1868. N°. 12.
II
Zondag 26 Januarij.
26 Jaargang.
ïy
BINNENLAND.
BUITENLAND.
U i t g' e v e r
A. A. BAKKER
Cz.
F R A N K R IJ K.
u i
HËLDERSCHE
•""<rTX
P ii
EN NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Disgsdag-, Donderdag- en Zaterdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
Bureau:
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 11 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
O*
be
HELDER en NIEUWE DIEP, 25 Januarij,
De staatkunde, die door de Engelsche regering wordt gevolgd,
wordt meestal kenbaar uit de redevoeringen, die de ministers aan
gastmalen houden. Althans tot in het buitenland weerklinkt het,
als een minister onder het genot van gekruide spijzen en fijne
wijnen een woord spreekt van politieke bèteekenis. Of er echter
'■t, wel veel op te bouwen valt, is mogelijk zeer te betwijfelen. De
wa minister van Oorlog sir John Packington heeft aan een feestmaal
l te Bristol gesproken over de algemeene wapening in Europa en de
verzekering gegeven, dat in het Vereenigd Koningrijk met de meest-
mogelijke spaarzaamheid de strijdkrachten worden verbeterd en
vermeerderd; evenwel deed hij opmerken, dat Engeland toch ook
niet mogt op achter komen bij de mogendheden van het vaste land,
•"1 die algemeen vrij aanzienlijke offers aan den god des oorlogs brengen.
De minister van Buitenl. Zaken, lord Stanley, voerde te dierzelfde
gelegenheid het woord en sprak over het voor Engeland zoo dreigend
fenianismus. Hij noemde dit een tijdelijk euvel, en meende dat er
wel middelen te vinden zouden zijn om de wenschen der Ieren
te bevredigen. De wensch, dat Ierland een afzonderlijke staat
zoude uitmaken, kon echter zijns inziens nooit worden toegestemd.
Te Petersburg is het berigt ontvangen, dat China toebereidselen
maakt om Rusland den oorlog aan te doen.
Berigten van Candia hangen een zonderling tafereel op van den
toestand op dat eiland. De berigtgever zegt, dat er vier partijen
bestaan, waarvan slechts eene door het voeren van een gnerilla-
oorlog het land in rep en roer brengt, de overige welgeziude burgers
tot opstand drijft en zich steunt door de nog altijd bestaande
uitzigten op hulp en bijstand van buiten. De Turkscho regering
schijnt zeer welgezind en tot het doen van alle billijke concessiën
geneigd. Werd door vreemden de opstand niet onderhouden, welligt
zou, zoo verzekert de berigtgever, die tegenstand reeds laag over-
2Ï: wonnen zijn
24,
23 Wij maken belangstellenden opmerkzaam dat ds. B. G. Clement,
jjj] predikant te Ellecom, a. s. Woensdag avond in de Wester Kerk
alhier eene predikbeurt vervullen zal. Heeft die algemeen geachte
leeranr, hier bij zijn vertrek zeer vele vrienden achtergelaten, wij
gelooven dan ook, dat zijn optreden op aanstaanden Woensdag, veler
belangstelling opwekkeu zal.
Met genoegen vernemen wij, dat de zaak der Vereeniging tot
Werkverschaffing in deze gemeente als gevestigd kan worden beschouwd.
De deelname daarin is algemeen en heeft de verwachting niet teleur-
311
Reeds gedurende de geheele week is de gelegenheid opengesteld
tot het maken van paarden-, koeijen- en schapenspannen, touwen
matten en dergelijke, terwijl tevens de touwpluizerij een aanvang
heeft genomen.
De leiding der werkzaamheden is opgedragen aan de heeren
Reinbach, Kros en Giltjes, hij wie men zich om werk kan vervoe
gen aan het pakhuis der vereeniging, aan den Kanaalweg, van
's morgens 10 tot 's middags 2 ure.
De rederijkers-kamer Olympia alhier, zal Donderdag den 30
dezer, hare 2de buitengewone vergadering houden in dit saisoen.
In den loop der volgende maand zal alhier eene buitengewone
vergadering plaats hebben van het letterminnend gezelschap Liefde
tot Kunst. Deze uitvoering zal, naar wij gelooven, in ruime mate
de belangstelling van het kunstminnend publiek opwekken.
De kapt. J. J. Korndölfer, van het korps Mariniers, is van Vlis-
singen bij het gedeelte van het korps te Amsterdam overgeplaatst.
De uitslag der jl. Woensdag gehouden verkiezingen van leden
voor de Tweede Kamer der Stateu-Generaal is als volgt:
Gekozen in het hoofdkiesdistrict Groningen: Mr. W. H. Dullert;
Hel: Mr. W. F. C. de Lidth de Jeude; Amersfoort: Mr. E. L.
Baron van Hardenbroek van Lookhorst en Mr. J. K. Baron van
GoltsteinUtrecht: Mr. du Marchie van Voorthuysen en Mr. N.
P. J. Kien; Amsterdam: Mr. G. C. J. van Reenen, H. A. Insinger,
J. J. Rocliussen, Mr. M. J. Pijnappel en Mr. M. H. Godefroi;
Rotterdam: J. D. Fransen van de Putte, W. A. Viruly Verbrugge
en F. W. C. Blom; 's Gravenhage: Jhr. C. A. van Sypesteyn en
Jhr. F. de Casembroot; Tilburg. Mr. J. Verheyen en F. H. H.
!e Borret; Eindhoven: Mr. J. B. Bots en Mr. P. J. A. Smitz; Maas
tricht: C. A. Baron de Bieberstein en Jhr. Mr. P. van der
Maesen de Sombreff; 's HertogenboschMr. van der Does de Wille-
bois en Mr. F. J. E. van Ziunicq Bergman; SneekA. Moens en
Mr. S. Wybenga Leeuwarden: J. H. H. de Roo van Alderwerelt
en S. Hingst; Steenicijk: Jhr. C. M. Storm van 's Gravesande;
Breda: N R. H. Guljc; Zutphen: Mr. J. Dam en Mr. L. E.
Lenting; Zierikzee: J. J. van Kerkwijk; Goes: P. H. Saaymans
Vader; Nijmegen: Jhr. J. A. C. A. van Nispen van Sevenaer en
Mr. C. J. A. Heydenryck; Appmgadam: Dr. Westerhoff en J. E.
ZijlkerAssen: Mr. J. R. Thorbecke en Mr. L Oldenhuis Gratama;
Lfil van Eek en Fokker; DordrechtBlusse en van Bosse;
Zuidhorn: G. Reinders; Zwolle-. A. van Naameu van Eemnes en
j L W. GefkenAlmelomr. J. Kalff; Leiden-, van Wassenaar
Catwijck; Gouda: Hoffman en de Brauw; HoornMr. W. van
Goltstein en Jhr. Mr. J. de Bosch Kemper; WinschotenDr. W.
jjn L A. Jonckbloet; Derenter: Mr. G. Dumbar en Mr. A. van Delden;
Alkmaar-, Mr. J. L. de Bruijn Kops; Gorinchem: W. C.M. Begiam
J eoDr.G.Simons; Roermond: Mr. J. H.L.Haffmans Boxmeer: Kerstens.
J Herstemmingen moeten plaats hebben, te Haarlem: tusschen de
heeren van der Hucht, de Bosch Kemper, Geertseraa en van Nierop
te Delft: tusschen de heeren Rombach, de Bruijn Kops, van Kuijk
j| en Nierstrasz; te Arnhem: tusschen de heeren Dullert, Sloet van den
Beele, Groen vau Priusterer en van Lynden van Sandenburgh; te
|J Leidentusschen de heeren Taets van Amerongen en de Bruijn
Kops; te Almelo: tusschen de heeren Vos de VVael en van der
Linden; te Roermond: tusschen de heeren Cornelis en Arnoldts; te
Amterdamtusschen de heeren Mr. P. P. vau Bosse en Mr. J. R.
Thorbecke; te Breda: tusschen de heeren Mr. P. J. J. Ilollingerus
Pijpers en F. Borret; en te Alkmaar: tusschen de heeren Mr. W.
an der Kaag en Jhr. Mr. C. van Foreest.
Uit bovenstaande opgaven resumeren wij het volgende; 1°. de
volgende leden der ontbonden Kamer zijn niet herkozen: Mr. H. A.
Ridder van Rappard, te Zutphen; Mr. J. Heemskerk Bz., te
Amsterdam; Mr. C. C. A. Beens, te Tilburg; P. van den Heuvel,
te EindhovenMr. A. F. X. Luijben te 's Hertogenbosch
F. J. Stieltjes, te Zwolle; Mr. W. Wintgens en C. Hoekwater
te Delft; Mr. G. A. de Raadt en Mr. M. Bichon van IJssel-
monde, te Dordrecht; H. Mensonides, te Hoorn; Mr. P. A. S. van
Limburg Brouwer, te Almelo; Mr. E. H. 's Jacob, te Alkmaar;
Mr. L. W. C' Keuchcnius te Arnhem.
Deze leden zijn tot ministers benoemd en hebben verklaard niet in aan
merking te rvillen komen.
Deze leden hebben vóór de stemming verklaard niet in aanmerking tc
willen komen.
2°. De volgende nieuwe leden zijn gekozenMr. J. W. Gefken,
te Zwolle; Mr. L. E. Lenting, te Zutphen; Mr. P. Blussé van
Oud-Alblas en Mr. P. P. van Bosse, te Dordrecht; Jhr. Mr. J. de
Bosch Kemper, te Hoorn; Mr. J. Kalff, te Almelo; Mr. J. L. de
Bruijn Kops, te Alkmaar.
NB. De uitslag der stemming in het kiesdistrict Dokkum is nog
niet bekend.
In den loop dezer week is het eerste nommer verschenen van
Onze Vlag," handels- en scheepvaartberigten, uitgave van C. F.
Stemler, te Amsterdam. De uitgave geschiedt op onbepaalde tijden.
De abonnementsprijs bedraagt (franco per post) 7.De inbond
van dit blad bestaat in een woord van de redactie onder het
opschrift „Wat wij willen;" een overzigt van het jaar 1867 met
betrekking tot handel en scheepvaartberigten daarmede in betrekking
staande; een overzigt van den handel te Yokohama; scheepvaart
berigten, (goederen-prijzen, vrachten, enz.); advertentiën. 13 de
inhoud vau dit nieuwsblad belangrijk te noemen, de uitvoering is
allezins verdienstelijk. Het blad maakt blijkens dit proefnommer
aanspraak op de belangstelling vau handelaars, reeders en gezag
voerders van schepen, en het kan, met ijver strevende naar de bereiking
van het doel der uitgave, er welligt veel toe bijdragen, om den
sluimerenden ondernemingsgeest bij de Amsterdumsche handelaren
op te wekken. Wij meenen wel te doen met de overname van het
slot van het hoofdartikel, waarin een bepaald autwoord wordt gegeven
op de vraag
„Wat wij willen?
Een orgaan stichten waarin koopman en zeeman vereenigd vinden
wat hun in de uitoefening van hun bedrijf van dienst en van nut
zijn kan waarin hun practische wenken, mededeelingen, feiten,
beschouwingen worden gegeven, die zij toetsen, beproeven, verwe
zenlijken kunnen.
Zoodanig orgaan mist Nederland.
Waarom
Onze gewone pers betreedt zeker ook het handelsgebied, maar zij
betreedt het niet uitsluitend?
Is het terrein niet omvattend, niet gewigtig genoeg?
Tallooze maatschappelijke verschijnselen, rigtingen, secten, genoot
schappen, bedrijven en industriën zelfs, hebben een orgaan aan de
bespreking hunner belangen gewijd.
Teregt voorzeker; maar dat handel en scheepvaart het missen
dat is ten onregte.
Die leemte aanvullendat gebrek verhelpen dat willen wij.
Onze rigting is die der vrijheid. Een ander motto behoeven wijniet.
Vrije uiting der gedachte, opdat zij licht aanbrenge.
Vrije mededeeling van feiten, opdat zij nut stichten.
Vrije kritiek van het bestaande, opdat het verbeterd worde.
Vrije bespreking van het weuschelijke, opdat het aangevuld worde.
Dat alles willen wij en allen met ons, zoo wij hopen.
Op de medewerking van velen, op de hulp van allen, rekenen wij.
Wie ons doel billijkt, moet het naar zijne krachten steunen.
En wie het ernstig wil, kan het tevens."
In de gemeente Texel zijn in het jaar 1867 geboren 234,
overleden 110 personen; er hebben zich met der woon gevestigd
in de gemeente 90 en er hebben de gemeente verlaten 256 personen.
De bevolking der gemeente is in dat jaar verminderd met 42
personen en bedroeg op 31 Dec. 1867 3092 mannen, 3107 vrouwen.
Totaal 6199 inwoners.
Naar men verzekert is bij de liefdadigheids-commissie te
Terschelling voor de nagelaten betrekkingen van de loodsboot n°. 4
reeds p. m. 10,000 ingekomen.
Dat de werkzaamheden aan het Velzer-kanaal hervat zijn,
blijkt onwaar te zjjn. Wel zijn voor eeuige dagen enkele menschen
in dienst gesteld tot opruiming van materieel, maar deze zijn weder
ontslagen.
Op den 15 dezer, omstreeks zes ure, is te Amsterdam eene 77jarige
weduwe, M. Hymens genaamd, wonende in de Zandstraat, door de politie io
hare woning zwaar verwond op den grond liggeude gevonden en naar het gast
huis overgebragt, alwaar zij omstreeks elf ure aan de gevolgeu is overleden.
Hij het ingesteld onderzoek zijn de volgende feiten aan den dag gekomen:
De dader is een jongeling van IS jaar van eene achtenswaardige familie te
Leiden en als commensaal bij de verslagene inwoneode, henevens twee klciu-
zoons en eene dienstmaagd. Nadat des namiddags de beide kleinzoons naar
hunne respectieve kantoren waren vertrokken, werd de dienstmaogd door den
dader tot bezorging van een pakje uitgezonden. Naar alle waarschijnlijkheid
zat de verslagene alstoen op baren stoel te slapen, waarbij zij door den dader
werd aangevallen, die haar met een soort van kris of klewang (Oost-Indisch
wapen) vreeselijke wonden aan het hoofd en andere deelen van het ligchnain
toebuigt, waardoor zg op den grond is nedergestort.
Na het plegen der misdaad beeft de dader het hnis verlaten en de stad door-
geloopen, zooals hij ook nog op het Koningsplein door een zijner hekenden is
ontmoet. Afgemat waarschijnlijk door het loopen en door gewetenswroeging,
vroeg hij aan het hulp-bureau van politie op de Toreosluis om een glas water;
de daar aaowezige agenten van politie, op de hevige agitatie vao deo persoon
opmerkzaam geworden zijnde, vroegen hem wat hem deerde, waarop hij ontkennend
antwoordde en alleen om water vroeg. Te gelijkertijd merkte luen eene wonde
aan do hand, en hield hem alstoen io bewaring, waarna hij zijne misdaad
bekende. Die zelfde bekentenis deed hij ook bij de verdere oudervragingen,
doch bleef ten volste verklaren de beweegredeoen nimmer te zullen openbaren,
zoodat de oorzaak welke tot den moord hebben aarleiding gegeven onbekend
is; alleen kan men veronderstellen, dat dit uit wrok geschied is. Wij zullen
nadere bijzonderheden, zoodra die ons hekend zijn, aan onze lezers mededeelen.
De pastoor van Kwadendamme bragt den 28 December de
opbrengst van den pieterspenning 635 in een gefrankeerden, doch
niet aangeteekenden brief op het hulppostkantoor te Ovezand,
bestemd naar Amsterdam, Die brief is niet teregt gekomen.
Als een trek van moderne echt-liberale dankbaarheid, deelt
de Godsdienstvriend van de maand December 1867, het volgende
mede: In 182L brak in Piëmont een oproer uit, ten gevolge
waarvan de toenmalige Kroonprins, later Koning Karei Albert,
zich genoodzaakt zag, Turijn te verlaten en de wjjk te nemen naar
Florence, b(j zijn schoonvader Ferdinand III, Groothertog van
Toskanen, die hem met de hartelijkste gastvrijheid ontving. Spoedig
daarna brak er daar in het paleis een hevige brand uit, die dreigde
weldra alles aan de vlammen ten prooi geleverd te zullen zien.
In een der vorstelijke appartementen lag een kind in de wieg, dat
aan de zorg eener min was toevertrouwd, die hare tegenwoordigheid
van geest verloor, en den zuigeling aan de stiklncht van rook en
brand had overgelaten, bij het redden van zich-zelve, door een
onverhaaste vlugt. Daar werd door eene forsche hand de deur
van het in vuur geraakte vertrek plotseling geopend, het kind uit
de wieg gegrepen, en zoo aan een wissen dood ontrukt. Die
reddende engel was Leopold, Aartshertog van Oostenrijk, later
Groothertog van Toskanen, en het geredde kind was Victor
Eramanuel, die, in 1860, Florence, de hoofdstad en residentie van
zijn oom, triomfantelijk binnen trok, en op de plaats van diens omge
worpen zetel den trobn van het koningrijk Italië gevestigd heeft.
De internationale conferentie voor de munt-éénheid heeft in
zóóver reeds een belangrijk resultaat bereikt, dat aan het congres
der Vereenigde Staten een wetsontwerp is aangeboden tot gelijk
stelling van de Amerikaansche met de Fransche munt.
De opgang, welke de heer Dickens met zijne lezingen in
Amerika maakt, schijnt gestadig toe te nemen en de lust om hem
te hooren te Philadelphia nog grooter te zijn geweest dan te Boston
en te New-York. Naar men uit eerstgenoemde plaats meldt, was
aangekondigd, dat de toegangbilletten voor de lezingen van den
heer Dickens den 6 dezer, des morgens ten 9 uur, verkrijgbaar
zouden zijnmaar reeds den vorigen avond ten 9 uur verzamelden
zich eenige personen voor het bureau, uit vrees van te laat te
zullen komen. Even na middernacht stonden, niettegenstaande den
nacht zeer koud was, reeds verscheidene honderden lieden voor de
deur, en hun aantal nam steeds toe, totdat eindelijk ten 9 ure in
den ochtend het bureau geopend werd. Ten 2 ure werd bekend
gemaakt, dat al de plaatsen (2000) verkocht waren en velen, die
reeds vóór het aanbreken van den dag op hunnen post geweest
waren, moesten teleurgesteld huiswaarts keeren.
HAARLEMMERMEER, 22 Jan. Gisteren zijn alhier voor den
tijd van 10 jaren verhuurd zestig bunders land met eene bouwmans
woning voor 118 per bunder in het jaar.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN Bil MARINE EN LEGER.
De off. van aóm. late kl. Dnvelaer van Campen, dienende op het wacht
schip te Hellevoetsluis en belast met de fnnetiën van administrateur bij de
maritime zieken-inrigting aldaar, wordt met den laatsten dezer op non-activiteit
gebragt en met den 1 Febr. a. s. op gemeld wachtschip vervangen door den
off. van adm. 1ste k). H. S. Bosschart; terwijl met dien datuin aan den off.
van adm. 2de kl. B. L. van Daalcn Wetters, dienende op genoemd wachtschip,
worden opgedragen de functien van administrateur bij de maritime zieken-inrigting.
PARIJS, 21 Jan. De Keizer heeft al het beddegoed, dat in de
banken van leening alhier was verpand, aan de eigenaars zonder
losprijs laten teruggeven. Bij den grooten nood, die hier heerscht,
heeft die maatregel uitmuntend gewerkt.
Eerstdaags zal het klokkenspel van den toren Siut-Germain
TAuxerrois, die eens het signaal tot den Bartholomeus-moord gaf,
worden ingewijd. Het systeem, waardoor de veertig klokken in
beweging worden gebragt, is geheel nieuw, en men behoeft daarbij
niet meer inspanning te gebruiken dan bij het bespelen van
de piano.
La Liherte heeft de policie ten verwijt gemaakt, dat zij de
sneeuw dezer dagen niet onmiddellijk had doen opruimen. Het
blad heeft ter wederlegging dier beschuldiging een „communiqué"
ontvangen, waarin wordt gezegd, dat de sneeuw gemiddeld 15 duim
hoog lag, hetgeen over geheel Parijs eene massa van 1,341,000
kubiek ellen sneeuw uitmaakt, tot liet wegvoeren waarvan 15,000
karren, tien dagen lang noodig zouden zijn, hetgeen eene uitgaaf
van zes millioeu francs zou veroorzaakt hebben.
Het engagement van Putti met den Markies de Caux,
kamerheer van Keizer Napoleon III en grande van Spanje eerste
klasse, is af. De dag van het huwelijk was reeds bepaald; de
Markies had reeds 15 maanden verlof gekregen; de Keizer had in
het huwelijk toegestemd, en.... Patti bedankt plotseling voor de eer
om Markiezin te worden. Zou het kind werkelijk zoo koket zijn
als men zegt? Zoo ja, vergeven wij het haar om der wille van
haar stem. Après tout, wie kan er bijzonder op gesteld z|jn, dat
zij het huwelijk met de kunst breekt om een groote dame te worden?
In der tijd is het olografisch testament van den Hertog de
Grammont Caderousse, waarbij zijn lijfarts Déclat tot eenigen
erfgenaam werd benoemd, vernietigd. Aan de erven mevr. d'Ivoy
en de markiezin de Croix en de Bracontal werd echter bet betalen
eener schadeloosstelling aan deu lijfarts opgedragen. Daar hiervan
niets kwam, heeft de laatste nu 285,000 fr. geëischt; 85,000 fr.
voor geleeude gelden en 200,000 fr. als schadevergoeding.
Een geneesheer uit den Elzas; heeft een nieuw soort van
omnibussen uitgevonden en voor deze uitvinding een brevet aan
gevraagd. Die omnibussen moeten zonder paarden gaan, maar
door middel van zaamgeperste lucht. Een klein model, waarin
acht personen kunnen zitting nemen, is hier aangekomen en zal
binnen kort van Parijs naar St.-Cloud een proefrid ondernemen.
PARIJS, 24 Jan. De Monileur berigt, dat de memorie van
toelichting van de wet op de leger-organisatie aan de leden van
den senaat is rondgedeeld. Het stuk besluit met de opmerking,
dat de ware oorzaak van de indiening der wet is, niet vrees voor
oorlog, maar de ondervinding opgedaan in de oorlogen in de
Krim en in Italië. De Duitsche oorlog is veeleer de aanleiding
dan de oorzaak geweest van de indiening der wet, maar men moet
zeggen, dat zonder den Duitschen oorlog, zonder die opzienbarende
waarschuwing, betwijfeld kan worden, of de publieke opinie bernst
