Waarom mochten Nederlandse journalisten
Thule Air Base niet betreden?
Elisabeth van Jan Mens ten
doop gehouden
nieuwe vervangen
en het State Department der V.S.
Hoe was het mogelijk dat zij onopgemerkt
toch naar binnen konden dringen?
aan de minister van Buitenlandse Zaken Olldc Zondagswet WOTdt doOY
Onder kerktijd niet kolven
H1
FiRMAMINT
Verzekering van de
Zondagsrust
Onder Groenlanders en Eskimo's (47)
Hoeveel weet Rusland?
Excellentie er bevond zich
BETJE WOLF HERBOREN
Originele plechtigheid te
Middenbeemster
BOEKEN
BULLETIN
Magnetiseurs en
wondergenezers
Stokoude grijsaard is
thans overleden
Scheepvaartberichten
DONDERDAG 22 OCTOBER 1953
OPEN BRIEF
EXCELLENTIE
[ET IS MIJ een behoefte het volgende onder uw aandacht te
brengen omdat ik weet dat de hierna beschreven feiten uw
belangstelling zullen hebben èn omdat hier sprake is van een
algemeen Amerikaans-Westeuropees belang.
Ondergetekende bevond zich in de namiddag van de 24ste
Augustus van dit jaar op Thule, Noord Groenland. Hij was daar
als journalist, in gezelschap van de radio-reporter S. K. van der
Zee. Wij hadden Thule bereikt met het ss Julius Thomsen en
namen kennis van datgene, wat zich in het goeddeels verlaten
Eskimo-Thule en de omgeving daarvan bevond.
Als journalisten hadden wij uiteraard belangstelling voor de
Amerikaanse basis, Thule Air Base, maar wij konden die basis
niet betreden omdat U departement ons daartoe de toestem
ming weigerde. Deze weigering was zeer beslist, ondanks het feit
dat wij beiden werden aanbevolen door de Nederlandse en Deense
regering. Uit die verklaringen bleek, dat wij in politiek opzicht
als loyale staatsburgers van een bevriend NATO-land bekend
stonden. Ondanks deze verklaringen bleef de toestemming uit.
Ondapks een aan uw departement gedaan verzoek van Harer
Majesteits Ambassadeur in Washington. Ondanks een aan u tele
grafisch gedaan verzoek van de Chef Publiciteit van „Suprome
Headquarters Allied Power Europe" (Shape) in Parijs. Ondanks
een warme aanbeveling van Harer Majesteits Gezant in Kopen
hagen. Ondanks een even sympathieke aanbeveling van Mutual
Security Agency in Den Haag. Enzovoorts. Gij gaf geen permissie
tot het betreden der basis; géén journalisten werden toegelaten.
eenvoudiger dan het nemen van
foto's en het vervaardigen van films
van deze basis, varend langs die
basis in North Star Bey.
Ik ben geneigd dit te beweren:
Thuie Air Base is wellicht de aller
meest gefotografeerde militaire basis
ter wereld. Dit klinkt dwaas en on
aannemelijk, maar onze ervaring
leidt tot geen andere conclusie.
Excellentie.... het schrijven van
deze Open Brief aan u is geen bij
zonier aangenaam werk. Maar hét
is belangrijk, omdat wij willen we
ten of deze top secret basis inder
daad zo door „Security" beschermd
ttlIJ HADDEN echter enkele mcrk-
waardige ervaringen. Er werden,
en worden, namelijk wel degelijk
journalisten toegelaten. Tijdens ons
verblijf in Groenland reisde een
Deense journalist, gevestigd te
Godthab (correspondent van Ber-
Ilngske Tidende te Kopenhagen en
van Associated Press in de Ü.S.A.)
naar Thule Air Base. Het was mo
gelijk voor deze journalist gebruik
te maken van uw vliegdienst op
Groenland. Voorts was daar een
Amerikaanse redacteur van Readers
Digest, die eveneens toestemming
had de Basis te betreden.
Vervolgens is het ons bekend, dat
diverse redacteuren van diverse
Amerikaanse maandbladen (Life,
Collier's) - toestemming krijgen voor
een bezoek aan de basis. Wij kun
nen hieruit niet anders concluderen
dan dat men onwaarheid sprak in
zake dat verbod voor journalisten.
Zonder die toestemming bereikten
we Thule. En het bleek ons aldaar
mogelijk de basis wel degelijk te be
treden. Een uitvoerig verslag van
deze betreding kunt u lezen in een
eerder verschenen reportage in een
aantal Nederlandse dagbladen.
Bij het betreden van de basis werd
ons geen enkel beletsel in de weg
gelegd. Wü zagen vele onderdelen
der basis en konden filmen en foto
graferen.
is als men ons voorhoudt. Onze er
varingen doen ons ernstig twijfelen,
maar het is mogelijk dat we ons ver
gissen. In dat geval opnieuw gaarne
een tegenspraak. Ter wille van de
Westerse defensiegemeenschap, die
het allerhoogste belang heeft bij een
perfect-bewaakte Thule Air Base.
HET SPIJT ONS, mijn collega en
mij, dat ons indertijd toestem
ming tot betreden der basis onthou
den werd. In 't andere geval had
den wij deze dingen persoonlijk aan
de commandant van Thule Air Base
kunnen voorleggen en was wellicht
deze Open Brief niet gepubliceerd.
Maar als journalisten van een kleine
NATO-mogendheid werd ons bezoek
kennelijk niet belangrijk genoeg ge
acht en moesten wü het veld ruimen
voor onze collega's van Associated
Press, Life en Collier's.
We hadden veel papieren, maar
niet uw toestemming, Excellentie.
En dat was jammer genoeg. Omdat
het mij bekend is dat Amerika prijs
stelt óp Amerikaanse voorlichting
in West Europa. Omdat de USA aan
zienlijke bedragen voteren voor pro
paganda in onze NATO-landen. Ook
in ons land. Welnuwü waren
bereid u daarbü te helpen en het
kleine Nederland te vertellen onder
welke zware en vaak onmenselijke
omstandigheden Amerikanen daar in
het allerhoogste Noorden werken ten
dienste van ons. Dit werd ons belet
en dat was jammer. Ge had een
gratis, de allergoedkoopste propa-
anda kunnen krijgen. Maar uw
epartement heeft geweigerd. „No
journalists".
In uw land is een artikel versche
nen waarin Thule Air Base genoemd
wordt „A half billion dollar blun
der". Dat was het vorige jaar. Bin
nenkort zal er sprake zijn van een
héél billioen. Ik hoop dat de schrij
ver van dat artikel zich vergiste. En
ik hoop dat de Russen op Jozef
eiland, tegenover Thule, niet de vol
ledige plannen van deze Amerikaan
se basis in hun bureaux hebben.
ER ZIJN WELLICHT Amerikanen
die, dit lezende, de opmerking
zullen maken dat deze brief een
anti-Amerikaanse gezindheid ver
raadt. Néén Excellentiewü zijn
integendeel, pro-Amerikaans. Al
was het alleen maar ter wille van
onze eigen nationale veiligheid. Al
leen terwille van de zaak van alle
grote en kleine NATO-landen. Maar
deze gezindheid geeft ons juist het
recht deze dingen in het openbaar
te zeggen, en ik ben trots en dank
baar dit te kunnen doen als een vrij
democraat in een vrü land in een
vrije pers.
Tenslotte, Excellentiebouwt
vooit aan uw machtige basis in het
verre Arctica. Maar laat die basis
dan ook werkelijk beveiligd zü'n.
Er moét iets niet in orde zijn met
die veiligheid, die „security".
Gij, Amerikanen, eist van ons, als
kleine NATO-mogendheden, maxi
male militaire inspanning. Ik geloof
dat dit uw recht is en ik geloof
evenzeer dat dit onze plicht is. Maar
mogen wij dan, anderzijds, niet het
zelfde eisen van Amerikanen, waar
dan ook ter wereld? Zélfs in het
Poolgebied?
Nogmaals: ik hoop dat ge u ver
plicht zult voelen te reageren en een
groot deel van de hier gestelde
vragen aan de hand van feiten kunt
weerleggen. Opdat een kleine mo
gendheid, deel hebbend aan de gro
te Westerse defensiegemeenscnap,
gerust kan zijn over 's-werelds meest
geheime, allergrootste basis.
Ik verblijf, Excellentie, gaarne uw
ANTHONY VAN KAMPEN.
die dag. tijdens die betreding,
geen nièt-loyaal persoon in ons ge
zeischap. Er is daar geen spionnage
gepleegd. Maar die persoon had er
kunnen zijn en hü had zijn werk
ongestoord kunnen voltooien.
Dit zijn ernstige zaken. Even ern
stig als de mededelingen die ons,
van de zijde van verscheidene De
nen in Thule, werden gedaan. Om er
enkele te noemen: Russische vlieg
tuigen zouden zich bij herhaling bo
ven Thule Air Base hebben bevon
den. iets dat door Amerikanen van
de Basis zou zijn toegegeven. Er is
een gerucht dat een onderzeeboot
van onbekende nationaliteit zich in
de wateren in de nabijheid van
Thule Air Base zou hebben bevon
den.
En dan is er het algemeen be
kende verhaal in Thule, dat ik
evenmin onvermeld wil laten: er be
staat een Russische zender, waarvan
de omroepster zich op vaste tüden
in de Engelse taal tot de Amerikanen
op Thule Air Base wendt. Enige tijd
geleden verongelukte op de basis
een vliegtuig. Een dag later vroeg
de Russische omroepster: „Hello
boyswhat about your crashed
Elane?" (Hallo jongens, hoe staat
ét met dat gevallen vliegtuig van
jullie?").
ER ZIJN NOG andere zaken die mij
bevreemden: het feit dat mij
honderden foto's van Thule Air
Base werden getoond door vele per
sonen die voor kortere of langere
tijd in Thule verbleven. Niets is
De keelonisnu'ltemle tabltgfèn
(Advertentie Ing. Med.)
(Van een onzer redacteuren
IN HUIZE BETJE WOLFF" aan
de Middenweg ie Midden-Beem-
ster, dicht bij het Marktplein,
waar de oude mannen van het dorp
het steenwerpen beoefenen, is gis
termiddag op originele wijze in
intieme kring het nieuwe boek van
de productieve Amsterdamse
auteur Jan Mens, „Elisabeth",
waarin hij van de Beemster jaren
der befaamde romancière en
dichteres Bet je Wolff vertelt, ten
doop gehouden,
gURGEMEESTER J. A. Pesman van
Beemster, tevens voorzitter van het
Historisch Genootschap „Jan Adriaens-
zoon Leeghwater", dat het initiatief tot
deze merkwaardige doopplechtigheid
had genomen, sprak in de zolderka
mer van de ex-pastorie, welke Betje
Wolff van 1759 tot 1777 als werkkamer
heeft gediend, een kort woord van wel
kom tot de genodigden, waarna de
min of meer feestelijke doop van het
nieuwe boek plaats vond. De heer Van
der Kolk, directeur van de uitgeverij
„Kosmos" kwam met een bijzonder
fraai in perkament gebonden exem
plaar van „Elisabeth" aandragen en de
als peettante fungerende Anne H. Mul
der, spreekster in de radio-rubriek
„Passepartout" en schrijfster van „Ze-
Ven eeuwen Nederlandse levenskunst",
legde de jonggeborene in handen van
de verheugde schrijver. Vervolgens
werd op de goede afloop een kopje
kandeel, een oud-hollandse drank, ge-
dronken, en werden gretig beschuiten
met muisjes genuttigd. Verscheidene
sprekers voerden vervolgens nog op
geestige wijze het woord, waarna Jan
Mens tenslotte een aantal exemplaren
van zijn nieuwe boek onder zün vrien
den uitdeelde.
Tijdens een genoegelijk samenzijn,
dat tot besluit in de raadzaal van de
gemeente werd gehouden, overhandig
de burgemeester Pesman Jan Mens de
bronzen legpenning van Beemster,
daar, Paar hij zeide, de boeken van
Mens de Beemster nader tot ons volk
brachten.
Burgemeester Pesman had er tevoren
°"^.op„ gfwezf". dat het museum
„Betje Wolff de enige plaats is, waar
nog concrete herinneringen aan de
schrijfster zijn vergaard gebleven Hij
betreurde het daarom, dat het huis zich
in zulk vervallen staat bevindt. Er zijn
thans definitieve plannen voor restau
ratie, doch het Historisch Genootschap
„Jan Adnaenszoon Leeghwater" heeft
hiervoor geld nodig. Iedere bü'drage
is dan ook welkom op gironummer
331644 ten name van het genootschap
te Beemster.
De Engelse minister van Lucht
vaart heeft de plannen om van
London Air port een luchthaven
te maken, die kan gelden als de
modernste van heel de wereld,
bekend gemaakt. Hierboven ziet
men een maquette van een deel
van de uitbreidingen. De kosten
van het plan worden geschat op
260 milUoen gulden.
J-JET PROBLEEM van de magneti
seurs, kruidendokters en andere
lieden van dit slag. die men hiermede
in één adem zou kunnen noemen, is
de laatste tijd weer bijzonder actueel.
Het is hierom met enige vrijmoedig
heid, dat we de aandacht vragen voor
een werkje van G. Zorab, secretaris
van de studievereniging voor „Psychi-
cal Research", waarin verschillende
gevallen van wondergenezing, die
vooral ook in Nederland opgang vin
den, worden belicht. Dit bevattelijk
geschreven boekje is nu eens geen on
verbiddelijk requisitoir, al spaart de
schrijver zijn critiek niet; het vermeldt
ook een aantal frappante successen met
als conclusie, dat met volle handhaving
van de wet op de geneeskunst anno
1865 een zekere categorie van „won
dergenezers" ongemoeid zou moeten
worden gelaten.
Deze uitgave, die wij geïnteresseer
den zonder voorbehoud kunnen aan
bevelen, ie van de NUMY te Leiden.
(Van onze parlementaire redacteur)
ijIT HET feit, dat de Zondagswet
van 1815 jarenlang van kracht is
geweest, zonder dat zij werd toege
past, zou men de conclusie kunnen
trekken, dat er niet meer de minste
behoefte aan bestond. Inderdaad was
dit de opvatting van een aantal leden
van de Staten-Ger»craal, die daarom
afschaffing bepleitten en er geen
nieuwe wet voor in de plaats wilden
stellen.
Zover ging echter de meerderheid
niet. Zij achtte een nieuwe Zondags
wet waarover in de laatste tijd uit
voerig van gedachten is gewisseld
noodzakelijk en zij wenste daarin twee
beginselen vast te leggen. Juist in
deze beginselen verschilt de nieuwe
wet sterk van de oude.
Wij schrijven de considerans van de
wet van 1815 voor u over uit het ver
geelde Staatsblad no. 21 van dat jaar:
„Alzo wij in overweging genomen
hebben de noodzakelijkheid om, op het
voetspoor onzer godsdienstige voor
vaderen, die daarop steeds den hoog-
sten prüs stelden, de pligtmatige vie
ring van den dag des Heeren en an
dere dagen den openbaren christelij-
ken godsdienst toegewijd, door een
parige en voor dé geheele uitgestrekt
heid der Vereenigde Nederlanden al
gemeen werkende maatregelen te ver
zekeren, zoo is het", enz.
Naar de letter geïnpreteerd lijkt het,
alsof deze beweegreden de plichtma
tige viering van de dag des Heren, een
positief afdwingende Zondagsheiliging
bedoelt. In wezen hebben echter ook
onze voorouders niet aan een dwin
gend voorschrift tot Zondagsheiliging
gedacht. Het misverstand schuilt in
een verkeerde uitleg van het woord
„verzekeren". In werkelijkheid had de
Zondagswet van 1815 een negatieve
strekking, al spreekt er inderdaad een
geheel andere geest uit dan uit de op
vattingen, die thans gemeengoed zijn
geworden.
Bij de nieuwe wet is duidelijk uit
gegaan van de regel, dat de Overheid
de burgers niet mag dwingen tot na
leving van een godsdienstige norm.
De considerans van deze weg gewaagt
daarom van de noodzakelijkheid om
voorschriften vast te stellen ter weg
neming van beletselen voor de viering
van de Zondag en enige Christelijke
feestdagen en ter verzekering van de
rust op die dagen.
Het duidelükst blijkt het motief van
het wegnemen van de beletselen voor
de Zondagsviering uit artikel 2 van
de wet van 1953. „Het is verboden op
Zondag in de nabüheid van kerken of
andere gebouwen voor de openbare
eredienst in gebruik, zonder strikte
noodzaak gerucht te verwekken, waar
door de godsdienstoefening wordt ge
hinderd. De burgemeester treft de no
dige maatregelen teneinde te voorko
men, dat op Zondag door het verkeer
op land- en waterwegen in de nabij
heid van kerken of andere gebouwen
voor de openbare eredienst in gebruik,
meer voor de godsdienstoefeningen
hinderlyk gerucht wordt veroorzaakt
dan met het oog op de eisen van dat
verkeer redelijkerwijs onvermijdelijk
is. Hij is bevoegd daartoe verbiedend
of bevelend op te treden of te doen
optreden".
Voor de werking van dit artikel zijn
de tweede Paas-, Pinkster- en Kerst
dag. de Goede Vrijdag en de Nieuw
jaarsdag met de Zondag gelijk ge
steld.
Niet ontkend kan worden, dat de mo
derne wetgever getracht heeft zijn
doel met de nodige omzichtigheid te
bereiken. De openbare rust afge
zien dus van de hinder voor de onder
het gehoor van een geestelijke zitten
de kerkgangers tracht artikel 3 van
de wet van 1953 te verzekeren door
het volgende voorschrift: „Het is ver
boden op Zondag (hiermede is gebijk
gesteld de Hemelvaartsdag en de eer
ste Kerstdag) zonder strikte noodzaak
gerucht te verwekken, dat op een af
stand van meer dan 200 meter van het
punt van verwekking hoorbaar is. De
burgemeester is bevoegd volgens re
gels door de gemeenteraad te stellen
voor de tijd na 13 uur ontheffing te
verlenen van het bepaalde in het eer
ste lid". De wet van 1815 kende een
overeenkomstige bepaling niet.
Bijzonder duidelijk komt het ver>
schil tussen beide wetten uit in de ar
tikelen omtrent de openbare vermake
lijkheden. De nieuwe wet verbiedt al
leen het houden van openbare verma
kelijkheden, het gelegenheid geven
daartoe of het deelnemen eraan op
Zondag vóór 13 uur. Wat de tijd na
13 uur aangaat, kan de gemeenteraad
(hij behoeft dit dus niet te doen) door
plaatselüke verordening „voor door hem
aan te wijzen openbare vermakelijk
heden" eenzelfde verbod vaststellen.
Maar de burgemeester is bevoegd, vol
gens regels door de gemeenteraad te
stellen, in beide gevallen ontheffing
te verlenen (artikel 4).
Bovendien zal bij algemene maatre
gel van bestuur worden bepaald, dat
openbare vermakelijkheden, waarvan
redelijkerwijs geen beletselen voor de
viering van de Zondag en geen ver
storing van de openbare rust zün te
duchten, niet als openbare vermake
lijkheden in de zin van deze Zondags
wet zullen worden beschouwd.
QVEREENKOMSTIGE bepalingen
zijn gemaakt voor optochten of bij
eenkomsten in de open lucht, zü het,
dat in dit geval bevoegdheden aan de
burgemeester zün onthouden.
Wat hield nu de wet van 1815 op
deze punten in? Zü bevatte het vol
komen losgelaten voorschrift „dat
geene openbare vermakelijkheden,
zoo als schouwburgen, publieke dans
partijen, concerten en harddraverijen,
op de Zondagen en algemeene feest
dagen zullen gedoogd worden; zullen
de het aan de plaatselüke besturen
worden vrijgelaten hieromtrent eene
uitzondering toe te staan, mits niet
dan na het volkomen eindigen van al
le godsdienstoefeningen".
Dat de wet van 1815 zo geen dwin
gende, dan toch stimulerende bepa
lingen inhield betreffende de viering
NA 128 aar heeft Nederland
eindelijk een nieuwe Zondagswet.
De oude uit 1815, waarvan som
migen wel eens gehoord hadden,
doch die overigens in het verbor
gene kwijnde, wordt opgedoekt
en er komt een nieuwe voor in
de plaats. Op 13 October jl. keur
de de Eerste Kamer de nieuwe
Zondagswet goed. Dezer dagen
zal zij, zo vernamen wij bij in
formatie te b evoegder plaatse,
in het Staatsblad verschijnen en
van kracht worden.
In\ bijgaand artikel geeft onze
parlementaire redacteur een ver
gelijking tussen de Zondagswet
van 1815, die nooit was inge
trokken, doch in wezen al lang
was bijgezet, en de nieuwe.
var de dag des Heren, blijkt uit enke.
Ie artikelen, die in de wet van 1953
niet meer of in geheel andere vorm
voorkomen. De Overheid van 1815
schreef voor „dat op Zondagen en op
zoodanige godsdienstige feestdagen,
niet alleen geene beroepsbezigheden
zullen mogen verrigt worden, welke
den godsdienst zouden kunnen storen,
maar dat in het algemeen geene open
bare arbeid zal mogen plaats hebben,
dan in geval van noodzakelijkheid, als
wanneer de plaatselijke regeering daar
toe schriftelijke toestemming zal ge
ven".
Hiertegenover zegt de nieuwe wet
(artikel 6): „Het is verboden op Zon.
dag zonder genoegzame reden de open.
bare rust door arbeid in beroep of be
drijf te verstoren". Van enige relatie
met de godsdienst is dus geen sprake
meer.
ENKELE typische artikelen van de
wet van 1815 vinden in de wet van 1953
geen enkele tegenhanger meer. Zo
schreef artikel 2 voor, dat op Zonda
gen en algemeen erkende Christelijke
feestdagen „met uitzondering van ge
ringe eetwaren, geene koopwaren hoe
genaamd op markten mogen worden
uitgestald of verkocht, en dat koop
lieden en winkeliers hunne fbaren niet
zullen mogen uitstallen noch met opene
deuren verkopen".
En artikel 3 „dat gedurende den tijd
voor de openbare godsdienstoefening
bestemd de deuren der herbergen en
andere plaatsen, alwaar drank verkocht
wordt, voor zoo verre dezelve binnen
den besloten kring der gebouwen lig
gende zijn, zullen gesloten zijn en dat
ook, gedurende dien zelfden tijd, gee-
nerhande spelen, het zij kolven, bal
slaan of dergelijke mogen plaats heb
ben".
En dan te bedenken, dat men deze
wet, omdat zij nog altijd van kracht
was, in een kwade bui van de overheid
in 1953 had kunnen toepassen....
Adinda, dokt, gereed ca 27-10 (te Sin
gapore) Alcyone, pass. 20-10 Wight naar
Antwerpen Altair, 21-10 te Las Pal-
mas Ampenan, 20-10 van Cheribon
naar Semarang Amstelland, 20-10 te A'-
dam Antonio, 14-10 van Saigon naar
Haiphong Appingedijk, 20-10 van Ham
burg naar R'dam Arendskerk, 21-10 te
Singapore ArmlUa, 20-10 van Singapore
naar Haiphong Aalsdijk, 20-10 te Bal-
timore Alblasserdijk, 18-10 te Vera
Cruz Algenib, 21-10 van Hamburg
naar Antwerpen Alhena, pass. 20-10
Finisterre, 24-10 te Antwerpen verwacht
Alioth, 20-10 van Vittoria naar Ant
werpen en R'dam Alkaid, 20-10 te San
tos Amstelstad, 20-10 van Marseille
naar Le Havre Annenkcrk, 21-10 van
Genua naar Port Said Argos, 20-10 te
A'dam Arkeldijk, 19-10 te Havannah
Aludra, 21-10 van Buenos Aires te
Montevideo Amstelkroon, pass. 20-10
Madeira naar Buenos Aires Amstel
veen, pass. 20-10 Keywest naar New Or-
leans Averdijk, pass. 20-10 Wight naar
New York Blitar, 20-10 van Aden naar
Suez Blommersdijk, 20-10 van Lon
den naar R'dam Bonaire, 20-10 van
Paramaribo te Pymouth Breda, 21-10
van A'dam te Trinidad Bennekom,
20-10 van Bahiacaracas naar Balboa
Bloemfontein, 21-10 te Durban Brit-
sum, pass. 20-10 v.m. Finisterre naar Ant-
werpei Baarn, 21-10 te R'dam Cas-
tor, 20-10 van Port au Prince naar King
ston Caltex The Hague, pass. 20-10
Gibraltar naar R'dam Cistula, 17-10 te
Singapore Clavella, 23-10 te Hong
kong verwacht Caltex Utrecht, 21-10
van R'dam te Sidon Cleodora, 20-10
van Rio de Janeiro naar Curacao Dui-
vendijk, 20-10 van Portland naar Van-
couver Ena, 21-10 van Suez 1 naar
Alexandrië Eemdijk, 21-10 van Ant
werpen te Havanna Enggano, pass.
20-10 Finisterre naar Antwerpen Eos,
20-10 van Leixoes naar R'dam Erinna,
28-10 te Stanlow verwacht Felipes,
20-10 van Surabaja te Pladju Farm-
sum, 21-10 van Narvik te Baltimore
Ganymedes, 20-10 van Trinidad naar La-
guaira Garoet, 20-10 van Casablanca
naar Beyrouth Graveland, 21-10 van
Itajai te Portoo Alegre Groote Beer,
20-10 van R'dam naar Halifax, 21-10 te
Le Havre Gordias, 20-10 van Catania
naar Gibraltar Gouwe, 21-10 810 uur
van Bremen naar R'dam, 22-10 nm. ver
wacht Gadlla, 21-10 te Sydney Hec-
tor, 20-10 van Haifa naar Piraeus
Heemskerk, 20-10 van Durban naar East
London Hoogkerk, 21-10 van Genua te
Marseille Hera, 20-10 van Antwerpen,
21-10 te R'dam Helder, pass. 21-10 3.30
uur Vlissingen naar A'dam Helicon,
20-10 van San Pedro de Macoris naar
Antwerpen Indrapoera, 20-10 320 mijl
west van Minikoy naar Belawan Itter-
sum, 20-10 nm. te Liverpool Jagers
fontein, 20-10 120 mijl noord-noordwest
van Kaap Blanco naar Teneriffe
para (KRL), 24-10 12 uur aan de Hoek
van Holland verwacht Johan van 01-
denbarnevelt, 21-10 310 mijl oost van
Diego Garcia naar Fremantle Kota
Agoeng, 19-10 te Tandjong Priok Lis-
sekerk, 21-10 van Kuwait naar Khor-
ramshar Loosdrecht, 21-10 van Suez
te Port Said Lekhaven, 21-10 van Rio
de Janeiro te Santos - Lekkerkerk, pass.
20-10 Finisterre naar Genua Lcuve-
kerk, 21-10 van Aleppey te CochJ t
