BUITENLAND.
Roijcr, de krachtige beeldhouwer, die op 74jnrigen ouderdom klei en marmer
nog met jongclingsvuur te hanteren weet en wiens geest het brons ademen
en spreken doet, heeft de vervaardiging van het ceregcdcnklccke11 op voor
treffelijke wijze uitgevoerd. Het beeld stelt den dichter voor, met de keten en
de medaille op de borst, hein voor de opdragt zijner „Daviils Harpzangen"
door Christiua, de geleerde Koningin van Zweden, vereerd. Het is, van liet
hoofd tot de voeten gemeten, 3 el 15 duim en de plint 20 duim hoog. Het
geheel heeft eene breedte van 1 el 75 duim. De kunstenaar stelt ons den
dichter voor de inspiratie ontvangende en de hand gereed houdende om te
boekstaven, wat de geest hem heeft ingegeven. Virgilius ligt aan zijn regter-
voct; die poëtische boekrol herinnerd aan de Eneïs, in liet liooge treurspel,
dat Amsterdams nieuwen schouwburg met Acrastels noodlot! ig uiteinde opende,
door het tuecst er talent van den Ncderlundsehcn Hard herschapen tot ecu
schittereud juweel van poëtisch genie.
Daar zit Vondel, als verheven op den troonzetel, hein den 21 October 1G51
door de broeders van Siut Lucas te Amsterdam, in de Sl. Joris Doelen opgc-
rigt, toen in hou midden Apollo cu Apclles zich vereenden om den Nederland-
schen Shakespearc eu Milton, die Corucillc voorafging, te krooncu met den
onvcrwelkbren lauwer der Poëzy.
Op het voetstuk leest menVoorzijde«Joost van den Vondello Keulen
uit Amsterdamselic ouders geboren den XVI1 Nov. MDLXXXYIl; van zijne
kiudshcid af gevestigd tc Amsterdam, waar bij Mavke de XVolff tot huisvrouw
gehad heeft; overleden den V Febr. MDCLXX1X; en begr. iu de Nieuwe
kerk." Linkerzijde: „Om den adel vau zijn karakter, om den rijkdom van
zijn genie, om den gloed eu de licllijklieid zijner dichtgave, bij scherp vernuft
eu degelijke wetenschap, om zijn tooveren met de Nederlandsche taal, dienstbaar
gemaakt aan zijne liefde voor land en stad: wordt hier aan Joost van den
Vondel, tot kwijting eoner diepgevoelde schuld, dit gedonkteeken gewijd,
MDCCCLXVIÏ." Achterzijde: «Scripsit aeternitati." Rechterzijde«Lucifer;
Gijsbrecht van Aerastel; Adam iu ballingschap; Joscph in Dothan; Pulnmcdes
De leeuwendalers: Joannes de boetgezant; AUacrgcheimenisseu; Verovering vau
Grol; Geboorleklock van Willem van Nassau; luwijdinglic van 't Stadthuis;
Dnvid; Virgilius; Beemster eu Haarlemmermeer; Diouijs Vos; Roskam eu
Rommelpot; De Hijnstroom."
Het commaudcnrskruis van de orde van den Ncdcrlandsehcn Leeuw aan den
voorzitter der hoofdcommissie, den heer Mr. J. van Lenuep; het commaudcnrs
kruis der orde van de Eikenkroon aan den president der Brusselachc sub
commissie, deu heer Nolet de Brauwcrc van Steeland en de ridderorden van dc
Eikcnkroou aan de secretarissen der commissie, du hcei'eii Lee Jr. en Quaclc
gesciionken, getuigen vau dc edele sympathie van het Hoofd van den Staat
voor dit belangrijke feest.
Dc lieer Alberdiugk Thijm geeft vau Youdel de volgende schets:
«Niemand betwist hem den titel van prins der Nedcrlandsche dichters,
en een prins, die geen koning boven zich heeft. Weegt Bildcrdijk als dichter
even zwaar, het maakt een hemelsbreed verschil, dat Bildcrdijk eene taal
en dichtvormen gereed vond, die Vondel deels had bruikbaar gemaakt, deels
hnd geschapen. Vondels voorgangers hebben bijna niets voor hem gedaan.
Tusschcn Vondels Palamedes en andere gelijktijdige of vroegere stukken is
geenc vergelijking mogelijk; noch Hooft, noch ccnig ander uit de 17de eeuw
liecft iets gemaakt dat in de schaduw van Vondels bijbclsche eu historische
tooueelwerken kou staan. Krachtig, frisch, nieuw, geestig, beurtelings stout eu
teeder, gloeijend en liefelijk, verrassend natuurlijk, zijn zijne diclitvonden
grootsefibeid van opvatting cu adel van gevoel breekt altijd bij hem door. On
gezocht laat hij liet menschelijk gemoeds- en stuulslcvcn zich in zijne zangen
ontwikkelen; hij bezingt God uit dc volheid ceuer evpn tcedcre als eerbiedige
liefde; hij schildert dc natuur don inensch, Gods schepsel dc vrouw,
Gods meesterstuk het laudschap bij zonneschijn, Gods lustwarande met
een penseel aandoenlijk door eenvoud, tecderhcid, kracht en reinheid, en bijna
nimmer ontbreekt dc overeenstemming tussekeu de gedachte en dc uitdrukking.
Zoo wus bij als dichter. Maar Vondel was niet maar alleen genie, hij was een
karakter. Regtvaardig, opregt, eerbaar iu handel en wandel: God liefhebbend
en trouw aan zijne pligten, bestreed hij zijuc hartstogtcu. Noch up grootc,
noch op kleine schaal gaf bij aan zijne driften toe. Voor ijdcllieid -t.outl hij
te hoog; wraakgierigheid en nijd konden iu ziju edelmoedig hart niet huizen.
Met al zijne vurige liefde vour liet sehoone, ontzeïde hij aan verboden lust
volstrektelijk den toegang in zijne gezonde en reine ziel. Hij was moedig eu
tevens goedig, had een scherp en schalkse!» vernuft, maar even veel gulhartig
heid; beminde zijne vrienden argeloos en kon zijne vijanden zonder veel moeite
vergeven. Bij al dc rijpheid en vindingrijkheid vau zijn geest had hij iets
kinderlijks, dat iedereen voor hem won. Hij heeft over alle Nedcrlandsche
zaken, in de veelbewogen tijdvakken van vóór bet bestand tot ua den M uuster-
schen vrede, zijn woordjeu gezegd, en de duizenden bij duizenden exemplaren,
die er van zijn heerlijk toouecl- cu lierdicht verkocht zijn, hebben, ter ver
heffing van den Ncderlaudsclien geest, meer goed gedaan dan wclligt iemand
vermoedt."
In de stads-schouwburg te Amsterdam wordt lieden avond
opgevoerd, mr. van Lenneps gclcgenheidstuk „Een Dichter aan de
Bank van Leening. Alsdan zal worden ten tooneele gebragt, de
stoel voor 200 jaren door Joost, van den Vondel in de Beleenbank
gebruikt, die den beer Peters in bet. karakter des grooten dichters
tot zetel verstrekken zal.
Tengevolge van de bemocijingcn van bet daarvoor benoemde
comité zijn te Amsterdam dezer dagen 22 werklieden in verschillende
vakken, onder leiding van twee leden van bet comité naar Parijs
vertrokken, ten einde een bezoek aan de tentoonstelling te brengen.
Dezelfde dame, lid der Yereeniging tot Bescherming der Dieren,
welke verleden week op de Groote Markt te 's llage 50 mezen
opkocht en daarop aan die gevangenen de vrijheid schonk, kocht
dezer dagen weder ter zelfder plaatse 150 vinken op en liet ze
dadelijk weg vliegen.
De leden van de Barliiers-vcreeniging te Groningen, hebben
bij monde vau bunnen voorzitter aan hunne begunstigers doen
weten, dat zij het barbiersloon „naar evenredigheid" verhoogd hebben.
De Tijd meldt, dat bij een gevecht bij Bagnarea op den 3
dezer, drie Nederlanders, Pauselijke zouaven, ligt zijn gekwetst er»
zekere Heijkarnp uit Amsterdam doodclijk is gewond; hij stierf
weldra. Het blad hangt een donker tafereel op van de wijze,
waarop de insurgenten in de kerken huishonden; in enkele werd
bijna alles vernield, de mis geparodieerd, en hingen de heilig
schenners de priesterlijke gewaden om.
Multatuli begint in het buitenland bekend te worden. Na de
Norlh British lleview en de Revue Brittanniquekondigt nu ook de
Revue Moderne (vroeger Revue Germaniqueeen artikel over zijn
Max IIavelaar aan.
Ouder dc voorstanders van het keizerlijk bewind in Mexico,
die veroordeeld zijn wegens hunne sympathie voor het keizerrijk,
behooren onze landgeuooten kolonel W. Tindal en majoor L. Tindal,
die tot 1 jaar eu 6 maanden gevangenisstraf zijn veroordeeld.
Als een staaltje van den humbug in Amerikaansche advertenties
die het denkbare te boven gaat, leest men het volgende:
„DR. ALLENHBAD'S DIAMANTDROPPELS."
„De trans parente raeusch! Het groolc geheim is geopen
baard dr. Allenhead heeft het ontdekt, want hij heeft droppels
bereid, die, zamengesteld uit de sappen der geheim nis volle kruiden
van het tropische klimaat, eene tot heden geheel onbekende eigenschap
bezitten. Zij maken den mensch geheel doorzigtig. Vijf van deze
droppels ingenomen hebbende, gevoelt de mensch eene ligte huivering
eo valt iu een diepen slaap, waarin hij zachtkens transpireert.
Reeds ua eenigc minuten begint het ligchaam eene eigenaardige
lichtkracht aan tc nemen en na verloop van een kwartier is dc in
vasten slaap verzonken inensch volkomen doorzigtig. Men schouwt
thans iu alle geheimen van het leven; bij ziekteverschijnsels erkeul
men onmiddellijk de oorzaak en het is op deze wijze mogelijk
eene volkomen pathologische en therapeutische methode op deze
waarneming te baseren. Dc doorzigtigheid duurt echter niet lang,
zoodat het noodzakelijk is, dadelijk een geneesheer tc roepen, als
hoedanig zich de uitvinder der diamantdroppels aanbeveelt. Elk
en een iegelijk kan zich veilig aan deze werking onderworpen;
men gevoelt, nadat men tvansparent geweest is, niets als eene
kleine afmatting. Maar dr. Allenhead zal nu naauwkeurig weten,
hoe de leefwijze van den man voortaan moet zijn, welken geneesheer
en welke artsenijen hij moet nemen.
„Dc vijf diamantdroppcls kosten 20 dollars (omstreeks 50)."
Volgens genomen proeven, hebben twee mollen in negen dagen,
431 rupspoppen, 123 aardwormen, 25 rupsen en een muis met.
huid eu beenderen opgegeten planten aten ze volstrekt niet. Van
met planten gemengd vleesch aten ze slechts het vlceseh op en
alleen met planten gevoed, stierven ze. Men heeft berekend dat
twee mollen iu een jaar 20,000 rupspoppen vernielen.
De sterrekundige J. Hilfs, te Ober-Ingelheim, heeft ontdekt,
dat de ster, die volgens het Bijbelverhaal de wijzen uit het Oosten
naar Bethlehem voerde, een schitterende ster in het beeld Cassiopcja
geweest is, die om de 315 jaren in helderen glans aan den hemel
zigtbaar wordt. Volgens astronomische berigtcu, is die ster in
945, 1260 en 1575 zigtbaar geweest. Rekent men vau het
eerstgenoemde jaartal drie perioden van 315 jaren terug, dan
komt men iuderdaad op het jaar waarin Christus geboren is.
De aanstaande verschijning van bedoelde ster zal dus iu 1S90
plaats hebben.
Charivari bevatte dezer dagen de volgende charge. Het
stelt voor een lange 1 met een Pruissischen helm op liet hoofd
en daarachter zes nullen, eveneens met den helm op en getiteld:
Baden, YYurtembcrg, Beijereu, enz., maar zes nullen achter een 1
maken een millioeusoldaten. Die caricatuur beet: „de Dnitsche
eenheid."
De toestand in den Kerkdijken Staat vraagt in de jongste dagen
de onverdeelde aandacht van allen, die gewoon zijn om met
belangstelling na te gaan, wat er al zoo op het gebied der staat
kunde voorvalt. Jaren achtereen was de Romeinschc qiuestic
uitsluitend het domein vau de diplomaten, die regts en links naar
middelen zochten om dit gewigtig vraagstuk zoo goed mogelijk
tot oplossing te brengen. Teleurstelling alleen was de vrucht van
dien mocijelijken arbeid. Tlians hebben de mannen van „het
jonge ltalic" van die der diplomatie de werkzaamheden overgenomen
en zelfs zonder hun opperhoofd hebben zij den strijd aanvaard,
die of hun ondergang of den val van 's Pausen wereldlijke magt
ten gevolge hebben moet. Dc ltaliaanschc regering, gebonden
aan dc met Krank rijk gesloten overeenkomst, houdt zich builen
spel, en bepaalt zich alleen tot het tegenhoudeu van meerdere
Garibaldiancn, die dc grenzen van den Kerkelijken Staat zouden
willen overschrijden. En nu die regering zich aan dc leiding van
den opstand onttrekt en nu Garibaldi aan het hoofd der vrijscharen
wordt gemist, nu poogt Mazzini, dc groote republiekein van Italië
ziju beginselen tc doen zegevieren. Wanneer zullen over dat land
orde, rust en vrede hunne zegeningen uitstorten?
De Haagsehe correspondent van den Temps wil weten, dat ook
in Nederland de partij van Garibaldi wordt ondersteund, en hij
vertelt dat een der chefs onlangs de koopsteden van dat land
heeft bezocht, conferenlicn heeft gehad met verschillende bankiers
huizen en zeer te vreden weder vertrokken is.
De Times meent te weten, dat Keizer Napoleon der Italiaan-
sche regering heeft aangekondigd, (lat dc September-eonventic
door de Garibaldiancn geschonden is, en dat onmiddellijk eene
Eranschc expeditie naar Rome zal gezonden worden.
Het berigt door de Times medegedeeld, dat dc Fransche regering
tot eene tweede expeditie had besloten om den Paus tegen Italië
te beschermen, is van alle zijden bevestigd. Die beslissing, die
reeds te Biarritz was genomen, heeft de groote raad te St. Cioud,
jl. Donderdag gehouden, slechts bevestigd. De oorlogsbodems Canada
Louis XIVRevanche en Seine worden te Toulon gereed gemaakt
om troepen naar Civita Yccchia over te brengen.
De Morning Post zegt, dat de bezetting van Rome door Frankrijk
en ltalic onmiddelijk zal plaats hebben. Frankrijk en Italië zullen
den Paus beveiligen en daarna den toestand in overweging nemen.
Dc wisselagcnt le Parijs, die zich dezer dagcu veroorloofde
een caricatuur op „de zwarte punten" op dc beurs te verspreiden,
heeft daardoor zijn betrekking verloren, is tot, 50 francs boete
veroordeeld eu beeft aanzegging bekomen zich ter beschikking te
houden van den procureur-generaal. Frederik de Groote deed anders
iu dergelijke gevallen. Hij was de eerste die er om lachte. Maar
liet tweede Keizerrijk is in een zeer prikkelbaren toestand. Het
gelijkt op de jichtlijders, die reeds smartkreten doen hooren bij de
enkele beweging die men maakt oin het pijnlijk deel aan te raken.
Dc regtbank te Parijs heeft dezer dagen, in raadkamer,
uitspraak gedaan in eene zaak, die nog al sensatie maakt. Madame
X. had ceu engagement aangegaan met de directie van de opéra
comiquc, om, onder den naam van madame Montbelli, aan die
opéra op tc treden. Haar echtgenoot, van wicn zij gescheiden is,
verzette zich eolitcr tegen de uitvoering dier overeenkomst. De
regtbank heeft nu op groiul: 1. dat dc toestemming van den
echtgenoot niet noodig is voor het aangaau eeuer overeenkomst
met eene theater-directie; 2. dat, wat de zaak zelve betreft, uiad.X.
zonder middelen van bestaan zijnde en geenerlei onderstand van
haar man genietende, de exceptie verworven en aan mail. X. de
gevraagde vergunning verleend. Het is thans algemeen bekend, dat
onder het pseudoniem van Montbelli zich verbergt de vrouw van
den heer Crémieux, makelaar te Ilavre, de dochter van den heer
Rabou, oud-procureur-geueraal en schoondochter van deu lieer Crémieux,
advocaat en oud-minister van justitie.
Hoewel het nog niet officieel bekend gemaakt is, schijnt het
zeker dat de Parijsche tentoonstelling nog tot den 17 November
geopend zal blijven en wol op verlangen des Keizers. Van 1 tot
