Jongeren zien in Indonesië geen
toekomst meer
ALBERT HEIJN
Géén monopolie van Jaarbeurs
inzake vakbeurzen
Herhaaldelijk pogingen tot
vlucht als verstekeling
Van stakingen en
Rurni-problemen
Naco-filmavond over
Oostenrijk
„Ken je eigen stad of dorp"
Gemeentebestuur richt zich tot
de schooljeugd
Goed initiatief in
Baarderadeel
HeleSiam Rijst droogkokend 500 gram 49
Macaroni elleboog 250 gram 22
Witte Bonen j Echte Holl. 500 gram 65
Bruine Bonen i kwaliteit 500 gram ós 61
Erwten met Worteltjes vi buk 57
Gelders Ontbijtspek 100 gram 31
Ontbijtworst uitblik. 200 gram49
Ananasblokjes. 200 gram 29
Verlies aan
arbeidsuren
Brief uit
Indonesië
Geen Rurni's in
hardboardfabriek
Vervolg stadsnieuws
Tafeltennissuccessen
Het bedrijfsleven kiest uit zakelijke
overwegingen
Een teveel zou uitholling
betekenen
't Zand
Feest voor de jeugd
i Wieringermeer
Vrijdag feest
iuaa4c£ ket fevett
£)E STEEDS moeilijker wordende levensomstandigheden in Indonesië
leiden er vaak toe, dat vele Nederlandse en Indiseh-Nederlandse jonge
lui van huis weglopen en als verstekeling proberen Nederland te berei
ken, waar zij als matroos, soldaat of leerjongen een eerlijk stuk brood
hopen te verdienen. Dit is de reden dat menig gezagvoerder van een
Nederlands passagiersschip bij de ontdekking van zo'n knaap buiten de
Indonesische territorale wateren zijn hand over het hart strijkt en vol
staat met zo'n ongenode gast een stevige schrobbering toe te dienen,
waarna hij hem aan het werk zet om door arbeid de passagekosten te
verdienen. De humane behandeling van een enkele verstekeling werd
onlangs echter zwaar misbruikt, toen na het houden van een sloepenrol
op het m.s. „Sibajak" tussen Soerabaia en Priok (Djakarta) zeven
„blinde passagiers" werden ontdekt. Zo iets is niet meer als een avon
tuurlijke repatriëring te beschouwen, doch begint het karakter van een
uittocht aan te nemenDus werd er prompt een telegram afgezonden
naar de directie van de Rotterdamsche Lloyd te Djakarta met het ver
zoek de havenautoriteiten en de immigratiediens in te lichten.
VU MOET men dit ook weer niet
te tragisch opvatten. Want de
Indonesische autoriteiten tonen hier
in ruim begrip en doorgaans is het
eind van het liedje dat de knapen
door tussenkomst van het Ned. Hoge
Commissariaat naar hun woonplaats
worden teruggezonden. Een weinig
glorieus slot van zo'n stout avontuur!
Vooral waar het zo veelbelovend be
gon! Ze kwamen aan boord, onop
vallend tussen de passagiers en de
wegbrenger, en onderscheidden zich
door niets van de overige jongelui,
want ze waren alle zeven even keu
rig gekleed. Hun zakken hadden ze
volgestopt met broodjes voor de eer
ste uren, daarna zouden hun kornui
ten hen voorzien van voedsel. Ze
zouden niet ontdekt zijn geworden
tenminste niet zo spoedig als
er niet een telegram uit Soerabaia
van de maatschappij aan de gezag
voerder was gekomen het schip op
verstekelingen te onderzoeken. Wat
ze gehoopt hadden, dat de ontdek
king eerst na het Indonesisch ge
bied zou plaats hebben, ging alzo
niet op.
De .ïongelui zeventien jaar oud
waren allen afkomstig van een
weeshuis te Soerabaia. Wij kennen
de toestanden in de jongensweeshui
zen te Soerabaia; ze zijn er niet
slecht, doch voor knapen met onder
nemingslust bieden ze geen toe
komstmogelijkheden. In voor-oor-
logse jaren waren deze nog wel,
omdat de buitenlandse bedrijven en
het gouvernement de jongelui op
vingen na hun studie-tijd. Wie dit
zo ziet, begrijpt misschien de triest
heid van zo'n mislukt avontuur.
HET LIJKT ons niet oninteressant
om een klein statistiekje af te
drukken van de stakingen in Oost-
Java, dat een curve te zien geeft
met afnemende en dan weer opgaan
de lijn. Wanneer het constant zou
blijven, zou het geen zin hebben, zo'n
tabel weer te geven.
In 1950 werd het record geslagen
aan verloren werkuren: van Maart
tot December toonde de stand
17.422.000 verloren werkuren.
In 1951 kwamen 100 stakingen
voor, waaraan werd deelgenomen
door 58.000 arbeiders met een ver
lies van 4.820.000 uren. In 1952 kwa
men slechts 3 stakingen voor van
in totaal 126.000 arbeiders en gingen
er 1.580.000 werkuren verloren. Doch
1953 bracht het tot 50 stakingen,
Waarbij 105.000 arbeiders het werk
neerlegden en 1.000.000 werkuren
voorbijgingen in betogingen en
strootjes roken.
Wanneer men het bovenstaande
tabelletje van stakingen en verloren
werkuren heeft gelezen, zal men het
eerst kunnen waarderen, dat (des
ondanks) de suikerfabriek „Keda-
woeng" in het Pasoeroeanse (Oost-
Java) haar maalfeest heeft gevierd.
Dit betekent dat de „campagne", dit
is de maaltijd binnen veertien dagen
zal worden ingezet. De moeilijkhe
den van de suikerriet-aanplant zijn
overwonnen een periode van zorg
is afgesloten. Nu komt het snijden
van het op de velden staande rijpe
riet en het transport naar de fa
briek, waar de molens en de kook-
ïnstallaties hun werk zullen verrich
ten.
HORT VOOR de afkondiging der
beperkende maatregelen inzake
de overmaking van Rurni's (Roepiah
Rekening Niet-Ingezetenen), kwam
van het ministerie van economische
zaken in Indonesië de uitnodiging
aan Rurni-houdcrs hun kapitaal in
verschillende nationale ondernemin
gen te beleggen. De stemming was
echter door de reeks van arresta
ties in deze periode minder plezierig
geworden, zodat de buitenlandse in
vesteerders hun kapitalen liever on
beroerd op de Nederlandse bankin
stellingen op Rurni lieten staan.
In deze periode werd in Oost-Java
de N.V. Industriële Maatschappij
„Albadjati" opgericht, een onderne
ming welke de fabricatie van hard
board ter hand zal nemen. Over deze
kwestie is heel wat te doen geweest,
aangezien verscheidene spaarders in
Indonesië hun kapitalen liever naar
Nederland wilden transfereren dan
ze in een onderneming te steken, die
haar soliditeit nog te bewijzen had.
In zakenkringen vroeg men zich ook
af of deelname met geblokkeerde
gelden wel aan te bevelen was. Im
mers mochten geblokkeerde gelden
niet voor investering doeleinden wor
den gebezigd.
Het „Financieel Dagblad" schreef
hierover in December: „Een beoor
deling van het project moet uiteraard
achterwege blijven totdat gebleken
is uit een prespectus wie de zeggen
schap in de nieuw op te richten fa
briek hebben, en onder wiens leiding
zij zal komen te staan. Tot nog toe
mochten geblokkeerde roepiahgel-
den niet voor investerings-doeleinden
worden aangewend."
Wie geen vreemdeling is in Jeru
zalem zal begrijpen dat de houders
van roepiah-rekèningen ook rekening
houden met de mogelijkheid dat er
meerdere zullen volgen, wanneer
één schaap over de brug is, m.a.w.,
dat er nóg meer industriële onder
nemingen zouden worden opgezet
met het doel om investeringen los
te weken van de Rurni-bankrekenin-
gen.
Hoe het zij, blijkens een medede
ling van de initiatiefnemers van de
N.V. Industriële Maatschappij „Al
badjati" heeft men thans besloten af
te zien om geblokkeerde saldi op
Rurni-rekening aan te trekken voor
de oprichting van de hardboardfa
briek. De reden hiertoe wordt aldus
toegelicht:
Terwijl met diverse geïnteresseer
de bedrijven onderhandeld werd over
deelnemingen met vrije Rupiahs ter
noodzakelijke aanvulling van het
totaalbedrag, dat reeds door houders
van geblokkeerde kapitaalsrekenin
gen was aangemeld, werd zowel de
obligatielening van de Bank Industrie
Negara voor Rurnisten opengesteld,
alsook de verordening inzake de hef
fing van 66 2/3% op transfers van
„invisibles" afgekondigd. Ofschoon
deze bepaling niet op nieuw op te
richten bedrijven (in 1954 op te rich
ten bedrijven) zou worden toege
past, werden de bevoegde autoritei
ten niet bereid gevonden deze uit
zondering eveneens te doen gelden
voor de dividenden van Albadjati,
omdat men thans verklaart dat dit
slechts van toepassing is voor nieuw
importkapitaal.
Op deze wijze zouden de deelne
mers beter hun gelden kunnen ste
ken in de B.I.N. (Bank Industrie Ne
gara) op welke de 66 2/3% voor af
lossing en rente-transfers niet van
toepassing is, aangezien de over
heid het valuta-verschil voor haar
rekening neemt.
De hardboardfabriek in Oost-Java
zal nu geheel worden gefinancierd
met roepiahs uit de vrije Indone
sische sfeer.
De Naco-Cebuto propaganda-avond,
die gisteren in Formosa werd gehou
den, mocht zich in een grote belang
stelling verheugen. De avond was be
doeld om toekomstige toeristen te ani
meren voor een reis naar Oostenrijk.
Wij geloven niet dat alle aanwezigen
zich voor een trip naar het land, dat
zo sterk tot de verbeelding spreekt,
zullen laten inschrijven, maar dat
zij het zouden willen staat wel vast.
Na een korte inleiding van de chef
Exploitatie der N.V. Naco, de heer C.
N. Klaver, volgde een causerie van
mevr. Kloosterman-Sterrenberg, waar
bij diapositieven werden vertoond over
Oostenrijk. Een aardig interpnezzo was
het filmpje „Wo ist mein Hut", dat
grappig van opzet was. Inmiddels was
het tijd voor de pauze en werden er
consumpties geserveerd.
Om in de sfeer van het land te blij
ven volgden toen „Welt Theatèr",
„Das ist mein Wien" en „Stimme der
Heimat", waarin de gemoedelijkheid en
het idyllische leven der Weners tot
uitdrukking werden gebracht. Daar
verscheidenheid van spijs doet eten,
werd een filmpje geprojecteerd, dat erg
sensationeel van inslag was door de
sportverdwazing, welke erin ten toon
gespreid werd. En tenslotte „Wien
bleibt Wien" nietwaar?, volgde nog
een muzikaal filmpje, waarin lustig
werd gewalst.
Velen bleven nog na voor een dans
je, waarbij „De Naconians" met zang
van Annie Huisman, de balmuziek voor
hun rekening namen.
Door de afd. Noordhollands Noorder
kwartier van de Ned. Tafeltennisbond
organiseerde te Bovenkarspel een tor
nooi, waaraan door niet minder dan
250 personen werd deelgenomen. Ook
de Helderse deelnemers(sters) behaal
den enige successen.
In de 4e klasse dames werd mej. Tr.
Bommer van I.V.A. tweede; terwijl in
de 4e klasse heren de heer J. Bommer,
eveneens van I.V.A.eerste werd. In
de afdeling dames algemeen plaatste
mevr. Sinjewel zich als nummer één en
werd kampioene. Bij het heren dubbel
2e en 3e klasse werd het team W.
DirkzwagerA. Niessink tenslotte
tweede. Ook de drie laatstgenoemden
zijn lid van I.V.A.
(Van een speciale verslaggever)
J7R ZIJN de laatste tijd enige geruchtmakende uitlatingen gedaan over het
instituut der vakbeurzen, in het bijzonder over de plaats, waar zij dienen te
worden gehouden. Het merkwaardige was, dat zij niet afkomstig waren van dé
voornaamste belanghebbende: het bedrijfsleven, doch van de gemeentebesturen
van Amsterdam en Rotterdam, die blijkbaar Utrecht enigszins de plaats benij
den, welke het in ons economisch leven heeft als domicilie van de Kon. Ned.
Jaarbeurs. De Amsterdamse burgemeester, mr d'Ailly, heeft begin Februari,
improviserend bij de opening van de textiel-grossiersbeurs in de hoofdstad, de
Jaarbeurs, welke elk- jaar enige vakbeurzen pleegt te organiseren, zelfs „dum
ping" verweten met de prijzen voor expositie-ruimte, zulks ten nadele van het
Amsterdamse RAI-gebouw. En in de Rotterdamse gemeenteraad heeft wethou
der Meertens eveneens verwijten gericht aan het adres van ons nationale Jaar
beurs-instituut, dat naar een soort monopolie zou streven, waardoor in andere
grote steden, in het bijzonder voor de Rotterdamse Ahoy-hal, Schade zou worden
geleden.
zal zich bij voorkeur vestigen in
plaatsen waar zij dit afzetgebied het
beste kan bereiken. Het is om die
reden begrijpelijk, dat de textiel-
grossiersbeurs zijn collecties toont
in Amsterdam, waar de meeste con
fectiefabrieken zijn gevestigd. En het
is ook aannemelijk, dat na de cen
trale Landbouwbéurs van het vorige
jaar besloten is om de Landbouw
béurs van dit jaar te beperken tot
de Bernhardhal, met de bedoeling
om in Groningen, centrum van een
uitgebreid landbouwgebied, een
streekbeurs te organiseren.
Ooch hier doet zich het opmerke
lijk verschijnsel voor, dat de aan
meldingen voor de Landbouwbéurs
in de Bernhardhal de verwachtingen
verre overtreffen, zodat het twijfel
achtig wordt of de gehele beurs daar
huisvesting kan vinden. Blijkbaar is
de toevloed van aanmeldingen het
gevolg van het feit, dat de export in
deze branche van grote betekenis is.
En ook dat de buitenlandse kopers
als gevolg van de Jaarbeurs-activi
teiten gemakkelijk de weg naar
Utrecht vinden, en dat de boeren
uit Zeeland, Brabant en Limburg
met een beurs in Utrecht meer ge
diend zijn dan met een beurs in Gro
ningen.
Met de koffer- en lederwaren-
branche doet zich het feit voor, dat
deze zeer conjunctuurgevoelige en
aan mode onderhevige industrie voor
een belangrijk deel in Amsterdam
gevestigd is. Een beurs in Amster
dam heeft, te meer, waar men zich
voor een belangrijk deel richt op
binnenlandse afzet, dus wel eiiige
reden van bestaan. Zij is in Januari
in Utrecht gehouden tot grote te
vredenheid der deelnemers en hoe
wel de bedoeling was, dat de zomer-
vakbeurs daar eveneens zou plaats
vinden dat er per jaar twee vak
beurzen worden gehouden hangt sa
men met de boven aangeduide ge
aardheid dezer industrie heeft de
Jaarbeurs daarvan afstand gedaan
ten behoeve van Amsterdam.
De Vochema, de vakbeurs voor
voedingsmiddelen en chemische in
dustrie, welke eens in de twee jaar
plaats vindt en in 1952 in Rotter
dam in de Ahoy-hal is gehouden,
georganiseerd door de Jaarbeurs,
vindt dit jaar in Utrecht plaats. Dit
is niet een kwestie van monopolise
ring maar uitvloeisel van een be
slissing der betrokken ondernemers.
De vakbeurs voor meubelen en wo
ningtextiel is in Februari reeds in
Utrecht gehouden, waarbij het bui
tenland veel belangstelling toonde
en veel orders zijn geboekt. Van 28
Juni tot en met 3 Juli wordt in
Utrecht de jaarlijkse vakbeurs voor
de schoenen- en lederbranche ge
houden.
Wij menen de plank niet ver mis
te slaan, indien wij de gedachte uit
spreken, dat een uitbreiding van het
QFSCHOON de voorzitter van de
raad van beheer der Jaarbeurs,
mr. Fockema Andreae, deze beschul
digingen afdoende heeft weerlegd, is
het, gezien de opschudding, welke
de aanvallen hebben veroorzaakt,
wel de moeite waard om het pro
bleem der vakbeurzen nader in be
schouwing te nemen. Een gemeente
lijk probleem is het allerminst, om
dat over de plaats, waar vakbeurzen
met de meeste kans op succes kun
nen worden gehouden de betrokken
bedrijfstakken het beslissende woord
spreken. En de Jaarbeurs speelt
daarbij in eerste instantie een zelf
de rol als de opponerende gemeen
ten, n.1. van aanbieder van expositie
ruimte. Daarbij verkeert zij echter
in een onmiskenbaar voordelige
positie, omdat zij beschikt over de
grootste expositie-ruimte in Neder
land: de Bernhard-hal, en omdat zij
haar gehele op de Jaarbeurstechniek
toegespitste apparaat ter beschikking
kan stellen. Bovendien kan zij goed
koper werken, omdat haar apparaat
permanent is en niet speciaal voor
de organisatie van een vakbeurs in
het leven behoeft te worden geroe
pen zoals elders.
Als het georganiseerde bedrijfs
leven voor het houden van speciale
vakbeurzen dus aan de Jaarbeurs-
stad de voorkeur geeft, is dit het
gevolg van een afweging van zake
lijke belangen. Vanzelfsprekend spe
len daarbij ook een rol de centrale
ligging van Utrecht en de speciale
service, welke dit nationale instituut
kan bieden uit hoofde van zijn
ervaring op verschillend gebied, niet
het minst op dat van het aantrekken
van buitenlandse kopers.
De voorkeur van een groot deel
van het bedrijfsleven voor het orga
niseren van vakbeurzen in het kaaer
van de Jaarbeurs heeft dus een zui
ver zakelijke grondslag en zij zal
zich slechts wijzigen onder dwang
van economische noodzakelijkheid en
niet door vertogen van gemeente-be
sturen. Men kan zich natuurlijk af
vragen, in hoeverre het economisch
gewenst is om naast twee algemene
jaarbeurzen per jaar ook nog een
aantal vakbeurzen te organiseren,
welke aan de algemene beurzen stel
lig wel enige afbreuk doen. Daarbij
moet echter onmiddellijk aangete
kend worden, dat tot nu toe een be
langrijk deel van de deelnemers aan
vakbeurzen zijn deelneming aan de
algemene beurs handhaaft.
XJET instituut der vakbeurzen heeft
intussen meer facetten dan door
bovenstaande beschouwing wordt ge
toond. Een gedeelte van de vakbeur
zen, welke thans, burgerrecht heb
ben verkregen, richt zich hoofdza
kelijk op de binnenlandse markt en
instituut der vakbeurzen, zelfs als
zij alle in Utrecht zouden worden ge
houden, de raad van beheer der
Jaarbeurs bedenkelijk zou voorko
men. ZR zou een uitholling kunnen
betekenen van de algemene beur
zen, welke een reputatie hebben in
de internationale zakenwereld.
(Van onze parlementaire redacteur)
j-JET BLIJKT herhaaldelijk, dat velen
weinig van hun gemeente van in
woning afwetenweinig van het be
stuur en de vraagstukken, die dit be
stuur heeft op te lossen en weinig van
de wordingsgeschiedenis van hun stad
of dorp of de historische bezienswaar
digheden ervan.
Een aantal gemeentebesturen heeft
gemeend daaraan wat te moeten doen
daaruit sproten voort de uitreiking van
geschriftjes, de oprichting van perio
diek verschijnende blaadjes, de bevor
dering van de wijkgedachte, het orga
niseren van excursies, enz. Uitgangs
punt was steeds, dat de kennis van
eigen stad of dorp liefde daarvoor ver
groot en dat de liefde leidt tot meer
belangstelling en medewerking aan de
behartiging van de belangen van de
plaats.
Burgemeester en wethouders van het
ruim 5000 inwoners tellende Friese
dorp Baarderadeel hebben kort geleden
het initiatief genomen tot verbreiding
van de kennis omtrent hun gemeente
onder de leerlingen van de vijfde en
hogere klassen van de openbare en bij
zondere scholen in het dorp.
y^L deze leerlingen ontvingen namelijk
(blijkens „De Nederlandse gemeen
te", het weekblad van de Vereniging
vgn Nederlandse gemeenteneen brief
van de volgende inhoud:
„Meisjes en jongens. In het archief
van deze gemeente vond één der amb
tenaren dezer dagen een vergeeld stuk
papier. Bij nadere beschouwing bleek
dit afkomstig te zijn van iemand die
een rondgang door de gemeente had
gemaakt en van hetgeen zoal door hem
was opgemerkt korte aantekeningen
had gehouden. Helaas is niet alles meer
te lezen van hetgeen werd opgetekend.
Wat wel leesbaar was vinden jullie
vermeld op bijgaande vellen papier.
Het gemeentebestuur wil nu gaarne
de beschikking hebben over de ontbre
kende gegevens en vraagt jullie deze
te willen verstrekken. Jullie onderwij
zer wil je daarbij wel behulpzaam zijn
en het zal, naar het ons voorkomt, jul
lie kennis van de eigen gemeente ver
rijken. Immers niet alleen zullen ver
schillende gebouwen moeten worden
bezocht en zullen jullie kennis nemen
van veel meer dingen dan die welke
het gemeentebestuur gaarne wil weten,'
doch tevens bestaat er voor de onder
wijzers de gelegenheid jullie nader in
contact te brengen met de flora en de
fauna in de gemeente.
De zomer is een prachtige gelegen
heid de nodige gegevens te verzamelen.
Vóór 1 September a.s. moet het bijge
voegde formulier ten gemeentehuize
worden ingeleverd.. Jullie moeite kan
beloond wordenHet gemeentebestuur
stelt n.1. een aantal boeken beschik,
baar, welke zullen worden verloot on
der hen die het bijgevoegd formulier
volledig of zo volledig mogelijk hebben
ingevuld.
Doe je best en veel succes!"
Bij de brief is een gestencilde Be
schouwing gevoegd onder de titel „Ik
ken mijn gemeente". Het is een verslag
van een wandeling door de gemeente,
in welk verslag een kleine tachtig
hiaten voorkomen. Zij betreffen o.a. de
namen van historische personen, de na
men van gehuchten en gebouwen, be
kende data uit de geschiedenis van de
plaats, verschillende bezienswaardighe
den en historische feiten.
Ter gelegenheid van de verjaardag
van H.M. de Koningin zullen er in
de zaal van de heer De Wit feesten
voor de kinderen worden gehouden
in de middaguren. De jeugd zal daar
bij zelf enkele toneelstukjes opvoe
ren. In de avonduren zal er door het
Zijper fanfarecorps een muzikale
rondgang door het dorp worden ge
maakt.
De feestelijkheden ter gelegenheid
van Koninginnedag bestaan voor wat
Wieringerwerf betreft uit kinderspelen
in de ochtenduren in de Terpstraat,
gecostumeerde handbalwedstrijd in de
middaguren in de Granpré Molière
straat alsmede een optocht met ver
sieringen voorafgegaan door „Soli Deo
Gloria" en in de avonduren in de
Terpstraat verschillende soorten volks
spelen. Er is een schitterende verlich
ting. Het bestuur van de Oranjevereni
ging zal het ten zeerste op prijs stel
len, wanneer een ieder de vlag uit
steekt.
Hier volgi weer een aantal lage prijzen
Een van de goede
dingen in het leven
Wegenwacht
v.d. Toorn
zegt:
Als je uren
lang op die
motor zit in
regen en wind, allerlei
koude karweitjes hebt op
geknapt, wel, dan heb je
maar één groot verlan
gen: Een rustig, warm
plekje met een ffln kopje
Boffie Koffie, want déér
knap Je van op.
BOFFIE: het woord voor
de lekkerste KOFFIE
Spaart Albert Heijn's BoHie-Strips en Panorama-plaatjes
Strip-album BOFFIE EN BUIKIE IN DE KNOOP (i.-) I PANORAMA-ALBUM ('S'
I