Kentering na tijd van welvaart
Stad en omgeving
Eerste steen gelegd van
nieuwe Comeniusschool
Voordracht ,De Kruisweg'
door Coos van Hoboken
COLBERTC0STUUMS
Nijenrode zegevierde opnieuw
over Adelborsten
Boze droom werd werkelijkheid
IN HET KORT
handelshaven meer
Joke Prinsen had
voorname taak
„De heks van de boshut"
door „Lentebloemen"
Voorjaarsexpositie van
„N oorderkunstkring'
Opvolgster benoemd van
mej. Olthof
Uit de geschiedenis van Den Helder (38)
Verzoek: „Vlug een beetje metselaar
Kleine ongelukken
Iets van u bij?
BURGERLIJKE STAND
Succesvolle solisten
Tussen Haaks en Kuit je
Spannende en sportieve tweekamp
Uitslag van de verloting
vóór September moet 'ie klaar!"
DINSDAG 13 APRII, 1954
Joke Prinsen vond het wat leuk,
van de nieuwe Comeniusschool de
eerste steen te mogen leggen.
De kinderoperettevereniging „Lente
bloemen" heeft twee opvoeringen van
„De heks van de Boshut" in voorberei
ding. Deze kinderoperette, met tekst
van Jac. Wilson en muziek van E.
Koning, wordt weer ingestudeerd on
der regie van mevr. Ch. van Tetering.
De uitvoeringen worden op Dinsdag
avond 21 en Woensdagavond 22 April
gegeven in Casino, met medewerking
van twee violisten en een pianiste.
Van Zaterdag 17 tot en met Zondag
25 April houdt de „Noorderkunstkring"
in het atelier aan de Prinsenstraat de
voorjaarsexpositie, bestaande uit werk
van leden. De officiële opening van
deze tentoonstelling, die dagelijks van
acht tot tien uur geopend zal zijn, vindt
plaats op Vrijdagavond 16 April om
acht uur.
Met Ingang van 15 April 1954 is in
de vacature van mej. N. B. Olthof bij
de Kinderpolitie benoemd mej. mr E.
J. Stoorvogel te Amsterdam. Zij is in
de rang van brigadier aangesteld als
hoofdassistente bij de Kinderpolitie.
De sociale werkster van de Neder
lands-hervormde gemeente houdt op
werkdagen (behalve op Maandag)
's morgens van negen tot tien uur,
en bovendien op Dinsdag- en Donder
dagavond van zeven tot acht uur,
spreekuur aan het adres Tweede
Vroonstraat 8, telefoon 2469; voorts
op Woensdagmiddag van twee tot drie
uur in de school aan de Hortensia
straat.
In de Tivoli-bioscoop wordt van
heden- tot en met Donderdagavond
„Circusbloed" vertoond en in de Wit
te bioscoop „Torero".
sche reeks van gebeurtenissen op de
„via dolorosa" een bepaalde vorm te
kunnen geven. De gevoelens zijn er,
zeer sterk en misschien geëxalteerd
soms, maar het ontbreekt aan de mid
delen om ze tot uitdrukking te kun
nen brengen. De auteur van het Passie
spel „De Kruisweg" moet zo op kinder
lijk-ontvankelijke wijze zijn getroffen
door het voor hem, volgeling van de
atheïstische wijsgeer Nietzsche, nieu
we lijdensverhaal. Alleen heeft hij het
vermogen getoond, zijn hevige ontroe
ring gestalte te geven.
Henri Ghéon laat twee mannen en
twee vrouwen getuigen zijn van de
zware tocht, die Christus moet maken
van Pilatus' rechterstoel naar de kruis-
heuvel. Deze mensen geven hun in
drukken weer en dat wel zo treffend,
dat men soms twijfelt over de vraag of
de kruisweg het onderwerp mag zijn
van zulk een dramatische reportage.
Theologen zullen wellicht van oordeel
zijn, dat Ghéon het accent al te zwaar
op het lichamelijke lijden van Christus
heeft gelegd. Ook wij kregen tijdens de
voordracht van „De Kruisweg", die
Coos van Hoboken gisteravond hield
in de Nieuwe kerk, een ogenblik de
indruk, dat een even aangrijpend dra
ma te schrijven zou zijn over een man,
die in een concentratiekamp wordt ge
folterd. Niettemin helden wij, na het
gehele Passiespel te hebben beluisterd,
over tot de gedachte, dat het Lijdens
verhaal zonder deze menselijke emo
ties, verbonden aan lichamelijk leed,
onmogelijk kan worden verteld. Wij
kregen in ieder geval de overtuiging,
dat Ghéon met ernst heeft getracht,
door deze treffende uiterlijkheden heen
iets te doen peilen van het onovertrof
fen geestelijke lijden daarachter.
De voordrachtskunstenaar Coos van
Hoboken heeft zjjn grote gaven dienst
baar gemaakt aan een volkomen eer
lijke reproductie van het werk. Het
declameren van „De Kruisweg" mag
men niet in de eerste plaats als een
artistieke prestatie zien en daarom is
het eigenlijk minder belangrijk, dat
Van Hoboken kennelijk volledig in de
stof opging en de tekst door stem, mi
miek en gebaar bijzonder expressief op
de toehoorders wist over te dragen. Het
trof ons vooral, dat de kunstenaar de
inhoud van het ooggetuige-verslag,
waarin prachtige beschouwende com
mentaren zijn verwerkt, zo boventijde
lijk maakte. Hier spraken niet slechts
mensen, die tweeduizend jaar geleden
langs de via dolorosa stonden, maar
hier klonken actuele getuigenissen.
Gemeentezang en orgelspel door de
heer Schadée omlijstten de voordracht,
In Formosa wordt vanavond onder
auspiciën van de Helderse Sportraad
een programma afgewerkt, dat geheel
gewijd is aan de binnensport (o'.a.
ook aan het badminton).
HET IS NOOIT DE BEDOELING GEWEEST van de Nederlandse
staatslieden, van Den Helder een grote handelsstad te maken. Het is
wel bekend, dat koning Willem I, alvorens te beslissen dat het Groot
Noordhollands Kanaal zou worden gegraven, met een potlood bedacht
zaam een lijntje op de kaart trok, waar „Holland op zijn smalst" zou
kunnen worden doorgegraven om aldus een kortere verbinding van Am
sterdam met de zee te scheppen.
TTpf NlPllWPflipn CTPPn iilzi!n- dat het onm°geli-ik was> zomaar
AXCl/ll IC UW CUltp 5CCI1 de duinen door te graven en zij zouden,
door faillissement daartoe gedwongen,
wel genoodzaakt zijn, het werk te sta
ken.
IN ONZE STAD heeft het meegezeten
in het eerste driekwart van de vorige
eeuw. Toen eenmaal het Groot Noord
hollands Kanaal was gegraven, kwamen
de zeeschepen vanzelf naar Nieuwe
diep, de enige toegangspoort tot het
rijke Amsterdam, waar de grote han
delshuizen waren gevestigd. Vooral na
de opheffing van het onvrij territoir
meenden velen, dat nu Den Helder
niets meer in de weg stond om zich tot
de grootste handelshaven van Neder
land te ontwikkelen. Daar was inder
daad reden toe, want geen enkele Ne
derlandse haven kon bogen op een zo
gemakkelijke bereikbaarheid, terwijl de
aanleg van een spoorlijn een snelle ver
binding met het achterland zou waar
borgen.
Toch was er bij al deze voorspoed en
al deze grote plannen voor de toekomst
een boze droom, die steeds hardnekki
ger werd naarmate de tijd voortschreed.
Want de Amsterdamse kooplieden had
den er niets mee op dat Den Helder
plannen had om de handel van de
hoofdstad tot zich te trekken Zij voel
den er niets voor, Amsterdam tot een
onbelangrijke haven te laten worden,
die alleen maar voor binnenschepen be
reikbaar was. Steeds dringender wer
den de verzoeken aan de Hoge Rege
ring om te komen tot doorgraving van
Holland op zijn smalst, een directe, kor
te verbinding van Amsterdam met de
zee.
Met de vele anderen in den lande be
schouwden onze stadgenoten het plan
om het Noordzeekanaal te graven als
tot mislukken gedoemd en toen de Re
gering in Den Haag haar toestemming
gaf waren er slechts weinigen, die in
dit kanaal een bedreiging voor de stad
aan het Nieuwediep zagen. Dat Noord
zeekanaal zou er wel nooit komen. Na
een paar jaar zouden de aannemers wel
Den HELDER was, sinds het
graven van het Noordhollands
kanaal, een havenstad van be
lang geworden in de wereld
scheepvaart. Dat was evenwel
niet door eigen verdienste,
slechts bij de gratie van Am
sterdam, dat nog de eerste han
delsstad van Nederland was en
met lede ogen rag dat de steeds
groter wordende schepen niet
meer tot aan het IJ doorvoeren
maar hun lading in Nieuwediep
losten. Den Helder droomde er
van een wereldhaven te worden,
zelfs Amsterdam te overvleuge
len. Aan die droom werd in 1876
hardhandig een einde gemaakt,
terwijl een andere boze droom
tot bittere werkelijkheid werd.
Nog steeds crescendo
20 WERD er geredeneerd in Den Hel
der en de welvaart nam steeds toe.
De Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" en de Maatschappij „Java" vestig
den hier hun etablissementen. De sche
pen van de KNSM waren trouwe be
zoekers, die hun lading in het Bassin
oversloegen in beurtvaarders en spoor
wagens, terwijl houtschepen hun voor
Amsterdam en Zaandam bestemde la
ding in de Koopvaarders Binnenhaven
losten. Het ging nog immer crescendo.
Maar de Amsterdamse Kanaal Maat
schappij werkte rustig door. Langzaam
maar zeker werden de duinen bij Vel-
sen doorgegraven en in 1876 was het
Noordzeekanaal gereed. Amsterdam
was gered en Den Helder althans als
wereldhaven ten dode opgeschreven.
De Nieuwediepers weigerden voor
eerst aan het succes van het Noord
zeekanaal te geloven. Voor de pieren
van IJmuiden 't kon niet uitblijven
zouden zich zandbanken vormen, het
kanaal zou verzanden en de wereld
scheepvaart zou naar Den Helder blij
ven komen.
Dit was optimistisch gedacht, onge
rechtvaardigd optimistisch, doch een
drenkeling houdt ervan zich aan een
laatste strohalm vast te grijpen, in dit
geval een zandbank voor het Noordzee
kanaal. De werkelijkheid was ernstiger.
In het jaar na het openen van het
Noordzeekanaal, in 1877, liepen nog
slechts vierhonderd schepen de haven
van Den Helder binnen en dit had zijn
directe terugslag op het leven in onze
stad. De meesten weigerden nog steeds
te geloven dat het met de voorspoed
voorgoed gedaan was en wachtten op
de terugkeer van de scheepvaart. Of.
zoals iemand uit die tijd schreef:
„Slechts weinigen hebben als ratten het
zinkende schip verlaten, de meesten
vertrouwen op de toekomst".
HAT WAS trouwens het enige dat de
inwoners van Den Helder overbleef:
te vertrouwen op de toekomst. De stad
was hoegenaamd zonder enige nijver
heid of industrie en leefde alleen van
de scheepvaart. Er is een groot verschil
tussen een.industriestad en een haven
plaats: waar industrie is, kan de pro-
dustie naar gelang van de vraag wor
den veranderd. Raakt het ene product
uit de tijd, dan gaat men op een nieuw
fabrikaat over en heeft weer emplooi.
Een havenstad echter werkt alleen als
er schepen binnenkomen. Of er al dan
geen schepen komen moet worden af
gewacht. Goede jaren met druk ver
keer en slechte met stagnatie wisselen
elkaar af. Daar is niets aan te doen en
als die honderden mensen, wier bestaan
afhangt van binnenkomende schepen,
kunnen slechts werken als er schepen
zijn. Dat geldt voor de cargadoor en
de convooiloper. maar evenzeer voor de
sjouwerman, de kastelein en de winke
lier.
Nu was het zo geworden dat menig
een 's ochtends bij het opstaan niet wist
of hij die dag zou werken of met niets
doen doorbrengen. De meeste dagen
werden trouwens met nietsdoen door
gebracht en alleen met kwaad storm
weer was er nog wel eens kans op veel
maar gevaarlijk werk en grote winsten.
Het was gedaan met Den Helder als
handelshaven. In 1879 vertrok de Mij.
„Nederland" en vele inwoners gingen
mee. Nu schrijven We 1954; vüf en ze
ventig jaar later en mogen we vaststel
len, dat Den Helder deze zeer ernstige
crisis heeft overleefd en geen dode stad
Is geworden als Medemblik of Enkhni-
zen of Hellevoetsluis. Dat danken wc
aan de Marine, want al is Den Helder
geen handelshaven meer, zU is wel Ne
derlands eerste marinehaven geworden
en zal dat ook blijven.
vanaf f 89.— tot f 175.—
r Alle
veranderingen
worden gratis op
eigen atelier
verricht
L.
Fa. H. S CLOECK, Kledermakers, Laat 110-11 2, Alkmaar
(Advertentie, Ing. Med.)
Door het snelle reageren van een
automobilist is het leven gespaard van
een vierjarig meisje, dat plotseling
de Rijksweg overstak. De bestuurder
van een personenauto, die met een
snelheid van zeventig kilometer na
derde, remde krachtig. De auto stond
vrijwel stil, toen het kind voor de
wielen kwam. Het werd alleen even
geraakt door het linkervoorspatbord
en liep slechts een lichte schaafwond
op.
Bij werkzaamheden met een heistel
ling op het terrein van de havenwer
ken is een kabel, waaraan een ijzeren
blok van 150 kilogram hing, gebroken.
Een arbeider, die gereed stond om
een ijzeren staaf onder het blok te
leggen, kreeg een klap van deze staaf
tegen zijn achterhoofd. Hij moest met
een hersenschudding naar „Parkzicht"
worden overgebracht.
Gevonden: autoped, halsketting, vul
potlood, armbandje met klompje, arm
bandje met steentje, driewielig fietsje,
zadeldek van motor, kindertasje, rub
ber laarsje, ring met sleutels, bruin
petje, wanten en handschoenen.
Verloren: zilveren armband, bos
sleutels, witte hond, hond (boxer),
bankbiljet van f 100, vulpen („Apol-
lo"), straatmakershamer, damesschoen,
rood kinderlaarsje, bruin mutsje, por-
temonnaies met inhoud, wanten en
handschoenen.
Bevallen: C. Bais-Vader, z.; A. Roele-
Vader, d.; L. C. Beumer-Louwers, d.;
D. Oost-Biersteker, d.; A. J. Kant-
Visser, 2.; H. Verweij-van Weeren, d.;
G. van Grunningen-Blom, z.; P. Hove-
stad-van Mierlo, z.. IJ. Winkel-Popma,
d.; H. J. P. Postma-Schilthuis, z.
Ondertrouwd: B. J. van der Vliet en
M. Kos; J. Gouwenberg eri M. F.
Goertz; S. Bil en S. Sluiter; H. Ha-
ringa en J. Bedorf; K. Kreijger en P.
van Amersfoort; R. Overdijk en A.
Pranger; G. Winkelman en F. Schaaf-
sma; H. Poeste en G. A. van den Broek:
P. A. de Graaf en G. Jimmink; T.
Kwinkelenberg en M. J. A. Arents.
Gehuwd: P. Hardebol en D. Nelle-
stein; O. H. M. Krause en A. M. Bij
voet; J. F. Steigstra en A. de Vries; P.
V. Zuidema en L. B. Verberne.
Overleden: P. van Drunen, echtgenote
B. C. Ippel, 62 j.; J. W. Letsch, echt
genote A. A. de Ridder, 29 j.; H. S.
van der Blom, m., 78 j.
NIEUWE JORDAANSE KLACHT
Jordanië heeft gisteren een klacht
ingediend bij de gemengde wapenstil
standscommissie, omdat Israëlische
strijdkrachten Zondagavond het vuur
zouden hebben geopend op Arabische
hepders in het aan de demarcatielijn
gelegen dorp Wadifokin in de omge
ving van Bethlehem.
Twee leden van de RK harmonie
kapel „Winnubst" hebben Zondag op
een te Hoogkarspel gehouden solisten
concours een eerste prijs behaald. De
heer H. Toes Sr. verwierf met tuba
148 punten en de heer H. Toes Jr.
met clarinet 144 punten, beiden in de
afdeling uitmuntendheid.
I
Hr. Ms. mijnenvegers „Marsdiep".
..Westerschelde", „Hollandsdiep", „Te-
xelstroom", „Vliestroom" en „Volke
rak" zijn gisteren van Harlingen in
j Nieuwediep teruggekeerd.
Hr. Ms. „Mercuur" is naar Rot-
terdam vertrokken en Hr. Ms. „P 861"
zette koers naar Vlieland.
Het is morgen hoog water om 5.15
en 17.10 uur, en laag water om 11.05
j uur. De temperatuur van het zeewater
was 7,0 graden Celsius.
Als kind kan men zich de geschiede- die op uitnodiging van het Open Deur
nis van Christus' lijden zeer tastbaar comité in een zeer goed bezette kerk
en vol aangrijpende détails voor de v'erd gehouden.
geest roepen zonder aan deze dramati-
Voor de negende maal hebben de bewoners van Kasteel Nijenrode en
de Adelborsten eikaars krachten gemeten in een grootse sportontmoe-
tiug. Dit jaar was de datum een beetje vroeger gesteld in verband met
vacanties en eindexamens. Hoewel de trainingstijd hierdoor dus enkele
maanden werd verkort, geloven wij toch niet, dat dit veel afbreuk aan
de sportieve prestaties heeft gedaan.
En het ging, zoals de Senaat van het
Korps Adelborsten terecht in het voor
woord van het programmablad schreef,
niet zozeer om de „strijd" dan wel om
de „ontmoeting". Sportief is deze ont
moeting alleszins geworden, zeer zeker
ook spannend. Met een gering punten-
versghil wist Nijenrode voor de tweede
achtereenvolgende maal beslag te leg
gen op de wisselbeker, die vorig jaar
voor de eerste maal in de wacht werd
gesleept, na een spannende strijd op
eigen bodem. De Jonkers waren er na
tuurlijk op gebrand, de zo fel begeerde
trophee weer in hun bezit te krijgen.
Jammer gei.oeg was het Tweede Jaar
Zeedienst niet aanwezig en dat scheel
de, naar men ons mededeelde, enkele
goede krachten.
Op de individuele nummers waren
het de korte afstanden en het kogel
stoten, discuswerpen en speerwerpen,
waarop de bezoekers zich geducht
lieten gelden. De toekomstige Marine
officieren gaven het beste op de lange-
afstandnummers, hoog- en verspringen.
De teamsporten verliepen over het al
gemeen enerverend, uitgezonderd wa
terpolo en honkbal, waarop de gastheren
overtuigend de meerderen waren, en
volleybal, waarbij de N.O.I.B.ers niet
te verslaan bleken.
De uitslagen luiden:
Zeskamp (100 m., 1500 m., kogelst.,
speerw., discusw. Nijenrode 41, Adel
borsten 24.
Persoonlijk: 100 meter hardlopen
Nijenrode 16, Adelborsten 6; 400 meter
hardlopen'12% 9%; 1500 meter hard
lopen 6 15; 5000 meter hardlopen 8 13;
Kogelstoten 11 11; Discuswerpen 14 7;
Speerwerpen 12 10; Hoogspringen 8 14;
Verspringen 12 10; Voetbal (0—2 14 0;
Hockey (2—1) 0 13; Basketball (28—29)
12% 0; Volleybal (0—3) 18 0; Honkbal
(8—1) 0 19; Rugby (9—3) 0 14; Water
polo (111) 0 22; Roeien, 4 met stuur
man 120; Schermen: Floret 93,
Sabel 39 12 12; 4 x 100 m. estafette
6 0. Totaal Nijenrode 205, Adelborsten
199%.
(Advertentie. Ing. Med.)
Dezer dagen heeft de trekking
plaats gehad van de grote loterij
Kunstenaars helpen", die verleden
aar ten bate van het Nationaal Ram
penfonds werd georganiseerd. De trek-
ingslijst hangt ter inzage in één der
mblicatiekastjes voor ons kantoor in
de Koningstraat. Men heeft reeds kun
nen nagaan, dat op de loten nr. 61335,
67104, 67116, 67651 en 67965, die tijdens
de tentoonstelling „Kunstenaars hel
pen" in de Raadzaal werden verkocht,
prijzen zijn gevallen.
QM T Vt EE l l R gistermiddag was het aan de Celebesstraat een drukte
van belang. Een grote groep kinderen, voorzien van vlaggen en ver
sierde bogen, arriveerde luid babbelend bij de in aanbouw zijnde
Comeniusschool, waarvan met enig opgewekt ceremoniëel de eerste
steen zou worden gelegd. Het was dus een heuglijke dag voor de leer-
lingen van de Comeniusschool, maar vooral ook voor het onderwijzend
personeel en voor de ouders, van wie er een aantal belangstelling
toonde.
mee is de eerste steen gelegd. Ik hoop,
dat de school gauw klaar is. Hiep, hiep,
hoeraEn de anderen stemden, uiter
aard, van harte met haar in!
De jongens en meisjes van alle klas
sen kregen eveneens de gelegenheid,
een steentje aan de totstandkoming van
hun nieuwe schoolgebouw bij te dra
gen. Zij zeulden „om-en-om" een witte
en een rode steen bij en trokken in een
snel tempo (zij het zonder cement!) een
prachtige tweehonderdsteens muur op.
De metselaars stonden wel een beetje
jaloers te kijken....
Het feest van deze middag was com
pleet met een tractatie en het optreden
(ter plaatse) van de heer Everhardus,
die zijn goocheltas had meegebracht.
Tot besluit van het „officiële ge
deelte" bouwden alle leerlingen van
de Comeniusschool van rode en
witte stenen een prachtige muur.
Dit ging heel snel enzonder
vuile handen!
De voorzitter van de Helderse School
vereniging Comeniusschool, de heer J.
Bregman, hield een korte doch feeste
lijke toespraak, waarna hij het woord
gaf aan de heer C. Prinsen, het hoofd
van de school. In een aardig speechje
richtte deze zich tot de klassegewijs op
gestelde kinderen, die onmiddellijk te
vinden waren voor een grappige „strijd
kreet", waarmee zij de werklieden on
geduldig tot meer spoed maanden:
„Vlug een beetje metselaar, vóór Sep
tember moet 'ie klaar! Vlug, vlug,vlug!
Kwiek, kwiek, kwiek!"
De metselaars hoorden het goedmoe
dig aan, en niet ten onrechte, want wij
menen dat het is zoals de heer Prinsen
al had gezegd: „Aan hèn zal het niet
liggen, en misschien lukt het ook nog
wel!" Het jongste dochtertje van de
heer Prinsen trad daarop naar voren,
om de eerste steenlegging te verrichten.
Joke deed dit, door twee man geassis
teerd, met vaardige, kleine hand en
wendde zich toen tot haar vriendjes en
vriendinnetjes met de woorden: „Hier-
