Komt Indonesië ter sprake op de
Bermuda-conferentie?
Schuman vóór, Daladier
fel tegen E.V.G.
Buitenlanders
land om
komen naar ons
te scheiden
Twee Finnen door tien man in
stegen achtervolgd
Doodstraf voor moordenaars
van Bobby Greenlease
Huidige toestand kan het land
naar communisme drijven
Tweede Kamer klaagt over de
.grote leugen
Marianne voor
de keus
Wordt de basis voor
huis Europa gelegd?
Sneeuwval in Syrië,
storm in Egypte
Honderd taxi's in Amsterdam geveild
Duitsers ontsnapten
uit het legioen
Meisje stak verloofde
in de rug
Vrijdag 20 Nov. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaar?a"E No 1298
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Haagse conferentie
NIEUWEDIJK-RELDIJK
Onzekere houding
der Socialisten
Rumoer in donker Amsterdam
Was buffet-ju ff rouw van
de partij?
Vader: Nog te goed voor hen
Voltrekking vonnis
op 18 December
Als verstekeling
Chauffeur door zijn eigen
wagen gedood....
WEERBERICHT
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
RUU COMT
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woordenX.—
elk woord meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05
per maand f 2.02
bi] vooruitbetaling
plus incassokosten.
Weekabonnementen f 0.'
VOLGENS diplomatieke kringen te Londen zal het groeiende com
munistische gevaar in Indonesië een belangrijke plaats innemen op
da agenda van de komende conferentie van de Westelijke Grote Drie
op de Bermuda-eilanden. De minister van Buitenlandse Zaken der
Ver. Staten, Foster Dulles, zal, naar verwacht wordt, uiting geven aan
de bezorgdheid over de jongste ontwikkelingen in dit land, waarover
vice-president Nixon die vorige maand een bezoek aan Indonesië ge
bracht heeft, rapport heeft uitgebracht.
Foster Dulles zeide, dat enige landen, die onlangs hun onafhankelijk
heid hebben verworven, zich aan de rand bevinden van een toestand,
waarin zij deze volgens communistische plannen zullen verliezen. De
Amerikaanse bezorgdheid wordt in gelijke mate gedeeld door Enge
land. Malcolm MacDonald, de Britse commissaris-generaal in Zuid-
Oost-Azië, die thans een beleefdheidsbezoek aan Indonesië brengt,
zal, naar wordt verwacht, een rapport over de toestand daar uit
brengen op een conferentie van Britse diplomatieke vertegenwoor
digers in de landen van het Verre Oosten, die op 3 December (de
vooravond van Bermuda) in Singapore zal. worden gehouden en
waarop de communistische bedreiging in het gebied zal worden be
sproken.
De Westduitse staatssecretaris prof.
Walter Hallstein heeft gister ver
klaard, dat naar zijn mening de mi
nisters van Buitenlandse Zaken op de
a.s. conferentie in Den Haag de prin
cipes kunnen vaststellen, in overeen
stemming waarmede de Europese Ge
meenschap dient te worden opge
bouwd. Al kan op deze conferentie
geen beslissing worden genomen be
treffende alle vraagstukken, het zal
toch mogelijk zijn een grondplan voor
het Europese Huis te ontwerpen.
De conferentie in Rome heeft, al
dus prof Hallstein, de keuze van
practische oplossingen, waarover in
Den Haag gesproken zal worden, tot
slechts weinige gereduceerd. Alle
deelgenoten streefden naar een grote
gemeenschappelijke Europese markt.
De vraag is alleen, zeide hij, of
men nu de gelegenheid zou benutten
tot onmiddellijke oplossingen op dit
gebied te komen, of dat het nodig zou
blijken eerst nog meer ervaring op te
doen.
De Egyptische kust en de Nijldelta
hebben gisteren te lijden gehad van
een storm, die daken afrukte, bomen
ontwortelde en in talrijké steden in
Neder-Egypte het tram- en autobus-
verkeer ontwrichtte. De storm ging
gepaard met een koudegolf.
In Damascus, de hoofdstad van Sy
rië, is voor het eerst sinds mensen
heugenis sneeuw gevallen, die het ver
keer op alle belangrijke wegen tot
stilstand bracht. Vooral de Arabische
vluchtelingen, die in tenten zijn on
dergebracht, hebben erg te lijden van
de plotselinge daling van temperatuur.
De Syrische regering en de hulporga
nisatie der V N, nemen maatregelen
om de nood te lenigen.
De Nieuwedijk te Amsterdam be
gint zo langzamerhand te middernacht
een bijzonder onveilig oord te wor
den, waar men beter doet weg te
blijven indien dat mogelijk is.
Voor de derde maal in nauwelijks
twee weken moesten diverse agenten
van politie er Woensdagnacht om 1
uur hardhandig met hun sabel optre
den om een vechtende en schreeu
wende menigte te verspreiden. Dit
maal geschiedde het relletje bij de
hoek van de Oudebrugsteeg.
JN DIPLOMATIEKE kringen in Lon
den heerst de mening, dat het on
middellijke gevaar daarin bestaat.dat
de achteruitgang in de economische
toestand van Indonesië geleidelijk de
positie van de thans aan de macht
zijnde democratische elementen zal
ondermijnen.
De ernstige economische crisis,
waarvoor Indonesië zich geplaatst
ziet, is grotendeels het gevolg van het
verliezen van buitenlandse afzetge
bieden voor zijn rubber, tin, suiker
en koffie. Zo zijn de Amerikaanse
aankopen van Indonesische rubber
vorig jaar ongeveer met 25 millioen
pond sterling verminderd.
De westelijke mogendheden zijn ge
bonden, Zuid-Oost-Azië tegen openlij
ke communistische aanvallen te be
schermen. Doch op de conferentie op
de Bermuda-eilanaen zullen zij, naar
verwacht wordt, ook aandacht schen
ken aan de economische middelen,
waarmede het gebied kan worden be
veiligd tegen communistische plan
nen.
Het belangrijkste van deze midde
len is het „punt-vier-programma'' van
de Ver. Staten voor hulp aan in ont
wikkeling achtergebleven gebieden en
het plan-Colombo (onder leiding van
het Britse Gemenebest) voor de ont
wikkeling van Zuid- en Zuid-Oost-
Azië.
Eisenhowers perschef, James Ha-
gerty, vertrekt spoedig in gezelschap
van andere Amerikaanse ambtenaren
en leden der staven van de Britse en
Franse ambassades te Washington,
naar de Bermuda-eilanden, om aldaar
voorbereidingen te treffen voor de
komende bijeenkomst van staatslie
den der „Westerse Grote Drie".
De Franse eerste minister, Joseph
Laniel, vertrekt op 2 December met
zijn minister van Buitenlandse Zaken,
Georges Bidault, per vliegtuig naar
Bermuda. Tevoren zal minister Bi
dault nog de conferentie van minis
ters van Buitenlandse Zaken van de
zes landen van Europese Kolen- en
Staalgemeenschap bijwonen, die op
26 November te Den Haag begint.
20YVIÏL IN de Franse Nationale Ver-
gadering zelf als in partijkringen
is het grote en emotieonele debat over
de buitenlandse politiek van Frank
rijk en de Europese politiek in het
bijzonder ook gisteren voortgezet. De
vroegere Franse minister van Bui
tenlandse Zaken en geestelijke vader
van de Europese Kolen- en Staalge
meenschap, Robert Schuman, hield in
de vergadering een krachtig pleidooi
voor het Europese Leger Vercjrag.
FransDuitse geschillen over het
Saargebied, zo zei hij, moeten nietuïs
voorwendsel dienen om het werk aan
"pWEE Finse zakenlieden, resp. 31 en
44 jaar oud, hebben in de nacht
van Woensdag op Donderdag een be
nauwd half uur doorgemaakt, dat
voor hen niet zonder gevolgen! is ge
bleven. Even na 2 uur werd dit
tweetal om tot dusverre nog onbe
kende reden door een groep van circa
10 Amsterdamse mannen achtervolgd
en tenslotte tegen half drie door deze
overmacht in de Lijnbaansteeg aange
vallen en mishandeld.
De aanvallers schopten en sloegen
de Finnen, waar e hen raken konden
en maakten bovendien gebruik van
twee boksbeugels. Een der slachtoffers
werd met het hoofd op de straat ge
worpen. Hij bekwam verscheidene
bloedende wonden aan het hoofd,
waaronder een van tamelijk ernstige
aard. Zijn linkerarm en -dijbeen wa
ren opgezet, zijn kleren geheel met
bloed bedekt. Zijn landgenoot liep een
gebroken rib en een wonde aan de
kaak en in de mond op. De Finnen
werden met een ambulancewagen van
de G.G. en de G.D. naar het Binnen
gasthuis vervoerd ei. na verbonden
te zijn naar het politiebureau in de
Warmoesstraat. De recherche had in-
CARI Austin Hall en mevrouw
Bonnie Heady, schuldig bevonden
aan intvoering van en moord op
de zesjarige Bobby Greenlease, zijn
gisteren te Kansas City (VS) ter
dood veroordeeld. De vonnissen
zullen op 18 December door mid
del van de gaskamer worden vol
trokken.
VIJFTIEN minuten nadat de jury de
doodstraf had geëist, heeft de rech
ter het vonnis uitgesproken. Op de
vraag of zij nog iets te zeggen hadden
schudde mevrouw Brown Heady van
neen. Hall antwoordde: Neen mijnheer.
De vader van Bobby Greenlease zei na
het vonnis te heoben aangehoord: Het
is te goed voor hen, maar het is het
beste wat de wet kan doen.
De rechter zei geen verzachtende
omstandigheden te kunnen ontdekken.
Ofschoon de misdaad van ontvoering
al afschuwwekkend is, hebben zij bo
vendien zich nog schuldig gemaakt aan
een harteloze, wrede moord in koelen
bloede.
De jury had meer dan een uur no
dig om de rechter de bevoegdheid te
geven het tweetal naar de gaskamer
te enden. De verdediger van Hall
verklaarde, dat er geen beroep zou
worden aangetekend, tenzij Halls con
stitutionele rechten waren aangetast.
middels in de onmiddellijke nabijheid
van de plaats, waar de vechtpartij
had plaatsgevonden, een 21-jarige
caféhouder, een 34-jarige lakker en
een 18-jarige magazijnbediende gear
resteerd, die echter allen ontkennen
aan de vechtpartij te hebben deelge
nomen. Wie de overige vechtersbazen
geweest zijn is onbekend. Wel neemt
de politie aan, dat een 21-jarige buf
fetjuffrouw ook van de partij is ge
weest. De Finnen konden niet ver
klaren, waarom zij waren aangeval
len. Zij waren geen van beiden dron
ken. De slachtoffers moesten gisteren
weer naar het ziekenhuis, omdat de
artsen het raadszaam vonden rönt
genfoto's te nemen.
EVG-ver-
schuiven.
President Eisenhower heeft Woensdag
een lijst ondertekend, waarop 50.000 arti
kelen vermeld staan waarvan de uitvoer
naar communistische landen is verboden.
de bekrachtiging van het
drag op de lange baan te
Frankrijk heeft bepaalde beloften ge
daan. Andere leden van de NAVO
zien verlangend uit naar het nakomen
daarvan. Dat wil niet zeggen, dat die
landen zich mengen in Franse aange
legenheden.
De vooroorlogse radicale premier,
F.douard Daladier, deed een felle aan
val zowel op het Europese Legerver-
drag als op de zg. Conventies van
Bonn, waardoor de Westduitse souve-
reiniteit zal worden hersteld. Hij
noemde de Conventies van Bonn nog
gevaarlijker dan het Legerplan. Het is
onmogelijk, zo zei hij, Jat de over
eenkomsten van Bonn en het Leger-
verdrag worden opgelegd door de
Westelijke bondgenoten, terwijl de
vierde bondgenoot uit de oorlog, Rus
land, het leeuwenaandeel heeft gehad
in de overwinning op de nazi's met
zijn 17 millioen doden en duizenden
verwoeste steden. De Russische sol
daat heeft nimmer Franse grond be
treden. De Duitsers zijn ons land drie
maal binnengevallen. Daladier werd
door de Gauilisten, enige radicalen en
gematigd conservatieven en commu
nisten luid toegejuicht.
De gematigd conservatief André
zei, dat met of zonder EVG herbewa
pening van Duitsland tot oorlog zal
leiden. Of West-Duitsland zal een ver
drag met de Russen aangaan of het
zal oorlog tegen Rusland voeren.
Op een gemeenschappelijke verga
dering van hoofdbestuur, Senaats
fractie en de fractie van de Nationale
Vergadering van de Socialisten werden
diverse moties ingediend en besproken
wat betreft de houding der partij ten
aanzien van het Legerverdrag. Tenslot
te werd een motie aangenomen met 65
tegen 26 stemmen en 14 onthoudingen,
waarin de partij zich niet ondubbelzin
nig voor Franse deelneming aan de
EVG verklaart, doch wel dat Frankrijk
met al zijn energie wil bijdragen tot de
opbouw van een Verenigd Europa. Het
is niet aan te nemen, dat deze socialisti
sche motie vandaag door de Nationale
Vergadering zal worden overgeno
men. De partij wil ook een verdrag
tot samenwerking met Engeland en
uit opnieuw de wens voor ontwape
ning en een conferentie met Rusland.
Tienlallen auto's stonden giste
ren op het buitenterrein van het
RAI-gebouw in Amsterdam,
waar een enorme veiling van
deze ex-taxi's plaats vond. Ook
het aantal kijklustigen en adspi-
rant kopers, dat de wagens in
ogenschouw nam was groot.
Allen natuurlijk belust op een
koopje. De verkoper, het Nij
meegse automobielbedrijfkocht
zelf voor f 3500 de honderdste
wagen. Het geld komt ten goede
aan het Sint Nicolaasfeest van
kinderen in de Amsterdamse
ziekenhuizen.
Twee Duitse jongens, beiden 20 jaar,
bleken bij aankomst van het Neder
landse kustvaartuig „Marvic" in de
Amsterdamse haven de reis uit PhiKp-
ville van Afrika naar Nederland als
verstekelingen te hebben meegemaakt.
Zij zijn intussen ter beschikking vtn
de vreemdelingendienst gesteld, die
contact heeft opgenomen met de
Duitse consul. De jongens zijn H. Fr.
uit Dordtmund en K. H. Fl. uit Lue-
dinghausen. Zij verklaarden een jaar
geleden dienst te hebben genomen in
het Franse vreemdelingenlegioen en
opgeleid te zijn tot parachutisten.
Enige tijd g-leden vernamen ze, dat
ze zouden worden uitgezonden naar
Indo China, waartegen ze bezwaar
hadden. Dit leidde er toe, dat ze de
serteerden en zich als verstekelingen
op de „Marvic" insche-pten.
De 45-jarige chauffeur P. Visser uit
Delden schrok hevig toen bij het oppom
pen een reserveband uit een klemring
sprong. Hij richtte zich met een ruk op.
waardoor h(j het hoofd zo hevig tegen
een balk van een oplegger stiet, dat een
splinter van de schedel in de hersenen
drong. V. werd overgebracht naar een
ziekenhuis, waar hij is overleden. Hij
v/as gehuwd en vader van twee kinderen.
(Van onze parlementaire
redacteur
BUITENLANDERS, die in hun
eigen land niet voldoende of
geen deugdelijke gronden kunnen
aanvoeren om te scheiden, kiezen
Nederland als uitwijkplaats oin
hun huwelijk te laten ontbinden.
Prof. Lemaire van de K.N.P.
vestigde hierop Donderdagmiddag
in de Tweede Kamer tijdens de
behandeling van de begroting van
Justitie de aandacht.
Zij maken hier gebruik van het
allengs ingeburgerde, onwettige
middel, dat de bedenkelijke naam
heeft gekregen van „de grote leu-
gen". Wanneer twee echtelieden
met onderling goedvinden willen
scheiden, neemt een van hen de
schuld van overspel op zich
hoewel daarvan in het geheel geen
sprake geweest is en de rechter
spreekt de scheiding uit.
Van vele kanten is daartegen al
jaren lang geageerd. Donderdag
middag signaleerden ds Zandt
(S.G.P.), prof. Gerbrandy (A.R.)
en prof. Lemaire (K.N.P.) deze
misstand weer eens en zij knoopten
daaraan een aansporing tot minis
ter Donker vast om hierin spoedig
verandering te brengen.
pROF. LEMAIRE had gelijk, toen hij
beweerde, dat buitenlanders naar
Nederland 1 omen om zich te laten
scheiden. In zo'n geval zet de procu
reur niet in de stukken zo is ons
bekend - dat het hier buitenlander1'
betreft en dan kiezen de echtelieden,
die hun huwelijk willen laten ontbin
den een werkelijk bestaand of ook
wel slechts nominaal domicilie in
Nederland. Belgen volgen deze weg
herhaaldelijk.
Op dit terrein valt e door minister
Donker dus het een en ander te rege
len. Het is wa rlijk niet het enige.
Want hoewel hij een zeer groot aantal
wetsontwerpen heeft aangekondigd
hetgeen prof. Gerbrandy de waarschu
wing ontlokte, dat de degelijkheid
niet onder h. t kwantum mag lijden
kreeg hij nog et., hele waslijst van
desiderata voorgezet.
Wat de oud-NSB'ers aangaat, vroeg
de heer N. v. d. Heuvel (KVP) of zij
niet weer in de mijnen, waar zij de
gelijk, productief werk verrichten en
een behoorlijke boterham verdienden,
kunnen worden teruggeplaatst. Mej-
Tendeloo en mej. Zeelenberg (beiden
PvdA) en de heren Zandt (SGP), Van
Rijckevor.se) (KVP) en. Haken (CPN)
brachten de kwestie van de politieke
delinquenten en van het optreden van
de NESB eveneens ter sprake
Streng, doch rechtvaardig optreden
werd van de minister verwacht. Ook
dat hij aan de Duitse rechters precies
zou vertellen, wat de verklaringen
van de uit Breda ontsnapte en in
Duitsland weer gevangen genomen
oorlogsmisdadigers, dat zij de Duitse
nationaliteit bezitten, waard zijn
(Zie verder elders in dit blad)
JN het Palais Bourbon te Parijs kruist
de Franse Nationale Vergadering de
floretten over éen zaak van groot
Europees belang. Van de Franse volks
vertegenwoordiging wordt verwacht,
dat zij zich in principe zal uitspreken
over de Europese integratie in het al
gemeen en de Europese Verdedigings
Gemeenschap in het bijzonder. Heden
avond, wellicht vannacht zullen de af
gevaardigden van het Franse volk hun
stem uitbrengen over een motie, welke
een richtlijn kan betekenen voor de
uitslag van de in Februari aan de orde
komende stemming over de ratificatie
van het E.V.G.-verdrag.
Aan het debat is een portefeuille
kwestie voorafgegaan. De Gaullisten
verzochten premier Joseph Laniel de
discussies uit te stellen, doch Bidault
gaf zijn minister-president onomwon
den te verstaan, dat aanvaarding van
het gaullistische verzoek zijn heengaan
zou betekenen. De Franse minister van
Buitenlandse Zaken wil nu eindelijk
wel eens haring of kuit. Voordat hij op
26 November in Den Haag de confe
rentie van ministers van Buitenlandse
Zaken van de zes landen van de Euro
pese Kolen- en Staalgemeenschap be
zoekt en voordat hij op 2 December
met Laniel in het vliegtuig stapt om
op de Bermuda-eilanden met president
Eisenhower en Sir Winston Churchill
te confereren, wenst hij de opinie van
het parlement te weten. Laniel wees
het verzoek van de Gaullisten van de
hand en redde daarmede zijn kabinet.
Het vierdaagse debat is inmiddels in
volle gang. Met Franse esprit hebben
voor- en tegenstanders, in een verhou
ding van fifty-fifty, de Europese Ver
dedigings Gemeenschap en de daar
mede verband houdende Duitse herbe
wapening verdedigd of verguisd. Te
genover het hartstochtelijk beroep van
de „Europese" Fransman Robert Schu
man om de Europese zaak te dienen,
stond gisteren de door de gematigde
conservatief André geuite waarschu
wing: „Met of zonder E.V.G. herbewa
pening van Duitsland zal tot een oor
log leiden". In deze mening staat André
niet alleen. Zijn vrees wordt door vele
Fransen gedeeld. Gaullisten en com
munisten hebben zich overigens in
het geheel niet onverwacht felle te
genstanders verklaard, terwijl de ver
deeldheid onder de socialisten met de
dag duidelijker aan het licht treedt.
Georges Bidault bereidt zich voor om
hedenavond een laatste poging te on
dernemen in deze strijd van gelijke
krachten de wankelmoedigen aan zijn
zijde te krijgen. Premier Laniel, die
als geen ander de moeilijke geboorte
van zijn zes maanden oude regering
kent, wordt door zorgen gekweld. Als
een somber visioen rijst voor zijn ge
brilde ogen een negentiende kabinets
crisis sedert het einde van de tweede
wereldoorlog. Niet slechts in Frankrijk
maar ook daarbuiten, zowel voor als
achter het bekende gordijn, vraagt men
zich af wat er zal groeien uit de bot
sing der meningen in het Palais Bour
bon. Stemt de Nationale Vergadering
voor of tegen? Wordt het rouge ou
noir? Zien wij het rozenrood van een
nieuwe dageraad voor Europa waarin
Frankrijk zijn historische taak ver
vult, of het ravenzwart van een gepro
longeerde, voor het oude werelddeel
weinig hoop latende, verdeeldheid?
W M.
Het 19-jarige meisje A. H. uit Amster
dam heeft Woensdagavond in een hevige
vlaag van woede haar 23-jarige verloof
de. de cementwerker A. Tin de keuken
van haar ouderlijke woning aan de Ra
penburgstraat met een mes een steek in
het linkerschouderblad toegebracht.
Naar uit de verklaringen van het twee
tal later is gebleken, stonden zij in de
keuken te praten, toen het gesprek in
ruzie ontaardde. Op een gegeven moment
greep het meisje een toevallig op het
aanrecht liggend mes en vloog hiermee
op haar verloofde af. Hij liep een wonde
aan zijn schouder op, die niet van ernsti
ge aard bleek te zijn, waarschijnlijk om
dat het "mes afschampte op het schouder
blad. Hevig bloedend meldde hij zich en
kele minuten later om kwart voor elf
op het politiebureau J. D. Meijerplein-
Hij werd naar het Binnenga thuis ver
voerd en na behandel ng naar huls ge
bracht. Intussen arresteerde de politie het
meisje in haar woning. Zij blijft in be
waring
AMERIKAANSE PROFESSOR SPION VAN
RUSLAND?
Professor Maurice Halperin, hoogleraar
aan de hogeschool van Boston, is Woens
dag geschorst op grond van het feit, dat hij
in een rapport van het federale opspo-
nngsbureau „F.B.I." een „spion voor de
Sovjet-Unie" is genoemd.
Verwachting tot hedenavond:
Veel bewolkig met aanvankelijk
plaatselijk nevel of mist. Later
verspreide opklaringen. Overwe
gend droog. Weinig verandering
in temperatuur. Zwakke tot ma
tige wind tussen West en Zuid.
Zaterdag: Zon op 8.10, onder 16.42
Maan op 16.35. onder 9.09