Nieuwe verhalen van Bel Campo Van Stronten Zijn er in Zijpe mogelijkheden om klei boven te ploegen Juttertjes iedere prijs Wij nemen niets mee „Amsterdam"meesterlijk verteld verhaal uit bundel „Liefde's verbijstering" De ontdekking van Elianore van Raesfelt LEEG HUIS Bel Campo op zijn best Parlementsleden zijn apen JIMMY BROWN EN DE BLOEDBOEF-BEREN ANTIDAN Te koop aangeb.: Personeel: Diversen VIER WAARDEVOLLE BOEKEN I MAANDAG 8 FEBRUARI 1954 RAESFELT, opgegroeid op haar vaders kasteel temidden der wijde natuur tot een w; u?" «n VI,aa j?.n^ meisje, is nog maar één dag getrouwd met de voorname Amsterdamse koopman i em onse aers ijc met wie zij de ene helft van het huis naast dat met de vier Heemskinderen op de Ir"0 .-r/11 f eer en gr ac t en de Leidsegracht heeft betrokken in de andere helft woont haar zwager Evert-Honselaersdijck, gehuwd met de Amsterdamse patricische Wendela de Graeff of zij wil het bruisen- e even van e oo stad in die bewogen 17e eeuw zien niet alleen, maar meemaken. Want dat had zij met naar onstuimige aard als haar toekomst gezien, toen zij het land voor «Ie stad verwisselde. "MET, de meide«. die haar gehoorzaamheid verschuldigd waren, zou ze bood- n j?P de ,Dam- in de open lucht tussen het gewoel van 2tk J stno' hltwLTo fcoopI"1' <?p d,at bedrijvigste plein van Europa waar je bij tïïef vitnehffijfn^on ontmoeten: een ijzig magistraatspersoon met uitgebreid gevolg, een goochelaar en kunstenmaker, een zwarte, een aan- mnrhiv. riVolgeTor,ln vreemde dracht, uit het Noorden monumentaal in cinHnor,,,itt V- Pe ?r het Zmden vlug van leden in los felkleurig flodderwerk. Zij zou met alles wel willen meedoen, met hijsen en sjouwen langs de kaden, met hameren op de scheepswerven, met schaven in de timmertuinen, met tweernen op de lijnbanen, en dan ook weer drinken en zingen in de herbergen en taveernen, meedoen, ook haar krachten geven in het wereld omspannende werk van Amsterdam MAAR Elianore heeft buiten de tradi- tie der deftige koopmansgeslachten uit de laatste helft der zeventiende eeuw gerekend: „Het is hier geen usance dat koopmansvrouwen zonder feegeleiding op straat gaan", zegt Wil lem en de toch al gespannen sfeer aan die eerste maaltijd der echtelieden be reikt hierdoor het hoogtepunt: de jonge vrouw loopt woedend de kamer uit. In de katoenen rok van het bel lenmeisje Barbertje had ze die och tend de gevelsteen boven het zolder venster bekeken: Pieter de Keyser had er in de top van het door Justus Vinckboons gebouwde huis Elianore's beéltenis aangebracht tegenover die van Willem. En terwijl ze op die on gewone hoge plaats, vooroverbuigend uit de dakgoot, over de levendige, kleu rige zee van daken van de koopstad uitkeek, had zij een toespraak tot haar beeltenis gehouden, haar al datgene overdragend wat feij de hoge positie ener koopmansvrouw behoort, en be sloten met de prachtige zin: „Weest gij, stenen Elianoor, een Amsterdamse maagd en laat mij vlezen Elianoor, een Amsterdamse meid". Barbertje, die ook tafeldienên moet, had zij haar satijnen rok zo lang laten aantrekken en nog daarin gestoken brengt zij de panne koeken binnen, tot verbazing van Wil lem. „Wat ontbreekt er aan haar om een mevrouw te zijn?" flapt Elianore er uit, maar haar man antwoordt: „Wie eenmaal 't werken heeft geleerd, wordt nooit meer een mevrouw". De jonge vrouw huivert bij deze onverbiddelijk harde uitspraak en vraagt: „En wie nooit werken heeft geleerd, wordt die steevast een mevrouw?" „Er is nog een tweede mogelijkheid", antwoordde haar man rustig. Ze begreep hem. Dus mevrouw of MEESTERLIJK heeft de in Nederland unieke schrijver Belcampo (pseudoniem van H. Schönfeld-Wichers) in deze eerste pagina's van het tweede verhaal („Amsterdam") uit zijn nieuw ste bundel, die hij „Liefde's verbijste ring" noemde (uitgave „Kosmos", Am sterdam, 1953) de situatie gesteld, zo wel naar de psychologie der figuren, als naar tijd en plaats waarin zij leven. Dat is wel de allereerste eis, die men een schrijver van korte verhalen moet Stellen: de gave der „expositie". Elia nore, Willem ze zijn ten voeten uit getypeerd: de ontembare en de be heerste. En wat de localisatie in tijd en ruimte betreft: Amsterdam van 1675 is nergens in onze litteratuur eo met verve de lezer voor ogen gezet. En daar gaat zich Elianore nu aan „bedrinken": het huis ontvlucht, hangt ze nu te kijken over de leuning van een hoge brug, ziet het rimpelend wa ter, het wuivende jonge olmengroen, het spetterend zonlicht en „diep door de drie gaten van de volgende brug zag je de gracht verder en daar over heen, aan 't eind knikte hij om naar rechts met groene flank". Met de tra nen in haar ogen ondergaat zij dit deel worden van een groter levend geheel En dan vaart (want diepste humor leeft op tegenstellingen!) „met een hol klinkende zucht van het water onder haar voeten uit een groene schuit beladen met felrode fusten". En daar volgt ineens een leuke, lauwe conversatie tussen de al wat oudere man die de schuit voortboomt en de ontroerde freule: „Meid, vaar een eindje mee, dat is nog er es een verzetje!" riep hij haar toe, haar houdend voor een matrozen- lief je uit een of andere kroeg van de Zeedijk, die treurde om het vertrek van haar minnaar's morgens was er juist een convooi naar Bantam vertrok ken. „Hoe kom ik er op?" riep Elianore door haar tranen heen. „Ik kom wel effen an de kant!" De bootsman die nu toch bij het roer gekomen tras, gaf een lichte uitslag en deed de boot stevenen naar een in de kade uitgespaarde trap, die in hei water afdaalde. Elianore holde de helling af en was er het eerst. Op de onderste trede aan de rand van 't water, wachtte ze de aandrijvende boeg, vatte het berghout en slingerde zich met haar gewone be hendigheid aan boord. De bootsman had er schik in. Boven over de tonnen balanceerde ze ndar de achterplecht. Mag_ ik het roer?" „As je dat ken". Nu zag hij het kostbare van haar kleding, 'n Dure, dacht hij bij zichzelf. „Waar moeten we naar toe?" ,,'k Zal wel zeggen as 't om een bochie wot. Je legt op koers", en de vaarboom naast zich door 't water sle pende, sjouwde hij naar voren. Zij zette zich boven op de helmstok, zoals zij het schippersvrouwen wel had zien doen, sturend met de punt van een voet". ÏÏN dan begint Elianore's gelukkigste uur: één tafereel van licht over het water, geheimzinnig duister ond.er de brüggén, bewimpelde en bevlagde schepen aan de wal en zeilende vaar tuigen op het wijde IJ nu zij de Nieu we Sluizen door zijn. Hij zet haar af bij de Nieuwe Stadsherberg en daar ziet zij temidden van een gezelschap van louter mannen deftige kooplie den en levendige zeevaarders de retourvloot van Bantam binnenvallen. Ik moet me bedwingen om niet nog ook te citeren dat door Belcampo zo voortreffelijk getekend schouwspel van de uit de verte naderende streng-orde- lijk zeilende donkere massa met lichte bovenbouw, op de windvlagen telkens even vluchtig zijwaarts overhellend, zich delend dichterbijkomena in de af zonderlijke schepen „prachtig gebon den fantasieën van lijn en massa".... En dan begint het welkomstfeest: de V.O.C. zendt een paar boten lichte vrouwen aan boord der voor anker ge- gane schepen, opdat de matrozen niet UI hun soldij direct na het van boord gaan zullen verliezenEn Elianore, deze dolle roes voor een onschuldige welkomstgroet verslijtend springt mee in de boot en na verrukt geluisterd te: hébben naar een dialoog van luide kreten tussen de matrozen en de juf fertjes van plezier over het water, in een pracht-jargon, waarvan zij natuur lijk geen syllabe verstaat! komt tus sen de dolle bende terecht. Hoe het haar verder vergaat, kunt ge beter zelf lezen; óók hoe zij, in haar grach tenhuis teruggekeerd door Willem wordt ontvangen en welke diepe waar heid zij hem dan zegt over de split sing die gekomen is tussen de zee soldaten en de heren op de hoge kan toorkrukken. Zij kiest en haar naam bleef leven onder degenen die voeren tussen Amsterdam en Kaap stad, Decima, Surinamemaar „De strijd was gegaan tussen twee goede dingen, dan heeft het hart altijd extra te, lijden". HIT VERHAAL is wel Belcampo op z'n best. Hier is zijn superieure hu mor ver verheven boven de grapjes schrijvers „van dag tot dag" die inzicht in de relativiteit van alle ge beuren paart aan een onverwoestbaar geloof in de gave kern van de mens; tragische, melancholische humor, die vorm geeft aan de menselijke situatie die dwingt te leven binnen normen, waarbinnen de mens geen leven heeft; ontroerende expressie van een nimmer stervend brandend verlangen naar crea tieve extase. Maar ook: hier hebben we Belcampo, de vlotte schrijver, de geestige fantast, de kenner van wat hij beschrijft, de minnaar van het avontuur, de man die daarom gevoel en geest de vrije loop kan laten omdat zuivere levensernst hun voedende bron is. Verbijsterend is de liefde van Elia nore. Even wonderlijk openbaart ze zich in „Het hardnekkige verlangen", het eerste van de drie verhalen in deze bundel. Chamisso in 1814 vertelde over Peter Schlemihl, die zijn schaduw ver kocht en sindsdien om die kleine af wijking van de norm door ieder werd geschuwd. Belcampo geeft zijn lief tallige hoofdfiguur twee neuzen. En hoewel zij als vriendin zeer gewaar deerd wordt een minnaar krijgt ze niet. Vergeefs zoekt zij steun bij een theoloog (die vindt dat ze als monster slechts vernietiging verdient), een bio loog (die een mutatie meent waar te nemen), een aestheet (die vrijblijvend theoretiseert), een modern schilder (die haar vervloekt omdat men nu zal den ken dat hij voor zijn rare faciës haar tot model had!) tot een schrijver met fantasie en gevoel voor de moge lijkheid van het bestaan van meer dan één „werkelijkheid" haar in z'n armen sluit. Hoewel ik Belcampo's keuze: de afwijking ad absurdum te voeren, waardeer, prefereer ik hier Chamisso. Het slot zou in een sprookje luiden: „en vanaf die dag had zij slechts één neus".... als beloning voor de ruim denkende minnaar. Maar die oplossing heeft Belcampo niet ter beschikking en in de pointe hapert nu iets. ff Daartegenover is bij het slotverhaal: „De Achtbaan" de expositie te lang en te gedetailleerd. De hersenchirurgie in 2050 stelt de mens in staat zijn hersen cellen met „gelukkige herinneringen" voor goed te laten transplanteren in neerslachtige soortgenoten een mis schien niet geheel verantwoorde fan tasie van de arts Schönfeld. In geld nood besluiten een romancier en zijn vrouw hun herinneringen aan elkaar te gelde te maken. Een laatste samen zijn een ongelooflijk prachtige evo catie van hun wonderlijke eerste aan blik van elkaar: in een op een veiling omhooggehouden spiegel! en dan even de operatie. Maar: beiden weer thuis, vinden zij elkaar onmiddellijk weer als nieuwe mensen bleven zij tóch onderbewust verbonden? Hier doet dit slot 't niet geheel, omdat de expositie niet voldoende ruimte liet t.a.v. de mogelijkheden der situatie na de operatie. Maar alleen al om het middenverhaal moet men „Liefde's Verbijstering" lezen en herlezen, wat het boek doorstaat, en dat zegt veel. Daarna zal men weer grijpen naar Belcampo's vroeger werk: „Verhalen" (1935), „Nieuwe Verhalen" (1946), „Sprongen in de branding" (1950) en zijn koste lijke reisherinneringen: „De Zwerf tocht" (1936). W. L. M. E. VAN LEEUWEN. OP een vraagochtend van de Ver eniging voor Bedrijfsvoorlichting in de Zijpe, Zaterdagmorgen in café Kui per te Schagerbrug gehouden, werd o.a. de vraag gesteld of de mogelijkhe den om klei boven te ploegen in Zijpe en Wieringermeer gelijk zijn. Deze vraag werd door de heer L. Bregman van de RLVD bevestigend beantwoord, terwijl hij voorts aankondigde, dat er belangrijke proefnemingen op komst zijn. De heer Bregman verklaarde, dat de kleilaag op vele plaatsen op bereik bare diepte ligt en van uitstekende kwaliteit is. Gaat men er toe over de kleilaag naar boven te halen, dan dient men in het algemeen de nieuwe grond voor akkerbouw te bestemmen. Men dient zich te realiseren, dat de water huishouding een algehele verander ig ondergaat. Drainage is voor dergelijke percelen op de duur noodzakelijk. Diepploegen betekent verder een be langrijke kapitaals-investering en in de eerste jaren zal men niet op een volledige oogst mogen rekenen. Bieten en gerst komen als eerste gewassen in aanmerking. Als de weersomstandigheden het toe laten zal binnenkort op het bedrijf van de heer Schoen aan de Stolpen een perceel onderhanden worden ge nomen. De heer Bregman verklaarde, dat er geen subsidieregeling is. Wel is het mogelijk voor werkzaamneaen ter verbetering van de grond (diep- spitten, drainage en egalisatievia de Cultuurtechnische Dienst een geldelij ke tegemoetkoming te ontvangen als het werk met handkracht wordt uit gevoerd. Een niet minder belangrijk onder werp was het vraagstuk van de kost prijs van onze landbouwproducten. Enerzijds wordt er steeds op aan ge drongen de kostprijs van exportarti kelen te drukken, anderzijds ziet de boer zijn onkosten steeds hoger wor den. Ir L. R. Dijkema had de beant woording van deze vraag voor zijn rekening, genomen en verklaarde o.m., dat aan de hand van gegevens van LEI-bedrijven is te zien, dat bijv. de kostprijs van melk zeer sterk uiteen loopt. Deze kostprijs varieert name lijk van12 tot 22 ct. per liter. Waardoor worden deze grote verschil len veroorzaakt? Juist op dit punt tast men nog te veel in het duister; er zal bedrijfsstudie nodig zijn. Ir Dijkema bepleitte de instelling van studiegroe pen en zag een taak voor de Vereni ging voor Bedrijfsvoorlichting. Pas wanneer de knelpunten zijn gevonden, kan de weg tot verbetering worden aangegeven. Op jonge boeren vooral werd een beroep gedaan tijd en be drijf voor een onderzoek beschikbaar te stellen. Algemene kennisgeving Heden werd van ons weggenomen ons lief dochtertje en zusje IDA HELENA op de aanvallige leeftijd van 2 jaar. Haar diepbedroefde ouders, J. VAN DER BURGH S. VAN DER BURGH- FRANS CORRIE, FRANS, PATRICIA en JOHAN Den Helder, 7 Febr. '54. Dahliastraat 142. De teraardebestelling vindt plaats op Don derdag 11 Februari op de Algemene Begraaf- paats te Huisduinen. Vertrek St. Lidwina- ziekenhuis te 14 uur. Heden ging geheel onverwacht van ons heen, nog tijdig voorzien vam het H. Olie sel, onze lieve Vader, Behuwd- en Groot vader GERARDUS ABELN, Weduwnaar van Aaltje Lagrange, in de ouderdom van 80 jaar. Den Helder, 6 Februari 1954. Spoorstraat 66. Uit aller naam: J. J. VAN BERKUM. De teraardebstelling vindt plaats Dinsdag 9 Februari op de Alg. Begraafplaats te Huis duinen. Vertrek vanuit St. Lidwinaziekenhuis te 14 uur. Rozenkransbidden 's avonds 8 uur in de Kapel van het zieken huis. TE KOOP, Bloemstraat 58, 2 woon kamers, 4 slaapkamers, keuken, gang en schuur. Direct aanv. 4300.—. Bevragen nè. half 5 DE BEURS, Anemonenstraat 21. TE KOOP TE DEN HELDER. Tegen 1 Maart a.s. leeg te aanvaarden HERENHUIS op goede stand. Koopsom 16.000 kosten koper. Inl.S N.V. Mij. „VER ZICHT", Veurschestraat- weg 96, Leidschendam. Tel. K 1761, 1951-1952-1953 DE Japanse premier, Sjigeroe Yosjida, wiens liberale regering een jaar geleden, als gevolg van een discipli naire motie, moest aftreden, nadat hij een socialistische afgevaardigde „ezel" had genoemd, heeft thans in een in terview de parlementsleden uitge maakt voor „apen". Hij weigerde Vrijdag deze uitdruk king in te trekken. Hij zeide in het parlement, dat hij de grootste achting voor alle leden van het parlement heeft en dat hij niemand wilde bele digen. Hij wilde echter geen excuus aanbieden. Yosjida had in het interview ge zegd: „U behoeft, om apen te zien, niet de dierentuin in te gaan. Ga maar naar het parlement er zijn daar ge noeg apen". 72. Er gingen welgeteld vijf dagen voorbjj, voordat Jimmy van de pro fessor een teken van leven terug kreeg. Op het dienblad waarop zijn avondmaaltijd werd naar binnen ge schoven lag een briefje, dat kennelijk van de professor afkomstig was. „Beste Jimmy", stod er, „ik ben blij iets van je te hebben vernomen. Zelf ben ik goed gezond. Ik zit, evenals jij, opgesloten, mjür wordt goed behandeld, te goed zelfs, want lk groei ongeveer dicht. Een beetje meer lichaamsbewdBiIÏ£ zou mij niet onwelkom zijn. Wiè*onze gevangen bewaarder is, weet ik niet, maar ik heb wel een vermoeden. En als dat vermoeden juist is, dan zal ons hier geen haar gekrenkt worden, dan zul len wij het wat eten en drinken be treft zelfs béter hebben dan thuis, maar wij zullen nóóit in vrijheid wor den gesteld. Onze misdaad is, dat wij de weg naar dit oord hebben weten te vinden en dat is iets, dat de Grote Wreker ons nimmer zal vergeven. Wat moeten wij beginnen, Jimmy? Dit is toch ook geen leven". Jimmy las dit brief je wel driemaal over. Hij knikte. Oom Pepie Is slimmer dan lk, dacht hjj. Natuurlijk is dit de reden van onze gevangenschap. Wij zijn een of ander heiligdom binnen ge drongen en omdat men de weg daar heen niet aan anderen wenst prijs te geven, wil men ons niet loslaten, worden wij levenslang vastgehou den.... Het was een weinig aanlokke lijke gedachte voor Jimmy. Goed be' handeld te worden, is prettig, maar je vrijheid te hebben nog heel wat prettiger. Jimmy verzonk in diep nadenken. Hoe zouden zij hier weg kunnen komen? Hiermede betuigen wij onze dank voor het mede leven ons betoond na het heengaan van onze lieve Man, Vader en Grootvader ADRIAAN GEUS. Uit aller naam, J. GEUS—SOK. Den Helder, Februari '54. Hector Treubstraat 89. TEGEN PIJNEN WERKT 2 X ZO SNEL Adressen Bur. v. d. blad enz. worden uitsluitend na 4 uur bekend gemaakt Haardkachel, zo goed als nieuw. Azaleastraat 21, Nieuw Den Helder. Z.g.a.n. kamgaren Ond. off. uniform, flinke maat. Serin genlaan 18, Nieuw Den Hel der. 2 kinderledikantjes m. bed jes, 1 tweepersoons ledikant met spiraal, 2-pits gasstel, klaptafel met 2 stoeltjes, commode, nachtkastje, stoel, f ietszitje, herenrijwiel, diver sen. Piet Heinstraat 19. Z.g.a.n. herenschoenen, maat 42V« f 14.95. Wezenstraat 55. Flinke werkster gevraagd. Mevr. Dorsman, Burg. Hou- wingsingel 108. Na 6 uur. Net meisje gevraagd van 8 tot 5 uur; licht werk. Billi- tonstraat 13. Gevraagd net meisje en nette jongen. Wasserij „Nep tunes", Zuidstraat 80. Heeft U naai of verstel werk? dames, en kinderkle ding. Ook keren en van oud nieuw maken wij voor U. Billijk in prijs. Mevr. de Wit, Basstraat 64, Bij het inzenden van num- merbrieven op advertenties wordt beleefd verzocht het juiste nummer in de linker bovenhoek van de enveloppe Servictf-Station voor DEN HELDER t Spoorstraat 50 - Telef. 3102 VERHUIZEN! Inderdaad, wij gaan binnenkort verhuizen naar een ander pand wij verkopen thans tegen daar wij ons hebben voorgenomen SLOPEN, zware kwaliteit, pracht A QO goed, voor dit geld weggegeven V.70 EXTRA ZWARE GRASLINNEN SLOPEN, Iets groezelig, stuk- I 4Q ken beneden de prijs NU 1 PARTIJ KINDERDIRECTOIRES, A I Q leeftijd 12 jaar NU w,l/ PARTIJ BERENDS BROEKJES, A AA alleen kleine maat NU V.A.7 PARTIJ 2DE KEUS LUIERS, A AQ pracht Hydrophile NU PARTIJ NOVANA DAMESCAMI- SOLES en BROEKJES, pracht I AQ goed -...NU l"*7 PARTIJ WITTE MOLTON DEKENS pracht kwaliteit, speciaal koopje 2.49 PARTIJ WOLLEN KINDER KOUSEN, 2 tot 12 jaar, klein A ZQ foutje, alle maten NU V.W# PARTIJ HERENSOKKEN, diverse A ZQ soorten, klein foutje NU V.V# PARTIJ 2DE KEUS TAFEL- I AQ LAKENS, sterk goed NU PARTIJ 1-PERSOONS LAKENS, A CA Twentse katoen NU PARTIJ KEPERFLANELLEN NACHTHEMDEN, alleen ma- C QE ten 50-52 NU PARTIJ EXTRA GROTE FAN TASIE SCHORTEN, ver be- A QO neden de prijs, NU PARTIJ WOLLEN JERSEY DAMESVESTEN, diverse kleu- Q QA ren NU T HERENZAKDOEKEN, ingeweven A QO rand, 6 stuks NU V'7° ï-PERSOONS FLANELLEN A QO LAKENS NU -7'70 GOEDKOOP IN TEXTIEL KEIZERSTRAAT 69 Onmisbaar in elk huisgezin! Voor slecht* 1.1.90 per maand. Dr. J. E. ALBERTS ONTSTAAN, ONTWIKKELING EN GEBOORTE VAN DE MENS Met 270 Illustraties, 15e druk 180blz. druksln linnen geb. f. 6.25 Dr. J. RUTGERS HETMYSTERIE DER VOORTPLANTING 5e druk; 245 bladz. druks; in linnen geb. I. 4.75 Dr. H. L. BATENBURG BOEK VOOR VERLOOFDEN EN JONGGEHUWDEN bevattendeo.a.de gegevens voor de berekening van de vruchtbare en onvruchtbare dagen. Met illustra ties. 12edruk; ln linnen geb. 1.2.90 Dr. J. v. d.VUURST DE VRIES GEVAREN VOOR JONGEMANNEN 7e druk; ln linn.n geb. 1.2.90 W(j bieden hierbij al» attractie aan: de roman: A. Thiry, ,,Het Jaar Carolue" lts blz. druk», inggn. f. 0.10 De vier gebonden boeken met de roman kosten ln totaal slechts 1.17.-, betaalbaar in maandelijkse termijnen van 11.90 of meer. Toezending direct na ontvangst van on derstaand bestelblijet door: GEBR. GRAAUW'S UITGEVERIJ EN BOEKHANDEL te Amsterdam, Singel 80 BESTELBIDJET - Ondergetekende verzoekt Gebr. Graauw's Uitgeverij, Amsterdam, Singel 80. te zendende serie boeken en de roman als aangeboden voor 1.17.-, te betalen in maandelijkse termijnen van Naam en volledig adres

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1954 | | pagina 3