1868.
N°.41. a&a Vrijdag 3 April. 26Jaai
BINNENLAND.
Uitgever
Bureau:
A. A. BAKKER
Cz.
De COMMISSARIS DES KONINGS
"benoemingen en verplaatsingen bij marine e* leger.
bloed
ÏN
HELDERSCHE
NIEUWEDIEPER COURANT,
„Wij huldigen het goede."
Verschijnt Dingsdag-, Donderdag- en Zaturdag namiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal1.30.
franco per post - 1.65.
MOLENPLEIN, N°. 163.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cent,
elke regel meer 15 cent, behalve 35 cent zegelregt.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
lr^
Ter voorkoming van verkeerd bezorgen van Brieven
of Advertentiën, bestemd voor de Heldersche en
Nieuwedieper Courant, maakt de Uitgever bet Publiek
|tóent, dat de naam der Nieuwe Courant van den Helder, Nieuwediep,
Willemsoord, enz. veranderd is in eenvoudig Heldersche Courant,
mder welk adres wij gewoonlijk onze Brieven ontvingen.
Jaarom verzoekt hij als adres te stellen:
Bureau HELDERSCHE en NIEUWEDIEPER COURANT.
A. A. BAKKER Cz.
de provincie NOORDHOLLAND
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat door het
verwisselen van sluisdeuren in het benedenfront van de
rroote opening der Schutsluis te Parmerend, gedurende
jen 15, 16 en 1? April 1868, de scheepvaart door
opening grootendeels zal zijn gestremd en door de
tleine opening eenige belemmering zal ondervinden.
Dat evenwel onder de uitvoering der werkzaamheden
je schepen zullen worden geschut, zoo dikwijls als daartoe
Daar het oordeel der directie gelegenheid is, en dat de
lassage met rijtuigen en voor vee over den Westelijken
ianaaldijk bij Purmerend tusschen 8 en 30 April 1868
tu en dan zal zijn gestremd.
Haarlem, 28 Maart 1868.
De Commissaris des Konings voornoemd,
R O L L.
HELDER en NIEUWEDIEP, 2 April.
De schoone voorjaarsdagen, die wij thans beleven, herinneren ons
dat thans de tijd is aangebroken, waarvan men in den afgeloopen
winter zooveel onheilspellends vreesde. Bij al de aanmaak van
i Dieuwe juistheidswapenen, werd telkens de profecy geuit: met het
Aanslaande voorjaar brengt de oorlog Europa in vuur en vlam.
Hen kon geen geloof slaan aan de verzekering, die gedurig werd
herhaald, dut zooveel vermeerdering van vernielingswerktuigen eenig
in alleen noodig was om den vrede te doen bewaard blijven, 't Is
lolt moeijelijk om zoo iets te gelooven. Want wie ooit zich het
Beid des vredes heeft voorgesteld, zeker heeft hij het zich nooit
edacht, omgeven door moordtuigen eu beschermd door gewapende
aden, In een nieuwjaarsvers der nachtwachts, herinneren we
ns eens gelezen te hebben: „Wilt op uw vuur en lichten passen:
Rn enk'le vonk kon u verrassen!" Het is, dunkt ons, of die
worden des klappermans in de jongste dagen tot de kabinetten
der vorsten zijn gerigt en dat een waarschuwende stem is opgegaan,
die herinnert, dat één vonkje genoeg is om den oorlogsfakkel te
ontbranden. En waarlijk, die waarschuwing is niet ongepast.
Het ontstaan der oorlogen, die in de jongste twintig jaren hebben
ilaats gehad, is geschied op eene wijze, die wel verrassend mogt
leeten. Niemand dacht er aan, dat zoo groote gebeurtenissen zoo
ipoedig aanstaande konden zijn. De geschiedenis van vroeger dagen
Khildert ons oorlogen, die eerst lang na het uitbreken op het felst
begonnen te woedenmaar in den nieuweren tijd is de snelheid van
kandelen aanmerkelijk toegenomen. De verbeterde middelen van
gemeenschap, de ingevoerde legerwetten, de grootere doelmatigheid
der wapenen, dit alles heeft er zeer veel aan toegebragt om de
vijze van oorlogvoeren aanmerkelijk te wijzigen. Werden in vroeger
eerst na het uitbreken der oorlog van weerszijden middelen
•angewend om den krijg met kans op een gelukkigen uitslag te
'oeren; niet alzoo tegenwoordig. Die voorbereidende maatregelen
•otden nu te midden van den vredestijd genomen en breekt de
oorlog uit, dan is men terstond gereed om te velde te trekken en
«en is voorbereid om ook oumiddellijk na de oorlogsverklaring
Rn vijandelijken aanval tegen te staan en af te weren. Andere
lijden brengen andere omstandigheden te weeg; de vooruitgang van
den jongsten tijd heeft ook haar invloed uitgeoefend op de voor
bereidende werkzaamheden van het oorlogvoeren. Leefden we een
Ruw vroeger, dan zouden wij bij aller strijdvaardigheid den voor
wond van een Europeschen krijg meenen aangebroken te zienthans
beeft de toestand van gewapenden vrede volstrekt niet dat gewigt,
dat men er vroeger aan zou hebben toegeschreven.
Eergisteren avond werd het onderwijs aan de Lagere Industrie-
School voor dezen winter geëindigd met het houden van eene
laatste les, die, behalve door hh. Bestuurderen dezer inrigting, door
Se heide heeren Wethouders, een lid van den Gemeenteraad en
Ru der leden van het bestuur der Plaatselijke Teekenschool werd
bijgewoond. Het onderwijs van dezen avond, door den onderwijzer
L J. Leijer gegeven, en de tentoongestelde proeven van de bekwaam-
bcid der leerlingen in het hand- en regtlijnig teekeneD deden helder
Uitkomen, hoezeer deze, voor den ambachtstand zoo heilzame inrigting
jwrtgaat aan hare bestemming op voortreffelijke wijze te beantwoorden,
"ijzen werden uitgereikt aan vier der leerlingen, en wel aan B. Mooij,
Boon, C. Vis en J. Kramer.
Bij monde van den president van het bestuur der school, den
«Rr van Voornveld, werd een gepast woord gesproken tot de
«rlingen, tot de onderwijzers en de tegenwoordig zijnde autoriteiten
I* Wethouder, de heer Graat, antwoordde daarop en deed uitkomen.
(leze inrigting in ruime mate sympathie vindt bij het gemeeute-
wduur, dat vau zulk een degelijk onderwijs de beste resultaten
'«wacht.
De rederijkerskamer Olympia alhier gaf gisteren avond in het
kkaal Tivoli hare laatste buitengewone vergadering in dit saizoen.
ye opkomst der leden met hunne dames mogt vrij talrijk, de uitvoering
werkzaamheden verdienstelijk heeten. Inzonderheid trok bet
0C2e aandacht, dat het blijspel, waarmede de werkzaamheden werden
besloten grootendeels door de jongste leden der kamer werd ten
tooneele gebragt, die zich wel kweten van hunne taak. Wij hopen,
dat hun wélslagen, nu zij voor de eerste maal voor het publiek
optraden, een spoorslag voor die leden moge zijn om zich met ijver
toe te leggen op de uiterlijke welsprekendheid.
Bij het scheiden van de wintervergaderingen ook van deze ver-
eeniging uiten wij den wensch, dal zij met het volgend winter-
saizoen ons weder even genotrijke avonden moge bereiden, als die
zij dezen winter aan de leden en hunne dames verschaft heeft.
Zaturdag 11. is door de commissie tot het examineren van
varenslieden te Amsterdam met goed gevolg als derde stuurman
geëxamineerd de heer F. van der Meulen, leerling aan de school
voor de zeevaartkunde van den onderwijzer A. J. Leijer alhier.
In 1867 hebben aan het onderwijs aan bovengenoemde school
15 leerlingen deelgenomen. Daarvan zijn 10 te Amsterdam of
Botterdam geëxamineerd en hebben vijf een diploma als opper- een
als tweede en drie als derde stuurman verkregen.
Zr. Ms. korvet van Speyk is heden uitgezeild met bestemming
naar Oost-Iudië.
De Japansche heeren Itoo Gempak en Hayassi Kenkai hebben
hunne studiën aan het Marine-Hospitaal alhier volbragt, en zullen
met Junij a. s. deze plaats verlatep, nog eenigen tijd te Botterdam
doorbrengen en dan naar hun vaderland terugkeeren.
De examens der adspiranten naar eene plaatsing als kadet op
de Koninklijke Militaire academie, in de maand Junij af te nemen,
zullen niet te Breda, maar te 's Hage plaats hebben.
De algemeene beschouwingen over de staatsbegrooting voor
1868 zien thans het licht. Bapporteurs zijn geweest: de heeren
Duilert, Thorbecke, van Voorthuysen, Geertsema en Storm van
's Gravesande.
De meerderheid acht den tegenwoordigen toestand even voorbeel
deloos als treurigniets is duidelijker, volgens haar, dan het gemis
aan overeenstemming tusschen Begering en Vertegenwoordiging. Niet
temin blijft het ministerie een onbegrijpelijk proces over zyo proces
voeren; een proces, waarin geen landsbelang schijnt betrokken te zyn.
De tegenwoordige toestand brengt algemeene onzekerheid in den
gang der publieke zaak te weeg en verzwakt den zedelijken invloed
van het gezag. Onder zulke omstandigheden is de afstemming van
alle begrootingen de eenige uitweg. Verscheidene leden, die de
jongste ontbinding betreurden, oordeelden nogtans, dat de Kamer
zelfs den schijn van krenking van het monarchaal beginsel moest
vermijden, en gaven aan een gezet onderzoek over de begrootings-
wetten de voorkeur. Sommige leden kozen partij voor de personen
van de ministers; meer algemeen werd beweerd, dat het hier eene
vraag van beginselen gold, eene uitsluitend constitutioneele kwestie.
De reconstructie van het ministerie vóór de ontbinding werd door
de meerderheid zeer afgekeurdzeer vele leden gispten het financieel
beleid, vermits zoowel voor het loopend jaar als voor de toekomst
de financiën noodeloos bezwaard zijn.
Gedurende de drie eerste maanden dezes jaars heeft het Neder-
landsch Zendeling-Genootschap aan giften en legaten ontvangen
9031.93benevens 400 voor de reis van de echtgenoote van
een zendeling.
Van wege de afdeeling Amsterdam van de Nederlandsche Ver-
eeniging tot afschaffing van sterken drank wordt afgekondigd, dat
er 298 slagters en vleeschverkoopers, 597 melkslijters, 1284 brood
bakkers en broodverkoopers en in Amsterdam 1841 plaatsen zijn, waar
sterke drank wordt verkocht; 2,300,000 wordt jaarlijks in Am
sterdam aan sterken drank uitgegeven.
Op de tweede algemeene vergadering van den Nederlandschen
Weerbaarheids-Bond, nu onlangs te Utrecht gehouden, is, op voorstel
der Utrechtsche Vereeniging besloten, om aan de Hooge Begering
het volgende verzoek te rigten: „Vermindering van den diensttijd
der Miliciens en Schutters, die bij hunne aankomst bij het korps
blijken geven zooverre gevorderd te zijo, dat zij met goed gevolg
terstond reeds bij de meer geoefende recruten kunnen worden
geplaatst." In genoemd adreswordt gewezen op de verblijdende
uitkomsten, reeds verkregen, nu gebleken is, dat leden van Vrijkorpsen,
bij het leger of de Schutterij ingedeeld, blijken geven van genoegzame
bedrevenheid in het hanteren der wapenen, dat ze terstond van de
meer bezwarende diensten konden worden vrijgesteld. Het is te
verwachten, dat de regering aan dit voorstel wel eene groote
belangstelling wijden zal, want het leidt tot aanmerkelijke besparing
van uitgaven voor het departement van Oorlog. Een ander gevolg
van het aannemen van dit voorstel zal zijn, dat men niet meer zal
opzien tegen de verpligte Militiedienst en dat de geheele mannelijke
bevolking des lands in tijd van gevaar de wapens opvatten en het
vaderland verdedigen kan. Want wij gelooven vast, dat reeds de
vermeldiüg van dit voorstel velen zal opwekken, om zich bij de
Vereeniging tot bevordering van 's lands Weerbaarheid aan te «luiten.
Jongelingen van 17 tot 20 jareo hebben er toch allen groot belang
bij, dat zij, worden zy militiepligtig, reeds bij hun optreden in een
der korpsen, met de meer geoefenden worden gelijk gesteld. En
wordt, wat zeer waarschijnlijk is, dit voorstel tot wet verheven,
dan zal zeker geen jongeling achterblijven om de vereisohte bekwaam
heden aan te leeren, ten einde van deze gUDstige bepalingen, des
gevorderd, te kunnen genieten.
Wij gelooven wel te doen reeds nu de aandacht op die aangelegenheid
te vestigen. Wij hopen, dat eene talrijke deelneming aan het
Vrijkorps ter dezer plaatse er het gevolg van moge zyn.
Volgens berigten van Texel teelen de schapen aldaar veel
lammeren. Een schaap van den landbouwer S. B. Smit ooide
dezer dagen 6 lammeren, waarvan ongelukkiglijk 2 in leven zijn,
een zwart schaap van den landbouwer P. Hin ooide 3 lammeren,
waarvan twee zwart en een wit is.
De buitengewone wintervergaderingen van het Departement
Wieringerwaard der maatschappij Tot Nut van 't Algemeenwerden
jl. Dingsdag avond op feestelijke wijze besloten. De president, de
heer Groneman, opende de bijeenkomst met eene toepasselijke rede.
Vervolgens trad de heer Waiboer als redenaar voor dezen avond
op en sprak over de ligchamelijke opvoeding, waarin hij het zwemmen,
de gymnastiek, de oefeningeu in het hanteren der wapeneu, enz.
zeer aanbeval. Bijdragen werden geleverd in de volgende voor
dragten: het dichtstuk Roodmantel, door ds. Bouman; de Emancipatie
der vrouwen (proza), door den heer de Beus; het gedicht Ileueen en
Dwergen, door den heer A. B. Kaan en het dichtstuk een Traan,
van mr. Is. da Costa, door den heer B. Visscher.
Men deelt ons mede dat de heer Kaan, burgemeester der
gemeente Wieringerwaard, deze zijne betrekking reeds ruim 49 jaren
bekleed heeft en den 19 Februarjj 1869, zoo wij hopen, zyn 50jarig
jubilé als zoodanig zal vieren. Dit zeldzame feit verdient voorzeker
opeDÜjke vermelding; de heer Kaan heeft waarschijnlijk de meeste
dienstjaren van al de in dienst zijnde burgemeesters in ons vaderland.
Den 16 dezer zal in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam,
door Z. K. H. den Prins van Oranje de plegtige uitreiking plaats
hebben van de medailles aan de bekroonden op de wereldtentoon
stelling te Parijs.
Te Grootebroek is eene moeder van acht kinderen, die goed
wilde uitspoelen, in het water gevallen en verdronken.
Op den stal van den veehouder Brouwer, te Zaandam, is de
longziekte uitgebrokenhet bepaalde zich eerst tot één rund, terwijl
er nu 5 a 6 zjjn aangetast.
Bij de nieuwe verkiezing vau diakenen bij de Herv. Gemeente
te 's Hage, door kiesgeregtigdeo, zijn al de liberale candidaten
gekozende orthodoxe zijn allen gevallen. Dit is een zeer op
merkelijk feit.
De troep Zigeuners, waarvan reeds meermalen is gesproken,
is van Deventer, Zwolle en Zutphen naar Amersfoort komen af
zakken, waar op het Vilderskerkhof op den weg naar Leusden hun
kamp is opgeslagen. De lieden ziju goed bij kas en ontvangen
veel giften.
Omtrent deze vreemde zwervers lezen wij nog het volgende:
„Het zijn typen van vnilheitl en ontbering, voor zooveel de weelde en ge
makken der beschaving betreft. Slechts het leelijke is schoon. Behalve echter
bet leelijke en vuile, dat deze hontgekleedc heidenen karakteriseert en de nieuws
gierigheid opwekt, verdienen zij vooral belangstelling wegens hunne eigenaardige
levenswijze, die in verhand staat met hunne geschiedenis. Hun oorsprong is niet
met juistheid bekend, dat zij van Oostersche, van Indische, afkomst zijn, ge-
tnigen reeds hunne gelaatstrekken. In het begin der 15de eeuw vertoonden zij
zich het eerst in westelijk Europa, eu hebben zij zich in verscheidene landen
nedergezet, de namen aannemende, die men hun gaf: Heidenen, Egyptcnaars,
Zigeuners, Tateren, Gitano's, Gypsies, Bohemers, Romnimanuschen, enz. De
laatste naam, van het Sanskriet afgeleid, pleit voor hnnne Indische afkomst.
Zij oefenen meestal bedrijven uit, die hen aan geene vaste woonplaats binden.
Daaronder behoorde ook, in vroeger tijd, het waarzeggen en beoefenen der zoo
genaamde verborgen wetenschappen. Tegenwoordig levert dit handwerk minder
op en worden ook aan hunne geneeskundige praktijk mocijelijkheden in den
weg gelegd. Als kermiskunstenaars, reizende marskramers, ketellappers, soms
ook als beulen, eü overigens in alles, waartoe een geslepen aard en een vlugge
geest vereischt worden, zijn de Heidenen zeer ervaren. Van daar dat men voor
heen hen in betrekking waande met den duivel; het bijgeloof heeft wel de vrees
voor hen, maar tevens hunne populariteit vermeerderd. Daar zij zich nooit door
bijzondere eerlijkheid hebben onderscheiden en in het algemeen hnnne eigen
schappen niet zeer aanbevelenswaardig zijn, heeft men dit zwervende volk, waar
men kon geweerd. Maar hoe men hen ook verdreef, waarbij menig heiden het
leven liet, hou aantal is blijven voorttieren vooral in Oostenryk en in die
landen, waar de mindere klasse weinig beschaafd ia. Wel heeft men in Oosten
rijk getracht hen te temmen en met geweld te beschaven, door bij voorbeeld
de kinderen aan de ouders te ontnemen en Christelijk te laten opvoeden, maar
het heeft weinig gebaat. Intnsschen is er toch eenige beschaving in hen over
geplant, maar zij die thans ons land doortrekken en, naar wij meenen, nit
Hongarije naar Antwerpen op reis zijn om van daar zich naar Amerika in te
schepen, hehooren nog tot de ongetemde Heidenen. Zij die men in Spanje aan
treft behooren tot een stam die een sport hooger staat. Dit volk toch is ver
deeld in stammen, elk hun opperhoofd hebbende, dat voor het leven wordt
gekozen, en waaraan allen gehoorzaamheid verschuldigd zijo. De zwerftogt brengt
dezen mcnschen een goed daggeld op; hunne armoede werkt hijzonder op den
weldadigheidszin van het publiek."
Nog blijkt uit de opgaven omtrent den brand te Genemuiden,
dat de schade 350,000 beloopt, en de verzekerde som in het
geheel 100,000. Er zijn 141 huizen en 39 hooi- en stelten
bergen vernield.
Bij de verkiezing van een lid voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal in het hoofdkiesdistrict Appiogadam zijn uitgebragt
1584 stemmen, waarvan 770 op den heer mr. D. de Buiter Zylker,
te Winschoten, en 406 op deu heer mr. B. J. Gratama, te Groningen,
tusschen welke eene herstemming moet plaats hebben.
Den met lof bekenden wapenfabriekant George H. Daw te
Londen is den prijs van 400 p. st. toegewezen, door het Engelsche
gouvernement uitgeschreven voor de beste soort van ammunitie voor
achterlaadgeweren. Bij de vermelding van dit berigt voegen wij,
dat dit systeem van patronen bij het nieuwe stelsel van geweren
bij ons leger in gebruik is.
LEIDEN, 31 Maart. Op aanbeveling van commissarissen der
Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij is, in de vergadering van
aandeelhouders, 11. Zaturdag alhier gehouden, tot direktenr verkozen
de heer P. van Bleiswijk Kis, gewezen kapitein-luitenant ter zee
en opvolger van den heer Wolfson, thans direkteur der fabriek voor
het stoomwezen te Soerabaija.
HAKLINGEN, 31 Maart. Terwijl de trein van 7 uur heden
morgen gereed stond naar Groningen te vertrekken, is er een vreesselijk
ongeiuk gebeurd. De locomotief u°. 8, voor den trein staande,
sprong door eene onbekende oorzaak met een zoo vreeselijken slag,
dat de stoker oogenblikkelijk dood was. De voorwielen van de
locomotief vlogen bij het ronde raam in den wagenlooils door den
muur, het geheele bovenwerk van de machine, de ketel eet., is een
heel eind vooruitgeslagen, terwijl het onderwerk op de plaats is
blijven staan. IJzer en koper zijn aan de machine doorgesneden
alsof het dun papier was. De verwoesting aan de rails en sporen
aangerigt, is zeer opmerkelijk.
GBAAUW, 31 Maart. Behalve de burgemeester hebben ook alle
zes leden van den gemeenteraad hun ontslag genomen, wegens de
bezwaren die gerezen zijn tegen het door hen genomen besluit tot
het geven van ontslag aan den onderwijzer.
Z. M. heeft met ingang van den 1 dezer hij de Zecinagt bevorderd: tot off.
van gez. late kl. de off. van gez. 2de kl. P. J. van Wageningc; tot off. van
gez. 2de kl. dc off van gez. 8de kl. C. Enthoven en B. Léon, met bepaling dat
dc off. van gez. 2de kl. C. Enthoven zal rang nemen tusschen de off. van gez.
2de kl. G. F. Rochat en dr. II. de Brieder.
De luit. ter zee 2de kl. P. M. Cochius, is op zjjn verzoek, met den 31
Maart jl. eervol uit de Zeedienst ontslagen.
