Herinnering aan dominé Sonstral, de eerste Lutherse predikant Zondag bevestiging en intrede ds G. C. van Royen Predikbeurten Kerkgebouw aan Wezenstraat thans veertig jaar oud Beweegbaar gedeelte brug Buitenhaven aangekomen Beide diensten in de Herdenkingsdienst in Lutherse kerk Nieuwe kerk Adelborsten 2 bleef G.D. toch' de baas IN HET KORT Nieuw rusthuis in Den Burg Rustige vergadering van Handbalverbond lit de geschiedenis van Den Helder (27) Gedurende een halve eeuw een prominente figuur Vacature hij de herv. gemeente vervuld Twee serenades door het Stedelijk Reddende brom-engel zelf in de knel Het gebeurde in Nieuwediep Tussen Haaks en Ruitje Volley ba Icompeti tie Koploper Dindua bezoekt morgen H.C.S.C. Met de V.U. een avond bij de pottenbakker JIMMY BROWN EN DE BLOEDBOEF-BEREN Texel VAN HET WITTE DOEK Urk VBIJDAG is JAM'ABI )K1 |.N DE JAREN NA DE FRANSE overheersing begon reeds de toevloed van nieuwe bewoners naar Den Helder; niet 10 sterk weliswaar als na bet gereedkomen van het Noordhollands kanaal, doeh er viel reeds een merkbare uitbreiding te constateren. Het Den Helder uit die dagen bestond nog voornamelijk uit wat bekend is of was als de Oude Helder en het mag dan ook normaal genoemd worden, dat de plaats voor een kerkgebouw daar gezocht en gevonden werd. De Lutherse kerk of liever de Hersteld Evangelisch Lutherse kerk stond in de Middenstraat tussen de Paardenstraat en de Heersteeg. Deze kerk werd op 9 December 1827 plechtig ingewijd. De gelden voor de grond en het gebouw werden gefour neerd door de Amsterdamse Consis torie. die reeds een proponent hadden vooruitgezonden om de vorming van «en kerkelijke gemeente voor te berei den Deze proponent was J. H. Son- gtral. die op 13 Mei 1827 voor het eerst preekte in de voor dat doel door de kerkeraad afgestane Doopsgezinde kerk in de Oude Kerkstraat. Deze propo nent Sonstral werd eerst een jaar la ter door de provisoire kerkeraad met algemeene stemmen beroepen en deed op 2 Maart 1828 officieel zijn intrede. Dominee Sonstral zou hier tot zijn overlijden. 25 Maart 1872 blijven en aan hem is niet alleen de Lutherse Ge meente. doch de gehele Helderse ge meenschap veel dank verschuldigd. Want hij was in de ware zin des woord* een Herder, die zich met hart en ziel gaf aan de ontwikkeling niet alleen van zijn eigen gemeente, doch van de gehele bevolking. Wij moeten daarbij in ogenschouw nemen, dat de tijdert veranderd zijn en wij met hen. Het kerkelijk leven be weegt zich heden ten dage binnen vri) wat enger grenzen dan vroeger het ge val was De algemene ontwikkeling van de mens van vandaag is een veel voud van die van een eeuw geleden. De arbeidersklasse van toen was zich nog niet bewust en er was vaak veel moeite voor nodig om hen uit hun in dolentie los te maken. Op dat pad heeft dominee Sonstral zijn sporen verdiend. Ieder Jaar weer gaf hij in zijn kerk en in diverse verenigingslokalen in Den Helder lezingen en voordrachten over actuele en geschiedkundige onderwer pen. Bij het uitbreken van het conflict tussen Denemarken en Pruisen bij voorbeeld over het bezit van Slecswijk Holsteln wijdde hij diverse avonden aan de oorzaken, die tot het uitbreken van dit conflict hadden geleid. Doch niet alleen in lezingen en voordrachten muntte hij uit: hij was een geschiedkundige van formaat, lid van de Maatschappij van Nederland- ache Letterkunde en van het Provin ciaal Utrechts genootschap van kun- ster. en wetenschappen. Verschillende grotere en kleinere werken op letter kundig en geschiedkundig terrein deed hij het licht z>en en zo groot was de waardering daarvoor, dat hij in 1849 door de Koning benoemd werd tot Rid der in de orde van de Nederlandse Leeuw. Ander Jubileum Bij het veertigjarig bestaan van de kerkelijke gemeente, dat gevierd werd op 19 Mei 1867, tegelijk met de veer tigjarige ambtsbediening hield ds Son stral een feestrede naar aanleiding van de woorden uit Nchemia IX21 -Veertig jaren verzorgdet gij hen zoo dat hun niets ontbrak". Daarbij schetste hij de geschiedenis van de ge meente van 1818, toen er voor het eerst Pogingen in het werk werden gesteld om tot oprichting daarvan te komen. Hij herdacht lief en leed. belangstelling en tegenwerking tot dan toe onder vonden en legde de nadruk op de plichten van ouderlingen, diaken en gemeenteleden, om steeds het „Ik en mijn huis zullen den Heere dienen" te gedenken. Over het algemeen had Ds Sonstral weinig te klagen over tegenwerking. Het tegendeel is eerder waar. Toen de gemeente dringend behoefte had aan een orgel, werd daarvoor een lening gesloten bij de Amsterdamse consis torie, die door vrijwillige giften van gemeenteleden en niet-gemeenteleden ruimschoots kon worden afgelost. Daar uit moge ook weer blijken hoezeer de persoon van Ds Sonstral in deze ge meente gezien was. Constante groep Dominee Sonstral heeft Den Helder Hen groeien en uitbreiden. Hij heeft de stad meegemaakt toen zij vijfdui zend inwoners telde, en ook dat er bij na 20.000 inwoners waren. Hij heeft nooit laten merken dat het hem ver driet deed. dat het aantal lidmaten en belangstellenden nimmer boven de 300 uitkwam. De kerkelijke gemeente was in 1850 en in 1870 even groot.... en als het daarom gaat: ook thans telt de Lutherse Kerk niet veel meer dan drie honderd lidmaten en belangstellenden. Op 72-jarige leeftijd overleed deze voorganger, die zijn gehele leven in dienst had gesteld van de opbouw van zijn kerkelijke gemeente er. van de volksontwikkeling. Zijn overliidcnsd.v tum was 25 Maart 1872. enige dagen voor de grootse feestviering van het 300-jarig ontzet van Den Briel. waar aan hij als historicus zoveel waarde hechtte. Op 29 Maar: werd hij ten grave ge dragen. Aan zijn graf preekte de Huts- duiner predikant J. W. Margadant over Zosdog aar staande riert de Lmtk. Gemeente het veertigjarig be staan ren het fcerfcpebouir sa de kctnutrM!. Daaruit map men •set concluderen dat de Luth. gemeente hier eerst reerog jaar bestaat, integendeel, reeds ia 1818. toen de eerste „:rcJc" rem rreem- delt-pen naar Den Helder begon, «eerden pogingen ondernomen om een Lutherse gemeente te stich ten. Zonder succes eren'.-el, «cent het zom tot IJ Hei 1827 duren voordel het zover ktram. Over de eerste predikant, die door df Am sterdamse Consistorie naar Den Helder trerd gezonden om de ge meente op te bouiren en te leiden «rillen «rij hier iets rertellen: ds J. H SonrtraU die tot rijn over lijden in Maart 1172 te Den Hel der bleef. Openbaringen XIV13 „Zalig zijn de dood en, die in den Heere sterven, van nu aan. Ja zegt de Geest opdat zij mogen rusten van hunne arbeid, en hunne werken volgen met hen". Deze spreuk staat mede ingebeitekl op de grafsteen, die. gehouwen door de steen houwer J. B. L. Simon. door zijn ge meenteleden werd geschonken. Door het onvermoeide ijveren van C. C. G. Vlaaer. die hier In de Jaren van 1919 tot 1929 predikant was. kivam een nieuwe Lutherse Kerk In de We zenstraat tot stand, die Ingewijd werd op IS Januari 1914. De aanleiding tol dr bouw van deze kerk was hoe kan het anders dr afgelegen ligging van de vroegere kerk In de Middenstraat „.„„uian het 129 ton zware beweeg- Het te wel rnrirn» te vernemen, dal een van de problemen waarmede thans gedeelte van de in aanbouw sUn- predikant en kerkeraad worstelen. I de brug over de Buitenhaven aangeko- weer van dezelfde aard Is. De stad men. Het transport werd reeds gister- heeft zteh aan da overzijde van de avond p,, Helder verwacht, maar Hedenmorgen Is via het Noordhol- tands Kanaal en de Koopvaarders- spoorlijn en naar Nieuw Den Helder aanmerkelijk uitgebreid. Weliswaar zal als de ..doorbraak" tot stand komt het centrum van de stad aanmerke lijk dichter bij de „watertonrnwiik" komen te liggen doch het zal wel be halve voor dr Lutherse ook voor de snderr kerkgenootschappen noodzake- !l|k blijken wijkcentra In Nieuw Den Helder te vormen. met het Invallen van de duisternis was men ongrveer tot de hoogte van dr Spoorbrug gevorderd. Veiligheidshalve werd besloten, het transport, dat op lichters plaats vond, gedurende de nacht niet voort te zet ten en het daglicht af te wachten. Vandaag hoopt men te kunnen be- flinnen met de plaatsing van dit be- angrtjke stuk. Het betreft hier het te Rotterdam geconstrueerde gedeelte van het brug dek, dat beweegbaar om een horizon tale as zal worden gemonteerd. Zo lang de gedeelten naar de vaste wal het n if scheepvaartverkeer aan weerszijden en naar niet ztjn iet nieuwe havencomplex nog aangebracht. vbeschikt het De vacature, die in October van hel vorige jaar bij de Nederlands Hervormde Gemeente te Den Helder ontstond door hel vertrek van ds ff'. J. de Hoest naar Haastrecht, zal uzeldra vervuld zijn. Zondag morgen wordt ds G. C. van Royen, die het op hem door de kerkeraad uitgebrachte beroep heeft aanvaard, als predikant van de Nederlands Hervormde Gemeente bevestigd door ds C. J. Rasch. ZONDAG 17 JANl'ARI den HELDER: Ned. Herv. gem.. Nieuwe kerk 10.30 uur ds Rasch (be- jwtigmg ds Van Royen). 14.30 uur dsI Van Royen een beroep naar Bolsward. G. C. H. van RoyenPalmstraat 10 vanwaar hij in 1949 naar Oosterhttens, eveneens in Friesland, vertrok. Tijdens zijn ambtsvervulling in Friesland vond De bevestiging geschiedt tijdens de godsdienstoefening, die 's morgens om half elf in de Nieuwe kerk aan de Weststraat wordt gehouden. In ver band hiermede zal in de Palmstraat geen dienst zijn. Zondagmiddag om half drie preekt ds Van Royen zijn intrede, eveneens in de Nieuwe kerk. De avonddienst in de Palmstraat, aan vangende om zeven uur, vindt wel doorgang. De nieuwbenoemde predikant werd in 1915 in Utiecnt geboren, waar ht) later aan de Rijksuniversiteit theolo gie studeerde. Op 29-jarige leeftijd, in 1944. werd candidaat Van Royen be roepen door de Nederlands-hervormde gemeente te Aerdenburg in Zeeuws- Vlaanderen. In 1947 aanvaardde ds Hu* *cen dienst, 19 uur ds Borg- hardt; Huisduinen 10 uur ds Kat. kerk, Bethelkerk, 9 uur ds 10.45 uur ds Swen, 17 uur ds HammingRehobothkerk 10 uur ds Hamming. 17 uur ds Swen. Chr Geref. kerk. Steengracht, 10 en 17 uur ds I. van de Kmjff. Geref. gem 4»nzendwarsstraat, 10 en 16 uur ïees- diont. Geref. kerk. Weststiaat •45 en 17 uur dj f Tollenaar. "*ng. Luth. kerk, Wezenstraat 10.30 uur dr J. A. Steilwag herdenkings- oiaijt) Vrij Evangelische gem„ Hoogstraat. 10.15 en 17 uur ds A. *an Gent van Haarlem, 12 uur kin- «•rkerk. Vrije Christengemeen- iip' Spoorstraat, 10 uur de heer G. wWanut uit Leeuwarden. Oud- Kath. kerk. Middenweg. 10 uur hei- "v* dienst. 19 uur vespers, 10 uur •mderkork Van Galenstraat. - Kerk Jezus Christus van de Heiligen «jr laatste dagen. Weststraat. 10.30 en F"* dienst Doopsgez. gem.. wkgracht. 10.30 uur ds J. J. J. var. 'uijs. Baptisten gem„ Spoor- '••t, 12 uur Zondagsschool, 16 uur J. Dammuller (HA EvaD- «ehsatie Vijzelstraat 10 en 19.30 uur yg- 2. Sevensma. 12 en 14.30 uur Ifooagsschool. Leger des Heils. ko!*Ü?r*cht, 10 uur heiligingssamen- tvTl uur open lucht samen komst spoorstraat20 uur heilsbjjeenkomst „''i'LlAN'ADORP: Ned. Her. gem, uur ds H. J. Trommel. Geref. 5"* 9J0 uur leesdienst. 14.15 uur «amming. „CALLANTSOOG: Ned. Herv. gem. d» H. J. Trommel. ds Van Roycn gelegenheid, verder te studeren aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Daar deed hij in November 1953 zijn doctoraal examen. Naast zijn wetenschappelijke belang stelling staat zijn interesse voor kunst geschiede-ts en muziek. Van de hand van ds ~V Royen zün geen publicaties verschenen. Het .Stedelijk Muziekcorps* heeft gisteravond aan twee adressen in de stad een serenade gebracht. Het corps marcheerde om acht uur af run het Stationsplein. waarna, eerst werd halt gehouden voor J'ormosa". waar de bruiloft werd gevierd ra* het gouden echtpaar C. ra» Keten uit de BloemstraaL Voorts werd een muzikale hulde opgedragen aan de heer S. Kdjan. Hoogdwarsstraat 1. die <««»£- na zes en veertig jaar actief W te zü» geweest, de elarinet heeft Iaten rusten en bedankte voor de vereniging. Het Stedelijk de dit gewaardeerde oud-ha niet alleen op een muzikale rer- rassing: tevens werd hem ee» oorkonde aangeboden. Op Zondag 17 Januari wordt in de Lutherse kerk aan de Wezenstraat een feestelijke herdenkingsdienst gehou den, ter gelegenheid van het veertig jarig bestaan van het Lutherse kerk gebouw. Op 15 Januari 1914 wijdde de toenmalige Lutherse predikant hier ter stede, ds C. C. G. Visser, het nieuwe, fraaie kerkgebouw in de godsdienstoefening in met een pre dikatie naar aanleiding van Genesis 28 17. De herdenkingsdienst van aanstaande Zondag in de met palmen versierde kerk begint om half elf. Het Lutherse kerkkoor verleent me dewerking. De herdenking «rede wordt door dr J. A. Stellwag uitgesproken. over voldoende doorvaartbreedte Wanneer het beweegbare gedeelte met de herinrichting voor het ge bruik gereed is, worden de brugdek ken naar de landhoofden aangebracht Ook dan behoeft het scheepvaartver keer geen hinder van de werkzaam heden te ondervinden, daar de brug kan worden opengedraaid. Een wielrridster. die in de Bierstr reed In de richting van de werfpoori, ver zuimde bij het passeren van de West gracht voorrang te verlenen aan een van rechts komende militaire vracht auto. Een bromfietser, die haar wilde inhalen, zag het gevaar en trachtte de dame opzij te trekken. Daardoor werd een ernstige aanrijding voorkomen. Niettemin liep de wielrjjdster een lichte voetblessure op. De reddende bromfiets kwam onder de auto terecht en werd daarbij zwaar beschadigd, de bestuurder bleef ongedeerd door dat hij tijdig van zijn brommertje kon springen. Onder het spelen op het bouw terrein aan de Pasteurstraat kreeg een negenjarige jongen een houten paal op zijn voet, die daardoor werd gekneusd. De jongen is naar huis gebracht en daar onder dokterebehandeling ge steld. Hr Ms. torpedobootjager ..Evertaen" is gisteren in de namiddag naar de Rijkswerf gegaan. Het is morgen hoog water om 455 en 17.40 uur. en laag water om 11.10 en 23.55 uur. Bij de volleybalwedstrijd tjssen Adelborsten 2 en Gem, Dienst heeft men van aardig spel genoten. In de eerste set leek het er op, dat Gem. Dienst kansloos zou ten onder gaan, maar in de tweede set kwam dit team uitstekend opzetten, zo zelfs, dat een derde set nodig werd. Deze was voor de jonkers, die dus wonnen. Het was een verdiende overwinning, daar zij voor het net beter afwerkten. De Gem. Dienst beschikt over een stugge verdediging. In de tweede klasse speelde WSOV deze week twee wedstrijden. Zowel van Zeemacht 2a ali van LSK 1 werd in twee sets verloren. In een enthou siaste partg wist Fiscus 1 het team van Pro Patria onder zich te houden. In de derde klasse kreeg HCSC 3 strafpunten wegens niet opkomen. LSK 2 had grote moeite met HPSV, dat er steeds beter in komt. De uitslagen waren: Adelborsten 2 —Gem. Dienst 15—4. 13-15, 15—12; WSOV 2 LSK 1 915, 1-15; Pro PatriaFiscus 16—14, 715, 7--15; WSOV 2 Zeemacht 2a 7—15, 8—15; HPSV—LSK 2 15-9. 10—15. 12-15. Morgenmiddag om drie uur krijgt HCSC bezoek van koploper Dindua. dat een prachtige kans heeft op het kampioenschap. Wij geloven dan ook niet. dat de gasten zich door onze stad genoten zullen laten verrassen. Daar evenwei ook HCSC de punten hard nodig heeft, kan ongetwijfeld een in teressante wedstrijd worden tegemoet gezien. De opstelling van HCSC luidt: doel: Kerssies; achter: Vinke en Boon; midden: De Haan, Bais en Burgerhoff; vóór: J. van Veen. Gootjes. Blind, Mo- lijn en Bakker. Het programma van de Helderse Volkuniversiteit vermeldt voor heder- avond het bezoek van de pottenbak ker J. J. Ravelli. Deze zal onder het motto ..Een avond bij de pottenbak ker" een praatje houden over het hoe en waarom der vervaardiging van mo dern aardewerk. Tijdens de lezing zul len moderne dierfiguren worden ge boetseerd Verder kunnen de bezoe kers moderne met de hand gedraaide vazen op de draaischijf zien ontstaan. In Casino wordt vanavond een to neelvoorstelling gegeven voor de af deling Den Helder van de Algemene Nederlandse Agrarische Bond. In het Tivoli-theater wordt van heden- tot en met Maandagavond ..Manima!" vertoond en in de Witte bioscoop „Een kind was getuige". De afdeling Den Helder van de Bond van Ouden van Dagen verga dert op Donderdagmiddag 21 Januari om twee uur in ..Formosa". 52. Het werd die nacht zou koud, dat ook Pepie en Jeckie m de tent lagen te klappertanden Jimmy had zich in twee dek ns gewikkeld en zo trachtte hg de eerste uren van de nacht door te komen. Af en toe kroop hg in de jeep en liet dan de metor een minuut of wat draaien teneinde te voorkomen, «lat bet koelwater zou bevriezen «n dat was werkelijk geen overbodige maatregel. wart toen Junmy de thermometer uit de bagage opdiepte en deze ergens nee»gde. ontdekte hij na verloop van een half uur.... dat bet 16 graden vroor. Door het telkens opklinkend geraas van de motor deden de andere twee c hter geen uog toe en toen eindelijk de ochtend begon te gloren had n mand langer dan een uur geslapen Vrij katterig begonnen zij gezamen lijk het ontbijt klaar te maken. "r waren enige "'likken met erwter* p bij en die werden spoedig soldaat ge maakt Die hete soep ging er m als klokspijs. Over één ding waren zij echter alle dne erg blijer was dte nacht mets vreemds of verdacht» voorgevallen en dat was meer dan zij hadden durven hopen. Zij braken het kamp snel af. laadden alles weer in de jeep en met lang daarna weer klonk weer het oude, vertrouwde bromgeluid van de onvermoeide mo tor. De weg steeg nog steeds Soms zaten zij enige ogoiblikken tn de mist, wat dus betekende, dat zq tir hoogte van het wolkendek reden Voor Jimmy was het dan dubbel uit kijken. Plotseling moest Jimmy uit alle macht op zijn rem gaan staan. Er lag een groot rotsblok dwars over de weg Het nieuwe rusthuis in Den Burg op Texel, dat hedenmiddag officieel wordt geopend. Elk jaar trekken duizenden meisjes van het platteland en uit de provincie steden naar de hoofdstad en metro polis. In deze film Kopenhagen, maar het kan de hoofdstad van elk wille keurig land zijn. Een schrikbarend groot aantal zinkt naar de "bodem van de maatschappelijke samenleving, om dat zg in verkeerd gezelschap raken of de verleidingen van de grote stad niet kunnen weerstaan. Over het lot van deze ongelukkige meisjes kan men lezen in de dossiers van de zedenpolitie in elk land. Een zo'n tragisch geval wordt in deze film beschreven. Misschien zult U de film wat al te donker vinden en menen dat zulke dingen in ons land met zün vele ver enigingen tot bescherming van meis jes niet zo zullen gebeuren, maar elke autoriteit op dit gebied zal het tegen deel beweren en kunnen bewijzen. Enkele van hen vragen deze film speciaal ten plattelande te willen ver tonen, teneinde van de preventieve werking het volle profijt te hebben. „Bureau Zedenpolitie" is een sociaal zeer belangrijke film, een ontroerende film ook, omdat het verhaal zo levens echt ia. Het is een uitermate moeilijk onder werp om te verfilmen, zonder sensatie en zonder aan het eigenigke doel voor bij te schieten. Deze film is eerlijk en diep ontroe rend. Wij kunnen dan ook niet anders dan een oprechte aanbeveling schrij ven voor allen onder de volwassenen die iets met opvoeding te maken heb ben, en natuurigk voor de betrokke nen zelf. Een tweede Deense film, die deze week op Texel draait is getiteld: Noordzeejongens. Een eenvoudig ver haal over een vissersjongen agn Jut- lands westkust. Het bekende Deense regisseurs echtpaar van Ditte, een mensenkind en Kinderen van de straat, is weer de natuur ingetrokken om tegen de achtergrond van zee, wolken en duinen een verhaal te componeren. De geschiedenis zelf is simpel, hoewei boeiend en bgzonder aantrekkelijk door de talrijke prachtige opnamen stuk voor stuk staaltjes van prima fotokunst. U kunt dus het hart ophalen aan een echt Deens weekend. VÜSSEK1J BERICHT. Donderdag werd door 8 vaartuigen aangevoerd 1074 pond snoekbaars. Prijs f 0-72f 0.80; 110 pond rode baars prijs f 0.92—f 1.00; 1363 pond biel. Prijs f 0.08f 0.10; 13 pond karper, prijs f 0.60. Alles per pond. De jaarvergadering van de afdeling Alkmaar van het Ned. Handbalver bond ln „Df Posthoorn" te Schagen heeft een rustig verloop gehad. De af tredende bestuursleden, voorzitter J. Bijpost en de heren A. T. C. A. Sttfg- str». B. Homan, J. Steker (scheidsr.) en D. Klinkhamer (jeugdwerk) wer den b{j enkele candidaatsteUlng her kozen. Omdat het ledental zich steeds ver der uitbreidt, ts er een kans, dat een grotere retributie van het hoofdbe stuur zal «vorden ontvangen; enkele begrotingsposten werden daarom iets opgevoerd. Overeenkomstig een be stuursvoorstel werd besloten voor het komende seizoen geen dispensatie te verlenen. Twaalf-, dertien- en veer tienjarigen zullen moeten uitkomen ais adspirant. vijftien-, zestien- en zeven tienjarigen als junioren en ouderen als senioren. Aan het einde van de vergadering, waarin alle jaarstukken werden goedgekeurd. sprak de districtsbestuurder Van Houten dank woorden aan het adres van het be stuur van de afdaling, dat na de split sing van de Afd. Noord-Holland rêeds zoveel goed werk heeft gedaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1954 | | pagina 5