Langs de Noordhollandse
woonwagenkampen
I
DE WONDERE WAERELT
In kort bestek
Ook dat nog
De buldog
zwijgt.
INTERNATIONAAL 2
ASPECT S
voor Hoge Raad
Het duivelseiland
te Medemblik
Deel van Velser affaire
Ergerlijke toestanden gesignaleerd
Ruzie op overweg werd
oorzaak van ongeluk
DINSDAG 16 MAART 1954
temperament zullen tonen, die even
bewonderenswaardig zullen zijn als
die, welke wij hebben getoond in de
dagen, dat een dodelijk gevaar ons
bedreigde. De naam van ons dierbaar
vaderland zal door ons gedrag, onze
vooruitziendheid, onze onwrikbare
vasthoudendheid in streven, lang een
ereplaats innemen onder die van de
landen der wereld. Ik vrees de toe
komst niet. Laat ons in haar mysteries
doordringen, laat ons de sluiers weg
trekken en laat ons vol vertrouwen
en moedig voorwaarts gaan. Alle pro
blemen der na-oorlogse wereld, hoe
verbijsterd zij thans ook mogen blij
ken, zullen gemakkelijker op te los
sen zijn als eenmaal een beslissende
overwinning is behaald, als het ogen
blik is aangebroken om de grootse
fundamenten te leggen voor de toe
komstige wereldorde en de tijd is ge
komen om woorden van vrede en
waarheid aan allen te verkondigen.
yELE van Churchills verwachtingen,
die óók de onze waren, zijn snel
de bodem ingeslagen. Nauwelijks was
de zege bevochten of hij moest m
eigfcn huis het roer van het schip van
staat in handen zijner politieke tegen
standers overgeven. Wel wist hij met
zijn partijgenoten opnieuw de leiding
der staatszaken in handen te krijgen,
maar de klappen van de oorlog sloe
gen ook het zegevierende land met
harde slagen.
Het Imperium brokkelde verder af.
De verhouding met de Ver. Staten
was dikwijls moeilijk. Oude tegenstel
lingen met het Europese continent
traden opnieuw naar voren en een
nieuwe oorlog, zij het een koude, deed
de internationale spanningen weer
weergaloos stijgen.... Churchill wist
zijn toppositie tot heden, in elk geval
uiterlijk, te handhaven, doch zijn ini
tiatieven, zijn plannen vinden minder
ingang dan voorheen....
De glorieuze herrijzenis van Enge
land, waarvan Churchill in 1943 droom
de, is ondanks de vele vergelijkingen
met de eerste Elizabeth, niet bereikt.
Een vast fundament voor een nieuwe
wereldorde schijnt nog ver weg. On
danks het feit, dat de jongste tussen
tijdse verkiezingen de kracht van de
Conservatieve Partij hebben bpwezer,
groeit de oppositie tegen de Tories
voortdurend.
J?N tussen dat alles zien wij nog
steeds Churchill, de steeds nog hard
werkende buldog, die niet wil luiste
ren naar raadgevingen van vrienden
en medici het wat kalmer aan te doen.
Soms kan hij in het Lagerhuis nog
fel antwoorden en nam hij onlangs
nog de moeilijke verdedigingsspeech
van één zijner veel jongere ministers
over.
Zal de heer Churchill heengaan na
de terugkeer van de koningin van
haar wereldreis, komen er dan spoedig
nieuwe verkiezingen? Zal de ook niet
meer sterke Anthony Eden zijn vriend
en meester opvolgen? Of zullen de
mannen van Labour de eerste viool
gaan spelen? Wie zal dan de stei'ie
man zijn? De ook niet meer jonge
Clement Attlee of de dynamische ze
ven en vijftigjarige mijnwerkerszoon
Aneurin Bevan met zijn extreme en
meer links georiënteerde opvattingen?
Wij weten het niet. Maar zeker is
dat het Engelse volk voor een grote
beslissing zal komen te staan, vooi
zichzelf en de vrije wereld, als Win
ston Churchill zijn grootste beslui:
neemt en Downingstreet no. 10 voor
goed verlaat. Mogelijk zijn daartoi
aanwijzingen, doch zekerheid is ei
niet. En de man, waarom het gaat,
zelf, hij zwijgt.... En werkt!
Zo ogenschijnlijk ziet het kamp te
Medemblik er niet onvriendelijk uit.
De werkelijkheid is echter anders.
en karton wel zwaar te verduren ge
had.
Het woord „toilet" wil ons maar nau
welijks uit de pen. De afbeelding moge
ten deze een duidelijker taal spreken
dan het geschreven woord.
We mogen het hierbij laten. Alleen
moet ons van het hart, dat verbetering
hier een dringende noodzaak is. Ver
betering, die mogelijk slechts door ver
plaatsing zal zijn te bereiken. Mensen,
ook al wonen ze in een wagen, behoren
niet thuis op of bij een vuilnisbelt.
Niet ter wille van hen zelf, niet ter
wille van hun kinderen en allerminst
ter wille van de democratische maat-
schappij, waarin we leven en waarvan
ook Medemblik deel uitmaakt.
Indertijd heeft de Haarlemse Recht
bank twee personen uit Velsen van
rechtsvervolging ontslagen, die ervan
waren beschuldigd, de namen van eni
ge illegalen aan de Duitsers te hebben
doorgegeven. De beide mannen ver
weerden zich door te verklaren dat de
ze lieden de voedselvoorziening in ge
vaar brachten en represailles van de
vijand uitlokten, en beriepen zich ver
der op een order van de illegaliteit.
De Officier van Justitie kwam hier
van in cassatie. Dit beroep heeft thans
voor de Hoge Raad gediend. Na een
pleidooi van mr. A. Schenkeveld uit
Alkmaar heeft de advocaat-generaal,
prof. Langemeijer, geconcludeerd, dat
het cassatieberoep volkomen ongegrond
was.
PRINS ALBERT NAAR DE NED.
ANTILLEN?
Vernomen wordt, dat prins Albert
van België 30 Maart per vliegtuig naar
de Ned.-Antillen zal vertrekken. De
prins zal zich waarschijnlijk bij koning
Leopold, zijn vader, gaan voegen, die
een reis maakt in Midden-Amerika.
Daarom zien we met belangstelling
tegemoet, welke maatregelen het be
stuur van Radboudveste hier gaat ne
men en tevens, hoe lang hiermede nog
zal worden gewacht. Want de toestand,
die wij hier signaleerden, is bescha
mend en dientengevolge hopen wij, dat
de urgentie om op korte termijn in te
grijpen niet nader behoeft te worden
onderstreept.
Dit hier stelt het „toilet" voor op
het kamp te Medemblik. In dit ge
bouwtje is tevens een paard onder
gebracht. Commentaar lijkt ons in
deze overbodig.
De woonwagenbewoner is om allerlei
redenen nu eenmaal geen graag geziene
gast. Hij moet waar men hem liefst
zo ver mogelijk buiten de deur houdt,
tot de stiefkinderen van onze samen
leving worden gerekend Hij behoort,
de uitzonderingen daargelaten, tot het
ras der nomaden, dat van de ene plaats
naar de andere trekt, doch dat nergens
welkom is. In feite past hij niet in het
kader van onze geordende maatschap
pij, maar nu hij er toch is en men hem
aanvaardt als een noodzakelijk kwaad,
is men ook ten opzichte van hem ver
ordenend gaan optreden. Zo is bij de
wet bepaald, dat de gemeenten gehou
den zijn voor de woonwagens een vaste
standplaats aan te wijzen en dat de De-
woners van deze vehikels evenzeer zijn
gehouden hier hun verblijfplaats te
kiezen. Daar valt natuurlijk iets voor
te zeggen en het is mede begrijpelijk,
dat men deze kampen meestal aan de
zelfkant der gemeente heeft ingericht.
Aesthetische en andere overwegingen
spreken hier inderdaad een woordje
De seismograaf van de universiteit
in Bergen (Noorwegen) constateerde
gisteren een vrij sterke aardbeving,
waarvan de epi-centrum in Zuid-Noor-
wegen moest liggen. Bijna vierhon
derdduizend Japanse onderwijzers heb
ben gisteren betogingen gehouden als
protest tegen twee wetsontwerpen, die
ten doel hebben de politieke activiteit
van onderwijzers te beperken. De re
gering heef verklaard, dat sommige
onderwijzers in de klassen communis
tische propaganda maken. H- Gisteren
werd in Oslo medegedeeld, dat de toe
stand van kroonprinses Martha, die
aan een leveraandoening lijdt, aan
zienlijk slechter was geworden. Zij is
buiten kennis. Er worden voortdurend
bloedtransfusies toegediend. H- De po
litie van Sevilla (Spanje) moest gis
teren met gummistokken optreden te
gen studenten, die tegen verhoging
van de tramtarieven demonstreerden.
De jongelui wierpen twee tramwagens
omver. H- Op de lange afstandsduik
boot „Turpin" zijn electrische draden
doorgesneden, tijdens een reparatie-
beurt op een marinewerf. De politie
van het departement van Marine heeft
onder de arbeiders van de werf een
onderzoek ingesteld. Van 27 tot en
met 30 Juli zal in het RAI-gebouw
in Amsterdam weer een lederwaren-
beurs worden gehouden. Gisteren
is de stichting „Vrienden van het
Muiderslot" opgericht. Men wil hier
mede trachten naar beste vermogen
de traditie van de door Hooft in de
zeventiende eeuw gestichte Muider-
kring voortzetten en het Muiders.ot
een eigen betekenis geven in het he
dendaagse culturele leven. Het Ne
derlandse Oorlogsgraven Comité zal
ook dit jaar weer vier z.g. pelgrims
tochten voor nagelaten betrekkingen
van in ons land begraven Britse mili
tairen organiseren. Deze gelden de be
graafplaats bij Nijmegen. Tevens zul
len de Engelse pelgrims bezoeken
brengen aan het kerkhof van de lucht
landingstroepen in Oosterbeek. Mor
gen zal in Finsterwolde het huis van
de familie Uuldriks worden aangeslo
ten op de waterleiding. Dat zal met
enig feestelijk vertoon gepaard gaan,
omdat daarmede de vijftigduizendste
aansluiting op het net van het Pro
vinciaal Waterleidingbedrijf van Gro
ningen zal zijn voltooid. De familie
Uuldriks zal vele geschenken ontvan
gen en o.a. zijn leven lang gratis wa
ter kunnen drinken...»
mee. Tot zover hebben wij voldoende
burgerlijk begrip om te zeggen „ac-
coord, Van Putten!", wetende, dat be
paalde maatregelen nu eenmaal nood
zakelijk moeten worden geacht en dat
we hier niet als God in Rusland kun
nen leven. Als je met tien millioen
mensen op een paar honderd vierkante
kilometer woont, moet er tenslotte de
nodige orde zijn.
Doch naast dit burgerlijk begrip be
schikken we ook nog over een portie
menselijk gevoel en dit is nu en dan
in opstand gekomen bij een zwerftocht,
die we vorige week langs een aantal
woonwagenkampen in onze provincie
hebben gemaakt. Zeker, aan de ene
kant mochten we constateren, dat een
aantal kampen, wat de inrichting be
treft, aan redelijke eisen voldoet. Het
nieuwe kamp bijvoorbeeld, dat aan de
grens van de gemeente Hoorn is aan
gelegd, mag in dit opzicht met ere
worden genoemd. Natuurlijk zal er
wel iets te wensen over zijn, maar het
ligt tamelijk beschut en voor zover het
woord in dit verband kan worden ge
bruikt, is er zelfs sprake van enig com
fort. Men kan althans zien, dat er hier
naar is gestreefd, het verblijf voor de
mensen zo draaglijk mogelijk te ma
ken. Ook in sommige dorpen heeft men
ten deze, zij het soms op primitieve
wijze, willen getuigen van zijn goede
wil.
Het woonwagenkamp te Alkmaar
stad van 40.000 inwoners steekt hier
al dadelijk ongunstig bij af. We willen
niet op alle slakken zout leggen en we
willen de klachten van de bewoners
niet alle serieus nemen. Een feit is
echter, dat het volkomen open en bloot
ligt en dat men er vergeefs speurt naar
iets, dat ook maar enige beschutting
biedt, 's Winters niet tegen de sner-
JsJAARMATE de Britse pers en (dien
tengevolge?) de publieke opinie
zich steeds meer gaat bezig houden
met de vraag of Harer Majesteits Eer
ste Minister Sir Winston Churchill,
die op 30 November zijn tachtigste
verjaardag hoopt te vieren, wellicht te
oud wordt om zijn uitermate belang
rijke post te blijven vervullen, is ook
de wereldpers zich met dit probleem
gaan bezig houden. Deze brede inter
nationale belangstelling voor de fi
guur Churchill wijst er op, dat de
glorie van de man, die gedurende vijf
bittere jaren de ziel was van de strijd
van de vrije volken van Europa, niet
is verbleekt. Churchill heeft in de da
gen van strijd vele malen een zeer
vooruitziende blik getoond. Hij was
in alle opzichten een leider van groot
formaat, sommigen gebruikten voor
hem welecns de betiteling „genie".
In elk geval menen wij dat in deze
man, die met koningin Juliana en zijn
eigen vorstin Elizabeth de tweede,
afstamt van Juliana van Stolberg en
Willem „de Rijke", graaf van Nassau,
een keur van uitstekende eigenschap
pen van het Britse volk verenigd zijn.
Doch óók Winston Churchill, wiens
geest was gezegend met een diep in
zicht in de zaken van zijn land en de
wereld, moet in zijn verwachtingen
van de na-oorlogse wereld wel ernstig
zijn teleurgesteld. In dagen van nood
is de hoop een belangrijke steun om
staande te blijven. Uit die goede hoop
en die goede verwachting ontsproten
de woorden, die hij op 29 September
1943 in de Royal Albert Hall te Lon
den sprak tot een vergadering van
8000 vrouwen. Ik ben er zeker van.
zo zei hij, dat, als de overwinning zal
zijn behaald, wij een beleid en een
(Van een onzer redacteuren)
DIT ARTIKEL draagt zonder een beroep te doen op enig senti
ment de vorm van een protest. Van een fel protest tegen mens
onterende toestanden in onze provincie, met name zoals deze zich in
bepaalde woonwagenkampen voordoen. Wel zeer in het bijzonder zo
als we die aantroffen in liet woonwagenkamp te Medemblik, waarvoor
men de rotste plek heeft uitgedacht, die er in heel de Radboudveste
maar was te vinden: naast de gemeentelijke vuilnisbelt, ergens ver aan
de Brakkeweg. Na hetgeen ons hierover zo was aangewaaid en mede
door de wetenschapdat 'n woonwagenkamp nu eenmaal geen dorado i*
en dit ook niet kan zijn, lagen onze verwachtingen vrijwel op het
diepste niveau. Als we desondanks door ons bezoek aan dit kamp diep
zijn geschokt, is dit, omdat de erbarmelijke entourage bij ons de vraag
deed rijzen, hoe men een ergelijk oord als verblijfplaats voor mensen
heeft kunnen bestemmen. Zij, die gedoemd zijn hier te leven, mogen
weten, dat het vee in de dorpen rondom een beter onderkomen heeft.
Zonder ook maar het minste voorbehoud durven we hier dan ook
spreken van een grof schandaal.
pende Oostenwind en 's zomers niet
tegen de verzengende stralen van de
zon. Enige beplanting zou hier geen
overbodige luxe zijn, evenmin als een
gedeeltelijke verharding van het ter
rein, want nu maakt de regen het tot
een modderpoel. De WC, waar in door
snee zo'n honderd mensen gebruik van
maken, is maar een heel provisorisch
geval en ge behoeft maar naar het
Het woonwagenkamp te Alkmaar
ligt op de kale vlakte. Slechts een
paar armetierige boompjes staan
eenzaam langs de toegangsweg.
(Foto's Jaap Schoen)
U zoudt nooit kunnen raden, wat
dit is en daarom schrijven we het
met enige schaamte neer: de paar
denstal" op het Alkmaarse woon
wagenkamp
hierbij afgedrukte plaatje van de
paardenstal te zien om tot de overtui
ging te komen, dat het hiermede maar
allerellendigst is gesteld.
Hoe veel hier dus nog te wensen
overblijft, de toestand is nog heilig in
vergelijking bij die, welke we aantrof
fen op het woonwagenkamp te Medem
blik.
We waren in Medemblik op de eerste
dag, die een zweem van de lente droeg.
Twee dagen aaneen was de regen neer-
geplenst en het „kamp" weidse be
naming droeg er de duidelijke spo
ren van. Zo hier en daar zuigt de mod
der zich aan onze schoenen vast.
Doch het is niet de modder alleen,
die het kamp een troosteloos aanzien
geeft. Dit „Duivelseiland", zoals het in
de volksmond heet, is mede het voor
portaal tot de gemeentelijke vuilnisbelt
met al de aankleve van dien. Ge moet
li hier een voorstelling van kunnen
maken, ge moet dit feitelijk zelf heb
ben gezien. Mocht er al ergens een pa
radijs bestaan, dan is het in geen geval
hier, want dit is de hel. Dit is een ver
zameling van half vergane cemcntzak-
ken, van rottende uien, die een kwa
lijke geur verspreiden van alle mo
gelijke onrein. Het lijkt ons een won
der, dat hier mensen kunnen leven, het
lijkt ons ook een wonder, dat instan
ties, die zich op het gebied van de ge
zondheidszorg bewegen, hier reeds niet
lang hebben ingegrepen en nog meer
verbazen wij ons er over, dat het ge
meentebestuur zo het deze toestand
al niet het leven heeft geroepen deze
dan toch gedoogt.
Deze zaak wij weten het is on
langs in de gemeenteraad ter sprake
gebracht en er is een vage toezegging
gekomen, dat hier in de toekomst iets
zal gebeuren.
Maar als we de bewoners horen, moet
hier alles gebeuren. Nu, in het natte
jaargetijde, waarin de ratten zich aan
dienen en aanstonds in de zomer, wan
neer de vliegen bij duizenden van de
belt komen overwaaien en een bedrei
ging vormen voor de gezondheid.
Deze periode wordt door de bewo-
VIER BRIDGENDE me
vrouwen te Cranston
in de Verenigde Staten
hebben tijdens een kaart-
kransje ieder dertien
kaarten van één kleur
gekregen, nadat er heel
eerlijk geschud en gege
ven was. Dat vertelden
die mevrouwen zelf ten
minste. Wiskundigen heb
ben berekend, dat dit
een kans is van 1 op
2.200.000.000.000.000.000.
000.000.000. Spreek het
eens uit!
(JNS GELIEFDS huis
dier de rat kan een
hoop ellende veroorza
ken. Het Fhilippijnse
eiland Mindanao wordt
op dit moment door een
rattenplaag geteisterd en
duizenden mensen staan
hierdoor op de rand van
de hongerdood. Alleen
de ijskasten hebben de
ratten nog niet kunnen
openbreken, maar verder
is niets voor hen veilig.
In de provincie Kotabato
alleen al zijn tien steden
leeggeroofd. Men over
weegt het te hulp roe
pen van de artillerie.
QP DE VUILNISBELT
van de gemeente Nij
megen in de Ooypolder
is door vuilnissorteerders
een geldkistje gevonden,
dat f 3.700 aan geld be
vatte, alsmede een
spaarbankboekje en eni
ge waardepapieren. Men
kon nog nagaan uit wel
ke wijk dit vuilnis af
komstig was en toen was
de eigenaar weldra op
gespoord. Deze verklaar
de, dat hij de avond te
voren was uitgegaan en,
omdat hij het huis onbe
heerd had moeten ach
terlaten, het geldkistje
veiligheidshalve in de
vuilnisemmer had gede
poneerd. Toen hij des
nachts welgemoed tvas
thuisgekomen, had hij
echter vergeten het kist
je weer uit de emmer te
halen. Wordt u ook
vuilnisman?
r\E EERSTE minister
van Ceylon, sir John
Kotelawala, zal in De
cember te Colombo een
conferentie over het bui
ten de wet stellen van
het communisme openen.
Men is van plan hiervoor
o.a. senator MacCarthy,
president Syngman Rhee,
generaal Tsjiang Kai
Sjek, dr Adenauer, gene
raal Franco, Kerenski
(eerste minister van Rus
land in 1917) en gene
raal Zahedi, de premier
van Perzië, uit te nodi
gen. De combinatie van
namen klinkt nogal on
waarschijnlijk en carna
valachtig.
TWEE SCHOTSE leden
van de socialistische
Lagerhuisfractie hebben
een volledig onderzoek
verzocht naar de bouw
kosten van het nieuiee
vierduizend ton metende
jacht der Britse konink
lijke familie, de „Brit.
tannia" die ongeveer
2J.260.000 gulden belopen
hetgeen ruim drie ntil.'
lioen. gulden meer is dan
in 1952 werd begroot
Weer iets voor die zuinu
ge Schotten om over
zo'n slordige drie mil-
lioen te vallen,
QNZE ENGELSE buren
zullen minstens een
maand lang geen jour
naals in hun bioscopen
kunnen zien en er zullen
ook geen nieuwe filmj
komen in deze tijd. Het
wordt dus een saaie boel
in de Britse cinema's en
de eigenaars zullen hun
plezier wel op kunnen.
Een en ander is het ge
volg van een loonconflict
tussen de filmlaboranten
en hun werkgevers. De
laboranten hebben, nadat
hun eis tot loonsverho.
ging was verworpen, be.
sloten geen overwerk te
verrichten. De werkge-
vers hebben dit beant-
woord met het uitsluiten
van 2500 van de 3500 la
boranten.
„De Dochters van de Nijl", de Egyp.
tische feministen, de verbeten strijdsters
voor de rechten der vrouw, zijn in
hongerstaking gegaan. Niet omdat zij wat aan haar lijn willen doen, zeggen zij,
maar om louter politieke redenen. De regering heeft namelijk verklaard, dat
vrouwen niet aan de verkiezingen voor een Grondwetgevende Vergadering,
welke in Juli zullen worden gehouden, kunnen deelnemen. Op initiatief van
haar schone en hartstochtelijke leidster Doria Sjafik hebben de Dochters van
de Nijl toen besloten geen voedsel meer tot zich te nemen. De hongerstaking
breidde zich snel uit van de grote steden naar de provincie en reeds na één dag
kwam Aly Maher, de voorzitter van de redactiecommissie voor de Grondwet,
naar Doria Sjafik toe en sprak: „U hebt de eerste ronde gewonnen door de aan
dacht van het land en van de wereld op uw zaak te vestigen, maar houdt er
nu mee op en laat de rest aan de mannen over. Wij zullen uw rechten verder
verdedigen". Mevrouw Sjafik riep hierop vurig uit: „Wij hebben geen ver
trouwen in de beloften van mannen. Alleen wijzelf kunnen onze rechten ver
dedigen. Wij staken dóór!" En dat doen zij ook, nog steeds. Al vier dagen nu.
Slechts enkele van de staaksters hebben tot dusver een flauwte gehad, maar dat
kwam meer van de emoties dan van de honger, zeiden zij. En de leidster der
suffraggettes verklaarde tróts: „Wij zullen ons in leven houden met sinaasappel
sap en idealisme". Er steekt toch beslist een verkapte actie achter om gezamen.
lijk eens lekker wat aan de slanke lijn te doen. Als je de politiek erbij haalt,
is het veel gemakkelijker om van de bonbons af te blijven.
ners reeds met angst en vreze tegemoet
gezien, want niet slechts de vliegen
waaien over, maar ook als de wind
in de „goede" hoek zit -het vuil,
waardoor de sloot langs het kamp reeds
stil-aan is dichtgeslibd.
Een paardenstal? Nee, die was er
niet. Een kampbewoner heeft er zelf
een in elkaar getimmerd en het staket
sel herbergt een armzalig paard, dat
zich hier wenden noch keren kan. Tij
dens de strenge winterdagen, die ach
ter ons liggen, heeft het dier het ach
ter de afscherming van oud plaatijzer
Op de onbewaakte overweg in de
lijn RoermondEcht is gistermorgen
een vrachtauto uit Tegelen door een
uit de richting Roermond kopjende
personentrein gegrepen en vernield.
Het ongeval werd veroorzaakt door
dat de chauffeur van de vrachtauto on
enigheid had met de bestuurder van
een personenauto, die aan de andere
kant van de overweg stond en de
vrachtauto bij het oprijden geen voor
rang had verleend. Terwijl beide he
ren stonden te twisten, kwam de per
sonentrein met een snelheid van ca.
honderd km aanrijden en greep de
vrachtauto midden op de overweg. De
wagen werd totaal vernield, en de
chauffeur kwam er wonder boven won
der ongedeerd uit. Het treinverkeer
was enige uren gestremd. Proces-ver
baal is opgemaakt.