De politieke tegenstellingen in
ons land steeds duidelijker
Wooden shoes "als souvenir
Poolse trawler door „Holland"
naar IJmuiden gebracht
Zes A-kanonnen in Duitsland
Garantieprijs voor melk van
f20.75 gevraagd
yrijheid of gebondenheid het
thema der debatten
Schweitzer en
Marshall
Twintig doden bij
scheepsbrand in VS
Romme's motie een
symptoom
Even beweeglijk als
weerbericht
Reminrichting was
niet in orde
V-raad stelt debat
Triëst weer uit
Generaal Marshall
is ziek
Dinsdag 3 Nov. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1283
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Na de eerste begrotingsronde
Wéér regen in Calabrië
Bemanning werkte
met emmers het
water weg
veldgeschut
DE AMERIKAANSE strijdkrachten in
Ongeluk Wiedbachbrug
Twee Haagse dieven bij
het werk" betrapt
Vetgehalte moet 3.7
pet worden
Het jachtseizoen in ons land werd wederom ingezet
Edelmoedig aanbod
van Wysjinski
Britse meisjesmoordenaar
naar de galg
Directie:
j bIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
postgirontunmer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woorden1.-
elk woord meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal Ö.UB
per maand 2.02
bij vooruitbetaling
plus incassokosten.
Weekabonnementen f 0.'
(Van onze parlementaire redacteur)
QE OORLOG LIGT nu ruim acht jaar achter ons en steeds duidelijker
beginnen zich weer de politieke tegenstellingen te demonstreren, die
ons land vóór de sombere periode van 1940 tot 1945 verdeeld hielden.
]n het gemeenschappelijk gedragen leed en in het verzet tegen de
Duitse onderdrukker vond het Nederlandse volk zijn hechte eenheid.
Ook in de eerste jaren na de bevrijding, toen ons land met vereende
brachten zijn wederopbouw ter hand nam, bestond over talrijke punten
van practische politiek een vrij grote mate van eenstemmigheid. Maar
nu de schaarste-economie begint plaats te maken voor een normale
productie, nu onze handelsbalans een veel gunstiger beeld toont dan
enige jaren geleden, onze deviezenpositie reden tot voldoening geeft
en de gulden een harde valuta begint te worden, nu de werkgelegenheid
niet onmiddellijk bedreigd wordt door conjuncturele maatschappelijke
verschijnselen, doch alleen structureel misschien nog enige reden tot
bezorgdheid geeft, nu dus de oude toestanden beginnen terug te kereu,
willen velen van de maatregelen af, die de overgangsperiode nood
wendig begeleidden. Steeds duidelijker wordt het streven naar vrij
heid, naar de ontworsteling aan de dirigistische banden, naar het los
laten van de geleide economie.
Minstens zeventien en vermoedelijk
twintig personen zijn gisteren omge
komen bij een brand aan boord van
het Noorse vrachtschip „Black Fal-
con", dat gemeerd lag bij de leger
basis in Zuid-Boston in de Ameri
kaanse staat Massachusetts. Er zijn
acht gewonden.
De brand begon gistermiddag in een
der ruimen toen havenarbeiders bezig
waren het lossen van het bijna 5000
ton metende schip te voltooien. Daar
na zou nieuwe lading worden ingeno
men. Het schip moest gisteravond
naar Europa vertrekken. Zowel op de
uit- als thuisreis doet de „Black Fal-
con" Rotterdam aan. Er waren geen
Nederlanders aan boord. Havenarbei
ders meenden gisteravond dat er nog
mensen in het brandende ruim wa
ren ingesloten.
Na drie dagen droog weer is het
Zondag in geheel Calabrië (Italië)
opnieuw hevig begonnen te regenen,
waardoor grote schade is aangericht in
de reeds half verwoeste provincies
Keggio en Catanzaro. Er zijn weer brug
gen weggeslagen en verscheidene weg
en draadverbindingen weer verbroken.
2IEHIER ook de achtergrond van de
algemene beschouwingen, die in de
afgelopen veertien dagen in de Tweede
Kamer over de Rijksbegroting voor
1954 zijn gehouden. Ziehier tevens de
verklaring voor de politieke menings
verschillen, die aan het licht gekomen
zijn en van de spanning, die tussen de
PvdA en de KVP bestaat. De PvdA is
voorstandster van een sterk overheids
ingrijpen in het economisch leven
van een vergaande staatsbemoeiing
omdat zij daarin het middel ziet de
welvaart te verhogen en aan alle leden
van de Nederlandse samenleving een
verantwoord levenspeil te verzekeren.
De KVP daarentegen, waarin het ar
beiderselement zeker niet afkerig is
van dirigistische overheidsmaatregelen,
maar de werkgevers en de middenstan
ders geporteerd zijn voor het herstel
van de vrije economie, streeft naar een
gematigde geleide economie of een
gematigde vrijheid, genuanceerd naar
de practische omstandigheden. Zij gaat
in dit opzicht nog niet zo ver als haar
Belgische zusterorganisatie de C.V.P.,
die overeenkomstig haar liberale be
ginselen, twee maanden geleden ten
aanzien van ons land concludeerde,
dat de huidige situatie toestaat „de
dwang, die het op de bevolking uit
oefent, te verminderen en geleidelijk de
lonen te verhogen...
rjAT ER bij de WD een sterke drang
leeft, om de overheidsinvloed op
de verschillende gebieden van het
maatschappelijk leven drastisch in te
dammen, spreekt vanzelf. Prof. Oud
heeft daaraan in de Tweede Kamer
geen twijfel laten bestaan. Zijn partij
genoot mr Van Leeuwen bewees eigen
lijk net iets te veel, toen hij beweerde,
dat ons land al voor de helft gesocia
liseerd is, aangezien de helft van de
nationale middelen in de overheids
sector wordt verwerkt. Een uitspraak,
waartegen de minister van Financiën,
de heer Van de Kieft, met de cijfers
in de hand. in verzet kwam.
(Zie verder elders in dit blad)
De Poolse trawler Saturnia, die
Zondagmorgen lek sloeg op de Noord
zee, 120 mijl ten Westen van Ter
schelling, is gisteravond door de
sleepboot Holland van Doeksen te
IJmuiden binnengesleept en in de ha
ringhaven afgemeerd. Het schip zal in
IJmuiden worden gerepareerd.
Het lek was ontstaan in de ma
chinekamer. De pompen raakten ver-
Europa hebben zes atoomkanonnen
haar beschikking gekregen. Het bij-
oudere aan dit monsterwapen, dat
t°ar analogie van de „Dikke Bertha's
ij>S Duitsers uit de vorige wereld-
'o?, door de G.I.'s „Amazone Annie"
erd gedoopt, is niet z'n 28 cm kaliher
tt or "°°k" atoomgranaten, maar zijn
wendbaarheid en de snelheid, waar-
M verPlaatst kan worden.
W ton zware gevaarte kan
tr,J;end tussen twee kranen, die op
«kers zijn gemonteerd met een
aart van dertig a veertig kilometer
5® uur door het land getrokken wor-
Wo ^aar scheepsgeschut is dus be-
i geworden als veldgeschut, en
hp„ .r zowel in de stellingen- ais
Bewegingsoorlog.
Jn Mainz heeft de pers het monster
«tni buiten kunnen bekijken. Maar
biii?Ül®rana^en waren er niet in de
|."urt. en over de tactische inzet van
„..„^upen, poch over vuursnelheid i?
noo j°- e' werd gedemonstreerd
tiiric iicuwe wapen in tien minuten
terf stelling wordt gebracht, en hoe
Cp.'jct de lange loop is uitgebalan-
Om zes man zijn er nodig
draai®,,ZWare '°°P 360 graden te laten
bediening geschiedt electriseh,
kan u°° wanneer de stroom uitvalt,
u" ,,et gevaarte zonder de minste
c M''nsn->nrJnB met de hand ge-
Verwachting tot hedenavond:
WISSELEND BEWOLKT
wisselend bewolkt met voorname
lijk in de kustprovincies enkele
buien Weinig verandering in
temperatuur. Overwegend matige
wind tussen Zuid en Zuid-West.
Woensdag; Zon op 7.40, onder 17.07
Maan op 5.20, onder 15.43
draaid worden. De reikwijdte van de
afgeschoten projectielen is 34 kilome
ter. Hoewel de lengte van geschut en
twee trekkers samen 25,65 m is, is het
geheel zo wendbaar, dat het in steden
loodrechte straathoeken van slechts
8 55 meter brede wegen kan nemen.
De 24-jarige Nederlandse chauffeur
D. de Baat. die op 24 October bij de
Wiedbachbrug de controle over een
zware vrachtwagen verloor, waardoor
zes personen om het leven kwamen, is
gisteren te Koblenz verhoord. Hij zei
bij het overschakelen te hebben be
merkt, dat de rem niet werkte en alles
te hebben gedaan om de snelheid te ver
minderen. Uit het voorlopig verslag
over het onderzoek blijkt, dat de rem
inrichting niet in orde was. Een onder
deel van de luchtdrukrem was ver
vuild. Er kan een verzoek tot vrijlating
tegen borgtocht van De Baat worden
ingediend.
Enige suppoosten van de Haagse die
rentuin zagen Zaterdagnacht twee man
nen een trap, die naar de balcons leidt,
op- en afgaan. De kamer van de con
troleurs is aan het balcon gelegen, zo
dat bij hen het vermoeden rees. dat uit
de daar gedeponeerde kleren gestolen
werd. Zij stelden onmiddellijk een on
derzoek in en troffen in de kamer in
derdaad twee mannen aa.. die bezig
waren de kledingstukken leeg te halen.
Eén van de dieven had juist een porte
feuille in zijn hand. Het bleken de 19-
jarige Th. R. en de 33-jarige Ch. J. v. d.
L., beiden zeeman van beroep en wo
nende in Den Haag, te zijn. De mannen
waren reeds eerder naar de kamer ge
weest, waar zij toen een controleur
hadden gezien, die bezig vas geld te
tellen. De dieven zijn opgesloten.
stopt en de schipper moest om assis
tentie verzoeken. Het SOS-sein werd
ook in Terschelling opgevangen en de
Holland voer uit. Gistermorgen vroeg
wist de Holland de Pool te bereiken
Daar bleek, dat een andere Poolse
trawler nog had getracht het in nood
verkerende sch,ip op sleeptouw te ne
men, doch tot tweemaal toe brak de
sleeplijn. Door de hoge zee was het
voor de Holland niet mogelijk de
pompen aan boord van de Saturnia te
brengen, zodat de drie en twintig
Polen aan boord met behulp van em
mers het water moesten wegwerken
om het vaartuig drijvende te houden
Bij aankomst in IJmuiden waren ze
dan ook oververmoeid, wat zich ge
makkelijk laat indenken. Daar zijn
toen pompen aan boord geplaatst.
Te Dresden (Oost-Duitsland) zijn
Zondag 400 Noordkoreaanse kinderen
aangekomen. Zjj zullen daar enkele jaren
blijven „om te leren, te werken en vro
lijk te zijn."
Gedurende de eerstkomende zes
weken zullen ruim 10.000 af
zwaaiende Canadese militairen
en voor een ander deel de af
lossers van de bezettingstroepen
in Duitsland ons land passeren.
Het oponthoud in Nederland
kan maar kort zijn, doch velen
willen toch nog een souvenir
meenemen. Dikwijls bestaat dit
uit een paar „tvooden shoes".
De Veiligheidsraad heeft zich giste
ren uitgesproken voor een voor
stel van de Griekse afgevaardigde
Kyroe om het debat over Triëst tot
23 November uit te stellen ten ein
de de betrokkt.» landen in staat te
stellen nieuwe besprekingen over het
probleem te voeren. De stemverhou
ding was negen vóór, één tegen en
één onthouding (Libanon).
De betrokken partijen onderhande
len thans, aldus de Griekse spreker,
via de normale diplomatieke kanalen.
Eerder was besloten het debat uit te
stellen tot 2 November.
De garantieprijs voor alle melk,
welke aan fabrieken wo 't afgeleverd,
tot boerenkaas wordt verwerkt of in
het vollemelkgebied in consumptie
wordt gebracht, dient voor het jaar 1
November 195331 October 1954 te
worden bepaald op f 20.75 per hon
derd kilogram bij 3.7 procent vet. De
verrekeningsprijs voor consumptiemelk
dient te bedragen 22.75. Verder
dient ook voor het nieuwe melkprijs
jaar een zuivelfinds te worden inge
steld op dezelfde grondslag als et
oude. Dat zijn de conclusies, waartoe
de hoofdafdeling veehouderij van de
Stichting voor de Landbouw is ge
komen. Het hoofdbestuur van de
Stichting heeft deze overgenomen.
Voor wat betreft de garantieprijs is
de stichting uitgegaan van de nieuwe
rapporten van het Landbouw-Econo-
misch Instituut over de kostprijs van
de melk in het weidegebied en het
gemengde zand. Zij meent, dat de
Het jachtseizoen is ingezet. Op verschillende plaatsen in ons land kan men het aardige tafereel van
jagers en meute treffen. Wij zien hier een jacht ge zei ■«■lui p met meute van de Kon. Ned. Jachtvereni-
ging in de omgeving van Laren.
prijs dient te berusten op het wer
kelijke gemiddelde vetgehalte van de
melk. Daarom is het thans gewenst,
de garantie te baseren op een vet
gehalte van 3.7 pet. In de nieuwe ga
rantie is reeds rekening gehouden met
de loonsverhoging van vijf procent
per 1 Januari a.s., maar niet met
veranderingen in het loon welke een
gevolg kunnen zijn van de wijzigin
gen in de loonpolitiek. Deze veran
deringen zullen worden doorberekend.
In de verrekenprijs is een onder
nemerswinst van tien procent opgeno
men boven op de garantie. De stich
ting heeft nog bezwaar gemaakt te
gen de huidige waardering van het
botervet, dat bij standaardisatie vrij
komt. Zij meent, dat dit gewaardeerd
zou moeten worden tegen de werke
lijke maiktprijs van de boter.
Met betrekking tot de producten,
welke worden ingeleverd bij het In-
en Verkoopbureau is de stichting vrn
mening, dat deze behoren te liggen op
een verantwoord commercieel niveau
De agendacommissie van de Algeme
ne Vergadering van de Ver. Naties
heeft gisteren met twaalf tegen twee
stemmen besloten tot aanbeveling van
behandeling door de Algemene Verga
dering van Amerikaanse klachten te
gen communistische strijdkrachten in
Korea wegens bedreven wreedheden.
Voordat het voorstel in stemming
kwam, noemde de Sovjet-afgevaardig
de Wysjinski de Amerikaanse klacht
een verzinsel en een grove vervalsing.
Het behandelen ervan zou het werk
voor een internationale vrede bemoei
lijken.
Mevrouw Pandit, voorzitster van de
Algemene vergadering onderbrak de
rede van Wysjinski en zei verheugd te
zijn, dat de vergaderingen tot dusverre
in een sfeer van groter gematigdheid
en beheersing waren verlopen dan
vroeger. Zij vroeg Wysjinski zich tot
de zaak te beperken. Deze zei het ge
heel met de voorzitster eens te zijn,
doch hij vroeg waarom de Amerikaan
Lodge dan niet insgelijks handelde.
Doch als mevr. Pandit niet wilde, dat
hij nog meer zei, was hij gaarne be
reid zijn oomerkingen te besluiten
„In aanmerking nemende het zeer
edelmoedige aanbod van de vertegen
woordiger Van de Sovjet-Unie", zeide
mevrouw Pandit daarna onder het ge
lach van de commissie, „zou ik hem
willen zeggen, dat wij zeer dankbaar
zullen zijn, als hij zich niet te zeer op
de achtergrond plaatst".
BESPREKING TUSSEN ADENAUER
EN OLLENHAUER
De Westduitse kanselier, Konrad
Adenauer, en de leider van de Sociaal-
Democratische oppositiepartij, Ollen-
hauer, hebben te Bonn buiten- en bin
nenlandse vraagstukken besproken.
RELDEN heeft het toekennen van de
Nobelprijs voor de Vrede ons zoveel
voldoening kunnen schenken als dit
maal, nu de Nobelcommissie van het
Noorse parlement dezer dagen beker.d
maakte, dat de Nobelprijs voor de
Vrede 1952 zal worden toegekend aan
Albert Schweitzer, de man van Lam-
barene en de Prijs voor 1953 aan Geor-
ge Catlett Marshall, de man van het
Plan. De bijna 79-jarige Albert Schweit
zer gaf zijn ganse leven voor cje wer
ken des vredes; de 72-jarige generaal
Marshall, uiterlijk gelijkend op een be
roepshengelaar en schijnbaar aan het
eind van zijn loopbaan, lanceerde in
Juni 1947. rustig sprekend onder do
oude olmen van de Harvarduniversiteit,
de idee, waaruit het door de V.S. uit
gevoerde grootse herstelplan van Euro
pa voortvloeide. Daarmede diende ook
hi.i de vrede.
„Op Paaszondag (1913) hoorden we
nog eenmaal het lieve orgel van St.
Sulpice in Parijs en het wonderspel van
onze vriend Widor. Te twee uur gleed
de trein naar Bordeaux het onder
grondse station van de Quai d'Orsay uit.
Mijn reis naar Afrika begon", zo vertelt
Albert Schweitzer in zijn boek „Aan
de zoom van het oerwoud". In ditzelfde
boek schrijft hij over de reden, waarom
hij zijn leerstoel aan de universiteit te
Straatsburg, zijn orgelspel, zijn literair
en philosophisch werk liet varen om
als arts en evangeliebrenger te gaan
naar Frans Centraal Afrika. „Ik hoor
de over de lichamelijke en geestelijke
ellende der inboorlingen in de oerwou
den. Hoe meer ik erover nadacht hoe
onbegrijpelijker kwam het mij voor,
dat wij Europeanen ons zo weinig be
kommeren over de grote menselijke
taak, die ons in die verre streken
wacht. De gelijkenis van de Rijke Man
en de Arme Lazarus scheen mij op ons
toepasselijk. Wij zijn de Rijke Man, in
het bezit van medische kennis en van
middelen tegen ziekte en pijn. Wij be
schouwen dit als iets vanzelfsprekends.
Ver weg in de tropen zit de Arme La
zarus, het volk van negers, dat mser
dan wij aan ziekte en pijn onderhevig
is en geen bestrijdingsmiddelen beef..
Uit vrije wil dienen artsen in grote ge
tale te gaan werken onder de inboor
lingen. Eerst dan tonen wij de verant
woording, die op ons als cultuurvolken
rust tegenover gekleurde rassen, te be
grijpen en beginnen wij onze plicht te
genover hen te vervullen".
Bijna veertig jaar doet dokter
Schweitzer reeds zijn werk in Afrika.
Enkele malen kwam hij voor korte tijd
naar Europa om te rusten, maar meer
nog om gelden bijeen te brengen voor
zijn ziekenhuizen aan de Ogowe. Zijn
geest is nog fris en vol ideeën, liena-
melijk is hij zeer vermoeid nu. De
nieuwe erkenning van zijn grootse en
van zo diepe menselijkheid getuigende
werk, zal de grijze dokter goed doen.
Het geld van de prijs zal zonder twij
fel worden gebruikt voor het welzijn
van zijn vrienden, de negers.
Bracht Schweitzer vrede in de har
ten van vele, voorheen door demoni
sche machten gekwelde bewoners van
de bossen bij Lambarene, George
Marshall, tijdens de eerste wereldoor
log de beste officier van het Ameri
kaanse leger en de man, die later op
niet onaanzienlijke wijze medehielp de
strijd van de vrije wereld tot een over
winning te brengen, besefte dat nu ook
de vrede diende te worden gewonnen.
Europa stond in 1945 voor een econo
mische chaos. Daaruit zou een politiek
nihilisme kunnen voortvloeien. Ameri
ka diende dat te voorkomen door uit
gebreide financiële hulp. Die hulp
kwam. Het Plan Marshall slaagde en
daarmede kon in velerlei opzichten voor
de Europese mens via een herstelde eco
nomie een stuk geluk en welvaart te
rugkeren. Marshall bouwde een zuil
voor het behoud van de vrede onont
beerlijk. En daarom heeft ook deze
wat stugge man met zijn kleine, blauwe
ogen de Prijs des Vredes zeker vsr-
diend. w K.
De 72-jarige Amerikaanse generaal
George Marshall, die Vrijdag jongst
leden de Nobelprijs voor de Vrede
voor 1953 werd toegewezen, is Zondag
per vliegtuig naar Washington ver
voerd en daar in het Walter-Reedhos-
pitaal opgenomen.
Generaal Marshall, de voormalige
chef van de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, leed reeds gedu
rende enige weken aan een ernstige
griep.
Een jury te Londen heeft gisteren
de 22-jarige Alfred Whiteway schul
dig verklaard aan moord op het 16-
jarig meisje tjarbara Songhurst, dat
in de afgelopen zomer werd doodge
stoken en in de Theems geworpen
Whiteway werd tof. de galg veroor-
deeld.
Het Openbaar Ministerie heeft
Whiteway ook beschuldigd van moord
op de 18-1 Tige vriendin van Barbara
Songhurst, Christine Reed, wier lijk
ook in de Theems werd gevonden.
Bij het. proces werd Whiteway één
moord te laste gelegd.
