Willem Barents van Amsterdam
„de vermaerde piloot"
Periode van „grote trek"
in de dierenwereld
Agenda voor October
Wijzigingen en aanvullingen
in Agenda 1953- 54
Fotowedstrijd in het kader van
huisvlij ttentoonstelling
Ontdekkingsreiziger stierf na
overwin tering op Nova Zem bla
JUBILEA
Toneelstukken
maandelijkse mededelingen
KENT UW STRAATNAMEN (3)
Cedelken" na drie
eeuwen gevonden
Van het secretariaat
Niet alleen de vogels gaan op reis
Paddestoelen: een
wereld op zichzelf
van de Stichting
„DE HELDERSE GEMEENSCHAP"
EERSTE JAARGANG Nr. 12
24 SEPTEMBER 1953
Inzending formulieren
Persagenda
Adreswijzigingen
Volksmuziekschool
Herfstverschijnselen in de natuur
Ama teu r-fo togra fen,
attentie!
Redactie commissie: C. A. Dekkers, P. J. de Klerk, L. F. van Loo Jr
en J. P. Loots Redactie-adres: Erasmusstraat 14, tel. 2141 toestel 007
(na zes uur 3524)
yAN HET LEVEN van vele der oudste zeevaarders is in het algemeen
niet veel bekend. Dit is grotendeels het gevolg van de omstandigheid,
dat de meeste hunner tijdens hun levens niet genoeg bekendheid ge
noten om er bewonderaars op na te houden, die zich geroepen gevoel
den het nodige omtrent hun helden op papier te zetten. Daarbij gingen
de scheepsjournalen na het beëindigen der reis zo spoedig mogelijk
naar de archieven van de opdrachtgevers, die er vaak niet het minste
belang bij hadden de inhoud dier journalen wereldkundig te maken.
Ook van Barents weten wij niet zoveel, als wij wel zouden wensen. Het
is de grote verdienste geweest van Gerrit de Veer, één der deelnemers
aan de derde Noordreis, dat deze zijn bevindingen op papier heeft ge
zet. Hieraan is het te danken, dat van deze tocht nog heden ten dage
een volledige beschrijving aanwezig is.
Van Barents is het vrij zeker, dat hij
omstreeks 1557 op het eiland Terschel
ling werd geboren. Hij stond als poor
ter van Amsterdam te boek en werd
bekend door zijn „Caertboeck" van de
Middellandse Zee. In de voorrede van
dit werk deelde hij mede. dat hij reeds
als kind niet kon nalaten al wandelen
de of varende alles wat van belang
was op kaart te brengen. Het „Caert
boeck" vervaardigde hij in samenwer
king met ds. Plancius; aan deze zal het
ongetwijfeld te danken zijn, dat Ba
rents zowel bij de eerste Noordreis in
1594 als de tweede in 1595 tot schipper
van een Amsterdams vaartuig, en bij
de derde reis van 1596 97 tot weten
schappelijk leider der expeditie werd
benoemd.
Over het verschil van inzicht tussen
ds. Plancius en De Moucheron over de
te volgen route om de Noord werd
reeds een en ander vermeld. En of
schoon daarbij tevens de drie eerste
Noordreizen werden besproken, dienen
thans van deze reizen verdere bijzon
derheden te worden vermeld, omdat
Willem Barents daarbij zo nauw be
trokken was.
De eerste expeditie, welke evenals de
tweede onder bevel van admiraal Cor-
nelis Cornelisz. Nay stand, koos op 5
Juni 1594 zee en werd meegemaakt
door twee schepen van Amsterdam zon
der bekende naam, een Zeeuws schip
„de Zwaan" geheten en een vaartuig
uit Enkhuizen, „De Mcrcurius". De ad.
miraal voer op het Zeeuwse vaartuig:
Brandt IJsbrandtz. was schipper op het
Enkhuizer vaartuig. Het grootste schip
mat 110 ton, de overige 80 ton. Het
Zeeuwse vaartuig was uitgerust door
De Moucheron, de thesaurier van Zee
land (Jacob Valcke) en de Zeeuwse
admiraliteit; het Enkhuizer vaartuig
door dei pensionaris van Enkhuizen
(Frangois Maelson) en de admiraliteit
van het Noorderkwartier aldaar. De
expeditie eindigde op 16 September
1594 na een reis van 3 maanden en 10
dagen en had tot resultaat, dat men
door de Straat Jugor (toen genoemd
Straat Nassau) de Karische zee bereik
te en deze laatste tot ongeveer de ri-
iver de Ob toe betrekkelijk ijsvrü vond.
De tweede expeditie vertrok op 2
Juli 1595. Uit Zeeland namen twee sche
pen aan de expeditie deel; het Admi
raalsschip „de Griffioen" (172 ton) en
„de Zwaan" onder schipper Lambrecht
«erritsz. Oom; twee Enkhuizer sche
pt"; „de Hoop" (172 ton) onder Brandt
iJsbrandtsz. en de „Mercurius" onder
fhomas Willemsz. Amsterdam kwam
wet „de Windhond" (200 ton) onder
"illem Barents en een jacht (100 ton)
onder Harmen Jansz. Ten slotte was
er nog een vaartuig uit Rotterdam, n.1.
een jacht onder Hendrick Hartman
Jan Huygen van Linschoten voer als
commies op „de Hoop"; Jacob van
Heemskerck in dezelfde rang op „de
Mdhond". Deze expeditie was een
Pote mislukking; men zag geen kans
ooor het ijs in de Karische zee te bre
ien en keerde op 26 October in het
vaderland terug.
De derde expeditie de bekendste
f'n8> zoals reeds eerder vermeld, al
en van de stad Amsterdam uit. Zij
i de twee schepen, welke geen naam
♦l°u.gen en 105 en 60 ton maten. De
ocht stond onder leiding van Willem
Drents; Jacob van Heemskerck was
chipper op het vaartuig van Barents
o Jan Cornelisz. Rijp voerde het be
vel over het andere vaartuig.
v De schepen voeren op 16 Mei 1598
ri n "et Vlie uit. Onderweg openbaar-
e zich een verschil van inzicht over
en o..V0'K®n vaarroute tussen Barenis
«UP- Rijp wilde via de Noordpool
n Barents om Nova Zembla. Hun we
gen gingen uiteen, Rijp ontdekte Spits-
i, maar moest terug en was aan
varf e!nde van het jaar veilig in hei
derland. Barents' vaartuig liep eind
W«, in het ijs vour de Nocrdoost-
ust van Nova Zembla in het ijs vast
W.erd zodan'{! beschadigd, dat het
w Üa worden verlaten De bemanning
genoodzaakt op de wal een on-
Jt/A DE LEVENSBESCHRIJVING
van Petrus Plancius, de geleerde
en theoreticus, en die van zijn
tegenstander Jan Huygen van
Linschoten, de wegbereider naar
Zuid-Oost Azië om de Kaap. is nu
de tijd gekomen te vertellen over
een zeevaarder-ontdekkingsreizi
ger. De keuze is hierbij gevallen
op Willem Barents; één der zee
lieden. wiens verdiensten door het
nageslacht zodanig naar waarde
werden geschat, dat hij nog altijd
doorgaat voor één der grootsten
onder onze zeevaarders.
derkomen te bouwen. In „het behouden
huys", waarvan de ruïnes in 1871 door
de Noorse walvisvaarder Carlsen met
vele achtergelaten gebruiksvoorwerpen
werden aangetroffen, werd de lange
poolwinter doorgebracht. Dank zij de
degelijke constructie van het houten
huis overleefden de meeste schipbreu
kelingen deze poolwinter. Op 1 Juni
1597 werd besloten de terugtocht aan
te vapgen, welke op 13 Juni 1597 werd
begonnen. In het huis werd een docu
ment achtergelaten, ondertekend door
Barents en Heemskerck, het „cedelken",
dat in 1871 ook werd gevonden, al had
den de eeuwen hun sporen daarop wel
achtergelaten. Het is te danken aan
het voortreffelijke werk van mr S.
Muller Fzn„ dat wij thans in staat zijn
de inhoud van dit cedelken weer te ge
ven. Het luidt als volgt:
„Alzoe wij van Borgemeestern van
Amsterdam wtghesonden sijn, anno
1596, om bij Noerden naer de landen
van China te varen, soe est, dat wij
naer groete moeyte ende geen cleenen
peryckel ghecomen sijn om de west
van Nova-Zembla, meenende noch al-
soe bij de cost van Tartriën langs te
seylen naer voerschreven landen ende
sijn eyntlijck ghecomen op dese plaetse
op den 26 Augusti des jaers bovenge-
noemt, alwaar ons schip, naedat wij
ons soe dapperlick geruert hadden,
eyntelick int ijs besette. Des wij over
mits desen noet gedwongen sijn ge
weest een huys te bouwen om ons lijf
de wynter over daerinne te salvercn,
indien tmoegelijck waer, van coude.
Int huys ghewoent van den 12 October
anno 1596 den heelen wynter over tot
ten 13 Juny des naestvolgenden jaers,
anno 1597 in groote coude. Sijn den
selfden 13 Juny doen ons schip noch
al vast int ijs besloeten lach met ons
schuyt ende boet van hier ghezeyltom
weder thuys te moegen coemen. Onse
Godt wil ons behoueen reise verleenen
ende ons met gesontheyt in ons vader-
lant brengen. Amen.
Wijlhem Barents
Jacob Heemskerck"
Barents stierf reeds op 20 Juni; na
een tocht vol avonturen over een af
stand van 2200 km in open boten, werd
op 2 September 1597 Kola bereikt, waar
toevallig Jan Cornelisz. Rijp met een
handelsvaartuig lag. Voor de overle
venden was het leed toen gauw verge
ten. Zij kwamen in het vaderland te
rug op 29 October 1597.
In 1598 gaf Jan Huygen van Lin
schoten in de Latijnse vertaling van
zijn Itinerario de Poolkaart van Ba
rents uit. Hij eerde de grote Amster
damse poorter, wiens weduwe een
pensioen geweigerd werd, door hem te
vermelden als „Willem Barents van
Amstelredam, de vermaerde piloot".
A. P. V.
1 Donderdag Lunchroom de Boer: Verg. „Streven naar Beter".
MOOC-sociëteit: Gevarieerde bonte avond.
Casino: Filmavond en lezing over Stavenisse.
Marinecantine; Dansavond O.S. en O. (19.30).
2 Vrijdag Formosa: Openbare verg. Alg. Bond Ouden v. Dager.
(14.00).
Casino: Filmavond Katholiek Den Helder.
3 Zaterdag Casino: Toneelavond KNBO.
MOOC-sociëteit: Gevarieerde bonte avond.
Formosa: Filmavond Dierenbescherming.
Kindermiddag t.g.v. Dierendag.
4 Zondag Casino: Soirée-dansante „Amicitia".
5 Maandag Postbrug: Ledenvergadering KNBO.
Molengracht (V.M.1 oge): Openbare bijeenkomst Theo
sofische ver.
6 Dinsdag Vakschool: V.U.-lezing (Rome).
7 Woensdag Mouton: Vergadering „Sportfokkers".
Casino: Feestavond M.S.F.
Excursie Ned. Ver. van Huisvrouwen (N.V. HIN).
Marinecantine: Jac. van Bijleveldt (19.30).
8 Donderdag Postbrug: Clubavond „De Jutter".
Formosa: Modeshow gemeentepersoneelsverenigingen.
Marinecantine: Als Woensdag.
9 Vrijdag Excursie Ned. Ver. van Huisvrouwen (N.V. HIN).
Formosa: Als Donderdag.
10 Zaterdag Casino: Uitvoering „Accordeonola".
Formosa: Feestavond A.M.C.
12 Maandag Postbrug: Ledenverg. Vrouwengroep P.v.d.A.
13 Dinsdag Vakschool: V.U.-lezing (Israël).
Casino: Toneelavond LSK/NSN.
Het Honk: Verg. „Onze Kamerzanger".
Museum: Verg. Sierduivengroep „H. en O.".
14 Woensdag Postbrug: Contactavond „Glasbaars".
Het Honk: Verg. Kanariegroep „H. en O.".
Casino: Een uur muziek (14.45 en 15.45).
15 Donderdag Postbrug: Ledenverg. „Rasbora".
16 Vrijdag HDC-lokaal: Contactavond „De Gup".
Casino: Feestavond Bond Ouden van Dagen.
17 Zaterdag Casino: Feestavond „De Postiljon".
Postbrug: Soirée dansante Terpsichoré.
Formosa: Feestavond „I.V.A.".
18 Zondag Casino: Feestavond W.G.W., afd. Voetbal.
20 Dinsdag VBZ-gebouw: Bijeenkomst Marinedameskring (14.30).
Casino: Kinderrevue „Vrede en Vrijheid".
Vakschool: V.U.-lezing.
Formosa: Bijeenkomst NCRV.
21 Woensdag Museum: Verg, Konijnengroep H. en O.
Casino: Marie Thérèse Fourneau (piano) voor Mu-
ziekkring.
24 Zaterdag Formosa: Feestavond „VBC".
Casino: Feestavond „Rood-Wit".
26 Maandag Molengracht (V.M. loge): Als 5 October.
27 Dinsdag Casino: V.U.-declamatie-avond Georgette Hagendoorn.
Marinecantine: Toneelavond O.S. en O. (19.30).
28 Woensdag Postbrug: Ledenverg. Postzegelver. „Helder" (19.30).
Casino: Toneelavond Marmag.
Marinecantie: Sportcauserie Dick van Rijn (19.30).
29 Dondcrda Marinecantine: Feestavond Personeel „De Kooy".
30 Vrijdag Casino: Feestavond „Binnenhaven".
31 Zaterdag Casino: Feestavond M.V.Z.
Formosa: Feestavond H.C.C.
Een groot aantal verenigingen en
instellingen heeft de begin September
toegezonden inlichtingenformulieren
prompt teruggezonden. Een woord
van dank aan de ijverige verenigings
secretarissen is hier op zijn plaats.
Willen de verenigingen, welke nog
niet in de gelegenheid waren, het
formulier terug te zenden, dit alsnog
doen? Bij voorbaat dank.
Nog steeds komen opgaven voor de
wekelijkse persagenda te laat bij het
Agendabureau binnen. Wij herhalen
nog eens de sluitingstermijn: Don
derdagmorgen 8.30 uur. Alles wat na
dit tijdstip binnenkomt, moet onher
roepelijk tot de volgende week blij
ven liggen.
Het is dringend gewenst, dat alle
mutaties (wijziging samenstelling be
stuur, adresveranderingen bestuurs
leden, enz.) steeds terstond aan het
secretariaat worden doorgegeven. Dit
voorkomt stagnatie op velerlei gebied.
Nadat de studiecommissie haar rap
port had uitgebracht (waaruit wel de
gelijk de mogelijkheden naar voren
kwamen), is het dagelijks bestuur in
samenwerking met de commissie be
gonnen met de organisatie. Dinsdag
avond zal de heer Willem Gehrels,
Directeur van het Gehrels-Instituut
te Amsterdam, in de trouwzaal van
het Raadhuis, voor een aantal geno
digden de mogelijkheden en het grote
belang van een volksmuziekschool in
onze stad uiteenzetten. Uitgenodigd
zijn: het gemeentebestuur, hoofden
van onderwijsinrichtingen, schoolbe
sturen, dirigenten, muziekleraren, ver
tegenwoordigers secties muziek en
zang, bestuur V. U., Muziekkring
„Den Helder" enz. Het ligt in de be
doeling in October een demonstratie-
middag of avond te organiseren.
Opgaven voor deze rubriek aan
het secretariaat en - -agenda-bu-»
reau: Erasmusstraat 14, tel. 2141,
toestel 007, na 6 uur: 3524.
26 September 1953: 5-jarig bestaan
operettegroep „Lentebloemen"
7 October 1953: 35-jarig bestaan
Marine Sanatoriumfonds.
24 October 1953: 10-jarig bestaan
Bridgeclub „V.B.C."
15 Januari 1954: 60-jarig bestaan
„K.A.B.", afd. Den Helder.
30 Januari 1954: 50-jarig bestaan
Toneelvereniging „T.A.V.E.N.U."
31 Januari 1954: 20-jarig bestaan
Eerste Helderse Wielrenvereni
ging „D.O.K."
3 April 1954; 5-jarig bestaan Sup
portersvereniging „Rood Wit".
NOVEMBER 1953
2 Maandag
4 Woensdag
5
9
13
14
19
Donderdag
Maandag
Vrijdag
Zaterdag
Donderdag
20
24
Vrijdag
Dinsdag
DECEMBER 1953
9 Woensdag
24 Donderdag
JANUARI 1954
4 Maandag
9 Zaterdag
16 Zaterdag
18 Maandag
MAART 1954.
23 Dinsdag
APRIL 1954.
24 Zaterdag
Formosa: Filmavond Ned. Ver. v. Huisvrouwen.
Postbrug: Verkoopdag Oud Kath. Vrouwenver. „Ora
et Labora".
Formosa: Filmavond A.M.C.
Casino: Declamatie Aafje Top (14.45 en 15.45).
Casino: Operette „Maske im Blau" voor LSK/NSN.
Postbrug: Dansavond „Terpsichoré".
Bethelkerk: „Athalia" door Halleleluja en Held. Or-
kest Ver.
Casino: Toneelavond Personeelsver. „W. en O.".
Casino: Concert „Kunst aan het Volk".
Marinecantine: Causerie over „Ballonvaart" (Echtpaar
Boesman).
(tot en met 27) BLO-school: Tentoonstelling Klein-
diersportver. H. O.
Formosa: Feestavond „Stad en Ommelanden".
Formosa: Feestavond „D.O.K.".
Formosa: Concert „Serenata's".
Casino: Een uur muziek (14.45 en 15.45).
Casino: Een uur muziek (14.45 en 15.45).
Casino: Voorj. concert Helders Mannenk.
Ten gerieve van heren regisseurs
van toneelverenigingen, enz., en om
te voorkomen dat verschillende ver
enigingen eenzelfde stuk gaan bren
gen, geven wij in den vervolge alle
titels van toneelstukken in deze ru
briek door, welke ons voor het nieu
we seizoen zijn opgegeven. Opgaven
steeds aan .het secretariaat.
Personeelsver. „Marmag" (28 Oct.
1953): „Verschroeide Aarde"
Toneelver. „De Ooievaar" (25 Nov.
1953): „Pinky, een blank negermeisje"
Toneelver. „T. A. V. E. N. U. (23
Nov. 1953 „Per Luchtpost".
Toneelver. „Kunstmin" (Juliana-
dorp): „Maaike".
Helders R. K. Toneel (15 Nov. 1953)
„Boeven en Madeliefjes".
H. B. S. V. (26 en 27 Nov. 1953):
„Boeven en Madeliefjes"
£1ND SEPTEMBER: De zomer is
voorbij. De herfst doet z'n in
vloed- -gevoelen: kortere dagen,
langere nachten; storm en regen
afgewisseld door perioden van rus
tig weer met Oostelijke winden en
flinke nachtvorsten,
In de natuur is veel veranderd:
overal in bossen en velden schieten
de paddestoelen uit de grond in
grote verscheidenheid, in velerlei
vorm en kleur, een wereld op zich
zelf.
De bladeren der bomen nemer
hun herfsttint aan en vertonen in
hun schakeringen van donkerrood
tot goudgeel, een pracht, waarvan
we nu volop kunnen genieten.
En tussen dit verkleurende lover prij
ken de rode, zwarte en witte bessen
van lijsterbes, berberis en kamperfoelie;
vlier en vogelkers; bitterzoet en
sneeuwbes. Met de roze .bottels wach
ten ze op de komst der vogels, die uit
verre streken komen en op hun door
reis van de rijke voorraad smullen, die
de struiken hun bieden.
De herfst is de tijd van een gewel
dige beweging in de vogelwereld, van
broedgebied naar winterkwartier, de
trek. Wanneer in de nazomer tegen het
vallen van de avond de spreeuwen van
alle kanten in troepjes komen aanvlie
gen en zich op bepaalde plaatsen bij
duizenden verzamelen, kan men nog
niet Van trekkende spreeuwen spreken.
Als in het najaar aan het strand langs
de duinreep troepen meeuwen voorbij
zweven, alle in dezelfde richting, kan
DS VACANTIES zijn vrijwel achter de rug en het verenigingsleven
vraagt weer onze volle aandacht. Als u goed weer liebl gehad tijdens
uw vacantie, dan hebt u uit die prettige tijd zeker enkele momenten
fotografisch vastgelegd en bij het bekijken van de foto's er opnieuw
genoegen van beleefd. De vacantie is bij de meeste camerabezitters de
enige tijd, dat het toestel gebruikt wordt. De rest van het jaar liggen
de boxjes, de eenvoudige klapcamera's en ook de meer ingewikkelde en
dure foto-apparaten zorgvuldig opgeborgen in de kast en doen daar hun
winterslaap.
Toch is er een deel van de amateur
fotografen, dat de camera niet opbergt
en in herfst, winter en voorjaar blijft
zoeken naar foto-motieven, die ook dan
immers zo veelvuldig te vinden zijn
Wij zijn er van overtuigd, dat dezen,
maar ook zij, die uitsluitend in de va
cantie fotograferen, foto's trachten te
maken en hebben gemaakt, die de
moeite van het bekijken waard zijn en
dat zij willen, dat ook anderen er zo
veel mogelijk van kunnen genieten.
De mogelijkheid tot dit laatste komt.
want in Mei 1954 wil de Helderse Ge
meenschap als onderdeel van de grote
huisvlijttenteonstelling, een foto-ten
toonstelling organiseren en hieraan te
vens een fotowedstrijd verbinden. De
voorwaarden voor de wedstrijd zullen
door de Helderse Gemeenschap nog
nader worden vastgesteld en gepubli
ceerd.
Dit neemt niet weg, dat u nu reeds
kunt uitzoeken, welke foto's u wilt in
zenden. Mocht datgene, wat u in voor
raad hebt niet in aanmerking kunnen
komen, berg dan uw camera niet op,
maar ga eens speciaal voor deze ten
toonstelling en deze wedstrijd aan het
werk. Het zal u veel genoegen geven.
J. VAN HASSELT
secretaris Helderse Amateur-
Fotograven Vereniging.
men dit geen trek noemen. Mogelijk
ziet men dit verschijnsel de volgende
dag weer. maar dan in tegengestelde
richting. In deze gevallen is het een
gaan van of naar bepaalde slaapplaat
sen.
De echte trek is een periodiek ver
schijnsel en is steeds duidelijk gericht,
't Is een wegtrekken uit het broedge
bied naar het winterkwartier en het
terugkeren van het winterkwartier naar
het broedgebied. Trek beperkt zich niet
alleen tot vogels, 't Is een algemeen
verschijnsel. Bij vele zoogdieren en vis
sen, ja ook bij insecten treft men trek
aan.
Wilde rendieren trekken in het voor
jaar bij honderden de onmetelijke toen
dra's van Nd. Rusland en Siberië op,
om in het najaar weer Zuidwaarts te
trekken naar de beschermende bossen.
Nog geen honderd jaar geleden trokken
in de uitgestrekte prairiën van Nd.
Amerika millioenen bisons in de herfst
Zuidwaarts, om tegen het voorjaar
weer naar het Noorden terug te keren.
Vleermuizen begeven zich in het na
jaar naar hun winterkwartieren, die
soms ver verwijderd zijn van de plaats
waar ze de zomer doorbrengen en waar
de jongen geboren worden. Merkwaar
dig. dat in het voojaar de wijfjes ge
zamenlijk hun zomerverblijf opzoeken;
waar ook de jongen geboren worden
(.bijv. zolder, Herv. Kerk te Broek op
Langendijk).
Een interessante proef werd in 1916
genomen, toen gemerkte zalmnjes uit
gezet werden in de Hierdense beek
(de uitstroming van het Uddelermeer
op de Veluwe). waar nog nooit zalmen
waren waargenomen. Na Dl.m. 3 jaar
kwamen de gemerkte zalmen als vol
wassen exemplaren dezelfde beek op-
zwemmen.
Velen herinneren zich de trek der
haringen, die elk voorjaar in millioe
nen exemplaren de zeegaten binnen
stroomden om in de ondiepe Zuiderzee
te paaien. De Afsluitdijk heeft aan de
ze trek een einde gemaakt: de oude
haringen stierven en hun plaats werd
niet meer door een jonger geslacht in
genomen.
Vlinders maken tijdens hun leven vaak
verre reizen; de doodsvlinder bezoekt
ons elke zomer vanuit Frankrijk en
legt hier vnl. op aardappelloof zijn
eieren. De poppen overleven de winter
echter in ons land niet. Zo nu en dan
treedt massale trek op: Enige jaren
vóór de oorlog op een duintop gezeten,
passeerden mij van uit zee enige uren
lang honderden koolwitjes en citroen
vlinders. Hoe breed de stroom was, kon
ik niet bepalen, maar ze dartelden de
duinreep over en vlogen Oostwaarts.
Vanwaar? en Waarheen?
Bekend en berucht is het trekken der
sprinkhanen, die zo'n enorme schade
kunnen aanrichten aan de te veld
staande gewassen. Zelfs rupsen kunnen
door een plotseling optredende trek-
drift worden aangegrepen.
We zien hieruit, dat de echte trek
niet alleen bij vogels voorkomt: maar
de trek der vogels spreekt het meest
tot ons en vooral de najaarstrek, om
dat we die het duidelijkst kunnen
waarnemen Wie de moeite eens neemt
op een heldere morgen in October zo
tussen 7 en 8 uur naar buiten te gaan,
ziet met verwondering de spreeuwen
en leeuweriken, de lijsters en vinken,
de bonte kraaien en roeken zich voort-
snoerten naar hun winterkwartieren.
Maar op de vogeltrek in het bijzon
der hoon ik in een volgend artikel te
rug te komen.
HET VOT nrivnF NTJMMER
Het volgend nummer verschijnt 22
Oetober 1953. Kopy inzenden s.v.p.
voor 12 October a.s.
