Noord- en Zuid Italië, twee enorme contrasten
Welvaart en nijpende werkloosheid
onder de mediterrane hemel
Vijf millioen Italianen leven
in bittere armoede
Een nieuw filmwerk van
Henri Clouzot
Internationale samenwerking als motief
Enorme voorraden
aardgas in de
fo- vlak te
Werken -e ten -zingen
slapen
HET EVEN ZONNIGE als woelige Italië maakt van de verte uit de ene keer de indruk, dat men er struikelt
over de millionnairs, de andere maal, dat er geen bitterder armoede bestaat dan juist in dit land. Het
vreemde is, dat beide indrukken gedeeltelijk overeenkomstig de waarheid zijn, hoe paradoxaal dit
ook schijnt. Langzamerhand heeft echter een grote ommekeer plaats in dit land van felle contrasten.
Sedert enige jaren ivordt er namelijk bezitsspreiding doorgevoerd. Daar is uiteraard veel verzet tegen, zowel
van de zijde der rijken, die zich in hun bezit zien aangetast, als van de kant dercommunisten, die
met de armoede hun kiezerscorps zien slinken. En de regering moet maar zien, tussen Scylla en Cha-
rybdis doorzeilend, haar nobel doel te bereiken.
VOOR ONS Nederlanders is Italië een van de minst bekende part
ners in de zes der Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, in
de veertien van de NAVO, in de vijftien van Straatsburg en in de
negentien der OEES. Wij zullen echter veel meer met Italië te
maken krijgen, wanneer de EDG werkelijkheid wordt en wanneer
de Europese Grondwet eenmaal wordt aanvaard.
Hoewel de econofnische toestand in het Italië van vandaag
geenszins ongunstig is te noemen en er een gestage vooruitgang
is te bespeuren, is er een werkloosheidsvraagstuk van grote om
vang. Er zijn twee millioen werklozen, dat is negen procent van de
in het arbeidsproces opgenomen bevolking, hetgeen naar Neder
landse maatstaven bijzonder veel is. Wanneer men de gezinsleden
der werklozen meetelt, kan men zeggen, dat minstens vijf millioen
Italianen in bittere armoede leven. Toch is dit cijfer nog veel groter
geweest. De regering heeft bij de bestrijding der werkloosheid
reeds aanzienlijke successen geboekt en zet haar strijd stelselmatig
en onvermoeibaar voort. Het merkwaardige is, dat men in het
Noorden van het land een opeenhoping van welvaart aantreft en
in het Zuiden welhaast louter armoede vergaard vindt. De over
gang is vrij abrupt. De welvaart reikt zover als het electriciteitsnet
der waterkrachtcentrales en het aardgasnet reiken. In de practijk
is het zeer moeilijk dit probleem op te lossen. Het transport van
electriciteit en aardgas zou door de enorme afstanden kapitalen
kosten. Daar komt bij, dat de winning en de distributie van electri
citeit geheel in particuliere handen zijn.
temaggiore in de Po-vlakte. Er zijn
drie partijen bij betrokken: de AGIP,
de aardoliemaatschappij welke het
gas heeft aangeboord, de SNAM, de
overheidsinstelling, welke voor de
distributie zorgt, en de industrie,
welke onmiddellijk grote belangstel
ling toonde. Door deze belangstelling
werd de aanleg van een aardgaslei
ding van Cortemaggiore uit gewet
tigd. De SNAM heeft thans een net
van 2090 kilometer in bedrijf, ter
wijl volgend jaar alsnog een buizen
net van drieduizend km. gereed zal
komen. En dan te bedenken, dat
het in aanleg zijnde Nederlandse
aardgasnet van vierhonderd kilome
ter dertig millioen gulden vergt. Op
Ook schrijfmachines worden aan
de lopende band gemaakt.
HET AARDGAS wordt wel. evenals
in Nederland, door de overheid
gedistribueerd De hoge druk-aard-
gasleidingen zijn echter zeer kost
baar. zodat de industrie buiten de
Po vlakte hoofdznkeliik is aange
wezen op dollar-kolen Het voor
naamste centrum van de aardgas
winning ligt bii het kleine dorp Cor-
Een gloednieuwe woning van het
type dat wen thans reeds bij hon
derden aantreft op de in ontgin
ning genomen onteigende landgoe
deren Ben eden schuur en stal
boven woon en slaapvertrekken
Bij deze boerderij behoren 10 hec
taren grond. Nieuwe wegen maken
hei oude lang toegankelijk.
het ogenblik wordt per dag in Italië
tussen de zes en zeven millioen ku
bieke meter gas geraffineerd, ver
voerd en verbruikt De prijs is vast
gesteld op negen lire per kubieke
meter (ongeveer zes cent) en wel
licht is op den duur nog prijsverla
ging mogelijk Er wordt per jaar nu
reeds twintig millioen gulden aan
deviezen mee bespaard Het aardgas
wordt in alle mogelijke fabrieken ge
bruikt, meestal ter vervanging van
stookolie De belangrijkste afnemers
zijn de electriciteitsmaatschappijen
TWEE BELANGRIJKE autofabrie-
ken in Italië zijn de Alfa Romeo
te Milaan en de Fiat te Turijn. De
Alfa Romeo-fabriek, waar 5600 ar
beiders twintig auto's (de goedkoop
ste kost vijftienduizend gulden) per
dag maken, is een IRI-bedrijf, d.w.z.
een staatsbedrijf in de gedaante van
een naamloze vennootschap. IRI is
de afkorting van een naam, welke
zoveel betekent als Instelling tot
herstel der industrie. Dankzij de
Er is een begin gemaakt met het
ontginnen van het lege land in het
Zuiden.
ander uitspaart. Voorts heeft Fiat
zich door het kopen van bundels
aandelen invloed verzekerd in pe-
IRÏ, welke de beschikking heeft ge
had over een groot deel der Mars-
hallgelden, heeft Alfa Romeo na de
oorlog kunnen herbouwen, niet al
leen te Mi'aan, maar ook te Napels,
waar een grote fabriek van straal
motoren gereed staat om orders voor
„all weather fighters" waar de
NAVO zo'n behoefte aan heeft
uit te voeren. Maar die orders blij
ven merkwaardigerwijze nog steeds
uit. Men krijgt het gevoel, dat deze
iKl-fabriek drijft op een kunstmatige
financiële injectie over het vol
doen van de tegenwaarderekening
aan de staat moet men de onderhan
delingen nog beginnen! op de
vrees om 5600 arbeiders werkloos te
maken en op de reputatie van een
naam, welke een hoge prijs recht
vaardigt.
DE PARTICULIERE Fiat-fabriek te
Turijn, welke in 1899 door Gio-
Arbeidersflats aan de voet van de
Alpen te lvrea, de rijkste gemeente
van Italië.
vanni Agnelli werd opgericht zijn
familie bezit nog steeds een derde
der aandelen is van geheel an
dere aard. Het is geen bedrijf meer,
maar een belangengroep van naar
onze maatstaven monsterachtige af
metingen. Een dikke 64.000 arbeiders
maken er zeshonderd auto's per dag.
En zij leven er niet slecht van. Dui
zenden van hen rijden rond op een
scooter en het merendeel van het
kantoorpersoneel houdt er een eigen
auto op na. De lonen en salarissen
liggen ongeveer op hetzelfde peil
als in Nederland, maar daarboven
betaalt de firma nog gemiddeld ze
ventig procent per man voor sociale
voorzieningen. De gepensionneerden
hebben een gegarandeerd minimum
inkomen van ongeveer honderd gul
den per maand Fiat maakt ook trac
tors. vliegtuigen, scheepsmotoren
iieseltreinen. locomotieven, trams,
ijskasten en wasmachines Daar de
Italiaanse wet een hoge omzetbe
lasting eist bii elke overdracht van
enig goed. heeft Fiat bovendien
eigen mijnen hoogovens, non-ferro-
netaaicieteriien rubber- en plastic-
fahripken. en eigon verf en eereed
•chapsfabrieken, hetgeen zo een en
Een der nieuwe electrische cen
trales in de Po-vlakte, die met
aardgas worden gestookt.
troleumraffinaderijen, bouwbedrij
ven, in autobus-, tramweg-, scheep
vaart- en luchtvaartondernemingen,
in banken, verzekeringsbedrijven,
kranten, drukkerijen, hotels enz.
J}EN ANDER ENORM bedrijf
ook in het Noorden van het land
is de Olivetti schrijfmachinefa-
briek in het plaatsje lvrea aan de
voet van de Alpen, dat door deze
fabriek tot de rijkste stad van Italië
is geworden. In 1908 stichtte de jonge
ingenieur Camillo Olivetti een
schrijfmachinefabriekje in zijn ge
boortestadje lvrea, in 1911 hij
had toen veertig arbeiders in dienst
kon hij zijn eerste machine te
koop aanbieden. Thans heeft zijn
zoon en opvolger zesduizend mensen
in dienst. Er werken echter nog zes
duizend meer in de dochteronderne
mingen, in Turijn, Barcelona, Glas-
gow, Johannesburg, Buenos Aires en
andere steden in binnen- en buiten
land Olivetti heeft voorts negentien
handelshuizen in Italië en dertien
in het buitenland. Behalve schrijf
machines worden er ook telexmachi
nes, rekenmachines en precisiewerk-
tuigen gemaakt. In lvrea, dat thans
de rijkste gemeente van het gehele
land is, bedraagt het arbeidsloon ge
middeld 3840.- netto per jaar. Daar
naast bestaan zeer vele sociale voor
zieningen voor het personeel, zoals
bijvoorbeeld vacantiekolonies in de
bergen en rusthuizen voor herstel
lende zieken.
Auto's aan de lopende band: een
beeld uit de fabriek te Turijn,
waar er zeshonderd per dag wor
den gemaakt.
pEN ITALIAANS spreekwoord
zegt, dat Milaan werkt,
Rome eet, Napels zingt en
Sicilië slaapt. Helemaal juist
is dit natuurlijk niet, maar er
steekt een grond van waar
heid in. En toch is het niet
helemaal eerlijk, als de Mila-
nezen, zich deswege op de
borst slaan en met onverholen
minachting spreken over de
eters, de zangers en de slapers
ver in het Zuiden. Want dat
ligt niet aan de ijver der Lom
barden zoals vele Noord-
Italianen zich gaarne noemen
als zij behoefte gevoelen af
stand te scheppen), of aan de
luiheid der Grieken zoals
men, al te zeer generalise
rend, de Zuid-Italianen wel
eens wil aanduiden). De na
tuurlijke omstandigheden spre
ken een geducht woord mee.
De bodem van Italië bevat geen
kolen, geen ertsen, slechts een
klein beetje aardolie, maar de
talloze watervallen op de zui
delijke hellingen der Alpen
leveren goedkope electrische
stroom, het klimaat in de Po-
vlakte houdt de bodem vrucht
baar en bovendien heeft, men,
ook al weer in het Noorden,
een jaar of wat geleden
enorme hoeveelheden aard
gas ontdekt. De schijnbare lui
heid in het Zuiden is een te
langen leste als onvermijdelijk
aanvaarde massale werkloos
heid. Pas in de laatste jaren is
men bezig daar verandering
in te brengen. Reeds is er heel
veel bereikt en als men weet
vol te houden, zullen de slapers
weldra kunnen Werken als de
Milanezen, eten als de Romei
nen en zingen als de Napolita-
nen. Dan zal men niet meer
kunnen spreken over de twee
Italië's, het Noorden en het
Zuiden, maar over één welva
rend land, dat een eervolle
plaats inneemt in de rij der
West-Europese naties.
(Van een filmmedewerkster)
positivisme weer niet offeren gaat
BLIJKBAAR heeft de critiek, die zich tot nu toe vrijwel unaniem aan de uiterlijke schijn en zijn tech-
heeft uitgesproken tegen Henri Georges Clouzot, meer in het bijzonder nisch meesterschap. Vooral omdat hij
legen het demoraliserende karakter van zijn films „Manon" en vooral "u in k!®jr.en Kaat werken,
e r, twee middelen, die tot het betere
„Solaire de la Peur", de Franse filmregisseur niet op het gewenste goede stuntwerk behoren, maar met de
pad en tot zelfinkeer gebracht. Want de film, waar hij momenteel de filmkunst als zodanig weinig hebben
handen en het hoofd vol mee heeft, zal niet alleen in kleuren zijn, *e staan. Door de kleur zal in
de nieuwe film van Clouzot de sfeer
maar bovendien opgenomen en vertoond worden volgens het cinema- van de diverse werelddelen (Poolge-
DEZE internationale samenwerking
is het motief dat Clouzot zijn
nieuwe film ten grondslag wil leg
gen. Het eerste positieve geluid van
hem zouden we geneigd zijn aan te
nemen (Zijn „Quai des Orfèvres", die
niet meer dan een thriller beoogde
te zijn, buiten beschouwing gelaten).
We vragen ons echter voorzichtig
heidshalve eerst af, of hij ook dit
scope-systeem.
ttOE de film heten
gaat, is zelfs aan de
schepper nog niet be
kend. Tot nu toe heeft
Clouzot niet anders ge
daan dan aan het sce
nario gezwoegd samen
met Jacques Rémy, die
de stof voor het ver
haal leverde. Deze stof
is ontleend aan het be
gin van één van Rémy's
vertelsels: „Ne quittez
pas 1'écoute". Dit ver
naai behelst de lotge
vallen van de beman
ning van een vissers
vaartuig in de Poolzee,
die ernstig ziek is ge
worden. Het serum,
waarmee zij genezen
zou kunnen worden, is
slechts te krijgen bij
het Instituut Pasteur te
Parijs! Er worden van
af het schip radiobood
schappen de wereld in
gezonden, maar de
draagwijdte van de zen
der is niet groot ge
noeg om de aandacht te trekken
Henri Georges Clouzot en zijn vrouw Vera.
bied en Afrika) des te sterker spre
ken en door de diepte de mogelijk
heid bestaan grotere groepen perso
nen tegelijk binnen het gezichtsveld
van de toeschouwer te voeren. Maar
wat Clouzot tot nu toe in effen-
zwart-wit en twee dimensies ons te
vertellen had en ook te vertellen
wist, heeft ons eerlijk gezegd
al zodanig overdonderd dat we aan
het schepje-er-bovenop beslist geen
behoefte voelen.
Maar ja, de voortschrijding van de
techniek schijnt ook in Frankrijk
haar slachtoffers te hebben ge
maakt, en waarom zou Clouzot dan
niet de eerste zijn om de kans eens
te wagen? Om zoveel mogelijk pro-
ti.lt te trekken uit het nieuwtje gaat
vdouzot na de jaarwisseling naar de
Verenigde Staten, waar men in de
algelopen vier maanden bijzonder
goede resultaten met het systeem
uinemascope volgens de methode
van de Franse prof. Chrétien heeft
bereikt, om er iets van de kunst af
te kijken.
Eind Februari is het scenario
klaar. Enige maanden van regelin-
gom de aandacht te trekken. Dat de bemanning van het schip Ken. laatste voorbereidingen. Juni
cS= mogelhk. Zo l^omt6 de^roep "de benodigde hul'
om hulp terecht bii een Afrikaanse kr«gt, heeft z« te danken aan een Afrika Met tr,,raM' rf nAmnta-
het^erhasd'zich ir? twee naast elkaar wSfT'6 s.am™rki"K, zoals «e en'montage wfrdth/t - hoopt
geli,küidig vooi'tbestaande handeHn dle allen bU'vend 20uden wen- Cl"u*>t - Pasen,.1955 als zijn nieu-
gen: de weg. die de radioboodschap sen" pf roulatie komt.
aflegt vanuit Afrika via het korte Dit wordt nog eens extra duideliik
golfnet van diverse radioamateurs gemaakt in de persoon van de vli'e worstelend
naar het Instituut Pasteur te Parijs: genier, die het serum het eerst moet tueel «in. Want Clouzot houdt niet
de gebeurtenissen aan boord van overvliegen. Hij is een Pool en da* van dndD„ u *1
het schip: en als vervolg op de tocht komt aan het licht bü zijnlanding doden. heeft hij gezegd. Ze kun-
van de radioboodschap, de reis per in Oost-Berlijn. Zijn mvriiheidsstei zo weinig getuigen van onze
vliegtuig van het serum vanuit Pa- ling hangt dan af' van de overheid tiid Het bli-ift echter nog de vraag
amo naar ^p^atse. en de piloten „achter het of Uin spreken beter is" dan hun
zwijgen'
film over levende mensen,
met problemen, die ac-
rijs vla Frankfort
het schip.
