De NAVO heeft nu 40 divisies
en 5000 frontvliegtuigen
De dood lag op de loer
in Anna Paulowna
De Nobelprijzen uitgereikt in
Stockholm en Oslo
Moskou lonkt opnieuw naar de
vriendschap der Fransen
Faroeks bezit onder de hamer
Werk prof. Zernike geroemd
Onze deviezen-
en goudreserve
Losgeraakt wiel op
autodak beland
Vrijdag 11 Dec. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e JaarganR No- 1316
Dagblad voor Den HelderKoegrasTexel, Wieringen en Anna Paulowna
Generaal Gruenther in Parijs:
Maandag komen de NAV0-
ministers bijeen
Bestuurder werd gedood
„V. S. willen positie van
Frankrijk teniet doen
Goud, brillont en honderden klokken
Ook iets voor u bij?
WEERBERICHT
Tien konijnen het haasje
Wetsontwerp in Kamer
Geen bedrijfsarbeid voor
14-jarige meisjes
Beste roerganger
bleek eenmeisje
Boodschap Dr Sch weitzer
Incident in Oslo
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woorden.... 1-—
elk woord meer 5 cent.
Abonnementen:
per kwartaal 6.05
per maand 2.02
bij vooruitbetaling
plus Incassokosten.
Weekabonnementen 0.<
JJJ.r jaar 193,1 is één tan de besle jaren van de Noordatiantische
ciioiigings Organisatie (NAVO) geweest. Onze organisatie be
schikt thans over veertig legerdivisies en vijfduizend frontvliegtuigen.
Ongeveer honderd nieuwe vliegvelden in Europa zijn voltooid. Eind
1934 hoopt men dit aantal tot honderd vijf en twintig te hebben opge
voerd. Dit deelde de stafchef van de NAVO, generaal Gruenther,
gisteren te I arijs mede, toen hij met de militaire commissie het
jaarrapport besprak van de veertien naties van de organisatie. De
veertig landdivisics omvatten Turkse en Griekse strijdkrachten, die
niet onder het Westcuropese commando vallen. In West-Europa is de
ernstigste zwakte het ontbreken van de twaalf divisies, die West-
Duitsland tengevolge van het Europese Legerverdrag zou hebben bij
gedragen gedurende de afgelopen achttien maanden. De NAVO heeft
het grootste deel van de militaire uitgaven van 60 milliard dollar
tijdens dit jaar besteed aan het opnieuw uitrusten, het versterken van
reserves en het tot stand brengen van nieuwe productie van moderne
typen bewapening. Het resultaat is geweest een „sterke en gezonde"
consolidatie, eer dan een opzienbarende verhoging van operationele
kracht, aldus leden van de militaire commissie. De doelmatigheid van
de strijdkrachten is met dertig procent verhoogd, maar, zo voegde men
er aan toe: Die van de Russen in Europa is met bijna hetzelfde percen
tage toegenomen.
QENERAAL Gruenther verklaarde
verder, dat atoomkanonnen, waar
van er reeds enkele in Duitsland zijn,
thans worden gerekend tot „conventio
nele" oorlogswapens, in de militaire
plannen van het Atlantisch Pact. Toen
hij het gebruik van atoomwapens te
velde ging bespreken, deed de gene
raal alle aanwezigen beneden de rang
van luitenant-generaal de conferentie
verlaten. Ongeveer vijftig militaire en
burger-adviseurs bevonden zich in de
wandelgangen, terwijl de generaal zijn
verhandeling hield over wat beschreven
werd als „het mogelijke revolutionnai-
re effect van de atoomoorlog op de tra
ditionele gevechtshandelingen te land".
De groei van de kracht van de NAVO
van dit jaar vertoont een tekort voor
de luchtstrijdkrachten, maar volgens
functionarissen is er grote vooruitgang
geboekt in het overschakelen van ver
ouderde types vliegtuigen op moderne
straalvliegtuigen. Het aantal squa
drons met vliegtuigen die met motoren
zijn uitgerust, is belangrijk verminderd
Het militaire program voor volgend
jaar, dat gister door de militaire com
missie is goedgekeurd, voorziet in iets
hogere uitgaven en in nog een jaar van
consolidatie.
De eigenlijke ministersconferentie
van de NAVO begint Maandag. Aan
de voorbereidende besprekingen van
het militaire comité in het Palais de
Chaillot te Parijs wordt van Nederland
se zijde deelgenomen door de gene
raals Hasselman, Baretta, Van Dijk en
Carp en door de vice-admiraal De
Booy. De bijeenkomst van het comité
eindigt vandaag.
De conferentie, die Maandag begint
zal van Nederlandse zijde worden bij
gewoond door de ministers Beyen, Van
de Kieft en Staf en door onze perma
nente vertegenwoordiger bij de NAVO,
jhr mr Tjarda van Starkenborgh Sta-
chouwer.
(Zie vervolg pag. 7 kolom D
In Parijs zijn de afgevaardigden van de veertien NAVO-landen weer bijeen
gekomen. De Nederlandse delegatie onder leiding van generaal Hasselman
(mid den)
ALFRED GRUENTHER
1953, „best" jaar
Op de rijksweg Amsterdamhet
Gooi, bij de Hakkelaarsbrug, is giste
ren een merkwaardig auto-ongeval
gebeurd, dat aan de 54-jarige heer L.
A. Everts uit Amsterdam het leven
heeft gekost.
Van een, vrachtauto met oplegger,
komende uit de richting Amsterdam
en geladen met een 15 tons vracht,
liep, ter hoogte van de zeepfabriek
„De Toren", een achterwiel af. Te
zelfdertijd naderde uit de tegenover
gestelde richting een militaire vracht
auto, die aan de voorzijde door het
losgeraakte wiel geraakt werd. Door
de klap sloeg het wiel enige meters
de lucht in en kwam toen terecht op
het dak van een derde auto, die in
de file reed achter de auto die het
ongeval veroorzaakte.
Het dak van deze auto werd inge
drukt, zodat het wiel de bestuurder
raakte. De heer Everts, die alleen in
de wagen zat, verloor de macht over
het stuur. De wagen reed de berm
van de weg af en kwam in de sloot
terecht. De bestuurder bekwam een
schedelbasisfractuur en is enige mi
nuten na het ongeval overleden.
yy
Het orgaan van de Russische com
munistische partij, „Pravda", heeft gis
ter het hoofdartikel geheel aan Frank
rijk gewijd. Hierin worden de V. S. er
van beschuldigd, dat zij pogen Frank-
rljks positie als grote mogendheid te
niet te doen. Het hoofdartikel In
„Pravda", dat zelden aan één land is
gewijd, besloeg drie in plaats van de
gebruikelijke twee kolommen.
Het Frans-Russische verdrag van 1944
was van grote betekenis voor Europa
en het beantwoordde, tezamen met het
Brits-Russische verdrag, aan het stre
ven om te komen tot beveiliging van
alle Europese staten, aldus het artikel.
Amerikaanse kringen pogen Frankrijk
ten verderve te voeren, door het aan
handen en voeten te binden door de
overeenkomst inzake het zg. Europese
leger, waardoor de Duitse „Wehrmacht"
zal worden hersteld en Frankrijk zijn
internationale gezag en positie van
grote mogendheid zal verliezen. Zo
schrijft het Russische blad.
Franse functionarissen hebben gister
de recente „vriendelijkheid" van de
Sovjet-Unie ten aanzien van Frankrijk
een manoeuvre genoemd om de Weste
lijk mogendheden te verdelen en Fran
se oppositie tegen het Europese Leger
te versterken.
Het in de „Pravda" verschenen ar
tikel n.a.v. de verjaardag van het Frans-
Russisch verdrag van 1944 was volgens
hen een „lawaaierige poging om Fran
se ongerustheid over Duitse herbewa
pening uit te buiten.
Het Franse ministerie van
Buiten-
TWEEHONDERD vijjtig flacons par
fum met goud en brillonten ver
sierd, vierhonderd vijftig tabaksdozen
en bonbonnières, zevenhonderd kioKKe
en horloges, tweehonderd vijftig pen
houders, honderden kilo's gouden en
zilveren serviesgoed, zullen tussJ;n
Februari en 28 Maart door de Franse
vendumeester Maurice Rheims je
Caïro worden geveild. Het zijn ai
poederen, die hebben behoord aan -
koning Faroek van Egypte. De gr
aantallen van dezelfde stuks duiden p
de vreemde verzamelwoede van
verbannen vorst.
Verwachting tot hedenavond:
MIST
Overwegend zwaar bewolkt en op
vele plaatsen mist. Hier
nog motregen. Weinig virandeing
in temperatuur. Aanvankelijk we-
nig, later zwakke tot matige win
uit Zuidelijke richtingen.
Zaterdag: Zon op 8.39, onder 16.28
Maan op 12.13, onder 23.38
De catalogus van de veiling, die te
Londen is uitgegeven en ruim drie
honderd bladzijden beslaat, vermeldt
voorts o.a. nog collecties postzegels en
munten, juwelen als een topaas van
300 karaat en een zeegroene smaragd
van 500 karaat, een van keizerin Euge-
nie afkomstig toiletgarnituur en een
paarlcollier, dat aan Karei de Tiende
heeft toebehoord.
De veiling belooft de belangrijkste te
worden sedert het verkopen van de
schatten van Abdoel Hamid in het be-
gin van deze eeuw.
Er doet zich echter bij de verkoop
een protocollaire vraag voor. Kan men
nl bepaalde onderscheidingen van gro
te waarde en speciale cadeaux, welke
door vorsten en staatshoofden aan ko
ning Faroek zijn geschonken, verkopen.
De regering van Ethiopië heeft reed-
officieel om teruggave gevraagd van
het collier behorend bij de Orde van
Salomo, dat keizer Haile Selassie in
dertijd koning Faroek aanbood.
Hoewel de witte dagen van Kers!
„na zéér ver schijnen, hebben ntette
min onbekenden op twee plaatsen aan
de buitenkant van Amsterdam kon ij-
venhokken geleegd. Tweemaal werd
een vijftal konijnen het haasje...
landse Zaken heeft geen commentaar
willen leveren.
Het is duidelijk, aldus functionaris*
sdn, dat de Russische 'leiders Frankrijk
het meest kwetsbaar achten van de
Westelijke Grote Drie. Waarnemers ge
loven, dat de Russische campagne, die
volgens hen ongetwijfeld door de Fran
se communistische partij zal worden
uitgebuit, wellicht enige invloed op de
openbare mening zal hebben. Zij gelo
ven echter niet, dat parlementsleden
onder de indruk zullen komen, tenzij de
Sovjet-Unie bewijzen levert van haar
goede wil door in te stemmen met een
regeling voor Duitsland en Oostenrijk
op de Viermogendhedenconferentie in
Berlijn.
(Eigen bericht)
De heer J. C. Blom, verzekerings
inspecteur uit Castricum en de heer
B. Schot, expediteur uit Oudorp
hebben gisteren met hun auto's een
meter van de dood gestaan. Zij re
den langs de vaart bij het station
te Anna Paulowna en naderden,
ieder aan een kant van het water,
de bewaakte overwegen, die ;ch
aan weerszijden van de spoorbrug
bevinden. De spoorbomen waren ge
opend en de heer Mol, die met zijn
passagier sprak over het afsluiten
van een levensverzekering! zou
ongehinderd zijn doorgereden als
de persoon, die naast hem zat, niet
gegild had, dat hij onmiddellijk
moest stoppen. De bestuurder bracht
De staatssecretaris van Sociale Za
ken heeft bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp ingediend, waarin wordt
voorgesteld bedrijfsarbeid voor veer
tienjarige meisjes te verbieden. Het
verbod zal niet gelden voor werk in
de landbouw en ook niet voor huis
houdelijk werk. Als datum van
werkingtreding der we' wordt 1 Juli
1954 voorgesteld.
de auto op één meter van de rails
tot stilstand en op hetzelfde ogen
blik stoof de Dieseltrein uit de rich
ting Den Helder voorbij. Ook de
expediteur had de trein uit de mist
zien opduiken en was op het nipper
tje gestopt. Op het ogenblik dat
beide wagens zich. in beweging zet
ten gingen de bomen dichtDe
zaak is in handen gegeven van de
politie voor nader onderzoek.
op de jongste reis van het Noorse
schip Luksejjellnaar Canada voer
een zekere Alfred Souder,lonte mee, die
in Antwerpen gemonsterd had en
volgens de Kapitein „een van de beste
roergangers bleek te zijn, die hij kende.
In Ottawa kreeg Alfred slaande ru
zie met andere bemanningsleden, die
hem „verwijfd" vonden en in het ge
vecht weerde hij zich danig. Zijn „ver
wijfdheid" bleek echter niet helemaal
denkbeeldig, want bij de passencontróle
door de Canadese douane bleek, dit
Alfred een meisje was en wel de 18-
jarige Jeanne Mutton Zij is nu aan
boord van de Lulcsefjell, op weg naar
Europa, doch ditmaal als passagier.
De Franse premier Laniel, die op Ber
muda ziek geworden is, kreeg van de
dokter toestemming om gister per vlieg
tuig naar Parijs te vertrekken. Hij zal
samen met Churchill reizen.
Koning Gustaaf Adolf van Zwe
den heeft gister de Nobelprijs
voor natuurkunde in het Con
certgebouw te Stockholm uitge
reikt aan de Groningse professor
F. Zernike. De plechtigheid be
gon met het spelen van de Zweed
se mars „Karei de Twaalfde, ko
ning van ZwedenDaarna namen
de Nobelprijswinnaars (behalve
prof. Zernike, de Amerikaan
Lipman en de Brit Krebs, ge
klede fauteuils, die midden op
het podium waren geplaatst. De
koning onderhield zich enkele
ogenblikken met prof. Zernike,
waarna hij de hoogleraar een
cheque ten bedrage van 137.000
kronen (f 125.000), het diploma
en een gouden N obelmedaille
overhandigde.
^LVORENS de prijzen worden uitge
reikt, werden enkele redevoeringen
gehouden. De Zweedse hoogleraar Hul-
then van de universiteit van Stock
holm gaf een uiteenzetting van ihet
Op het ogenblik, dat aan gene
raal Marshall de medaille en oor
konde van de Nobelprijs voor de
Vrede werd aangeboden, veroor
zaakten twee jongelui op de gale
rij enige opschudding door pam
fletten uit te strooien, waarin de
generaal van „oorlogsdaden"
werd beticht. In de pamfletten
stond, dat Marshall „een beslis
sende bijdrage heeft geleverd tot
het levend verbranden van 100.000
mensen te Hirosjima en Nagasaki"
(atoombom). Verontwaardigde
personen uit het publiek en poli
tie werkten de lieden de zaal uit.
Enkele zijn gearresteerd. Daartoe
behoren twee journalisten van
een communistisch blad.
De voorzitter van het Nobelcomité
van het Storting (Noors parlement),
werk van de Nederlandse geleerde. Hij Gunnar Jahn wijdde een rede aan le
nppskunde mevr Churchill voor roemde de arbeid van prof. Zernike X?n en werk van Albert Schweitzer,
neesKunae, mevr. cnurcniu voor Nobel die voigens hem, hoewel van „Frans-
haar man vrede) en de lJuitser VOor de klassieke natuurkunde toege- Duitse" afkomst, nooit een bepaalde
prof. Staudineen scheikundekend zo merkwaardig is, dat men moet natie zal toebehoren. Geheel zijn leven
F Cl tl 1 1 .~l «J i TVT 11O ri Wovlr 7lin n 10 OOn V">r»Orlc/->Von oo«
plaats in met rood fluweel be-
teruggaan tot de eerste Nobelprijzen
om iets dergelijks te vinden. Al de la
tere Nobelprijzen waren volgens de
spreker toegekend voor ontdekkingen
op het terrein van de atoom- en kern-
physica.. Gelijk bekend werd prof. Zer
nike de Nobelprijs toegekend voor de
ontwikkeling van de phase-contrast-
microscoop. Vandaag houdt prof. Zer
nike in de technische hogeschool te
Stockholm een voordracht over het on
derwerp „Hoe ik phase-contrast ont
dekte."
De Zweedse schrijver, criticus
scheikundige dr Per Siwertz zeide le.ven in het denken van onze tijd heb
over de toekenning van de Nobelprijs
aan Sir Winston Churchill: „In het al
gemeen geeft Nobelprijs glans aan
de prijswinnaar. In dit geval geeft de
prijswinnaar glans aan de prijs." Na
de toespraak van Siwertz overhandig- 011 w va,n ®en. aorP, waar de Z50 in
de koning Gustaaf Adolf de prijs aan miJn ziekenhuis verpleegde melaatsen
mevrouw Churchill.
[N de feestzaal van de universiteit van
Oslo zijn gisteren de Nobelprijzen
voor de vrede voor 1952 en 1953, welke
aan Albert Schweitzer en generaal Ge-
£EN jaar geleden is de minister van
Financiën gezwicht voor de aan
drang, die uit de Tweede Kamer op
hem werd uitgeoefend om regelma'ig
een specificatie te geven van ons goud
en valuta-bezit. Vermoedelijk tegen de
zin van de directie van De Neder-
landsche Bank in.
Weliswaar kan ieder, die de een
voudige berekening kent, elke week
uit de weekstaat van De Nederlandsche
Bank opmaken hoe groot ons netto be
zit aan goud en valuta is, maar het is
onmogelijk om vast te stellen van welk
gehalte die valuta is.
M.a.w., als wij berekend hebben aan
de hand van de weekstaat, die Dinsdag
avond 8 December werd vrij gegeven
door de Nederlandsche Bank, dat ons
netto bezit aar. goud en valuta op 7 De
cember f 4.360 millioen was, dan weten
wij wel een heleboel maar nog niet of
die valuta uit harde of zwakke bestaat.
Hoe groter toch het bedrag aan har
de valuta: aan dollars, Marken, Zwit
serse francs, Belgische francs, des t«
krachtiger is onze reserve, omdat wij
met die harde valuta overal terecht
kunnen. Bestaat onze valuta-voorraad
voor een groot deel uit zwakke valuta,
Franse francs b.v., dan kunnen wij met
recht zeggen, dat de schijn bedriegt.
Nu gaat de directie van onze circu
latiebank nog niet zóver, dat zij de
boeken volledig openlegt: wij komen
dus niet aan de weet hoeveel van eike
valuta wij bezitten. En dus ook het bui
tenland niet.
Zij splitst ons goud- en valutabezit
alleen in vier groepen: het goud, de al
gemeen convertibele geldsoorten, dus
de valuta die vrij converteerbaar is
(practisch alleen de dollar); de geld
soorten die convertabel zijn alleen in
E. B. U. verband (hieronder vallen har
de valuta als de mark en de Zwitserse
en Belgische franc maar ook zachte
valuta als de Griekse drachme) en ten
slotte de niet-convertibele geldsoorten,
die bijgevolg helemaal niet converteer
baar en uitgesproken zwak zijn.
Deze week werd tegelijk met de
bankstaat ook de specificatie van ons
valutabezit gegeven. Niet van 7 Decem
ber maar van 30 September jl. Het
gaat onze autoriteiten kennelijk nog te
ver om zulke up to date cijfers te ver
strekken. Waarom is ons overigens on
verklaarbaar.
Duidelijk blijkt in de eerste plaats
de algemene vooruitgang t.o.v. 30 Juni
jl. Ons bezit steeg nl. van f 4.153 mil
lioen tot f 4.307 millioen. De stijging
ging ook nadien nog wel verder, doch
de vaart is er een beetje uit. Wij zitten
dus bijna aan ons plafond.
Verder valt het op, dat ons goudbe-
zit met f 408 millioen is toegenomen,
doch dat de algemene convertibele
geldsoorten (de dollars dus) met 166
millioen zijn afgenomen. Hier zien wij
dus nog eens door de cijfers bevestigd,
dat de Nederlandse Bank de voorkeur
aan goud boven dollars geeft: zij heeft
dollars verkocht en daarvoor goud ge
kocht.
Men heeft wel eens verkondigd, dat
onze overheid de dollar niet voor 100
procent vertrouwt en zich zoveel mo
gelijk tegen een eventuele devaluatie
van de dollar wil dekken. Nu geloven
wij niet erg in een devaluatie van de
dollar, zodat uit dezen hoofde de om
zetting niet is te verklaren. Bovendien
is het streven van onze circulatiebank
er op gericht om ook andere harde va
luta in goud om te zetten: in het inter
nationale betalingsverkeer heeft het
goud nu eenmaal een universeel beta
lingsvermogen en hiermede kan de
overheid alle kanten uit.
De E. B. U. geldsoorten waren op
30 September met netto f 850 millioen
even hoog als op 30 Juni, gelukkig dus
geen verdere stijging, omdat het stre
ven moet zijn om deze vordering zo
snel mogelijk liquide te maken.
En tenslotte de niet converteerbare
valuta: deze zwakke valuta verminder
de met f 45 millioen tot netto f 235 mil
lioen. Al met al een verbeterde struc
tuur, waarop we trots kunnen zijn.
en werk zijn als een boodschap aan
alle mensen zonder onderscheid van ras
of nationaliteit. Hij ontschreef Schweit-
zers karakter als „diep gevoel voor al
les wat leeft en de opvatting, dat zij,
die gelukkig leven, veel verschuldigd
zijn aan de ongelukkigen en dat zij
verplicht zijn die laatsten te helpen":
De Franse ambassadeur las een bood
schap van Albert Schweitzer voor. „Als
ik het goed heb begrepen, aldus die
boodschap, heb ik deze hoge onder
scheiding te danken aan het feit, dat
ik het bewustzijn van eerbied voor het
binnengebracht. In Lambarene (Afri
ka) heb ik het belang van deze ge
dachte ontdekt en mij geroepen ge
voeld haar te verbreiden. Het geld van
de prijs is een welkome hulp voor de
bouw van een dorp, waar de 250 in
moeten worden ondergebracht"
De voorzitter van het Noorse Lager
huis Carl Hambro sprak een rede ui!
over leven en werk van generaal
Marshall. Hambro noemde als twee
wezenskenmerken van Marshall diens
PROF. F. ZERNiKE
schone momenten
orge Marshall werden toegekend, uit- onlesbare dorst naar kennis en begrip
gereikt. Generaal Marshall was zelf en immer levendige belangstelling voor
aanwezig. De medaille en oorkonde de soldaat en zijn belangen. Na de oor
voor Schweitzer werden in ontvangst loe wijdde hij zich aan het wegruimen
genomen door de Franse ambassdeur van wat oorlogen kan veroorzaken.
Louis de Monicault.
In dit verband noemde de
SCHWEITZER
eerbied voor het leven
spreker het plan tot hulpverlening aan
de opbouw van Europa (Marshall-plan)
De plechtigheid werd bijgewoond door
koning Haakon en erfprins Olaf van
Noorwegen.
