Egypte aanvaardde rustig
aftreden van Naguib
het
Syrische leger verdrijft
president Sjisjlaki
Ontmoeting van staatshoofden
moet mogelijk blijven
Ver. Staten beloven Pakistan
militaire hulp
Vluchtelingen uit Sjanghai in
Nederland
De generaal heeft huisarrest
R.A.I.
Eerste proces tegen
Nederlander
Rome verwacht een
consistorie
Thans beschuldigd
van sabotage
Mr Vital Haesaert
overleden
y rij dag 26 Febr. 1954
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
79e Jaargang No. 1378
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Kogels van studenten in
woning te Djakarta
Paus moet belangrijke
zaken regelen
Ameland's burgemeester
landde op verkeerde
eiland
Russen bekogeld in Duits
vluchtelingenkamp
Mevrouw Smuts overleden
Churchill in het Lagerhuis:
Berlijn verbeterde de
persoonlijke relaties
Auto- en motorparadijs weer geopend
Politieke spanning komt tot uitbarsting
Oud-president in functie
hersteld
Nederlandse schepen bij
Oslo zonder voedsel
India gerustgesteld
Door noodlot vervolgd
Pionier en medewerker
Volkshogeschoolwerk
De V.P.R.O. verwacht
115.000ste abonné
Washington eist sluiting
Poolse consulaten
WEERBERICHT
Directie:
J. B IJLS MA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 6264
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woorden.... ƒ1
elk woord meer 5 cent.
Abonnementen:
per kwartaal 6,45
per maand 2,15
bij vooruitbetaling
plus incassokosten.
Weekabonnementen ƒ0,52
VOLKOMEN RUSTIG was liet gisteren in Egypte na het plotselinge
aftreden van generaal Naguib, de leider van de revolutionnaire
officierenbeweging, als president en als eerste minister. Weliswaar
werden in Cairo enkele veiligheidsmaatregelen genomen, maar overi
gens werd de noodtoestand niet afgekondigd. Incidenten hebben zich
dan ook nergens voorgedaan. De generaal, die heenging, omdat de re
volutionnaire raad hem niet de bijzondere bevoegdheden wilde toe
staan die hij voor zich opeiste, bevond zich gisteren nog in zijn villa in
een der voorsteden van Cairo. De revolutionnaire raad „verzocht hem,
een of twee maanden thuis te blijven". Om aan dat verzoek kracht bij
te zetten, werd er een detachement militairen ter bewaking bij ge
plaatst en richtte men om het huis heen een prikkeldraadversperring
op. Naguib heeft dus huisarrest gekregen.
Donderdagmorgen is voor het land-
gerecht te Djakarta het eerste proces
begonnen van de reeks, welke zal
worden gevoerd tegen de in de laat
ste tijd gearresteerde Nederlanders.
De landrechter, mr G. K. Lim, zal eer
lang uitspraak moeten doen aangaan
de de vraag, in hoeverre de heer V.
Barkey, die gearresteerd werd omdat
er een doosje met kogels in zijn huis
werd aangetroffen, schuldig moet wor
den geacht.
Bij zijn verhoor, gistermorgen, ver
telde de heer Barkey, die voor deze
zaak sinds 10 Januari in voorarrest
zit, dat hij de kogels in December had
gevonden in een kamer, die tevoren
door een groep leden van het vroegere
studentenleger bewoond was geweest.
Hij had de politie niet van zijn vondst
op de hoogte durven stellen, omdat hij
vreesde, in moeilijkheden te zullen
komen en omdat hij verwachtte, dat
de eigenaren nog zouden komen opda
gen.
Te Rome wordt verwacht, dat paus
Pius XII binnenkort een consistorie
van zijn kardinalen zal bijeenroepen,
zulks om de kardinalen, die op sleu
telposities in de rooms-katholieke
kerk werkzaam zijn, op de hoogte te
brengen van zijn gezondheidstoestand,
en om nieuwe kardinalen te creëren,
van wie er- dan een zou kunnen wor
den benoemd tot kardinaal-staats
secretaris.
Verschillende belangrijke posten,
onder wie die van staatssecretaris,
zijn op het ogenblik vacant, waardoor
de paus alle besluiten van enige be
tekenis zelf moet nemen. De paus
heeft de afgelopen drie dagen geen
voedsel kunnen nuttigen. Zijn artsen
hopen spoedig een foto van de maag
te kunnen maken, teneinde met ze
kerheid een diagnose te stellen. Hoe
wel de kerkvorst ernstig ziek is,
wenst hij voortdurend op de hoogte
te blijven van alles wat over zijn ge
zondheidstoestand bericht wordt. De
officiële bulletins worden in overleg
met hem opgesteld. Zoveel mogelijk
zet hij zijn normale werkzaamheden
voort.
De burgemeester van Ameland is
gistermiddag op het verkeerde Wad
deneiland terecht gekomen, toen het
vliegtuig, waarin hij van Friesland op
weg was naar Ameland op Schiermon
nikoog een noodlanding moest maken.
Ameland is uit zijn isolement overzee
bevrijd. Na een maand door het ijs ge
blokkeerd te zijn geweest, is de veer
boot ..Waddenzee", die de verbinding
Nes-Holwerd onderhoudt, in de nacht
yan Woensdag op Donderdag uit haar
bskluist.ers verlost. Gistermiddag om 1
bur is het schip naar Holwerd vertrok
ken. Het schip had voordat het in diep
jvater kwam, met drijf ijs te kampen. De
tocht van gewoonlijk één uur, duurde
thans 3 >4 uur. Door de lage waterstand
kon men Holwerd niet verder dan tot
op 1300 meter bereiken. Met een amphi-
bievaartuig kon contact worden verkre
gen met de vaste wal.
Ue Britse militaire politie heeft Don-
nerdag twee Russische officieren uit
pn nanc^en gered van verbolgen Polen
,h "ussen, toen beide mannen een be
zoek brachten aan het vluchtelingen
kamp Buchholz in de omgeving van
«annover. De Poolse en Russische
ampbewoners bekogelden de officie-
met stenen en trachten hun auto
°m te gooien.
o officieren behoorden tot de Rus-
sche militaire missie in de Britse
«hè van Duitsland. Het behoort tot
un taak de vluchtelingenkampen te
«zoeken om te vragen of er kampbe-
z'.in, die naar de Sovjet-Unie
Mensen terug te keren.
£)IT ARREST is hem opgelegd, omdat
hij volgens een mededeling van ma
joor Salem, de minister van Voorlich
ting, het werk van de revolutionnaire
raad heeft gesaboteerd. Zijn ontslag
werd door de raad aanvaard nadat over
leg was gepleegd via de organisatie
die reeds tijdens het bewind van Fa-
roek was opgebouwd met de leiders
der strijdkrachten. Voorlopig zal er
geen president meer in Egypte zijn. Het
representatieve deel van deze functie
De gaande en de komende man in
het oude Egypte: rechts generaal
Naguib, naast hem luitenant-kolonel
Gamal Abdel Nasser.
zal worden vervuld door de nieuwe
eerste-minister, Nasser. De post als zo
danig zal. onbezet blijven tot aan het
einde van de overgangsperiode. Deze
zal eindigen op het ogenblik, waarop
de Britse troepen uit Egypte zijn ver
trokken. Aldus de besluiten van de re
volutionnaire raad. Uit alle kantoren
en openbare gebouwen zijn Donderdag
de beeltenissen van Naguib verwijderd.
Te Londen is men van mening, dat
de wijziging in het Egyptische staatsbe
stuur geen enkele wijziging zal bren
gen in de politiek van het land. Steeds
sinds de staatsgreep van 1952 heeft
men er naar moeten gissen, wie nu
eigenlijk de sterke man was, Naguib
of Nasser. Zolang echter dg groep of
ficieren die Faroek tot heengaan noop
te aan de macht is, zal er in de toestand
weinig verandering komen.
Nasser komt op het terrein der binnen
landse politiek voor dezelfde moeilijk
heden komen te staan als Naguib. "Hij
staat voor het feit, dat de aanhangers
van de vroegere Wafdpartij en die van
de ontbonden Mohammedaanse broeder
schap het nieuwe régime vijandig ge
zind zijn. Bovendien moeten er maat
regelen worden genomen ten behoeve
van de overgrote meerderheid van het
volk, die in de verschrikkelijkste ar
moede leeft.
Verder moet Nasser met Engeland tot
overeenstemming zien te komen over
de status der Britse steunpunten langs
het Suezkanaal, en de garantie der vei
ligheid van Egypte.
Mevrouw Isie Smuts, de weduwe van
wijlen veldmaarschalk Smuts, is Don
derdag te Pretoria overleden.
IK BEN nog steeds van mening, dat
een bijeenkomst van staats- en re
geringshoofden met de ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Vier tot
de mogelijkheden moet blijven beho
ren. Een dergelijk overleg dient echter
als hulpmiddel achter de band te blij
ven. Men moet het niet lichtvaardig
toepassen, want het zou misschien
rampzalig zijn, indien het zonder suc
ces verliep", zo heeft Sir Winston
Churchill, de Britse premier, Donder
dag in het Lagerhuis-debat over de
Berlijnsc conferentie verklaard. Hij
zei dit in het kader van een rede,
waarmee hij deelnam aan de discus
sies.
De grijze staatsman betoogde, dat
deze generatie geen oplossing zou kun
nen vinden voor het lot van Polen,
Tsjechoslo wakije, Roemenië, Honga
rije en Bulgarije. Niets zou echter de
geestelijke kracht en het nationale ge
voel dezer volkeren kunnen doven.
Hun inschakeling echter in het Sovjet
blok was de voornaamste kracht ge
weest welke had geleid tot de verde
ling der wereld in twee kampen. Zij
had ook geleid tot het verbond der
Engelssprekende volkeren en tot de
gedachte van een verenigd Europa.
Churchill noemde de Berlijnse con
ferentie een merkwaardige bijeen
komst, die overigens had geleid tot
verbetering der persoonlijke verhou
dingen en tot begrip voor de weder
zijdse standpunten. Hij meende voorts,
dat de Geneefse conferentie meer
kans op slagen had dan de Berlijnse.
Weliswaar achtte hij het om verschil-
lende redenen teleurstellend, dat Oos
tenrijk niet was bevrijd, maar hij
meende, dat het laatste woord hier
over nog niet was gezegd. Nadrukke
lijk verwierp Churchill de gedachte
van een Duitsland, dat een soort Nie
mandsland in Europa zou vormen. Hij
meende, dat he* Westen in deze pe
riode dr Adenauer de grootste
staatsman na Bismarck, niet in de
steek mocht laten. Tenslotte pleitte
Churchill voor verruiming van de
BritsRussische handel. Engeland zal
hierover met Amerika besprekingen
voeren.
In het debat heeft Attlee de herbe
wapening van Duitsland goedgekeurd.
De socialistische leider zei, dat hij
zich niet schaamde over het menings
verschil in Labour over deze kwestie.
„Het weerspiegelt de twijfel en de on
rust, die wij allen kennen". Hij meen
de, dat men de huidige situatie moe
dig onder ogen moest zien.
De conservatief Godfrey Nicholson
stelde voor Nederland, Denemar
ken en Noorwegen uit te nodigen toe
te treden tot het Britse Gemenebest.
Alle drie zijn landen, waarvoor Groot-
Brittannië veel bewondering en gene
genheid heeft, aldus het parlements
lid. Verder betoogde hij, dat de landen
gelijke idealen hebben en uit het oog
punt van ras aan elkaar verwant zijn
en dat hun belangen niet met elkaar
in botsing komen.
Op de 33e RAI ■tentoonstelling, die vandaag werd geopend, is deze
droom te zien. Het is de Ford Crestline Skyliner, waarvan het
plexiglazen dak een van de talrijke nieuwe snufjes is, die zijn te
bewonderen.
(Voor ons verslag zie men elders in dit blad)
Het Syrische leger heeft gisteren een eind gemaakt aan het regime
van president Sjisjlaki en dusdoende ook aan de politieke spanning,
die reeds enige weken in het land heerste. De president heeft het raad
zaam geacht, af te treden en het land te verlaten, toen hij na een dag
van toenemende beroering tot de conclusie moest komen, dat hij op
geen enkele steun meer had te rekenen. Zijn opvolger is de oud.presi
dent Hasjem el Atassi, die drie jaar geleden door Sjisjlaki is heenge
zonden. De actie van het leger begon gistermórgen in de Noordelijke
stad Aleppo, waar het garnizoen de macht in handen nam en het radio
station bezette. De leiding had hier de bevelhebber van het Noorde-
lijke district, kapitein Raiz Muslafa Hamdoen. In de loop van de dag
sloten zich de commandanten van het Westelijke, het Oostelijke, het
Centrale en zelfs het Zuidelijke militaire dislrict bij hem aan. Een ogen
blik leek het er op, dat Sjisjlaki zich tegen de beweging zou verzetten.
Toen echter de onder zijn bevel staande militairen begonnen over te
lopen, trok hij de enig mogelijke conclusie uit de toestand en ging
heen.
Blijkens berichten van radio-Aleppo
stonden niet alleen de militairen, maar
ook de studenten achter de actie.
Donderdag hielden zij betogingen in
de overigens rustige stad, waarbij
zij de officieren, die aan de opstand
deelnamen, op de schouders namen.
Radio-Aleppo zond voorts bewijzen
van instemming uit van tal van bur
gers. In andere uitzendingen werd
Sjisjlaki beschuldigd van verdrukking
van het volk, fascisme, en verkrach
ting van de democratie.
AFP tekent bij de beweging in
Syrië aan, dat de steden in het Noor
den, Oosten en midden van Syrië al
tijd gekant zijn geweest tegen Damas-
cus, de hoofdstad van het land, omdat
daar de neiging zeer sterk was, het
gehele bestuur te centraliseren. De
toestand in het land is reeds enige
weken zeer gespannen sinds Sjisjlaki
er toe overging, een aantal politieke
leiders in Mezze bij Damascus te in
terneren. De opstand der Droezen was
een tweede symptoom van de moei-
1 lijkheden, waarmee de president had
te kampen. Nu het leger in het gehele
land zich bovendien tegen hem keer
de, heeft hij het raadzaam geacht,
heen te gaan.
Twee Nederlandse schepen, de Wieke
en de Elsi, zitten in de Oslofjord al zo
lang in het ijs vast, dat de voedselvoor
raden op beginnen te raken. Zij delen
dit lot met tal van andere schepen.
Per helicopter tracht men de vaartui
gen van voedsel te voorzien, maar ten
gevolge van sneeuwstormen is het gis
teren niet gelukt, de Wieke en de Elsi
te bereiken. Vandaag zou men de pogin
gen voortzetten..
£)E VERENIGDE STATEN hebben
toegezegd, Pakistan militaire hulp
te zullen verlenen op grond van het
programma voor wederzijdse beveili
ging. Hiermee is het aantal landen,
dat ingevolge dit programma wordt
geholpen, gestegen tot acht en twintig.
Dat Pakistan om hulp had verzocht,
werd enige dagen geleden medege
deeld door de premier, Mohammed
Ali.
Over de omvang van de hulp, waar
voor voor alle landen tezamen in 1953
een bedrag van 16.788 millioen dollar
werd uitgetrokken, is nog niets be
kend. Dit zal in aanzienlijke mate af
hangen van de bevindingen ener spe
ciale commissie, die waarschijnlijk
zeer binnenkort naar Karatsji zal ver
trekken om een onderzoek in te stel
len naar de behoeften van het land.
President Eisenhower heeft in een
brief aan premier Nehroe van India
verzekerd, dat de hulp aan Pakistan
onmiddellijk zal worden gestaakt, in
dien deze zou worden misbruikt voor
een aanvalsoorlog. Het besluit tot
hulpverlening is overigens van geen
invloed op de Amerikaanse vriend
schap voor India. Mocht dit land be
hoefte gevoelen, ook militaire hulp
aan te vragen, dan zal dit verzoek zeer
welwillend worden overwogen.
\yiJ weten nimmer wat wij in orga
nisatoren van automobieltentoon
stellingen meer moeten bewonderen:
de vanzelfsprekendheid, waarmee zij
hun producten, die toch op een ander
niveau liggen dan een pond suiker,
aan de kopers aanprijzenof de nuch
terheid, waarmee zij constateren, dat
een automobiel tegenwoordig niets an
ders is dan een „stuk onontbeerlijk
materiaal". Indien wij namelijk een
automobieltentoonstelling bezoeken
en dat doen wij meestal wel dan
verbazen wij ons erover, dat dia
stukken noodzakelijk materiaal zo
kostbaar zijn uitgevoerd, dat de veel
geroemde binnenhuisarchitectuur er
meestal een lesje van kan leren, ter
wijl het uiterlijk van de voertuigen
in het algemeen niet geschikt is om
ons ervan te overtuigen, dat automo
bielen in onze gedachten niets anders
dan de gesublimeerde opvolgers van
onze vroegere fietsen moeten zijn.
Nu kennen we de stelling wel:
wat doet het ertoe hoeveel je voor
een auto betaalt, de belasting is er
goed voor; dat neemt niet weg, dat
het ons toch ook weer onnodig voor
komt in paleizen op wielen rond te
rijden.
Wij hebben oog voor schone lijnen;
wij kunnen ons in de aanblik van
een personenauto- tentoonstelling vol
ledig verlustigen, maar wij blijven
staan bij de kleine sterke krachtbron,
waaraan geen aasje nikkel te veel zit
en die op onze huidige wegen heel
wat handiger is dan de slagschepen,
die toch nimmer tot aan de grens van
hun vermogen kunnen worden ge
bruikt.
Zo'n automobieltentoonstelling is
overigens bijzonder nuttig ook in een
ander opzicht. Wij zijn hier te lande
nog lang niet zover als in Amerika,
waar om zo te zeggen iedereen een
auto heeft. Maar de aanwas van ons
wagenpark wijst erop, dat de ver
keersdichtheid op onze wegen angst
wekkend zal toenemen. Het toppunt
zal uiteraard zijn bereikt, indien wij
in Noord-Holland in een auto stappen
om naar Den Haag te gaan en dan tot
aan de regeringsstad in een file moe
ten blijven rijdenDe conclusie hier
uit is, dat de regering met vooruit
ziende blik de wegenbouw in ons
land zal moeten aanpakken. Doet zij
dit niet, dan zal het resultaat haar
gevoelig in haar huishoudboekje tref
fen: er zullen minder auto's worden
verkocht en er zal derhalve minder
wegenbelasting worden betaald.
De opbrengst van deze belasting zal
in de toekomst in veel sterker mate
dan tot nu toe het geval is aan „de
weg" zelve moeten worden besteed.
Opdat schone tentoonstellingen als
die van de R.A.I. niet hetzelfde effect
zullen hebben als een film: leuk,
charmant om naar te kijken, (Tl
maar nooit bereikbaar.
Gisteravond zijn met een speciale
KLM-machine uit Hongkong acht zoge
naamde „Shanghai-vluchtelingen" aan
gekomen. Zy behoren tot een grote
groep Europese vluchtelingen, die na
de eerste wereldoorlog uit Rusland naar
China zijn gevlucht en na de laatste
wereldoorlog opnieuw in moeilijkheden
zijn gekomen, toen in China Mao Tse
Toeng aan het bewind kwam.
Een groep van 800 hunner verkeert
in tragische omstandigheden: zij zijn
ziek, verminkt of hoogbejaard. Deze
groep moet zo snel mogelijk worden
geëvacueerd.
Na een oproep van de hoge commis
saris der Verenigde Naties voor vluch
telingen verklaarde een aantal rege
ringen zich bereid, aan deze vluchtelin
gen asyl te verlenen en zich garant te
stellen voor hun onderhoud gedurende
de rest van hun leven.
Het resultaat van deze oproep is ge
weest dat tot dusverre voor 318 perso-
Op 65-jarige leeftijd is gisteren over
leden mr Vital Haesaert, een der
pioniers en medewerkers van het
Volkshogeschoolwerk in Nederland.
Hij vocht in de oorlog 1914—1918 aan
Belgische zijde mede en werkte na
dien in Nederland in de kunsthandel.
Hij studeerde in Leiden en werkte
daarna aan de Volkshogescholen in
Bakkeveen en in Bergen. In zijn stu
dententijd was hij een der bezielende
leden van de Katholieke Studenten
gilden en van het Diets Studenten
verbond. Door zijn Volkshogeschool
werk heeft hij zeer velen dichter ge
bracht bij de schoonheid der Neder
landse schilderkunst, waarover hij tal
rijke lezingen heeft gehouden. Gedu
rende de laatste jaren had hij de lei
ding bij de ontvangst van honderden
Franse plattelanders en van vele
Vlaams-Nederlandse cursussen zowel
in Vlaanderen als in Nederland.
nen deze garantie is verkregen. De Ne
derlandse regering verklaarde zich be
reid, 34 dezor vluchtelingen op te ne
men.
Gisteravond arriveerde het tweede
transport uit Hongkong met 4 patiënten
voor Nederland, 3 voor België en 1
voor Denemarken. Allen bevonden zich
in goede welstand.
Zij werden op Schiphol verwelkomd
door mr C. Brouwer, vertegenwoordi
ger in Nederland van de hoge commis
saris der VN voor vluchtelingen en de
heer O. Heldering, directeur van de
Stichting oecumenische hulp voor ker
ken en vluchtelingen. Deze laatste stich
ting is erin geslaagd voor de patiënten,
bestemd voor Nederland, een tehuis te
vinden in de provincie Utrecht.
In de loop van vandaag wordt in Hil
versum de aanmelding van de 115.000e
abonné op „Vrije Geluiden" in
de VPRO-studio verwacht. Mocht deze
verwachting werkelijkheid worden,
dan zal het VPRO-programma van-
avond van 19.50 tot 20.30 uur aan dit
feit worden gewijd.
De regering der V. S. heeft in een
nota aan de Poolse ambassade te Was
hington geëist, dat de Poolse consula
ten-generaal te New York, Chicago en
Detroit worden gesloten en het perso
neel wordt teruggeroepen. Gezegd
wordt, dat onder de huidige omstandig
heden de betrokken consulaten geen en
kele nuttig doel dienen.
Verwachting tot hedenavond:
ENKELE BUIEN
Wisselende bewolking met enkele
verspreide buien. Overwegend
krachtige Zuidwestelijke wind.
Dezelfde of iets lagere tempera
turen.
Zaterdag: Zon op 7.32, onder 18.15
Maan op 4.10, onder 11.17