Socialisten verklaren zich
tegen motie Romme
Clark Gable en Lana Turner in
Monnikendam
Franse boeren
dreigen weer
Clark Gable
Het Metro-filmcircus rolde
slapend stadje binnen
Lezers spreken
Uren zwoegen voor honderd
meter film
Wij waren er bij
Zondag vertrekt de
staf uit Nederland
Wieringermeer naar
eind van herstel
Met een brok in de
keel....
VN-strijdmacht naar
grenzen van Israël?
Goederentreinen in
botsing bij Tilburg
Arbeider werd door wals
overreden
Voorbeschouwing Rijksbegroting
DONDERDAG 22 OCTOBER 1953
(Eigen reportage)
Woensdagavond acht uur. Het carillon van de speeltoren te Monniken-
dam strooit zijn zilveren klanken uit over het stedeke, dat reeds in rust
verzonken lijkt. In de hoofdstraat, waar de oude en vervallen liuizekes
zich aaneen rijen, beweegt zich slechts een enkele vage gestalte als een
schim in de mist, die vrijwel gans de dag niet is geweken en die tegen
het uur van zes, toen het duister aanbrak, haar grijze mantel dichter
heeft aangetrokken om bouw en beemd.
Maar ginds, even buiten het verloren plaatske, priemt een tiental
schijnwerpers het felle licht door het dek van grijs en staat daar de
oude houtzaagmolen van Dekker, de trots van Monnikendam in tech-
nicolour ten voeten uit. Deze avond is de oude vertrouwde molenwerf
niet het domein i an Dekker, die dit alles wel zo'n beetje geloven wil,
maar van Clark Gable en Lana Turner met hun staf.
Natuurlijk behoeven wij U niet alles
vanuit de grond te verklaren. Natuur
lijk weet U als lezeres of lezer van dit
blad en toch ook een tikje film-min-
ded, nietwaar, waar het om gaat. Na
tuurlijk ook hebben de berichten uit
Maastricht weet U nog wel van die
zoen? en vanuit Delft wat smeet
die Metro Goldwyn daar met geld!
U niet onberoerd gelaten en hebt U
ook gelezen van Arnhem, waar de ge
hele expeditie, maar liefst zo'n hon
derd vijftig man, vijf dagen uithing
voor het produceren van zegge en
schrijven tien minuten film en U moet
ons niet vragen, wat dat allemaal kost.
Maar Maastricht is ver en Arnhem
is niet dichtbij. Delft ligt nog in een
andere provincie, maar Monnikendam
is zo bij de deur en menig meiske
vanuit het nabije Edam heeft van
avond de fiets genomen om een glimp
op te vangen van de grote Clark, de
Ongenaakbare waarover aanstonds
nader.
Wij waren en daar komt het op
neer er deze avond bij en nu wilt
U uiteraard zo van alles en nog wat
van ons weten. Nee, nu moet U niet
beweren, dat Lana Turner niet knap
zou zijn, want zoals ze daar stond op
de omloop van de spookachtig ver
lichte molen in het volle licht van de
schijnwerpers en met niets dan duis
ternis rondom was ze warempel de
moeite van het aankijken waard. En
zegt U vooral niet, dat Clark Gable
niet interessant is. Zijn haar moge aan
de slapen dan al grijzen, hij heeft iets
imponerends, dat zich moeilijk laat
omschrijven, en dat je eerst recht aan
voelt ais hij je tot op een paar meter
afstand genaderd is.
We hebben overigens op deze avond
in Monnikendam twee Gables gezien
de echte en die. welke je als out
sider maar moeilijk van hem onder
scheiden kunt: de stand-in. Hij is de
man, die zich per avond tot vijf maal
toe naar men zegt k raison van
honderd dollar, maar daar blijven-we
buiten over de brugleuning in het
ijskoude water laat smijten, terwijl de
Grote Man zelf languit in zijn salon
wagen ligt en mogelijk de dwaasheid
van deze wereld bepeinst.
Dit alles neemt niet weg, dat het
after all toch wel interessant was een
kijkje te nemen in de keuken van de
film, te midden van alle groten en nog
veel meer kleinen ,die mogelijk de illu
sie hebben óók nog eens een trapje
hoger te klimmen op de ladder van de
roem. Het neemt ook niet weg, dat
we even onder de indruk zijn geweest
van de expeditie, die vanuit de hoofd
stad naar het Noorden kwam rollen:
38 vrachtauto's en 14 luxe wagens vor
men ongetwijfeld een stoet, die respect
afdwingt.
Mr Mills, de perschef, was al zeer
beminnelijk en hij heeft ons rondge
leid in heel het. labyrinth van mon
strueuze apparaten, waarvan we soms
de betekenis maar moesten raden. On
der de lieden van allerlei slag waren
de groten al dadelijk herkenbaar:
Godfried Reinhardt, de almachtige re
gisseur, Fred Young, chef-camera en
Gerard Rutten, onze Hollandse regis
seur, bescheiden als altijd, maar toch
met een alziend oog en, naar we alge
meen en spontaan hoorden beweren,
absoluut onmisbaar als contact-man
met het uitgebreide en zeer gevarieer
de spelers-materiaal.
Inderdaad zijn we zo langzamer
hand in de sfeer gekomen, een sfeer,
die vooral groeide, toen daar ergens
ver weg schoten klonken in de nacht
en de schijnwerpers met hun stralen
bundels het water aftastten om ten
slotte de duistere figuren aan de over
zijde te vatten in hun greep.
Tot klokke twaalf hebben we het
schouwspel gadegeslagen en we nemen
aan, dat er in die tijd één of twee mi
nuten speelfilm is geproduceerd. Want
de molens van de Metro Goldwyn
Mayer malen langzaam, maar secuur.
Tegen het uur van middernacht
wordt er ook opbreken geblazen; dan
is het tijd voor het diner, dat in „De
Posthoorn" wordt geserveerd voor een
gezelschap van rond honderdvijftig
man. Een welverzorgd diner, waarbij
allen aanzitten tot zelfs de chauffeurs
toe, zij het dan, dat de twaalf groten,
waaronder ook Lex Barker, gesepa
reerd worden bediend.
Voor ons betekent dit het einde van
de trip, maar de mensen van de film
gaan daarna weer door tot in het
Oosten heel schuchter de ochtend
gloort. Dan eerst keren zij Monniken
dam, verkleumd en moe de rug toe om
met de avond nog weer terüg te kéten,
want het werk is hier nog niet af.
(Eigen reportage)
Clark Gable weggedoken in
zijn houtje-touwtje jas zat naast
de echtgenote van regisseur Max
Reinhardt twee uur te staren
naar de omloop van de molen
waarop zijn stand-in trouw de
honneurs waarnam.
Toen wij hem de hand druk
ten begon hij luidkeels om zijn
perschef te roepen, maar toch
hoorden we uit zijn mond, dat hij
al twee jaar buiten Amerika
werkt. Dit jaar filmde hij met
Gene Tierney in Engeland voor
de film Never let me go, en daar
na trok hij naar Kenya het
land van de Mau-Mau v«or de
film Magambo. En vervolgens
kwam Nederland aan de be^rt.
We hebben even in zijn stal
letje gezeten met z'n naam er
op. 't Heeft ons niets gedaan...
Donderdagavond zal het hier echter
voor het laatst zijn, dan zal de rust in
het stadje weerkeren en zal molenaar
Dekker weer baas zijn op eigen erf.
En wij zullen met meer dan gewone
belangstelling uitzien naar het product
dat over een aantal maanden zal
draaien in de duizenden bioscopen, die
her en der op de aarde zijn verspreid,
waarbij we van harte hopen, dat de
Hollandse sfeer volkomen tot haar
recht moge komen en niet te veel ge
weld zal worden aangedaan.
Scriptgirls en andere medewerkers,
die tot de indrukwekkende staf
van Metro Goldwyn Mayer beho
ren, bezig met de opnamen.
(Eigen reportage)
Het is alsof even bezijden de weg MonnikendamEdam een circus heeft
halt gehouden. Een lange colonne wagens staat langs de berm met ge
doofde lichten en daartussen bewegen zich de vage schimmen van
mensen. Zij schijnen wat doelloos rond te hangen, wat de circussfeer
versterkt en een van de schimmen spreekt een andere aan in het Engels,
hetgeen onze vermoedens nog zou hebben versterkt als hij niet had
gevraagd „When are you going to take the first shots". (Wanneer ga
je de eerste opnamen maken?) Geen circus dus. Geen nachtelijk op
onthoud van een tentenstad en route. Maar wat dan wel?
Het is alsof men daar in het duister
onze gedachten heeft geraden, want
op een onzichtbaar teken smijten
twaalf reusachtige schijnwerpers een
zee van licht tegen de muur van mist,
die de houtzaagmolen De Vriendschap
aan het oog heeft onttrokken, maar
die voor het geweld van de millioenen
kaarsen achteruit wordt gedrukt, het
polderland in. Dan treedt de molen
in al haar majesteit naar voren. De
technici van de Metro Goldwyn Mayer,
die vannacht naar Monnikendam zijn
gekomen, grijnzen tevreden. Zo zal
het goed gaan. Een tikkeltje mist zal
de geheimzinnige sfeer, die rond de
schuilplaats van de verzetsstrijder
hangt een extra accent geven. Voor
lopig hebben zij hun werk gedaan. Ze
gaan bij moeder Dekker, de vrouw
van de molenaar, een kop koffie drin
ken. Er staat nog heel wat te gebeu
ren voordat zij hun bed zullen zien
en daarom durven zij nu hun gemak
ervan te nemen. Evenals de chauf
feurs, die een goede plaats hebben ge
vonden bij de cantinewagen, welke op
het erf naast de houtschuur staat ge
parkeerd. Het is doodstil in de natuur
en slechts de vlammende koolspits
lampen zijn in staat gebleken een gat
te branden in de grijze deken die zich
over 't Stinkevuil, zoals de plek on-
aesthetisch wordt genoemd, heeft ge
legd. Vanuit een schuitje langs de
kant schreeuwt een Metro-man over
het stille water naar een collega op
de omloop van de molen: „Bram, you
should turn it a little". Bram weet
precies wat er bedoeld wordt. Hij re-
quireert de vaklui, die de kop van
de molen een kwartslag omdraaien,
zodat de camera's het wiekenfront
straks geheel kunnen overzien. Uit
Monnikendam zijn de eerste nieuws
gierigen naar ,,'t Stinkevuil" gekomen.
Zij worden aangetrokken door de licht
koepel, waarin zij de molen van Dek
ker vanaf de grote weg gemakkelijk
kunnen onderscheiden en ook de fi
guurtjes, die zich over het erf bewe
gen. We kunnen ons niet onttrekken
aan die eerste indruk, dat hier een
circus zijn avondvoorstelling gaat ge
ven. Het is alsof de requisieten worden
opgesteld, de electricien zijn lampen
richt en straks het orkest de openings
mars zal gaan spelen. Dan zal de
directeur de piste betreden om het
programma in te leiden.
Natuurlijk, we weten het wel, er is
geen piste en er is geen orkest, maar
verder verschilt het beeld toch niet
zo erg veel. Want ook hier bij De
Vriendschap heerst een zekere span
ning qver de komst van de artisten
Spanning of Clark Gable er op tijd
zal zijn. En Victor Mature of Lana
Turner. Zij zijn met het filmcircus in
onze lage landen gekomen. Niet omdat
ze Holland zo'n uitgelezen land heb
ben gevonden, maar omdat de filmm, at-
schappij heeft uitgerekend, dat in een
dollar verschillende guldens gaan
Want the Truc and the Brave moge
dan een idealistisch en ongetwijfeld
avontuurlijk scenario ten grondslag
hebben, uiteindelijk is het de man
in de .bureauwagen" om een zo voor-
De belangrijkste man, bij het ver
vaardigen van deze verzetsfilm,
regisseur. Reinhardt, slaat met zijn
vrouw de verrichtingen van artisten
en cameramensen critisch gade.
Het ziet er naar uit, dat met Kerst
mis, ruim acht jaar nadat de Duitsers
de dijk van de Wieringermeer op twee
plaatsen opbliezen, de ongeveer 500
daarbij door het water verwoeste
pachterswoningen zullen zijn herbouwd.
Op 30 October zullen de nog te her
bouwen tien kapschuren worden aan
besteed.
Bij de herstelwerkzaamheden aan
de Leyenbroekerweg te Sittard kwam
de arbeider G. uit Gulpen, die met
nog vier andere collega's voor een
rijdende wals uit, teer op het wegdek
spreidde, plotseling te vallen. Hij werd
door de zware wals overreden. Het
slachtoffer werd ih ernstige toestand
naar het ziekenhuis te Sittard overge
bracht. Zijn linkervoet werd geampu
teerd.
De Nederlandse expeditie naar An
gola, die op 4 Juni uit Amsterdam ver
trek, is dezer dagen Leopoldstad in de
Belgische Kongo gepasseerd. Men wil in
Angola weinig bekende kleine zoogdie
ren en zeldzame vogels verzamelen.
Twee jaar gevangenisstraf is te Am
sterdam opgelegd aan een man, die er
zijn werk van maakte, kantoren binnen
te gaan om er een telefoongids of adres
boek in te zien en dan uit daar han
gende colbertjasjes de portefeuilles stal
Hij was reeds acht maal veroordeeld.
(Vervolg van pag. 1)
De anti-revolutionnaire woordvoer
der, die de minister van Financiën, de
heer Van de Kieft, meer humoristisch
dan vleiend een vleesgeworden dwang
bevel'' noemde en mr Van Leeuwen
waren het bijvoorbeeld in zoverre on
eens, dat eerstgenoemde veel meer
voelde voor een investeringssubsidie
dan voor de voorgestelde investerings
aftrek en de liberale afgevaardigde
zich duidelijk tegenstander van een
investeringssubsidie toonde.
£)E HEER Van de Heuvel ontwikkelde
bezwaren tegen een gerichte belas-
tingpolitiek, omdat zij een ondeugde
lijk middel is tegen conjunctuurver
schijnselen en er geen rust in de be
lastingheffing door komt. Hij voer
daarmede in het schuitje van enkele
andere sprekers, die evenmin iets van
de vooral door de socialistische afge
vaardigden voorgestane dirigistische
belastingpolitiek moesten hebben. Wel
pleitte hij met kracht voor de moge
lijkheid van een belastingaanslag naar
Plaatsing van deze stukken betekent
niet, dat de redactie met de inhoud
instemt. Zij acht kennisneming ervan
echter van algemeen belang.
OVERVEEN, 19 October 1953.
Geachte redactie,
Met een brok in onze keel hebben
wij, ondergetekenden, het ingezonden
artikel van onze collega van het leger
gelezen. „Ach, ach", zeiden wij met
tranen in onze ogen tot elkaar, „wat
hebben onze collega's van het leger
het slecht".
Misschien helpt het hun smart ver
lichten, wanneer zij weten, dat hun
wapenbroeders bij de marine één maal
in de vier weken etn „long" weekend
hebben van Vrijdagavond tot Maan
dagmorgen (e.g.). Hierna volgt een
„kort" weekend van Zaterdagmiddag
(na 12.00 uur) tot Zondagavond (l.g.).
Dit weekend wordt gevolgd door 2
weekends waarop zij óf Zaterdags, óf
Zondags de wacht hebben.
In geval dat zij Zaterdags de wacht
hebben kunnen zij het kamp of schip
pas op Zondagmorgen na 10 uur ver
laten, om 's avonds om 12 uur weer
present te moeten zijn, zodat het voor
de meesten ondoenlijk is om naar huis
te gaan.
Deze jongens zijn dus gedurende 3
weken niet in staat hun geliefden te
bezoeken. En dan is dit nog wel een
gunstige wachtregeling, welke zij „3
van de 4" noemen (d.i. eens in de 4
dagen 24 uur wacht), want officieel
wordt de wacht „2 van de 3" gelopen
(d.i. iedere 3 dagen 24 uur wacht).
U kunt nu zelf wtt uittellen hoe het
dan met de weekends gesteld is. Vol
gens deze officiële wnchtregeling heb
ben zij slechts één maal in de 3 weken
een weekend van Zaterdagmorgen na
wacht (9 uur) tot Zondagavond (l.g.).
Om nog niet van de wacht der ma
riniers te spreken. Deze categorie der
marine heeft een zwaardere wacht
regeling.
Hopende dat dit verhaal hun smart
wat verlicht heeft, tekenen wij met
de meeste hoogachting,
DRIE MARINEMANNEN.
(De namen van de drie inzenders
zijn bij de redactie bekend).
delig mogelijke exploitatie te doen.
En ook wat dat betreft is er tussen
film en circus wel een overeenkomst
te vinden.
Paul Mills, die als perschef tegelij
kertijd over mr Gable waakt, noemde
niet het geld, maar de belangrijkheid
van de film de oorzaak, dat men de
apparatuur van de MGM uit de stu
dio's te Elstne bij Londen naar Neder
land heeft gebracht. „We kunnen in
onze studio alles maken", zei hij, „maar
wat we nooit kunnen imiteren is die
echte sfeer, die je alleen op de plaats
zelf vindt." De MGM is de eerste
Amerikaanse filmmaatschappij, die in
Nederland een film opneemt. Mills
heeft in alle landen gezworven met
de cameramensen maar nergens heeft
hij zo'n medewerking en zoveel gast
vrijheid ondervonden als in Nederland.
„Gerard Rutten, de Nederlandse regis
seur, is ons tot grote steun", bekende
hij.
Op 28 September is men in Maas
tricht gaan filmen en als alles naar
wens verloopt zal men zich Zondag
weer inschepen naar Engeland. Voor
die tijd worden er eerst nog scènes
opgenomen in Friesland en Groningen.
Naar Paul Mills verwachtte zal de
film „The True and the Brave" over
4 tot 6 maanden in de studio's zijn
voltooid en dan haar première beleven
in New York.
het gemiddelde inkomen over de laat
ste drie jaar.
De exportbevordering, de industria
lisatie en de werkgelegenheid hadden
in het bijzonder de belangstelling van
de heer Janssen van de K.V.P., die o.a.
vroeg, of het niet mogelijk is onze de
viezenvoorraad te mobiliseren ter be
vordering van de export. Ook de heer
Van de Wetering (C.H.) gingen de in
vesteringen ter stimulering van de
werkgelegenheid zeer ter harte, doch
deze afgevaardigde toonde zich geens
zins blind voor de toenemende risico's,
die een onbelemmerde investering in
de weg staan.
Wat het financiële beleid van de e-
gering in zijn geheel zich weerspie
gelend in de begroting aangaat, be
tuigde de heer Hofstra (P.v.d.A.) zijn
instemming. De heren C. v. d. Heuvel
(A.R.) en Van Leeuwen (V.V.D.) acht
ten drastische bezuinigingen op de
staatsdienst dringend nodig desnoods
elk jaar een bepaald percentage met
het „domme potlood".als dit maar
gehanteerd wordt door een wijs man,
zei de heer Van de Heuvel.
De heer Van Leeuwen noemde de
belastingverlaging aanvaardbaar, maar
niettemin was hij over de begroting
verontrust. Het geslaagde beleid
schreef hij veeleer toe aan geluk dan
aan wijsheid.
Nadat de anderen hem daarin reeds
waren voorgegaan, kwam de heer v.
d. Wetering (C.H.) nog eens op voor
de middenstand en voor enkele ande
re groepen, zoals ouden van dagen,
kleine zelfstandigen en kleine rente
trekkers, die in de belastingverlaging
en de loonsverhoging geen compensa
tie vinden voor de huurverhoging.
De heer Gortzak van de C.P.N. be
sloot de debatten Woensdagmiddag met
een beschouwing vooral overde
schuldvraag in de Koreaanse oorlog
en de oorzaak van de traagheid der
wapenstilstandsonderhandelingen. Als
hij hedenmiddag zijn rede voortzet, zal
hij wel wat dichter bij huis belanden...
De Franse Nationale Boerenbond
heeft de regering te Parijs Woensdag
avond medegedeeld, dat, indien de
kortgeleden door de regering opgestel
de besluiten voor hulpverlening aan
de boeren, met ingang van vijf No
vember nog niet van kracht zijn ver
klaard, de volgende maatregelen zullen
worden genomen: 1 Elke weg in
Frankrijk zal geblokkeerd worden. 2
Er zal geen slachtvee meer worden
afgeleverd. 3 Ook de leveringen van
andere producten der boerderijen zul
len worden beëindigd. 4 De boeren
zullen al hun bij niet-particuliere ban
ken gedeponeerde gelden opnemen. 5
De boeren zullen niets meer aan- of
verkopen.
De bond zeide nog dat in dat geval
het stopzetten der leveringen is be
doeld als zet tegen de tussenhandel.
In gewoonlijk welingelichte kringen
te Damascus is gisteren verklaard, dat
Libanon een nota van generaal Ben-
nicke, stafchef van de wapenstilstands
commissie der V.N. in Palestina, heeft
ontvangen, waarin instelling van een
internationale strijdmacht wordt voor
gesteld, welke toezicht zou moeten
houden langs de grenzen van Israël met
de Arabische staten. De strijdmacht, die
onder de V.N. zou staan, zou de vrede
en de neutraliteit van de gedemilitari
seerde zones bewaren. Generaal Ben-
nicke had. aldus genoemde kringen,
meegedeeld, dat Engeland, Frankrijk en
de Ver. Staten bereid zijn het voorstel
te aanvaarden.
In Amman, de hoofdstad van Jorda
nië, is het gisteren tot ongeregeldheden
gekomen. Er was een algemene staking
afgekondigd en er vormden zich groe
pen betogende jongelui. Zij bekogelden
de Franse ambassade en het Ameri
kaanse bureau voor hulp aan achter
gebleven gebieden met stenen.
Doordat bij het station van Til
burg een goederentrein op een
locomotief van een stilstaande
lege kolentrein reed, werd een
grote ravage aangericht. De ma
chinist van de aangereden loco
motief kreeg een beenbreuk;
de leerling-machinist van de
andere trein moest met een
shock opgenomen worden. On
middellijk werd een begin ge
maakt met de opruimingswerk
zaamheden.
Scène uit de film „The True and
the Brave". Urenlange voorberei
dingen zijn aan dit moment voor
afgegaan. Lana Turner en Clark
Gable hebben zich geposteerd op
de omloop van de houtzaagmolen
van Dekker, even buiten Monniken
dam. (Foto's Jaap Schoen
