De Nederlandse emigratie naar
Canada is geslaagd
Twee jaar geëist tegen
luitenant-kolonel
„Liberté" met ruim duizend
passagiers liep aan de grond
Neville Duke deed bezoekers
Britse luchtvaartshow rillen
Een Hollandse middenstand
met zeer goede naam
In October proef met nieuwe
Britse atoomwapen
Adenauer wil weer coalitie met
Liberalen en Duitse Partij
K. V.P.-
moeilijkheden
Kans voor export
Geen gevaar voor de
Australieërs
I
In Z.-Korea 100.000
kinderen ouderloos
Gelukwens van de
Franse regering
Koen plan van dames
McKenzie en Bixby
Reeds f 153.368.60
voor Griekenland
Woensdag 9 Sept. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaarsal,s No- 1236
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Minister Suurlioff terug van zijn reis
Snelle ommekeer
van het weer
WEERBERICHT
Steeds in het spoor van
Moskou
De luchtmacht-affaire
Verdachte gaf orders aan
eigen textielbedrijf
Schip met bewogen
geschiedenis
Weereen ongeluk
Brits kabinet overwoog de
positie rood-China
Lawrentiev ontving weer
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M- KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor.
den 11.— elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05, per
maand t 2 02 bij vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
Van ortze speciale verslaggever)
Qisteren landde op Schiphol de DC 6 „Jan van Riebeek", die de mi
nister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, de heer J. G. Suur-
hoff, uit Canada terugbracht. Minister Suurhoft heeft een reis van drie
weken door dit onmetelijke land gemaakt, om zich te oriënteren om
trent allerlei emigratiekwesties en vooral om persoonlijk in contact te
treden met tal van Nederlanders, die zich blijvend in Canada geves
tigd hebben. Hij wilde door eigen aanschouwing te weten komen, hoe
de Nederlanders daar leven en werken, hoe zij het maken, wat zij
hebben bereikt en welke kansen zij hebben.
„Een onmetelijk en een schoon land", zo zeide de minister ons, toen
hij ons onmiddellijk na zijn aankomst een onderhoud toestond.
Tk ben in Montreal geweest, in Otta-
"*wa. in Hamilton, in Legina, Toronto,
Winnipeg, Lethbridge en tal van an
dere, tussenliggende plaatsen. Doordat
ik veel per auto reisde kon ik niet al
leen in deze steden, maar ook in tus
senliggende plaatsen cn op het platte
land verscheidene Nederlandse emi
granten bezoeken. In een aantal ge
vallen was mijn bezoek aangekondigd,
maar veelal waren het toevallige ont
moetingen. doordat 1e ene emigrant
mij met de andere in kennis bracht.
Het gebeurde soms. dat een familie pas
bij mijn vertrek hoorde, dat zij een
Nederlandse minister op visite gehad
had".
De minister is geweest bij industrie
arbeiders, bij landbouwers en bij mid.
denstanders. ..Opvallend is het", aldus
de bewindsman, „dat zich in Canada
een Nederlandse handeldrijvende mid
denstand met een zeer goede naam aan
het ontwikkelen is. Hij levert voortref
felijke producten, met het eigenaardige
gevolg, dat zelfs Duitse immigranten
hun waren aanprijzen met de toevoe
ging „Nederlands" brood, of „Neder
landse" koekjes.
NAGENOEG alle emigranten komen
er na een paar harde jaren, zo had
de heer Suurhoff ervaren. Er zullen
De Australische eerste minister,
Menzies, heeft gisteren meegedeeld,
dat de proef te Woomera met het nieu
we Britse atoomwapen geen gevaar
voor de Australische bevolking met
zich mee zal brengen. De proef zal in
October worden genomen.
Zoals reeds gemeld, heeft een deel
van de Australische pers van de Brit
se regering een volmondig „ja" of
„neen" geëist op de vraag of er een
„kobaltbom" tot ontploffing zou wor
den gebracht.
Prof. Oliphant. het hoofd van het
natuurkundig instituut van de Austra
lische nationale universiteit, zei in
Augustus: „Alleen een krankzinnige
zou gebruik maken van een kobalt
bom". Wanneer men de springstof van
een atoombom met kobalt zou vermen
gen, blijft het gebombardeerde gebied
misschien jaren lang besmet, aldus
Oliphant.
Toevoeging van kobalt aan een ura
nium- of waterstofbom zou het ge
troffen gebied voor lange tijd na de
ontploffing met radio-activiteit besmet
doe- blijven, aldus is door een lid van
UET BEGON er gisteren al be-
denkelijk uit te zien met het
mooie Septemberweer. Niet in de
lucht, want daar was zo goed als
geen wolkje te bespeuren, maar
op de barometer, want deze bleef
de gehele dag in een snel tempo
dalen en deed weinig goeds ver
moeden. De depressies hebben van
het Noorden uit een fel offensief
ingezet op het hoge druk-gebied,
dat nu naar Zuid-Europa moet
terugtrekken. Een storingstront
met veel bewolking en een krach
tige Westenwind maakt vandaag
al weer een einde aan de mooi
weer-periode. die drie dagen heeft
geduurd. De eerste dagen moeten
ivfj op wisselend weer rekenen
niet lagere temperaturen. De
neerslag zal non van weinig
betekenis zijn. Wrj willen hopen,
dat het hoge druk-gebied op zijn
beurt ook met een tegenoffensief
terugkomt en ons opnieuw en
kele dagen zonnig weer bezorgt
Verwachting tot hedenavond:
NAZOMER TEN EINDE
Van het Noordwesten uit binnen
'rijvende wolkenvelden. Ln hel
Voorden van het land: tot matig
'f krachtig toenemende Westelij
;e wind, plaatselijk wat lichte
notregen en lagere temperaturen
n het midden en Zuiden, mees-
"ntijds matige Westelijke wind
'verwegend droog en aanvanke
ijk nog zonnig. Belangrijk lagere
iddagtemperaturen.
Donderd»" Zon on R.06 onder 19.07
Maan op 8 31 u der 19,14
de Vereniging van Kern-Physlci te
Londen nader uiteengezet. De radio
activiteit van kobalt blijft vijf jaar en
langer na de ontploffing voortbestaan.
Kobalt wordt in de natuur aangetrof
fen. Het heeft de eigenschap, de bij
ontploffing van een uranium- of wa
terstofbom vrijgekomen neutronen in
zich op te kunnen nemen, waardoor het
zeer radio-actief kan worden.
OPPERRECHTER VINSON
OVERLEDEN
De Amerikaanse opperrechter Fred
Vinson is gisteren te Washington aan
een hartaanval overleden. Hij is 63 jaar
oud geworden. Het overlijden van
rechter Vinson. een Democraat, die in
dertijd Roosevelt heeft geholpen bij de
„New Deals" geeft president Eisen-
hower de gelegenheid een Republikein
te benoemen tot opperrechter, de be
langrijkste officiële functie in de Ver.
Staten na die van president.
wel minder geslaagde gevallen zijn,
doch hy was ze niet tegengekomen. De
minister had de indruk, dat wij meer
aan de emigratie doen dan andere lan
den en dat onze emigraticpolitiek er
toe bijdraagt, dat Nederland zo'n uit
stekende naam in Canada heeft. Er is
een voortreffelijke samenwerking tus
sen de Nederlandse en de Canadese
autoriteiten.
„Belangrijk is", aldus de minister.
„Wat de kerk en de kerkelijke organi
saties in bepaalde streken doen. Op dit
gebied komen de emigranten van ver
schillende godsdienstige gezindten meer
en meer tot samenwerking".
Hij heeft met verschillende Cana
dese regeringspersonen gesproken.
Daarbij is gebleken, dat wat de orga
nisatie van de emigratie van Neder
landers naar Canada betreft, nog wel
enige kleine dingen te regelen zijn,
maar dat zij, in haar geheel gezien,
zeer bevredigend verloopt.
(Zie vervolg elders in dit blad)
MINISTER LUNS NAAR NEW YORK
De minister zonder portefeuille, mi'
L. M. A. H. Luns. zal Woensdagavond
16 September naar New York vertrek
ken ter bijwoning van een deel van
de achtste algemene vergadering van
de Verenigde Naties, als voorzitter van
de Nederlandse delegatie. De minister
wordt 17 October te 's Gravenhage
terugverwacht.
De Bulgaarse regering heeft de Zuid-
slavische regering toestemming ge
vraagd voor de benoeming van een
ambassadeur te Belgrado. Sedert de
benoeming van een Sovjet-ambassadeur
in Belgrado heeft Hongarije reeds de
zelfde stap gedaan en men verwacht,
dat alle Ocrsteuropese bondgenoten van
de Sovjet-Unie haar voorbeeld zullen
volgen
Generaal James van Fleet, voorma
lig bevelhebber van het Amerikaanse
Achtste Leger in Korea, heeft te Lon
den verklaard, dat in Zuid-Korca
100.000 kinderen wees zijn geworden
tengevolge van de oorlog. Er zijn
300.000 oorlogsweduwen en meer dan
30.000 verminkten te verzorgen. Er
zijn twee millioen huizen nodig.
HE ADVOCAAT-FISCAAL, mr J.
Zaaijer, bij het Hoog Militair Ge
rechtshof heeft gistermiddag in de zgn.
luchtmacht-affaire tegen de 55-jarige
reserve-luitenant-kolonel B. gere-
quireerd een gevangenisstraf voor de
rijd van twee jaar met aftrek van voor
arrest en ontslag uit de militaire dienst
en ontzetting uit de bevoegdheid om
by de gewapende macht te dienen.
Voorts vorderde hU in arreststelling
Gistermiddag om half drie liep het
grote B'ranse passagiersschip „Liberté"
151.839 ton) op minder dan een halve
kilometer van Le Havre in dichte mist
san de grond. Het schip was een half
uur tevoren uit Le Havre vertrokken
met bestemming New York. Er bevin
den zich 1075 passagiers aan boord,
vnl. Amerikaanse toeristen op de thuis
reis. Een woordvoerder van de scheep
vaartmaatschappij. waartoe de „Liberté-
behoort zei, dat het schip geen schade
heeft opgelopen en alle passagiers on
gedeerd waren.
Sleepboten voeren uit om het schip
assistentie te verlenen. Gisteravond om
acht uur bij hoog water heeft men de
„Liberté" vlot gesleept. Het schip heeft
de reis terstond voortgezet.
De hoofdpurser van de „Liberté" ver
klaarde aan een correspondent van
Reuter, dat zich een „klein technisch
ongeval" had voorgedaan. Hij wilde
geen nadere bijzonderheden geven. Al
le radioverbindingen van het schip met
Parijs werden later verbroken.
De „Liberté" heeft reeds een bewo
gen carrière achter de rug. In 1929, het
jaar dat het schip in Hamburg werd
gebouwd, liet men het zinken nadat
een grote brand was uitgebroken.
Een jaar later, nadat het schip
gelicht en de bouw voltooid was.
liep het aan de grond. In Maart
1931 won de toenmalige „Europa" de
bhuwe wimpel voor de snelste over
tocht over de Atlantische Oceaan. In
1945 werd de „Europa" door de Britse
luchtmacht met bommen in de grond
geboord. De Fransen kregen het schip
in 1946 als herstelbetaling, doch in 1947
zonk het opnieuw, ditmaal bij Bremen.
In Augustus 1950 maakte het zijn eerste
reis als de ..Liberté", doch een m-and
later liep het bij Southampton aan de
grond. Na enige uren kon de „Liberté"
-toen worden vlotgebracht -
De grote Britse luchtvaarttentoonstel
ling te Farnborough in Zuid-Engeland,
die gisteren werd geopend, is helaas
direct weer gepaard gegaan met een
ongeluk. Een hefschroefvliegtuig voor
ambulancediensten, dat als voorzorgs
maatregel op het vliegveld zou worden
gestationneerd, sloeg bij de landing om.
Een der inzittenden kwam om het le
ven, een tweede werd gewond.
De opening van de show werd opge
luisterd met demonstraties. Neville
Duke, die met zijn Hawker-Huntei
straaljager Maandag een nieuw wereld
snelheidsrecord vestigde, doorbrak drie
maal de geluidsbarrière. Met een snel
heid van meer dan duizend per uur
maakte Duke boven de hoofden van de
10.000 toeschouwers een rolvlucht
Gezien het ongeluk bij de demonstra
ties van vorig jaar. toen een straal-
Het Britse kabinet heeft onder voor.
zitterschap van Sir Winston Churchill
het voorste) van de Verenigde Staten
bestudeerd om de toelating van com
munistisch China tot de Verenigde Na
ties een jaat lang niet in de Algemene
Vergadering te bespreken. De Ameri-
Kanen willen de kwestie van de toela
ting een iaar lang laten rusten om al
te wachten welke houding de Chinese
•ommunisten op de politieke conferen
tie aannemen en hoe hun gedragslijn
ten aanzien van de hereniging van
Korea en de oorlog in Indo-China zal
zijn.
De tweede secretaris van de Ëst-
landse communistische parttj- de Rus
K'issot ts van zijn functie ontheven en
vf rvang-n door de Est Jaanlmaegd. Kos-
sof was een zeer Invloedrijke figuur.
vliegtuig in stukken brak en de resten
van het toestel dertig personen uit het
publiek doodden, hebben de vliegers
ditmaal bepaalde instructies gekregen,
waardoor men dergelijke rampen hoopt
te voorkomen.
Aan de parade van vliegtuigen nam
gisteren o.a. deel de grootste vliegboot
ter wereld, de Britse „Saunders Royal
Princess", een tienmotorig toestel.
Technici en vliegtuigconstructeurs
uit alle delen van de wereld zijn
naar de luchtvaartshow in Farn
borough gekomen om het neusje
van de Engelse luchtvaartindustrie
zalm te zien. Op de achtergrond
een enorm Beverley transportvlieg
tuig, dat nog gedeeltelijk zicht
baar is.
van verdachte bjj de wijziging van het
arrest.
Do krijgsraad te velde West had B.
veroordeeld tot oen gevangenisstraf
voor de tijd van een jaar en zes maan
den met aftrek van voorarrest en tot
ontslag uit de militaire dienri zonder
ontzetting uit het recht bij de gewa
pende macht te dienen.
Luitenant-kolonel B., die tegen het
vonnis van de krijgsraad beroep had
aangetekend, omdat hij het niet eens
was met de strafmaat, was ten laste
gelegd, dat hij, als hoofd van de Lucht-
machtaanschaffingsdienst opdrachten
heeft gegeven aan een textiel-beörijf,
waarvan hij zelf mede-directeur was.
Voorts zou hij uit de „shop-kas" geld
hebben geleend, waartoe hij de ser
geant-majoor, die deze kas onder zich
had, had bewogen.
Door tussenkomst van de inmiddels
veroordeelde luitenant Van B. zou hij
de Staat een rekening van 1059.67
van een textielfabriek te Tilburg, die
oorspronkelijk op zijn naam was ge
steld. hebben laten betalen. Deze re
kening betrof uniformstof. welke was
besteld door verdachte's bemidde
ling door personeel van de lucht
macht.
Tenslotte zou verdachte met een val
se rekening het geld voor het kopen
van garens, een bedrag van ƒ29.688,—,
door het Rijk hebben laten betalen,
omdat zijn fabriek niet over voldoende
liaulde middelen beschikte om een or
der van het Rijk, betreffende leger
ondergoed, uit te voeren. Later was
het ondergoed geleverd en was dit
bedrag verrekend. Het Hoog Militair
Gerechtshof zal op 6 October arrest
wijzen.
Kanselier Adenauer heeft gisteren te
Bonn met zijn ministers besprekingen
gevoerd. Adenauer zei, gezien de hui
dige positie van Duitsland, dat er geen
een-partijregering dient te worden ge
vormd. Politieke waarnemers verwach
ten, dat Adenauer in zijn nieuwe rege
ring weer de twee oude coalitiegenoten
nl. de Vrije Democraten en de Duitse
Partij zal opnemen, waardoor de rege
ringspartijen de beschikking zullen
krijgen over 310 van dc 487 zetels. Ge
zien de grote overwinning van de CDU
denkt men niet, dat de Bondskanselier
zoals in 1949, sleutelposities zal moeten
afstaan aan zijn coalitiegenoten.
Het blad van het Westduitse Vak
verbond juicht de „radicale afwijzing"
door de kiezers van de uiterst rechtse
en linkse partijen toe.
Max Reimann, de niet herkozen lei
der van de Westduitse communistische
partij, riep gisteren alle „tegenstanders
van Adenauer" op aan te dringen op
vrije verkiezingen in geheel Duitsland,
teneinde „de agressieve en fascisti
sche machten in het Westen te beteu
gelen". In een zetferitiek der commu
nisten werd gezegd, dat de partij er
niet in is geslaagd de resten van fas
cistische ideologie, anti-Sovjetisme en
chauvinisme in Wcst-Duitsland te over
winnen en het belang van de Russische
rol voor de vreedzame hereniging van
Duitsland duidelijk te maken.
De Franse regering heeft Bondskan
selier Adenauer telegrafisch gelukge
wenst met zyn overwinning „in om
standigheden, die de vitaliteit van de
jonge Duitse democratie aantonen, als
mede haar trouw aan de idealen van
vrijheid, internationale samenwerking
en Europese eenheid, die tevens die
van het Franse volk zyn".
De Australische mevrouw Gertrude
McKenzie en de Amerikaanse Diana
Bixby zijn van plan met een Douglas
DC-3 deel te nemen aan de vliegwed
strijd van Londen naar Wellington in
October, als zij er in slagen de 40.000
gulden, die zij menen nodig te hebben
voor de vlucht, kunnen inzamelen. De
dames willen met haar deelneming in
de vervoersklasse van deze wedstrijd
b wijzen, dat vrouwen geschikt zijn
voor de functie van piloot van ver
keersvliegtuigen.
\ls de dames er niet in zouden sla
gen in Australië genoeg geld bijeen te
krijgen zouden zij, volgens mevr. Bix
by, moeten trachten de kosten van de
vl'icht te dekken door passagiers mee
te nemen, doch mevr. McKenzie meent,
dat dit gelijk zou staan met „zelf
moord".
IAE leider van de KVP-fractie in da
Tweede Kamer, Prof. Romme, heeft
het thans zittende kabinet met heel veel
moeite, na lang wikken en vooral na
lang wegen in elkaar gezet. Na lang
wegen inderdaad, want men is zelfs bij
de kabinetsformatie zover gegaan da
geïnteresseerde lezer zal het zich her
inneren dat men de „belangrijkheid"
van de verschillende posten tegen el
kaar heeft afgewogen. Toen het even
wicht niet helemaal kon worden be
reikt, heeft de formateur Volksgezond
heid en Publiekrechterlijke Bedrijfsor
ganisatie afgesplitst om zodoende neg
enige in de ogen der politici belangrijke
figuren aan een ministerssteek te kun
nen helpen.
Tenslotte is het kabinet in zee ge
gaan onder de slechts denkbare voor
tekenen. Niemand was helemaal tevre
den. Al spoedig bleek, dat de reeds
vroeger gesignaleerde verwijderir; tus
sen PvdA en de KVP grotere afmetin
gen aannam. De katholieken konden
uiteraard niet verkroppen, dat zij in
hr.n zuidelijk bolwerk klaarblijkelijk
gefaald hadden en dat vele geloofsge
noten de PvdA met hun stem hadden
gesteund. Deze doorbraakgedachte is
voor de katholieken altijd een gruwel
geweest. De KVP is tenslotte een partij
op religieuse grondslag, die zich heeft
weten te handhaven door in moeilijke
omstandigheden een systeem van geven
en nemen toe te passen. Het lag in de
lijn der verwachtingen, dat de leidende
figuren in de katholieke politieke be
weging de meest vasthoudende pogin
gen zouden doen de verloren schapen in
de partij terug te brengen. Zij hadden
te maken met verlies naar rechts en
verlies naar links.
De tweeledigheid van de KVP is hier
door wel duidelijk tot uitdrukking ge
komen. De invloed van de moderne ar
beidersbeweging, ook in katholieke
kringen, is onmisbaar. Romme mag dan
wel steeds hebben geprobeerd een po
sitie van het midden te behouden, zijn
rechter- zowel als zijn linkervleugel
bleven onbevredigd. Politiek is er voor
de KVP geen kans een nieuwe basis te
vinden, waarop rechts en links zich
kunnen verenigen. Wij weten niet waar
men deze wil zoeken. De groei van de
VVD is bovendien voor de KVP een
teken aan de wand.
Op de schouders van Romme rust de
enorme taak vrede in eigen huis te cou-
den. Indien de arbeidersbeweging aan
dringt op een progressief beleid, dan
zijn er tegelijk de middenstand en de
middengroepen, die voldaan moeten
worden; om niet te spreken over da
zeer kapitaalkrachtigen, die tot nu toe
eveneens in deze KVP een onderdak
vonden.
Indien de voortekenen zich niet be
driegen, zal Romme zich tijdens de ko
mende debatten in de Tweede Kamer
min of meer van de regering distaneië-
ren. Nog waarschijnlijker wordt deze
houding voor wie het niet is ontgaan,
dat de KVP tijdens de laatste wethou-
dersverkiezingen geneigd bleek aanslui
ting naar rechts te zoeken liever dan de
PvdA openlijk nieuwe steun te ver
lenen.
Beschouwen wij deze ontwikkeling
van de kant van de PvdA uit dan kun
nen wij vaststellen, dat ook zij niet te
vreden is. Het is een publiek geheim,
dat minister Van der Kieft geen even
waardig opvolger van zijn voorganger
Lieftinck kan worden genoemd. Er zijn
zelfs boze tongen, die beweren, dat de
ontijdige publicatie van cijfers uit c'e
Millioer.ennota in Het Vrije Volk de
PvdA welgevallig moet zijn geweest.
Indien minister Van der Kieft in moei
lijkheden geraakt, zou de PvdA met te
meer klem de heer Hofstra als nieuwe
minister kunnen pousseren....!
Tenslotte zullen wij evenmin mogen
vergeten, dat de vernieuwingsbeweging
in de A.R.-partij al even duidelijk is.
Het reorganisatie-rapport staat op ver
schijnen. Zijn wij wel ingelicht dan
moet het een vrijrevolutionnaire
inhoud hebben, althans rekening houden
met de wensen, die in kringen van de
A.R.-jongeren leven; waarbij ook weer
de vakbeweging, het C.N.V., een gewich
tige rol speelt.
Het is bij dit alles zeer de vraag of
het kabinet de politieke mening van
de in de Tweede Kamer vertegenwoor
digde partijen nog dekt. In ieder geval
zullen wij er rekening mee moeten hou
den, dat een kabinetscrisis tot
de reëele mogelijkheden behoort j
Op giro 777 ten behoeve van de Roode
Kruishulp aan Griekenland is tot nu
tot f 153.368.60 binnengekomen. Maan
dag bedroeg de stand f 147.696,13.
De Sovjetambassadeur in Perzië,
Lawrentiev, heeft gistermiddag op zijn
ambassade een Perzische diplomaat ont
vangen. De vorige maand, na dc
staatsgreep van generaal Zah°di, was
verscheidene malen gemeld, dat Law
rentiev zelfmoord had gepleegd of dat
hij zijn toevlucht had gezocht in een
_mbassade van een Westers land te
Teheran.
