Jl. Zondag morgen is Zr. Ms. schroefstoomsoliip Vesuvius
naar zee gestoomd, koers zettende naar de Kust van Guinea.
De luit. ter zee 2de kl. W. M. Visser van liet wachtschip
alhier is, ter vervanging van den luit. ter zee 2de kl. J. C. Eek,
die op non-activiteit is gesteld, op Zr. Ms. stoomschip Zeeland geplaatst.
Z. M. heeft benoemd tot ontvanger der dir. bel., in- en uitg.
regten te Strijbeek, den heer J. P. Reede, thans ontv. te Wieringen;
tot ontvanger der dir. bel., in- en uitg. regt. en ace. te Wieringen,
den heer J. Bolhuis, thans meter en taxateur van den turf te Steenwijk.
Een regerings-telegram, gedagteekencl Buitenzorg 27 Julij jl.,
luidt o. a.
„De Heldin is den 23sten naar Holland gezeild; het fregat
Djambi is aangekomen."
De vergadering der leden van het Koninklijk Instituut van
Ingenieurs op 8 Sept. e. k. zal te Breda, in het lokaal der sociëteit,
op de Markt, gehouden worden. Onder de ingekomen stukkeu die
in behandeling komen, behooren o. a. de navolgende: 1. mededee-
ling van het lid J. E. W. Conrad, over de gedurende de eerste zes
maanden van 1863 te Nieuicediep, door de Texelsche zeegaten,
binnengevallen zeeschepen, met meer dan 50 palmen diepgang
2. mededeeling van het lid J. Strootman, over Lawrence's geoc-
troijeerde schuif voor riolen in sluismuren; 3. lijst van overstroo
mingen, medegedeeld door het lid jhr. J. W. van Sijpesteijn, enz.
Op den 14 Sept. a. s. zal aan het lokaal van het Departe
ment van Marine te 's Gravenhage, plaats hebben de aanbesteding
van: Vijf honderd duizend Nederl. ponden Grove Maatkolen, ten
behoeve van de Directie der Marine te Willemsoord.
De vereeniging tot herinnering aan Alkmaar's ontzet in 1573
heeft besloten op den 8 October a. s. dien herinneringsdag weder
luisterrijk te vieren. Des middags ten twaalf ure zal het feest be
ginnen met eene matinee musicale, voorafgegaan door eene toespraak
van den voorzitter. Daarna zullen de merkwaardigheden uit Alkmaar's
beleg, daartoe welwillend door den bezitter, een der leden, afgestaan,
worden bezigtigd. Des avonds zal er in den schouwburg eene uit
voering plaats hebben van Heijblom's oratorium „Alkmaar's ontzet,"
waartoe de componist uit Rotterdam zal overkomen.
De gewone jaarlijksche harddraverij had te Medemblik den
31 Aug. weder plaats. De prijs, een met zilver gemonteerd olie-en
azijnstel, werd behaald door het paard de Vogel van den heer
Hartog en de premie, zijnde een fruitschaal, door het paard
de Goedheid van den heer P. v. d. Oord. 12 paarden dongen mede.
Een fraai vuurwerk besloot dit nationaal feest.
- De Delfsche Tentoonstelling van Oudheden is thans gesloten.
Gedurende de maanden Julij en Augustus zijn duizenden derwaarts
gestroomd om de merkwaardigheden, die daar waren tentoongesteld,
te zien en te bewonderen. En mogen ook al door zekeren schrijver
(in de Tijdspiegel) vrij heftige aanmerkingen worden gemaakt op
rangschikking en opgave van de tentoongestelde voorwerpen, zeker
is het, dat aan de commissie ruimschoots lof toekomt voor de
moeite, die zij zich voor het beoogde doel wel heeft willen getroosten,
Velen echter mogt het niet gebeuren persoonlijk kennis te maken
met de Tentoonstelling. Voor dezen heeft de Haagsche boekhan
delaar M. J. Visser eene schadeloosstelling bereid door de uitgave
van eene Wandeling langs de Delf,tsche TentoonstellingAnno 1863,"
door den heer C. v. E. v. d. Bilt la Motta. Deze „wandeling" in
onderscheidene stukken in het Nieuw Dagblad van 's Gravenhage
opgenomen, wekte daar veler aandacht. Wie op eene aangename,
onderhoudende wijze wil bekend worden met het belangrijke der
Delftsche Tentoonstelling, zal zich de geldelijke opoffering tot het
aanschaffen van dit werkje voorzeker niet beklagen.
Men schrijft uit 's HertogenboschDe gearresteerde bediende
van mgr. Zwijsen, is genaamd Johannes van Veen, lijfknecht van
den aartsbisschop. De door de justitie bevolen uitmaling der grachten
rondom den huize Gerra, gedurende een paar dagen, en het daarop
gevolgd vinden van nog een blanken sleutel, van boven met koper
bezet en van onderen zonder merk, bij wijze van passepartout, welke
naar men zegt op het slot der geldkist past, waaruit de gelden zijn
ontvreemd, schijnt met deze arrestatie in verband te staan. Allerlei
geruchten omtrent het vinden van gelden en pistolen worden verspreid.
In een hoofd-artikel van den Tilburger-Bode wordt het
denkbeeld aangegeven en worden de redenen ontwikkeld, die de
oprigting daar ter plaatse kunnen regtvaardigen van een monument
ter eere van monseigneur Zwijsen, aartsbisschop van Utrecht.
In Friesland en vooral op de grenzen van Groningerland
heerscht de varkensziekte in eene erge mate. Opmerkelijk is het,
dat ook de visschers klagen over de ziekte der paling, die, zooals
zij sinds jaren hebben opgemerkt, steeds heerscht, wanneer de
varkensziekte aanwezig is.
Men leest in het tijdschrift Vriend van den Landman
„Volgens de Gardeners Cronicle, zouden er van één enkel paar
ratten in drie jaren 600,000 afstammelingen ontstaan en indien er
geene maatregelen tegen genomen werden, zouden zij weldra de ge-
heele aarde ingenomen hebben. De heer Rodwell beweert in de
Farmers Gazette, dat, indien men ze eens meer laat vermenigvuldi
gen, dat wil zeggen, dat men, een tijdvak van 3 jaren en 8 maan
den aannemende, een leger van dit ongedierte zou hebben, dat meer
koren verslinden of vernielen zou dan het geheele Engelsche leger.
Dezelfde schrijver zegt, dat het ratten-garnizoen van de gezamenlijke
Engelsche brouwerijen zooveel opvreet als de menschelijke bevolking
van twee steden als Londen. Indien men het rantsoen koren bere
kent, hetwelk voor deze opvreters noodig is, verkrijgt men een totaal
van 250 millioen gulden 's jaars, waarmede dit ongedierte de be
grooting van den eigendom bezwaart.
Deze cijfers zijn misschien overdreven, maar ze zijn dan toch zeer
geschikt, om de aandacht te vestigen op de noodzakelijkheid, om
genoemd ongedierte zooveel mogelijk te bestrijden, daar 't zeker niet
minder nuttig is schadelijk gedierte te vernietigen, dan het nuttige te
beschermen.
Als een zeer geschikt middel ter vernieling der ratten wordt op
gegeven het gebruik van koolzure baryt tot een fijn poeder gemaakt
en met meel of deeg vermengd, welke in Engeland op groote schaal
daartoe gebezigd wordt. De koolzure baryt is geheel smakeloos en
schijnt geen der bezwaren te deelen, aan andere vergiften verbonden.
Zij is onoplosbaar in water en lost zich alleen in sommige zuren
en zoo ook in het maagzuur op.
Onze taalgeleerde, de heer L. A. te Winkel, levert in het
Augustus-nommer van het tijdschrift de Taalgids" de volgende
opmerkingen, omtreut de beteekenis van het bij de zeelieden gebrui
kelijke WOOrd „BAKBOOltD."
Volgens Kiliaan beteekent bakboordzijde de linkerzijde van het
schip, of de kant waar de oven en de haard staan. Hij hield het
bakboord voor de zijde waar gebakken werd. De heer te W. kan
echter niet aannemen, dat men in vroeger tijd gewoon was de
kombuis, die boven op het dek getimmerd wordt, in stede van in
het midden, aan céuen kant te plaatsen. Wie met de inrigting van
een schip bekend is, vindt zoo iets ongerijmd.
Winschoten had daarvoor eene andere verklaring gereed. In zijn
Seeman, behelsende e'ene grondige uitlegging van de Neederl. Konst
en Spreekwoorden voor soo veel die uit de Seevaart zijn ontleend,
wijst hij naar het tegenovergestelde stuurboord, om op die wijze de
regte verklaring te vinden. Toen de zeevaart nog in hare kindsheid
was, was het de post van den stuurman, om aan het roer te staan
en vandaar zijue bevelen te geven. Hij hield het roer met de reg-
terhand en om deze vrij te hebben, plaatste men zijn etensbak aan
de andere zijde. Wel wat lastig voor iemand, die niet bepaald
linksch was. Of het linksch zijn toen een vereischte in een stuur
man gerekend werd, welks gemis op hongerlijden te staan kwam,
wordt niet gemeld. Later kwam er wat meer weelde aan boorcl
der schepen en de stuurman vertrouwde, tijdens het diner, het roer
aan een ander toe. Sedert dien tijd werd de bak of balie, waarin
het vleesch of de visch geweekt werd, om den naam nog steeds in
eere te houden, bestendig aan de linkerzijde van het schip gezet.
Eindelijk verwijst de heer te Winkel, naar den beroemden taal
kenner ten Kate, die door bakboord niet anders verstaat dan rug
boord, dat is die zijde van het schip, waarheen de stuurman zijn
rug keert, terwijl hij het roer in de regterhand houdt.
De heer te Winkel doet opmerken, dat het woord bak (rug) van
vreemden oorsprong is, daar het in oude tijden van de Saksen en
Noormannen moet zijn overgenomen. Evenzoo zijn tjalk, jol, boot,
bramzeil, giek en vele andere zeetermen, uit vreemde talen ontleend.
Berigten uit Suriname deelen mede, dat de stoomschepen de
Amstel, van Nickerie, en de Schorpioen, van de Saramacea ter reede
van Paramaribo zijn ten anker gekomen dat de Zoutman spoedig
naar Nederland zou vertrekken; dat de Stavoren naar de Nickerie
is vertrokken om er eene maand te verblijvendat de 1ste luit. der
Mariniers, Steijn Parvé, met 25 man op de plantage St. Barbara
zich bevindt, om er voor de handhaving der orde, onder de geëman-
cipeerden, te blijven waken.
Men leest in de Staats-Courant
Onder dagteekening van den 14 Julij 1863 hebben wij de na
volgende opgaven ontvangen van de bewegingen der schepen, uit
makende het Nederlandsch eskader in Oost-Indie.
Zr. Ms. fregat Palembangluit. ter zee 1ste kl., W. Enslie, tijde
lijk kommandant, wachtschip ter reede Batavia.
Zr. Ms. korvet Juno, kapt. ter zee J. J. van der Moore, wacht
schip ter reede van Soerabaija.
Zr. Ms. brik de Cachelot, kapt. ter zeeA. D. S. Clarkson, wacht
schip ter reede van Macassar.
Zr. Ms. opnemingsvaavtuig Pylades, luit. ter zee 1ste kl. A. W.
Keuchenius, ondergaat te Onrust de noodige herstellingen.
Zr. Ms. schoonerbrik Makasser, luit. ter zee 1ste kl. jhr. J. B.
Everwijn, behoort tot de zeemagt bij de expeditie in de Zuider- en
Ooster-afdeeling van Borneo, ligt voor Bandjermasin en doet daar
dienst als wachtschip.
Zr. Ms. roei-kanonneerboot No. 14, luit. ter zee 2de kl. G. den
Berger, dienstdoend wachtschip ter teede Samarang.
Zr. Ms. schroefstoomkorvet Medusa, kapt.-luit. ter zee jhr, F. de
Casembroot, gestationeerd in de wateren van Japan.
Zr. Ms. schroefstoomsckip 2de kl. Citadel van Antwerpen, kapt.
ter zee G. P. J. Mossel, volbrengt eene zending naar Siam en Cliina.
Zr. Ms. schroefstoomschip 3de kl. het Loo, kapt.-luit. ter zee P.
van der "Velden Erdhrink, gestationeerd ter Oostkust van Sumatra.
Zr. Ms. schroefstoomschip 3de kl. Reinier Claeszen, kapt.-luit.
ter zee II. A. Modderman, is den 26 Junij van de welgeslaagde
expeditie naar Nias te Padang teruggekeerd.
Zr. Ms. schroefstoomschip 3de kl. Reteh, luit. ter zee Iste kt.
jhr. M. W. Bowier, beveiligt de wateren van Menado tegen zeeroof.
Zr. Ms. schroefstoomschip 2de kl. Viee-Admiraal Koopman, kapt.-
luit. ter zee J. E. Buys, is van Nagasaki naar Hongkong vertrokken
en wordt te Batavia verwacht.
Zr. Ms. schroefstoomschip 4de kl. de Berkel, luit. ter zee lste kl.
II. E. Bunnik, behoort tot het station in de wateren van Celebes
en onderhoorigheden.
Zr. Ms. schroefstoomschip 4de kl. de Vecht, luit. ter zee lstekl.
jhr. A. Meijer, behoort tot de expeditie in de Zuider- en Ooster-
afdeeling van Borneo
Zr. Ms. schroefstoomsoliip 4de kl. Haarlemmermeer, luit. ter zee
lste kl. P. Koning, gestationeerd te lliouic, komt op bij de vlag.
Zr. Ms. stoomschip lste kl. Amsterdam, kapt.-luit. ter zee J. P.
G. Muller, gestationeerd in de wateren van de Molukken.
Zr. Ms. 'stoomschip 3de kl. Etna, luit. ter zee lste kl. B. D.
van Trojen, volvoert een togt in de Kangeang-Eilanden met den
resident van Madura.
Zr. Ms. stoomschip 4de kl. Suriname, luit. ter zee lste kl. A.
A. 's Graeuwen, behoort tot de zeemagt in de wateren van Celebes.
Zr. Ms. stoomschip 3de kl. Celebes, luit. ter zee lste kl. jhr.D.
