pot gaat gloeien, legt men op 't rooster dat, wat men wil braden, hetzij hot-dogs (worstjes), kip pen of broodjes. De barbecue's komen oorspronkelijk uit de Staten, waar veel vee werd aan getroffen en gefokt werd. Op tijden, dat 't jonge vee bij elkaar gedreven werd om van een merk te worden voor zien of het volwassen vee voor de ver koop, werden op de verzamelplaatsen buiten-ovens gemaakt, waar groot vlees aan 't spit gebraden werd. De vee-staten zijn nu nog steeds Texas, New Mexico, Arizona en Montana. Nu zijn de barbecue's door particu lieren in hun tuinen aangebracht, vaak ook op een vaste plaats van stenen opgetrokken, een soort van kamp oven. Men kan dit soort picnic in eigen tuin houden, doordat het weer zoveel warmer dan als bij ons en zoveel con stanter. In deze (zomer) tijd draagt niemand een jas of neemt er één mee voor 't geval het eens mocht gaan re genen. Daarbij komt, dat ieder zich per auto verplaatst, zelfs de gekleurde be diende komt met z'n eigen wagen. PEDURENDE de paar dagen in West Port doorgebracht, liet men mij ver schillende huizen zien. Eén daarvan was een oude schuur, van buiten rood achtige planken die ogenschijnlijk wel eens opgeknapt mochten worden, maar van binnen geheel betimmerd roet mooie planken van dennenhout. Ook het meubilair was van dit ma teriaal gemaakt. De geur van het hout hing door het gehele huis en rook heer lijk. Als men deze, met de hand ge maakte meubels van een tweehonderd jaar geleden beschouwt, hoe een bed met vier stijlen (geen officiële four- poster) met pen en gat in elkaar zit en uitneembaar is, hoe deze meubels gewreven zijn en zorgvuldig behandeld, dan gaat hiervan een bekoring uit, die al het machinaal vervaardigde meubi lair in de schaduw stelt. Het interieur was een verzamelplaats van prachtige voorwerpen. Deze lieden, grote voorstanders van de Oxford group (geestelijke herbewapening) waren hiervoor in veel landen geweest en hadden daarvandaan veel schoons mee gebracht. Een merkwaardige Japanse tekening o.a. van een nog half staande boom in een verwoeste stad. Men vertelde hier van het volgende: In de Japanse stad stond een heilige boom. De weg, het trottoir, waren hier omheen geleid op dat niets de groei van de heilige boom zou tegenhouden. Toen 't bombarde ment kwam, werd dit gedeelte van de stad geheel verwoest, doch de heilige boom. hoewel ten dele ten gronde, bleef staan en stak nog een arm herr.el- waa'ts. Ook een heel oud geperst glas, één van de eerste glazen die men in Ame rika maakte; een glazen fles in de vorm van een mannetje. Hierin werd bronwater verkocht. .Zij toonden mij een beelderig fluwelen tasje uit Pakistan, geheel geborduurd en opgelegd met goud en spiegeltjes. Over de bedden heeft men in Ame rika veel quilts z.n. patchwork. Om deze te maken gebruikte men kleine staan, door een vierkant diagonaal middendoor te delen. De rechthoek- zijder zijn 3 4 cm groot. Een patroon wordt meestal gemaakt voor 2 kleuren, waaruit merkwaardige dekens ontstaan, die oog de meeste overeenkomst heb ben met onze lappen dekens, alleen veel zorgvuldiger in een bepaald pa troon uitgewerkt. Hier waren twee heel oude aanwezig, één roze-wit en één geel-wit. HE OORSPRONKELIJKE schuur, waar men zo pardoes van buiten at instapt, werd gebruikt als woonvertrek. Er was geen plafond, alleen de balken van het puntige dak. De slaapkamers, annex badkamers, werden later toe gevoegd, waardoor grappige hoeken in het huis ontstonden. Maar al het hout, zowel van vloer, betimmerling en meu bels was vervaardigd van dennenhout. Het terrein om het huis liep af naar een riviertje dat in vele bochten zich door de tuin slingerde. Een andere woning was ontstaan uit de samenvoeging van twee oud-kolo niale arbeidershuizen. De gehele sfeer deed denken aan cottages uit Engeland, zo van een plaatje weggelopen. Om de tuinen zijn geen afscheidin gen, misschien hier en daar een struik, die de grens aangeeft van een ander domein. Zelfs aan de wegzijde is geen officieel hek, hoogstens hier en daar wat keien, die dan een soort muurtje vormen. Bi het wegbrengen van de gasten naar het station maakte ik voor het eerst kennis met de Amerikaanse trein. Het stationnetje was een klein houten gebouwtje, met een lang, heel smal perron. Als men met een auto bij het station arriveert, parkeert men deze aan de ene kant van het perron (man netje aan mannetje staan de auto's met hun voorstuk tegen het perron aan) terwijl aan de andere zjjde de treinen rijden. Men stapt dus meteen uit de auto op het perron en dan aan de andere kant in de trein. De wagons lijken mi.i groter dan die van ons, de zetels zijn alle achter elkaar geplaatst net als in een bus maar de stoelen hebben veren zittingen en een hoge verende rugleuning. Deze is voorzien van een wit katoenen sloop, waar het hoofd tegen aan gelegd kan worden. Iedere wagon heeft een appartement waar toilet en wasgelegenheid is, zo wel voor dames als voor heren; elke wagon heeft een waterkraan met pa pieren bekertjes om te drinken. De wagons, stoelen en bagagerekken zijn van metaal, alleen de overtrekken van de stoelen zijn van pluche, terwijl de vloerbedekking van een soort plastic is. De volgende dag reden wij terug naar New York. ZWEEDS MOTORSCHIP GEZONKEN Het Zweedse motorschip „Ann Char- lotte" is gisteren zeventig mijl ten Noord-Westen van Bochum na een aanvaring met het 7.000 ton metende Panamese schip „Sparta'', gezonken. De bemanning van het Zweedse schip is waarschijnlijk door de Sparta op gepikt, daar de sleepboot van Borkum, die was uitgevaren, bericht kreeg dat haar hulp niet langer nodig was. De „Ann Charlotte" was geladen met graan. In de Engelse stad Coventry zijn sedert 1 Juni 120 gevallen van kinder verlamming geregistreerd. In één ge val was de ziekte dodelijk. Bij 71 per sonen trad ernstige verlamming op. SINUS KORTE TIJU heb ik miiv zoon toestemming gegeven zijn terrein van actie van onze tuin te verplaatsen naar de hele straat. De drukte van het verkeer is daar gelukkigom gekeerd evenredig met het aantal spe lende kinderen, zodat ik m< over deze ingrijpende verandering niet al te ongerust hoefde te maken. Zo dacht ik in elk geval. Ik oogde hem natuurlijk na, toen hij, gestoken in een nieuw trainings pak, voor 't eerst de poort achter zich dichtsloeg met een zelfbewuste klap. En ik voelde me toch een beetje ang stig, toen ik het verkeer van de gro te rijweg, ongeveer honderd meter verder, voort zag razen over het as falt. Niet aldus voelde zich mijn zoon. Hij wierp zjjn kleine, stevige armen in de lucht en hief een soort india- nenkreet aan, vmarna hij zich spoedig omringd zag door een 'irote schare kinderen uit de buurt, 'ie hem aan staarden of ze hem nooit eerder had den gezien. Ik hoorde er één zeggen: „Mag jij op straat Rob?", met een veelzeggende blik naar het keuken raam, waarachter ik me verdekt had opgesteld, zodat ik even bemoedigend knikte en me daarna, als was ik betrapt op iets ongeoorloofds, haas tig over de afwas te buigen. Natuurlijk stond ik na vjjf minuten weer voor het raam en was nog net op tjjd om in een sneltreinvaart twee blauwe figuurtjes voorby te zien schuiven. Het waren mjjn zoon en het buurjongetje Kees, die hem met de welwillendheid van een oudere tegen over een nieuweling, een lift ver schafte op zijn autoped. Het gaat prachtig dacht ik en telkens wanneer ik me die morgen op de hoogte stelde van de gang van zaken buiten, feliciteerde ik mezelf met het feit, dat het enig-kind, mijn zoon Robert, zich zo goed bleek aan te passen bjj zyn soortgenoten. TEGEN HALF TWAALF echter, toen ik me juist opmaakte een paar boodschappen te gaan doen voor de koffietafel, vond het eerste incident plaats. Er werd gebeld en voor de deur stond Angelientjes moeder met An- gelientje aan de hand. Het kind huil de erbarmelijk en had een rode plek midden op het voorhoofd. „Rob heeft haar geslagen", zei Angelientjes moe der, „met een steen." „Met een steen," herhaalde Angelientje om na deze uitspraak zo mogelijk nog harder te huilen. Haastig trachtte ik mezelf de juis te houding te geven (Wat doet een moeder in zo'n geval?) en streek An gelientje tenslotte wat doelloos over het haar. Gelukkig kwam de boosdoener juist aanlopen. „Zeg es, héb jij Angelientje gesla gen," vroeg ik bars. „Ja-a", aarzelde Rob. „Met een steen?" „Ja-ja", bekende hjj opnieuw. „Foei, dat mag je toch niet, geef Angelientje nu maar een kusje en doe het nooit weer." Een kleine, vochtige mond voldeed aan dit bevel en ik haalde verlicht adem, toen Angelientjes moeder met het nog na-snikkende kind om de hoek van het huis verdween. 's MIDDAGS GAF IK ROB zyn autootjes mee naar buiten en zei, dat hy lief moest spelen. Nadat hij ver trokken was, zocht ik in mijn dikke psychologie-boek de passage over (Van onze correspondent te Londen' UET is niet moeilijk, vreemdeling in Londen; zeer gemakkelijk zelfs! Als u de Londense City wilt bezoeken, dan stapt u maar In een van die vele 'lus sen, die elke minuut van het West End agressieve kinderen. „Als uw kind van ongeveer twee jaar", zo las ik, „steeds de aanvallende partij is by het spelen, maak u daarover dan niet te ongerust. Hy is nog te jong om veel gevoel voor anderen te hebben." Ziezo, dat was dat. Ik klapte het boek dicht met een opgelucht gemoed en zocht, mijn breiwerk op. Naarmate de middag vorderde, scheen die opluchting meer en meer gerechtvaardigd. Angelientje maakte weer deel uit van het tableau de la troupe, alsof er niets was gebeurd en buiten een geschaafde knie van mjjn zoon, die een onverwachte tuimeling maakte van de autoped, viel er niets bijzonders voor. Totja tot ik aan het eind van die middag Rob's vader de trap op hoorde komen met zyn welbekende, haastige schreden. Ik opende de deur van de kamer en zag meteen, dat er iets „mis" was. Nog vóór. ik een mond kon opendoen, begon hy, zo op de toon van „dat heeft-ie natuurlijk van jou": „Zeg, heb je het niet gezien? Rob heeft Anneke een klap op haar neus gegeven. Met een autootje. Haar broertje vertelde me, dat ze helemaal wit wegtrok en dat haar moeder haar naar bed heeft gebracht. Ook wat moois! Op die manier zou je grote ruzie krijgen, als de mensen niet toe vallig verstandig zyn." IK VOELDE ME NOG steeds (zij het iets minder) veilig met het dikke psychologie-boek naast me op tafel en antwoordde met maakte onverschillig- leid: „Nee, gezien heb ik het niet. En al had ik het gezien, wat kan ik er aan doen?" „Nou nog mooier," zei mjjn echt genoot met stemverheffing „wat jij eraan kan doen? Is het jouw taak om overdag op Rob te passen ja of nee. Wanneer hjj zulke dingen doet, moet je hem binnen halen en de hele dag niet meer naar buiten laten gaan." Ik was op het punt om een scherp antwoord terug te geven, geprikkeld als ik was door de toon van mjjn meestal zo goedaardige echtgenoot. Toen viel mjjn blik op een tafereeltje buiten: Op het trottoir voor orus huis liepen drie kleuters, de armen om el kaar heengeslagen. Ze zongen luid keels als een schoon lied, dat middels de radio als algemeen mag worden beschouwd en dat begint met de re gel: „Zeeman, o, zeeman, waarom ging je heen." Ik legde mjjn hand op de arm van mjjn echtgenoot en wees naar het zin gende drietal. „Wjj volwassenen," zei ik, „zouden er inderdaad ruzie om maken, daar heb je gelijk in. En kjjk nu eens hoe die kinderen het zelf op lossen De blikken van mjjn echtgenoot volg den mjjn vinger en meteen verscheen die bekende glimlach op zyn gezicht, die in staat is al mjjn zorgen te doen vergeten. En intussen liep onze zoon luidkeels zingend verder de straat in, ter lin kerzijde geflankeerd door Anneke, ter rechterzijde door Angelien. T. M. (Van onze correspondent Armoede was troef. Ver strooiing stond gelijk aan zonde. TAE GROTE depressie van 1932 verergerde het toch leeds armetierig bestaan der nazaten van deze 800. Het was toen, dat de lei ders men spreekt er niet over hoe dit besluit werd gemotiveerd heel de ge- schiedenis van de Amana- gen is met de werkelijke Amerikaanse toestanden, is - Heef^het^telseT0van^de hier een frappant verhaal over een merkwaardige dienstbaarheid die elk lid religieuze kolonie in het Midden-Westen, de Amana Society. V°OR V^IE de bijna panische communistenjacht, waarop een aantal sensatie-zoekers uit het Ameri kaanse Congres zich bevindt, moeilijk te vereenzelvi- Het Midden-Westen is een deel van het Amerikaanse land, dat bijna het stempel van „apartheid" zou kunnen dragen. Het is het grootste centrum van immigranten uit alle ouropese landen, die zonder enige twijfel sterk zijn veramerikaniseerd, doch met merkwaardige hardnekkig heid zijn blijven vasthooden aan tal van aloude Europese tradities. Deze tegenstelling schuilt niet alleen in deze formulering; zij blijkt dagelijks in de Amerikaanse poli tiek. Het Midden-Westen werpt zich herhaaldelijk op als het puur-Amerikaanse deel van onze maatschappij. Men staat er critischer tegenover de buitenwereld het „isola tionisme", tegenwoordig „nieuw nationalisme" geheten, is in het Midden-Westen ontstaan) doch men moet er in één adem aan toevoegen, dat de geestelijke vader van het Marshall Plan en de steunprojecten, die daarop gevolgd zijn, de Senator voor Miehigan, Arthur Vandenberg was, een man die trots was op zijn Nederlandse afkomst. 70 TREB'T men tegelijker- L' tijd progressieve en even sterk reactionnaire tenden- zen aan in het Midden- Westen. Het zoeklicht dei oubliciteit bleef dezer dage» een ogenblik schijnen op de Amana Society, een religieu ze secte omstreeks 1850 ge sticht door een achthonderd immigranten uit Duitsland, wier leiders de lidmaten er van hadden overtuigd, dat zij in direct contact stonden met de Allerhoogste en dat het de taak van een goed Christen was „getrouw te geloven" Deze 800 hielden zich wat dit laatste betreft, altijd stipt aan de voor schriften van hun leiders. Van 1854 tot 1932 leerden de leden van deze kolonie in onbeschrijfelijke armoe de. Gaarkeukens bereidden een schamel voedsel voor de gemeenschap; men sliep In slaapzalen; de kleding be stond uit de ruwste weef seis, In eenheidsmodel ver vaardigd door een door enige Amana-ieten in stand gehouden textielbedrjjfje. der kolonie aan het alge meen verschuldigd was niemand ontving een loon voor zijn werk en de ge meenschap verschafte daar tegenover gratis het schame le voedsel, de kleding en de behuizing, die de leden behoefden werd afge schaft. In plaats van dit ietwat romantisch-naïeve commu nisme besloot men het met het kapitalisme te proheren om te zien of winstbejag een factor was, die deze dorre kolonie nieuw leven kon inblazen. Het bezit van de kolonie werd hoofdelijk omgeslagen; elke Amana-iet kreeg één aandeel (dat een waarde vertegenwoordigde van 50 dollar) plus het recht medische verzorging een gratis begrafenis. f)IE OMWENTELING In de kolonie kan men af lezen uit het feit. dat deze aandelen thans per stuk ruim 3000 dollar waard - ijn geworden. De kolonisten gingen sedert 1932 op een «reheei nieuwe basis aan de slag. Zij verbouwden land bouwproducten. die ook buiten de enge kring kon den worden verkocht. Zij weefden dekens, bakten een speciaal soort brood, ver- op en kochten de typisch Duitse vleeswaren, die in tal van districten van de V. S. zo populair zijn, terwijl die Amana-ieten gezegend door technisch talent, een meu belfabriek opzetten. In 1936 besloot één der kolonisten, George Foerster een fabriekje op te zetten van kleine koelkasten, voor namelijk om dranken als bier koel te houden. Dit be drijf ontwikkelde zich ge leidelijk als Amerika's groot ste fabriek van grote diep vries-installaties, waarin huisvrouwen tot 400 pond van haar diepvries-aanko pen weken, maanden en ja ren kunnen bewaren. JN 1950 wilde men uitbrei den, doch men moest er varen. dat de Sociëteit on danks jaar-omzetten van tegen de 3(4 millioen, nog onvoldoende kapitaalkrach tig was om de uitbreiding te financieren. De diep vries-fabriek werd voor J.750.000 dollar aan plaatse- uike zakenlieden verkocht np voorwaarde dat leden van de Amana-Sociëteit de e.er,^.e rechten op tewerk stelling zouden blijven be- houden. Thans heeft men 200 buiten de Amana Socië teit staande arbeidskrach ten moeten aantrekken. De voormalige Araana- paupers hardnekkig vasthoudend aan hun gods dienstige inzichten zjjn welvarende medeburgers *an het land geworden, rei 'en in hun eigen auto's en genieten In hun goed ge meubelde hulzen van de t ele zegeningen van de mo ilerne, materiële cultuur Men spreekt nog wel eens over het dorre verleden van vóór 1932. „Dat was vóór de Grote Verandering," zegt men er dan haastig bij In oostelijke richting 'Uden. En als maar zorgt ®r tussen St. Paul s Cathe. dral en de Tower uit te gaan dan be- vindt u zich midden in dc City. Van deze City heeft iedereen zeer zeker wel eens gelwordmaar wat be tekent het woord eigenlijk? Is het een geografisch of een bestuurs-technisch begrip? Of slechts een naam, die voor de gezamenlijke Engelse handelg. en financieringswereld staat? In het taalgebruik betekent het woord alles tegelijk. Dc City is het eerste oudste, voornaamste en op vele plaatsen donkerste stadsdeel van Gro- ter Londen. De Lord Mayor, de burge meester van de City, is overigens met de eerste of hoofdburgemeester van ae Britse hoofdstad. Een dergelijke func- tie bestaat zelfs niet. De Lord Mayor is de Heer van de City. Een geringe rang is dit zeker niet, want officieus wordt hij wel ,.de eerste burger van het gemenebest" genoemd. Rijk, zeer rijk moet de voor een jaar gekozen Lord Mavor zijn, om zijn stand op te houden. Het kost hem zeker een half millioen (per jaar), als hij zich met tra- ditionele waardigheid van zijn plichten wil kwijten.... Als we over de Lord Mayor schrijven, dan moeten we het eigenlijk ook even over zijn residentie: Mansion House, hebben. Dit in een wel zeer vreemde stijl opgetrokken gebouw ligt recht te- genover de Bank of Englana die, uit vrees voor bankrovers, zonder benc- denverdiepingramen is ontworpen- en schuin tegenover de koninklijke beurs, in welker gevel het nauwelijks te ontcijferen Bijbelse opschrift: „De aarde is des Heren en hare volheid", is gebeiteld. Het geld voor de bouw van dit acht- tiende-eeuwse paleis is op uitzonder lijke manier bij elkaar geschraapt. Zen Lord Mayor, die vurig een eigen resi dentie begeerde, doch door gebrek aan kasmiddelen gedwongen werd van dit voornemen af te zien, voerde de bepa ling in, dat elke burger, de voor 't tijd rovende en daarom onbegeerlijke ambt van Sheriff bedankte, zwaar beboet zou worden. Deze bepaling zou op zichzelf nog te rechtvaardigen zijn geweest, als het sluwe stadsbestuur niet bemiddel de mensen voor deze half politionele, half rechterlijke functie aanzocht, waarvan van te voren vaststond, dat ze zouden bedanken Het resultaat van deze duistere prac- tijken? Wjj suggereerden het reeds; in het hart van de City verheft zich thans de indrukwekkende residentie van de Lord Mayor, Mansion House. Om mis verstand te voorkomen, moeten we hier direct aan toevoegen, dat dit soort ge bruiken tegenwoordig niet meer in de City bestaat. Gelukkig maar, want met de City duidt men in de twintigste eeuw ook de integere Engelse handels- en financieringswereld aan. Het oude centrum van Londen, dat zover van het nieuwe centrum verwij. derd ligt, bestaat voor het grootste ge deelte uit nauwe, donkere straten en grote, met roet bedekte gebouwen, op welker fagaden sierlijke, gouden letters staan. In deze gebouwen zijn de be kendste banken. rederijen, cultuurmaat. schappijen en verzekeringskantoren van de wereld gevestigd: Lloyd's, Cunard- White Star Line, Midland Bank, Pru- dential etc. Tienduizenden mensen wer ken hier: mensen met bolhoeden, hoga hoeden, paraplu's, donkerblauwe cos- tuums en streepjesbroeken. En vlak m de nabijheid vloeit Engeland's hartader: de Theems, die elke dag weer tiental len schepen naar vemen en andere op slagplaatsen voert. Misschien klinkt dit alles niet bijster imposant. En misschien is er wel iemand, die denkt, dat hy met zeer nuchtere materie te doen heeft. Maar wie meent, dat men in de City geen in teressante dag kan doorbrengen vergist zich. Er zijn duizend-en-een kleine din gen, welke de City tot een van de meest fascinerende stadsdelen van Lon den maken Naast oude gebruiken vindt men er hypermoderne inrichtingen. Naast geweldige oorlogsschade grote welvaart. En urenlang kan men door steegjes dwalen, in welker „pubs" velen van Engeland's groten koffie hebben ge dronken of een pijpje hebben gestopt. We weten niet, hoeveel krantenpagi- Yf® n°dig zouden hebben om de geschiedenis, de atmosfeer en de bete- «.fiIV-f Van -?e ^ity te schilderen. Mis- -ui'frr *°"den het er vele honderden zijn. Het leven in deze oeroude straten en achter deze grauwe gevels laat zich v»™ nmmet woorden beschrij ven. De geweldigheid van de koepel Ho t pf"l s, de dreiging van En<Z ner' S I7st van de Bank of d.en deJtoninklüke beurs, de srli„nf-51dhei£ van de Theems, de roV£» 'd X?n Mans;On House, de war- scbT1L het verkeer en de historl- xt«tonDornaa"1heid van dc stegen en veetonudTgddlti/^8c^end maal ver" T,,7n?0kJn ,ver!!chl"*nde delen van aennm! w g,stererl aardbevingen waar- genomen. Er werd maakt van schade. geen melding ge- BESOMWIXTiKN ||y|UJÏ)EN Besommingen van Maandag: IJm. 116 Eveline ƒ25.780- T.rm f4140. iwni, *SW 59 f 329°: KW 89 nm9 KW78?^*" SO!'KWW KW 38 f 3184- f888: KW 21 176 f 688; ƒ1196; KW 34 f3184- TTW nr, 7,' J 1 IV W At KW 30 min rT ró KW 77 1550; f1650' KW 990 Irenon lf>50; Um. 276 AM 16 4565 2Ym29^ ÏF2L23 2230i ƒ2250- WR vrA^,Jn 19607 BU 33 kisten: ƒ2880. Aanvoer 9210 Prijzen per 1 kg: Heilbot 2.75-2.40; kim- 84, II gr tone 3 9n i «eiioot z.7.1 u® r&r-jfj'r 7°7 «°-s™ v. haring 1750 11 32"?: schar 18"12: gr. schelvis 56 40. makl"eel 21-11.70; "m. schelvis 50?4i.*rïï" sc£el,vi« 52"4°: er. gul 35-25- mjH '«-12: kl. haai J5 21 8; wijting 19 50-8; g"l 25-20; kl. gul M. kooivis zw "«i; Poontjes 13.10.50; rode pooo ll ',2 M' k00,vis wit k*- Gr kabeljeu 4: kl. Per 125 er. kooivis zw. 80. 70-81; uw 228-96: gr. kooivis wit

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 4