Russisch goud helpt de
Britten uit de schuld
De
Franse overheid vreest een
uitbarsting bij het volk
Laniel niet langer candidaat
Antwoord
Atoomnota van Moskou geeft
hoop op ernstig gesprek
DONAUPONT werd
AANGEVAREN
Aantal stakingen
neemt toe
Friese kampioens
stier naar Frankrijk
Woensdag 23 Dec. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1325
Vandaag de.... elfde stemming
In mist door Fins schip
Ma u-Mau-gen er aal gedood
Moskou en Djakarta gaan
ambassades vestigen
De Sovjets kopen textiel en schepen
Diverse Engelse missies
naar Moskou
Ouwerkerk komt
boven water
Hij bracht f 75.000 op
Treinbotsing te Nijmegen
Molotov zal wel naar Berlijn komen
F. Dulles sprak voor dc
Amerikaanse pers
WEERBERICHT
Directie:
J B1JLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat B2—64
Den Helder
Postgironummei 449041
Telefoon 2345
lARUSVKN
ci verten lies tti <Jt p ui'i
Kleine advertenties
(„Jutterties"»
15 woordeD.1 L—
woord meer 5 cent
Abonnementen:
pei kwartaal I Ö.Ua
oer maand t 2.02
bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f
tot
elk
tn rilrhte mist is gisteravond circa
half aelit het Finse nis. „Eekera" bü
de Hrmbrug in aanvaring gekomen
met de Maandag in gebruik genomen
Donaupont.
De pont zat reeds voor tweederde in
de haven toen het Finse schip haar
met de steven raakte, waardoor een
hokje waar de bemanningsleden bij
slecht weer beschutting vinden, enigs
zins werd ontzet. De „Eckera" kwam
met siukgoed van Amsterdam en was
op weg naar llambnrg. Het pontver-
kcer over het Noordzeekanaal heeft
geen stagnatie ondervonden.
Kikoejocs van de binnenlandse gar
de hebben gisteren de Mau Mau „ge
neraal" Matanjago gedood. Hij was
lid van de oorlogsraad van „veld
maarschalk" Dedan Kimathi. Drie van
gijn metgezellen, onder wie zijn vrouw,
zijn gevangen genomen.
De gardes en politie, die zich bij
het paleis van Versailles hadden
opgesteld om de nieuwe president
met eerbetoon naar Parijs te bege
leiden, zijn evenals het publiek het
wachten na zoveel vergeefse ringen
ook bijzonder moe Een als keu
kenwagen ingerichte jeep rijdt
regelmatig langs de vermoeide en
door de kou verkleumde mannen,
die zich wel iets anders hadden
voorgesteld dan dit eentonige
wachten
Nadat van de zijde van het Indo
nesische ministerie van Büi'oiilancfse
Z-.ken' was bek'értd geiriatflit'. dat'-hert
Kremlin gunstig heeft gereageerd op
een verzoek van Indonesië een am
bassade in Moskou te vestigen, heeft
gisteren de Russische minister Molo-
tov verklaard, dat de Sovjet-Unie
bereid is mèt Indonesië ambassadeurs
uit te wisselen.
Het Italiaanse stoomschip .Versilia
heeft gisteravond ge eind. dat het ten
gevolge van de mist genoodzaakt was op
de Noordzee voor anker te gaan.
Men doet in financiële kringen te
I.cndcn opmerken, dal de Sovjet-Unie
door haar grote gotidverkopcn aan de
Honk of England in feite Engeland
helpt zijn schuld aan de Ver. Staten en
Canada af te lossen.
Op 31 December a.s. is de Engelse
regering de betaling verschuldigd van
een bedrag van 180 millioen dollar als
jaarlijkse aflossing en rentebetaling uit
hoofde van de in 1940' van Amerika en
Canada ontvangen leningen. dic teza
men 5 milliard dollar bedragen.
De laa'ste weken zijn er te Londen
minstens vijf Russische goudzendingen
per vliegtuig aangekomen. Omtrent de
waarde van deze zendingen worden
van officiële zijde geen gegevens ver
strekt. doch in financiële kringen ge
looft men, dat de totale waarde der
zendingen 55 millioen bedraagt. De
mogelijkheid van nieuwe goudzendin
gen vóór het einde van het jaar wordt
niet uitgeslo en geacht.
De goud- en dollarreserves van het
steriinggebied. waaruit Engeland voor
zijn schuldaflossingen moet putten, zijn
in de loop van dit jaar met ongeveer
650 millioen dollar gestegen. Het tem
po van de maandelijkse stijgingen is
echter in de tweede helft van dit jaar
aanmerkelijk langzamer geworden en
zónder de hulp van het Russische goud
zouden de reserves in de loop van De
cember een aanzienlijke daling heb
ben ondergaan.
Het is duidelijk, dat de Sovjet-Unie
behoefte heeft aan sterling en andere
Europese deviezen voor de financie
ring van haar aankopen van vcr-
brulksgoederen. Met grote belangstel
ling wordt te I.onden opgemerkt, dat
de Sovjet-Unie steeds mrrr koopvaar
dijschepen in Westeuropese landen
koopt. Men veronderstelt, dat de Sov
jet-Unie door koopvaardijschepen in
het buitenland te kopen beoogt haar
scheepabouwcapaciteit uitsluitend te
gebruiken voor de bouw van oorlogs
schepen.
Voor de financiering van haar aan
kopen spreekt de Sovjet-Unie niet al
leen haar goudreserves aan, doch ver
koopt zij ook zilver en verschillende
materialen van hoge strategische waar
de, zoals platina, mangaan en chroom
aan het Westen. De Sovjet-Unie toont
de laatste tijd grote belangstelling voor
de aankoop van iextielmachines. On
langs heeft zij in Engeland een bestel
ling ter waarde van ruim 10 millioen
gulden voor dergelijke machines ge
plaatst. Naar verwachting zal een de
legatie van de Engelse machine-
industrie zich in Januari naar Moskou
begeven om contracten te tekenen
voor de levering van machines ter
waarde van meer dan 100 millioen gul
den. Tegellijkertijd zal oen missie van
vertegenwoordigers van andere Engel
se industrieën naar Moskou gaan.
PREMIER JOSEPH LANIEL. «lie l>ij de tien stemmingen ter verkrij
ging van een nieuwe president voor Frankrijk steeds met liet hoog
ste aantal stemmen uil de btis kwam (één keer was hij op 22 stemmen
ua zelfs over de ..streep"), heeft gisteren in de loop \an de dag mede
gedeeld. dat hij zich zal terugtrekken als candidaat. Dit ten behoeve van
een andere conservatieve candidaat. waarvan de naam nog niet bekend
werd gemaakt. Laniels terugtrekking betekent, «lat hij opnieuw een
concessie heefl gedaan. Maandagavond zei hij. dat hij zich terug wilde
trekken als alle partijen van zijn regering hel eens werden over een
bepaalde candidaat. Thans heefl hij zich bereid verklaard terug te tre
den zonder de volledige instemming van de radicalen. Deze zijn nl. ver
deeld. Sommigen willen president Attriol weer als candidaat. anderen
llcrriol en een ander deel Ilenri Queuille. Er is gisteren niet geslemd.
Teneinde de partijen meer lijd te geven om een nilweg uit de impasse te
zoeken, vroegen de socialisten eerst hedenmiddag weer Ie stemmen.
Onder hevig misbaar eislen de afgevaardigden van de rechtervleugel,
dat de vergadering toch 's avonds (gisteravond) zou worden voortgezet.
Toen de afgevaardigden en senatoren door elkaar „voor en „tegen
schreeuwden, kwam voorzitter Lc Tresoer met het compromisvoorstel
nu hedenmorgen om tien uur over te gaan lol de elfde stemming, het-
geen werd aanvaard.
QIT ALLES geschiedde, nadat de voor
zitter van de Verenigde Vergadering,
André le Troquer. gistermorgen een
poging had gedaan om de partijen te
verzoenen. Hij probeerde een geheel
nieuwe candidaat te zoeken, die ook de
steun van de socialisten zou krijgen.
Doch ook deze besprekingen bleven
zonder succes. De socialisten zullen
waarschijnlijk hun candidaat Naegelen
handhaven, tenzij hun oproep om alle
candidaten terug te trekken en een be
roep te. dóen op president Auriol. ge
hoor vindt: Op het paleis van Auriol in
Parijs worden voortdurend ontelbaar
vele brieven bezorgd, waarin de schrij
vers de president verzoeken maar aan
te blijven.
De communisten hebben gezegd, dat
zij allés.' zullen doen om een candidaat
gekozen 'te' krijgen, dïë'tépcn het Euro
pese I.egerplan is. Het merendeë! der
radicalen schijnt in te willen stemmen
met de oproep van de socialisten be
treffende Auriol. Ook de (katholieke!
volksrepuhlikeinen en de orthodoxe
gaullisten, die tot dusverre premier
Laniel steunden, hadden gisteravond
nog geen nieuw standpunt bepaald.
gINDS vorige week Donderdag is tien
maal gestemd zonder dat dus een
resultaat werd bereikt. Men tracht nog
een „nationale" candidaat te vinden
voor de stemming van vandaag. Al die
tijd waren de ministers en het gehele
parlement aan Versailles gebonden en
moesten de bestuurszaken door de vas
te ambteraren worden afgedaan. Minis
ter van Buitenlandse Zaken Bidault
kon Maandag ternauwernood een paar
uur vrijmaken om een nota van de Rus
sische ambassadeur in ontvangst te ne
men. Ambtenaren van het kabinet be
wegen zich de gehele dag in ijltempo
ner auto tussen Parijs en Versailles om
do ministers dringende stukken te laten
tekenen.
In regeringskringen vreest men een
of andere, uitbarsting van de veront-
!\a tien maanden werd Ouwer-
kerk af) Duiveland uil zijn iso
lement verlost. I)e familie Fan
(leveren op de terugweg naar
..Ituis" in liel dorp, langs de
sinds enige dagen drooggevallen
en nog niet vrijgegeven Molen
weg, die van Zierihzee naar
Ouwerkerk loopt.
waardiging bij het publiek. In de na
bijheid van het paleis te Versailles
worden troepen in reserve gehouden.
Deze vrees van de overheid bleek gis
teren hieruit, dat het televiseren van
de rumoerige congresvergadering van
gistermiddag, waarop werd besloten
de volgende stemming tot vandaag uit
te stellen, werd verboden
In verschillende lakken van bedrijf
is al onrust aan de dag getreden. Et-
zijn stakingen bij de posterijen, het
vliegwezen en ook de wijnboeren
worden weer opstandig, evenals van
de zomer. Het publiek steekt zijn ver
ontwaardiging over „het circus" van
Versailles niet onder stoelen of ban
ken. Een assuradeur te Lyon wekte
zijn stadgenoten op de vlag halfstok
te hijsen.
Ook onder de parlementsleden zelf
is de sfeer geladen. Over en weer wor
den felle beschuldigingen geuit. In de
wandelgangen hoort men de namen
Herriot en. Auriol vaak noemen. Velen
hopen dat een van beiden zich beschik
baar zal stellen als men het over geen
andere candidaat eens kan worden.
Gisteravond werd vernomen, dat het
(communistische! algemene vakver
bond en de onafhankelijke vakvereni
gingen de postbeambten hebben opge
roepen onmiddellijk het werk neer te
leggen en dit niet te hervatten vóór
eerste Kerstdag om 20 uur.
Dagenlang stond premier Laniel
aan de kop bij de stemmingen voor
een nieuwe Franse president. En
het spreekt vanzelf, dat de familie
Laniel ook in Versailles aanwezig
was om het moment af le wach
ten, waarop de heer Laniel tot pre
sident zoit worden uitgeroepen.
Hun steeds stijgende verwachting
is niet in vervulling gegaan. In
het midden mevr. Laniel.
QIRECT na de grote najaarskeuring
van het Fries Rundvee Stamboek
te Leeuwarden, waarbij het puikje van
Frieslands stieren in de ring verscheen
en de stier „Sudhoekster Piet Eduard"
van Th. J. Oostenbrug van Lieve Vrou
wenparochie voor de vierde maal in
successie het kampioenschap had be
haald, werden onderhandelingen aan
geknoopt met vertegenwoordigers van
een Frans K.I.-station. Naar later be
kend werd, was de stier voor nagenoeg
75 mille verkocht.
Thans is het dier op reis naar zijn
nieuwe vaderland. De stier wordt op
de tocht naar de K.I.-vereniging te
Nagelles sur Escant vergezeld door
zijn verzorger, de heer S. Halbertsma.
Bij de afreis werd „Sudhoekster Piel
Eduard" het beste „toegewenst" door
zijn baas en door de secretaris van
het Fries Rundvee Stamboek, ir H. G.
A. Leignes Bakhoven.
Op het emplacement te Nijmegen is
gisteravond de dieseltrein van 8.05 uur
in de richting Den Bosch kort na het
vertrek in zijdelingse aanrijding geko
men met een stoomlocomotief. Van het
treinstel ontspoorde het voorste draai-
stel, van de locomotief een tenderas.
Er kwamen geen persoonlijke onge
lukken voor. De reizigers zijn met
ruim een half uur vertraging met een
ander treinstel vertrokken. De oorzaak
van de aanrijding is nog niet bekend,
doch houdt waarschijnlijk verband met
de dichte mist.
ne Sovjet-regering heeft dus inder
daad geantwoord op het voorstel
van president Eisenhower inzake het
openen van geheime of diplomatieke
besprekingen om te komen tot een aan
vaardbare oplossing van de atoom
bewapeningswedloop. Uit de Russische
antwoord-nota blijkt wel, dat ook de
Sovjet-Unie het zou toejuichen, indien
aan het samenstellen van atoom-
wapens voör massavernietiging een
einde zou komen.
Bij een nadere beschouwing van de
woorden, welke de Sovjet-regering ge-
bruikt, zal men wellicht opmerken, dat
Moskou nog niet geheel en al van de
politiek van „eisen" is afgestapt. Dit
neemt niet weg, dat wij beslist niet
het recht hebben de nota al weer da
delijk met wantrouwen tegemoet te
treden.
Wij stellen vast, dat zowel de ver
enigde Staten als de Sovjet-Unie een
regeling van de atoomkwestie een
eerste stap op weg naar de ware vrede
achten. Menselijkerwijs gesproken zou
men hieruit moeten afleiden, dat nu
het doel zo duidelijk is gesteld en als
begerenswaardig geschilderd op
een conferentie van de betrokken lan
den de middelen moeten kunnen
worden gevonden om gunstig resul
taat te bereiken.
Misschien kan men zelfs constateren,
dat het thans de plicht is van de
staatshoofden en diplomaten een op
lossing te vinden en dat zij tot in de
diepste diepte falen, indien zij niet
zouden slagen. Dat zij zich zouden
kenmerken als waardeloze stakker is,
indien het nu gelegde fundament niet
hecht genoeg zou blijken om de vrede
op te bouwen, of dat zijgeen vrede
voor allen zouden wensen.
Bij vorige gelegenheden hebben wij
al eens opgemerkt, dat grote zaken
nimmer tot stand komen op een basis
van wantrouwen. De grootste diplo
maat is niet hij, die achter een pro
bleem steeds een andere kwestie ziet,
maar die het vertrouwen kan op
brengen. dat alle mensen ter wereld
een grondige afschuw van oorlog en
vernietiging hebben.
Wie (als wijl gelegenheid heeft ge
had eens ver in de wereld rond te
kijken; wie de kans heeft benut met
tallozen van verschillend ras en poli
tieke overtuiging van gedachten 1e
wisselen over de vraagstukken, welke
ons beroeren, die zal naar huis terug
gekeerd Zijn mét de zekerheid, dat er
meer onderling begrip, meer gevoel
voor eikaars standpunt, meer ver
draagzaamheid in de wereld leven dan
de politieke geschillen zouden doen
denken. In de weken, dat wij het
Verre Oosten bereisden, stoof ook de
vice-president der Verenigde Staten,
Nixon, langs de hoofdsteden van de_
wereld. Ziin opmerkingen aan het
slot van zijn reis aangaande het ge
loof van alle mensen in een betere
samenleving kunnen wij volledig tot
de onze maken.
Op grond hiervan zouden wij slechts
willen verklaren, dat het antwoord van.
de Sovjet-Unie aan president Eisen
hower zeker een nieuwe kans biedt.
Wie zich realiseert hoeveel werke
lijke kansen men ongebruikt heeft
laten voorbijgaan, kan niet anders dan
hopen, dat de staatslieden nu eens ae
goede woorden, de goede gedachten en
de goede voorstellen vinden om te
bereiken wat de mensheid wil.
Trouwens, dat is hun eerste en gj
enige taak.
[)E SOVJET-UNIE heeft nu, na jaren
van nietszeggend en ontwijkend de
bat over atoomwapens van naar zijde,
tenminste te verstaan begeven, bereid
te zijn vertrouwelijke en naar wij hopen
ernstige besprekingen over dit vraag
stuk te houden, aldus de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Kos
ter Dulles, in een rede, die hi.j gisteren
hield voor de Amerikaans? Persvereni
ging.
Op de vraag of het Sovjet-voorstel
geen val inhield, antwoordde Dulles
niet van mening te zijn, dat er iets in
de Sovjet-nota was, dat, bij aanvaar
ding door Amerika, een gevaar voor
Eisenhowers' plan zou inhouden. Uiter
aard poogde de Sovjet-Unie reeds vóór
een conferentie een voor haar gunstige
toestand te scheppen.
De Sovjet-Unie is van mening, zo
vervolgde hij, dat wü zo gaarne een
conferentie willen hebben, dat wij be
reid zijn de prijs te betalen van het
geven van voordelen aan de Sovjet-
Unie, welke groter zijn dan die, welke
zij Vip de conferentie (zélf) zou kun
nen behalen.
Wij zullen echter niet van te voren
de dingen weggeven, welke wij op de
conferentie hopen te bereiken, zo
voegde hij hieraan toe. In antwoord
op een desbetreffende vraag zeidc hij,
dat president Eisenhower in zijn voor
stel niet het verbod van atoomwapens
bij name had genoemd. De president
had gezegd, dat Amerika aan een con
ferentie wenste deel te nemen, welke
gericht was op het opheffen van het
gevaar van een atoomoorlog. Hij, de
president, had zijn voorstel niet be
perkt tot de bespreking van zijn eigen
plan alleen (de instoTling van een
atoombank!.
Omtrent de voorgestelde besprekin
gen in Berlijn zelde dc minister nog,
dat het er thans naar uitzag, dat de
Sovjet-Unie bereid was onderhande
lingen te voeren over de hereniging
van Duitsland en Oostenrijk. Er was
nog geen officieel antwoord gekomen
op het voorstel, om 4 Januari te Ber
lijn bijeen te komen. In de Maandag
ontvangen Sovjet-verklaring werd
echter gesproken over de „komende
conferentie in Berlijn".
Verwachting tbt hedenavond:
MIST TREKT OP
Aanvankelijk nog plaatselijk mist,
vnl. in het Oosten van het land.
Overigens zwaar bewolkt met
hier en daar wat lichte regen of
motregen. Zwakke tot matige
wind tussen Zuid en West. Iets
hogere temperaturen.
Donderdag; Zon op 8.47, onder 16.32
Maan op 21.21, onder 11.02
