BIJBLAD, behooi'endc lot de llcUlorsc/tt t/i Nicutcedieper
Courant van Donderdag 2 Augustus 1866, N°. G2.
Ten vervolge op het uittreksel uit het jaarlijkse!» verslag van den
toestand der provincie Noordholland in 1S65, door Gedeputeerde
Staten van dat gewest aan de Provinciale Staten gedaan, voorko
mende in het Bijblad van No. GO dezer courant, declen wij nog
het volgende mede:
De verpachte provinciale duinen, valleijen en mientgronden op
Texel hebben in 1865 opgeleverd: 500 mudden aardappelen, 40
mudden erwten, 40 mudden rogge, 7 mudden garst en 30 mudden
haver. Voorts zijn deze duinen beweid met IG0 schapen, 80 koeijen,
20 paarden en 140 geiten.
De duinen en valleijen tusschcn Kijkduin en Callantsoog zijn in
1864 voor den tijd van C jaren verpacht: pachtsom voor beweiding
ƒ209 en voor het jagtveld 75 per jaar.
Schadelijk gedierte. Tengevolge der verleende vergunningen tot
het opvangen of schieten van konijnen in de duinen van Texel, zijn
deze aldaar bijna uitgeroeidmen vindt ze echter nog in de duinen
van het Hornljc en Eijerland.
In de duinen benoorden Callantsoog en in den Zanddijk langs het
Koegras zijn de konijnen nog zeer menigvuldig, doch ook daar
werden in 1865 gelijke maatregelen tot uitroeijing van dit voorde
begroezing der duinen zoo schadelijk gedierte genomen.
Hoofdstuk XIII van het Verslag heeft tot opschrift: „Landbouw."
Daarin wordt opgemerkt, dat de voortdurende stijging in de prijzen
der landerijen in de laatste jaren, in 1865 een weinig tot staan is
gekomeu. Vooral werd de prijs van het bouwland door de lage
graanprijzen gedrukt. Wei- en hooiland bleven, uithoofde der voor
dcelen van de veehouderij, op prijs.
Een eigenaardig verschijnsel heeft zich op Terschelling voorgedaan,
waar koop- en huurprijzen der landerijen eene aanmerkelijke daling
ondergingen, doordien eenige landbouwers, die als landverhuizers
naar Noord-Arnerika zijn vertrokken, hunne bezittingen op het eiland
hebben te gelde gemaakt. Op het vaste land, te midden eener
toenemende bevolking, die gemakkelijke middelen van gemeenschap
onder haar bereik heeft, zou zich waarschijnlijk het gevolg van een
vermeerderd aanbod niet zoo sterk hebben doen gevoelen als hier,
bij den betrekkelijk geïsoleerdcn toestand van het eiland, het geval
is geweest.
Verbetering van veerassen. Het kruisen der schapen met Engel-
sche rammen wordt steeds op groote schaal voortgezet. Op Texel
zijn daartoe een aantal volbloed Leicester-rammen aangevoerd.
Bemesting. Op Texel ziju eenige ladingen steiger-aarde uit
Amsterdam aangevoerd, waarmede waarschijnlijk zal worden voort
gegaan. De verbetering der wegen zal ongetwijfeld den aauvoer van
mest aldaar voordeeliger doen worden.
Oogst. Aantal mudden Ier markt gebragt te
Soort van gewassenAlkmaar Hoorn
in 1864: in 1865: in 1864: in 1865:
Tarwe 9078 S288 346 305
Rogge 4508 3657 151 108
Gerst 8067 9715 2696 3327
Haver 24245 32857 4022 7802
Erwten 2544 1644 13S0 1023
Boonen 3108 2814 2967 1986
Koolzaad 957 1437
Mosterdzaad 2210 765 6252
3237
87473
Karweizaad 557 526
Lijnzaad 65 67
Kanariezaad 798 117S
Aardappelen 2792 2655 14236 11525
De veestapel van Noordholland was in December jl. als volgt:
20,521 paarden en veulens, 135,253 runderen, 500 ezels, 271,031
sehapen, 23,321 varkens en 4744 bokken en geiten.
Ter markt kwamen in 1865 te
Ossen, stieren
Paarden.enKoeijen. Kalveren.Schapen.Lammei.Varkens.
Alkmaar, 1007 5456 6710 2S149 5237 11900
Hoorn, 1582 13759 2373 25518 11291 2S191
Schagen, 833 5404 1605 28857 1S000 2100
Terschelling, 70 76
Texel, 16 27 4 315 146
Uitvoer van vee:
Ossen, stieren Kalveren en Schapen en
Plaatsen van uitvoer, cn koeijeu. hokkelingeu. lammeren. Varkens.
Uit Amsterdam, 25
Helder, S94 209 7164 85
Texel, 37 36
Medemblik, 435 87 3S266
Uit Texel zijn naar Zuid- eu Xoordholland 5260 schapen en
18491 lammeren uitgevoerd.
Ter markt werden gebragt:
te Schagen 14,000 ponden kaas cn 6S,000 ponden boter.
Alkmaar3,703,Sll 54,023
Uit de gemeente Helder werden S0,99S ponden kaas rcgtstreeks
naar Engeland uitgevoerd, tegen 223,426 ponden in 1864, ruim
300,000 pond in 1863 en bijkans 400,000 pond in 1862.
Van groene of schapenkaas werd op Texel gemaakt in 1S65,
8398 HÈ; in 1864, 10,158 HÈ; in 1863, 16,745 HÈ; in 1862,
21,379
De opbrengst der schapenwol op Texel wordt gerekend op
30,080 HÈ gewasschen en 100,328 vette wol. Voor Barsingerhorn
wordt gerekend op 18,000 HÈ en te Wieringen werden 23,000 ponden
d. i. 1000 pond minder dan in het vorige jaar uitgevoerd. Te
Hoorn werd 270,439 HÈ wol aangevoerd.
Te Schagen werden aangevoerd 500,000 kipeijeren en 100,000
eendeijeren. Aldaar neemt de handel in eijeren steeds toe, terwijl
er hooge prijzen worden besteed.
Overzigt van de prijzen der levensbehoeften in cents per kilo
Gebuild
Rundvl. Schapenvl. Varkensvl. Kalfsvl. tarwebr.
Alkmaar 85 65 80 a 90 100 18 a 20
Haarlem 80 60 80 100 23
Helder 70 a 90 50 a 60 70 a 85 90 a 100 28 a 30
Hoorn. 85 50 a 75 65 75 90 a 100 20 a 22
Purmerend 70 65 70 90 22-i
Zaandam 80 60 75 100 26
Opgave omtrent den prijs van gebuild tarwebrood, opgemaakt
bij de wisseling der graanprijzen op de markt te Amsterdam, ten
behoeve der gemeenten waar eene broodzetting bestaat:
7 April 214 ets. per pond.
7 Julij 214
8 November 22 ,r u u
17 22*
24 224 i,
8 December 23 n n n
Visscherij. De visschers te Oosterend en Oost op Texel ver
zamelden in 1865 ongeveer 300,000 oesters, welke voor 2,80
de 100 stuks door hen zijn afgeleverd. Zij bezigden daartoe 50
schuiten, elk bemand met 2 koppen.
Uit de bewaarplaats van oesters te Helder zijn ongeveer 500,000
groote verkocht tegen/30 en 300,000 kleinere tegen 25 per duizend.
De zeepaling-visscherij in den herfst van 1865 door bewoners van
Texel rpet fuiken uitgeoefend leverde ongeveer 3200 ponden op.
Door den pachter van de visscherij langs de Heldcrsche kust
zijn gevangen ongeveer 150 tal haringen 750 HÈ zeepaling cn 150
tal geep. Nog is door andere bewoners van den Helder, Huisduinen
en het Nieuwediep ongeveer 150 tal haringen op het strand bezuiden
Kijkduin cn op de Iiors gevangen.
Door 40 bewoners van Oude Schild zijn in 1865 gevischt
30,000 HÈ en door acht bewoners van Hoorn op Texel 5000 HÈ
wier. Nog hebben 120 bewoners van Oude Schild cn Oost met
50 schuiten ongeveer 200000 ponden wier afgemaaid. Voor de
Heklershe kust zijn verzameld 8400 HÈ drijvend wier en 170 kub.
ellen dijkwier.
De schelpcnvisschcrij heeft opgebragt
tc Oude Schild 6500 kub. el.
n Oosterend 7000
i, Cocksdorp 15000
Huisduinen S0
Callantsoog 7
Petten 50
Scheepvaart. Te Helder zijn in 1S65 ingeklaard 257 zeilschepen
met 69934 tonnen inhoud en 19 stoomschepen met 9333 tonnen inhoud.
Uitgeklaard: 256 zeilschepen met 70491 tonnen iuhoud cn 19
stoomschepen met 9598 tonnen inhoud.
Telegraphen. Er werden in het jaar 1865
Aantal berigten:
Verzonden. Ontvangeu. Totaal.
Tc Alkmaar. 4648 3649 8297
Amsterdam 163856 168G1S 332474
Enkhuizen 1646 1180 2826
Haarlem3777 55S0 9357
Helder 13481 10089 23570
n Hoorn 3064 2911 5965
Purmerend 2017 2085 4102
Wormerveer 3230 3413 6643
Zaandam - 2294 2865 5159
Geheel
200390 398393
Ten vervolge op het uittreksel uit het gemeente-verslag over
1S65 (zie No. 50 dezer eourant), vermelden wij nog het volgende:
Landbouw. In de koop- eu huurwaarde der landerijen is geen verhoogiug
waargenomen. liet gemiddeld bedrag der dagloonen bij de landbouwers wis
selden af tusscheu 80 cents eu 1 gulden. De inslag van den oogst is over het alge
meen redelijk geweest. Schade aan de zaadgewassen is door onweder, hagel of
schadelijk gedierte niet veroorzaakt. Langdurige droogte was nog al uadcelig.
Met tarwe zijn 25 buuders bezet geweest, die slechts 40 inuddcu opgebragt
hebben. De kwaliteit was redelijk maar ligt. De prijs f 7,50 tot f S per mud.
De zwaarte 55 tot 60 pond, Met rogge zijn 34 bunders bezet geweest. De
teelt is door dc droogte slecht uitgevallen eu wel van 15 tot 20 inud per
bunder. De prijs per mud was 6,50 lot 7,50. Met gerst zijn 20 bunders
bezet geweest, die 13 tot 16 mud per bunder licbbcu opgebragt. Dc prijs was
f5,50 tot f6 per mud en de zwaarte 50 pond of meer. Met haver ziju 64
bunders bezet geweest, die 16 tot IS mud per bunder opleverden. In dit gewas
was veel brand, zoodat dc kwaliteit gering eu de prijs f3 tot f4 per mud
Was. Met erwten zijn 4 buuders bezet geweest, die gemiddeld 20 tot 25
mud per bunder opbragten. Dc kwaliteit was goed cu de prijs wisselde, naar
mate van de soort, tusschen f9 eu f 13 per mud. Fijne zaden ziju hier
niet geteeld. Met aardappelen zijn 44 bunders beplant gcwordcu. De oogst
was over het geheel goed. Onder dc vroegere soortcu was nog al ziekte.
De opbrengst was 25 tot 30 mud per bunder. De prijs f2 tot 2,50. De
tuinbouw stond gelijk met die in het vorige jaar. Tc dieu aanzien dient op-
