PARIJS - LONDEN - ROME - NEW YORK
Onze grote dochters
'i Zit vast vaster met VELPAFIN
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand.
Wederkerige beïnvloeding van de mode
Smaak blijft
nog altijd het
criterium
- r -\
De eerste modetekenaar van
naam was een Engelsman
Van ijdelheid en afkeer
De Koningin onthult
monument in Eede
Geen vaart geminderd voor
groepje schoolkinderen
r—
Begrip „mode"
ontstond in de
vijftiende eeuw
Mademoiselle Bertin
DE grootste figuur op dit gebied was
in die tijd Mademoiselle Bertin, de
kledermaakster van Marie Antoinette.
Een vrouw, let wel: de manlijke mode
ontwerper bestond toen nog niet. Mad.
Bertin reed in een grote koets vol met
aangeklede popen dwars door Europa
heen: ook stuurde zij ze over naar En
geland. Zo wist iedereen in die dagen
door Mad. Bertin welke kleding be
hoorde gedragen te worden en als
zaterdag 6 maart 1954
(Van onze mode-medewerker)
jiV ALLE MODECENTRA
ter
wereld zijn thans de zomercollec
ties getoond. Het zeer kleine deel
der vrouwen, dat zich bij couture-
huizen kleedt, kan haar keus be
palen. De confectionnairs hebben
modellen gekocht of zijn bezig
deze te kiezen. Kortom, het
enorme raderwerk dat voor enke
len de mode voor de komende
zomer bepaalt en voor velen die
van het aanstaande winterseizoen
en de daarop volgende zomer, is
weer op volle toeren aan het
draaien.
Dit raderwerk ia uiterst com
plex. Daar Parijs als laatste toont
en ongetwijfeld nog steeds verre
weg de belangrijkste bron is vtin
modetendenzen, kunnen de andere
centra pas zes maanden later de
invloed ondergaan van nieuwe
lijnen. Evenzeer echter liggen de
Londense, Italiaanse en Spaanse
show-data zo dicht vóór de Parijse,
dat Parijs eventuele „hits" pas in
een volgend seizoen zal kunnen
overnemen. Als men daar dan nog
bijtelt de invloed van het mo
dieuze publiek en de confectie-
industrie, die gelanceerde ideeën
moeten aanvaarden willen zij als
succes aan te merken zijn, dan is
het duidelijk, dat men na het zien
van enkele collecties niet kan
vaststellen hoe de kleding van de
vrouw er in de a.s. zomer en win
ter uit zal zien.
Want dit moeten wij steeds
voor ogen houden: Mode wordt
niet gemaakt! Mode groeit onder
invloed van duizend en één fac
toren, gelegen op cultureel, maat
schappelijk, religieus en natuur
wetenschappelijk terrein. De cou
turiers kunnen slechts dan succes
hebben met hun producten, wan
neer zij intuïtief hebben gevoeld
in welke richting de smaak zich
ontwikkelt.
JN het licht van het voorgaande, zult
U zich onze verbazing kunnen voor
stellen over de uitspraak van een be
kende radio-spreekster, die, nadat
Fath en Dessès hun collecties hadden
getoond, de luisterende dames mede
deelde, dat, o£ het haar lief was of
niet, snoercorsetten binnenkort een ab
solute noodzaak zouden zijn. Een week
later toen Dior getoond had, moest zij
tvel mededelen, dat het toch niet zo
erg noodzakelijk was en dat de dames
wier figuur zich voor snoeren niet
leent, het ook wel zonder zullen kun
nen doen. Wij pretenderen geenszins
in de toekomst te kunnen zien, doch
Wij menen niet ver van de waarheid
af te zijn, wanneer wij hier de derde
of vierde mislukte poging signaleren
tot wederinvoeren van het corset, die
sedert het einde van de oorlog is on
dernomen. Niet onmogelijk is het ech
ter, dat uit deze laatste poging een
corsage overblijft met vetersluiting, in
de trant zoals deze te vinden is in ver
schillende klederdrachten in Europese
landen. Deze zijn op zichzelf weder
nauw verbonden met de uiterst strak
geregen modieuze kleren uit vroeger
eeuwen.
De Italiaanse couture, die voortdu
rend aan belang wint, oefent in Europa
nog steeds een indirecte invloed uit.
Vele Europese confectiecentra besef
fen nog steeds niet voldoende welk
een ongekende rijkdom de Italiaanse
collecties, ook voor hen, bevatten. Ook
in de Noordelijker landen wordt de
neiging zich kleuriger te kleden steeds
groter en zo ergens, dan zijn de Italia
nen op dit gebied meesters. Amerika
eeft dit reeds enige jaren geleden er
end en besteedt grote aandacht aan
e Italiaanse couture.
„J1®' ,'dee, modellen te lanceren, die
f zun. voor massale reproductie,
miJij i j elijk nieuw in Italië. De ge
uit» i Italiaanse vrouw is steeds
en vaai'dig geweest met de naald
1 riJ*,.°f arm, iedere vrouw die be-
^elling had voor haar uiterlijk,
_-i steeds grote waarde gehecht
mna6^11 Persoonlijke interpretatie van
luae-tendensen. En wat een meester-
cnap bereikten zij daarbij veelal!!
mPlakel,°os staart men naar de kleu-
ev» es ZÜ aandurven en
taat Aprakel00s is men door het resul-
Drnf' V°k de modekunstenaars van
hoo»fSIe vinden wij vaak een onbe-
vinn ^vergave aan wat zij mooi
in nfnj Plt resulteert dan nogal eens
epn^f j- die prachtig zijn, maar
fpntifH n'et te copiëren in de con-
a.,... "*3briek. OnHankr Pf>n nnnitnut-
teiinJ fabriek- Ondanks een onuitput-
Itaii» voorraad van de prachtigste
«auaanse stoffen, beschilderen zij
^^"jsedeeltelijk met de hand ten-
zoeken.
precies het effect te krijgen dat
In Amerika behoefde men niet te 'wachten op de Parijse collecties om
marine-blauw als de modekleur voor de komende lente en zomer te bepalen.
De sterk gemarkeerde taille, de imprime shantung, de lage reversloze kraag,
alles duidt op een vooruitlopen op de tendensen van Parijs, wat mogelijk
wordt door de vele relaties van de Franse couturiers met de Amerikaanse
modehuizen en hun presenteren van Amerikaanse collecties voordat de
Parijse shows beginnen. Sensationele dingen worden echter meestal in Parijs
gelanceerd, waar zij minder risico medebrengen en makkelijker worden
aanvaard.
Laten wij enkele voorbeelden noe
men van originele en kleurrijke pro
ducten, voortgesproten uit Italiaanse
breinen: Stel u voor een soort kazuifel
of middeleeuws page-jak. Een laag uit
gesneden bovenlijn, die slechts aan de
bovenarmen een steunpunt vindt, zij
naden open met slechts twee lipjes die
om knopen sluiten, een op de taille en
een aan de onderzoom, zeven en een
halve centimeter onder de heuplijn.
Het geheel in hard suikergoed rose. Dit
jak wordt gedragen over een turquoise
blouse en met een nauwsluitende broek
in zeer diep purperEen zwarte
rok van dril, op het eerste gezicht
uiterst simpel doch in werkelijkheid
bestaande uit een aantal afgeronde
panden, die gedeeltelijk over elkaar
heenvallen. Onder het lopen kan de
draagster met een enkel rukje de ver
borgen stukken der panden te voor
schijn trekken. Deze blijken dan hard
groen te zijn en bestikt met kleurrijke
stro-bloemen.
Verder, voor het strand, grof-katoe-
nen broeken en zacht rose met een
smaragdgroene streep, smal bij de
voet, breder uitlopend naar boven en
overgaand in rug en buikstuk van de
broek. Hetzelfde in oranje met blauw.
Badstoffen jasjes met een tricot hals
en manchetten, afstaand van de heu
pen en getoond in kleuren als helgeel
met zwart, tezamen met een broek,
waarvan de ene pijp geel, de andere
zwart is. De ruimte ontbreekt ons ver
der te gaan, maar wij willen nog wel
even opmerken, dat Italië evenals Pa
rijs gebruik maakt van matrozenkra
gen.
j^AAR als wij als matroosje vlug en
net in Londen debarkeren, zien wij
dat onze matrozenkraag de gewoonste
zaak van de wereld is, omdat ook de
Londense ontwerpers deze ruimschoots
hebben toegepast. Verder vinden wij
in dit centrum weinig wat wij als
schokkend zouden willen aanmerken.
Londen is in het algemeen tevreden
met het verwerken en toepassen van
wat elders is gelanceerd. Het resultaat
is dan ook gewoonlijk een aantal col
lecties van smaakvolle, in perfectie
uitgevoerde modellen met een overeen
komstige tendens. De mantelpakken
zijn dit jaar merendeels zeer slank
met veelal slanke rechte rokken. De
halslijn is diep uitgesneden vaak met
een soepele rolafwerking. De kleuren
zijn naast enkele felle, hoofdzakelijk
een groot aantal variaties van beige.
De mantelpakken hebben vrij wel steeds
een bijpassende mantel, een tendens die
wij ook in de Nederlandse confectie-
collecties hebben kunnen opmerken.
In Spanje zijn de couturiers gedwon
gen vrijwel uitsluitend Spaanse stof
fen te verwerken. Dit heeft natuurlijk
zijn nadelen, maar ook zijn goede kan
ten. Men is minder geneigd Parijs naar
de kroon te steken en richt zich voor
inspiraties vaak tot de Spaanse histo
rische en volksdrachten. Evenals in
Parijs en Londen is de princesselijn
nog zeer belangrijk. Voor ons is
Spanje tot op heden eigenlijk alleen
belangrijk door de invloed die het via
Amerika op de mode heeft.
'YENSLOTTE dan dit Amerika, dat
eigenlijk geen pretenties doet gelden
op een „style-setting" couture, doch dat
via zijn enorme koopkracht, zijn zeer
grote en uiterst capabele industrie een
enorme invloed uitoefent op de couture-
centra van Europa. Zonder Ameri
kaanse klanten kunnen deze niet be
staan, zodat zij zich zeer goed reken
schap geven van wat wel en wat niet
door Amerikanen zal worden geaccep
teerd. Daar velen bovendien in Ame
rika een eigen bedrijf hebben of nauw
samenwerken met een Amerikaans be
drijf, komen vele couturiers regelmatig
in de Ver. Staten en worden daar di
rect beïnvloed.
In de Amerikaanse collecties vinden
wij dan ook vaak reeds geruime tijd
voor de Parijse shows een aantal indi
caties van wat Parijs gaat brengen, zij
het in minder extreme vorm. Ame-
rika's uiterst knappe ontwerpers voe
gen bovendien zo rustigweg regelmatig
ideeën aan de mode toe, die een zeer
groot succes hebben. Een Duitse zg.
couturier die wij enige tijd geleden
zagen showen, had, beter dan onze Ne
derlandse confectionnairs, gezien welk
een dromen van modellen de Amerika
nen presteren. Met de gewone vrijheid
van confectionnairs zouden zij hier
een zeer rijke bron kunnen aanboren,
die vrijwel onuitputtelijk zou blijken.
Toen een groepje Amsterdamse
schoolkinderen gistermiddag om vier
uur onder de hoede van twee ver-
keersbrigadiertjes bij het Sarphati-
park de rijweg overstak, kwam van de
Amsteldijk een vrachtauto aanrijden.
Aangezien de bestuurder geen vaart
minderde, bleef het groepje op de
tramrails staan. Een zevenjarig meisje
holde evenwel de weg over en liep
tegen de linker achterzijde van de
auto op. Het kind is met een schedel-
basisfractuur naar het Wilhelmina-
gasthuis overgebracht.
het valt werkelijk niet
mee, het uw dochter al
tijd naar de zin te maken,
als ze van die jongedames
allures krijgt. Ze mag in
haar lange broek en jak nog
zo'n kwajongen lijken, krijgt
u haar eenmaal zo ver, dat
ze ook eens een jurk aan
wil trekken, dan is ze bui
tengewoon critisch. Toch
geloven we dat het hier af
gebeelde overgangsmodelletjj
wel in haar smaak zal val
len. Het heeft een ruime rok
met plooien, aangeknipte
mouwtjes en een losse
schouderpas, die met druk
knoopjes in de jurk beves
tigd is en dus gemakkelijk
door een andere vervangen
kan worden. U kunt er de
zelfde stof voor nemen (bij
ruitjes en strepen in een an
der richting!) en ter afwis
seling maakt u een exem
plaar in een contrasterende
wollen stof of gebreid voor
koude dagen en een luchtig
wit pasje met dito man
chetjes, dat het wollen jurk
je op slag in een snoezig
voorjaarsmodelletje omto
vert. U ziet: drie vliegen in
één klap.
U heeft nodig ca 2.25 m
stof van 140 breed of 4 m
van 80. U. knipt het pasje los van
voor- en rugpatroon. Van de zes-
baansrok is alleen de voorbaan en
een zijbaantje gegeven. Die van de
rug zijn bijna eender, alleen de
achterzijnaden knipt u volgens de
stippellijn en de zakjes vervallen.
12 a 13 JAAR
2226
32.
62
x m
o:
3
1
i-
l m
i
1
t 1
1
a
.0
ï\-'W
2
3 o\
O
-\ 1
UI
o 1
O
o Ol 1
O
O j\ I
J CM 1
a _u
12 /3 2330
/O. IS. 232/ 3?
2
-2/
I
I
VI
59
/o
De figuurnaden,in voor- en rug
pand worden ingestikt, zij- en
schoudernaden gesloten en de hals
met schuine repen stof aan de bin
nenzijde afgewerkt en doorge
stikt. De mouwtjes werkt u even
eens met een schuine bies af of
u zet er een 4 cm breed en 33cm
lang manchetje aan. De voorbaan
van de rok verbindt u met de
voorzijbanen, waarbij u de aan
geknipte zakdeeltjes aan elkaar
stikt. De drie rugbanen eveneens
aan elkaar zetten, x op o vallend
de plooien inleggen en de zijna
den sluiten. U zet de rok aan het
lijfje en brengt zo nodig in de lin
kerzijnaad een taillesplitje aan
met ritssluiting. Langs de onder
kant van de schouderpasjes knipt
u een extra brede naad aan voor
't opnaaien van de drukknoopjes.
De voorkanten worden met een
smal zoompje afgewerkt. U kunt
er desgewenst ook een overslag
en een belegje aanknippen en ze
van knoopsluiting voorzien. U
sluit de schoudernaden en zet de
halsrand tussen de dubbele stof
van het kraagje. Gebruik niet te
weinig drukknoopjes om de pas
aan het jurkje te bevestigen.
Eventueel kan een bloesje met
aangeknipte korte mouwtjes de
schouderpas vervangen. Wel is het
dan aan te bevelen, jurk en blou
se in de schoudernaad of bij de
sluiting even aan elkaar te hech
ten om scheef zakken te voorko
men.
Nu met alle drukte van
de eerste voorjaars
shows in Parijs; nu na
een korte wijle ivinter-
rust de krant weer vol
begint te staan met arti
kelen over mode de
mode van Parijs, wel te
verstaan, en aldus aan
geheven; Fath decre
teert de wespentaille, of
met even grote letters:
Dior beveelt; u moet
weer eten nu vragen
wij ons Wel eens af:
waarvoor dient die
drukte wel? Wat is het
raadsel, dat „mode" heel.
Hoe komen mannen als
Dior en als Fath aan hun
koningschap en hoe ont
stond het begrip „mode
koning" eigenlijk?
Geen gemakkelijke
vragen om te beant
woorden. Tot ongeveer
500 jaar geleden bestond
er geen „mode", tenmin
ste geen mode in die zin,
zoals wij die bedoelen.
Wanneer de mode begint
te ontstaan is het nog
geen belang van alle
vrouwen; het is nog al
leen maar een kwestie
die de vrouwen aan
gaat, die met het Hof in
verbinding staan, en dan
nog alleen die dames,
die er iets bij te winnen
hebben als zij de aan
dacht van de koning op
zich gevestigd hebben.
Pas langzaam-aan dringt
de mode tot de lagere
kringen door, maar het
was al tegen het einde
van de achttiende eeuw
toen ook de „gewone"
mensen er aandacht aan
gingen besteden.
Hoe konden de mensen
in die dagen te weten
komen wat „in de mode"
was? Er waren geen
modeplaten nog, en ook
geen geïllustreerde tijd
schriften. Het middel om
deze soort kennis te ver
breiden onder de massa
was: de pop.
vlelcvrIjt koudlijm
van CETA BEVER
(Advertentie, Ing. Med.)
(Van een medewerker)
UET Rijksinstituut voor
Statistisch Onderzoek te
Parijs heeft onlangs uitge
rekend dat de Frangaise van
tussen 15 en 45 jaar gemid
deld ongeveer 30 minuten
per dag voor haar spiegel
doorbrengt. In haar hele le
ven betekent dit totaal
349.575 minuten oftewel 247
dagen, die de vrouw uitslui
tend aan haar gezicht en
haar gehele uiterlijke ver
schijning wijdt. Dit cijfer is
echter geenszins een record.
De Amerikaanse besteedt
namelijk op de leeftijd tus
sen 15 en 40 jaar aan deze
zelfde bezigheid dagelijks
ruim een uur. En ook deze
prestatie is onbetekenend,
als we herinneren aan zeke
re voorbeelden uit de ge
schiedenis, aan Keizerin
Elizabeth van Oostenrijk,
die vier vijf uur voor de
spiegel doorbracht. Ook de
beroemde Gravin Castiglio-
ne, die onder Napoleon III
zo'n belangrijke rol heeft
gespeeld, had minstens drie
uur per dag nodig om zich
zelf goed te bekijken.
Dat de spiegel op de
vrouwen een grote aantrek
kingskracht kan uitoefenen,
heeft de mondaine Hongaar
se Kathe Horvath bewezen,
die spiegels verzamelde en
in haar negen-kamer-woning
in Boedapest niet minder
dan 2700 exemplaren be
waarde. Kort vóór de om
wenteling verliet ze Honga
rije en ging naar Rome,
waarheen ze nog tijdig het
waardevolste gedeelte van
haar verzameling verzonden
had. Daar leefde ze van de
verkoop van .haar collectie
Ze was zó verslaafd aan
haar spiegels, dat ze ook
aan een spiegel ta gronde
ging: op zekere dag liet ze
een kostbaar exemplaar val
len. In de opwinding drong
een scherpe splinter in haar
arm en sneed een ader door,
waardoor ze doodbloedde.
Eenzelfde temperament
had ook de Engelsman Sir
John Soane, die het naar
hem genoemde museum in
Londen heeft gesticht. Ook
hij bezat een indrukwek
kende verzameling van spie
gels uit alle tijdperken. Zijn
huis was van beneden tot
boven met ingemetselde
spiegels bedekt en de zon
derling bracht het grootste
deel van zijn leven voor de
ze spiegels door. Aan de
andere kant zijn er ook
mensen, die een spiegel niet
kunnen zien zoals de be
roemde Lady Montagu. wier
schoonheid in de 18e eeuw
door dichters bezongen
werd. Sedert ze op 35-jarige
leeftijd de pokken kreeg,
had ze niet meer de moed
in «en spiegel te kijken.
WET eigenaardigste geval,
dat met een spiegel te
maken heeft, is wel dat van
de jonge Charles Worth in
Philadelphia, die in zijn
hele leven slechts één keer
in een spiegel heeft geke
ken. Zijn ouders hadden al
les gedaan om hem de aan
blik van zijn gezicht te be
sparen, daar de jonge Worth
aan vroegtijdige vergrijzing
leed en er reeds op jeug
dige leeftijd uitzag als een
oude man. Zijn ouders,
schatrijke lieden, deden alle
denkbare moeite om alle
spiegels van hem weg te
houden, ook mocht hij nooit
in de nabijheid van een wa
tervlakte komen. Toen hij
20 jaar oud was, gebeurde 't
ongeluk echter toen, op een
ogenblik, dat het kamer
meisje in de nodige oplet
tendheid tekort was gescho
ten: de jonge man zag zich
zelf in de spiegel en kreeg
door de afschuwelijke aan
blik zo'n schok, dat hij aan
e«n embolie overleed.
zodanig kunnen wij haar wel als eerste
mode-koningin uitroepen. Zij echter die
hun kleding baseerden op die van haar
sierlijke poppen dachten er niet over te
zeggen: „onze japonnen zijn ontworpen
door M. Bertin". Zij zeiden: „Onze kle
ren zijn precies zo, als koningin Marie
Antoinette ze draagt".
Charles Frederick Worth,
£)E eerste persoon, die om zo te zeggen
zijn naam onder zijn producten
schreef was een man. Geen Fransman,
zoals we zouden verwachten, maar een
Engelsman. Hij heette Charles Frede
rick Worth, en in de eerste jaren van
koningin Victoria's regering werd hij
niets belangrijker geacht dan een ge
wone leerling-manufacturier aan een
wel wat deftige zaak.
Sprong in de geschiedenis.
In 1846 ging hij naar Parijs en zie:
na twaalf jaren had zijn roem als
kleermaker zo'n geweldige hoogte be
reikt dat alle „grandesdames" in Frank
rijk, koningin Eugénie incluis, op zijn
wenken vlogen. Zij gehoorzaamden aan
zijn raarste grillen en geen vrouw uit
de hogere kringen waagde het in die
dagen een japon te dragen, welke niet
goedgekeurd was door „monsieur
Worth".
Want als zij dat waagde, zou hij haar
zeker nimmer meer hebben toegestaan
zijn salons te betreden.
Hij was het, die de inval van de
crinoline had, en deze dames waren
het, die deze crinoline met 'n belache
lijke overdrijving populair maakten.
Onder Worths leiding kwam het tot de
vreselijkste excessen, waarbij er dames
om de haverklap van uitputting of on
dervoeding flauwvielen. De afmetingen
van de hoepelrokken waren zo enorm,
dat twee vrouwen nauwelijks naast
elkander plaats konden nemen op de
zelfde sofa, of in hetzelfde rijtuig!
Paul Poiret:
]\;OG lang nadat de crinoline uit de
mode was bleef zijn invloed voort
duren. Had hij dan geen enkele con
current? Natuurlijk waren er in die
tijd ook nog andere kleermakers genoeg
die zich een zekere faam verwierven.
De enige echter wiens roem enigermate
te vergelijken was met die van „Mon-
i sieur Worth" was de ontwerper van de
zogenaamde „hinkjurken" en de harem
japon. Zijn naam was Paul Poiret en
zijn kleding leek op die, zoals die ge
dragen werd in ongeveer de jaren voor
de eerste wereldoorlog.
Dit waren dus de drie eerste mode
koningen in de geschiedenis. Wijzig uw
oordeel, knappe vaders en nuchtere
echtgenoten, die het vrouwelijk deel
van uw gezin als onzinnig betitelt als
het zich klagend, maar toch met vuur,
onderwerpt aan de grillen en grollen
van de een of andere verwijderde
modekoning. Meen niet dat uw vrou
wen. uw dochters, anders kunnen. De
traditie de mode te volgen is vijfhon
derd jaren geleden gefundeerd door
een dame, en is bijzonder sterk gewor
den door de medewerking van twee
heren, een Engelsman en een Frans
man. Wat begint men tegen zo'n bol
werk van internationale samenwer
king? Wat begint men tegen vi'f
eeuwen geschiedenis, een geschiedenis,
die zich herhaalt bovendien. Herhaal
delijk
Koningin Juliana zal op 13 Maart
het monument in Eede, de plaats waar
Koningin Wilhelmina in 1944 ons land
binnenkwam, onthullen. Dit zal ge
schieden op hetzelfde tijdstip als in
1944 dit heugelijke gebeuren geschied
de, nl. om 12.29 uur.
De Koningin zal per trein naar Vlis-
singen reizen, vervolgens oversteken
naar Breskens en vandaar per auto
naar Eede gaan.
Des middags zal zij een bezoek aan
Oost Zeeuwsch-Vlaanderen brengen en
via Perkpolder en Hoedekenskerke
naar Soestdijk terugkeren.
