1868. N°. 20.
Vrijdag 14 Februarij.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
HELDËKSCHE
iih
EN NIEIJWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
U i t g* e v e r
A. A. BAKKER Cz.
Bureau: MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertcntiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
rij!
loi
HELDER en NIEÜWEDIEP, 13 Februarij,
Al is de politieke horizon op het oogenblik tamelijk helder, nu
cn dan ontwaart de opmerkzame beschouwer donkere wolken aan
den staatkundigen hemel. Van dien aard zijn de woelingen in de
Donau-vorstendoramen, waartegen telkens op nieuw door de verte
genwoordigers der We9tersche groote mogendheden krachtige ver-
toogen worden ingediend. Wel heeft zich de regering van Rumanië
onschuldig verklaard aan de plaats hebbende Russisch-Serviscbe
kuiperijen, maar de gezanten van Frankrijk, Engeland en Oostenrijk
schjjnen toch een wakend oog te houden op hetgeen er voorvalt.
De Oostersche kwestie blijft nog maar bestendig een voorwerp van
zorg voor de kabinetten der Europesche vorsten. Van niet minder
gewigtigen aard zijn de voortdurende tumulten in Ierland, waar
de politie zich niet dan met groote moeite staande houdt tegenover
de woelingen en het verzet der Fenians. Thans vernemen we weer
de tijdingen uit Cork: „De policie heeft eene volksoploop uiteen
gedreven. Verscheidene personen zijn gekwetst. De tegenstand tegen
de policie duurt voort." En eene andere van den volgenden dag:
„Bij de ernstige opschudding van gisteren avond is een persoon
gedoodhet getal gekwetsten is aanzienlijk."
Van wege de Wetgevende Kamers van het koningrijk Italië
hebben deputatiën den Koning geluk gewenscht met het huwelijk
van Prins Humbert. Z. M. beantwoordde die hulde met de ver
zekering, dat zijne nakomelingen even veel liefde voor het vader
land zouden gevoelen als hij zelf en zijne kinderen, en zij steeds
werkzaam zouden zijn in het belang van 's lands welzijn.
In de Kamer van Afgevaardigden te Florence is, bij de behandeling
van het budget van Marine door een der leden Voorgesteld om de
zusters van liefdadigheid uit de militaire hospitalen te verwijderen.
Dat lid heeft wel later zqn voorstel ingetrokken, doch met het oog
op den lof, die steeds aan de liefdezusters is toegezwaaid, is het
voorstel niet onbelangrijk.
Het heldere voorjaarsweder, zoo schrijft men uit Parijs, heeft alle
donkere stippen aan den politieken horizont weggevaagd. Dit is
inderdaad een gelukkig verschijnsel, want het is thans voor het
eerst in vele jaren, dat meu met eenige gerustheid den loop van het
jaar kan te gemoet zien. De Oostersche kwestie heeft veel van
haar onrustbarend karakter verloren, maar toch moet men het opti
misme niet zoover drijven van thans alle gevaar geweken te achten.
Hoewel de Chassepot-geweren „wonderen hebben verrigt," worden
toch thans voor 's rijks rekening duizenden geweren van het stelsel
Snider vervaardigd.
Ter gelegenheid van den verjaardag des Konings zal op Maandag
den 17 dezer in de kazerne der Infanterie in het fort Erfprins
alhier een militair assaut worden gegeven door het 4de bat. 7de reg.
Infanterie, aanvangende des voormiddags ten elf ure.
Ook zal, even als in vorige jaren in de maand Februarij geschiedde,
op Maandag den 24 dezer eene openbare uitvoering gegeven worden
door de onderofficieren-societeit „de Eensgezindheid"Ten deele zal
dit zijn eene tooneelmatige voorstelling, ten deele een militair assaut.
Bjj het Schager-vrijwilliger-corps schijnt even als bij dat corps
alhier plan te bestaan, om hij gelegenheid van Konings verjaardag
deel te nemen aan de parade die door het garnizoen alhier gehouden
zal worden.
Dezer dagen werd bij den boekhandelaar Broekman te
Amsterdam in het licht gegeven: „Aanschouwelijke Natuurkunde.
Platen voor school en huis, tevens geschikt tot teekenvoorbeelden,
geteekend door J. C. Leich, onder leiding van W. Degenhardt."
Deze platen, waarop of opzettelijk te nemen proeven, of ver
schijnselen uit liet dagcljjksch leven, die tot waarnemingen kunnen
dienen, zijn voorgesteld, en wel in zoodanige orde als door den
gang van het onderwijs in de physica aangewezen wordt, bevat
ten voorts bijschriften, waaruit blijkt, wat er op voorgesteld en
welke natuurkundige wet in toepassing gebragt is.
Te Amsterdam zijn voor de a. s. verkiezing van één lid
voor de Tweede Kamer kandidaat gesteld: door de liberale partij
mr. J. Heemskerk Bz. en door de conservatieve partij mr. E. H.
's Jakob. De heer de Bosch Kemper heeft de benoeming tot lid
der Tweede Kamer in het hoofdkiesdistrict Hoorn aangenomente
Haarlem zal dus eene nieuwe verkiezing moeten plaats hebben.
Te Groningen is de heer Geertsema kandidaat gesteld.
Naar men verneemt is de regering van oordeel, dat, van eene
overneming voor rekening van den staat, van de werken van het
kanaal door Holland op zijn smalst, onder de tegenwoordige om
standigheden geen sprake kan zijn, doch zou eene nieuwe regeling
aan het gemeentebestuur zijn onderworpen. Is men wel ouderrigt
dan zou daarbij worden voorgesteld, dat de drie millioen, laatstelijk
'en behoeve van het werk aangeboden, door den staat aan de
maatschappij zou kunnen worden uitgekeerd, waartegen het rijk,
bij de wet, zich zou verpligten, tot het voltooijen der werken,
wanneer de maatschappij mogt falen daarvoor, binnen te bepalen
termijnen, te zorgen. (Amst. Courant
Uit Luxemburg wordt geschreven, dat daar nog steeds een
groote ontsteltenis heerscht. Dezer dagen werd op het stadhuis
een door het gemeentebestuur bij proclamatie belegde vergadering
gehouden, om te beraadslagen over het beste middel om die stad
voor ondergang te behoeden, en waarlijk, dit feit bewjjst genoeg
hoe ernstig de toestand is. In genoemde vergadering werd door
vele burgers het woord gevoerd. De heer Tornaco,'ex-minister
van staat, heeft van deze gelegenheid willen gebruik maken om
weder wat populairiteit te verwerven, maar werd uitgefloten. De
bijeeenkomst was zeer onstuimig en een besluit viel cr niet;
mtnsschen wordt een snelwerkend en afdoend middel dringend
vereischt.
Het in deze maand verschenen nommer van het Driemaandelijksch
Tijdschrift voor Ondericijs bevat o. a. een uittreksel uit het „Reglement
op de üuytse eu Fransse scholen te Rotterdam", van het jaar
1720. Om het curieuse van den inhoud nemen we daaruit de
volgende artikelen over: „Alle de scbooi-meesters en school-vrouwen
sullen boven en behalven het leeren van de Talen, van Schrijven,
en wat meer op de Scholen sal geleert worden, wel byzonder
getrouwelijk en vlytig agt geven om de tedere jeugt in te boezemen,
de vrcese Gods en de beginselen van Deugd, Sedigheid en Boleeft-
heyd. Dien volgende sullen aen de Kinderen met den eersten leeren
liet gebed des Heeren, bet Morgen-gebed, het avond-gebed, en de
gebeden voor en na het Eten, de Artykelen des geloofs, de Tien
geboden, en eenige Psalmen. Gelijk mede de Cathechismus of
Kinder-vraegjens na derselver jaren en begrijp. En sullen de
School-meesters en School-vrouwen, die bequaemheyd liebbeD hunne
kinderen ook oeffenen in het singen van Psalmen. Alle de School
meesters en School-meesteressen sullen altoos een Exemplaer van
dit Reglement op een Bordeke in haer school moeten hebben
opgehangen, op de boete van ses gulden, ten behoeve van de Armen."
De Noord-Brabander meldt, dat de aanneming van nieuwe
Pauselijke zouaven voor eenigen tijd is gestaakt.
Te 's Hage heeft zich dezer dagen een gewezen kolendrager
tengevolge van langdurig gebrek aan werk, door verwurging van
het leven beroofd.
De heer E. te Arnhem kocht van mej. E. aldaar een stnk
grond nabij den Eusebius-buitensingel, voor 500. Nadat de
koop gesloten was, maakte mej. E. bezwarenom een geding te
voorkomen, bood de heer E. ƒ100 meer; nog was de verkoopster
niet te vreden. Er volgde een proces, teogevolge waarvan mej. E.
veroordeeld werd den verkoop a ƒ600 gestand te doen, terwijl de
kosten ad ƒ800 ten haren laste kwamen.
Nabij Leeuwarden is den 9 dezer, des morgens, op den straat
weg het lijk gevonden van een man uit Grouw, die een geweld-
dadigen dood schijnt gestorven te zijn. De justitie doet onderzoek.
OOSTZAAN, 11 Febr. Door den landbouwer alhier worden nog
steeds hooge prijzen besteed voor bét weiland, dat niet eens van
het beste is te noemen. Bij publieke verkooping van heden bleek,
dat circa zeveu bunders land voor den hoogeu prijs van ruim
12,000 werden verkocht.
Het „Dagblad" levert eenige belangrijke statistieke opgaven omtrent het
menschdom, waaraan wij het volgende ontleenen.
Het getal meoschen op aarde bedraagt 1288 millioeo, verdeeld io 5 hoofd
rassen. Zij spreken 3604 talen en belijden 1000 verschillende godsdiensten.
Het getal menscheo dat sterft in een jaar bedraagt 333 millioen, in een dag
01254, in een uur 3730, in eene seconde l.
De gemiddelde levensduur van den mensch is 33 jarenvan de 100,000
wordt er slechts één eene eenw oud, van de 500 één 80 jaren eu vau de 100
één 65 jaren. 1 deel der bevolking is geschikt voor de militaire dienst,
namelijk van de mannelijke bevolkiog. Van de 100 menschcn zijn er 65
gehuwd. De gehuwden leven langer dan de oogehuwdeu. Gemiddeld leven
de geestelijken en hoeren het langst, de advocaten cn doctors het kortst. De
leveoskans is: als men van het getal 86 zijn bereikten ouderdom aftrekt en
het verschil door 2 deelt cn bij de jarea telt, bijv. iemand is 48 jaren oud,
afgetrokken van 86 blijft 38, gedeeld door 2 blijft 19, alzoo heeft die persoon
kans van 67 jaren oud te worden. Hierop berusten de berekeningen van
levensverzekeringen. De jaarlijksche sterfte bedraagt één op dc 40, dus jaar
lijks 32 millioeo over de geheele aarde. Sedert de sclieppiog hebben
36,627,843,275,075,855 meuschen op de aarde geleefd.
Een Amerikaansch dagbladschrijver heeft oniaugs in echt Yankec-fashion de
volgende lakonieke getuigenis afgelegd:
Zes maanden uit het leven van een journalist ia de Yereeaigde Staten: Bij
deD een of ander te drinken géiuviteerd 6393 maal; - invitatie aangenomen
6391 maal; - vrienden bij mij geooodigd 1 maal; - de phrase gehoord„What
is the News" 21530 maal; - iu staat geweest op de vraag te antwoorden 6
maal; - Nogtans met zelfvertrouwen geantwoord 21345 maal; - wissels getee
kend 19 maal; - wissels betaald geen enkele maal; - uituoodtging tot soirees,
dauspartijeo, diuers, enz. door personen, aanbevelende artikelen noodig hebbende,
5342 maal; - uiinoodigiugeu aangenomen 33 maal; - aanbevelende artikelen
(reclames) beloofd 460 maal; - mijne belofte vervuld 3 maal; - gesommeerd
om te herroepen 210 maal; - herroepen wat ik geschreven had 136 maal;-
met een dragt slagen bedreigd 80 maal; dragt slagen ontvangen -6 maal; -
mijn vijand afgeranseld 4 maal; - met een revolver op mij geschoten 6 maal; -
door mij met een revolver op een ander geschoten 6 maal- gesproken van
de beginselen „waarvoor ik gereed ben mijn leven op te offeren" 118 maal; -
van politieke overtuiging veranderd 16 maal.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De luit. ter zee 2de kl. G. van Herwaarden, dienende op het raderstoorn-
schip de Valk, wordt met den 20 dezer op non-activiteit gebragt en op dien
bodem vervangen door den luit. ter zee 2de kl. P. Heyuing, thans nou-actief.
B E L G I E.
Jl. Maandag is te Antwerpen eene vrouw met militaire honneurs
begraven. Zij was markelenster bij het 6de reg. van linie. Vier
korporaals droegen de lijkkist, waarop de uniform der overledene
lag uitgespreid. Vier vivaudières droegen de slippen van het lijk
kleed. Een tiental marketcusters, eenige officieren en onder-officieren
en vele manschappen volgden den stoet. Op het kerkhof hield eene
der vriendinnen van de overledene eene lijkrede, waarin deze hare
goede hoedanigheden, vooral als echtgenoot en moeder, schetste en
wees op de moederlijke liefde, waarmede zjj steeds voor jeugdige
recruten zorg droeg.
Te Vilvoorden heeft een voorval plaats gehad, dat daar veel
sensatie heeft te weeg gebragt. Eene dame, mevrouw S., aldaar
wonende, bevond zich alleen te huis, terwijl haar echtgenoot en
dienstboden afwezig waren, toen twee welgekleede heeren zich aan
meldden, die naar haren man vroegen, van wien zij ongemerkt
wisten, dat hij niet te huis was. Terwijl de dame de straatdeur
geopend hield, pakte onverwachts een der beide heeren haar in
zijn armen op en liep met haar tot achter in het het huis, zonder
dat zij in staat was bijstand in te roepen. Iotusschen drong
de andere heer in een der kamers, brak eene secretaire open en
maakte zich meester van eenige bankbilletten en industriëele actiën,
ter waarde van 12,000 fr. Daarop snelde hij naar zijo collega en
beide bonden daarop de dame zoo stevig vast, dat zjj geen vin
kon verroeren eu Damen daarna ijlings de vlugt.
F R A N K R IJ K.
PARIJS, 9 Febr. Het schijnt dat wij hier eerstdaags dezelfde
kwestie zullen hebben, die Nederland en Zwitserland reeds met
Prnissen hebben gehad. Graaf von Bismarck toch moet bij onzen
minister de Moustier hebben aangedrongen op de verwijdering der
Hanuoveranen van het Fransche grondgebied. Die Hannoveranen
zijn soldalen van het oude Hannoversche leger en jongelieden die
gedesserteerd zijn om niet in het Pruisische leger te worden ingelijfd.
Hun getal is 730 en zij wonen allen in den Elzas.
In de hoofdfaqade van het nieuwe prachtige opera-gebouw te
Parijs bevinden zich onder andere bouwkundige sieraden en orna
menten van allerlei aard, ook de borstbeelden van beroemde toon
kunstenaars: Mozart, Beethoven, Spontini, Meijerbeer, Halevy,
Rossini en Auber. Men heeft veel aanmerkingen op de keuze der
personen gemaakt cn het b. v. gelaakt dat Gluck vergeten is.
Onder ieder der busten is het geboorte- en sterfjaar aangegeven,
en voor het laatste is bjj de nog levenden (Rossini en Auber) eene
ruimte gelaten; de beide beroemde grijsaards kunnen deze ruimte
natuurlijk niet zoDder een zeker onaangenaam gevoel aanzien, en
men heeft daarom voorgesteld in de opening eenvoudig het cijfer
19 te plaatsen, eene voorspelling, welke beide oude heeren, die
eene volkomen goede gezondheid genieten, zich gaarne zouden laten
welgevallen. Na de onthulling dezer faqade (12 Aug. 1867) volgde
op eene hartstogtelijke bewondering, niet alleen evenwel over dat
gedeelte, maar over het geheele gebouw zelf, een zeer scherpe critiek.
Men vergeleek dit grootste en kostbaarste onder de moderne schouw
burgen in zijn overdaad aan versierselen, bontkleurig marmer, brons,
verguldsel en allerlei bonten opschik bij eene opgetooide schoone.
Vooral evenwel ergerde het groote publiek zich aan de veelvuldige
E. N. en men beweerde spottender wijze, dat deze niet „Eugenie-
Napoléon" maar „Emprunt-Nouveau" beteekenden. Men kan zich
overigens eene voorstelling van den rijk versierden bouwtrant van
het geheel maken, wanneer men nagaat, dat alleen voor de orna
menten niet minder dan 30,000 tcekeningen en détail-plannen ver
vaardigd zqn.
Het reeds aangekondigde nieuwe geschrift van mgr. Dupan-
loup tegen de meisjes-lyceën van den heer Durny ziet thans, onder
den titel van „La femme chrétienne et Franqaise", het licht. In
deze brochure betoogt de prelaat eensdeels dat de vrouw allerwege,
maar inzonderheid daar, waar het Christendom is doorgedrongen,
godsdienstiger en beter is dan de man en anderdeels, dat in
het wezen van man en vrouw eene verscheidenheid of afstand
bestaat, daarin door hunnen Schepper gelegd, ofschoon, (of liever
omdat) zij voor elkander bestemd zijn, een afstand, die niet ver
nietigd mag worden. Op grond daarvan acht hjj een afzonderlijk
opleiding-system voor beide seksen onmisbaar. Sparta alleen, zegt
hij, begreep het anders, maar men behoeft die theorie bjj de oude
schrijvers slechts in te zien om zich te overtuigen, dat zjj eene
dwaasheid was. „Hoe! (roept de bischop van Órleans uit) hoe!
zondt gij (de mannen) willen, dat de vrouwen aan u gelijk ware!
Maar indien zij werkelijk op uw geleek, zou zij u slechts afkeer
inboezemen. Zoudt gij willen, dat zjj uwe zeden, gewoonten en
maniereu, uwe wijze van spreken, uwe onbedeesdheid en vrijheden
bezat; dat zjj al uwe boeken las; dat haar oogopslag, hare denk
beelden, haar hart, hare ziel, hare kieschheid, hare zedigheid, haar
godsdienstig gevoel volkomen aan de uwe geljjk waren! Neen! de
menschheid smeekt u, dit te verhoeden 1" De prelaat betoogt
voorts, dat het systeem der gelijke opleiding van de beide kunnen
voor de Fransehen nog minder dan voor de andere natiën zou
passen. „Elk volk (zegt hij) heeft zqn eigen type, zqn zelfstandig
karakter, zijne bijzondere physionomie, en daarmede moet de op
voeding, die deze kenmerkende trekken grootendeels deed ontstaan,
ook in overeenstemming zqn. Franschen zijn geene Engelschen of
Dnitschers, en aan Franschen voegt dan ook geene Engelsche of
Duitsche, maar eene Fransche opvoeding; eene opvoeding, die het
nationaal karakter ontwikkelt, in plaats van het te doen ontaarden."
De provinciale Fransche bladen bevatten eene circulaire van
den minister van oorlog, dd. 4 dezer, houdende uitnoodiging aan
de prefecten in elke gemeente, om dadelijk eene lijst te laten maken
van hen, die verpligt zqn tot de dienst bq de nationale garde.
Deze lijsten zullen in de volgende week openbaar gemaakt worden.
De circulaire doet verder uitkomen, dat deze maatregel slechts
strekt om de manschappen op papier te hebben, maar er tegen
woordig volstrekt geen aanleiding tot oproeping bestaat.
Berigten uit Weenen getuigen vau de uitmuntende betrekkingen
tussohen de hoven van Frankrijk en Oostenrijk bestaande. Keizerin
Eugenie moet aan Keizerin Elizabeth verzocht hebben, haar verwachte
spruit ten doop te mogeo houden. Uit het Roode Boek blqkt ook,
dat de verhouding tusschen de beide mogendheden sedert lang goed is.
De vier vetle ossen, gekozen voor den aanstaanden karnavals-
optogt te Parjjs, wegen 1361, 1311, 1481 en 1365 kilogrammen,
en hebben de namen Gulliver, la Cagnotte, Blondin en Rawford
gekregen.
Aan de Courier de Mostaganen wordt uit Laghouat geschreven
„De beroemde Nederlandsche reizigster, jonkvr. Tinne, die verleden
jaar verscheidene maanden te Algiers doorbragt, en een talrqke
karavaan georganiseerd had om de woestqn tot Tombuctoo door
te trekken, indien dit mogelijk was, heeft zich door tegenspoed en
door de verschrikkelijke stormen, die de Sahara sedert hare afreis
teisterden, genoodzaakt gezien naar Algiers terug te wijken. Zij is
echter in geenen deele ontmoedigd en houdt zich gereed op nieuw
de woestijn in te gaan indien het weder dit veroorloven zal.
Jl. Maandag avond is in de opéra te Parjjs Guillaume Teil
voor de 500ste maal opgevoerd. Bjj die gelegenheid heeft de
directeur der opéra met de zangers en de leden van het orchest
eene serenade gebragt aan Rossini. Tot dat einde was op de
binnenplaats van het hotel, dat dc beroemde maëstro bewoont in
de straat de la Chaussée d'Antin, op den hoek van den boulevard
des Italiens, een muziek-tempel opgerigt, waarin te middernacht de
ouverture van Guillaume Teil in de meeste perfectie werd teu
gehoore gebragt, terwijl de artisten de schoonste nummers uit de
opéra zongen. De beroemde componist heeft zich ten hoogste
dankbaar getoond over deze ovatie en vooral werd hjj getroffen
toen de opéra-direkteur hem eene kroon van lauwerbladen, in goud,
op het hoofd plaatste als eene blijvende herinnering aan dit geïm-
proviseeerde artistieke feest.
Uit Havre wordt gemeld, dat de voornaamste toebereidselen
