Spoorwegen in V.S. bieden reizigers
een overvloed aan comfort
Lusjes-weefsel
,Post" voor prinses Margaret
Nieuwe ambassadeur der VS in
Indonesië voor een zware taak
Op weg naar een huwelijk in Amerika(4)
SIet Commodore Vanderbilt" en ,,Hiawatha" langs oevers
van Hudson en Missisipi naar Minneapolis
K
Landschap en woningbouw
naar het Westen
steeds beter
De commodore vanderbilt
Djakarta volgt nog steeds de tactiek,
die tegenover Nederland succes had
Twee stromingen op het
State Department
VTSCRDAU 26 SEPTEMBER 1953
a SPOORWEGEN in de Verenigde Staten zyn
geen staatseigendom, maar alle behoren aan
particuliere Maatschappijen, zodat er een ware
studie nodig is om uit te zoeken, hoe en met
Welkc spoorlijn men zal reizen. Een boek, zo groot
en zwaar als een oude interlocale telefoongids, is
het spoorboekje van America. Heeft men zowel
maatschappij als trein uitgezocht dan blijken er
nog meer puzzles te bestaan, voor men goed weet
wanneer men vertrekt en wanneer men op de be
stemde plaats aan zal komen. De stadstijd ver
schilt n.1. met die der spoorwegen en behalve dat,
verspringt de tijd naar gelang men verder west
waarts komt. Alles bij elkaar is het nogal moeilijk
uit te knobelen.
Alle grote express treinen hebben een eigen
naam, die vele jonge Europese harten wel een
„thrill" zullen geven. Namen als: „The North
Star", „The Twilight Limited", „Empire State
Express", „The Wolverine", „The Praire State",
„The Tuscarora" enz. Mijn uitverkorene was „the
Commodore Vanderbilt", daily Streamliner.
Deze vertrok van Central Station. Dit station
ligt in het hart van New York, diep onder de
grond en is het begin- en eindpunt van lange
trans-continentale-spoorwegen. In dit kopstation
liggen de perrons allen naast en ook onder elkan
der, zodat de uitgangen loodrecht staan op de
grote wachtzalen waar reisbureaux, reclames,
drugstores, plaatskaartenbureaux, het wachten
kort maken.
Boven de ingangen tot de verschillende perrons
staan de namen van de belangrijkste richtingen
aangegeven, die verlicht worden, zodra de trein
is voorgereden. De Commodore Vanderbilt en de
andere „naam"-treinen, hebben een speciale in
gang en hal, waar controle is voor men zich op
het perron begeeft. Een grote rode loper ligt hier
vandaan tot aan de enorme trein. De eerste wagen
die men passeert en dus de laatste wagen van de
trein, is een „sightseeing"-car, geheel rond lopend
aan zijn uiteinde, glas overal, ook een deel van
het plafond, zodat ook het zicht naar boven vrij
is. Van binnen zijn rondom banken met verende
zittingen en leuningen van mooi lichtblauw leer;
het ziet er buitengewoon aanlokkelijk uit om daar
te gaan zitten. De volgende wagen is de „dining
car", dan komen de slaap- en de gewone wagens.
Alle wagens zijn genummerd, men vindt gemak
kelijk de gereserveerde plaats. Bij iedere wagon
behoort een portier, die de zorg draagt voor reizi
gers en bagage. Het kruier-systeem is voortref
felijk geregeld. Waar men ook met veel bagage
aankomt, overal staan kruiers klaar. Elke kruier
heeft een duidelijk zichtbaar nummer op pet of
arm; geeft men bijv. enige bagage aan no. 36 af,
dan pint deze een kaartje, waarop ook heel duide
lijk zichtbaar zijn nummer staat, dubbel aan het
handvat. Een ander deel van de trip, voorzien van
het zelfde nummer, ontvangt men als bewijs.
Hjj schrijft op de strip aan de koffer in welke
trein, in welke wagon en op welke plaats men zit.
Op het ontvangbewijs staat ook wat men heeft te
doen indien er moeilijkheden met de bagage zijn.
Het geheel werkt perfect.
vertrok in de namiddag, maar
daar de reis tot Chicago tot de vol
gende morgen duurde, had ik een
roomette genomen. Een roomette
is een luxe slaapkamertje voor één
persoon. In een wagon met roomet-
tes loopt over de gehele lengte een
§ang, aan beide zijden bevinden zich
e slaapvertrekken door een gordijn
of deur van het middengedeelte ge
scheiden.
De dagindeling bestond uit een
prettige, goed verende leunstoel, naar
voren gericht. Tegenover deze be
vond zich een aardige tabouret, voor
zien van een verend kussentje. Het
was buitengewoon verleidelijk om
daar de vermoeide benen op uit te
«trekken en lui en behagelijk van
het voorbijglijdende uitzicht te ge
nieten. Zodra de portier dit bemerk
te, bracht hij ongevraagd een stuk
papier, dat gebezigd wordt om het
kussen tegen eventuele vuile voeten
te beschermen. Verder waren de
wanden voorzien van: een kastie
om schoenen in te zetten, die van de
andere kant weggehaald konden wor
den voor reiniging; een kastje met
twee handdoeken, een stuk zeep, een
waterreservoir voor drinken, papie
ren bekertjes; daaronder een naar
voren uitspringende wasbak met
Warm en koud water. Al dit zat in de
wand en kwam naar voren door een
druk op de knop.
..Het tabouretje bleek een w.c.tje te
rijn, de waterspoeling werd in wer
king gesteld door een pedaal. Een
Rleuf in de wand verschafte toilet-
Papier. Alle voorwerpen waren van
alluminium. Een spiegel besloeg de
gehele breedte van de cabine. Een
andere reeks knoppen diende voor:
roepen van de portier, regeling van
air-conditioning en verlichting. Bo
ven de spiegel en boven de leun
stoel was een neon-verlichting, die
op heel, half en blauw kon worden
gedraaid.
Dan was er nog een handle met
Voorschrift: deze deed de stoel ver
dwijnen en het keurig opgemaakte
Pad verschijnen. Het bed lag in de
'engte-as van de trein en op raam-
poogte, zodat men liggend uit kon
kijken zonder meer moeite te doen
dan de ogen open te houden. Hoewel
men meestal van een bed gedurende
de nacht gebruik maakt, bleek de
•roge morgen een goede tijd om
daarvan te genieten.
JJET WEGRIJDEN uit New York
onder Park Avenue door duurt
ses mmuten, dan komt men in de
ouitenlucht. Het uitzicht, dat men
*erst heeft, is niet zeer verheffend,
fiet grootste gedeelte gaat door een
onaanzienlijke negerbuurt,waar ty
pische vrouwspersonen uit ramen
Bungelden en op platte daken man
nen lagen te nietsdoen. Frisse lucht
*an men daar moeilijk vinden, de
temperatuur in de stad was warm
en benauwd. In de air conditioned-
u1 merkt men hiervan niets,
n; eerste gedeelte van de spoor-
kil? XT00pt langs de Hudson naar
JJf,1 Noorden: een mooie tocht, die
uitstekend vergeleken kan worden
5,et een trip langs de Rijn. Ook de
Bo i0n 's een brede rivier met ber-
fen langs de kanten. Er moet een
jameliik diepe vaargeul zijn, want
i°ng nadat wij New York verlieten
voeren er nog zeeschepen op de
f£ler- Aan de Hudson ligt West
Ai-i 'i "e mi'itaire academie van
C. erika, waar jonge mensen tot be-
jtwame leiders van het Amerikaanse
worden opgeleid. Hun devies:
en r>i-T Honour, Duty, (Land, Eer
rhcht) geeft de richting aan van
nun opleiding.
AJe trein bestaat, behalve uit slaap-
vn eiïs (men heeft ook kamertjes
«mi- twee of vier personen) uit ge-
spaf® ]fagons met zgn. „leg-rest-
sto at zi'n verstelbare zetels met
c»p»?en voor benen; een „dining-
ar een „cafe-lounge car", waarin
zich een radio bevindt. Alles is pri
ma en smaakvol ingericht. De eet-
wagen heeft een bijzondere raamin-
deling: het midden heeft het hoog
ste en grootste raam, de andere ra
men worden, naar het einde toelo
pend, lager en kleiner. De wanden
zijn in het middengedeelte anders
gekleurd dan de uiteinden. De tafel
tjes variëren van maat en vorm, de
stoelen zitten uitstekend en er is
geen sprake van tegen elkaar aan
gedrukt te zitten, waardoor men el
kander hindert Ruimte in over
vloed.
De bediening wordt geheel door
negers verzorgd, behalve de chef de
reception. Allen zien er onberispe
lijk uit en lopen zachtjes over de
moquette bedekte vloer. Bestellingen
gaan schriftelijk met een doorslag:
heeft men ingevuld wat men wil
eten, dan komt de chef aangesneld,
zet dadelijk de prijs achter het ver
langde en neemt zelf het bovenge
deelte mee terwijl de doorslag op de
tafel liggen blijft. Overal waar men
§aat zitten, niet nu alleen in een
ining car, maar ook in drugstores,
krijgt men dadelijk een glas water
met ijs. De Amerikanen zijn aan hun
glas iiswater verslaafd; een klacht
over de bediening in Europa was
o.a. dat men niet dadelijk water
bracht of men moest het eerst be
steld hebben. Men vindt dit onple
zierig.
Het eten in een trein is altijd kost
baar, hier, voor een Hollander, een
ware ramp. Voor een kopje soep,
roerei met puree en een griezelig
beetje doppers, werd 3.90 dollar be
rekend, wat voor ons eventjes 14.74
gld. bedraagt. Het brood, gratis hier
bij verstrekt doch niet genuttigd,
nam de zuinige Hollandse huisvrouw
van pure schrik mee, om daarmee
de volgende morgen het ontbijt uit
te sparen. Maar toen de morgen, na
een werkelijk uitstekende nachtrust,
aanbrak, was de wens naar een kop
thee te groot en werd, ondanks de
kosten, een goed ontbijt genuttigd.
Hoe laat het toen geweest mag zijn
is mij nog steeds duister. Door het
verspringen van de tijd en het ver
schil tussen gewone- en spoprtnd,
was mijn horloge volkomen in de
war. Ook op de verschillende sta
tions, waar de trein stopte, was geen
klok te bespeuren; trouwens, een be
hoorlijk station is vaak een illusie.
Soms was er alleen een klein houten
gebouwtje, dat de gedachte aan een
wachtlokaaltje opriep, maar .deson
danks een station bleek te zijn. De
trein was lang. mijn wagon was de
derde van achter af, maar men
vraagt zich af. hoe men uit kan
stappen met bagage, als men midden
tussen de rails komt te staan.
Omdat iedereen een auto bezit,
schenkt men aan het spoorwegver
keer over kleine afstanden, niet die
aandacht, die men bij ons daarvoor
heeft.
HET LANDSCHAP, dat na het ver
laten van de Hudsonvallei, te zien
was, kan niet inspirerend genoemd
worden. Een beetje golvend, veel
,corn-in-the-crop", (maïs) veel wei
landen met veel onkruid, afschuwe
lijke houten huizen, de meesten don
kerrood geverfd (donkerrood is hier
de goedkoopste verf). Ze zien er ont
zettend verwaarloosd uit. Het geheel
maakte eigenlijk een troosteloze in
druk. Het lijkt mu dat dit voorna
melijk komt omdat men alles, wat
hout is, niet op tijd in de verf zet.
Immers, is een huis vervallen, dan
koopt men een ander of gooit het
hele zwikje tegen de grond en bouwt
een nieuw huis.
Hoe dichter wij bij Chicago komen,
des te beter de huizen worden. Op
een onmogelijk vroege tijd arriveren
w,j De koffers verlaten het eerst
de trein, gedragen door de portier,
dan pas mogen de reizigers de trein
verlaten. Kruiers staan al klaar orn
de bagage naar de taxi-standplaat
sen te brengen of naar de perrons
voor de „Parmelee
De laatste Is een dienst die de ver-
binding tussen de ve.rschillende sta
tions in stand houdt, zonder extra
kosten. Zij onderhouden deze vrije
dienst met taxi's en station-cars. Zh
nemen ook de bagage mee. zodat
het enige wat men zelf heeft te doen,
is, om op het platform te gaan staan
en domweg ai te wachten tot men
ingeladen wordt.
Zowel het eerste als het tweede
station zijn bovengronds. De grote
hal van Ünion Station is vol vrolijk
geschreeuw, als wij daar aankomen,
[onderden padvinders zijn op hun
thuisreis van de Jamboree in Cali-
fornië en wachten hier op verder
vervoer. Er is een groot verschil van
kledij, hoofddeksels in alle soorten,
lange en korte broeken, dassen ver
schillend geknoopt en inplaats van
rugzakken zijn er veel manden, die
óp de rug gedragen worden. De geest
lijkt uitstekend. Als een der leiders
hen de regeling van de aftocht heeft
verklaard en tevens daarbij afscheid
neemt, gaat er een geweldige yell op,
die in deze grote, hpge ruimte een
oorverdovend lawaai -maakt. Dan
verdwijnen de groepen, ongedwon
gen,, maar zeer geordend, achter
elkaar uit de wachtzaal naar de extra
treinen.
DE MILWAUKEE ROAD, de spoor
wegmaatschappij tussen Chicago
en de Pacific, heeft een embleem,
dat veel padvinders zal doen water
tanden: een gespierde Indiaan, sprin
gend en gestroomlijnd. Het devies is:
„Out in Front". In alle rijtuigen
van de Milwaukee Road zijn deze
aangebracht, dof koper op een zwarte
metalen ondergrond.
De naam van mijn trein is „The
Hiawatha", een geweldig vervoer
middel, met dubbele diesellocomo
tieven. De wagons zijn zwaar, alles
doet, net als bij de Commodore Van
derbilt, massief aan.
Er zijn twee „super domes" in
deze trein. Een „dome" is een sight
seeing car van glas, die men met een
trap bereikt en die boven een ge
wone wagon uitstreekt. Men kijkt
hieruit over de gehele trein heen en
kan ook naar boven uitkijken, daar
het plafond geheel van glas is. Dit
glas is gebogen en warmte-werend.
Onder deze uitkijkruimte is een kof
fiekamer. Beide zijn vrij te betre
den en bieden plaats aan ongeveer
75 mensen.
In de „coach", de gewone derde
klas bij ons, zijn alle zitplaatsen van
ieer, voorzien van een hoofdsteun,
waarover een fris sloop. In de
toilet-afdelingen één in het voorge
deelte van elke wagon, voor vrou
wen, één in het achtergedeelte, vpor
mannen is in de vrouwen-afdeling
een gemakkelijke bank aangebracht,
waarop men zich kan uitstrekken of
een baby een schone luier om kan
doen. Een keurige vaste wastafel,
voorzien van warm en koud water,
papieren handdoeken, bekers, een
grote spiegel en toilet, zijn ook hier,
evenals in de meer luxe afdelingen,
aanwezig. Hoe keurig en fris ook
onze eigen spoorwegen mogen zijn,
hoe comfortabel de Europese treinen,
ze halen wat ruimte en comfort be
treft niet bij die van Amerika. Waar
schijnlijk spreekt de concurrentie
tussen de verschillende spoorweg
maatschappijen hierin een woordje
mee, ook misschien die van de lucht
vaart. De prijs voor 400 miles (on-
§eveer 680 km.) gewone zitplaats be-
raagt ongeveer 14 dollar, dat is
53 gld. Gebruikt men een slaap
wagen, dan komt daar nog een klei
ne twintig gulden bij.
ALS WIJ een plaats naderen, waar
gestopt zal worden, of wii langs
iets bijzonders zullen rijden, dan
wordt door de luispreker daarop de
aandacht gevestigd. Zoiets van: „over
vijf minuten arriveren wij in La
Crosse"; men blijft dus op de hoogte
van waar men zich bevindt. .Ook
worden boodschappen aan reizigers
op deze manier overgebracht.
Tot mijn verbazing hoorde ik plot
seling mijn eigen naam, verbasterd
tot Venderleen, afroepen. Eerst drong
J-JET GROTE Amerikaanse concern
Du Pont de Nemours, dat zich be
halve met de vervaardiging van aller
lei chemicaliën, verfstoffen en talloze
andere artikelen, bezig houdt met de
productie van synthetische textiel-
vezels (o.a. nylon, Orlon en Dacron)
heeft onlangs weer een nieuwigheid
geannonceerd.
Het betreft hier nu niet weer een
nieuwe soort textiel, maar toch wel
iets dat er veel op lijkt en ongetwij
feld, naast voordelen, het nadeel zal
hebben de verwarring op dit terrein
nog groter te maken. Dit concern heeft
namelijk een methode gevonden en
inmiddels gepatenteerd, om minuscule
lusjes in de vezelfs, waaruit de meeste
textieldraden bestaan, te leggen, waar
door de stoffen heel anders gaan aan
voelen en andere eigenschappen krij
gen ten aanzien van wateropnemend
vermogen, warmte en soepelheid. Het
is misschien een goede vergelijking
hierbij te denken aan een badhand
doek, doch dan zo verkleind, dat de
structuur met de lusjes pas onder
een goede microscoop te zien is. Naar
verluidt, zijn zowel de natuurlijke als
de synthetische vezelfs volgens deze
methode te behandelen en kunnen er
zoveel variaties mee gemaakt worden,
dat het zelfs voor iedere fabriek mo
gelijk zal zijn een bepaalde voor haar
karakteristieke behandeling uit te
denken.
Bij Metz ls een 57-jarlge Duitse fa
brieksarbeider aangehouden, die ervan
wordt beschuldigd, een Duitse vrouw te
hebben verdronken. Vermoed wordt, dat
hl) tenminste zeven vrouwen heeft om
gebracht
■jl
Tussen het zeewier aan de En-
gelse kust bij Southwick werd
deze fles gevonden, met het
adres van Prinses Margaret er
op. De afzonder bleek Joseph
Rinkoski uit New York, die te
vens verzocht de fles bij aantref
fen door te zenden aan de Prin
ses, hetgeen de vinder prompt
deed.
(Van onze correspondent in New York).
DEZER DAGEN is te Washington een nieuwe ambassadeur der
V.S. in Indonesië beëdigd. Tegen eind September zal ambassa
deur Hugh S. Cumming zich naar zijn post begeven. Een nieuwe
episode in de Amerikaans-Indonesische relaties zal, althans statis
tisch, kunnen aanvangen.
Het is een van de comfortabele instellingen der diplomatie dat
men ongeveer elke drie jaar met een „nieuw gezicht" een „nieuwe
lente" in de officiële betrekkingen tussen mogendheden kan af
kondigen. Er bestaat niet de minste twijfel, dat de persoonlijkheid
van een ambassadeur, zijn vrouw en kinderen, van gewicht is.
„Men" beoordeelt eilacie nu eenmaal een land naar de ver
tegenwoordiger die het uitzendt. En men verliest daarbij vaak uit
het oog, dat de ambaséadèur tëhslotte afhankelijk is van het be
leid, dat op het departement van Buitenlandse Zaken voor hem
is uitgestippeld, en dit beleid vaak aan drastische wijzigin
gen onderhevig is, als gevolg waarvan menig Ambassadeur in
verlegenheid kan worden gebracht. Menig ambassadeur zou graag
anders willen, maar kan dit niet! Dit behoort echter tot die erger-
nissen-van-het-beroep, die even onvermijdelijk zijn voor ambassa
deurs als voor lager geplaatste stervelingen.
DEZE PROBLEMEN tellen aanzien
lijk minder zwaar wanneer het
landen geldt, die elkaar van haver
tot gort kennen. Er zijn slechte Ame
rikaanse ambassadeurs in Den Haag
geweest; slechte Nederlandse ambas
sadeurs zetelden in Washington. Maar
op enige termijn heeft dit weinig
kwaad kunnen doen aan de weder
zijdse betrekkingen.
Heel anders verloopt deze situatie
ten aanzien van een jong land als
Indonesië. De vrij plotseling tot di
plomatiek niveau gerezen Indone-
dit geheel niet tot mij door, daar de
uitspraak zovéél van de gebruikelijke
verschilde, maar toen voor de twee
de maal de boodschap door de luid
spreker klonk, werd het mij duide
lijk, dat dit werkelijk voor mij be
doeld was.
Ondertussen had de trein de Missi-
sippi bereikt, denderden wij langs
haar oevers. Het water stond zo
hoog, dat grote stukken grond onder
gelopen waren. Op vele plaatsen
stonden de bomen tot halve hoogte
in het water. De zware regens van
deze zomer zijn hieraan schuldig.
De Missisippi kronkelt zich door
laag gebergte, overal dicht begroeid
met hout. Geen wonder, dat de hui
zen van dit materiaal gemaakt wor
den. De enkele stenen woningen zijn
niet van baksteen maar van natuur
steen of, wat ook veelvuldig voor
komt. van een soort stucadoorswerk,
tussen houten geraamten aange
bracht. Het pleisterwerk zit zowel
van buiten als van binnen en heeft
tussen deze twee lagen in een asbest
papieren schot (papier, geen platen).
Er is een groot verschil tussen het
gedeelte tussen New York en Chi
cago en het gedeelte tussen'Chicago
en de „Twm-Cities" Minneapolis
en St. Paul. Zowel land als woning
zien er beter verzorgd uit. hoe ver
der westwaarts wij komen.
Als eindelijk de luidspreker St.
Paul aankondigt, zijn links van de
trein de wolkenkrabbers al te zien,
is de Missisippi een grauwe stroom
geworden tussen twee stenen oevers
en kraken wij voorzichtig over de
vele wissels van het grote emplace
ment.
Met een zocht van verlichting is,
na een treinreis van 29 uur, het
einddoel bereikt. Maar van uitrusten
geen sprake. In pijlsnelle vaart word
ik meegevoerd in een rit van een
half uur; een kwartier wordt gege
ven voor wassen en verkleden, dan
racen wü de binnenlanden in naar
een „country club" voor een diner
in groot tenue, voor dansen op een
spiegelgladde vloer met een uitste
kend bandje en gekoeld door grote
ventilators. De eerste avond in Min
neapolis.
sische functionarissen zijn uitermate
sensitief voor elke nuance in het
diplomatiek verkeer.
Zij voelen zich bovendien gebon
den aan de techniek, die zij o.a. met
zoveel succes in de reeks politieke
onderhandelingen met Nederland
sedert 1945 hebben gevolgd: vaag
heid in alle beloften, charme in per
soonlijke omgang, het benadrukken
van de „psychologisch" zo moeilijke
taak voor de prille Indonesische re
gering verstandige maatregelen, die
voor de Indonesische massa echter
moeilijk te verteren zijn, door te
voeren.
De Amerikaanse diplomatie der af
gelopen jaren is met één uitzon
dering de eerste consul-generaal
Walter A. Foote, die niet uitgespro
ken pro-Indonesisch was en dus door
de Indonesiërs als een „reactionnair
en tegenstander" werd beschouwd
telkens opnieuw voor deze, ogen
schijnlijk plausibele argumenten be
zweken. Tezelfdertijd moest men
naar Washington rapporteren, dat de
binnenlandse situatie in Indonesië
er nauwelijks beter op werd. Met
dat al vieï er in constructieve zin
nauwelijks veel te bereiken. Zelfs
een man als Merle E. Cochran, die
met zijn naieve appreciatie voor de
Indonesische revolte waartoe me
nig Amerikaan (geneigd deze ont
wikkeling te vergelijken met de vrij
heidsstrijd van zijn eigen land) in
staat is het Indonesisch streven
met kracht heeft gepousseerd zonder
ooit serieus matiging te prgdiken,
schijnt nu hij in Washington de si
tuatie van enige afstand kan be
kijken, nogal onbevredigd over het
verloop van zaken.
WAARTOE zijn de V.S. in Indone
sië thans in staat? Men kan de
klok niet meer terugzetten, zelfs in
dien men dit zou willen (hetgeen
ook bepaaldelijk niet het geval is).
„Wij moeten trachten er het beste
van te maken", aldus de uitspraak
van een gezaghebbend waarnemer.
Over de vraag welke houding en
welk beleid nu het beste is blijven
de meningen nog sterk uiteenlopen.
Het touwtrekken tussen de stand
punten, die men kan aantreffen on
der vooraanstaande functionarissen
van het State Department die zich
bezighouden met de ontwikkeling in
West-Europa (en dus Nederland) en
hun collega's, wier specialiteit Zuid-
Oost-Aziatische kwesties geldt, gaat
nog steeds voort. De problemen, die
zich voordoen, behandelt men van
geval tot geval, incidenteel dus.
Het gaat er daarbij omIndonesië
althans niet voor het Westen te ver
liezen.
De Amerikaan, die er derhalve
naar zou streven de banden tussen
Indonesië en Nederland te verinni
gen, weet a priori dat zijn stelling,
momenteel althans, onhoudbaar is.
Elk voorstel, dat hij zou doen, zou
afstuiten op de „psychologie" van de
Indonesiërs, die hiervoor vooralsnog
niet te vinden zijn. Holland blijft
immers de boeman, het zwarte
schaap, waarop Djakarta alle falen
van de eigen, Indonesische regering
gemoedereerd kan verhalen.
ER DOEN zich binnen het State
Department ook stromingen voor,
die mensen door de denkbeelden
welke momenteel in Indonesië „psy
chologisch" populair zijn te pousse
ren, de eeuwige vriendschap, loyali
teit en medewerking der Indonesiërs
te kunnen winnen.
Dit is, uiteraard, een theorie, die
men kan opperen. Van een loyaal
Amerikaan mag men niet meer ver
wachten, dan dat hij tracht de be
langen van zijn land veilig te stel
len.
De these blijkt echter in de prac-
tijk niet erg houdbaar. Amerikaanse
overheidsvertegenwoordigers, die ja
ren in de gelegenheid zijn geweest
de gedachtenwereld te peilen van
Dr. Alie Sastroamidjojo, de nieuwe
premier en voormalig Indonesisch
gezant te Washington, weten dat
deze functionaris, althans in zijn ge
sprekken, het communisme zeker
geen warm hart toedraagt. Niettemin
zien zij thans, dat Dr. Ali momenteel
een spelletje met links speelt dat
allerminst van gevaar ontbloot is.
Men interpreteert Ali's beleid als
een „hier sta ik, ik kan niet anders"
en men is ervan overtuigd, dat de
premier aan een verbond met rechts
de voorkeur had gegeven. Maar ja,
de premier zit met de linkse broe
ders in het schuitje en, behoudens
een nieuwe kabinetscrisis valt daar
aan door geen Amerikaanse Ambas
sadeur iets te veranderen. Zelfs niet
door een „positieve" houding van
het State Department.
Daar neemt inmiddels de ongerust
heid over Indonesië toe. Het feit, dat
Indonesië door Peiping werd gepous
seerd als een „neutrale" macht voor
de politieke conferentie inzake Ko
rea kan slechts argwaan wekken,
vooral indien men de zwakte van dr.
Ali's bewind onderkent.
KNAPPE KOPPEN hebben velerlei
theorieën ontwikkeld omtrent een
mogelijk positiever beleid, dat de
V.S. zouden kunnen voeren. Een de
zer theorieën is ongetwijfeld in Den
Haag bekend. Zij is gebaseerd op het
feit, dat van alle buitenlandse be
langen in Indonesië, de Nederlandse
belangen buiten verhouding groot
zijn. Indien andere mogendheden, en
met narns de grote mogendheden van
het Westen overeenkomstige of ver
gelijkbare economische belangen in
Indonesië zouden hebben, zo rede
neert men, ware het heel wat gemak
kelijker de scherpe kanten van de
tegen Nederland gerichte „psycholo
gie" af te slijpen; de aandacht zou
van Nederland worden afgewend en
het proces van een thans nog zo
sterk tegen de „belanda's" gerichte
mentaliteit zou op vrij korte termijn
kunnen worden omgevormd tot eén
stemming, waarin mogelijk van on
derlinge waardering sprake zou kun
nen zijn. Bovendien zou zich in In
donesië de economische invloed van
een aantal landen kunnen doen gel
den.
De tragedie is echter, dat Ameri
kaanse investeringen in Indonesië
uitblijven. Ook al reisde dr. Ali
toen hij nog Ambassadeur in Was
hington was heel het land af om
de voordelen van Indonesië op te
sommen. Grote bedrijven in de V.S.,
die belangen in Azië hebben, geven
de voorkeur aan strategisch veiliger
en economisch stabieler gebieden dan
Indonesië voor het vestigen van zus
terorganisaties of het aangaan van
belangengemeenschappen.
En zodoende ziet het er naar uit,
dat er van deze ene constructieve
these der Amerikanen in de prak
tijk nog weinig terecht kan komen,
omdat de omstandigheden er nog
verre van rijp voor zijn.
DIT is de achtergrond, waartegen
men de benoeming van Ambassa
deur Cumming moet zien. Men be
hoeft hem zijn taak dus niet te be
nijden. Hoe voortreffelijk diplomaat
hij ook moge zijn, het is nauwelijks
te verwachten dat hij alleen in staat
zal zijn de positie, waarin Indonesië
zich meer en meer heeft vastge
werkt, in concrete zin te verbeteren.
In sommige Amerikaanse persorga
nen heeft een nogal cryptisch be
richt gestaan als zou de heer Cum
ming zich, in vorige functies op het
State Department, geen vriend van
ons land hebben betoond. Deze in
druk wordt in Nederlandse kringen
in Washington niet gedeeld. Men
heeft met de heer Cumming geen
nauw contact gehad, omdat zijn
voornaamste werkzaamheden op an
der gebied lagen.
Waar hij wellicht Nederlandse in
zichten omtrent Indonesië niet deel
de, schijnt hij zich steeds een man te
hebben betoond, die met open vizier
zijn inzichten uitsprak en verdedig-
de. Het zal zeker boeiend zijn de
verrichtingen van Ambassadeur Gum,
ming in Djakarta te volgen.
