1868. N°. 29.
Vrijdag 6 Maart.
26 Jaargang^
BINNENLAND.
BUITENLAND^
U i t g' e v e r
Bureau:
A. A. BAKKER
Cz.
BE LG IE.
F R A N K R IJ K.
GR00T-BRITTANNIE.
DUITSCHLAND.
ZWEDEN NOORWEGEN.
RELDERSCHE
EN NIEUWEDIEPER COURANT.
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdao namiddag.
•T Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
•1 franco per post - 1.65.
M O L E X P L E IX, JT. 163.
Prys der Ad verten tiënVan 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
tz fj
•ab.f
per
ietjj
Am
1001
de t
Vari
f31
25a&
~a-;
O f9,
;5a7,
W
erdz
3chi-
»ri
elijl
üdt
12)
tv
tt
uk
leoi
HELDER en NIEUWEDIEP, 5 Maart.
Het Britsehe ministerie is thans door de goede zorg van den
heer Disraeli weder zoo goed als voltallig er is nog slechts eene
benoeming te wachten van ondergeschikt belang. Slechts weinige
veranderingen zijn door het uittreden van graaf Derby veroorzaakt,
de staatkunde van het bewind zal dus over het geheel geringe
wjjziging ondergaan.
Moegelijke quaestien doen zich in het vereenigd koningrijk op
ten aanzien van de vervolging der Fenians, die zich aan rust
verstoring schuldig maken. Van de eene zijde vinden de uitgesproken
vonnissen bij een groot deel der bevolking een heftige afkeuring en
aan den anderen kant wordt de regtspraak belemmerd door de
omstaodigheid, dat zij, die de gruwelen plegen of beramen, voor een
deel buitenlanders, Amerikanen zijn. Kan men de openbaring van
de sympathie der bevolking nog trotseren, door het ontwikkelen
van een indrukwekkende policie-magt, anders is het met deeischen
der regering van de Noord-Amerikaansche Unie, die met kracht
opkomt voor de regten der Noord-Amerikaansche burgers.
Uit Washington heeft de telegraaf het belangrijk berigt over-
gebragt, dat de president der republiek door het Huis der
Afgevaardigden in staat van beschuldiging is gesteld: 1. wegens
schending der tenure of office-act, door den generaal Stanton als
minister van Oorlog te ontslaan en den generaal Thomas in diens
plaats te benoemen, en 2. van schending der legerwet, door te trachten
een officier over te halen tot het opvolgen van bevelen, welke niet
door den generaal Grant waren uitgevaardigd.
De heer D. Dekker zal morgen avond ten 7J ure in het gebouw
voor volksvoorlezingen in de Nieuwstad als spreker optreden. Het
onderwerp der lezing zal zijn „De Norin", eene Texelsche vertelling.
De beraadslaging over de interpellatie van den heer Thorbecke
omtrent de jongste Kamer-ontbinding is jl. Dingsdag in de Tweede
Kamer voortgezet. De heer Fransen van de Putte heeft eene lang
durige, hoogst belangrijke rede uitgesproken, daariu wijzende op de
verhouding van het tegenwoordig kabinet tegenover de Kamer.
Aan het slot zijner rede, die een scherpe critiek der regeringsdaden
behelsde, verzekerde de spreker, dat hij, ongeacht zijne positie
tegen dit kabinet, even goed trouw aan den Koning en zijn huis
tot leuze heeft. Hij drukte de verwachting uit, dat de tegenwoordige
oppositie eenmaal zal worden geregtvaardigd, even als de groote
Gijsbert Karei van Hogendorp, die onder de leuze: „Oranjehoven"
tegen de tienjaarlijksche begrooting stemde, van ministers, die naar
zijn inzien, het vertrouwen der vertegenwoordiging niet verdienden.
Onderscheidene andere leden voerden nog het woord, waaronder de
nieuwe Kamer-leden de Bosch Kemper, Blussé van Oud-Alblas en
de Bruyu Kops. De regering verdedigde zich, bg monde van den
minister van Binnenlandsche Zaken, tegen de menigvuldige aan
vallen der oppositie. Eenmaal zag zich de Minister ook genood
zaakt protest aan te teekenen tegen een uitdrukking van een der
vrienden van de Regering. De heer Saaijmans Vader had beweerd,
dat de aanvallen tegen den Minister ook den Koning treffen. Dit
werd door den Minister bepaaldelijk ontkend, hoewel hij constateerde,
dat de Ministers aan krenkende beoordeelingen bloot staan en dat
buiten de Kamer de laster bij stroomen over hen is uitgegoten.
Deze interpellatie-discussiëu zgn in de zitting van gisteren voort
gezet. Nadat nog onderscheidene sprekers het woord hadden gevoerd,
stelde de heer de Bosch Kemper eene motie van orde voor, strekkende
om te verklaren, dat de Kamer de inlichtingen der regering gehoord
had en tot de orde van den dag overging. Dit voorstel werd met
39 tegen 32 stemmen verworpen. Daarna werd door den heer
Blussé van Oud-Alblas eene nieuwe motie voorgedragen, van dezen
inhoud: De Kamergehoord de inlichtingen der Ministers, is van
oerdeel dat geen landsbelang de jongste ontbinding der Kamer vorderde
en sluit de beraadslagingen. De discussien hierover werden in de
zitting van gisteren nog niet ten einde gebragt en zullen heden
worden voortgezet.
De hoofdbepalingen van het bij de Tweede Kamer der Staten-
Generaal ingediende wets-ontwerp op het hooger onderwijs, komen
op het volgende neder: Behoud der drie hoogescholenweglating
der theologische faculteitenverpligting der gemeenten met
20,000 inwoners en daarboven tot het oprigten en onderhouden
van een gymnasium; -j- toekenning van geldelijke ondersteuning
voor theologische faculteiten aan ééne of meer kweekscholen tot
opleiding van leeraren voor het Hervormde Kerkgenootschap, indien
en zoo lang het oprigten daarvan door dat Kerkgenootschap wordt
goedgevonden.
De buitengewone gezant en gevolmagtigde minister van
Nederland in Groot-Brittanuië, baron Bentinck, is dezer dagen in
Engeland overleden.
Jl. Maandag overleed te Winschoten de heer J. F. Zylker,
lid van de Tweede Kamer der Staten-üeneraal.
Gisteren vergaderde te Utrecht de Weerbaarheidsbond. Uit
het gansche land werden weder afgevaardigden verwacht, om aan
de beraadslagingen deel te nemen, en mede te werken tot de
benoeming van eenige leden van het centraal comité. Een der
belangrijkste punten van behandeling op deze vergadering zal zgn
de vraag: wat zullen de vereenigingen doen in de toekomst, met
het oog op de verdediging des vaderlands? Voorts zal zjj overwegen
of de oefening, verkregen in die vereenigingen, niet zou kunnen
leiden tot vermindering der verpligte dienst bij schutterij en leger.
Te Monnickendam ging Zondag avond jl., zekere goochelaar
net zijne vrouw en kind, na dat hg eene voorstelling had gegeven,
oaar hun logement of slaapstede, door de duisternis misleid geraakten
'rouw en kind in het water, en verdronken even als de man die hun
'er hulp was gesneld. Zij laten nog drie kinderen na.
Dezer dagen zijn te Arnhem twee vrouwen door het hof ver
oordeeld, ieder tot eene tuchthuisstraf van 6 jaren, omdat zij in een
publiek huis een in staat van dronkenschap verkeerenden veehandelaar
«ue som van 600 ontvreemd hadden. Van genoemd bedrag is
"iets teruggevonden.
Op een der veestallen van jhr. de Kempenaer te Oude Schoot
(Friesland) staan een paar stieren van Engelsch ras, die te zamen
eene zwaarte hebben van ruim 3800 oude ponden, en waarvoor de
eigenaar, naar men zegt, de som van p. m. 900 eischt. Beide
schoone dieren lokken een tal van kijkers en koopers uit.
Een man, Stokvisch genaamd, die op eene kermis, op een der
Drentsche dorpen met zijne koekkraam niets te verdienen had,
besloot om in een kruiwagen te gaan liggen en dat de knecht de
menschen zou lokken, met deze woorden: „Hier is een levende
Stokvisch te zien!"
De predikant bg de Hervormde Gemeente van 't Hollandsche
Veld (Drenthe), ds. v. G., die voor eenigen tgd door het kerkbestuur
iu zijne bediening geschorst was, zal, naar men verneemt, weder tot
het predikambt worden toegelaten.
Dezer dagen hebben te Venlo twee duels tusschen officieren
der Kavallerie plaats gehadtwee hunner zgn aan den arm gewond,
terwijl een van hen een nog al ernstigen sabelhouw moet hebben
bekomen.
ALKMAAR, 3 Maart. Heden werd door het gemeentebestuur
bij inschrijving aanbesteed het onderhouden en vernieuwen van
gemeentewerken over 1868, als volgt: 1. gebouwen, aan J. de
Graaf alhier, 4520; 2. straten, aan D. Verlaan, te Zaandam,
10,895; 3. bruggen, aan Vester en de Graaf, ƒ1996; 4. wallen,
aan C. Kater, ƒ1516; 5. buitenwegen, aan Vester en de Graaf,
ƒ4195; 6. verfwerken, aan Kater, 1225, allen 4 alhier; 7. aan
bouw aan de meisjesschool, aan J. Buskink, 4900. Te zamen 28,747.
De Küs. „Lieve buurvrouw 1 mag ik zoo vrg zgn, u een'
zoen te geven? het is louter uit nieuwsgierigheid, om te weten of
een kusje van uw' mond beter smaakt, dan dat van mijne vrouw."
„Och, goede buurman! die moeite kunt gij u wel sparen;" sprak
zij; „gij behoeft het slechts aan mgn' man te vragen, want die
heeft uwe vrouw menigen zoen gegeven, en zal het dus, naar ik
vooronderstel, zeker best weten,"
Het jaar 1868 is het eeuwjaar van een buitengewoon groot aantal gebeur
tenissen uit de wereldgeschiedenis. Achttien eenwen zijn er voorbijgegaan, sedert
met Nero's dood (68) bet geslacht vau Augustus uitstierf en met de verheffing
van Galba de heerschappij der pretorianeu op den Romciuschcn keizerstroon
kwam. Dertien eeuweu verliepen er sinds Alboin, Koning der Longobarden,
Italië binnenrukte (568), en daar den grond legde van het Lombardisch koning
rijk. Elf honderd jaren is het geleden dat Karei de Groote den troon besteeg
(768) en duizend jaren dat met Ëasilius 1 een nieuw vorstengeslacht het be
wind van het Oostersch-Komeinsche rijk aanvaardde. Voor 750 jaren werd te
Jerusalem de orde der tempelhoeren gesticht en voor 600 jaren legde Conradin
van Hohenstaufen, de achterkleinzoon van Frederik Ëarbarossa zijn hoofd op
het blok. 350 jaren zijn verloopen sinds Zwingli als hervormer optrad; 300
jaren sinds den dood van Egmood en lioorue en even zooveel sinds Maria Stuart
van hare oproerige onderdanen uit Sehotlaud vlood; 250 jaren sinds te Praag
de 30jarige oorlog een aanvang nam; 200 jaren sinds Portugals onafhankelijkheid
door Spanje werd erkend; 150 jaren sinds Koning Karei XII van Zweden voor
Frederikshall zijn dood vond; 100 jaren sinds Corsika met Frankrijk werd
vereenigd en 50 jaren eindelijk sinds het Europeesch Vorsten- en ministers-
congres te Aken gehouden werd.
BENOEMINGEN EN VERPLAATSINGEN BIJ MARINE EN LEGER.
De luit.-kolonel H. A. Tobias, van het 2de reg. Huzaren, en de majoor jhr.
G. B. van Bronkhorst, van het wapen der Infanterie, adjudant van Z. K. H.
den Prins van Oranje, zijn, op hunne aanvraag, op pensioen gesteld.
Bij den grooten staf is benoemd tot adjudant van Z. K. H. den Prins van Oranje, de
ridm. 3de kl. V. \V. R. baron Bentinck tot Schoonheteu, van het 3de reg. Huzaren.
Bij het wapen der Kavallerie zijn benoemd: bij den staf van het wapen tot
lsten luit. (naar ouderdom van rang), de 2de luit. A. H. Metclerkamp van
dien staf; bij het 1ste reg. Huzaren: tot majoor, de ridm. 1ste kl. J. A. Hal-
lungius van het corps; tot lsten luit. (naar ouderdom van rang) de 2de luit.
W. J. A. Boellaard, mede van het corps; bij het 2de reg. Huz.: tot luit.-kol.,
de majoor jhr. A. H. des Tombe van het 1ste reg. Huz.; tot ridm. 8de kl,
(naar ouderdom van rang), de 1ste luit. E. L. H. van Lanschot Hubrecht van
het corps; bij het 3de reg. Huz.: tot ridm. 3de kl. (naar ouderdom van rang),
de 1ste luit. W. van Liug van het corps.
Antwerpen is den 3 dezer het tooneel van een nienwen scheeps
brand geweest, in de gevolgen nog veel treuriger dan een der
vorige van den laatsten tijd, daar niet alleen het schip (de Engel-
sche schooner Mary Ann, kapitein Marshall) geheel en al een prooi
der vlammen geworden is, maar men ook het verlies van vier
menschen, - dat van den kapitein, zgne vrouw en twee matrozen -
te betreuren heeft, hetgeen hieraan moet worden toegeschreven, dat
bet onheil ontstaan is, terwijl de equipage nog sliep. Alleen de
zoon van den kapitein is aan het gevaar ontsnapt; maar ook voor
het behoud van diens leven wordt gevreesd. De oorzaak van den
brand is nog niet met juistheid bekend.
De cellen in de gevangenis St. Pclagie te Pargs, die voor de
wegens drukpers-delict veroordeelde schrijvers worden gereserveerd,
zgn op dit oogenblik zóó vol, dat de heer Gilbert, die zich heeft
aangemeld om op de rol te worden ingeschreven en de straf te
ondergaan waartoe hij is veroordeeld, geen plaats heeft kunnen
krijgen, maar zgne beurt zal moeten afwachten. Zonderling ver
schijnsel, op een oogenblik dat de wetgeving zich bezig houdt met
het vaststellen eener wet, die de drukpers-vrijheid heet te zullen
bevestigen
De regtbank te Parijs heeft eene vijftigjarige dame, mevr. G.,
doen overbrengen naar het krankzinnigengesticht, omdat deze na
jaren lang eene trouwe en goede echtgenoote te zijn geweest, weduwe
geworden, zich aan allerlei losbandigheden overgaf. Haar dienst
was zoo zwaar geworden, dat geen enkele knecht het meer bg haar
kan uithouden. Toen knoopte zij liefdesbetrekkingen aan met de
soldaten der naburige kazerne en eindeljjk gaf de zaak tot zoo veel
schandaal aanleiding, dat de autoriteit er zich mede moest bemoeijen.
De schilder Gerome, een der acht artisten, die op de Parijsche
wereldtentoonstelling de groote gouden eere-medaille hebben gekregen,
vertrekt in deze maand naar Jeruzalem, om een albnm zamen te
stellen met platen betreffende het Heilige Land.
De Londensche dagbladen bevatten eene brief, door den
Rumaanschen minister van buitenlandsche zaken geschreven aan
sir Mozes Montefiore, die zich, zoo als bekend is, eenigen tgd
geleden naar Rumanië heeft begeven, ten einde aldaar werkzaam
te zijn in het belang der Israëlieten, zgne geloofsgenooten. De
minister geeft in dien brief aan den heer Montefiore de verzekering,
dat de Israëlieten, welke door de jongste beweging te Berlad bena
deeld zijn geworden, schadevergoeding zullen ontvangen, maar
maakt tevens de opmerking, dat de voorgevallen feiten en de gepleegde
mishandeling zeer overdreven voorgesteld en de Israëlieten zeiven
de aanleidende oorzaak daarvan geweest zgn.
In de wijk Marylebone te Londen zijn Zaturdag-nacht twintig
winkelhnizen afgebrand.
Over de gerioge trouwlust van de mannen wordt tegenwoordig in verechil-
lende landen geklaagd. Uit Londen schrijft de correspondent der Allg. Zeit.
daaromtrent het volgende:
Niet slechts onder de lagere klassen, maar vooral bij de hoogere standen
heeft men den smaak io het huwelijk verloren. De klagten daarover door de
dames uit de voorname kringen keeren regelmatig in den Times terug, aange
heven door „meerdere matronen," „eene bezorgde moeder," of kortweg „a Lady."
Heden roept er u eene toe in den Morning Post, het blad voor de elegante
wereld „par exellence." Dit artikel bevat eenige interessante statistieke opgaven.
Het getal der vroawen, welke, door de oocvenredige getalverhouding der beide
geslachten, in Engeland en Wales onder alle omstandigheden genoodzaakt zjjn
oogehuwd te blijven beloopt 3400,000. Deze ongelokkigen zijn het offer
van een gruwzaam toeval en zij zijn niet to helpen. Het getal vrouwen, die
inderdaad ongehnwd zijn, bedraagt meer dan IA millioen en van deze zgn
1,230,000 in den bloei eo kracht haars levens.
Het getal oude vrijers vermeerdert, zoo als de Morning Post joist bemerkt,
voornamelijk onder de hoogere klassen; want de Smith's en Brown's van den
middelstand hebben het nog niet gebragt tot het faehionable oudevrijers-dom.
Dit ernstige sociale probleem zal echter niet worden opgelost door strafpreêken,
zoo als de Morning Post op last van zijne hooge patronessen aan de voorname
oude vrijers houdt. De grond toch van den afkeer van het huwelijk onder de
hoogere standeo ligt veel dieper, ligt vooral in den hoog opgevoerden staat en
de onvrouwelijke opvoeding, welke de jooge ladies ten deel valt, io de fabel
achtige „luxe," welke „het honden eener vronw" ook voor een welgesteld man
zoo kostbaar en gevaarlijk maakt.
De Berlijnsche dieven ontwikkelen bg de uitoefening van het vak
een slimheid welke bewondering verdient. Twee dezer industrie
ridders, die het op een paar vette varkens van een herbergier gemunt
hadden, verborgen zich en den stal, in om niet door het gebrom
en geknor der beesten verraden te worden, chloroformiBeerden zjj ze
en bragten ze daarna in alle stilte weg.
Prins Napoleon is in het strengste incognito te Frankfort
aangekomen.
Naar men verneemt is admiraal Tegetthoff, die onlangs het lgk
van Keizer Maximiliaan naar Europa terugbragt, tot opperbevelhebber
der Oostenrijksche marine benoemd, in plaats van Aartshertog Leopold,
inspecteur der vloot.
Aartshertog Heinrich, die onlangs een huwelijk heeft gesloten,
waartoe hij, ondanks herhaalde aanzoeken, 's Keizers toestemming
niet had kunnen bekomen, is van zijne militaire waardigheid ont
heven en heeft aanzegging bekomen, het land te verlaten. Hij zal
zich in Zwitserland vestigen, 't Is een harde straf voor een Prins,
die aan de neiging zjjns harten gehoor gaf en een braaf burger
meisje huwde. Te Botzen was hij zoo bemind, dat men eene alge-
meene petitie wil indienen bij den Keizer om gratie te vragen. De
vorst-bisschop van Trente, die in het hnweljjk beeft toegestemd,
heeft eene berisping ontvangen.
Het Mannheimer-Journal verhaalt nit het Badensche allerlei
verkiezings-anecdoten WaMstüchchendie overeenkomen met hetgeen
te dier zake uit Begeren is medegedeeld. Het schijnt, dat de kiezers,
man voor man, door de geestelijken naar de stembus geleid zgn.
In vele gemeenten, bg voorbeeld te Bischofsheim, hebben vecht
partijen plaats gevonden. Men predikte in de kerken tegen de
candidaten der tegenpartij, en verzekerde, dat de godsdienst in
gevaar was. Te Gissigheim wilden de boeren de stormklok luiden,
en dwongen zg den burgemeester, eene naar hunnen wil zamen-
gestelde kies-commissie te benoemen. De openbare onderwijzer te
Gerchsheim heeft gevaar geloopen van gesteenigd te worden, enz.
Eenigen tijd geleden heeft men te Stnttgart eene school opgerigt voor
schilderessen, derhalve eene tot nog toe nergens bestaande iorigting. Zg is
verbonden met de daar ter stede bestaande school voor voortgezet onderwijs
voor meisjes, eo telde bij de opening in October jl., reeds 18 leerlingen, welk
getal sinds dien tijd tot 50 is geklommen, die in 2 cursussen zijn afgedeeld.
De oprigtiog dezer school is niet gering te schattenmenig talentvol meisje
zal zich daar eene toekomst scheppeo. Het onderwijs wordt gegeven door
mejufvronw Walker, die in Doitsehland door haren arbeid op het gebied der
kunst gunstig bekend ia.
De Zweedsche Tweede Kamer heeft jl. Zaturdag met 100 tegen
69 stemmen tot behoud der doodstraf besloten.
ITALIË.
Eenigen tgd geleden wandelde Pius IX geheel alleen in de kamers
en zalen van het vaticaan, om, volgens het voorschrift zjjner genees-
heeren, eenige beweging te nemen, welke hg wegens het ongunstige
weder niet in de open lucht kon uitvoeren. In een der zalen bemerkt
hij een zeer jeugdig man, die in stille beschouwing of liever ver
rukking voor een prachtige fresco-schilderij van den „goddeljjken
Raphaël," gelijk hem zijne landgenooten plegen te noemen, verdiept
scheen te staan. Ongemerkt wilde Pius voorbijgaan om den kunst-
lievenden man niet te storen, maar deze hoorde een iigt geritsel,
waarop hij, het hoofd omkeerende, eene diepe buiging maakte, toen
hij den eerwaardigen grijsaard in zgn wit gewaad voor zich zag
staan, terwijl deze hem met eenen vriendeljjken en voorkomenden
glimlach beschouwde. De Paus had een kunstenaars ziel in den
jongen man ontdekt en vroeg hem welwillcud of hij schilder was.
Toen nu de jonge man deze vraag bevestigend beantwoordde, maar
er schoorvoetend bijvoegde, na herhaalde vragen, dat hg te arm was
om zich als student bij de teeken-academic te doen inschrijven, en
daarom Raphaël als leermeester en model had uitgekozen, zeide hem
de Paus, dat het nog beter ware, wanneer hij zich liet inschrijven
en dat hij gaarne de kosten voor zgne rekening zoude nemen. De
jonge kunstenaar kon geene woorden vinden om zijne dankbaarheid
te toonen, maar achtte zich tevens verpligt den Paus te kennen te
geven, dat hg Protestant was. „O," antwoordde daarop Pius,
„daarnaar vraagt de academie volstrekt niet" en sedert studeert
George Johnston op kosten van den Paus aan de Romeinscbe